Intelektualėt, memorandum Parlamentit grek
Kėrkojnė institucionalizim tė shqipes, varrezat dhe kthimin e pronave tė ēamėve
Sanksionimi i shqipes si gjuhė e parė zyrtare nė zonat e banuara nga shtetas grekė me kombėsi shqiptare dhe njė sėrė kėrkesash tė tjera janė objekt i letrės qė njė grup intelektualėsh shqiptarė i kanė drejtuar Parlamentit tė Greqisė. Dokumenti i pėrpiluar nė tri gjuhė, shqip, anglisht dhe greqisht i ėshtė dėrguar pėr dijeni edhe Parlamentit tė Shqipėrisė, Parlamentit Evropian, Organizatės sė Kombeve tė Bashkuara dhe selisė sė NATO-s nė Bruksel. Teksti i memorandumit bazohet nė mungesėn e theksuar tė barazisė e reciprocitetit tė shtetit shqiptar me fqinjin tonė tė jugut - Greqinė komunitare dhe mungesėn e plotė tė rezultateve tė frytshme prej "traktatit tė miqėsisė dhe bashkėpunimit midis dy vendeve. Grupi i intelektualėve kėrkojnė tė njihet institucionalisht gjuha shqipe, si gjuha e parė zyrtare nė zonat dhe nėnzonat e populluara nga shtetas grekė me kombėsi shqiptare (arvanitas), autoktonė, nė pėrgjithėsi nė tė gjithė territorin e Republikės sė Greqisė. Nė veēanti, e shtetasve me etni shqiptare qė jetojnė nė qendrat: Kostur, Konicė, Follorinė, Janinė, Filat, Paramithi, Margėlliē, Igumenisė, Pargė, Arpicė, Prevezė, Sul dhe nė tė gjitha nėnzonat pėrreth qendrave tė sipėrpėrmendura. Kėrkesė tjetėr ėshtė tė bėhet zyrtarizmi i statistikave reale mbi numrin e saktė tė popullsisė shqiptare autoktone nė epiqendrat e sipėrshkruara dhe rrethinat e tyre, si dhe i emigrantėve shqiptarė. I kėrkohet Parlamentit grek tė ratifikojė ndryshime kushtetuese nė favor tė tė drejtave tė popullsisė shqiptare brenda territorit administrativ tė vet (si asaj autoktone, po ashtu asaj pjese qė gėzon statusin e emigrantit), duke iu dhėnė mundėsinė tė jenė tė barabartė me qytetarėt e kombėsisė greke, bazuar nė konventat dhe marrėveshjet ndėrkombėtare mbi tė drejtat e njeriut, tė etnive dhe emigracionet. Sakaq, kėrkohet tė njihen ligjėrisht e njėkohėsisht tė implementohen nė praktikė politika zyrtare pėr mbėshtetje programesh qeveritare e fondesh tė veēanta pėr ēeljen e institucioneve tė dijės si: parashkollor, shkolla tė nivelit tė ulėt, tė mesėm, universitete, akademi etj., nė gjuhėn shqipe. Duke vlerėsuar se kjo strategji do tė ndihmojė dukshėm nė ruajtjen e vlerave kulturore tė gjithsecilės etni dhe nė harmonizimin e kėtyre vlerave me ato tė etnive tė tjera (turke, ruso-ponde, maqedonase, izraelite, vllahe, rome) nė shtetin grek, qė janė imazhi real multietnik i asaj shoqėrie. Nė memorandum thuhet se duhet shfuqizuar juridikisht e me urgjencė Ligji i Luftės 26/36 (1940), si element qė sė pari, komprometon pa kurrfarė dyshimi ekzistencėn e Aleancės Paqeruajtėse (NATO), pjesė e sė cilės dhe me tė drejta reciprokisht tė barabarta ėshtė edhe shteti grek; sė dyti ēka ėshtė dhe mė esenciale, pėrdoret si ēelės bllokues i tė drejtave pronėsore tė shqiptarėve tė Ēamėrisė. Intelektualėt firmėtarė shtrojnė nevojėn e respektimit tė normave ligjore qė sanksionojnė tė drejtat e njeriut, tė cilat nė shumė raste, janė dhunuar haptazi, jo vetėm nga qarqet ultranacionaliste tė shfaqura brenda politikės greke, por edhe nga institucionet e po kėtij shteti. Kėrkohet tė respektohen tė drejtat e emigrantėve shqiptarė (qė e gėzojnė statusin) si pjesė integrale e shoqėrisė greke, tė qytetarėve shqiptarė aktualisht me liri tė kufizuar, tė biznesmenėve shqiptarė qė operojnė nė po kėtė shtet etj. Memorandumi bėn thirrje tė evitohen, deri nė eliminim, aktet e ulėta tė diskriminimit racial ndaj shqiptarėve emigrantė dhe njėkohėsisht format e presionit psiko-institucional, prej shekujt, ndaj popullsisė arvanite me kombėsi shqiptare. Ēėshtja e fundit ka tė bėjė me zgjidhjen e problemit tė varreve masive tė tė rėnėve shqiptarė tė Ēamėrisė gjatė Luftės sė Dytė Botėrore nė territorin aktual grek, si dhe ngritja e njė memoriali nė kujtim tė tyre.
Qėndrimi
Organizatat, kundėr
memorandumit OMONIA
Rrjeti i organizatave shqiptare u pozicionua njė ditė mė parė kundėr memorandumit qė organizata OMONIA i ka dėrguar qeverisė greke pėr tė mos nėnshkruar Marrėveshjen e Stabilizim-Asocimit tė Bashkimit Evropian me Shqipėrinė. Ky forum ku pėrfshihen Klubi Kombėtar, lėvizja "Mjaft!", ASAN, shoqėria "Ēamėria" dhe Instituti Liberal Shqiptar kėrkuan qė qeveria tė mos bėjė pazare me OMONIA-n. Rrjeti i organizatave shqiptare u bėn thirrje organeve qeveritare qė tė mos e konsiderojnė procesin e stabilizim-asocimit tė Shqipėrisė si njė pazar nė marrėdhėniet dypalėshe me cilindo shtet anėtar tė BE-sė qė mund tė shkėmbehet me varreza ushtarėsh, shpallje gjuhėsh zyrtare, apo mė keq, rivizatime tė kufijve administrativė tė Shqipėrisė, pėr tė krijuar njėsi autonome territoriale nė modelin e "Republika Serbska" nė territorin e vendit.
http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=55381
Krijoni Kontakt