A trashëgohet inteligjenca apo fitohet ?!

[mia@]

Kam vene re se ne te shumten e rasteve nga familje intelektualesh dalin me shume femije qe behen intelektuale , ndersa nga familje jo intelektualesh dalin femije te thjeshte dhe pa ambicione ne jete.
Ku edhe shprehja qe ashkia nuk vete me larg se pema.
A jeni dakort me kete shprehje?

Ne pergjithesi po, por ka dhe raste ku dhe pse inteligjent nuk arrijne ta shfrytezojne inteligjencen e tyre. U mungon vullneti, deshira, apo e keqperdorojne inteligjencen e tyre. Jo te gjithe ata qe jane pa shkolle hyjne te jointeligjentet. Kam pare shume femije te zgjuar nga prinder jo me shkolle te larte. Le te themi qe ne gjimnazin tim, mete miret e shkolles vinin nga familje punetoresh. Nuk mendoj se prinderit e tyre s'ishin te zgjuar. Mendoj se nuk e kane shfrytezuar inteligjencen e tyre per arsye te ndryshme.

[-BATO-]

Inteligjenca...fitohet..".ne bixhoz"

Inteligjenca nuk eshte titull qe mund te trashegohet...

Zgjuarësia është e trashëgueshme. Nga prindër mendjetrashë, nuk mund të lindin fëmijë të zgjuar.

Është e vërtetë që njeriu i zgjuar nuk ka vullnet. Në rastet kur të zgjuarit kanë vullnetin e duhur, ata bëhen njerëz të mëdhenj.

Ndërsa mendjetrashi ka vullnet. Në rastet kur natyra kursehet për disa gjëra me disa, ajo i pajis ata me cilësi të tjera, në mënyrë që të mbijetojnë.

Më i fituari, është tipi i mesëm, që gjendet mes të zgjuarit dhe mendjetrashit. Ky është njeriu i pandershëm, dinak dhe shpirtkeq, që përfiton nga dobësitë e këtyre të dyve, dhe jeton në kurrizin e tyre.

[-BATO-]

Inteligjenca...fitohet..".ne bixhoz"

Inteligjenca nuk eshte titull qe mund te trashegohet...

Zgjuarësia është e trashëgueshme. Nga prindër mendjetrashë, nuk mund të lindin fëmijë të zgjuar.

Është e vërtetë që njeriu i zgjuar nuk ka vullnet. Në rastet kur të zgjuarit kanë vullnetin e duhur, ata bëhen njerëz të mëdhenj.

Ndërsa mendjetrashi ka vullnet. Në rastet kur natyra kursehet për disa gjëra me disa, ajo i pajis ata me cilësi të tjera, në mënyrë që të mbijetojnë.

Më i fituari është tipi i mesëm, që gjendet mes të zgjuarit dhe mendjetrashit. Ky është njeriu i pandershëm, dinak dhe shpirtkeq, që përfiton nga dobësitë e këtyre të dyve, dhe jeton në kurrizin e tyre.

[Elna Durrësi]

Kam vene re se ne te shumten e rasteve nga familje intelektualesh dalin me shume femije qe behen intelektuale , ndersa nga familje jo intelektualesh dalin femije te thjeshte dhe pa ambicione ne jete.
Ku edhe shprehja qe ashkia nuk vete me larg se pema.
A jeni dakort me kete shprehje?

Kjo lloj "trashëgimie" që sqarohet këtu, ka lidhje me edukimin socio-familjar të fëmijes dhe jo me trashëgiminë gjenetike.

Në një familje intelektuale, fëmija ka më shumë kontakt me dijen e fushave të ndryshme. Dashje pa dashje, shumë dije i merr terthortazi, qoftë edhe nga biseda të përditshme në shtëpi.

Në një familje më të thjeshtë intelektualisht, fëmija ka më pak kontakt me dijen. Dashje pa dashje "ushqehet" më pak intelektualisht. Por kjo nuk do të thotë që është më pak inteligjent se fëmija i një familje intelektualësh. Thjesht, ka më pak mundësi zhvillimi dijenor, por që mund të nivelohet nëse jepen me kohë mundësitë e zhvillimit. D.m.th. nëse vihet në kontakt me ambient më të zhvilluar intelektualisht ( libri, shkollimi, formime të ndryshme jashtëshkollore, udhëtime të ndryshme me qëllim informimi etj).

Për të argumentuar më mirë faktin që inteligjenca nuk është e trashëguar po sjell një postim të mëparshëm timin, postuar në një temë tjetër, por pak a shumë me të njëjtin thelb: Inteligjenca, trashëgimi apo ndërtim.

Një përkufizim çfarë është inteligenca që të mirëkuptohemi për çfarë po flasim të gjithë së bashku. Jo të gjithë mendojnë njëjtë.

Inteligjenca:
Aftësia për të trajtuar informationin, për të zgjidhur problemet dhe për tu adaptuar shpejtësisht me situatat e reja. (Burimi nga: Fjalor i concepteve kyçe të pedagogjisë;(1980) nga Françoise Raynal Alain Rieunier; fq. 180. )

Sipas Gardner Howard, psikolog dhe profesor në shkencat konjitve (nxënëse) në universitetin e Harvard, Massachusetts, inteligjeca eshtë:
- zotësia e njeriut për të zgjidhur probleme që gjithseicili has në jetën e tij
- zotësia e njeriut për të shtruar probleme të reja dhe pastaj për ti zgjidhur
- zotësia e njeriut për të realizuar të mira ose për të ofruar një shërbim.

Intelekt = Aftësi mendore për të arsyetuar e për të gjykuar, forca e arsyes apo e gjykimit, shkalla që ka arritur njeriu në zhvillim mendor.
Inteligjenci/e ~a = Shteresë shoqërore që përbëhet nga intelektualët.
(Burimi nga : Fjalori i gjuhës së sotme shqipe; ( 1980); Akademia e Shkencave të Shqipërisë; fq. 724)

Në vitet 50 - 60 (mos gabofsha) shteti Amerikan investoi shuma të mëdha parash për tu bërë studime studime në lidhje me zgjuarsinë e racës së bardhë dhe racës së zezë. Nga përfundimi i këtyre studimeve, sigurisht rezultoi ajo që priste shteti Amerikan i asaj kohe. D.m.th që nuk ia vlente të investoheshin para për arsimimin e racës së zezë sepse gjithsesi ajo racë ishte inferiore intelektualisht.

Më pas u vërtetua që këto studime ishin të gabuara. Raca e zezë nuk ishte aspak më inferiore biologjikisht nga inteligjenca e trashëguar se raca e bardhë. Shansi i racës së bardhë ishte superioriteti social i racës që kishte. Pjesëtarëve të racës së bardhë u ishte mundësuar hyrja në kontakt me nivele socio-kulturore dhe shkollore shumë më të larta se pjesëtarëve të racës së zezë. Biologjikisht, njerëzit e racës së zezë lindnin me po aq kapacitete intelktuale të trashëgueshme sa edhe njerëzit e racës së bardhë.


Sipas formimit tim, zhvillimi i inteligjencës është si puna e reaksioneve kimike. Që do të thotë, që zotësitë e lindura hyjnë në ndërveprim me mjedisin e gjetur dhe krijojnë "reaksione" intelektuale. Nga ku dhe rëndësia e një mjedisi të favorshëm në rritjen dhe shkollimin e fëmijëve, dhe jetesën e mbijetesën e njerëzve. Nga ku dhe këmbëngulja ime për qartësimin e fjalëve, temave apo koncepteve për ata/ato që lexojnë forumin.


Për të gjithë frëngjisht folesit, në shkurt 2009 ka qenë fushata "Java e trurit". Revista e kërkimeve shkencore : "Le dossier de la recherche" ka botuar një numër të tërë mbi zhvillimin e inteligjencës nëpërmjet zhvillimit dhe stimulimit të trurit. Në këtë botim, më interesant për mua èeshtë artikulli:" L'inteligence est plurielle" (inteligjenca është në shumës), i cili bazohet në punimet e Howard Gardner.

Howard Gardner ka braktisur idenë se inteligjenca e individëve mund te matet me QI. Pas shumë e shumë vitesh studime pikërisht për të kundështuar QI, Howard flet për inteligjencat multiples.

Sipas Gardner ka nëntë tipe inteligjencash:

• Llogjiko-matematike- Pamore dhe hapësinore.
• Ndërpersonele ( Shoqërore).
• Trupo/kinestike ( Lëvizjet trupore globale dhe fine).
• Llafo-gjuhësore (kapaciteti për të menduar me fjalë dhe për të përdorur gjuhën për tu shprehur).
• Muziko-ritmike.
• Intrapersonele (përfytyrimet dhe imazhet trurore, zotësia për të dekriptuar emocionet personale, zotësia për të introspektuar (një ndodhi, rrethanë etj).
• Naturore.
• Inteligjenca e të ekzituarit (shpirtërore, morale, etike).

(Të gjithë anglo-folësit mund të kërkojnë në googël me emrin Howard Gardner punimet ose biografinë e tij profesionale).


"Allostérique Modele" ( Modeli Alosterik)

Një tjetër studiues që flet për "reaksionet" e trurit dh zhvillimin e inteligjencës nëpërmjet të mësuarit, është edhe André Giordan. Ai është i njohur për të mësuarit sipas modelit "allostérique".
Emri i "të mësuarit sipas modelit allostérique" vjen nga një metaforë biokimike, e cila i përket strukturës dhe funksionimit te disa proteinave të quajtura "allosterique".
Këto molekula enzimatike, thelbësore për jetën, shndërrojnë formë, si dhe si pasojë funksion, sipas kushteve rrethanore në të cilat ato ndodhen.

Pra, sipas të dy studjuesve, Howard Gardner dhe André Giordan, inteligjenca pak trashëgohet, shumë zhvillohet.Bazuar në këtë sjellje teorike, nuk mund të flitet për racë më inteligjente se tjerat por ndoshta për racë me më shumë mundësi dhe mjedis të përshtashëm për të zhvilluar inteligjencën.

p.s. dhe të mësuarit është zhvillim inteligjence.

Mendimi im ky.

Postuar më parë më 1 qershor 2009 në:
http://www.forumishqiptar.com/showth...=110294&page=2

Përshëndetje

Elna.

[Boy]

Kam vene re se ne te shumten e rasteve nga familje intelektualesh dalin me shume femije qe behen intelektuale , ndersa nga familje jo intelektualesh dalin femije te thjeshte dhe pa ambicione ne jete.
Ku edhe shprehja qe ashkia nuk vete me larg se pema.
A jeni dakort me kete shprehje?

Eshte mese normale qe nga familje intelektualesh te dalin me shume femije qe behen intelektuale, pasi me siguri ne te tilla familje, prinderit, fale eksperiences dhe kultures se tyre, e vleresojne me shume studimin dhe kulturimin e nje personi, konkretisht te femijes qe kane sjelle ne jete. Pra pa dyshim, ne familje te tilla ka me shume nxitje nga prinderit drejt femijes, per t'u arsimuar ne te gjitha nivelet. Por nuk ka te beje me gjenetiken.

[Marya]

amerikanet bene nje here nje studim
moren ne studim te gjithe bosat dhe njerezit me te pasur te amerikes qe e kishin arritur pasurine me zgjuarsine dhe zotesine e tyre dhe studiuan gjithashtu edhe nivelin e inteligjences tek femijet e ketyre personave te pasur dhe doli qe niveli i inteligjences, per habine e shkencetareve, ishte me i ulet tek femijet sesa tek prinderit.
Shkencetaret pasi analizuan te gjitha rrethanat zbuluan se: te gjithe keta personat e pasur ishin martuar me femra te bukura , ku edhe del qe ..........

[Boy]

Shkencetaret pasi analizuan te gjitha rrethanat zbuluan se: te gjithe keta personat e pasur ishin martuar me femra te bukura , ku edhe del qe .........."detyrimisht femrat e shemtuara jane me inteligjente" eh?

lol

[SERAFIM DILO]

Nuk eshte se femerat e shemtuara jane me inteligjente... se nje femer e bukur,e nuk eshte se femerat e shemtuara nuk e japin.. se jane inteligjente...se japin thjesht,se asnje njeri inteligjent nuk ja kerkon.....

Pra dhe inteligjenti..nuk kerkon inteligjencen...

[Elna Durrësi]

amerikanet bene nje here nje studim
moren ne studim te gjithe bosat dhe njerezit me te pasur te amerikes qe e kishin arritur pasurine me zgjuarsine dhe zotesine e tyre dhe studiuan gjithashtu edhe nivelin e inteligjences tek femijet e ketyre personave te pasur dhe doli qe niveli i inteligjences, per habine e shkencetareve, ishte me i ulet tek femijet sesa tek prinderit.
Shkencetaret pasi analizuan te gjitha rrethanat zbuluan se: te gjithe keta personat e pasur ishin martuar me femra te bukura , ku edhe del qe ..........

ku edhe del qe ..........

dhe një herë po e ripërsëris: Del që ka lidhje me edukimin dhe jo me gjenetikën. Thënë ndryshe, ka lidhje me pregatitjen e fëmijës për jetën, me dhënien e mekanizmave të duhur për të avancuar në jetë. Pra, ka lidhje me pedagogji dhe jo me biologji ( gjenetikë).

Për fëmijën, prindi është pedagogu i parë i tij si dhe baza e hapave të tij në jetë. Një prind që nuk krijon kushte pedagogjiko-edukative për fëmijën e tij, sado intelektual et inteligjent të jetë, anashkalon mision e tij të edukimit të fëmijës.

Kushti i parë dhe me i domosdoshëm për edukimin dhe shoqërimin e fëmijës në jetë është koha dhënë fëmijës për ta dëgjuar, mundësisht për ta kuptuar, për ta shoqëruar në zbulimin e librave, për ta shoqëruar gjatë një filmi (sigurisht me komente mbi zhvillimin e filmit, vlerat pozitive apo negative të filmit), për ta shoqëruar në formacionet apo kurset e ndryshme etj...

Pra, nëse koha që duhej ti kushtohej fëmijëve iu kushtua karrierës nga baballarët, dhe bukurisë nga nënat, normal që niveli inteligjencës tek fëmijët është më i dobët se tek prindërit.

Përshëndetje

Elna.

P.s. Pyetje "Quiz": Në Shqipëri, pas viteve të 90, ra niveli i intelektualitetit. Atëherë një pyetje për ju bashkëforumasit e kësaj teme:

Pse niveli i intelektualitetit është më i ulët në shoqërinë Shqiptare pas viteve te 90?

1. Sepse gjeneratat e viteve të 90 de këndej ishin më pak inteligjente se gjeneratat e viteve të paranëntëdhjetës?

1. Sepse gjeneratat e viteve të 90 dhe këndej ishin viktimë e tranzicionit socio-kulturor të shoqërisë shqiptare, dhe shoqëria shqiptare nuk kishte kohë të mirrej ( ti shoqëronte) me formimin dhe përmbushjen e nevojat e tyre për formim?

[mia@]

Pra, nëse koha që duhej ti kushtohej fëmijëve iu kushtua karrierës nga baballarët, dhe bukurisë nga nënat, normal që niveli inteligjencës tek fëmijët është më i dobët se tek prindërit

Përshëndetje

Elna.

Kjo eshte dhe pergjigja pse femijet e ketyre pasanikeve me gra te bukura nuk jane shume inteligjent. Asnje nuk merret me ta. Merret dadoja me edukimin e tyre. Prinderit jane shume busy me punet e tyre, dhe mendojne se plotesimi i kushteve materiale eshte gjithcka femijet kane nevoje. Femijet nga ana tjeter nuk jane te shtyre drejt studimit. Nuk e ndjejne shume te nevojshme te'' humbasin'' kohen me studime se mendojne se do i kene rruget e hapura nga prinderit. I gjejne gati. Do behen trashegimtar edhe pa qene nevoja te shtrydhin trute mbi libra. Shembull konktret p.sh eshte Paris Hilton. Eshte bere e famshme pa patur asnje lloj aftesie, vetem nga fama, pasuria e babait.
Nuk mendoj se femrat e bukura jane me pak inteligjente, por pasaniket i gjuajne pikerisht femrat jointeligjente qe i duan gjerat gati nga burrat.