Pseudorealiteti zhgėnjyes
21/10/2009 08:09:00
Isa BEQIRI
Shqiptarėt e Maqedonisė, kohė pas kohe po pėrjetojnė edhe sprovat e para tė dėshmimit tė vetvetes nė shumė fusha (e sidomos nė fushėn e intelegjencės). Duke u mbėshtetur nė fjalėn popullore "Ra ky mort e u pamė", mund tė konkludohet se vėrtetė kjo Enciklopedia sikur na i ka ēelė sytė. "Ushqimi shije mė tė mirė ka kur zihet mire", e ndoshta edhe kjo zierje e pėrzierje qė na e bėri ky Ristoja na ka zgjuar nga agonia e pritjes qė tė na mbrojnė tė tjerėt. Sikur nė 2001 dėshmuam qė ne jemi tė zot tė vetvetes, por ja qė paska nevojė qė dikush tė na e pėrkujtojė se me kė jemi duke bashkėjetuar nė kėtė nėnqiell tė "mjegulluar". "Pėr inatė tė nuses mė vdektė djali", ėshtė edhe kjo frazė qė shpesh dėgjohet, dhe sikur ky Ristoja po e vėrteton qė pėr inat tė shqiptarėve don ta humb shtetin, por sikur ka harruar se nuk ėshtė veē i tiji dhe se kėtu hise ka edhe dikush tjetėr. E njohim mirėfilli se kush ėshtė Ristoja dhe tė tillėt si ai. E dimė mirė se ēka mund tė presim nga soji i tillė. Dimė si tė mbrohemi nga ta, ashtu siē ditėm nė vitin 2001 me tė gjithė mjetet e lejuar ndėrkombėtarisht. Ua dimė ilaēin e sėmundjes sė tyre, se na e kanė ēarė kokėn me kėto piskama vite e vite me radhė. E dimė edhe atė se kėtyre pėrēyrrėsve shpesh herė tė tjerėt ua fshijnė hundėt e gėrditshme vėllezėrit, por sikur kohėve tė fundit edhe atyre u kanė dalė duarsh. Ata nė kohė tė integrimeve janė duke u sjellė si "p . nė tyrēi" thotė populli e nuk janė duke ditur kah tia mbajnė. Lidershipi shqiptar nė Maqedoni, me siguri, ėshtė i vetmi faktorė qė ėshtė duke ua kuptuar hallin (vėrtetė ėshtė vėshtirė pėr dikė qė nuk e din se kush ėshtė, ēka ėshtė, nga ka ardhur dhe kah po shkon). Atyrė "shnet tu thuash, plaē u duket". Dhe ne me tė vėrtetė kemi ra nė hall me ta. Tu thuash "sllav" tė mbesin nė qafė se ne jemi kėtu qė nga antika tonė, tu thuash antik, edhe kjo nuk u shkoka pėr shtati se Ristoja i Enciklopedisė nuk po e pranuaka njė gjė tė tillė. E kėsaj punė vėrtetė i thonė: "Hip se tė vrava, zbrit se tė vrava". Jo vetėm ne, por edhe Evropa e bota ka rėnė nė hall me kėta bashkshtetasit tanė. Nė kohėn kur faktorėt relevantė ndėrkombėtar ua hapin dyert pėr integrime euro atlantike, ata hapin tema tė pa nevojshme dhe bėhen pengesė kryesore e integrimit tė vendit nė asociacionet relevante euro atlantike.
Ti lėmė kėta e ti kthehemi vetes, pra tė kthehemi aty ku filluam. Gjithmonė me ėndje, si pjesė e njė tėrėsie tė ndarė e tė shkapėrderdhur, i dėgjonim kėshillat nga vendi ynė amė, se dorėn nė zemėr sa herė na kanė bė "hajr" thotė populli. Kėshillat e tyrė bėnė qė ne ta kuptojmė rrugėn e drejtė tė ndėrtimit tė aleancave me partnerė tė duhur dhe lėvizjet tė bėhen nė vendin dhe kohėn qė e "hanė" koha dhe rrethanat.
Por, ja qė nuk na del gjithėherė "hesapi drejt", sepse vendi amė akoma po ushqyeka njerėz qė ta "hanė bukėn e ta thyejnė kupėn". Vėrtetė pėr tu ēuditur!!! A thua komercializmi po i then kriteret e ndershmėrisė dhe relevancės?! Apo, sot gjithkujt nėpėrmjet lidhjeve miqėsore i mundėsohet qė tė shesė pallavra nė korriz tė vėllezėrve, edhe nėse ato pallavra janė nė dėm kolektiv tė kombit tone???
Tė gjithė shqiptarėt, pa marrė parasyshė se ku frymojnė, me dashamirėsi dhe optimizėm e pritėn unifikimin e reagimeve pėr njė tė zezė qė u munduan tė na e bėjnė tė tjerėt, dhe kur menduam se gjithēka do tė shkojė pėr sė mbari, del dikush dhe tė kthen dhjetra hapa prapa. Me njė fjalė "ta prish ditėn qė nė mėngjes".
Kurrė gjatė historisė shqiptarėt nuk kanė pasur problem me divergjencat dhe lloj llojshmėritė e besimeve fetarė ndėrmjet veti. Bile ne kėtė e kemi llogaritur pasuri tonėn kombėtare. Njeriu madhėshtinė e vet e tregon kur e pranon mendimin dhe veprimin ndryshe. Dhe shqiptarėt vėrtetė kanė qenė bajraktar nė kėtė drejtim.
Kurrė ne nuk na ka penguar se si falet dhe lutet njė bashkėkombas yni. Kurrė nuk ka qenė relevante pėr ne se nga drejtohet ai (edhe pse kjo e ka peshėn dhe rėndėsinė e vet). Dhe me kėtė unifikim qė ka qenė i pranishėm nė masė tė madhe nė mesin tonė, ne kemi mundur tu dalim pėrballė sfidave tė kohės dhe sulmeve tė armiqve.
Por, fatkeqėsisht kjo nuk paska vlerė dhe relevancė pėr tė gjithė. Akoma nė mesin tonė paska aso tė tipit Maks Velo tė cilit i pengon gjithēka qė nuk i shkon atij pėr shtati. Pa fije turpi dhe nė mėnyrė tė paskrupullt, publikisht nė debat tė hapur, nė njė nga mediat relevante dhe me peshė mbarėkombėtare shprehu njė islamofobi dhe radikalizėm tė skajshėm anti pjesės mė tė madhe tė kombit shqiptar (ngase vėrtetė nuk kam tė dhėna cilės etni i takon ai, mos vallė ėshtė pjesė e ndonjė neo minoriteti qė po mbijnė si kėpurdhat pas shiut?!), qė vėrtetė tė bėnė tė gėrditesh dhe tė ndjeshė neveri. Antipatia e tij sikur i ngjante njė racizmi tė pa krahasueshėm, nė kuptim qė tė gjithė qė nuk i takojnė llojit tim duhet shfaruar nga faqja e dheut. Nuk e di prej nga ishte grumbulluar nė tė i gjithė ai mllef ndaj shqiptarėve myslimanė.
Nuk mė ēuditi edhe aq shumė mėnyra e tillė e reagimit, ngase nuk mund tė presėsh mė shumė nga njė person i tillė i retarduar i cili vite e vite ka kaluar nė burgje. Dikujt burgu i bėnė mirė, ngase llogaritet si shtėpi pėrmirėsuese, por kjo si duket qenka relevante vetėm pėr delinkuentėt dhe kriminelėt e jo edhe pėr tė retarduarit nė aspektin intelektual. Mua mė ēuditi dhe mė la tė nemitur mėnyra e reagimit tė njė kryetari tė njė partie qė pretendon se ėshtė parti relevante dhe me peshė ndėr shqiptarėt nė pėrgjithėsi e nė veēanti ndėr shqiptarėt e Maqedonisė. Ai nė atė debat sikur kishte vajtur pėr ta prezantuar veten e tij, nė njė pasqyrė tjetėr nga ajo qė jemi mėsuar ne ta shohim kėtu, dhe harroi qė kėtij tė retarduari ti pėrgjigjet me gjuhėn dhe argumentet adekuate. Ai edhe kėtė moment, qė preku thellė ndjenjat e shqiptarėve, jo vetėm kėtu tek ne, por edhe nė pėrmasa globale kombėtare, tentoi ta shfrytėzojė pėr ta etiketuar liderin e partisė mė tė madhe tė shqiptarėve nė Maqedoni, Ali Ahmetin. Me atė cinizėm dhe atė zgėrdhirje, ai me tė vertetė dėshmoi se mė sė paku meriton tė quhet lider i popullit. Si sė paku nuk u distancua ashtu siē bėri Artur Zheji, apo ndoshta nuk i dihet, ai kėtė do ta shfrytėzojė si njė stad tė ardhshėm ku mund ti pėrēajė shqiptarėt ashtu siē i pėrēau qė nga fillet e pluralizmit kėtu (duke e ndarė PPD nė nė 94, duke i quajtur luftėtarėt e UĒK sė qen tė kėqinj qė ta sjellin ujkun nė torishtė, duke e prishur Kėshillin Koordinues tė shqiptarėve qė u formua si mekanizėm pėr implementim sa mė tė shpejtė dhe tė plotė tė Marrėveshjes sė Ohrit, etj.).
Kėtij Maks Velos do ti themi se shqiptarėt e Maqedonisė, po mos ti takonin fesė Islame, sot do ta kishin fatin e njėjtė si rekasit, tė cilėt pa mėshirshėm u asimiluan dhe u shndėrruan nė maqedonas, mu ashtu siē tentoi tė na quaj ai (pra Maks Velo). Le ta pėrkujtojė Ēamėrinė pėr tė cilėn akoma derdhin lot e lėshojnė gjėmė shumė vėllezėr tanė, tė cilėt Maks Velo i sheh pėr ditė dhe mė shumė se ne se i ka afėr. Le tė kujtojė ky zotėri shqiptarėt e Prilepit, tė Manastirit dhe tė Rumelisė lindore se si u asimiluan. Dhe nė fund le tia parashtrojė vetės pyetjen a thua pse vetėm kjo pjesė e kombit tonė nuk e pėrjetoi njė gjė tė tillė. Nuk e pėrjetoi zotėri Velo se ishin myslimanė, dhe me tradita kombėtare dhe fetare atyre nuk u lejoheshe tė martohen me pjesėtarė tė kombeve tė tjera, por me fanatizėm mė tė madh, edhe pėrkundėr presioneve tė mėdha ata arritėn qė ta ruajnė kėtė identitet tė shtrenjtė kombėtar, tė cilėn gjė edhe ti sot po mundohesh tua mohosh.
Maks Velo, asnjėherė ti nuk mund ta llogaritėsh veten mė shqiptar se unė, ngase ty asnjėherė nuk tė ėshtė kanosur rreziku i shkombėtarizimit dhe tjetėrsimit, ti qė nė fėmijėri ke mėsuar nė shkolla shqipe, me planprogram tė hartuar nga shqiptarėt, nė frymėn kombėtare shqiptare, mbi tė cilėn ti vjell vrer (se fati yt personal ka ardhur ndesh me tė).
Zotėri Velo, unė e kam pasur tė ndaluar tė mėsoj pėr historinė e kombit tim tė dashur Shqiptar, ngase kam qenė i detyruar ta mėsoj atė qė mė servohej nga dashakqinjtė e kombit tim, tė cilėt edhe sot e kėsaj dite mundohen tė me etiketojnė si "i ardhuri nga malet", por unė gjithmonė nė zemrėn time thellė e kam ruajtur periudhėn e lavdishme Ilire, thellė nė ndėrdijen time janė sjellur luftėrat e Skėndėrbeut, nė kokėn time tė ngulitur gjithnjė e kam pasur periudhėn e Rilindjes sė ndritshme kombėtare, si rezultat i sė cilės u krijua ky shtet amė qė e kemi sot, e tė cilin ti e shanė dhe hedh vrer mbi tė. Zotėri Velo, unė thellė nė shpirtin tim ndija dhimbje kur tė tillėt si ti rrėnonin gjithēka nė kėtė shtet nė vitin 1997 dhe identifikoheshin mu si dashakqinjtė e Shqipėrisė dhe shqiptarėve (me tre gishta). Nė mėnyrė nėnēmuese dhe poshtėruese shkileshte dhe digjeshte flamuri kombėtar pėr tė cilin shumė patriotė dhe heronj sakrifikuan jetėn dhe gjėnė qė ky flamur tė valojė i lirė. E shumė e shumė tė zeza tė tjera qė ia bėtė Mėmėdheut dhe me tė drejtė do tė pėrfundoj: Falė Zotit qė nuk janė shqiptarėt si ti dhe soji yt dhe do ta vazhdojnė rrugėn e vet drejt prosperimit tė gjithėmbarshėm, rrugė kjo e trasuar nga tė parėt, pa pyetur ēmendurinė.
LAJM
Krijoni Kontakt