Video per Sanxhakun e Nishit-Viti 1904

[GL_Branch]

Xhirimi më i vjetër në Novi Pazar(Pazar i Ri)
Novi Pazari atëherë ishte ende nën Turqi. Do të shihni të shumtën veshen kombëtare shqiptare, për shkak se shqipëtarët aty, pra në Sanxhak, erdhen dhe u vendosen pas vitit 1700 dhe ndërkohë u islamizuan dhe u "boshnjakizuan, por qe veshja e tyre kombëtare ka mbetur.
Pamjet filmike tregojnë oborrin ku sot është Kafe "Granata" dhe kah fundi i xhirimit mund ta shihni rrugen 1 Maji dhe përrocken, atëherë me uji të kthjelltë dhe të pijshëm.
Ps. U përpoqa ta përkthej atë cfarë shkruhet në gjuhën sllave për këtë xhirim të hershëm në Novi Pazar, qender e një krahine të tërë, dikur të shumtëm me shqiptarë, ose me prejardhje nga shqipëtarët. Atë kohë është folur shqip, është veshur shqip, është kenduar shqip atje. Vendasit janë kryesisht të fisit Kelmend, me mbiemër Lajc, Shkrel, Muriq, por edhe të fiseve të tjera shqiptare.
Për herë të parë dhe të fundit kam qenë në Tutinë, një qytet poashtu i Sanxhakut, dhe atë ditë tregu vëreje rracen shqipëtare, por aty këtu edhe veshen shqipëtare(plisin e bardhë e ndonjë shall të bardhë që e mbanin ende pleqtë).
Prof. dr Skender Riza, ka thënë në një rast se gjaku i paster ilir është ruajtur në Malësi, pra edhe në Sanxhak (Plavë e Gusi, Rozhaj e Barane, Novi Pazar e Tutinë, në Sjenicë...) Por, atje tash shumë pak flitet shqip, vishet shqip, mendohet shqip, ndonëse ata i dinë fare mirë rrënjet e veta.

Por jane edhe serbizuar dhe malazezuar...nuk jane vetem keta boshnjak me origjine shqiptare por edhe shume serb e malazez qe jetojne ne zonen e sanxhakut.

[alibaba]

Por jane edhe serbizuar dhe malazezuar...nuk jane vetem keta boshnjak me origjine shqiptare por edhe shume serb e malazez qe jetojne ne zonen e sanxhakut.

Sanxhaku është i tëri me prejardhje shqiptaro-vllehe. Serbët janë kryesisht vlleh, a boshjakt e malazezt janë shqiptarë.

[salihaj]

Edhe pse nuk e njoh fare historinë, sepse jam vet pjesë e madhe e historisë shqiptare, në shkollën e mesme kam humb vitin vetëm për histori! Të cilën shkollë e kam përfunduar komplet në ghuhën serbe, as serbokroate JO! Përveç gjuhës shiqpe dhe historisë të cilat lëndë i kam mësuar nga dy shqipfolës. Pasi që kisha ngelë vetëm unë për vjeshtë, atëherë përball gjindesha vetëm unë dhe profesori tash i ndjerë me tha: "salihaj, pse nuk e mëson historinë ti si lëndë më e lehtë në krahasim me lëndët tjera profesionale qe të shkojnë për mrekulli? Unë: "prof! Ju po thuani se heroi i popullit shqiptar është Fadil Hoxha", ndërsa babai me thotë: "heroi i popullit është Shaban Polluzha!" Profi: "shuhaj, shuaj mos flisni kështu se na q... nënën e na qove në burg!!! del jasht pisë!!!" Humba vitin! Andaj nuk e kam dashtë historinë e kohës së atëherëshit, por edhe e sotit përveç ushtartë e UÇK-së qe kan ndërruar jetë për vatan, tani po na dalin mbi 50. 000 veteran. Sikur të ishim të kyqur të gjithë këta në luftën e fundit, besoi se nuk kish pasur nevoi që të na ndihmoi NATO fare! Njëher e kam dëgjuar Salen se do të tenton ta kthjell Historin. Ashtu qoftë!
Sa i përketë Jeni Pazarit, Pazarit të Ri, Tregut Të Ri, apo Novi Pazarit (nuk përtoi me thënë Novi se një pjesë dërmuaese e reklamave thuhet NOVO!, JES! etj, dua të themë po që se i përdori këta terma nuk qonë peshë shumë. Peshë qon e vërteta. Unë ata i kam dajë. Baba im ka lënë nënën time shtatzënë dhe ka ikë për në Shqipëri, unë kam lind te dajtë dhe sëpari kam folë gjuhen boshnjake, qe atë gjuhë me vështirësi e flasin boshnjaktë e Malit të Zi! Andaj mos me prishni me dajë!

[salihaj]

(do e tregoi ashtu siç më ka treguar baba si pjesëmarrës i kësaj lufte)
Pasi që është bërë organizimi për të shkuar në Luftën e Novi Pazarit, nga mëhalla e salimusajve, për në front është nisur Zenel Hasani Salihaj, Hetem Hyseni Salihaj, Sejdi Halili Salihaj, nuk më kujtohet mirë sa duket edhe Sejdi Zenuni Salihaj etj. Duke shkuar në drejtim të Ibrit, kur kanë arritur në fshatin Crkolez, Sejdi Halili i cili sa po ishte martuar, fillon të ankohej duke thënë: “Unë nuk mundem me shkuar në luftë, sepse po sa jam martuar, do na sulmonin shkiet e do ma marrin nusen e re”. Atëherë nga aty kthehet.
Babai me Hetemi etj, po sa arrijnë në bregun jugor të lumit Ibër bashkohen me vullnetarët tjerë. Aty takohet edhe me komandantin e asaj ushtrie Kapiten Rudin. Në mbrëmje duke u tubuar vullnetarët, Kapiten Rudi urdhëron të shpërndahen në terë bregun e lumit me një linjë sa më të gjatë, të ndezin zjarre, në mënyrë që të japin sinjal se janë shumë ushtarë. Në agun e mëngjesit, në mesin e ushtarëve kishte qenë një boshnjak i gjatë, trup kreshniku, leshin e kuq me emrin Muhamet. Muhameti herët thotë: “Burra a po e vëreni atë qukë mes dy brigjeve të lumit Ibër, nëse ne e zëmë atë qukë, ne do e fitonim luftën dhe e kundërta nëse çetnikët e zënë, atëherë ata do e fitojnë luftën. Atëherë thërret kush do shkoi me te. Muhameti ishte i armatosur me një pushkomitraloz të lehtë gjerman dhe armë tjera. Zeneli paraqitët i pari, për të ja mbajt vargun e fishekëve që gjendeshin në rrethatore. Pasi që është paraqitë Zeneli, menjëherë ju ka bashkëngjitë edhe Hetem Hyseni. Kështu që këta të tre nxituan dhe kana arritur në qukë, duke u mbështetur me plotunet e pushkëve të ushtrisë sonë në bregun jugor. Çdo gjë që fliste Zeneli (baba im) fliste me një madhështori dhe kënaqësi të madhe. Atëherë tha: “bir! Nuk beson me çfarë shpejtësie ajo ultësirë e qukës u mbush me ushtarë shqiptar.
Kem pritë një kohë, deri sa janë paraqitë shenjat e para që po na afrohen çetnikët e Drazhës. Me shenjat e para të paraqitjes së çetnikëve është dhënë urdhri që të shtimë në ta. Me një britmë rishtuese që ne bëmë:”përparaaa, djem asnjë të gjallë mos me lëshuar!” Janë dëgjuar pushkët e para, pas asaj nuk u dinte nga po kërcet, u bë një rrëmujë e vërtetë. Andaj, baba duke treguar ashtu si kemi mësy serbët, vetëm u dëgjonte zëri ynë në të gjitha anët: “oho, mule bre, oho prite andej, prite këndej, e më së shumti fjala mule djalë”. Fishekët fishkllonin mbi kokat e të dy palëve si rrjeti i armaturës. Askush nuk shikonim a po na vrahet shoku, por shikonim se si po vrasim çetnik.
Aty rrëfen: “ e pa besuar ka qenë, që para ushtrisë sonë, çunat tetë deri në dymbëdhjetë vjeç na sjellshin municion dhe mish të pjekur pa ja nda dhe asnjë nuk u vriste. Atëherë kem thënë se ka “meleq” qe ne kem dëgjuar nga hoxha dhe kemi lexuar në libra fetare. Më kujtohet një ushtar i çetnikëve kishte veshur rroba të gruas, kishte marrë një fëmijë të vogël në ngrykë dhe donte me te të depërtonte përmes frontit tonë dhe të del pas neve. Unë atëherë e kam goditë me armë dhe ka rënë çetniku me fëmijë, nga frika se e kam prekë fëmijën me plumb jam shkua drejt në te për të shikuar. Plumbi çetnikun e kishte marrë afër kokës së fëmijës, ndërsa fëmija ka shpëtuar gjallë. Ashtu i kam lënë. Edhe një dukuri kam vërejt, thotë baba: “çetnikët rrëxoheshin si duajt në arë, ne nga vullneti i madh që thyejshim çetnikët, asnjëri nuk shikonte se a është vdekur çetniku, por mbështeteshim pushkën mbi ushtarin e shkaut dhe goditeshim tjerët. Kur jem hy në thellësi të atij territori, kemi hasë shtëpia të djegura, njerëz të vrarë e masakruar, e shenja tjera dhune si zakonisht në luftë të bëra nga çetnikët. Një kohësisht kemi hasë edhe në njerëz, apo familje të lidhura me tel dorë për dore rreth mullarëve të sanës dhe duke i kallë. Ashtu kam hasë, rrëfen Zeneli në familjen e dajve tu të cilët nuk kanë arritur të ja fusin flakën dhe i kemi shpëtua. Andaj, gjatë lirisë si shpërblim ka marrë nënën time dhe sot i kam dajë boshnjakët e Sanxhakut. Krejt këtë ma ka rrëfyer duke ecë nëpër territorin që kanë luftuar deri disa kilometra pas kishës së Sopoqanit, kishës më famëkeqe për popullatën myslimane. Aty ekziston guri i madh të cilin e shkeli baba me këmbë dhe tha: “birë deri këtu i kem përndjekur çetnikët e Drazhë Mihajlloviqit. Këtë rrëfim të babait tim e kam mbajtur në mend shumë mirë, se gjatë tërë rrugës duke rrëfyer, herë u skuqte, herë u mrrolte, herë kënaqej, bashkë me te edhe unë përjetoja atë ngjarje që përjetoi edhe baba im.
Në këtë kontest po e përmendi edhe një ngjarje që përjetova për këtë luftë. Kur arritëm të dajtë hasem një shkinë që ishte mysafir e dajave. Gruaja e dajës e provokoi në gjuhën serbe duke i thënë: “Kush ishte ai që ma së shumti luftonte në luftën e Novo Pazarit?” Ajo pa një pa dy u përgjigje: “një muli nga ushtria shqiptare nuk kishte zëvendës, ai në çdo cep të luftës fluturonte dhe vetëm at e thirrin duke bërtitë ‘ oho mule, bre mule!’ Ja ky ishte rrëfimi i Zenel Hasanit Salihaj

[alibaba]

Andaj, gjatë lirisë si shpërblim ka marrë nënën time dhe sot i kam dajë boshnjakët e Sanxhakut.

Krejt problemi i tregimit qëndron në gabimin e rëndomtë që ata pandehen për boshnjakë, ndërkohë që janë shqiptarë.

[salihaj]

Janë Kelmendët që i dëboi Pasha i Shkodrës për t'ua marrë tokën si çifllëk.
Hilferdingu një pansllavist që urren shqiptarët deri në palcë, shkruante se në Sanxhak, krejtësisht ndryshe nga Bosna, sllav me fe muslimane nuk ka. Të gjithë janë shqiptarë.
E vetmja zgjidhje për Sanxhakun është bashkimi me Kosovën.

shumë, shumë e vërtetë është që: "Boshnjakët" e tanishëm të Sanxhakut asgjë nuk kan të përbashkët me Boshnjakët e Malit të Zi që shtrihen buzë lumit Lim, përveç Myslimanet e Rozhajës me Rethinë, gjithëashtu nuk kanë asgjë të përbashkët me boshnjakët e Bosnës. Boshnjakët apo myslimanet e Sanxhakut janë puro shqiptar të fisit Kelmend dhe Kuq. Të folurit e shqiptarve të Sanxhakut (Peshterit) në gjuhën sllave ka dallim të madhë me të folurit e boshnajkve të polimlës dhe të atyre në Bosne. Ja ca shembuj:
Shqip Sanxhaku Polimla dhe Bosna
Ju bëftë mirë... Afjetolla Prijatno
Puna e mbarë... Kollajxheri Sreqan rad
Falënderit... Allahrazjolla Hvalla
Mengjesi... Sabah Jutro etj.

Do shkruaj ndonjë tregim nga ajo trevë, pasi që e noh fortë mirë. Ju përshëndes

[alibaba]

Madje pikërisht Sanxhaku është zona bilinguale që i futi këngët tona kreshnike në folklorin jugosllav.

E pe atë foton sipër? Ai lahutari shqiptar quhej "Homeri i Jugosllavëve".

[Kaoni]

Janë Kelmendët që i dëboi Pasha i Shkodrës për t'ua marrë tokën si çifllëk.

Eshte e njejta histori si me Suliotet ne Jug, qe ishin ne lufte me Ali Pash Tepelenen dhe vec prej kesaj e quajten veten Greke.

[Gjelosh PRekaj]

Sa isha duke postuar kete video, vetem se nje korigjim te vogel nuk eshte sanxhaku i Nishit por i Novi Pazarit (Tregut te Ri) kur kjo pjese gjithashtu ishte nen sanxhakun e Kosoves.

xhirimi flet vet ska fjale, une kam pare edhe shume foto te atyre trevave me kostume shqiptare por qe e quajne veten boshnak edhe pse jane informuar qe stergjysit e tyre ishin shqiptar.

TE flm.

Nqoftese ndonje nga moderatoret ka kohe, mundet dhe e shef te arsyeshme tja ndryshoje shpjegimin kesaj teme , mund ata beje.

[salihaj]

Kjo ashte vidjoja me e vjeter qe gjendet e filmuar ne qytetin Sanxhak te Nishit apo siq quhet sot "Novi Pazar".
Vidjoja daton ne vitin 1904
Shume qarte mund te shihet se qfare etniet ka pas ky qytet para se te spastrohej etnikishte nga vellezerit ortodokse te disa patriotave ne forumin tone.
http://www.youtube.com/watch?v=o5H-d0I1P_s

Për hir të vërtetës
Këtë materie dhe këtë etnitet e njoh fortë mirë. Nëse lexoni librin historik “Vilajeti i Kosovës” do e vëreni se Sanxhaku i Novi Pazarit, as për afër nuk i takon Sanxhakut të Nishit. Në përfundim te videos qartë shihet që këtë video e ka punuar firma Digital Studio Rečko. Këtë video dhe këtë materie e kuptoi në këtë formë, sepse vetëm vetitë gjenetike shqiptare e kanë detyruar autorin të përgatis këtë video me kostum kombëtar sepse kostumi është ajo që identifikon këtë konfesion “boshnjak”. Duhet ditur që kodi gjenetik i çdo qenie të gjallë detyrimisht e shtynë qenien përkatëse të sillet ashtu sipas përkatësisë së vetë. Asimilimi është vetëm një “kostum” i veshur me dhunë apo imponim. Ky “kostum” qartë vërehet në firmën Rečko sepse Emri i vërtetë i pronarit është Regjë. Për të mos “therë” sytë dhe veshtë e pushtetit serb, andaj ka pranuar të thirret Rečko më e kapshme për atë pushtet.
Edhe unë gjatë shakasë ironike dy herën në jetë kam folë fjalën “vëllezërit serb” vetëm kur kam pasur të bëjë me ndonjë pro-serb, për të ngacmuar të tillin. Por vëllezërit i kam futë në thonjëza. Qëllimi im ka qenë provokues, që të tillin të i testoi se a ka ende ide pro-serbiane. Nuk mu kanë eksponuar, por një çikë janë “freskuar”, se shpirti u pushon në prehrin millosheviqian. Por, fat i madh është qe gjenerata e tillë po ikë në atë botë, të rinjtë nuk i kanë afër “vëllezërit” e prindit të vet, kështu që ai “vëllezërillëk” po venitet në formë të dukshme. Nuk di sa jam i qartë. Më kurrë nuk e përdori termin e tillë se po ma therë edhe zemrën time edhe pse është në thonjëza. Ndërsa ortodoksit shqiptar nuk kanë fare të bëjnë me sllavët serb. Ortodoksit vetëm se e kanë marrë fenë sllave siç e kemi pranuar fenë islame, krishtere etj. Kombi është komb, çdo gjë tjetër duhet të përqafohet për ti shërbyer kombit tonë SHQIPTAR e jo kombi shqiptar ti shërbej religjioni, fesë apo sekteve të ndryshme. Përshëndes