Politike e Majte - Politike e Djathte (?!)

[drity]

As dhe të rinjtë që vijnë nga jashtë, të brumosur me ideologjira të djathta nuk u janë bashkuar atyre.

Emigracioni ideologjikisht osht kryekeput i majte, ne t'gjith rruzullin. I majt a i djath osht mbi t'gjitha nji gjendje sociale, qe masanej perkthehet n'ideologji. Nazarko ja kput kot.

Kur merrni persiper me hap ksi lloj temash e shkru ksi lloj analizash, mir osht me i perkushtu t'pakten nji paragraf, mundsisht ate t'parin, perkufizimit te s'djathtes e te t'majtes.

Masanej, sa per dijeni; n'politik ka dy krah "the right-wing" ene "the wrong-wing", ju mund t'zgjidhni ate qe doni

[Guri i Kuq]

Pa pasur pretendimin të jem sa dhe si DeuS,jam kyçur në këtë temë për faktin se më është dukur tepër intriguese, me formen e paraqitjes së disa konkluzioneve,(jo tezave),lidhur me realitetin shqiptarë,sidomos ate aktual politik e post-zgjedhor.
Tema dhe autori i saj, paraprakisht do të duhej të parashtronte disa përkufizime dhe tezat themelore për temen që do të trajtohet.Kështu,siç eshte shtruar tema, si duket do të
debatojmë për politika,programe , për parti të majta e të djathta ,për parti të qendres dhe për vijat ndarëse në mes tyre dhe për aktualitetin politik të pare nën prizmen e zhvillimeve të ditës ?
------
Realiteti dhe shkenca bashkëkohore që merret me te, sot e ka shumë problem të bëjë një përkufizim të qartë të këtyre nocioneve, që janë sa teorike,politike,juridike dhe praktike.Nuk është pra kurrfarë specialiteti shqiptarë kofuzioni i krijuar në opinionin publik dhe qarqet shkencore , sa i përket përkufizimeve themelore dhe ndarjes së partive politike në spektrin e majtë ,të qendres dhe ate të djathtë.
Një parti politike e bënë të djathtë ose të majtë tërësia e programit,politika që përvetëson për përmbushjen e tij,praktika qeveritare që aplikon gjatë qeverisjes dhe vizioni i shoqërisë çfarë ajo pretendon të ndërtojë.Fatkeqësisht, në realitetin shoqëror këto principe bazë vlerësimi, janë të ngatrruara shumë nga vet natyra e fenomeneve shoqërore, praksa politike e shtetrore, ngatrrimi i qellimishëm nga vet bartësit e tyre të shumten e herave për qellime të caktuara politike speculative,sa që një vrojtues I vemendëshëm e ka shumë të vështirë identifikimin e tipareve themelore të subjketve politike-bartëse të këtyre politikave,ideologjive e programeve.
Teorikisht,një parti politike përkufizohet si e djathtë ose e majtë,varësisht nga qendrimi që ka për rrolin e shtetit në politikat ekonomike, politikat fiskale,të drejtat dhe liritë e shtetasve dhe në trashigiminë historike të saj që pasqyrohet te shtresa ose klasa që përfaqëson.
Realiteti ynë,është shumë kontradiktor në pasqyren e fenomenit që po trajtojmë për shkaqe besoj të njohura, e që janë pasojë e një “revolucioni” të përgjakshëm ku pësuanë të gjitha shtresat shoqërore.
------
E Majta,historikisht dhe tradicionalisht identifikohet në gjithë botën si parti e shtresave të mesme dhe punëtore.Ky steriotip, është karaketristik për të gjitha shoqëritë normale kapitaliste që kanë pasur një evoulim të natyrshem, pas revolucioneve të mëdha të shek. 18 e 19-të.Mirëpo, ky përkufizim historik, nuk do të thot se është i njëtrajtshëm në të gjitha vendet.
Që nga lëvizjet e para sindikale në Britani,Francë,Amerikë,Gjermani e Rusi,lëvizjet e majta janë dyzuar në dy kampe të mëdha,shpeshherë edhe armiqësore.
1.Në të majtën revolucionare,thellsisht armiqësore dhe të pa kompromis me klasen kapitaliste, me qellimin final-marrjen e pushtetit politik me revolucion dhe shpronësimin e “shpronësuesve”,që ideologët e vetë më të mëdhej i gjetë në Marksin,Engelsin dhe Leninin,personalitete këto që në asnjë mënyrë nuk mund të cilësohen si katgori sociale punëtore.
Ka shumë raste në të gjitha vendet e botës, bile edhe sot e gjithë ditën, kur eksponentët kryesor dhe bartësit më ekstrem të kësaj ideologjie, ishin dhe janë nga shtresat e mesme dhe ato të larta-kapitaliste.Përjashtim nuk bënë asnjë vend që nga Kina,Kuba,Rusia,Jugosllavia,Franca e Shqipëria.
Me asnjë parameter,ta marrim si ilustrim, nuk mund të përkufizohet si shtresë në”nevojë” Enver Hoxha,Mehmet Shehu e shumë eksponentë tjerë të ideologjisë së ashtuquajtur të majtë-komuniste në Shqipëri, të cilët u frymëzuan nga kjo ideologji dhe më vonë,e instaluanë këtë në Shqipëri ,ndërtuan shtet e struktura sociale sipas modelit komunist për 50 vjet.Këto struktura sociale,janë pararëndëse e të majtës së sotme shqiptare, e cila me mburrje edhe sot e gjithë ditën, thirret në trashigiminë historike të ish komunistëve shqiptarë.Në këtë trashigimi historike është edhe çelësi i forces dhe dobësisë së të majtës socialiste dhe gjithë demokracisë në Shqipëri. Realisht,kjo e majtë ka dy pole diametralisht të kundërta në program,aspiratë dhe vizion.
Njëra pale,kryesisht me pedigre nga strukturat e ish –komuniste,kohen e sotme e trajton si një pushim para revulucionit të madh e gjithë-botëror,përgatitë mjetet e duhura politike e financiare për te dhe demokracinë e sheh si formë të përshtatshme për depertim edhe më të thellë ideologjik në të gjitha poret e shoqërisë,duke bërë të pamunduren që sistemi i brisht demokratik kurr mundësisht, mos të bëhet funksional.
Ndërsa,poli tjetër i majtë aspiron se ka arritur një pjekuri që i garanton transformimin paqësor të ideologjisë së majtë konservatore në krahun e vërtetë social-demokratik,me program social,kulturor,ekonomik e politik kompatibil me socialdemokracinë evropiane dhe realisht aspiron për integrim në strukturat evro-atlantike.
Luftën e këtyre dy të majtave(kushtimisht),jemi duke e pare që nga momenti i themelimit të PS dhe ndarjes së saj formale nga PPSH.Çarjet e here-pas herëshme konceptuale e programore,konflikti i vazhdueshem i saj i brendëshem,lufta kaq e madhe për postin e kryetarit dhe në përgjithësi dominimin e kreut ndërmjet grupeve të ndryshme,nuk janë gjë tjetër përveçë luftës së koncepteve komuniste e socialdemokrate në këtë parti.Realisht do të duhej të pritej fitorja e krahut social-demokrat aktualisht,por nuk janë të pa shansë edhe ish-punistët që kanë arritur të konsolidohen shumë pas humbjes së Ramës.Në këtë prizmë e shohë edhe konceptin politik të Ramës mbi politikën e tij të lansuar si politike përtej të majtës dhe të djathtës.Pra ,bëhet fjalë për të majtë e të djathtë brenda kampit socialistë e jo për ndonjë koncet përmbi të djathten e të majten si ideologji.Rama e ka kuptuar shumë mirë ndasinë konceptuale të partisë që ka në menaxhim dhe tërë përpjekjet e tija në këto katër vjet, ishin të drejtuara në tejkalimin e ndasive e hendeqeve të pakalueshme në mes koloritit rozë dhe atij të kuq,që si po duket po i kushton postin dhe shumë,shumë para të hedhura kot.Asnjë shansë nuk e kishte për të arritur një gjë të këtillë.Hendeku ideologjik i komunistëve dhe socialdemokratëve është aq i madh e i rëndë , sa që ka rrezik të merr edhe përmasa tjera.

2.E majta social-demokrate evropiane, u kristalizua si rrymë revizioniste në lëvizjen punëtore, pas dështimit të Komunës së Parisit me 1971.Kjo rrymë politike e sindikaliste -reformatore në klasen punëtore,kishte për program të vetin transformimin gradual të shoqërisë kapitaliste klasike në një formë kapitalizmi të “butë”,evoulimin e tij dhe krahas kësaj, përmirësimin e kushteve të punës e të jetës në përgjithësi për shtresat e varfëra të proletariatit.
Social demokracia , që nga fillet e organizimit të saj në shekullin e 19-të, është karakterizuar me një luftë të përherëshme sindikale mirë të organizuar, me qellim të përcaktimit të rregullave të lojes në mes dy klasave bazë;-pronarit e punëtorit në frymen e post-revolucionit borgjez francez dhe gjithë -evropianë.Me këtë revolucion, klasat shoqërore të mesjetës;klasa feudale dhe bujkërobrit, që ishin të ndara deri në ate masë, sa që e trajtonin njëra tjetren edhe për lloj tjetër njerzish,tashti u tranformuan rrënjësisht dhe parimet e barazisë,lirisë dhe drejtësisë formale-juridike e politike u bënë alfa e omega e krejtë shekullit 19-të dhe në vazhdim .
Në këtë betejë të përjetëshme njerzore në mes klasave , sistemeve e formacioneve të mëdha historike të kohës,social- demokracia ka arritur që me përpjekje edhe të përgjakshme, të imponojë kufizime të mëdha në arbitraritetin e kapitalizmit fillestar .Ajo ka transofrmuar në tërësi tablon e zymtë klasore e sociale, të trashëguar nga feudalizmi dhe ka ndikuar shumë në emancipimin e tërësishëm të shoqërisë dhe njerzimit në përgjithësi. Këto ndyshime kolosale pozitive, janë arritur ,sidomos pas LDB, që manifestohet me zgjidhjen e problemeve jetike të proletariatit,e që kanë të bëjnë me jeten e punëtorëve,arsimimin,emancipimin,kulturën dhe sigurinë e përgjithëshme të tyre dhe të familjeve punëtore e shoqërisë në përgjithësi .
Sindikatat,partitë e lidhura me to dhe programet qeveritare të partive social-demokrate,kur janë gjendur në pushtet, kanë arritur ate që sot në çdo vend,sidomos në Evropë e Amerike të ketë disa standarde me çka shteti;
-ka kufizuar orarin e punës, ka siguruar të drejten për pushim ditor ,pushim javor,pushim vjetor dhe pushime tjera mjeksore ose të përdëllimit.
-ka imponuar me Ligj zbatimin e Kontratës kolektive në shumicën e vendeve,
- ka përcaktuar limitet e pagës minimale,ka siguruar të drejten në sigurim pensional e invalidor, ka siguruar të drejten e pagesësë së pages për rastet e papunësisë eventuale e të përkohëshme dhe, çka është më qenësorja;-ka siguruar lirinë e plotë të organizimit sindikal dhe mbrojtjen shpeshherë edhe me kushtetutë të drejtës së grevës, si armë të ligjshme e legjitime të punëtorëve.
Në kontekstin e temës për partite e majta bashkëkohore,ku pretendon të jetë edhe spektri jonë i majtë,këto parti deklarativisht kanë përvetësuar dhe artikuluar programe që pretendojnë të jenë të majta dhe vokabilari i tyre asgjë nuk ndryshon nga ai evro-perendimor i përmendur më lartë.
Këto programe të partive të majta shqiptare ,zakonisht përcaktojnë një rrol dominant të shtetit në sferen makro-ekonomike,që manifestohet me një kontrollë të tatimeve dhe taksave, (që zakonisht janë më të larta se te programet epartive të djathta),me çka synohet sigurimi i të hyrave më të mëdha buxhetore për jetësimin e programeve të mëdha sociale.
Shteti,sipas tyre (socialistëve) duhet te ketë një sere mekanizmash kontrolli të jetës ekonomike në tërësi. Me politikat e saj ekonomike,shteti i së majtes, tenton të kufizojë fitimet e korporatave, me programe sociale për shtresat në nevojë tenton të ruaj një minimum ekzistencial, programon zakonisht rritje pagash e pensionesh sipas një indeksi të paracaktuar,me ligj përcakton sigurime sociale e shoqërore për të gjitha kategoritë , futë sigurimet shoqërore të obligueshme,punësim masiv,administratë relativisht të madhe dhe një politikë kufizuese ndaj pronës së madhe dhe kapitalit në përgjithësi, që pasqyrohet me tatime e taksa të larta për këtë kategori qytetarësh.

Vijon….

[D&G Feminine]

Emigracioni ideologjikisht osht kryekeput i majte, ne t'gjith rruzullin. I majt a i djath osht mbi t'gjitha nji gjendje sociale, qe masanej perkthehet n'ideologji. Nazarko ja kput kot.

Kur merrni persiper me hap ksi lloj temash e shkru ksi lloj analizash, mir osht me i perkushtu t'pakten nji paragraf, mundsisht ate t'parin, perkufizimit te s'djathtes e te t'majtes.

Masanej, sa per dijeni; n'politik ka dy krah "the right-wing" ene "the wrong-wing", ju mund t'zgjidhni ate qe doni

Ia ke fut kot plako!
Ti nuk ka mundesi te jesh ai drity i para dy vjetesh. Qe nga dialekti "tironc" sikur po pi noi gote ke klubi lagjes e deri te menyra e argumentimit me ton kompetent eshte nje injorance pa fund. Me duket se futet ai limbo me kete llogari dhe ben sikur jane dy persona te ndryshem.

[☆Angie☆]

A mund te na e shpjegoje njeri fillimisht ku qendron ndryshimi midis nje politike-programi-partie te majte e te djathte (detajisht)?
Pra, a eshte Partia Demonkratike nje parti e djathte, apo eshte komplet e majte (sallakse), por thjeshte genjen veten e elektoratin?

Pervecese i bashkangjitem mendimit te disave me larte, se e djathta shqiptare nuk ekziston, dua te shtoj, se elektorati shqiptar, ndoshta ndoshta, eshte i vetmi qe as ja ka haberin programeve elektorale te partive qe simpatizon. Meqe shumicen e popullsise e kemi te thjeshte, jam shume e bindur se po ti pyesesh " Pse votoni PD a PS? Cfare te vecante ka programi i tyre qe iu shtyn ta votoni? etj" me nje pergjigje qe s'do ti pergjigjej aspak pyetjes fillestare do thonin: " Po ja se do hapin me shume vende pune, do na fusin ne BE, do permiresojne infrastrukturen, do rrisin pensionet, do luftojne korrupsionin"

Sipas demografise se votimit dhe fitoreve, rezulton se PD fiton bindshem ne veri PS ne jug dhe dhe ne qarqet e medha,(perjashtuar Durresi ketu) edhe pse ne nje duel dhembe me dhembe. Po te nisesh nga fakti qe jugu i Shqiperise eshte me i zhvilluar se veriu i saj, del pak a shume ne konkluzionin se per te djathten ka votuar fshataresia, shtresa ne nevoje e popullsise dhe per te majten kane votuar shtresat me te ngritura. NDERKOHE qe kjo tabllo eshte ne kundershtim me konceptin, qe djathta karakterizohet nga elektorati i ngritur, i arsimuar, konservator, "borgjez", pra maja e piramides klasore dhe e majta votohet nga shtresat ne nevoje,pra baza e saj.

Kur te rrafshohen keto dallime, kur Kukesi te votoje PS e Berati me Fierin PD ndoshta ndoshta kane bere programet punen e tyre.

[Guri i Kuq]

Cka eshte e djathta,cilat jane tiparet kryesore te saj,kush jane te djathte ne politiken shqiptare ?


E djathta ne kuptimin politik, eshte sistem vlerash tradicionale-konservatore qe nenkupton; rrespektim te prones private,rrespektim te individit si tersi unike e dhene nga zoti,rrespektim te lirive dhe te drejtave dhe pozicionit shoqeror te individit te paracakatuara nga perkatesia sociale e klasore , nje shtet me taksa e tatime te ulta,sistem sigurimesh shoqerore te privatizuara dhe vlera shoqerore tradicionale,kombetare,familjare e fetare.
Ne parim cdo e djathte eshte konservatore dhe veshtire i apsorbon novacionet shoqerore dhe vlerat e reja e te modes.
Boshti ideologjik i konceptit djathtist eshte individi,prona e tij,lirite personale,tradita kombetare dhe liberalizmi ekonomik apsolut.Tradicionalisht keto vlera jane tipare te klases shoqerore qe ka pasur rrol dominues ne shoqeri,ekonomi e politik dhe qe historikisht ka ndryshur gjate shekujve me ndryshimen e raporteve klasore.
Ne Romen e lashte para perandorake, e djathte konsiderohej partia e patricve republican,ndersa e majte partia e plebejve romak.Ne Romen perandorake,ndryshojne rrolet.Peranadoret romak ishin te djathte,ndersa republikanet te majte me nje rrol te dyzuar te shtresave te ulta te plebejve,qe te shumten e herave ishin vetem dekor,statiste e instrument per nderrim dinastish e perandoresh.
Pse eshte e rendesishme kjo ?
Eshte e rendesishme, sepse tregon karakterin e ndryshueshem te ketyre nocioneve ne permbajtje dhe forme, tregon se ndarja- ne te majte dhe te djathte politike,eshte kategori historike shume variabile qe ndryshon ne periudha te ndryshme.
Emertimet qe sot i njofim dhe permbajtja e tyre, gati qe agje nuk tregojne realishte per permbajtjen klasore te kesaj kategorie politike-sociologjike .
Po ti referohemi perkufizimit te pare tradicionaliste, qe nenkupton rrespektimin e tradites,familjes,prones,ndarjes klasore dhe nje kodi shoqeror,moral e fetar te paracaktuar ne antikitet,kristianizmi ishte levizje e majte,jo vetem ne kuptimin e ndryshimit te rrolit te shtetit,por edhe nje permbysjeje e jashtezakoneshme morale,pronesore e etike e shoqerise skllavopronare.Po kjo levizje fetare,e cila ne fillim ishte vetem morale e etike,pakez shekuj me vone,(koha e Teodosit te Madh),behet nje rend jo vetem fetar e moral,por edhe shtetror,kod e gur i pakapercyeshem qe percaktoi historine e njerezimit per me shume se 1800 vjet.
Te kota ishin perpjekjet e jashtazakoneshme te Julian Apostatit,nipit te Konstatinit te pare,te rikethej historine dhe lavdine romake.U vra me helm si heretic e apostat, nga po ajo kishe qe deri dje ishte persekutuar dhe flijuar ne emer te vlerave te larta perandorake romake .
Ajo, ishte persekutori dhe inkvizitori qe gjykonte te gjalle e te vdekur ne emer te zotit e te perandorit. Per 1500 vjet,kisha dhe aparati shtetror i krijuar dhe bekuar prej saj,do te ishin ruajtesit e tradites,zjarrit te pare kristian -ku do digjej cdo njeri,ide e herizi e sistem qe kishte guxim te ndryshonte ose te dyshonte ne vlerat e saja,rendin e paracaktuar nga ajo dhe misionin mesianik qe ia atrbuonte vetes .Jo ralle ne kete zjarre,do digjeshin edhe shume mbreter,kalors , reformator, heretic e gjeni deri para pak shekujsh.

Kisha dhe rendi i saj,ishin caku i revolucioneve te para reformatore e borgjeze ne Evrope.Nene masken e reformacionit kishtar,Evropa per 200 vjet do te ishte arene e pergjakshme e nje lufte klasash.Lufte ne mes borgjezise se qyteteve,zanatecinjeve,e plebejve qe po shtoheshin perdite dhe rendit te paracaktuar nga kisha,mbreterit e perandoret e shumte qe perfaqesonin klasen feudale,rendin,ligjin,moralin dhe gjithe arsenalin e saj te pudrosur…
Do te duhej shume gjak,shume Robespjera,Dantona e Napoleona,qe Franca e gjithe Evropa,ne shek.19 te arrinte sado pak te jetesonte mesimet e medha te iluminizmit evropian te perfaqesuar nga Monteskje,Roso e shume e shume te tjere,qe ishin pararendesit e nje rendi te ri republican, qe do behej fanar i transformimit me te madh te njerzimit me sloganin ;liri,barazi ,drejtesi…
Gjithnje,ne Francen post-revolucionare,republikanet do te gezonin epitetin e te majtes.Do te duheshin tri revolucione e kunderrevolucione, e shume lufta te medha e te vogla civile,qe bastioni i rendit te ri boteror republican te trumfonte ne France, e me vone edhe ne gjithe Evropen.
Kohabitimi i republikanizmit dhe rendit perandorak evropian do te vazhdonte shume gjate,sikur ne skene te mos dilte fuqishem nje ideologji krejtesisht revolucionare,shkatrruese e rendit te vjeter, vlerave te saj e qe per nga permasat dhe thellesia e ndryshimeve qe proklamonte dhe pasojat qe do te shkaktonte ne mbare boten,mund te krahasohet vetem me lindjen e krishtenizmit ketu e dy mije vjet me pare.
Lindja e zhvillimi i kesaj ideologjie ultra te majte dhe shume revolucionare,i njohur si komunizem,do te ndryshonte rirreshtimin e majte-djathte per gjithmone ne histori.
Per konceptin e marksizmit dhe gjithe arsenalit te tij te mevoneshem te njohur si leninizem,stalinizem,maoizem e shume izma tjere,republika moderne e lindur nga revolucionet evropiane te shek.19-te,do te ishte simbol i se djathtes konservatore ,penguese e rendit te ri social-komuniste qe meritonte te shkatrrohej ne hic…
Keto 100 vjet, jane perpjekja me titanike qe ka bere njerzimi per te ruajtur disa vlera qe ne fund te fundit jane vlera natyrale, te lindura e te kultivuara me shekuj.Ishin e jane perpjekje shpesh here te pergjakshme, te ndertohet nje rend shoqeror ku do te rrespektohet njeriu dhe korpusi i te drejtave e lirive elementare njerzore,e drejta e prones,liria e shprehjes se lire,liria apsolute e besimit fetar,ndarja e plote e shtetit nga feja dhe problemet e saj,sekularizimi i shoqerise ne te gjitha parametrat kulturor e civilizues nga feja,sistem gjyqesor te pavarur,institucione te qendrueshme dhe nje rritje ekonomike per te gjitha shtresat e popullates.
Te gjitha keto parime e vlera,sot jane bazamenti real ideologjik i se djathtes evropiane,jo pak te sfiduara nga tendencat nacional-socialiste e fashiste,te cilat kurr nuk kane arritur te tejkalohen ne teresi.
Perkufizimi i se djathtes ne Shqiperi,para Luftes se Dyte Boterore,ishte mjaft i qarte.
E djathte ishte struktura e pronareve te medhej te tokave dhe kapitalit dhe piramida e sistemit –mbreti dhe mbreteria.E majte ishte nje structure heterogjene anti-monarki qe ne gjiun e vet kishte elemente nga te gjitha shtresat shoqerore,intelektual,shkrimtare,gazetare,publicis te e deri te komuniste e anarkiste.
Realiteti i sotshem politik i majte i djathte ne Shqiperi e Kosove,eshte shume i perqudnuar.
Sot te majte jane pronaret e medhej,ish komunistet,ish revolucionaret e luftetaret ,ndersa te djathte jane kryesisht shtresa e mesme dhe te varfrit qe mbushin paralagjet e qyteteve shqiptare.Ata jane te majte,per shkak te lidhjeve historike qe kane me paraardhesit e vete qe i rriten,shkolluan,pergatiten dhe i aftesuan qe nje dite,te jene ne balle te puneve per privatizime,e pune tjera me leverdi.
Te djathte,kryesisht jane pronaret e tokave te privatizuara,intelektual te pavarur,mjek e avokat qe kane vuajtur nga ish regjimi dhe qe vlersojne te arriturat ne fushen e lirive individuale te vendit te tyre.
Paradoksale apo jo…!

[drity]

Ia ke fut kot plako!
Ti nuk ka mundesi te jesh ai drity i para dy vjetesh. Qe nga dialekti "tironc" sikur po pi noi gote ke klubi lagjes e deri te menyra e argumentimit me ton kompetent eshte nje injorance pa fund. Me duket se futet ai limbo me kete llogari dhe ben sikur jane dy persona te ndryshem.

dixhije, un mun ta kem thon me ton kompetent, por ene argumentin e kom fut n'postim, sa me ushqy icik debatin me i llaf. Por ti spo na thu nei gjo per ate qe thash un, por vec per mu. Jo se smpelqe, po nuk ishte tamom ajo qe po prissha. Limbo osht cun i qut, un ta mor si kompliment kte

[Guri i Kuq]

Po sjell me posht nje shkrim te z. Belortaja rreth politikave tona partiake,kete radhe te ashq. te "majte".Mendoj se kjo teme e hapur nga Deus,vlene te elaborohet edhe nga "brenda",sic eshte edhe kjo analize;
--------------------------------------
“Pllakat tektonike” të së majtës
» Dërguar më: 31/08/2009 - 14:29

"Gazeta Shqiptare"

Nga Medi Belortaja

Ne pjesëtarëve të tjerë të shoqërisë që hapim sytë, dëgjojmë dhe lexojmë me ditë, javë, muaj dhe vite teoritë dhe
praktikat e politikës, partive, forumeve, instancave dhe lojtarëve të tyre, jo se na ha meraku “të fusim hundët” në punërat e tyre, por derisa ata ndikojnë dhe “fusin hundët” direkt apo indirekt në jetët tona, nuk ka pse mos i themi ca fjalë...
Ja, bie fjala, është pak e vështirë të kuptohet kjo puna e “të majtit me identitetet”. Kot, për kuriozitet kjo. Të na falin ata që e mbajnë veten për të tillë, por unë për vete s’e kuptoj...
Për cilin “të majtë me identitet” të jetë fjala, vallë? Për atë komunistin dogmatik të kohës së monizmit, që vazhdoi si për inerci dhe për inat të sistemit që u ndërrua të militonte në PS-në e pas ‘91-shit? Inatin e kishte me pluralizmin, kapitalizmin, borgjezinë dhe demokracinë, kurse të mirat materiale që i sillnin këto nëpërmjet bijve dhe bijave të vet të pozicionuar me kohë apo rishtas në vendet kyçe të institucioneve dhe ekonomisë (tashmë demokratike), ia donte kapitalizmit dhe demokracisë. Interesant kjo punë!...Edhe këta nuk duhet të futen të gjithë në një kallëp, pasi ka pasur kategori të ndryshme. Ka pasur të tillë që besonin në atë sistem, ishin njerëz të punës, të ndershëm dhe me parime. Si edhe të tjerë hileqarë, keqbërës politikë, hipokritë dhe sadistë dogmatikë. Tek kjo kategoria e parë, pra e atyre që besonin verbërisht tek ai sistem, të njerëzve të punës, të të ndershmëve dhe me parime, vihet pak a shumë në dyshim puna e ndershmërisë dhe moralit, vetëm në rastet kur shoku apo shoqja e tyre hante plumbin, apo burgun e internimin ashtu “si për qejf të diktaturës” dhe ata i kthenin krahët, dhe iu largoheshin të afërmve të tyre më keq se “kolerës”...Dhe më keq akoma, qëndrojnë “stoikë” dhe të patundur në atë që e quajnë “bindje” se “ata u dënuan pasi me siguri çoç do kishin bërë, dhe se partia, nuk të dënonte kot”. Dhe për fat të keq s’u hyn dhe s’u del nga trutë ndonjë fllad refleksioni dhe ndjese...
Për cilin “të majtin me identitet” të jetë fjala, vallë? Se dihet, që të vërtetat dhe të drejtat duket sikur kanë anuar më tepër përherë nga opozita të majta apo të djathta, por mund të jetë pak si iluzion kjo punë, pasi paskëtaj gjërat kanë ndryshuar disi për nga forma dhe përmbajtja; d.m.th., pas marrjes së pushtetit sikur të vërtetat dhe të drejtat ngelen përsëri pak më shumë nga opozita e radhës. Atëherë, mos është fjala për atë “të majtë me identitet” që qëndroi tetë vjet në pushtet, rregulloi pasuri e katandi pa hesap, luante valle në oborrin e partisë “për fitoren e re”, dhe s’e kishte për gjë “të shkelte me këmbë” shokun tjetër “të majtë me identitet”, sapo ky i dilte ndesh apo cenonte pozitat influente korruptive dhe interesat ekonomiko-financiare të tij. Ia linte fëmijët pa bukën e gojës dhe në mes të katër rrugëve me gjithë “identitetin” e vet. Më ka rastisur të punoj në një institucion shtetëror ca vite, dhe pashë nga afër fytyrën dhe sjelljet e disa prej këtyre “të majtëve me identitet” pasi u emëruan aty pas ’97-ës e në vazhdim, e na gjetën në marrëdhënie pune. Pati dhe përjashtime dhe ndonjë ndryshe, sigurisht. Por të shihje dyzimin e personalitetit të tyre qe vërtet interesante. Nga njëra anë hiqeshin si tolerantë, sikur s’e kishin mendjen tek vogëlsirat, si xhentilë, si të modës, si të butë, si të përkorë, si të dashur, sikur merrnin vesh nga jeta dhe qejfet, dhe jo si ca nga ata “të djathtët e egër”, e nga ana tjetër nxirrnin “dhëmbët e mprehtë” dhe ktheheshin sakaq në hakmarrës meskinë për një kundërshti të thjeshtë që iu bëje, le pastaj t’iu dilje ndesh interesave dhe zullumeve, bordeve, tenderave dhe sajesave teknike për përfitime dhe shpërblime, cinizmit dhe hipokrizisë. S’pyesnin as për parti dhe as për frymë partie. As për të majtë, dhe as për të djathtë. Bindje leshi!...Kulmi qe kur ndonjë goxha drejtor “i majtë me identitet” as nuk denjoi t’ua jepte dorën dhe bënë sikur s’i njihnin më “bashkëbindësit” e vet kur “i kapi reforma” nga 2003-shi dhe i lanë fëmijët e tyre me gisht në gojë...
Atyre mund t’u thuhet me të vërtetë se qenë “përtej të majtës dhe të djathtës”, që u pasuruan vendshe me të gjitha format dhe mënyrat korruptive për tetë vjet me radhë...”Vizionarë” të vërtetë!...
Atëherë, për cilën “të majtë me identitet” të jetë fjala, vallë? “Për ata që dhanë kontribut real në modernizimin e të majtës në përgjithësi, dhe të PS-së në veçanti!”, -mund të thotë ndonjë “i majtë me identitet”. I madh, mesatar, a i vogël. Bah!...Goxha fjalë të mëdha!...Dhe ia po i pranojmë. Vetëm se mos ngatërrohet si pa dashur “toleranca” dhe “mbyllja e njërit sy ndaj shokëve që u majmën gjatë tetë viteve ’97-2005" me modernizimin e partisë!!...Për më tepër, është shumë e çuditshme që modernizimi dhe demokratizimi i “makinës” së të majtës e paska bërë të mos funksionojë si një e tërë, por veç e veç. Më vete punojnë “bateritë”, më vete “amortizatorët”, “motori”, “rrotat”, “fenerët ndriçues”, “filtrat”, dhe të gjitha “rraqet” e saj.
Për nga natyra dhe trashëgimia dihet që të majtët shquhen për lidhje, solidaritet të madh me njëri-tjetrin. Ku shkoi e vate gjithë ky solidaritetzi e koherencë?! Na bën të dyshojmë, se paska qenë solidaritet nga halli dhe jo nga malli (nga parimet, idealet, humanizmi dhe frymëzimet). Si u copëtua dhe nda kështu solidariteti i tyre, si copat e akujve nga akullnajat, meqë jemi në periudhën e ngrohjes globale! Mos vallë, gjithë fajin e ka paraja dhe interesat personale, klanore dhe aspak të shoqërisë e shqiptarëve?...”Kushedi!”, -mund të thotë ndonjë gjysmë naiv...
E majta sot i ngjan asaj tokës së paqëndrueshme, ku pleksen “pllaka të ndryshme tektonike” me tensione interesash që s’mund t’u thuash të vogla. Kjo të bën të ritheksosh se kjo “tokë e paqëndrueshme” që tronditet nga “tërmete” vazhdimisht, dhe vazhdon ta ndajë në copëza atë, vështirë se ka për bazë interesat e shoqërisë, progresin, drejtësinë, luajalizmin, humanizmin, parimet, vlerat, por vetëm se interesat e “copëzave” dhe “copëzuesve” të vet, ndonëse mund të flitet demagogjikisht vazhdimisht në emër të tyre. Të thotë mendja, se tensioni i “pllakave tektonike” në të majtën shqiptare mund të bjerë, vetëm po u zëvendësuan tensioni i etjes së shfrenuar për pushtet, për pasurim dhe para, tensioni i interesave krejt personale të individëve me peshë në të majtën dhe të klaneve të tyre, me largpamësinë dhe gjërat më të mëdha që duhet t’i bashkojnë e që i përkasin shoqërisë dhe vendit. Por “nga e thëna në të bërë, është në mes një mal i tërë”, thotë populli. Paraja dhe pushteti kanë gravitet të madh. Ose përndryshe tragji-komizmat e saj s’do kenë të sosur...por kjo s’do të thotë se do t’i trishtojë dhe aq të majtët me 20 e kusur llogari bankare. Le të kenë dhe 50, vetëm se jo në kurriz “të të majtëve dhe të të djathtëve pa portofol”...

[juanito02]

E djathta shqiptare egziston po fare jashte politikes e vendimarrjes.
Ate pervec se e sakatoi Enver Hoxha sistematikisht duke e eliminuar dhe fizikisht sot ajo vazhdon te sakatohet duke i mohuar te drejtat elementare te mbijeteses individuale.
Lere pastaj pjesmarrjen ne politike.
Partite ne pushtet jane njera me e majte se tjetra.
Dhe shqiptaret votojne kot se koti se skane pika te verteta referimi politik. O votojne per primitivisht pas me te fortit, o me sens krahinor, o me duf partie.
Edhe stilin e drejtimit e kane akoma tip Enverist.
Enveri ndertonte nje veper industriale dhe e propogandonte sikur ajo veper ishte shpetimi kombit.
Edhe sot behen ca kilometra rruge e propogandohen si shpetim kombetar.
Njesoj si Enveri partia mbi ligjin edhe sot njelloj eshte.
E djathta e vertete shqiptare eshte embrioale dhe politika e sotme e katovices nuk e le qellimisht te dale ne skene.

[firaku]

Tek te gjitha partite Shqiptare ne te gjitha trojet shqiptare kjo ndarje nuk fare kuptim sepse dallimin fare nuk mund ta definosh realisht.

[Guri i Kuq]

Ideologjia nuk është tualet!
» Vendosur: 21/09/2009 - 11:02

"Panorama"

• Blendi Kajsiu

Shqipëria sot është një demokraci ku pluralizmi politik po humbet kuptim si pasojë e monizmit ideor. Pikërisht
këtu bëhet i rëndësishëm diskutimi mbi ideologjizimin e të majtës. Ai premton krijimin e një alternative që i jep mundësinë elektoratit të zgjedhë. “Po pse duhet një alternativë e majtë?”, mund të shtrohet pyetja, kur ne nuk kemi një alternativë të djathtë? Gabim! Shqipëria ka njëzet vjet që qeveriset djathtas dhe jo vetëm djathtas, por sipas një modeli të djathtë neoliberal, ku shteti i vogël dhe i tërhequr nuk ndërhyn as me masa proteksioniste dhe as për të ndihmuar apo programuar zhvillimin e kapitalit lokal dhe aq më pak zhvillimin ekonomik në përgjithësi. Në thelb të këtij modeli qëndron vetëm tregu dhe integrimi në tregun global si motor zhvillimi. Është një qeverisje thellësisht e djathtë që i ka lënë individët zbuluar përballë forcave të tregut duke shkaktuar pabarazi të thella sociale dhe gjeografike që për pasojë kanë prodhuar edhe dyndjen në zonat suburbane. Për të përballuar pasojat e një qeverisje të tillë qeveritë tona janë detyruar shpesh të ndërmarrin politika të majta, si p.sh., legalizimi i zonave suburbane. Ndonjëherë janë detyruar të dënojnë edhe pabarazinë në rritje me deklarata populiste kundër vaskave të floririt. Ama këto kanë qenë arnime të majta të pasojave të një programi thellësisht të djathtë. Prandaj ndonjë deklaratë apo politikë e majtë e Berishës aty këtu, nuk duhet të na çorientojë duke konkluduar se në Shqipëri nuk ekziston ideologjia e djathtë. E djathta neoliberale në Shqipëri është shëndoshë e mirë, asaj i duhet ndonjëherë të lëvizë majtas sa për të korrigjuar emergjencat që po vetë i prodhon.
Vetë fakti që ne ende nuk arrijmë të kuptojmë se qeverisemi nga një ideologji thellësisht e djathtë dhe neoliberale është një ilustrim më shumë se rrënjët e saj janë aq të thella saqë ne as nuk i shohim më dot. Aq e vërtetë është kjo saqë edhe diskutimi mbi ideologjizimin e të majtës po bëhet shpesh nga pozicione neoliberale që partitë politike i shohin thjesht si grupime që si interes të vetëm kanë pushtetin. Kështu gjithnjë e më shumë pyetja që po shtrohet nuk është ’A duhet apo jo të ideologjizohet e majta?’, por ’A i leverdis apo jo PS-së të ideologjizohet për të ardhur në pushtet?’. Ky parashtrim e shikon ideologjinë nga një pozicion tipik neoliberal si instrument për të marrë pushtetin dhe jo si një sistem idesh dhe vlerash që formësojnë dhe frymëzojnë aksionin politik. Të krijohet përshtypja se ideologjia është thjesht makiazh, një tualet që PS-ja e bën për të nusëruar më mirë në sytë e elektoratit. Ky instrumentalizim i ideologjisë dhe reduktim i saj në një vegël, që shërben për të marrë pushtetin është tipik për qasjen neoliberale sipas së cilës, motivi bazë i çdo partie është marrja ose mbajtja e pushtetit si qëllim në vetvete, gjithçka tjetër bëhet në funksion të këtij qëllimi. Në këtë pikë neoliberalizmi ka përqafuar fort pikëpamjen marksiste, që e shikon ideologjinë thjesht si një vello që fsheh interesat e borgjezisë.
Këtu kemi të bëjmë me një paradoks që rrezikon ta vdesë diskutimin mbi ideologjizimin e të majtës duke e zhvilluar atë brenda parametrave të ideologjisë dominuese, që gjithçka e shpjegon vetëm duke iu referuar interesit individual apo grupor. Brenda këtyre parametrave pyetja: “A i leverdis PS-së të ideologjizohet apo jo?” natyrisht që do marrë në përgjigje negative: Jo dhe jo. Kjo për faktin e thjeshtë sepse sot politika shqiptare është tejet pragmatiste, idetë neoliberale janë rrënjosur mjaft thellë; të gjithë e pranojnë superioritetin e tregut ndaj shtetit, të gjithë e pranojnë paaftësinë e shtetit për të bërë diçka të hairit, të gjitha fajet i vishen shtetit, të gjithë janë të bindur se në thelb të shoqërisë është individi me interesin e tij personal, të gjithë bien dakord se tregtia e lirë si pjesë e integrimit në BE nuk ka kthim prapa dhe se modeli aktual i zhvillimit që ofron Banka Botërore dhe FMN me bekimin edhe të BE duhen ndjekur nga Shqipëria si e vetmja alternativa e mundshme në këtë botë, dhe ndoshta edhe përtej. Në këto kushte PS-së i leverdis një politikë pragmatiste, ’përtej të majtës dhe të djathtës’ që për kushtet tona do të thotë një politikë e djathtë neoliberale që ruan status kuonë. Në vend që të sforcohet duke luftuar hegjemoninë dominuese neoliberale PS mjafton të presë sa të degjenerojë pushteti aktual, dhe të votohet nga shqiptarët për inat të tij. Pyetja “A i leverdis PS-së të ideologjizohet apo jo?’ e pranon kuadrin aktual të politikës shqiptare dhe për pasojë jep një përgjigje brenda këtij kuadri, pa e kontestuar atë. Kemi të bëjmë me një pseudo-diskutim, që e ka të paracaktuar konkluzionin si pasojë e parametrave brenda të cilit zhvillohet.
Ndryshon puna nëse pyetja shtrohet: “A duhet të ideologjizohet PS-ja apo jo?’, duke e shtruar jo thjesht nga këndvështrimi i ngushtë i PS-së aktuale, por nga interesi më i gjerë i shoqërisë shqiptare në përgjithësi. Nga ky këndvështrim mund të themi me plot gojë se PS-ja duhet të ideologjizohet. Së pari, sepse ideologjizimi i të majtës duhet për të krijuar zgjedhje në skenën tonë politike, pra për t’i dhënë kuptim demokracisë, pavarësisht nëse kjo sjell në pushtet të majtën apo të djathtën. Së dyti, ideologjizim i të majtës do të thotë ofrimi i një modeli alternativ zhvillimi, që pretendon të jetë superior ndaj modelit aktual neoliberal. Në këtë rast modeli aktual neoliberal nuk merret si i dhënë, nuk pranohet si fati ynë i pashmangshëm historik, siç ndodhi me komunizmin dje. Përkundrazi ai shikohet si një alternativë inferiore ndaj një modeli të majtë zhvillimor, që do theksonte shtetin zhvillimor (developmental state) dhe jo thjesht tregun si burim zhvillimi, që do kërkonte më shumë barazi gjeografike dhe sociale, më shumë mbështetje të prodhimit vendas duke e zhvendosur ekonominë tonë nga tregtia drejt prodhimit. Një model i majtë zhvillimor mund të kërkonte edhe një rikonceptim të pozicionit të Shqipërisë në ekonominë globale, p.sh., duke shtruar pyetje themelore të tipit; a është më mirë që të integrohemi më parë në tregun e përbashkët evropian apo na intereson më shumë krijimi fillimisht i një tregu të përbashkët shqiptar? Me fjalë të tjera një alternativë vërtetë e majtë do duhej patjetër të ndryshonte në mënyrë thelbësore ndaj alternativës aktuale zhvillimore duke vënë në pikëpyetje disa nga premisat e sajë bazë për zhvillimin ekonomiko-social të vendit siç është ideja neokoloniale se zhvillimi i Shqipërisë mund të vijë vetëm nga jashtë. Diçka e tillë jo vetëm mund të na jepte një model më mirë zhvillimi se ky që kemi (zgjedhja për këtë do ishte e elektoratit) por do e përmirësonte cilësinë e betejës politike në vetvete. Ardhja në pushtet e të majtës nuk do ishte një betejë për të maksimizuar pushtetin e saj politik pa prekur kontekstin brenda të cilit ai ushtrohet, por do merrte kuptim si një akt që synon realizimin e një projekti transformues. Në kushte të tilla ardhja në pushtet e opozitës apo mbajta e pushtetit nga pozita nuk do reduktoheshin në qëllime në vetvete, siç ndodh sot kur pushteti është kthyer në legjitimuesin e vetëm të pushtetit.
Ama që të ndodhë diçka e tillë duhet që së pari debati rreth ideologjizimit të së majtës të largohet nga pozicioni neoliberal, që e shikon ideologjinë si tualet që bëhet thjesht për të ardhur në pushtet. Ideologjia nuk është një xhaketë që vishet dhe zhvishet sipas nevojave të momentit dhe që mund ta porosisësh tek Obama në Amerikë, Tony Blair në Angli apo Sarkozy në Francë; ky është degjenerimi i ideologjisë në parulla. Ideologjia ka efekte imediate, reale dhe materiale për zhvillimin dhe jetën tonë. Prandaj diskutimi mbi ideologjinë nuk është një masturbim intelektual, që bëhet thjesht për kënaqësi teorike tërësisht i shkëputur nga realiteti. Debati mbi ideologjizimin e të majtës është një debat për t’i dhënë përgjigje pyetjeve madhore që sot as nuk shtrohen për diskutim; Si do zhvillohet ekonomia shqiptare në 20 vitet e ardhshme? Me çfarë prodhimi do konkurrojmë në tregun global ku po integrohemi? Si do ulet pabarazia sociale dhe gjeografike? Si do zhvillohet dhe financohet sistemi ynë arsimor? Kur do bëhet Shqipëria vend i zhvilluar? Kushdo që mendon se çështje kaq madhore mund të zgjidhen thjesht me disa reforma teknike apo administrative gënjen veten dhe të tjerët. Asnjë reformë themelore nuk mund të ketë sukses dhe mbështetje jashtë një kuadri ideologjik që e bën atë të pranueshëm politikisht. Asnjë model zhvillimi nuk është thjesht teknik pasi ai presupozon një rol dhe marrëdhënie të caktuar mes shtetit, individit, ekonomisë dhe shoqërisë. Dhe ky është thelbi i ideologjisë.
Ndaj duhet kuptuar se diskutimi për ideologjizimin e të majtës nuk është një përpjekje për të zbuluar parullat që Edi Rama mund të përdorë nesër përballë Berishës në mënyrë që të vijë në pushtet. ’Përtej të majtës dhe të djathtës’ është një parullë boll e mirë që mund ta sjellë Ramën në pushtet teksa qeverisja Berisha-Meta degradon. Por kjo ka pak interes për ne si qytetarë, pasi në kushtet aktuale Rama nesër në pushtet nuk do jetë shumë ndryshe nga Berisha sot, as PS-ja nga PD-ja. Diskutimi mbi ideologjizimin e të majtës duhet të jetë një përpjekje teorike dhe praktike për të prodhuar një model alternativ zhvillimi politik, social dhe ekonomik përballë këtij që kemi sot. Për vetë kushtet ku ndodhet Shqipëria diçka e tillë mund të fillojë duke rimenduar të majtën, çka padyshim do nxisë edhe një rikonceptim të së djathtës. Por kujdes, nuk bëhet fjalë për t’i bërë tualetin ideologjik të majtës dhe të djathtës që të rrijë në pushtet Berisha, apo që të vijë në pushtet Rama. Bëhet fjalë për rikonceptimin e të majtës dhe të djathtës në mënyrë që në Shqipëri të rrinë dhe të vijnë shqiptarët.