Close
Faqja 2 prej 2 FillimFillim 12
Duke shfaqur rezultatin 21 deri 39 prej 39
  1. #21
    ..... .....
    Anėtarėsuar
    11-05-2008
    Postime
    2,503
    Nuk eshte imponuar Islami me aq force jo. Te mos harrojme qe konvertimi ne mase i shqiptareve filloi andej nga fundi i shek 17 dhe fillimi i shek 18 (gati 2 shekuj me vone pasi gjithe territori i Arberit ra nen sundimin Osman). Pastaj ishte dhe ana financiare qe vete Perandorise Osmane nuk u interesonte te kishte shume taksapagues muslimane, duke qene se keta te fundit paguanin shume me pak se te krishteret. Fakt tjeter qe Islami su perhap me aq dhune ishte se ne gjithe Ballkanin Shqiptaret dhe boshnjaket u bene te vetmit qe u konvertuan ne shumice muslimane. Une me teper dyshoj ne "virtytin" oportunist te Shqiptareve sesa thjesht nenshtrim te dhunshem ndaj fese muslimane.
    Brook kjo eshte teme shume e konsumuar dhe qe s'ia vlen fare te hapet per debat.

    Qe mos perseris veten, dikur me dy "dijetar" (ndjese passhim sepse nuk jane me) e diskutuam kete ceshtje.
    Po te jap vetem linket ku paraqitet kontakti i pare real i islamit me trojet shqiptare dhe impaktin qe pati.


    Harrova te them se ato qe sjellin fakte te cilat vertetojne ardhjen e islamit jo me paqe, jane serbe dhe greke. Interesi i serbo-grekeve ndaj ketij fenomeni (shpifes) mbetet perhere mister.

  2. #22
    Erga omnes Maska e fisniku-student
    Anėtarėsuar
    11-10-2006
    Vendndodhja
    Nėn hijen e Diellit
    Postime
    4,408
    Per White-Knight
    "Edhe Injeksioni apo Vaksina e perbejn Dhunen , Mirpo e Sjellin Sherimin"
    "Idea ėshtė Kėshilltari mė i mirė i Veprės"

  3. #23
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    Kreu II

    National-islamismi dhe national- christianismi: pikpamja n' qashtjen nationale shqiptare



    Doctrine bashkekohore e national- islamismit shqiptar dhe idea traditionale

    Hysamedin Feraj dhe Abdi Baleta jane padyshim perpunuesit, por dhe propaguesit kryesore t’ doctrine moderne t’ national-islamismit shqiptar, n’ dy ant e kufinit. Para ardhjes s’ tyne nuk mujtte me u fole per nji doctrine t’ vertete t’ national- islamismit shqiptar, t’ perpunume n’ rrafsh historiographic, politic, cultural, t’ studimit t’ relationve internationale etj. Para tyne national-islamismi shqiptar consistojte n’ do slogane t’ mbetme prej periodes osmane. Feraj dhe Baleta e kthyen national-islamismin shqiptar n’ nji doctrine shkencore, me t’ cillen duhet polemizu po n’ mnyre shkencore.

    Feraj dhe Baleta kane ardhe n' shkollen national- islamiste shqiptare prej shkolles national-communiste shqiptare. Kjo gja ka ndiku no pak n’ mnyren sesi ata e kane perpunu doctrine moderne t’ national-islamismit shqiptar. Kur Baletan dhe Ferajn i kanė qujtun “national-communist”, ata kane speculu, tuj thanė se e ka per mburrje me u qujt “national-communista”, kahse kjo tregon se ata edhe n' kohen e communismit kane kenė nationalista.

    E verteta asht se termi “national-communism” ka nji signification krejt t’ ndryshem kah ai qi i ascribojne Baleta dhe Feraj. Nationalismi dhe communismi janė dy notione tė papajtueshme dhe t’ combinun s’ bashkut krijojne ate category qi n’ logice definohet si apori, donmethane nji lidhje alogice. Communismi, tuj pasė si parim central internationalismin proletar, nuk e accepton nationin, tuj e qujtė si rudiment t’ s’ shkumes, qi instrumentohet prej “Reactionit”. Pranej mendimi communist ka operu me notionin “popull”, qi n’ fjalorin communist ka kuptimin e “mases”, turmes. N' ket context, sintagma national-communism ngjan si kunderti termash dhe e tille asht vertet.

    Megjithat, termi “national-communism” asht kriju me tregu ate model qi u implementojte n’ ato vende communiste qi ndjekshin nji rruge t’veten t’ veqante me ndertu communismin. N’ rastin shqiptar, ky term mujtet me u perdorė me tregu ate trick tė propagandes communiste, qi consistojte n' identificimin e “kombit” me regime komunist. National-communismi shqiptar pati si parim: “Kush ėshtė kundėr Enver Hoxhės dhe PPSH-s, ėshtė antikombėtar”. Mbi ket parim propaganda enveriane perpunoi iden e “kombit socialist”.

    Nan ket drite, mujtet me thane se national-comunismi kje antinationalism shqiptar dhe Baleta, i cilli i ka ushtru tecnicat e national-communismit enverian me dividu diasporen, kur kje ambassador n’ New York, nuk ka asnji arsye perse me kenė krenar per tė shkumen e vet national-communiste. Mburrja e Baletas me national-communismin enverian, provon se ai continuon me ndejtė n' position e antinationalismit shqiptar.

    Pasi u banė “antikomunistė” Baleta dhe Feraj, i hyne challenge s’ perpunimit t’ ides s’ national-islamismit shqiptar. Metodology-a e perdorė prej tyne kje po ajo qi pati kriju national-communismin. Ket here, Baleta dhe Feraj e identificun nationalismin shqiptar me Islamin dhe kushdo qi shprehet kundra Islamit, definohet prej Baletės dhe Ferajt si antinationalist shqiptar.

    National-islamismi bashkekohor shqiptar asht continuim i nji rryme historice, qi asht kriju n’ eliten dominuese n’ trevat shqiptare qi pas convertimeve t’ para kah Islami, n’ shekullin XV. Ata qi Feraj i definon si “vasalistė”, mujten me u qujte si paraardhsit ma t’ hershem t’ national-islamismit shqiptar. Kjo rryme u fuqizu pas convertimit massiv t’ shqiptarve kah Islami, n’ fund t’ shekullit XVII dhe fillim t’ shekullit XVIII. National-islamismi historic shqiptar e ka originen aty pas mesit t’ shekullit XVIII, n’ Pashallikun e Bushatllijve. Pashalliku i Bushatllijve, i krijum aty rreth mesit t’ shekullit XVIII dhe qi existoi deri n’ vitin 1831, includoi n’ t’ gjithe Gegnin, gjegjsisht ato qi jane sot trevat e Republic t’ Shqipnis n’ north t’ Shkumbinit, Kosova, Lugina e Presheves, trevat shqiptare n’ FYROM dhe trevat shqiptare n’ Mal t’ Zi.

    Por, derisa pashalliku kje virtualisht nji njisi shqiptare, ai nuk kje nji njisi nationale, sipas conceptit european t’ kohes. Pashalliku kurrhere nuk u declaru si nji shqiptar, madje as si nji pashallik shqiptar. Shqipja nuk u ba gjuhe officiale atje. Gjuha officiale mbeti turkishtja. Flamuri mbeti ai turk. Elitat politice dhe religiouse t’ pashallikut, ndonse u rebelun kundra Sulltanit, nuk kjenė per daljen e pashallikut prej Empire-s Osmane dhe shndrrimin n’ nji shtet t’ pamvarun shqiptar.

    Derisa, n’ vitin 1787, i gjithe pashalliku u bashku rreth Kara Mahmud Pashe Bushatllis, kur ky u rrethu n’ keshtjellen e Shkodres prej Sulltanit, nji vit ma pas, Kara Mahmud Pasha, u detyru me u nguju prape n’ keshtjelle, por ket here per shkak t’ rebellion-it t’ nji pjese t’ madhe t’ muslimanve t’ pashallikut. Rebellion-i kje veper e paris muslimane t’ pashallikut, t’ cillet u indignun kahse Veziri pati ftu n’ Shkoder t’ dergumit e Emperorit t’ Shejte Roman. Muslimant e muren ket si nji shitje t’ pashes tek “kaurt” (christiant). Facti qi Emperori i dha pashes nji urdhen nderi, qi n’ Europe jane n’ pjesen ma t’ madhe kryqe, u interpretu sikur pasha pati lshue Islamin dhe kje ba “kaur”.

    Kara Mahmud Pasha pati dashte me lidhe nji alliance me Emperorin e Shejte Roman, n’ mnyre qi ky me e ndihmue me e shndrru pashallikun si nji shtet t’ pamvarun, tuj pasė si mbret Kara Mahmudin. Por, ky plan nuk u realisu per shkak t’ reactionit islamic mbrenda pashallikut. T’ dergumit e Viene u vrane n’ Shkoder dhe andrra e pashes muer fund. Tek ky reaction islamic e ka piknisjen concepti i national-islamismit shqiptar. Pra, National-islamismi shqiptar kje rryma qi kerkojte bashkimin n’ nji pashallik t’ vetem t’ trevave shqiptare mbrenda Empire-s Osmane. Por nuk u kerkojte shkeputja e ktij pashalliku prej Empire Osmane dhe dalja e tij si nji shtet i pamvarun. Ambicja e vetme e elitave muslimane shqiptare, politice dhe religiouse, kje qi ky pashallik me u governu prej muslimanve shqiptarė. Ato nuk kerkojshin as njoftjen e nationality shqiptare, as ngrejtjen e flamurit shqiptar, as lejimin e gjuhes shqipe, n’ administration dhe shkolla. Kto elita kjenė t’ knaqme me e governu pashallikun, nan flamurin turk, dhe me turkishten si gjuhe officiale.

    N’ essence, ky pati me mbete programe i lvizjes nationale shqiptare deri n’ vitin 1912. Concepti i national-islamist shqiptar determinoi Lidhjen Shqiptare t’ Prizrenit. Madje, elita drejtuese e Lidhjes, n’ nji sense t’ sigurt kje ma pas n’ actionin politic se Kara Mahmud Pashe Bushatlliu, i cilli nji here attemptoi me u shkepute prej empire-s n’ alliance me Empire t’ Shejte Romane, ndersa Lidhja kurrhere nuk e attemptoi ket gja. Madje, Lidhja, n’ fillim u qujt “Xhemieti Ihtilati Islamie” (Bashkimi i islamicve t’ vertete”. Documentet ajo i hartojte n’ gjuhen turke. Libri i saj i vendimeve, n’ original quhet “Karar-name”. Madje dhe fjalen “Lidhje” e kane inventu historiant, kahse ajo u qujte me fjalen turke “itifak”.

    National-islamismi shqiptar determinoi levizjen nationale shqiptare t’ viteve 1908-1912, e cilla u zhvillu si pjese e levizjes reformuese osmane, sikur kam tregu ma nalt. National-islamismi shqiptar kje activ edhe pas krijimit t’ shtetit shqiptar. Debutimi i tij n’ ket periode asht rebellion-i islamic kundra Princit von Wied. N’ 3 qershor 1914, n’ Shijak, krent e rebelimit paraqiten nji program national-islamist, ku u kerkojte largimi i von Wied, bashkimi i Shqipnis me Turkey-n, ose n’ pamujtsi t’ ksaj,ardhja e nji princ turk, zvendsimi i flamurit shqiptar me ate turk, si dhe zvendsimi i alphabetit latin me ate arab.

    National-islamismi bashkekohas shqiptar asht ndjekes i ktij traditioni. National-islamismi, i perpunum si doctrine prej Baletas dhe Ferajt, mujtet me u definu si:

    Ajo rryme e mendimit politic shqiptar e cilla e kqyr Islamin si boshtin e constitutionit shpirtnor national shqiptar dhe t’cultures nationale shqiptare, qi i kqyr interesat religiouse islamice n’ hapsinen shqiptare si identice me ato nationale shqiptare, e kqyr qdo gja occidentale n' rrafsh cultural dhe politic si t’ keqe per shqiptart. Prej knej aspiration-i i ksaj rryme per:

    a) Bashkimin e trevave shqiptare n’ nji shtet t’ndėrtum sipas parimeve kuranike. Nji tjeter aspiration i ksaj rryme asht krijimi i nji shteti qi t’ includoje gjithe trevat islamice n’ Ballkane, Bosnia-n, Sanxhakun, Kosoven, pjesen sunite t’ Republic t’ Shqipnis (nalt Shkumbinit). Pra, ashtu sikur communismi shqiptar dojte me ndertu federaten communiste balkanase, edhe national- islamismi don me kriju federaten islamice balkanase.

    b) Integrimi i ktij shteti n' nji federate panislamice, qi mujtet me u ndertu n’ t’ardhmen.

    Ja sesi shkrun Baleta, n’ polemicn e vet me Kiqo Blushin, n' vitin 1992, lidhun me aspiration-in national- islamist per krijimin e federation-it islamice balkanse:

    Ai perpiqet tė zgjojė zemėrimin e Europės dhe tė ngjallė shqetėsim tė pergjithshėm se gjoja dikush jashtė Ballkanit dashka tė krijojė «njė bosht islamik Bosnjė-Kosovė-Shqipėri» (Abdi Baleta, “Shqiptarėt pėrballė shovinizmit serbo-grek. “Koha”, Tirane, 1995, f. 94.)

    Baleta, ma tutje shton:

    Zoti Blushi gjen kohė tė krijojė «alarme publike» pėr bosht islamik nė Ballkan sikur tė ishte fjala pėr ringjalljen e boshtit Romė-Berlin-Tokio. A mund tė ishte fjala pėr ringjalljen e boshtit Romė-Berlin-Tokio?». (ibid. f. 95.)

    Baleta, tuj ba me dinakni prej diplomati pyetjen: “ mund tė ishte fjala pėr ringjalljen e boshtit Romė-Berlin-Tokio?, don me thane se nuk ka me ndodhė kurrgja e veqante n' se ky bosht ndertohet.N’polemic me editionin e pare t’ ktij libri, Baleta m’ accuson se paragraph-in e naltcitum e kam inventue une dhe se ai nuk e ka shkrujte ate:

    Pėr kėtė pyetje qė mė atribuon mua shpifografi nuk jep referencėn se nga cili shkrim e ka marrė dhe duket qė vendosja e asaj pyetjeje nė kontekstin e mėsipėrm ėshtė krejt pėrēart. Kėtė e bėn qėllimisht qė tė pengojė edhe lexuesin mė tė vėmendshėm e mė tė kujdesshėm tė zbėrthejė spekullimin qė ka bėrė me citim jashtė kontekstit dhe komentim jashtė logjikės normale.( Abdi Baleta: “Kundėrshpifografi”, “Rimėkėmbja”, 28 maj 2002, f. 1-shtojcė).

    Pergjegja teme per Baletan ashte:

    S’ parit, une per citimin qi i kam ba Baletas, e kam dhane t’ plote referencen, sikur mujtet me u vu re lehte prej lexuesit. Referenca asht libri i Abdi Baletas, “Shqiptarėt pėrballė shovinizmit serbo-grek”, “Koha”, Tirane, 1995, f. 95. Lexuesit qi e kane ose mujten me e gjetė ket liber kane me pa se citimi asht absolutisht correct: Une nuk kam lvize nji presje prej atyne qi ka shkrujte Baleta. Lexuesi ka me pa se fjalia per t’ cillen debatohet nuk asht qite jashte contextit dhe asht fute n’ nji context tjeter, sikur pretendon Baleta. Veq ksaj, lexuesi e kupton lehte se fjalia n’ contextin ku gjindet, nuk asht “krejt pėrēart”, por ajo ka sense. Une nuk besoj se ka najnji lexues, qi tuj perdore logicen normale, mujtet me i ba citimit t’ maeperm nji comment ndryshe kah ai qi i kam ba une.

    U mor vesht, Baleta asht tuj mohue vedvedin. Facti qi Baleta, pas dhetė vitesh, i ka mohue ato qi ka thane n’ vitin 1992, per krijimin e boshtit islamic balkanas, asht nji prove se ky project at’ here ka kenė ma teper se nji detaj me e ba interesante nji polemic. Baleta ka kenė i ngarkum me e promotu dhe potencu n’ opinionin shqiptar iden e boshtit islamic balkans. Tash ai nuk don me iu njofte nderi per ket, sepse i duket nji reputation disi i rrezikshem.

    Genealogy e national-islamismit bashkekohas shqiptar asht:

    -Elita islamice e brezit t’ pare t’ “bijve t’ Abdullahit”, ndryshe vassalistve, sikur i qun Feraj.

    -Elita arnaute qi governojte trevat shqiptare n’ emen t’ sulltanit

    -Krahu panislamic i Lidhjes s’ Prizrenit

    -Lvisja radicale islamice e viteve 1914-1915

    -National-islamismi bashkekohas shqiptar i perfaqsum kah Abdi, Baleta, Hysamedin Feraj, Sulejman Qerkes, Ervin Hatibi etj.

    Propagimi i ides s’ boshtit islamic balkans asht ba n’ framework-un (kuadrin) e propagimit t’ theory-s s’ national-islamismit sot. Ma poshte jam tuj sjelle do shembuj t’ tjere sesi bahet kjo sot prej Baletas. N’ polemicn e vet me Dom Ndoc Nogan (“Para gjyqit politiko-kishtar tė Dom Ndocit”) Baleta shprehet:

    “Islami ėshtė pjesė e jetės shpirtėrore,kombėtare e shoqėrore tė shqiptarėve, e fizionomisė kombėtare tė tyre…Nuk ka dyshim se Islamizmi tek shqiptarėt ėshtė shndėrruar nė vetėdije fetare, kulturore dhe kombėtare”. (“Rimėkėmbja”, 29 shkurt 2000, f. 6.)

    N’ qershor tė vitit 2001, n’ polemicn e vet me Kadare, nan titullin “Kadare dhe fryma e ligėsisė nė ‘Ora e Shqipėrisė”, Baleta shkrun:

    “Shqipėria ėshtė me kohė e lidhur nė mėnyrė tė pazgjidhshme me islamizmin, sepse 90% e kombitit dhe 75% e banorėve nė Shqipėri (Po ku kenka ky “komb” jashte Shqipėrisė? Apo me gjase Baleta, me “Shqipėri” kupton veq Republic t’ Shqipnis?) janė tė besimit islam: sepse islami ėshtė tipar i brendshėm i qenies kombėtare shqiptare”. (“Rimėkėmbja”, 26 qershor 2001, f. 3. shtojcė-slavism i Baletės pėr fjalen shqipe “shtese”)

    S’ parit, t’ ban pershtypje facti qi Baleta e shkrun fjalen “komb” me t’ vogel, kur i referohet “kombit” shqiptar, gja e habitshme kjo per nji njeri qi mbahet si “nacionalist”, kahse n’ bote fjala “komb” (nation) shkruhet me t’ madhe kur reference asht per nationin t’cillit i takon ai qi shkruen, edhe sikur mos me u permende emni i nationit. Pra, duhet thane “Nationi shqiptar”, ose thjesht “Nationi”, kur dihet qi asht fjala per Nationin shqiptar. Une nuk e shkruj me t’ madhe dhe as nuk e perdoroj fjalen “nation” sepse nuk besoj se existon nji nation shqiptar. Por n' rastin e Baletas dhe Ferajt qi e besojne kete dhe declarohen si nationalistė kje dashte me e shkrujtė me t’madhe.

    Por ata nuk e bajne ket sepse national-islamismi shqiptar i permbahet notionit islamic t’ketyn termave. Symbiosis e religionit islam me nationality zhduk identity national, n' utility tė identitetit thjesht islam. Sepse religioni islam nuk e accepton identificimin national t’ individit. Nji prej authority-ve kryesore tė botes islame n’ rrafsh t’ relationeve internationale, Abdullah Ebu Sulejman, n’ librin e vet: “Drejt njė teorie islame per marrdhėniet ndėrkombėtare”, e qorton Occidentin se ka n' fundament t’ vet, nationin si njisi:

    Mendja dhe kultura perėndimore kurrė nuk ėshtė ngritur pėrtej ‘kombit’si formė e organizimit shoqėror. (Abdullah Ebu Sulejman, “Drejt njė teorie islame pėr marrėdhėniet ndėrkombėtare”, “Logos-A”, Shkup, 1998, f. xxvii)

    Ktu duhet me i ba t’ditun lexuesit se t’ gjithe librat e authorve prej botes islamice, qi citohen n’ ket liber jane perkthye n' shqip dhe publicu prej publishing-ut islamic n' Tirane, Shkup, Tetove dhe Prishtine. Pavarsisht se n' cillin qytet jane publicue ato qarkullojne n’ gjithe hapsinen shqiptare dhe librat e publicum n’ Shkup, Tetove, apo Prishtine distribuohen n’ gjitha xhamiat e Shqipnis. Authori i ktij libri ka ardhė n’ zotnim t’ tyne, tuj i ble n’ librarin anash xhamis s’ Ethem Begit, n’ centre t’Tiranes. Por, pjesa ma e madhe e tyne distribuohen gratis. Distribuimi masiv i tyne tregon se qka dojne me u cultivu besimtarve institutionet islamice shqiptare n’ Republic t’ Shqipnis, Kosove dhe FYROM. Me u rikthye tek argumenti kryesor, tuj fole per boten islame, Ebu Sulejman, n’ t’ njajtin liber, shkrun:

    Tė arsyetuarit e Islamit, bazohet nė braktisjen e tribalizmit dhe nacionalizmit, ngase etnocentricmin, qoftė ai i bazuar mbi partikularizmin racor, territorial, gjuhėsor apo kulturor, e konsideron si njė gjė tė keqe dhe tė papėlqyeshme nga njerėzit, tė cilėt janė krijuar njėsoj nga Zoti dhe qė mė parė janė frymėzuar nga fryma e Tij . Karakterizimi etnik ėshtė poshtėrues pėr njerėzit; do tė ishte mė mirė qė ēdo qėnie njerėzore tė identifikohet nė bazė tė ideve apo idealeve tė veta, ose nė bazė tė veprave dhe arritjeve vullnetare, sesa nė bazė tė rrethanave tė bindjes dhe formimit biologjik apo social, tė cilat personi kurrė nuk i zgjedh vetė. (ibid. f. xxxiv.)

    Ndersa Muhamed Hamidullah, n’ librin e vet “Hyrje n' Islam”, shkrun:

    Duke mos hyrė nė historinė e ngjarjeve nė vitet e zhvillimit nga aspekti shoqėror, mjafton qė si shembull tė pėrmendej nocioniynė bashkėkohor “KOMBĖSIA”, i cili ėshtė, sa pėr sy e faqe, nė gjendje t’i shėrbejė qėllimit pėr mbrojtje dhe sigurinė e qytetarėve. Nėse kombėsia themelohet mbi identitetin e gjuhės, racės ose vendlindjes, nga vetvetiu kuptohet se nė atė rast gjithmonė do tė mbetet pyetja e hapėt pėr tė huajtė. Secila kombėsi, e kuptuar nė atė mėnyrė, ėshtė e kufizuar tepėr qė kurrė nuk do tė mundet t’i pėrfshijė banorėt e tėrė botės. Me fjalė tė tjera, gjithmonė do tė ketė rrezik prej luftave e konflikteve. Ndėr tė tjera, ajo lidhje pėrmes kombėsisė as nuk ėshtė mjaft e sigurtė:

    Dy vėllezėr mund tė jenė armiq, sikurse dy tė huaj me ideologji tė pėrbashkėt mund tė jenė miq. Kur’ani e hedh poshtė secilin superioritet nė bazė tė gjuhės, ngjyrės, sė lėkurės ose ēfarėdo karakteristike tjetėr tė natyrės e cila nga vetveti na ėshtė dhėnė, dhe pranon vetėm superioritetin e vet, e cila themelohet nė devotshmėrinė e vet. Ideologjia e Pėrbashkėt ėshtė baza e “KOMBĖSISĖ” te Islami, (pasiqė Islami nga vetvetja ėshtė ajo ideologji. (Muhamed Hamidullah, “Hyrje nė Islam”, Shkup 1985, f. 122-123.)

    N’ po t’ njajtin liber, Muhamed Hamidullall, shprehet mbi ket argument:

    “Kombėsia e bazuar nė gjuhė, racė, ngjyrė, vendlindje, ėshtė shumė primitive; aty ka diēka fatale, pa shtegdalje, diēka ku njeriu nuk ka asfare zgjedhje. Kombėsia Islame ėshtė progressive dhe bazohet vetėm nė zgjedhje individuale, sepse ofron bashkim pėr tė gjithė ata qė besojnė nė ideologji tė pėrbashkėt, pa marrė parasysh racėn, gjuhėn, vendbanimin. Pasiqė refuzon tė robėrojė dhe tė nėnshtrojė tė tjerėt, asimilimi ngelet rruga e vetme e drejtė; vallė cila mėnyrė e asimilimit tė vėrtetė do tė ishte mė efikase pėrveē besimit nė njė ideologji? Ideologjia Islame ėshtė jashtėzakonisht e qartė nė kėtė drejtim”. (ibid. f. 55.)

    Studiuesi Salih Kurdi, n’ librin e vet “Temat islame”, i perkthyem n' shqip dhe i publicum n’ Kosove (2000), prej ku i distribum dhe n' Republic t’ Shqipnis prej “Komunitetit Musliman Shqiptar”, ka nji kapitull me titull “Format e lojalitetit xhahilik nė kohėn tonė”. Atje tregon format e loyalty t’ paaceptueshme kah pikpamja e parimeve kuranike. Dy prej ketyne formave qi kundreshtohen jane:

    rivendosja e lojalitetit nė baza kombėtare

    Me kėtė e gjithė dashuria dhe besimi u dhurohet atyre qė i pėrkasin njė populli, qė i bashkon gjuha e pėrbashkėt, historia dhe vendi, pa e pėrfillur fenė, ngase ajo- sipas mendimit tė nacionalistėve- nuk ka asnjė rol nė jetėn e njerėzve.

    Islami urdhėron lojalitet nė bazė tė pėrkatėsisė sė imanit (Salih Kurdi, “Tema Islame”, “Drita e Jetės”, Gjilan, 2000, f. 19.)

    Sikur kam me tregu ma tutje, n' notionin islam, mosperfillje e religionit domethane mos me e vu shtetin nan controlin e religionit.

    Forma e dyte e loyalty qi kundreshtohet asht:

    rivendosja e lojalitetit nė baza patriotike

    Me kėtė dashuria i kushtohet atyre rrėnjėt e tė cilėve rrjedhin nga njė shtet, madje edhe nėse janė jobesimtarė. Vetėm ata janė bartės tė sė drejtė. Nė kėtė mėnyrė shumė sosh e barazojnė shtetin me All- llahun xhel-le shanuhu, gjė qė ėshtė shirk, ngase dashuria i kushtohet vetėm nė bazat e imanit, dhe jo nė baza tė pėrkatėsisė tė njė shteti tė njėjtė. Islami e urdhėron luftėn pėr vendlindje, por jo qė ajo luftė tė jetė pėr shkak tė ndjenjave patriotike larg nga All- llahu, xhel- le shanuhu, respektivisht qė lufta tė jetė nė emėr tė atdheut e pėr atdheun, e jo nė emėr tė All- llahut, xhel- le shanuhu.(ibid. f. 19.)

    Nan driten e ksaj, a mujtet me u thane se asht e vertete ajo qi shkrun Baleta se javorja “Rimėkėmbja”:

    Nacionalizmin e ēmon si vlerėn mė tė lartė kombėtare dhe myslimanizmin si shtyllėn e fortė tė kėsaj vlere. (“Rimėkėmbja”, 8 maj 2001, f. 6.)

    Pavertetsia e fjalis s’ maeperme provohet prej asaj qka thone theologėt e naltcitum botės islame rreth rapportit t’identity national me religionin islam.

    Islami nuk pranon kurrfarė identity national, qi consituohet mbi basen e nji territor, gjuhe dhe culture tė veqante. Nuk accepton as nationin, as devotionin qi i shkon atij. E vetmja bashksi njerzore e acceptueshme per tė asht umma, donmethane bashksia e t’ gjithe muslimanve t’ botės. Preambula e Declaration-it “Per t’ drejtat e njeriut n’ Islam”, t’ miratum n’ Kairo, n’ 5 shtator 1990, fillon kshtu:

    Tuj ripohu rolin civilizues dhe historic t’ Ummetit islamic, qi Allahu e bani nationin ma t’ mire...

    Por, Allahu ia kumtoi Kuran-in Muhamedit n’ arabisht. Prej knej superiority arab mes ummet-it islamic. Theologėt islamicė haptaz predicojnė se cillido popull qi islamizohet duhet me marrė profil cultural arab per shkak t’ superiority qi u ascribohet arabve n' Kur’an si nji popull i zgjedhun prej All-llahut. Superiority arab mbi popujt muslimanė dhe detyrimi i ktyne tė fundit me iu submitu assimilimit arab, propagohet haptas prej theologve arabė. Dr. Jusuf El-Kardavi shkrun:

    Po qe se mbėshtetemi nė logjikėn e dytė, logjikėn e historisė dhe kėrkojmė prej saj tė dhėna, pėrkėtė rast do tė na mjaftojė vetėm historia e popullit arab. Do tė hetojmė se kjo histori na obligon nė mėnyrė tė patjetėrsueshme qė t’i kthehemi Islamit. Ne nuk kemi qenė asgjė, pėrveēse me Islam, sepse po tė shikonim arabėt, duke marrė parasysh se ata janė shtylla dhe boshti i ummetit islam, si dhe vetė Islamit, do tė shohim se prej tokės sė tyre filloi Islami, nė tokėn e tyre gjenden vendet e shenjta, si: Mekka, Bejtul-Harami (Qabja), Xhamia e Pejgamberit a.s., Mesxhidul-Aksaja etj. Kur’ani u zbriti atyre, prej mesit tė tyre u zgjodh edhe i Dėrguari i All-llahut, Muhammedi a.s. dhe prej tyre lindėn gjeneratat mė tė mira tė njerėzimit, siē ishte gjenerata e sahabėve, e cila e pėrhapi Islamin nėpėr botė. (Jusuf el-Kardavi, “Pse Islami?”, Instituti i Mendimit Islamic Shqiptar, Tirane 2000, f. 23.

    Si ma afer arabizimit kqyren ata popuj qi s’ bashkut me acceptimin e Islamit banė dhe orientimin, s’ parit e gjuhes sė tyne kundrejt arabishtes, sikur asht rasti i turkve. Vet acceptimi i Islamit si religion, i cilli ka si gjuhe liturgice arabishten, si dhe krijimi i cultures islame, perceivohet si nji arabizim. Jusuf el-Kardavi shkrun:

    Kėta burra, edhe pse ishin joarabė, i arabizoi Islami kur i arabizoi gjuhėt e tyre. Shkruan dhe pėrpiluan nė gjuhėn e Kur’anit. Nė njė hadith tė cilin e transmetoi Ibni Asakiri thuhet: “Vėrtet arabishtja e ndonjėrit prej jusht nuk ėshtė pronė e babait apo nėnės sė tij, por arabishtja ėshtė gjuhė e cilido qė e flet arabishten ėshtė arab”.

    Atyre muslimanėve kurd, berber, malezian e tjerė, qė Islami nuk ua arabizoi gjuhėn, por ua ka arabizuar mendimin dhe zemrėn nėpėrmjet kulturės islame, bile nėpėrmjet vetė Islamit tė cilin arabėt e sollėn te popujt e tyre qė moti e All-llahu i udhėzoi nė rrugėn e drejtė duke i nxjerrė nga errėsira nė dritė. Ēdo musliman e do gjuhėn e arabėve, sepse ajo ėshtė gjuha e Kur’anit, Sunnetit dhe ibadetit. Ata e dojnė vendin e arabėve, sepse nė tė gjenden Qabeja dhe xhamia e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve-sel-lem sė bashku me varrin e tij, familja e Pejgamberit sal-lall-llahu alejhi ve-sel-lem dhe bartėsit e fesė sė tij nė botė. Andaj njė fjalė e urtė arabe thotė: “Nėse arabėt janė tė fuqishėm edhe Islami fuqizohet, nėse arabėt janė tė ligėsht edhe Islami ligėshtohet”. (Jusuf el-Kardavi, “Detyrat parėsore tė lėvizjes islame nė periudhėn e ardhme”, “Furkan ISM”, Shkup 2000, f. 205.)

    Pra, ashtu si n’ hierarchy-n ariane race e zgjedhun kjenė germant, n' hierarchy-n islamice race e zgjedhun jane arabt. Se shka jane arabt, kete e thote Safijurrahman El- Mubarekfuri n' librin e vet “Nektari i vulosur i xhennetit”:

    Fjala El- Areb, nė gjuhėn shqipe do tė thotė shkretėtirė, stepė, tokė papjellore, pa ujė dhe pa bimė. Me kėtė emėr qė nga kohėt e lashta ėshtė quajtur Gadishulli Arabik, sikurse qė me tė njėjtin emėr janė quajtur banorėt e kėtij vendi, i cili ėshtė bėrė atdhe i tyre. (Safijurrahman El- Mabarekfuri: “Nektari i vulosur i xhennetit” “Shoqata e Vakėfit Islamik”, Tiranė 1998, f. 12.)

    Sikur shifet, fjala “arab” donmethane “shkretins”.

    Prej factit qi n' conceptin islamic mungon concepti national, vjen facti qi n' gjuhen arabe, apo edhe n' turkisht, mungon nji fjale e cilla me shprehė bashksin ethnoculturale, sikur asht termi “Nation” n' gjuhet occidentale. Ket gja e ka vu re, me shume mprehtsi Branko Merxhani, i cilli terhek attention mbi pasaktsin e fjales shqipe “komb”e huazume n’ kohen e “Rilindjes” Shqiptare prej gjuhes turke, ku kje futė prej arabishtes. Merxhani shkrun:

    Duke nisur kėtė kaptinė tė fundit tė kėsaj libre, le tė na jepet lejė tė vėmė re njė gjė gjuhėsore. Fjala shqipe “KOMB”, e cila e ka rrėnjėn nė fjalėn arabe “KAVM” dhe hyri nė gjuhėn t’onė nė fund tė shekullit tė shkuar (shekullit XIX- K.M.) me anė tė influencės sė shkollės turke, nuk e jep plotėsisht e besnikėrisht kuptimin e fjalės frėngjishte “NATION” ose tė fjalės gjermanishte “VOLK”.

    Tė gjitha fjalėt arabe me kuptimin e karakterit kolektif, me gjithė pasurinė e admirueshme tė kėsaj gjuhe, kanė mė shumė njė burim e pėrdorim fetar ose dhe racial. Akoma edhe tė dy fjalėt arabe “MILLET” dhe “MILLIET” tė cilat reformatorėt nacionalistė turq sot i pėrdorin nė gjuhėn e tyre turke tė re nė vend fjalėve frėngjishte “NATION” dhe “NATIONALITE”, paraqitin shumė herė vėshtirėsira dhe nuk kanė shpėtuar krejt nga rreziku qė tė trazohet kuptimi i tyre. Fjala arabe “MILLET” tregon terėsinė e njė grumbulli njerėzor nė tė cilin lidhja mė e fortė ėshtė bashkimi fetar. Fjala “KAVM” e Arabėve ėshtė shumė mė e dobėt . Turqit e sotmė intelektualė e lanė mė’njanė po thua fare. Veē kėsaj, si rregullat e arabishtes, ashtu edhe ato tė turqishtes, nuk lejojnė po thua as njė shquarje nė mes tė fjalėve “MILLET”(“NATION”)dhe “MILLIET”(“NATIONALITE”kur se Perėndimi, siē dihet, u jep njė farė ndryshimi kėtyre dy fjalėve. Po ka edhe njė tjetėr pikė.

    Sa Turqit qė na lanė trashėgim fjalėn “KOMB” aq edhe ne Shqiptarėt e sotmė, qė gjendemi nė tė nisur tė njė riorganizimi shoqėror, kur pėrdorim sot fjalėt “MILLET” dhe “KOMB” kemi parasysh kurdoherė kuptimin e tyre evropjan tė sotmė. Duke u larguar nga rethi i idevet qytetėronjse tė vjetėruara e tė pa-dobishme tė botės lindore edhe duke u pėrpjekur qė tė hyjmė nė grumbullin e qytetėrimit perėndimor, duhet tė kujdesemi qė jo vetėm tė zhvishemi nga influencat e sė shkuarės s’onė shpirtėrore po nė njė kohė e sipėr tė zėmė dhe vėndin e termavet ideologjike tė vjetėra me terma tė ra, qė tė mundemi tė familjarizohemi mė lehtė dhe pa shumė dyshime e trazime me idetė e mėndėsisė sė sotme perėndimore. Fjalėt e vjetėra nuk janė tė zonjat qė tė ēfaqin kuptime tė ra. (Branko Merxhani, “Formula tė Neoshqiptarizmės”, “Apollonia”, Tirane 1996, f. 169-170.)

    Ajo shka constaton Merxhani asht nji gja mjaft symptomatice lidhun me aspirationet e t’ ashtuqujtmit nationalism historic shqiptar. Nationalismi historic shqiptar, per aq sa ka existu, tuj pasė si aspiration non ndėrtimin e shtetit national, por nji status ma t’ mire mbrenda Empires Osmane, ka adoptu termin arabo-turk “komb” (kavm”), i cilli assesi nuk shejon termin occidental “nation”. Termi “komb” nuk u functionalisu dot me ket synim sepse ai nuk permbante kurrgja tė ngjashme me kuptimin e termit occidental “nation”.

    Termat “komb” dhe “kombėtare” u futen n’ fjalorin e shqipes kah “rilindasit” shqiptarė, t’cillet, n’ pjesen ma t’ madhe kjenė officialė t’administration-it osman dhe kjenė educatu n’ shkollat turko-greeke. Theory-t nationale occidentale kjenė krejt t’ huja per ta. Ket terminology tė gabume qi futen ata continuojme me e trashigu edhe sot dhe kjo asht nji kah handicap-et e mendimit national. Asht nji gja emergente zavendsimi i termave “komb” dhe “kombėtar” me “nation” dhe “national”.

    Baleta thotė se Islami asht shndrru n' “vetėdije kombėtare tė shqiptarėve”. Por, sikur me kenė kshtu, ne shqiptart duhet me u ba arabė. Ket kerkon me na thane Baleta, kur publicon, si editorial t’ javores “Rimėkėmbja” t’ dates 18 prill 2000 shkrimin “Myslimanizma dhe nasjonalizma” t’ shkrujtun kah nji theolog islam, Hafiz Ali Korqa, ku thuhet:

    Ē’tha Umer Faruku nė hutbet njė ditė, kur i jepte bindje popullit dhe dritė, Pėrgėzonem unė tha me kombėsinė, na e faltė Allahu atdhen Arabinė. (“Rimėkėmbja”, 30 prill 2000, f. 1.)

    Mire se Hafiz Ali Korqa asht musliman tosk, pra ish-epirot dhe kah traditioni nuk e njef Shqipnin dhe mujtet me e ndrue me Arabia-n. Por matiani Abdi Baleta, ish- arben (s’ pakut n’ pamje t’ pare) si e harron atdheun e vet? “Nationalisti” i madh propagon, qi atdheun e jone t’ damė n’ katersh, qi quhet Shqipni, me e ndrue me Arabia-n. Islami, bashke me kujtesen arbnore, ka bjerre tek Baleta edhe ndjenjen e vertete nationale.



    Pse nuk asht kriju shteti i bashkum shqiptar? Analysis e shkaqeve dhe factorve historicė dhe bashkekohas

    National- islamismi shqiptar e ban sakt definition-in e aspirationit national shqiptar dhe t’ rrymave, qi positionohen n’ rapport me te. National-islamismi shqiptar e definon aspirationin nationalist shqiptar si bashkim i gjitha trevave shqiptare mbrenda t’ njajtit shtet dhe nationalismin shqiptar e definon si rrymen qi shprehet dhe vepron pro realisimit t’ ktij aspirationi. H. Feraj, n’ librin e vet “Skicė e mendimit politik shqiptar”, shkrun:

  4. #24
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    Nacionalizmi shqiptar mund tė pėrkufizohet si parimi politik qė kėrkon bashkimin e tė gjitha territoreve dhe popullsisė shqiptare nė njė shtet tė tyre tė pėrbashkėt. (H. Feraj, “Skicė e mendimit politik shqiptar”, f. 111.)

    Ndersa antinationalismin shqiptar e definon kshtu:

    Rrymat jonacionaliste shqiptare besonin se brenda kufijve politikė, Shqipėria mund tė ndėrtojė sistem tė qėndrueshėm politik dhe tė zhvillohet ekonomikisht. (ibid. f. 186.)

    Pėr shkak se ky dallim nuk mbeti vetėm nė fushėn e ideve e tė mospėrkrahjes sė nacionalizmit, por shkoi deri nė kundėrvėnie me armė e me tė gjitha mjetet e dhunės kundėr tij, kėto rryma nuk do tė quhen thjesht jonacionaliste, por rryma politike antinacionaliste shqiptare. (ibid. f. 162.)

    N’ analysis t’ national-islamismit shqiptar definition-i i rrymave politice, vis-a-vis aspirationit national shqiptar, bahet sipas declarationeve t’ tyne. Kjo pikpamje asht e sakt n’ rastin e antinationalismit shqiptar, sepse ai shprehet dhe vepron kunder realisimit t’aspirationit national shqiptar. Perndryshe, n’ rastin e nationalismit shqiptar, kjo pikpamje nuk asht e sakt, kahse facti qi nji rryme politice e ban t’ vetin aspirationin nationalist shqiptar, nuk asht tregues i plote i factit qi ajo asht effectivisht nationaliste.

    Sikur mos me u shku deri tek analysis e sakt e factorve qi mujtsojne dhe e pengojne bashkimin national dhe nuk perpunohet nji methode effective per realisimin e aspirationit national, at’here adaptimi i aspirationit national nuk ka vlere. N’fjalorin politic adaptimi i nji objectivi dhe mosperpunimi i methodeve functionuese per realisimin e atij, quhet demagogy. N’ ket studim criteri me i definu i rrymat politice, n' nationaliste apo antinationaliste, ka me kenė, veq declarationit t’ tyne, edhe facti se sa seriouse jane ato, kur vjen n’ pyetje me perpunu methode per implementation-in e aspirationit national shqiptar, gjegjsisht bashkimit t’ trevave shqiptare n’ nji shtet t’ vetem.

    National- islamismi shqiptar ka sloganin “Njė komb, njė atdhe, njė shtet”, i cilli asht shkrujt n' krye t’faqes s’ parė, n’ emblemen e javores “Rimėkėmbja”, qi declarohet si “organ i Partisė Rimėkėmbja Kombėtare”. Por, national-islamismi shqiptar “kombin”, “atdheun” dhe “shtetin” i kerkon islamicė. Kjo kuptohet edhe prej emblems sė javores qi asht njiherėsh edhe emblema e partise ku asht gjysa e majte e shqipojes me dy krenė t’flamurit shqiptar ndersa n’ t’ djathte t’saj asht nji gjysehane islamice. Ket fact mujtet me e verify-u cillodo n' qdo pike shitjeje ditoresh (gazetash). Notionin “Rimėkėmbje Kombėtare” national-islamismi shqiptar e ka conceivu mbrenda pikpamjes sė vet per history-n shqiptare, sipas sė cilles epoch osmane e Shqipnis ka kenė “koha e arte” per shqiptart. Pranej national-islamismi shqiptar me “Rimėkėmbje Kombėtare” kupton krijimin e nji shteti islamic n’ hapsinen shqiptare.

    Por edhe ket slogan national-islamismi shqiptar nuk e ka seriousisht sepse e din qi Occidenti nuk e lejon krijimin e nji shteti t’bashkum islamic shqiptar. Por, national-islamismi shqiptar punon per kohėn kur Occidenti ka me u msy prej nji fuqie t’madhe qi ka me u kriju n’ boten islamice, si dikur Khalifati Arab apo Empire Osmane. National-islamismi shqiptar shpreson se at’here kane me u kriju kushtet me u implementu theory “integracioniste” e Ferajt. Pranej national-islamismi shqiptar nuk ofron asnji alternative per arritjen e bashkimit national shqiptar.

    Asht e lehte me productu rhetoric per bashkimin national, por duhet me pasė aftsin dhe kurajen me analyzu phenomena-n dhe me identificu factort e mbrendshem dhe t’ jashtem pro dhe kundra ktij bashkimi si dhe me tregu rrugen sesi ka me u arrite ky bashkim, tuj neutralizu forcat qi e pengojne ate dhe tuj stimulu ato qi e favourizojne ate. Dhe pasi ka me u arrite deri tek zbulimi i s’ vertetes duhet me pasė kurajen me e thane ate me za t’ nalte. Mandej duhet me gjete mnyrat sesi me e implementu iden, pasi ndryshe ajo mbetet e nji vlere thjesht rhetorice. Dhe mandej duhet dite se shteti i bashkum national nuk asht fundi, por fillimi.

    Ai nuk asht solutioni magic per t’ gjitha problemet, ndonse krijon situation t’favourshem me i zgjidhė ato. Por, n’ rast se nuk gjinden nji model i mirė politic, legal, cultural dhe economic dhe mjetet dhe njerzit e afte per implementation-in e ktij, at’here edhe shteti i bashkum national kthehet n’ nji deshtim t’ madh. Shembuj t’ tille ka shume n' Africe dhe n' Asia. Pra, me kenė nationalist, duhet me ditė no vetem qka duhet ba qi me e bashku nationin n' nji shtet, por edhe me e implementu ket ide dhe n’ fund, qka duhet ba me u forcu dhe prosperu shteti i bashkum national dhe me e implementu ket ide. Perndryshe, ai qi mjaftohet tuj perseritė me za t’ nalte vetem iden se duhet kriju shteti i bashkum national, por pa ecė asnji hap ma tej, rrezikon me u kthy n’ nji demagog, qi perserit perpetualisht dogmen e vet.

    Por pse nuk asht kriju ky shtet? Pse nuk ia arriten ethnit shqiptare me e kriju ket shtet? Ksaj pyetjeje i jipen pergjegje t’ ndryshme. Antinationalistat shqiptarė dhe fqijte slavo-greekė i pergjegjen se ky shtet nuk asht krijue pasiqe shqiptart nuk jane t’ afte me krijue nji shtet. Ata e gjejne shpjegimin tek milieu shqiptar. Sipas ksaj pikpamjeje, shqiptart jane popullsi primitive, t’ paafta me me kriju nji culture nationale, nji shoqni moderne dhe nji shtet modern. Kjo paraqitet si nji fatality historic. Shqiptart, qi prej kohes s’ illyrve, nuk kane pase shtet, culture, gjuhe t’ shkrume, arte. Shqiptarve u attribuohet nji primje asociale, qi vjen edhe prej terrenit t’ thyem, qi nuk favourizon contactet mes regionve dhe qi ka sjelle conservimin e nji model social tribal. Shqiptarve u attribuohet si veti nationale anarchy-a. Per ket sjellet si argument fama e illyrve, si piratė t’ njoftun.

    T’ gjitha kto jane absurde. Facti qi nji popull ka kenė per nji kohe t’ gjate i pazhvillum, nuk donmethane se ai nuk mujtet me ndryshu. History asht e mbushe plot me shembuj t’ tille. Germant, p.sh., qi sot jane kah nationet ma t’ zhvillume t’ botes, n’ Antiquity kjenė sigurisht n’ t’ njajtin level t’ ulet zhvillimi me illyrt Germant kjenė popull tribal, iliteral, pa zeje t’ zhvillume, pa qytete, pa arte t’ cultivume, pa institutione dhe ligje t’ cultivume etj. Per Romen e qytetnume ata kjenė barbart, t’ cillet shkatrrun qytetnimin antic. Vikingt, ndryshe normant, paraardhsit e nationeve t’ sotme scandinave, kjenė piratėt ma t’ tmerrshem t’ Europes, n’ shekujt VIII-X pas Cr., pra 1000 vite pas illyrve. Prussiant dhe hungariant, aty kah fillimi i millenniumit II pas Cr. kjenė shoqni tribale iliterale. Ata nuk paten as art, asht tradition shtetformimi, as zeje t’ zhvillume, as ndertimtari. E megjithat, t’ gjitha kto natione sot kane ndertu do prej shoqnive e shteteve ma t’ qytetnume e t’ prosperume t’ botes. Terreni malor nuk i ka pengu austriact apo swiss-t (svicerant), me kapercye level-in tribal dhe me krye nji process socializationi modern. Pse shqiptart nuk e kane ba t’ njajten gja. Sikur me u perjashtu argumenti racist, se ata jane nji popull geneticisht inferior, at’ here shkaku duhet kerkue diku tjeter.

    Nationalisti demagog, tuj dashtė me iu shmange analysis seriouse t’ problemit, e ka ma tė lehtė me fajsu boten dhe specificisht Europen per moskrijimin e shtetit t’ bashkum national shqiptar. Ai nderton theory-n e nji conspiracy occidental kundra “kombit” shqiptar. Ket e ban edhe tuj dashtė me cultivu resentmentin antioccidental tek shqiptart dhe me e shkeputė “kombin” shqiptar sa ma teper kah Occidenti, n’ mnyre qi me e lidhė perjetsisht me boten islame. N’ ket theory, national-islamismi shqiptar ngjan shumė me national-communismin shqiptar. Ajo qi ndryshon asht veq rrafshi mbi t’ cillin ngrehet secilla theory. Derisa ajo national-communiste u ngrejte n’ rrafshin ideologic communist, ajo national-islamiste ngrehet n’ rrafshin religious islam. Sipas ksaj theory-e, Occidenti christian, n’ kohen e dissolutimit (shperbamjes) t’ Empire-s Osmane, kje kunder shqiptarve muslimanė dhe ndihmoi nationet fqije orthodoxe balkanase me u extendu n’ trevat shqiptare.

    Sipas ktij myth-i historic, Turkey i mbrojti heroicisht trevat shqiptare dhe veq pas defeate t’ saj n’ Luften Balkanse t’ vitit 1912, trevat shqiptare u coptun. Sipas ksaj theory-e, Occident-i, n’kto processe bani qdo gja qi pati n’ dore me i ndihmu shtetet fqije christiane dhe me i damtu shqiptart. Occidenti i coptoi trevat shqiptare n’ 1912 dhe nuk e krijoi shtetin e bashkum national shqiptar dhe i vuni kufijt e shtetit shqiptar n’ mnyre t’ padrejte, tuj lane pjesen ma t’madhe t’ tokave shqiptare jashte ktij kufini. ka perpunu theory-n e conspiracy-it historic t’ Occident-it kundra “kombit” shqiptar. Ky conspiracy historic occidental kundra “kombit” shqiptar ka nisė qi n’ Antiquity, me “Vijen e Teodosit” (392) dhe ka continue gjatė gjithė shekujve n’ vijim, deri n’ Congress-in e Berlinit (1878), Conferencen e London-it !912-13), Conferencen e Jaltes (1945), tubimin e OSBE n’ Viena per crisis shqiptare (1997), Conferencen e Rambouille-s (1999) etj. Si epigram i ktij conspiracy sjellet shprehjet e Bismarck: “Nuk existon nji nation shqiptar” dhe “Shqipnia asht nji shprehje geographice”.(W. N. Medlicot: “Bismarck, Gladstone and the Concert of the Europe”, London 1956, f. 75.) .

    Theory-n e conspiracy europeane kundra “kombit” shqiptar national-islamismi shqiptar e ka kriju per dy arsye:

    -Me mbulu t’ verteten e pamohueshme historice se coptimi i trevave shqiptare, kryesisht atyne gege, n’ vitin 1912 u ba per shkak t’ tradhtis osmane kundrejt gegve.

    - Me nxite resentmentin antioccidental tek shqiptart muslimanė dhe specificisht gegt, qi u damtun ma s’ shumti prej coptimit t’ trevave shqiptare.



    Tradhtia turke kundrejt gegve n’ Luften Balkanse t’ vitit 1912- shkaku i coptimit t’ trevave gege shqiptare

    Deri ma sot ka mbetė i pakundreshtum myth-i historic se Turkey n’ Luften Balkanase t’ vitit 1912 i mbrojti me gjitha forcat e veta trevat shqiptare prej msymjes s’ shteteve balkanse. National-islamismi shqiptar ka ba qdo gja me e potencu kte myth dhe me e qite Turkey-n faqebardhe, me ket act t’ fundit t’ saj. Ky myth, kryesisht asht ngrejte mbi resistancen e army-ve turke n’ Shkoder dhe Janine. Defeate e shpejte osmane n’ ket lufte shpjegohet me befasin e msymjes dhe epersin numerice t’ forcave balkanase, qi qiten n’ fushbeteja 700 mije ushtare, perballe rreth 250 mije ushtarve, t’ Army-s s’ rregullt osmane. Por, ky asht nji myth i ngrejtė mbi rrena. E verteta historice asht se Empire Osmane i tradhtoi keq shqiptart n’ vitin 1912, n’ vigjilje dhe gjate Luftes Balkanse.

    Lufta Balkanse e vitit 1912, qi shkaktoi coptimin e trevave shqiptare, nuk kje nji rrufe n’ qiell t’ paster. Kjo lufte e lshoi hijen e vet dy tre muj para fillimit. Qi n’ gusht 1912, dy muj para fillimit t’ luftes, n’ kryeqytetet e vendeve balkanse kje tuj u fole hapun per luften e ardhme. N’ trevat shqiptare cillido e dijte se lufta kje gati me fillu. Mid’had Frashėri, i cilli vizitoi Shkupin dhe Kosoven n’ shtator 1912, pra ma pak se nji muj para nisjes s’ luftes, si i dergum governativ per zgjedhjet, tregon n’ kujtimet e veta mbi preoccupimin e shqiptarve t’ atyne trevave se shpejt kje tuj fillue lufta me fqijte slavė dhe greekė. Frashėri dishmon dhe per “moskuptimin” e ktij rreziku, si dhe talljen me ket preoccupim, kah ana e governuesve turkė. Ja si shkrun Frashėri:

    Ata qė shohin rrezikun, qė shohin luftėn e domosdoshme, drejtohen gjithnjė nga qeveria dhe heqin vėrejtjen e saj mbi mungimin e armėve. Kumandari me gjysmė tė tallurė u pėrgjigjet se mbase armėt do tė vijnė, por shqiptarėt ē’i bėjnė ato 20 000 dyfekė qė kishin kur hynė nė Shkup? (Mid’hat Frashėri, “Mbresa udhėtimesh”, “Lumo Skėndo” Tiranė 1999, f. 20.)

    Nė tė njajtin vend M. Frashėri shton:

    Tani e kupėtoj mirė pse duke ardhur nga Zilefca e kėtu, s’mė zuri syri ndonjė pėrgatitje lufte, ndonjė lėvizje ushtėriake ” (f. 19). Dhe nė fund: “Kur e sheh qeverinė pa asnjė farė pėrgatitjeje, pa kumandar, pa oficerė, pa ushtarė, pa topa. Edhe n’atė anė tjetėr tė katėr armiqtė qė janė sulur pėrnjėherė. Katėr ushtri tė forta dhe tė shėndosha, kundėr tė cilave duhet tė qėndrohet me bashibozukė dhe martina.( ibid. f. 36).

    Nexhip Draga, prej Mitrovice, nji prej krenve t’ lvizjes shqiptare, u thirr n’ shtator 1912, n’ nji takim prej kryeministrit serb N. Pashiq. Ky i fundit i kerkoi Drages bashkpunimin e shqiptarve n’ luften e ardhme kundra Turkey-s. Pyetjes s’ Nexhip Drages mbi pikpamjen e Pashiqit per krijimin e nji shteti shqiptar n’ perfundim t’ luftes, ky i fundit iu pergjegj n’ mnyre pohuese, por shtoi se kufijte e ktij shteti paten me kenė lumejtė Mat dhe Vjose. Draga refusoi dhe u nis saora per n’ Stamboll, me vu n’ dijeni governen osmane per rrezikun e luftes. N’ Stamboll, paralajmnimet e Drages nuk u considerun dhe atij i shprehen bindjen se nuk ka me pasė lufte. Sipas Sejfi Vllamasit, qi e sjell kte episod n’ kujtimet e veta, Draga, i irritum, u tha shtetarve osmanė:

    S’ kini faj ju, por e ka fati ynė fajin qė na ka bashkuar me ju. (Sejfi Vllamasi, “Ballafaqimet politike nė Shqipėri”, “Neraida”, Tiranė 2000, f. 59.)

    N’ retrospect, mujtet me u thane me siguri absolute se, n’ gusht 1912, governa osmane e dijte se lufta kje tuj fillu shpejt, por nuk u preoccupojte me ba pergatitje per lufte, sepse i zejte t’ humbuna territoret e saj balkanse. Sikur tregun zhvillimet e mavonshme, governa osmane pati decidu me mbrojte vetem nji brez toke, n’ Trake, n’ portat e Stambollit. Tuj i qujte t’ humbuna territoret e saj balkanse, Turkey, n’vigjilje t’ luftes, decidoi me i terhekė pjesen ma t’ madhe t’ forcave t’ saj prej ktyne territoreve. Sejfi Vllamasi shkrun se, n’ shtator, fill pas mbarimit t’ kryengrejtjes shqiptare t’ vitit 1912, u ba nji demobilisation i madh n’ trupat osmane t’ deployume n’ Balkane:

    Pas kėsaj kryengritjeje, qeveria e re liroi 120 mijė ushtarė tė stėrvitur, qė kishin plotėsuar shėrbimin ushtarak. Nė njė kohė kaq delikate ky ishte njė gabim trashanik, qė pati pasoja fatale nė Luftėn Ballkanike. (ibid. f. 67.)

    Por, ky nuk kje nji gabim, kahse governa turke kje e vetdijshme per pasojat e ktij veprimi. Ajo, qellimisht, i largoi prej Turkey-s Europeane pjesen ma t’ madhe t’ trupave t’ saj ma t’ pergatituna per lufte, t’ perbame prej recrutsh me origine kah pjesa asiatice e Empire-s, n’ mnyre qi ato mos t’ u damtojshin gjate msymjes sė pare t’ alliatve balkansa. Kta ushtarė, ma pas, me fillimin e luftes, u mobilizun dhe paten me u perdore n’ msymjen turke n’ Trake (Turkey e sotme europeane). Trupat qi mbeten n’ Shqipni, Sanxhak dhe Macedoni, u perbajshin n’ nji mase t’ madhe prej recrutve vendas.

    Mnyra sesi kjenė deploy-u forcat osmane n’ Macedoni, Shqipni dhe Sanxhak e ban t’ kjarte, edhe per nji qi nuk asht specialist ushtarak, se Turkey pati ndermend me ba vetem nji resistance symbolice kundrejt msymjes s’ alliatve balkansa. Groupi ma i madh ushtarak turk n’ Turkey Europeane (Pas atij t’ Trace, qi sigurojte mbrojtjen e Stambollit), kje e ashtuqujtmja Army e Vardarit, prej 80.000 vetesh, e cilla e pati fortesen kryesore n’ Kumanove. Detyra kryesore e Army t’ Vardarit kje mbrojtja e Lugines s’ Vardarit, tuj ndalu perparimin e forcave anmike kah bregdeti egjeas dhe Thessaloniki.

    N’ north t’ Kumanoves, pra n’ territorin e Kosova-s s’ sotme, pati veq 2000 (po, veq dy mije) ushtarė t’ rregullt. Kjo dojte me thane se territory i Kosova-s s’ sotme dhe i Lugines s’ Presheves kje lane jashte rrezes s’ mbrojtjes turke. Sikur me u krahasu numri i ushtarve turkė qi kjenė n’ Kosove n’ vjeshte 1912, me numrin e atyne qi kjenė atje gjate kryengrejtjes shqiptare t’vitit 1911, kuptohet kjarte se Turkey pat decidue me e lshue Kosoven, veq me nji resistance symbolice. N’ 1911, n’ Kosove kjenė 60 000 ushtarė turkė, pra 30 here ma teper.

    Kjo kje arsyeja q’ serbt, n’ vjeshte 1912, e occupun territory-n e Kosoves s’ sotme dhe Lugines s’ Presheves n’ no ma teper se 10 dite, practicisht koha q’u dojte me e pershku territory-n nji army q’ lviz pa mjete t’ motorizume, sikur kje army serbe n’ vitin 1912. Vija tjeter, relativisht e fuqishme, e mbrojtjes turke kje ajo rreth Shkodres, ku kjenė 20.000 ushtarė. Por, prej tyne vetem 5000 kjenė turkė, ndersa 15.000 kjenė redifė, reservistė shqiptarė prej Dibre, Tirane dhe Durrsi, t’ mobilisum me ngut n’ vigjilje t’ luftes. Kjenė kta qi e mbrojtjen Shkodren. Sikur me u krahasu kto numra me ato t’ army-s turke qi pat ardhe n’ region-in e Shkodres n’ 1911, n’ kohen e kryengrejtjes s’ malsive t’ Shkodres, kuptohet kjarte se resistance turke n’ vitin 1912 kje fictive. N’1911, n’ region-in e Shkodres paten ardhe 40.000 ushtarė turkė.

    Pas t’ gjitha gjasave, tuj shperbly loyalty-n historice toske kundrejt turkve, Shtabi i Pergjithshem turk i pati deployu n’ Toskni, pjesen ma t’ madhe t’ trupave qi mbrojshin hapsinen shqiptare. Kjo mbrojtje kje e concentrume rreth Janines, ku kjenė deploy-u 50. 000 ushtarė. Madje n’ Toskni u qun edhe shume prej recrutve gege prej Kosove. Eqerem beg Vlora, i cilli n’ vjeshte 1912 kje commandant i mbrojtjes territoriale t’ region-it t’ Vlones, me graden major, shkrun n’ kujtimet e veta se Esad Pashe Janina, i qoi, n’tetor 1912, 500 xhandarė prej Kosove, me ndale msymjen e greekve, qi paten debarku n’ Himare:

    Si mbėshtetje ai dėrgoi nė Vlorė 500 xhandarė shqiptarė (nga Kosova) nėn komandėn e njė kapiteni. ( Eqerem bej Vlora, “Kujtime”, Shtėpia e Librit dhe e Komunikimi, Tirane 2002, Vol. II, f. 46.)

    Nji tjeter fact, qi tregon besimin e turkve tek toskt dhe mosbesimin e tyne tek gegt, kje facti qi n’ commandė t’ trupave osmane n’ Toskni kjenė generalė toskė, ndersa n’ Gegni kjenė turkė. Kshtu, army-n qi mbulojte vijen kryesore t’ mbrojtjes n’ Toskni, t’ concentrume rreth Janines, e commandojte Esad Pashe Janina (Halasti) me origine kah Tepelena. N’ Qameri, trupat i commandojte general brigade Ekrem beg Libohova, prej Gjinokastre. Ndersa Shef i Shtabit t’ Army t’ Vardarit kje, Halil Pashe Kolonja, prej Kolonje, dhander i ish-Vezirit t’ Madh, Ferid Pashe Vlora.N' Shkoder commandanti kje arab prej Bagdadi, Hasan Riza Pasha.

    Kur filloi lufta, n’ tetor 1912, forcat osmane t’ deployume n’ Gegni, t’ perbame prej 25 mije vetash, si dhe Army e Vardarit, e concentrume n’ Kumanove, gjithsejt pak ma teper se 100.000 ushtarė, u gjinden nan msymjen e 11 divisionve serbe (200.000 ushtarė) dhe t’ tre divisionve malaziase (35.000) ushtarė. Epersia e kundreshtarit kje evidente. Nan driten e ktyne numrave, thesis e resistance-s symbolice osmane, duket edhe ma e besueshme, sikur me consideru se, pas dy vitesh, n’ Luften e Pare Botnore, Empire Osmane mobilisoi 2. 850.000 vetė!

    Serbia hyni n’ lufte n’ 17 tetor 1912 dhe army e saj e lshoi msymjen kryesore n’ per Luginen e Moraves, tuj pase si objectiv marrjen e Kumanoves dhe thymjen e vijes kryesore turke, qka u hapi serbve rrugen me u fute n’ Macedoni, t’ cillen serbt dojshin me e zane para bulgarve. Kta t’ fundit, n’ accord me serbt e paten lshue msymjen kryesore t’ tyne n’ Trace.Serbt u gjinden n’Luginen e Moraves para nji resistance symbolice dhe e pershkun ate mbrenda dy ditesh, practicisht me ritem marshimi.

    N’ 20 tetor serbt fillun betejen per Kumanoven, ku turkit resistun vetem kater dite. “Heroi” i ksaj resistence kje tosku Halil Pashe Kolonja, Shefi i Shtabit t’ Army-s s’ Vardarit, i cilli e commandoi ket army, kahse commandanti kje i smure rande. N’ 24 tetor Kumanova u muer prej serbve dhe Army e Vardarit filloi terhekjen e saj t’ shrregullt kah Tosknia. Resistance turke, practicisht, pati marre fund. N’ 26 tetor serbt u futen n’ Shkup. Kosova, ku pati veq nji numer shume t’ vogel forcash turke, kje gati me rane n’ goje t’ serbve si nji frut i pjekun.

    N’ fact, kjenė malaziasit ata qi, me ushtrin e tyne t’ vogel, occupun rreth 1/3 e territorit t’ Kosoves s’ sotme, veq trevave shqiptare qi sot gjinden n’ Mal t’ Zi, si Hot, Grude, Plave, Guci, si dhe nji pjese t’ mire t’ territorit northor t’ Republic t’ Shqipnis s’ sotme. Ky asht nji episod qi ia vlen me u tregu, pasi dishmon kjarte per intentionin e turkve me ba vetem nji resistance symbolice. Zekeria Cana, n’ librin e vet “Genocidi i Malit t’ Zi mbi popullin shqiptar”-1912-1913 (dokumente), tuj iu referue librit t’ tre studiuesve serbė dhe malazias, B. Ratkovic, M. Djurisic, S. Skoko “Srbija u Crnagora u ballkanskim ratovima” (1912-1913), BIGZ, Beograd 1972, f. 176, na jep planin malazias t’ luftes:

    “Pjesa kryesore e forcave u nda nė dy grupe operative: Divizioni bregdetar me njė objektiv prej 8000 ushtarėsh dhe 34 topa (Tivar) dhe Divizioni i Zetės me 15 mijė ushtarė dhe 40 armė artilerie (Podgoricė).

    Forcat ndihmėse pėrbėheshin nga Divizioni Lindor, nė kuadrin e tė cilit hyri Divizioni i pėrtej Tarės dhe gjashtė batalione kryengritėsish nga Berana, qė u inkuadruan nė ndėrkohė. Efektivi i kėsaj force pėrfshinte 12600 veta dhe 32 armė artilerie.

    Sipas planit tė luftės tė sajuar nė pėrputhje me konventėn ushtarake tė Malit tė Zi dhe tė Serbisė, Divizioni Bregdetar dhe ai i Zetės do tė operonin nga Tivari dhe Podgorica drejt Shkodrės, ndėrsa trupat ndihmėse do tė siguronin prapavijėn e tyre kryesore- kufijtė veriorė tė Malit tė Zi dhe, pas kėsaj, do tė zhvillonin ofensivėn nė Sanxhak dhe nė Rrafsh tė Dukagjinit, duke e pasur kėtė si objektiv tė dytė”. (Zekeria Cana, “Genocidi i Malit tė Zi mbi popullin shqiptar”- 1912-1913: dokumente, Instituti Albanologjik, Prishtine 1996, f. 20-21.)

    Dy divizionet kryesore malaziase, ai i bregdetar dhe i ai i Zetas, me nji effectiv prej 23.000 vetesh dhe 74 topa, msyu Shkodren, e mbrojtme prej 5000 ushtarsh turk dhe 15 mije reservista gegė, kryesisht tiransa, durrsakė dhe dibranė, qi u commandojshin prej Esad Pashe Toptanit. Sikur n’ Shkoder me u pasė deploy-ue ma teper ushtarė turkė, qyteti nuk kje tuj vujtė rrethimin 6-mujor. Forcat kryesore malaziase u ndalen para vijes mbrojtse t’ Shkodres dhe nuk bane dot para. Paradoxalisht, success-in ma t’ madh n’ lufte e arriten forcat ma t’ dobta malaziase (Divisioni Lindor), qi pati vetem detyra supportive. Nji prej ktyne detyrave kje nji veprim ma teper pshtjellues, me depertu n’ Kosove, qi kje nji objectiv dytsor, kahse ky division nuk u kqyrte i afte me e permbushe ate.

    Divisioni Lindor pati 12.600 ushtarė, aq sa pati kenė numri i malaziasve qi msyne Plaven dhe Gucin n’ vitin 1879. At’ here malaziasit u ndalen prej 8000 shqiptarve dhe u detyrun me u terhekė. u habit fare prej succes-it t’ vet. Por, n’ 1912 gjanat kjenė ndryshe. Numri i shqiptarve qi u vune para malaziasve kje shume ma i vogel, pasi pjesa ma e madhe e meshkujve t’ afte per lufte kjenė mobilisu dhe kjenė que n’ Toskni apo n’ Army-n e Vardarit. Pasi muer Sanxhakun, mbrenda javes s’ pare t’ luftes, Divisioni Lindor, u ndal n’15 Tetor, n’ Malin Visitor, prej forcave vullnetare shqiptare, t’ commandume prej Riza beg Kryeziut dhe Bajram Currit.

    Lidhun me ket episod, commandanti i Divisionit Lindor, general Janko Vukotiq, i shkrun kshtu mbretit t’ Malit t’ Zi, n’ 21 tetor 1912:

    Nė Guci, Plavė dhe nė kullat kishte katėr taborrė ushtarėsh. Riza Beg Gjakova, Bajram Curri dhe Zeqir Binaku erdhėn me tre mijė shqiptarė tė nahisė sė Gjakovės dhe nga data 2 [15] e kėtij muaji ata sulmonin ēdo ditė batalionet tona nė Vizitor dhe mbi Velikė, derisa ato mė 5 [18] tė kėtij muaji i shkallmuam afėr Majės sė Liqenit dhe Plavės kėshtu qė atė mbrėmje ia mbathi ushtria (turke) bashkė me shqiptarė. Siē flitet kėtu, Riza Beu ia mbajti nė Bogiqe, ndėrsa Bajram Curri me njė pjesė tė ushtrisė shkoi nė Albonė (Valbonė) (ibid. f. 94.)

    Pra, n’ 1912, ndryshe kah viti 1879, u ba vetem tre dite resistance. Malaziasit hynen' Plave n’ 19 tetor dhe n’ Guci n’ 20 tetor. Janko Vukotiq, krejt i habitun prej success-it t’ papritun t’ trupave t’ veta, u ndal, tuj hesitu me kalu n’ shtigjet malore t’ rugoves, me ra n’ Rrafsh t’ Dukagjinit. Ai dyshojte se turkit kjenė tuj e fute n’ kurth, ashtu tuj e lane me ecė lirshem para, me forcat e veta t’ pakta. Ai ende nuk e besojte se para tij nuk u ndodhte ma asnji repart turk. Veq n’ 23 tetor, pasi mori lajmin se Divisioni serb i Drines, i kurajum kah lajmi i thymjes s’ turkve n’ frontin e Vardarit, pati marshu, tuj marre Novi-Pazarin dhe kje drejtu kah Mitrovica, Vukotiq u bind me marshue kah malsia e Rugoves, qi kje rrugkalimi per n’ Rrafshin e Dukagjinit. N’ 23 tetor filloi gara serbo malaziase per occupimin e Kosoves.

    Divisioni malazias hyni n’ Peje, n’ 30 tetor, pa taku n’ reparte turke, po ate dite kur serbt hyjshin n’ Prizren, pa taku n’ reparte turke, gjithashtu, no vetem atje por kurrkund n’ rrugen e vet, prej Novi-Pazarit, n’ Mitrovice, Prishtine, Prizren. N’ 4 nandor, serbt dhe malaziasit hyne njikohsisht n’ Gjakove, tuj e perfundu occupimin e Kosoves s’ sotme. Kjo pati ndodhe mbrenda 11 ditesh, pasi msymjen kah Kosova serbt dhe malaziasit e paten fillue n’ 24 tetor, diten e marrjes s’ Kumanoves, kur kje ba e kjarte se turkit kjenė thye definitisht. Rreth 1/3 e Kosoves e paten occupu malaziast, ndersa mbi 2/3 e saj serbt.

    N’ 3 nandor 1912, generali Vukotiq i reportoi mbretit malazias:

    Pararoja serbe e kalorėrisė pranon se nuk do tė depėrtonte kurrsesi nė nahinė e Pejės, sikur Peja tė mos na ishte dorėzuar neve. Po kjo pararojė konfirmon hyrjen e serbėve nė Prizren nė 17 [30] tė kėtij muaji (po atė ditė kur ne hymė kėtu). Pararoja tregon se ushtria serbe e Zhivkoviqit s’ pati nevojė tė zbrazė askund pushkėn, pos nė Novi-Pazar, ku ishin dy batalione. Nė Mitrovicė ajo as nuk ndeshi nė ushtri (turke), as u shkrep ndonjė pushkė kundėr saj. (ibid. f. 109.)

    Kjo dishmi e ban perfundimisht t’ kjarte se turkit e paten abandonu Kosova-n, tuj mos vu atje as edhe nji batalllion t’ vetem. N’ gjithe msymjen e tyne prej Sanxhakut dhe deri n’ Prizren, serbt paten taku veq n’ resistance t’ dy batallionve turke, n’ Novi-Pazar, n’ kufinin serbo-turk. Pas paten thy resistancen e ktyne dy batallionve, serbt nuk paten taku ma asnji repart turk n’ rrugen e vet dhe nuk paten shkrefė asnji arme, prej Mitrovice n’ Prizren. Asht absurde me e mendu se turkit paten decidu me e mbrojte Sanxhakun dhe Kosoven me dy batallione!? Malazezt paten gjete forca dy here ma t’ medha anmike n’ Visitor; kater batallione! Turkit thjesht paten decidu me e abandonu Kosoven. T’vetmen resistance seriouse e bane shqiptart. N’ 6 nandor 1912, Janko Vukotiq i reportojte mbretit:

    Ushtria e Riza Beut dhe e Bajram Currit ishte ajo qė nga ana e shqiptarėve bėri mė sė shumti luftė. Serbėt pohojnė se Riza Beut ia mbushėn mė sė shumti mendjen priftėrinjtė katolikė, tė cilėt zhvillojnė propagandė tė fortė kundėr nesh dhe Serbisė, kurse Riza Beu ėshtė njeriu i tyre. (ibid. 112.)

    Ktu, veq t’ tjerash kena nji prove t’ forte kunder thesis t’ Ferajt se catholicismi shqiptar ka bashkpunu me slavt, n’ dam t’ interesit national shqiptar. Sikur kqyret, krejt e kundreta asht e vertete.

    N’ fillim t’ nandorit, serbt kerkun me hy n’ Luginen e Drinit, n’ mnyre qi me dale n’ Adriatic. N’ Lume ata u ndodhen para nji resistance seriouse, por no prej trupave turke, por prej vullnetarve shqiptarė lumjanė, hasjanė dhe dibranė. Kjenė kto forca q’ i ndalen serbt per ma teper se nji jave dite, pra ma gjate sesa qdo force turke n’ ket lufte. Vetem n’ 18 nandor serbt mujten me hy n’ Lezhe. Mandej, n’ 25 nandor serbt hyne n’ Durres dhe n’ 26 nandor n’ Tirane. N’ 29 nandor, tuj hy n’ Elbasan, serbt perfundun kshtu, s’ bashkut me malaziasit, occupimin e krejt Gegnis, me perjashtim t’ qytetit t’ Shkodres, prej Moraves n’ Shkumbin. Kjo pati ndodhė mbrenda 37 ditesh. Shkodra resistojte ende n’ sajte t’ reservistave shqiptarė dhe no t’ atyne pak ushtarve turk.

    Asht tejet i habitshem facti se Army Turke, e cilla n' vitin 1915 pat me kenė e afte me mbrojtė Dardanelet per nande muj kah msymja e nji expedite t’ madhe britaniane, tuj u shkaktu britanianve 250.000 t’ vramė dhe t’landum, e cilla n’ vitet 1917-18 pat me kenė e afte me e mujtė army-n ruse, tuj occupu krejt Kaukazin deri n’ Kaspik, n' vitin 1912 u thye mbrenda pak ditesh kah army serbe prej 200 mije vetash s’ cilles ia lshojti krejt Gegnin deri n’ Shkumbin.

    N’ 29 nandor, kur krejt Gegnia kje occupu, greekt nuk paten arrite me occupu ende asnji cep t’ Tosknis. N’ Toskni resistance turke kje shume seriouse. Trupat turke n' Toskni kjenė t’ shumta t’ armatume shume mire dhe t’ushtrume, ndryshe kah trupat e deployume n' Gegni kjenė shume t’ pakta dhe t’ dobta. Veq ksaj, pas thymjes s’ Army-s s’ Vardarit, Halil Pashe Kolonja, n’ vend me i que mbetjet e saj kah Thessaloniki, i drejtoi n’ Toskni. 15.000 mije ushtarė prej ksaj army-e, u terheken via Manastir-Korqe dhe shkun e fuqizun vijen mbrojtse turke n’ Toskni, gjegjsisht n’ Permet, Gjinokaster dhe Sarande. Ndersa 20.852 ushtarė, sipas t’ dhanave qi jep Eqerem beg Vlora, shkun dhe u vendun n’ Lushnje dhe Fier. Kje padyshim presence e ktyne forcave qi i bani greekt mos me ndermarre nji msymje n’ per Luginen e Devollit dhe me e zane krejt Tosknin.

    Facti qi n’ nandor 1912, n’ Toskni kjenė ma teper se 100.000 trupa turke, ndikoi qi, n’ 3 dhjetor 1912, kur Turkey kerkoi armpushim, mos kje occupu prej alliatve balkansa asnji cep i Tosknis (greekt nuk hynė dot n' Toskni deri n' mars). Facti qi, n’ kohėn qi u zhvillojte Conferenca e London-it, greekt paten zanė vetem gjysėm e Tosknis, ndersa serbt dhe malazezt paten zanė krejt Gegnin, ndikoi qi jashtėekufijve me mbetė ma pak se gjysa e Tosknis, por mbeten jashte kufijve dy tė tretat e Gegnis.

    Tradhtia osmane kundrejt Gegnis n’ Luften Balkanse t’ vitit 1912, po aq sa loyalty kundrejt Tosknis, asht nji gja e pakundreshtueshme. Ktu duhet kerku shkaku kryesor i coptimit t’ Gegnis, po aq sa i mbetjes s’ pjeses ma t’ madhe t’ Tosknis mbrenda kufijve t’ shtetit shqiptar.



    Analogy shqiptaro-germane: si krijohet nji shtet i bashkum national n’ kushtet e dasis regionale dhe religiouse

    E verteta asht se n’ deshtimin e krijimit t’ shtetit t’ bashkum national shqiptar, determinues paten kenė shkaqet e mbrendshme dhe ktu duhet focusu analysis. N’ debate shqiptar, n’ dy ant e kufinit, mungon nji analysis e thellume e ktij shkaku. Derisa, si parakusht per krijimin e nji nation-shteti asht existenca e nji nationi, at’ here analysis kushtimisht fillon me pyetjen: A ka existue nji nation shqiptar?

    Nationi asht nji bashksi antart e t’ cilles kane:

    -Nji gjuhe t’ perbashket nationale t’ cultivume

    -Origine dhe gjaku i perbashket

    - Jetojne n’ nji territor t’ perbashket, t’ definum

    -Culture t’ perbashket

    - Kane kujtese historice t’ perbashket

    - Dajne sentimente dhe interesa t’ njajta

    - Kane aftsin me cultivu discipline dhe devotionin kundrejt bashksis.

    -Pergjithsisht asht necessare pasja e nji religioni t’ perbashket, por qi favourizon constitutimin e nationit dhe t’ shtetit national.

    N’ debate shqiptar, kjo analysis asht evitu me slogant se toskė dhe gegė jane pjese e nji “kombi”, kurse mes tre religionve n’ Shqipni ka existu nji harmony e madhe. E sikur me kenė kshtu, njeriu habitet se perse nuk asht kriju shteti i bashkum national shqiptar. History tregon se vende t’ tjera, qi kah kjo pikpamje kane kenė n’ rrethana t’ ngjashme me ne, e kane arrite krijimin e shtetit t’ bashkum national veq pasi e kane ba nji analysis rationale dhe kane qite perfundimet e sakta. Mandej, kane vepru n’ base t’ tyne. Nji rast

  5. #25
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    ma afer nesh asht ai i serbve dhe croatianve, t’ cillet per nji kohe t’ gjate attemptun me constitutu nji nation, t’ cillin e declarun si t’ perbame prej dy “fisesh”, krijun dhe nji “gjuhe t’ njisume” serbo-croatiane dhe, mbi ket base, nji shtet t’ perbashket. Por, ky illusion muer fund, kahse u imposu reality, ku serbė dhe croatiane paten dhe kanė qdo gja t’ ndryshme, qi prej gjuhes, religion-it, culture-s, traditionve, zhvillimit historic etj.

    Nji rast kah textbook-u i bashkimit n’ nji shtet t’ vetem i nji nationi t’ damė, ku si pengesa existojshin kto dy factorė, si dhe i prosperimit t’ ktij shteti, asht ai i Germany-s. Nuk e kam fjalen veq per bashkimin pas ranies s’ communismit, por per momentin kur ma s’ parit u kriju Germany-a e bashkume, n' shekullin XIX. Rasti german ka dhe nji ngjashmni tjeter me ate shqiptar, qi e kam permende ma nalt: Deri n’ fund t’ kohes antice illyrt dhe germant kjenė n’ nji level zhvillimi. E njajta gja mujtet me u thane edhe per perioden mesjetare deri n’ fillim t’ dyndjeve turke, n’ shekullin XIV.

    Fillimi i shekullit XIX i gjeti germant t’ damė n’ mbi 300 principata. Pas Luftave napoleoniane, t’ cillat e rriten vetdijen nationale, n’ Germany pati shume nationalista, qi e proclamojshin iden e bashkimit t’nationit german n’ nji shtet t’ vetem. Por ata e bajshin ket thjesht si nji dogmė demagogice. pa i hy analysis s’ problemit se, qka e pengojte bashkimin dhe si mujtte me u arrite deri tek bashkimi. U mjaftojshin tuj thane se bashkimi german nuk mujtte me u ba sepse e ndalojte Allianca e Shejte, pra tuj qite n’ plan t’pare factorin e jashtem.

    Sa per factorin e mbrendshem pengues, nuk u folte, no sepse nuk kjenė t’afte me e perceivu ket factor, por sepse u dojte me cekė nji argument djegs qi u lidhte me conflictin midis centreve historice t’dominationit politic mbrenda hapsines germane dhe dasite religiouse t’nationit german. Centrat historice t’ dominationit politic n' Germany, qi competitojshin midis tyne kjenė dy: Austria dhe Prussia. Ato representojshin dhe dasin religiose n' Germani. Derisa Austria kje catholice, Prussia kje protestante.

    Por, Germany-a kje ba fushbeteja kryesore e luftnave religiouse europeane midis catholicėve dhe protestantėve,nė shekujt XVI-XVII, kujtimet e s’ cilles kjenė ende t’ gjalla, kshtu qi kjo kje gja mjaft delicate. Pranej, sejcilla prej dy fuqive, Prussia dhe Austria, e kqyrte me dyshim dhe anmiqsi qdo attempt t’ pales tjeter me rrite influencen n’ hapsinen germane, qka dojte me thane sigurim i nji positioni dominues n’ boten germane. Ky dyshim u shkaktojte dhe per factin se dominationi i njanės prej tyne u perceivojte dhe si dominationi, non veq politic por edhe i religionit respectiv. Catholict kjenė veqanrisht t’ ndjeshem, kahse ata kjenė tuj u shndrrue n’ minorance n’ nji shtet t’ bashkum german. Pra, virtualisht nuk existojte nji nation german pjese e t’ cillit kjenė austriact dhe prussiant, catholict dhe protestant. Nji shtet i bashkum german kje i mujtshem me u kriju veq n' rast se u perjashtojshin prej tij austriact dhe pjesa ma e madhe e catholicve.

    Vetem Bismarck, authori i Realpolitik, kje ai qi pati aftsin, no aq me zbulu essencen e problemit-factorin mbrendagerman qi pengojte bashkimin e nationit german n’ nji shtet t’ vetem- sesa curajen me e thane ate me za t’ nalte, ndonse kjo kje e papelqyeshme dhe e rrezikshme. Aftsia e Bismarck consistojte tek facti se, ai, e shqyrtoi problemin, no nan influencen e sentimenteve dhe parimeve, por t’ interesave.

    Prej knej notioni i Realpolitik. Termi shpesh perkthehet si politic realiste, qka asht correcte kah pikpamja se Realpolitik i takon shkolles s’ Realismit politic, por nuk asht e sakt, kah pikpamja e gjuhes germane, kahse, n' germanisht fjala “real” ka nji tjeter kuptim dhe donmethane“send”, n' sense; gja, fact qi existon n’ reality. Notion-i asht inspiru kah ato qi Machiaveli i definon si “t’ verteta effective”, pra gjana qi existojne n’ reality dhe kane effect t’ pamohueshem, pranej duhet me u consideru prej politic.

    Realpolitik asht ajo politic qi u pershtatet facteve t’ reality, tuj pase interesat si pike referimi dhe tuj e kqyre gjithshka tjeter si variable t’ tyne. Notioni politic perpunohet n’permjet analysis gjakftoft tė forcave qi veprojne n' reality, t’ natyres dhe nderveprimit tė tyne. si imperativi i ksaj analysis asht me kqyre rapportin e forcave dhe sesi mujtet me u kthye ai n’ favour dhe me u exploitue per permbushjen e interesit. T’ gjitha conceptet dhe veprimet politice perpunohen dhe kryhen, tuj pasė si synim permbushjen e interesit, qi prevalon mbi gjithshka. Me vepru mbi basen e ktij calculimi, ky kje edhe thelbi i Realpolitik n’ rrafsh mbrendagerman dhe international.

    Critict e Realpolitik, t’ cillet paraqesin nji amalgame significuese e ithtarve t’ shkolles christiane t’ moralit absolut n’ politice dhe e liberalve laicė, shprehen se Realpolitik asht amorale. Por, kah cilla pikpamje? Kah pikpamja e moralit absolut, kjo asht e vertete. Por a nuk kjenė liberalt laicė ata qi e perjashtun moralin absolut kah politica, tuj e zvendsu me norma morale “rationale”? Realpolitik asht nji bije e paligjshme e Liberalismit secular. Amorality i saj kje nji aspect i relativismit moral t’ liberalismit laic. Realpolitik nuk e perjashton moralin, por definon parimet e veta morale, sipas notionit hegelian t’ Sittlichkeit (moralit superior). Bismarck definoi si parimin ma t’ nalte moral bashkimin e nationit german n’ nji shtet t’ vetem. Kah pikpamja e ktij parimi, interesi nuk asht ma nji category pragmatice, e zhveshun kah qdo moralitet, por ai bahet i moralshem.

    Henry Kissinger, n’ librin e vet “Diplomacia”, shprehet plot admirim per Bismarck:

    Bismarku pėrfaqėsonte njė epokė tjetėr si nė shkencė edhe nė politikė. Ai nuk e konceptonte universin si njė balancė mekanike, por nė variantin e tij modern, tė pėrbėrė nga pjesėza nė lėvizje, ndikimi i tė cilave mbi njėra tjetrėn krijon atė qė perceptohet si realitet. Origjina biologjike e filozofisė sė tij ishte teoria e evolucionit e Darvinit, e bazuar nė ekzistencėn e mė tė fortit. I udhėhequr nga tė tilla koncepte, Bismarku shpalli relativitetin e tė gjitha bindjeve, pėrfshirė edhe bindjen pėr qendrueshmėrinė e vendit tė vet. Nė botėn e Realpolitik ishte detyra e shtetarit tė vlerėsonte idetė si forca, nė raport me forcat e tjera qė kishin tė bėnin me marrjen e vendimit; dhe elementėt e ndryshėm qė duheshin ēmuar, jo nė bazė tė ideologjive, tė paragjykuara, por si mund t’i shėrbenin ato interesit kombėtar. (Henry Kissinger, “Diplomacia”, “Shtėpia botuese e Lidhjes sė Shkrimtarėve”, Tirane 1999, f. 127.)

    Qdo me thane kjo n’ rastin e commitment-it Bismarck per bashkimin german? Kur Bismarck-u e kqyrte gjithqka si relative, donmethane se po kshtu ai e kqyrte edhe postulatin nationalist german, qi kje edhe boshti i ides nationale germane, se existojte nji nation german solid-pjestart e t’ cillit dajshin t’ njajtat sentimente dhe interesa. Por Bismarck mendojte ndryshe. Sikur me kenė e vertete, ajo qka thojshin mendimtart nationalistė germanė, at’herė perse, edhe tash, n’ gjysen e dyte t’ shekullit XIX, nuk kje kriju nji shtet i bashkum german? Analysis e nderveprimit tė forcave qi veprojshin n' reality german, e qojte Bismarck-un n’ perfundime t’ ndryshme, prej nationalistve traditionalė germanė:

    Bismarck mendojte se, bashkimi german u pengojte kah Austria catholice, e cilla drojte se, n' nji Germany t’ bashkume, qe tuj e hupė position-in e saj dominues n’ nji pjese t’ botes germane dhe se ky position qe tuj i kalue Prussia-s protestante. Per ket arsye, Austria, ndonse kje nji vend german, nuk u dojte consideru si pjese e nationit german, mbi base-n e t’ cillit do tu ndertojte shteti i bashkum german, qka kje objectivi i Bismarck. Per Bismarck: “Politika asht arti i sė mundshmes, shkenca e relatives”. Pra u dojte arritė qka kje e mujtshme, sipas nji phylosophy-e relativiste. E mujtshme kje me u siguru devotion-i i tė gjitha pjesve tė nationit german per iden e shtetit t’ bashkum german, me perjashtim t’ austriacve. Derisa austriact kjenė kundra, at’here ata, sipas parimit relativist, nuk kjenė pjese e nationit german.

    Bismarck u shpreh se krijimi i shtetit t’ bashkum german ka si parakusht neutralizimin e Austria-s, kjofte edhe n’permjet nji lufte kundra saj. At’herė kjo u qujt si nji heresy sepse Austria kje shtet german dhe allianca e saj me Prussia-n u considerojte si boshti i politicės prussiane, n' framework t’ bashkveprimit ndergerman. Mbi ket Kisinger shprehet n’ librin e naltthanė:

    Nė tė vėrtetė, sipas Bismarkut, iluzioni per nevojėn e njė aleance me Austrinė, shėrbente para sė gjithash pėr tė penguar Prusinė tė realizonte qėllimin e saj final tė bashkimit tė Gjermanisė. (ibid. f. 128.)

    Vet Bismarck u shprehte:

    Politika jonė nuk ka tjetėr shesh parade, veē Gjermanisė dhe ėshtė pikėrisht ky shesh qė Austria mendon se i duhet shumė pėr vetė…Ne i mohojmė njėri tjetrit ajrin qė duhet thithim…Ky ėshtė fakt qė nuk mund tė injorohet, sado i padėshirueshėm qoftė. (ibid. f. 128.)

    Bismarck mendojte se Prussia ka interesa t’ kundreta me Austria-n dhe tashme n' base t’ alliance-s sė Prussia-s me Austria-n pati mbetė veq sentimenti prussian kundrejt Austria-s, qi sipas Bismarck kje tuj u exploitu prej ksaj t’ fundit. Bismarck u shprehte:

    Njė politikė sentimentale nuk njeh reciprocitet. Kjo ėshtė njė veēanti krejtėsisht prusiane. (ibid. f. 129.)

    Pra, asnji shtet tjeter i kohes, nuk e ndertonte politicen e vet mbi sentimente.veq Prussia-s, n' rapport me Austria-n.Por, Austria nuk iu pergjegjte n' t’ njajten mnyre. Pranej, kje dashte qi Prussia me hekė dore prej sentimentit, si base t’ politics t’ vet vis-a-vis Austria-s:

    Pėr hir tė Zotit, jo aleanca sentimentale, nė tė cilėn i vetmi shpėrblim pėr sakrificėn tonė ėshtė ndėrgjegja e qetė se kemi bėrė njė vepėr tė mirė. (f. 129.)

    Por elita politice prussiane kje e papergatite per nji ndryshim t’ tille radical, no veq politic, por edhe t’ traditionve historice dhe culturale. Shumkush, madje e qujti Bismarck agent russ dhe french. Por Bismarck nuk u ndal para ktyne accusimeve dhe e detyroi me lufte Austria-n, qi kjo me hekė dore kah intrigat e veta n’ boten germane. Mandej Bismarck e realisoi bashkimin german, tuj kriju atė shtet german qi existon dhe sot. Sikur mos me pat dalė Bismarcku me Realpolitik tė vet, at’here, edhe sot e ksaj dite, Germany-a me siguri qi pat me mbetė e dame n’ do shtete t’ vogla, ose do t’u perbajte kah disa confederata sipas modelit swiss. N’ fact, kjo kje shi qka kerkojshin edhe Fuqit e Medha t’ Europes.

    Realpolitik e Bismarck nuk mujtet me u kuptu sikur duhet, n’ rast se nuk kuptohet se n’ Prussia ajo nuk kje nji invention i paster i mendjes s’ Bismarck-ut, por nji tradition historic i nji populli, t’ cillin history-a e pati vu n’ situatione tejet t’veshtira, kur u vejte n’ pyetje mbijetesa e vet. N’ shekullin XIII prussiant paten kenė nji popull i vogel pagan, qi jetojshin n’ nji rrafshine t’ngushte n’ breg t’Balltikut, i rrethum prej popujsh t’ medhaj christianė.

    N’ mnyre qi me mbijetu, ata bane nji pact me Urdhnin Teutonic, qi kje nji urdhen ushtarak eclestiastic, dhe u kthyen n’ catholice. Kshtu leu nji shtet i habitshem qi u dominojte prej Urdhnit t’Shpatarve. Ktu zuni fill dhe disciplina e famshme germane, e cilla n' Germany u inductu prej Prussia-s dhe qi n’ ket t’fundit u cultivu prej Urdhnit Teutonic. N' shekullin XVI, Prussia, tuj u ndje e rrezikume prej aspiration-it tė emperorve tė shejte me ushtru controlin e tyne n' Germany, u kthye n' religionin protestant. Combinationi i ethice protestante t’punes me disciplinen prussiane t’trashigume prej kohes sė Urdhnit t’ Shpatarėve, krijoi nji shoqni dhe nji shtet shume eficase qi u ba e famshme n’ krejt boten.

    Prussia muer pjese n’ luftnat religiouse n’ Germany (shekulli XVI-XVII), tuj kenė kundra asaj qi du t’u njifte ma pas si Austria, e cilla atėhere u qunte Empire e Shejte Romane. Pra, Austria dhe Prussia paten n’ shekullin XIX nji t’ shkume prej anmiqsh religiousė dhe nji t’tashme prej rivalsh per dominationin e Germany. Kjo asht arsyja qi catholict nuk i kanė pasė kurrhere punt mire n' Germany-n e bashkume kah Bismarck-u, dhe janė persecutu deri pas Luftes s’ Dyte Botnore.

    Madje competitioni me catholicve dhe protestantve n’ Germany continuoi edhe pas Luftes sė Dyte Botnore, kur catholict, qi u fuqizun n' saje t’shkeputjes s’ tokave protestante n' lindje t’Elbės, gjegjsisht Prussia-s, e cilla formoi Republice-n Democratice Germane, dhe qitėn “Bismarck” t’ tyne n’ personin e Conrad Adenauerit. Adenaueri , n’ vitet 50 t’ shekullit XX, adaptoi, n’ sense t’kundret Realpolitik mbrendagermane t’ Bismarck-ut, kur kje kunder bashkimit t’dy Germany-ve pikrisht kah fryka e nji dominationi t’ ri t’ Prussia-s dhe protestantve. Adenaueri u shprehte se me bashku Germany-an domethane me kriju nji Prussia t’ re. N’ ket sense, Germany-a Occidentale mujtet me u kqyre si homologe e Republice s’ Shqipnis. Adenaueri e ndertoi n’ landet cathollice basen e Partise Demochristiane e cilla kje n’ pushtet n' Germany, n' 25 prej 40 viteve t’existences sė ish-RFG deri n’ ranien e Murit t’ Berlinit



    Provat se nuk existon nationi ( “kombi”) shqiptar dhe pasojat e illusionit se “kombi” existon

    Reality ethnic dhe religious shqiptar, historic dhe bashkekohas, no veq paraqet nji ngjashmni t’ sigurt me ate t’ Germany-s, n’ shekullin XIX, por madje e kapercen shume ate. Sot nuk existon nji nation shqiptar. Ky asht nji fact dhe shkaqet jane t’ ndryshme, sikur kam thane ma nalt. Shqiptart, si bashksi, nuk permbushin kurrnji prej critereve, qi duhet me permbushe nji bashksi, me u definu si nation.

    1) Gjuha. Toskt dhe gegt nuk kane as gjuhen e perbashkt. Tosknishtja dhe gegnishtja ndryshojne prej njana tjetres, edhe ma teper se serbishtja dhe croatishtja. E ashtuqujtmja “gjuhė letrare e njėsuar”, qi nuk asht gja tjeter veq tosknishte, asht nji experiment edhe ma i deshtum se serbo-croatishtja.

    2) Origine dhe gjaku i perbashket. Toskt dhe gegt kane origine t’ ndryshme, sikur kam tregu ma nalt, kur kam shqyrtu t’ kalumen e tyne illyre dhe epirote. Madje, asht e dukshme toskt dhe gegt kane dallime raciale mes tyne. Kjo asht nji gja qi i ka ra fill n’ sy qdo visitori t’ huj dhe qi asht vertetu dhe prej studimve anthropologyce. Secretari i Princit won Wied, D. Heaton Armstrong, qi erdh n’ Shqipni n’ 1914, e pershkrun kshtu pershtypjen e vet t’ pare per shqiptart:

    Cfarė pėrzierjeje njerėzish dhe kostumesh ishin mbledhur nė shesh pėr tė na pritur ne! Malėsorė tė gjatė nga Veriu, me koka tė gjata tė ngushta dhe flokė tė verdhė, toskė nga Jugu, mė tė shkurtėr dhe tė hollė, ēehreja verdhacake e tė cilėve dhe kokėt e rrumbullakta tregonin tiparet greke ose turke nė gjakun e tyre dhe sė fundi turma e evgjitėve me lėkurė shumė tė errėt! (D. Heaton-Armstrong, “Gjashtė muaj mbretėri” (Shqipėri 1914), Instituti Shqiptar i Studimeve Ndėrkombėtare, Tirane 2001, f. 21.)

    Nder anthropologt e njoftun, asht Eugene Pittard, ai qi ka ba matje anthropologice tek shqiptart e t’ dy ethnive. Pittard shkrun:

    Lumi i Shkumbinit, me valet e veta t’ murme, i dan shqiptart n’ dy groupe: N’ north jane gegt, n’ south toskt. Mes ktyne groupeve ka ndryshime dialectore. Nji analysis anthropologice kishte me zbulue ndoshta dhe ndryshime ethnice. Kam ba per ket gja krahasime, tuj perdore sidomos veqorit e treguesit cephalic. Kam gjetė se gegt jane pak ma t’ nalte dhe ma pak bracycephalic se toskt. (Eugene Pittard: “Le Races et le Histoire”, “Albin Michel Editeur”, Paris 1932, f. 362.)

    Ket gja e pohon, dhe kjo asht veqas interesante, nji studiues francez, i perkthyem n’ shqip dhe i publicum n’ kohe t’ regime communist, Zaharia Majani. Ky, n’ librin e vet “Fundi i misterit etrusk” shkrun:

    Simbas tipit fizik, shqiptarėt e Veriut, gegėt, sic i quajnė, janė dolikocefalė, shtatlartė; ata tė Jugut, toskėt, janė brakicefalė, me shtat mesatar. (Zahari Majan, “Fundi i misterit etrusk”, Shtėpia Botuese e Librit Politik, Tirane 1973,f. 71.)

    Toskt dhe gegt nuk jane t’ nji gjaku, por paraqiten si dy ethni t’ ndryshme.

    3)Territory. Toskt dhe gegt kane jetu qi prej kohnave ma t’ hershme n’ territore kjartas t’ dame. Kufini i tyne natyral ka kenė Lumi Shkumbin. Facti qi ky lume ka kenė dhe asht edhe kufini gjuhsor mes tosknishtes dhe gegnishtes, asht prove shtese n’ favour t’ ksaj thesis.

    4) Culture. Toskt dhe gegt kane dy cultura t’ ndryshme. Arti popullor, gjegjsisht kangt, vallet, legjendat, t’ cillat sipas Herderit perbajne shpirtin e nji populli (Wolkgeist), jane krejt t’ ndryshme. Edhe veshjet traditionale jane krejt t’ ndryshme.Tosknia dhe Gegnia jane consitutu si dy areale culturale t’ ndryshme, edhe per factin se qi n’ Antiquity u kane taku dy arealeve t’ medha culturale europeane. Derisa Tosknia ka kenė pjese e arealit greek, Gegnia ka kenė pjese e arealit roman. Ky ndryshim u potencu per factin se ma pas Tosknia pati kenė orthodoxe, ndersa Gegnia catholice.

    5) Kujtesa historice. Tosknia dhe Gegnia kane pase experienca historice t’ ndryshme dhe conflictuale n’ rapport me njana tjetren. Sikur, kam tregu, Tosknia dhe Gegnia kane pase actione shtetformuese t’ vequme dhe alliatė e anmiq t’ ndryshem. Toskt, derisa i kane perceivu si alliatė nationet fqije balkanase, greekt, serbt, macedoniant, qi kane dashte me e coptu dhe annexatu Gegnin, i kane perceivu si anmiq kane pa fuqit occidentale, qi kane kenė anmiq t’ greeko-slavo-orthodoxve. Kjo primje zen fill qi n’ Antiquity, kur Epiri (Tosknia) u lidh n’ alliance me Macedonia-n, e cilla kje anmike e dy mbretnive illyre gege, n’ north t’ Shkumbinit. Perndryshe, gegt i kane pa si anmiq nationet fqije balknase, greekt dhe slavo-orthodoxt, qi kane dashte me e coptu dhe annexatu Gegnin, si dhe fuqit jashtbalknse alliate t’ tyne, Russia, France, Chine etj. Si alliatė, gegt kane pa fuqit jashtbalknse occidentale, Rome, Empire e Shejte Romane, Venice, Germany etj.

    6)Sentimenti dhe aspirationi i perbashket. Toskė dhe gegė, no veq qi nuk dajne sentimente kundrejt njani tjetrit, por dajne resentmente t’ thella historice. T’ dy palet, traditionalisht e kane kqyre njana tjetren me dyshim dhe anmiqsi.Perceptimi i njana tjetres asht ba n’ base t’ paragjykimeve keqdashse, qi persjellen kah brezi n’ brez, si resentmente. Specificisht, kto paragjykime dhe resentmente jane t’ forta tek toskt, per t’ cillet gegu asht “maloku i trashe”. Dhe kto paragjykime nuk mujten me u zhduke. “Nė kete bote t’ mjere, thojte Einstein-i, asht ma lehte me disintegru nji atom, sesa me zhduke nji paragjykim”.

    Toskt dhe gegt nuk dajne aspiratione t’ njajta. Derisa toskt, kane pasė si aspiration me subjugatu dhe dominu nji pjese t’Gegnis, tuj e coptu ket n’ bashkpunim me fqijte, gegt, kah ana e vet, kanė pasė si aspiration bashkimin e t’ gjitha trevave shqiptare n’ nji shtet t’ vetem.

    Shqiptart, n’ kohen e lvizjeve nationale n’ Balkans, n’ shekullin XIX dhe n’ fillim t’ shekullit XX, ndonse jetojshin n’ nji territor compact, nuk consitutojshin nji nation (“komb”). Dhe ket gja nuk e kane arrite as sot. Dasia toskė-gegė ka kenė dhe mbetet e fuqishme dhe e potencume kah resentmente historice, aspiratione dhe interesa t’ kundreta, sa ka kriju nji conflict ethnic. Toskt dhe gegt jane dy ethni, qi kane origine, gjuhe, culture, doke dhe history t’ndryshme.

    Ashtu si n’ rastin german, dasit ushqejne conflictin politic. N’ balancen mbrendashqiptare tė fuqis janė dy pole qi potencialisht competojne per pushtet politic, Tosknia, e cilla ka pushtetin politic n' Republic t’ Shqipnis, si dhe Kosova, e cilla asht pjese e Gegnis. Kjo phenomenė, n’ termat e modelit german, mujtet me u paraqite, tuj i krahasu toskt me austriact, ndersa gegt e Kosoves me prusiant. Toskt, historicisht kane dashtė, qi n’ balancen mbrendashqiptare t’ fuqis me pasė nji disequilibrium n' favour tė tyne. Por, tuj kenė se Tosknija ka kenė dhe asht sė pakut tre herė ma e vogel se Gegnia, at’here ky disequilibrium n’ favour tė tyne, mujtte me u arrijte veq sikur jashte shtetit shqiptar me mbete pjesa ma e madhe e Gegnis.

    Sikur Gegnia me kenė e gjitha, ose n’ pjesen e saj ma t’ madhe mbrenda kufijve t’ shtetit shqiptar, qka ndodhi, bie fjala, n' vitet 1941-1944, at’here disequilibrium-i ka me kenė i dukshem n’ favour t’ Gegnis. Ndonse, gegt, e kanė dishmu se, ata, edhe n’ ksi raste nuk e perdorojne epersin e vet me i dominu toskt, per kta t’ fundit nji shtet i tille kje dhe mbetet krejt i padishirushem, kahse toskt nuk dun me kenė t’ barabarte me gegt, por dun me i dominu kta t’ fundit. Prej knej dy primje t’ toskve:

    1) Primja me e acceptu shtetin shqiptar veq kur ai dominohet prej toskve. N’ t’ kundert tosket acceptojne ma mire me u prishe ky shtet. Nji prove t’ shkelqyme per kte e kena prej vet t’ ashtuqujtmit krijues i shtetit shqiptar, Ismail Qemal Vlones. N’ vitin 1914, kur n’ pushtet kje Princi von Wied, toskt e perceivun pushtetin e tij si domination t’ gegve. Kjo per shkak se kryeqyteti u zhvendue n’ Durres n’ Gegni dhe von Wied nuk kje tuj i trajtu toskt si absolutisht t’ privilegum, n’ rapport me gegt, sikur kjenė mesue toskt n’ kohen osmane. N’ kto rrethana, Ismail Qemali shkoi n’ Durres, n’ korrik 1914 dhe i kerkoi von Wied cantonisimim e shtetit shqiptar. Per kte kena dishmin e Eqerem beg Vloras, i cilli asht kushrini i Ismail Qemalit dhe shume dashamirs kundrejt ktij t’ fundit, gja per t’ cillen nuk mujtet me u accusu se ka shkrujte si antiqemalist:

    Ndėrsa Ismail beu bėri propozimin e ēuditshėm qė tė ndryshohej kushtetuta e Shqipėrisė dhe t’ i jepej asaj njė formė federale kantonale, sipas modelit tė Zvicrės- sikur tė mos mjaftonte copėzimi ekzistues! Shtetari mė me pėrvojė i Shqipėrisė kėrkonte kėshtu njė decentralizim edhe mė tė thellė, i cili me siguri do ta pėrshpejtonte procesin shpėrbėrės nė vend, dhe pse, ē’ ėshtė e vėrteta, ai i pėrgjigjej atė ēast gjendjes reale dhe mbase edhe dėshirave tė shumicės sė popullsisė. Pėr mendimin tim Ismail beu ishte plotėsisht i vetėdijshėm pėr kėtė rrezik dhe propozimi i bėrė duhet parė vetėm si shfaqje e zemėrimit pėr shkarkimin e tij dhe pėr t’ u treguar tė pranishmėve se nė krahinėn e Vlorės ai e shihte ende veten si “zot” dhe ishte i sigurt pėr pozitėn e vet. ( Eqerem bej Vlora: “Kujtime”, “Shtėpia e Librit dhe e Komunikimit”, Tirane 2002, Vol. II, f. 97.)

    2) Primja e toskve me bashkpunu me slavt (serbė, slavo-makedonas e bulgarė), n’ mnyre qi kta me annexatu pjese t’ Gegnis, kuptohet tuj u dhanė, si quid pro quo, ndihme toskve me dominu pjesen e mbetun t’ Gegnis.

    Illustrimi ma i plote dhe i kjarte i ksaj asht n’ Luften e Dyte Botnore. N’ gusht t’ vitit 1941, si resultat i ndryshimit t’ kufijve qi bane Germany dhe Italy, u kriju shteti i bashkum shqiptar, mbrenda kufijve t’ t’ cillit u futen pjesa ma e madhe e trevave shqiptare t’ mbetme jashte kufijve t’ vitit 1913. Communismi shqiptar, i cilli e pati centren dhe basen e fuqis midis toskve, e perceivoi shtetin e bashkum shqiptar, sipas mendsis historice toske, pra si nji zhvillim t’ paaceptueshem, kahse e zhvendojte balancen mbrendashqiptare t’ fuqise n’ favour t’ gegve. Pranej communismi tosk, n’ alliance me communismin serb, u engage-u me e shkatrru ket shtet, t’ cillin e definoi si krijese reactionare dhe chauviniste. N’ perfundim t’ luftes ky shtet nuk u shkatrru prej army-ve t’ huja. N' trevat shqiptare nuk hyne as trupat soviete, madje, fillimisht, as ato partisane yugoslave.

    N’ perfundim t’ luftes, e gjithe hapsine qi u includojte mbrenda kufije t’ ktij shteti u vu nan controlin e partisanve toskė. Brigadat partisane toske mueren nan control Kosova-n e sotme deri n’ Luginen e Presheves, si dhe trevat shqiptare qi sot jane pjese e FYROM-it. Kto brigada shkun atje me e qetsu popullsin qi kje alarmu prej kthimit t’ pritshem t’ slavėve dhe qi kje e primun me i prite me lufte partisant slavė. Yugoslavt dojshin me e evitu ket lufte n' fund t’ vitit 1944 dhe fillim t’ vitit 1945, kohe kjo kur ata nuk u ndijshin ende aq t’ forte n’ vend. Per ma teper yugoslavt nuk e dojshin ket lufte n’ kohen qi ata paten fillu me paraqite pretendimet e veta per Istria, Trieste dhe Venice- Julia.

    Pranej, kje ma convenuese me u thirre partisant shqiptarė dhe me e marre nan control Kosova-n, me i marre burrat e armatum t’ saj dhe me ua dorzu yugoslavėve, si dhe me krye qarmatimin n’ vend. Kshtu u hapte per partisant yugoslavė me hy lehte n' Kosova. Communismi tosk acceptoi me u ba mjeti i zbatimit t’ ktij plani yugoslav. Brigadat partisane toske u futen n’ Kosove n’ shtator-nandor 1944 ku u priten si vllazen.

    Tuj zbatu planin slav, kto brigada u kerkun burrave t’ Kosoves dhe trevave t’ tjera shqiptare pertej kufinit t’ 1913-s, me hy n’ rradhet e tyne, me luftue “fascismin”, n’ mnyre qi me benefitue nji ardhmni sa ma t’ mire per Kosoven. Kshtu brigadat partisane toske mueren me vedi nji pjese t’ madhe t’ burrave t’ armatum.Numni i sakte ende nuk dihet, por burimet communiste shqiptare thojne se effectivi i brigadave partisane shqiptare u dyfyshu n’ Kosove. E n’ Kosove shkun 20.000 partisanė prej Shqipnis s’ 1913. Del se ato kane terhekė pas, s’ pakut 20.000 burra t’ Kosoves. Nji numer edhe ma i madh u mobilisu n’ brigadat yugoslave. Brigadat partisane kryen dhe desarmatim factic, tuj kerku arme qi paten me ua kthye vendasve, kur t’ u kthejshin prej frontit.

    Mandej, pasi ia muren Kosoves burrat dhe armt, brigadat toske continun marshimin kah Bosnia. Atje burrat e Kosova-s nuk u gjinden para fascistve, por para brigadave partisane yugoslave.Brigadat toske i abandonun burrat e Kosoves tuj iu thane se tash u dojte qi ata me kalu n’ brigadat yugoslave, kahse kjenė shtetas yugoslavė. Shqiptart e Kosova-s u qarmatun dhe u futen n’ repartet partisane yugoslave, practicisht si roben lufte. Prej shqiptarve t’ mobilisum t’ Kosova-s, kurrkush nuk u kthye n’ shpiat e veta. Ata ose u executun n’ groupe (Rasti i plojes s’ Tivarit kur u perdor gazi helmues asht ma i skajshmi, por no i vetmi), ose u perdoren me hape shtigje n’ fushat e minume.

    Pasi brigadat toske e pergatiten situation-in, n’ janar 1945, brigadat yugoslave hyne n’ Kosove dhe n’ trevat shqiptare, qi sot jane n’ FYROM dhe fillun kah genocide, qka shkaktoi resistancen e shqiptarve. Aty kah fillimi i marsit numri i shqiptarve t’ vrame kje rreth 30 000. Ky genocide nuk mujtte me kalu pa u ba i ditun n’ rrafsh international. SHBA-t dhe Britain e Madhe kjenė mjaft t’ interesume per ate qi kje tuj ndodhe n’ Kosove, edhe per factin se regime communist i porsa installum n’ Belgrade kje tuj u qite shume probleme. Perfaqsuesi yugoslav n’ Tirane, Velimir Stoiniq, n’ qershor 1945, i reportojte me shqetsim Belgrade per sjelljen e perfaqsuesit britanian n’ Tirane:

    Generali Hodgson u habit se pėrse governmenti shqiptar, deri ma tash nuk ka dhanė kurrfarė declarationi mbi attituden e vet per Kosoven. ( Report i Velimir Stoiniq, perfaqsues i RFPJ n’ Tirane, qershor 1945, citue sipas: “Vladimir Dedijer”, “Jugoslavensko-albanski odnosi”, “Borba”, Belgrade 1949, f. 134.

    Ma poshte Stoiniq reporton se Generali Hodgson pati shtue se Kosova dhe Rrafshi i Ducaginit kane randsi ma t’ madhe sesa Epiri Northor.

    N’ mars 1945, yugoslavt fillun me u shqetsu se mos mnyra sesi ata kjenė tuj vepru n’ Kosove, influencojte n’ fatin e Istria-s, Trieste-s, dhe Venice- Julia-s, t’cillat ata i rivendikojshin. Pranej ata i ftun divisionet shqiptare me u kthye edhe nji here n’ Kosove dhe n’ trevat e tjera shqiptare. Lidhun me ket, historiography e regime communist shprehet:

    Mė 12 mars (1945-K.M.) Divizioni V me Divizionin VI tė UNĒSH ndodheshin pėrsėri nė Kosovė...Kur forcat e Divizionit V tė UNĒSH shkuan nė fshatrat ku kishin qenė mė parė nė tetor, nėntor e dhjetor 1944, kėrkuan anėtarėt e kėshillave tė cilėt i njihnin me emra, por nuk i gjetėn mė. Shumė prej tyre qenė vrarė, tė tjerėt kishin marrė arratinė pėr t’ i shpėtuar terrorit tė titistėve... Qėndrimi pėr tre muaj nė Kosovė i Divizionit V dhe Divizionit VI tė UNĒSH e qetėsoi gjendjen. (“Historia e Luftės Antifashiste Nacional-ēlirimtare tė popullit shqiptar”, 1939- 1944, “8 nėntori”, Tirane 1989, vol. IV., f. 912-913.)

    Pra, brigadat partisane toske paten kenė n’ Kosove edhe pas genocide t’ janar-frorit 1945, kshtu qi ato e mesun fort mire ate qka pati ndodhe. Prej knej, regime communist i Tiranes kje plotsisht i informum. Madje, n’ perioden mars-qershor, u krye fushata e dyte e genocide slav, ket here n’ presence t’ partisanve toskė. E megjithate ky regime continuoi me e qujte Yugoslavia-n communiste alliaten e vet ma t’ madhe dhe u prish me te, veq pasi Tito u prish me Stalinin.

    Communistat toskė thjesht u dorezun “vėllezėrve” communistė yugoslavė t’ gjitha trevat shqiptare tej kufijve t’ 1913-s, pa pase asnji presion prej yugoslavėve. Communistat toskė i terheken forcat e veta n' Shqipnin e para 1941, qi e gjejshin t’ mjaftueshme me e dominu.

    Studiuesi american Bernd J. Fischer, n’ librin e vet “Shqipėria nė Luftė”- 1939- 1944 e commenton kshtu ket episod:

    Se pėrse Tito-ja lėvizja e tė cilit ishte shumė mė e fuqishme sesa LNĒ, kishte nevojė pėr pjesėmarrjen shqiptare pėr spastrimin e Kosovės, mbetet ende e diskutueshme. Eshtė e vėshtirė tė mos arrihet nė pėrfundimin se arsyet e tij ishin cinike. Sigurisht, Titoja ishte i vetėdijshėm rreth mungesės sė popullaritetit tė partizanėve tė tij nė Kosovė dhe me tė drejtė ndiqte mendimin se partizanėt shqiptarė do tė ndeshnin aty me njė kundėrshtim mė tė vogėl nga popullsia vendase. ( Bernd J. Fischer “Shqipėria nė Luftė” -1939- 1944, “Cabej MCM”, Tirane 2000, f. 311.)

    Ma tutje Fischer thote:

    “Me pėrfundimin e kėtij veprimi, divizionet shqiptare u dėrguan pėrsėri mbrapsht, nė Shqipėri, por pa u dhėnė mundėsinė tė kalonin edhe njėherė nga Kosova. Hoxha nuk kundėrshtoi dhe kritikėt e tij nėnvizojnė se madje ai u tregua i gatshėm, meqė popullsia e Kosovės ishte gege dhe bashkėngjitja e saj me Shqipėrinė e pasluftės do tė thoshte qė nė tė tė mbizotėronin nė mėnyrė masive pėrsėri gegėt”. (ibid. f. 311- 312)

    Leadership-i communist tosk i Republic t’ Shqipnis nuk bani asnji attempt, n' rrafsh international, qi, pas luftes kto treva, me mbete mbrenda kufijve t’ shtetit shqiptar. Nuk ndjeken shembullin e communistve yugoslavė, t’ cillet pas lufte nuk acceptun me u largu prej Istrias dhe zones n' lindje t’ Triestes, tuj e kushtzue largimin me kryemjen e nji referendumi, ku popullsia do t’u shprehte, n' base t’ parimit t’ vetdeterminimit national, se me cillin shtet dojte me u bashku.

    Nji allusion per ket gja ia bani Enver Hoxhas, n’ vitin 1946, i derguemi american n’ Tirane Henderson, me rastin e nji proteste qi i bani Hoxha, per shkak t’ acceptimit kah ana e Washingtonit t’ kerkeses greeke me u shqyrtu n’ Conferencen e Paqes kerkesa greeke per Vorio-Epirin. Henderson iu drejtu Enver Hoxhas me fjalt:

    General, cilli kishte me kenė reagimi tuj sikur Shqipnia me dashtė me fute n’ urdhnin e dites t’ Conferences s’ Paqes nji pretendim per nji region, fjala vjen t’ Kosovas; dhe sikur delegationi i SHBA-ve me votu kundra lejimit t’ Shqipnis me shprehe pretendimet e veta n’ Conference? A nuk do mendojshit se ju, s’ pakut kje dashte me pasė t’ drejten qi pretendimi tuj me u disscussu e studiu? (citue sipas: Albania: US Position on Recognition of the Tirana Government”: Department of State, External Research Study XR/ RESS- 17, Washington D.C. Decembre, 28, 1973, f. 16.)

    Enver Hoxha iu pergjegj:

    Analogy nuk ka vend sepse ne nuk kemi pretendime ndaj aleatit tonė Yugoslavia-s per Kosoven. (ibid. f. 16.)

  6. #26
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    Perkthimin e fjalve t’ Enver Hoxhes e kam ba naturisht n’ tosknisht. History shqiptare qi prej kohnave antique dhe deri ma sot u ngjan atyne pjeseve teatrale japanese cabucy, me attemptet e pafundme toske per subjugatu dhe dominu Gegnin, me mjete politice e intriga n' se asht e mujtshme dhe me lufte n' se asht necessare. Gjate ketyne zhvillimeve sjellja e gegve asht determinu ma teper kah sentimentet sesa kah interesi. T’ ndodhe para sfides sė luftes “vllavrajse”, ata kane acceptu ma mire subjugationin. Derisa kjo mendsi gege deri ma tash nuk asht analyzu, sa i takon mendsis toske kena do documente t’ randsishme mes t’ cillave shkelqen nji shkrim i Fatos Lubonja me titull “Ne shqiptarėt dhe kosovarėt, ne kosovarėt dhe shqiptarėt” (1995).

    Fatos Lubonja, i cilli n' fror 1997 do t’u bajte kryetar i “Forumit pėr Demokraci”, qi kje grupimi i partive oppositare tė majta (PS, PSD, PAD, PBDNJ, PDD si dhe i disa shoqatave) dhe qi do t’u prijte revoltave dhe rebellion-it, pat shkrujte n' vitin 1995, n' ket pamphlet, se existon nji conflict midis shqiptarve t’ Republic t’ Shqipnis dhe shqiptarve t’ Kosoves:

    Retorikat mbi solidaritetin pėr ēėshtjen e madhe tė kombit, dashurinė pėr Kosovėn dhe Shqipėrinė, mbi bashkimin, duket sikur janė bėrė gjithnjė e mė formale, gjithnjė e mė shumė vegla tė politikanėve nė luftrat politike ndėrkohė qė, thellė thellė, si popuj ndjehemi larg, jo rrallė dhe plot dyshim dhe mosbesim tė ndėrsjelltė. Mua mė duket se ka ardhur koha qė tė dy palėt tė ndeshemi mė ballazi me problemin e ketij hendeku mjaft tė thellė shpirtėror, kulturor e psikologjik qė na ndan dhe qė nuk premton njė martesė tė lumtur edhe sikur tė realizohet. (citue sipas: Fatos Lubonja, “Liri e kėrcėnuar”, “Pėrpjekja”, Tiranė 1999, f. 274.)

    Por, si e shpjegon Lubonja ket “hendek” dhe conflict midis shqiptarve t’ Republic t’ Shqipnis dhe t’ Kosoves? Ja sesi shprehet ai, n’ t’ njajtin shkrim:

    Po ende, nė jetėn politike, reja e konfliktit veri-jug, e cila herė zbehet dhe herė zymtohet nė qiellin e psiqikės sė shqiptarėve, i ka veshur kosovarėt, veēanėrisht nė mendjen e jugorėve me hijen e frikshme tė aleatit tė revanshizmit verior. (ibid. f. 276.)

    Pra, animosity i Lubonjes kundrejt shqiptarve tė Kosoves asht animosity tosk i shkaktum prej frykes historice toske se, sikur Kosova me u bashku me Republic t’ Shqipnis, shqiptart e Kosoves t’cillet jane gegė, kjenė tuj overturnu balancen mbrendashqiptare t’fuqis, n’ favour t’ gegve. Per Lubonjen asht i padishirum krijimi i shtetit tė bashkum national, kahse kshtu pesha, n' balancen mbrendashqiptare t’ fuqis nuk ka me anue ma kah South-i tosk, por kah Gegnija, kahse Kosova, ashtu si edhe Shqipnija Lindore asht Gegni. Kshtu ka me marre fund dominationi tosk mbi shtetin e sotem shqiptar, t’ cillin toskt e shofin si nji domen t’ vetin dhe e dominojne tash 60 vite, pas 2500 vite actioni per subjugationin dhe dominationin e Gegnis.

    Vijen e conflictit historic ndershqiptar, qi asht ai toskė-gegė dhe qi geographicisht kalon njitas me Lumin Shkumbin, Lubonja kerkon me e zhvendu shume ma nalt, n’ north, pergjate kufinit shtetnor t’ 1913-s. Por, historicisht, ktu nuk ka pasė asnji vijė conflicti. Historicisht, qi prej kohnave ma t’ hershme dhe deri n’ kohen e jone, vija conflictuale n’ hapsinen shqiptare ka kenė n’ hinterlandin qi dan Tosknin me Gegnin. Kjo per shkak t’ resentmentit antigeg t’ toskve dhe t’ aspiration-it historic t’ tyne me subjugatu dhe dominu gegt, deri edhe me lufte.

    Sokol Shameti, redactor tek revista “Klan” e Tiranes, n' 1 dhetor 2001, ka publicu nji shkrim tek revista “Java” e Prishtines, nan titullin kuptimplote: “Shqipėri e Madhe? Thanks, jo, Shqipėri e vogėl!”. Pra, Shameti thote se ai nuk e don shtetin e bashkum national shqiptar edhe sikur me ia grantu, apo me ia falė, sikur thuhet sllavisht n' “gjuhen letrare”. Kjo per arsyet qi i kam shpjegu ma nalt. Atehere une replicova me Shametin tek “Java”, n' nji shkrim me titullin “Shqipėri e vogėl? Thanks, jo, Gegni e bashkume!” (“Java”, 16 fror 2002).

    N’ ket shkrim, une, kam thane se, derisa toskt nuk e dun bashkimin me Republic t’ Shqipnis, t’Kosoves dhe t’ trevave t’ tjera gege, t’ mbetme jashte kufinit, tuj e qujte ket “Shqipėri e Madhe”, at’here une due Gegnin e bashkume (Gegnin e Republic t’ Shqipnis, Kosoven, trevat shqiptare n' FYROM dhe trevat shqiptare n' Mal t’ Zi ) n' nji shtet shqiptar e sikur asht dasht me u gjete nji mnyre qi ky shtet i bashkum mos me u qujte “Shqipėri e Madhe”, at’here ma mire me mbete jashte Tosknia dhe no Kosova.

    Perkunder t’ gjitha experiencave t’ tregume ma nalt, tė cillat janė perserit gjate 2500 viteve t’ fundit n’ po ate mnyre t’rregullt si edhe cabuci-t japonese, pjesa ma e madhe e intelligentsia-s gege n’ dy ant e kufinit t’ 1913-s, continuon me rujtė illusionin se asht e mujtshme me ndertu nji urdhen mbrendashqiptar i basum mbi parimin e harmony-s toskė-gegė, harmoni qi ka me u arrite n’ saje tė sentimentit qi besohet se dajne tė dy palet. Toskt nuk kane kurrgja t’ ngjashme dhe sentimentalismin geg e kane pa si nji alternative qi mujtet me u exploitu, n’ mnyre qi me subjugatu dhe dominu gegt. Ky asht nji illustrim i plote i thanies s’ Bismarck se “Njė politikė sentimetale nuk njeh reciprocitet”.

    Kjo asht, sikur thotė Samuel Johnson (Dr. Johnson), per martesen e dyte, “triumph i shpresės mbi experience-n”. N’ rastin e gegve, numri i sakt i “martesave” nuk dihet me saktsi, sepse asht teper i madh gjate ktyne 2500 viteve. Politicant gegė nuk i kane acceptu dhe continuojne mos me i acceptu t’ vertetat qi paraqiten n' formen e mesimeve t’ experiencave historice. Ma teper sesa reality-t e tashme dhe historice, ata acceptojne si t’ vertete myth-et e perftume kah oratoria e tyne mbi harmony-n midis pjesve t’ “kombit”.

    Nji prej ktyne myth-eve asht ai i toskut dashamir kundrejt Kosoves. Nji myth i tille asht kriju dikur per Enver Hoxhen, ndersa tash asht kriju per Pandeli Majkon. P. Majko asht tuj u paraqite sot si dashamirsi ma i madh i Kosoves n’ Republic t’ Shqipnis. Ky myth asht ushqye prej factit qi, Majko kje kryeminister n’ kohen e luftes n’ Kosove, si dhe prej declarates s’ tij, n’ gusht 2003, kundra constitutionit t’ Unionit Serbia-Mal i Zi, qi e definojte Kosoven si pjese t’ Serbias. Declarationi i Majkos shkaktoi nji incident diplomatic midis Tiranes dhe Belgrade, ndersa popullariteti i Majkos n’ Kosove arriti n’ zenith. Majko u ba heroi i mediave t’ Prishtines.

    Phenomena “Majko” asht nji dishmi e paaftsis s’ shqiptarve t’ Kosoves me kuptu psychology-n e toskve dhe motivet e veprimeve t’ tyne. Majko, i cilli deri n’ tetor 1998, kohe kur u ba kryeminister, nuk pati tregu nji grime afectioni per Kosovan, madje kje shprehe kundrejt saj n’ t’ njajtat terma kundreshtuese si Fatos Nano, befas ndryshoi me t’ u ba kryeminister. Cilla asht arsyeja? Arsyeja asht e thjeshte. Majko kje gati me ba qdo gja qi dojshin prej tij ata qi e paten n’ dore me e ba kryeminister. Ata qi e paten n’ dore me e ba Majkon kryeminister kjenė americant. N’ vitet 1998-99 americant dojshin n’ Tirane nji kryeminister prokosovar dhe Majko u ba mbrenda nates i tille. Ashtu sikur u ba mbrenda nates kryeminister.

    Largimi i Majkos kah posti i kryeministrit, n’ tetor 1999, kahse humbi n’ garen me Fatos Nanon, per kryetar t’ PS, n’ congress-in e shtatorit 1999, asht nji gja krejt significuese. N’ congress, Nano e kundreshtoi Majkon me thesis se i pati dhane doren Berishas dhe pati ba pactin me te. Perndryshe Majko iu kundrapergjegj se une nuk ia jap doren Millosheviqit, tuj alludu per takimin e Nanos me Slobodan Millosheviqin n’ Krete, n’ nandor 1997, veq kater muj para fillimit t’ luftes n’ Kosove. Humbja e Majkos perballe Nanos, qi kje i njoftun per attitude-t e veta antikosovare, tregoi se PS tosko-orthodoxe kje kundra attitudes s’ Majkos n’ luften e Kosoves. Votimi tregoi se PS tosko-orthodoxe e qujte t’ paaceptueshme takimin e nji shtetari t’ majte tosk me gegun Sali Berisha, kryetarin e opposition-it, por e qujte krejt t’ acceptueshem takimin me serbin Millosheviq, i cilli kje, tuj i mbajte shqiptart e Kosoves (gege) nan terror. Vota kundra Majkos dhe pro Nanos n’ congress, kje nji vote kundra Kosoves, nji vote per alliancen tosko-serbe.

    N’ gusht 2003, americant dojshin qi nji za prej government-it shqiptar me e kundreshtu consitutionin e Unionit Serbia-Mal i Zi, per factin qi Kosova u definojte si pjese e Serbia-s. Dhe ata e bane ket pune me ane t’ Majkos. Pas reagimeve qi arriten prej Belgrade, Majko u declaroi mediave t’ Tiranes se “Unė quhem Pandeli Majko dhe sa tė jem gjallė do tė jem nė anėn e Kosovės”.

    Sjellja e Majkos asht e habitshme, sikur me mendu se veq tre muj ma pare, po ky Pandeli Majko, n’ cillesin e ministrit t’ mbrojtjes t’ Republic t’ Shqipnis, paraqiti n’ parliament project-ligjin per deployment-in n’ territorin shqiptar (Bisht-Palle) t’ trupave greeke, pra t’ nji vendi qi asht legalish n’ gjandje lufte me Republic t’ Shqipnis. A thue se tosku orthodox Pandeli Majko e don Kosoven gege ma teper se Republic t’ Shqipnis? Kush don asht i lire me e besue.

    Nji prej atyne qi besojne se toskt e dun Kosoven dhe ata qi thojne ndryshe bajne lojen e serbve asht edhe Baleta. N’ shkrimin e vet “Skenat dhe prapaskenat e ofensivės antishqiptare” (fror 2001), tuj commentu nji story t’ shfaqme nga Tv Klan me opinionet e qytetarve t’ Tiranes mbi ate sesi e vlersojshin lidhjen e relationve diplomatice t’ Republic t’ Shqipnis me Serbia-n, Baleta shkrun:

    Edhe pse mund tė dalin keqdashės qė do tė spekullojnė do ta pėrsėris me shkrim atė qė i deklarova nė intervistėn direkte radiostacionit ‘Viktoria’ tė Gjilanit se ata qė dėnuan vendosjen e marrėdhėnieve flisnin nė dialektin gegė, kurse ata qė e mbėshtesnin me dredhi flisnin nė dialektin toskė. Ndoshta ky montazh ka qenė njė dinakėri e Tv Klan, pėr tė dėshmuar se kundėr marrėdhėnieve me Serbinė janė gegėt, kurse toskėt duan marrėdhėnie. Nuk pėrjashtohet qė “Klani” i zotėruar nga oficeri i zbulimit francez, Rosh, ėshtė pėrpjekur edhe nė kėtė rast pėr tė ushqyer kėshtu fushatėn propagandistike qė e ka nisur vetė Koshtunica se problemi i Shqipėrisė do tė jetė ndeshja e brendshme.

    Apo ka edhe diēka tė vėrtetė nė mendėsitė e njerėzve sipas krahinave? Mė shqetėsuese ėshtė ideja se nė grupe tė caktuara njerėzish bėjnė efekt ato bindje qė ngulit politika antikombėtare e PS-sė dhe e qeverisė sė saj pėr tė krijuar fėrkime midis veriut e jugut. Entuziazmi me tė cilin pushtetarėt socialistė bėjnė afrimin e ri me Serbinė e Greqinė dėshmon pėr vazhdimėsinė e aleancės sė vjetėr tė klaneve komuniste labo-gjirokastrite me jugosllavėt qysh nga koha e Miladinit dhe Dushanit. Kėto ka parasysh Koshtunica kur flet pėr pėrplasjet Brenda nė Shqipėri. (“Rimėkėmbja”, 6 shkurt 2001, f. 5.)

    E krahasoni ket analysis qi i ban ky “mendimtar” i madh i nationalismit shqiptar dasis dhe conflictit ndershqiptar, me ate qi i ban Bismarck conflictit ndėrgerman. Factin se n’ interview e TV Klan gegt janė shprehė kundra lidhjes s’ relationve me Serbia-ne ndersa toskt, pro, Baleta e commenton si nji dinakni t’ Tv Klan dhe si support per thesis t’ paraqite prej ex-President-it serbian, Koshtunica n’ tetor 2000, se tashme n’ region conflicti ka zbritė drejt South-itit dhe gjindet, midis t’ tjerash, “nė Shqipni ku ka nji luftė civile tė padeklarume midis Jugut dhe Veriut”.

    Ky asht conclusion-i i parė e Baletas. Sipas tij conflicti toskė- gegė asht nji sajim i propagandes serbe. N’ fact, kjo asht nji thesis me t’ cillen lujnė shume toskt, kur kanė marrė pushtetin, n’ mnyre qi me compromentu qdo action geg me i dhane fund dominatiot-in tosk. Edhe Baleta mendon se declaration-i i Koshtunicas asht ba me instigatu (nxite) conflictin ndershqiptar. Kjo nuk asht nji thesis originale e Baletės, sepse tre muj para tij e ka thanė Kadare, n’ nji shkrim tek ditorja “Albania”, n’ nandor 2000.

    At’here, n’ nji replice me Kadare, t’publicum tek “Bota Sot”, nan title “Ismail Kadare si orakulli i Delfit” kam thanė se, Koshtunica, si kryetar i nji vendi shtetart e t’ cillit gjithhere kanė kenė t’ fortė n’ analysis geopolitice, me ket declaration ka parashiku zhvillimet e ardhshme n’ region me perpunu mandej politicn serbe. N’ po t’ njajten interview, Koshtunica, thote se conflicti asht zhvendu kah FYROM (madje ket e ka vu para Republic t’ Shqipnis). At’here, po t’u operojte n’ logicen e Baletės, kje dashte me concludu se, lufta e UĒK-s n' FYROM, kje nji zbatim i strategy-s serbe, e articulume n' declarationin e maeperm t’ Koshtunica!? Kjo asht qesharake.

    Ma tej, n' comentin e vet t’ naltcitum, Baleta shprehet se dasia dhe conflicti ndershqiptar kanė ardhė kahse tek “grupe tė caktuara njerėzish” bajne effect bindjet qi “ngulit” Partia Socialiste, me kriju “fėrkime” midis North-it dhe South-it. Pra, nuk ka nji conflict historic ndershqiptar (toskė-gegė), por ai qenka kriju kah PS! Por vet krijimi i PS-s dhe ardhja e saj n’ pushtet, fillimisht si Partia Komuniste (1944) dhe mandej si PS (1997) asht resultat i conflictit toskė-gegė, kahse Partia Communiste Shqiptare dhe dy format n' t’ cillat u shndrru ajo ma pas (PPSH dhe PS) kjenė shprehse t’ aspiration-it tosk per subjugationin dhe dominationin e gegve.

    Ideology-t e majta, gjegjsisht jacobinismi n' kohėn e “Rilindjes”, communismi n' 1924 dhe 1941, si dhe socialismi n' 1991 u adaptun n' Toskni n' formen e doctrinave t’ manipulume si instrumente machtpolitike, pra t’ politices qi i shndrron idet n’ mjete t’ marrjes dhe mbajtjes s’ pushtetit me ane t’ forces. Sipas Baletas, kur Koshtunica fol per conflictin North-South n' Republic t’ Shqipnis, ai ka parasysh “aleancėn e vjetėr tė komunistėve jugosllavė qysh nga koha e Miladinit dhe Dushanit”.

    Por, allianca serbo-toske, e lidhė n' virtut t’ anmiqsis s’ perbashket kundrejt Gegnis, nuk daton n’1941 dhe nuk nisi me aleancen e communistve t’ dy palve. Kjo e fundit asht vetem nji episod i ksaj alliance historice. Ndersa notioni “labo-gjirokastrit” asht nonsense, s’ parit sepse gjinokastritėt jane leber. Por edhe si category politice ky notion asht i vertete vetem kur asht n’ pyetje competitioni per pushtet midis centreve t’ndryshme toske, mbrenda rradhve t’ s’ majtes, por no n’ rapportin midis toskve dhe gegve.

    Koshtunica nuk e ka fjalen per conflictin midis t’ majtve labo-gjirokastritė dhe pjeses tjeter t’ shqiptarve, sikur ia attribuon Baleta, por per conflictin “Jug-Veri”, donmethane toskė-gegė. Koshtunica asht shprehė kjarte, ndersa Baleta e euphemizon. Por Koshtunica asht bismarckian, si t’ gjithe shtetart serbė, pranej ai ban analysis t’ sakta per reality geopolitic. Conflicti ndershqiptar asht nji reality i ktij lloji. Ate e kqyrin kjarte t’ hujt, por nuk dun me e kqyre nji pjese e madhe e intellectualve gegė. Madje nuk e kqyrin as “analystet” e thellė t’ nationalismit shqiptar, si Baleta.

    Baleta, pasi e constaton, n’ opinion poll t’ Tv Klan afectionin e toskve dhe urrejtjen e gegve kundrejt Serbia-s, n’ vend me dhane conclusion e sakt mbi ate se qka e shkakton ket phenomenė, ankohet se mos bahen spekullime keqdashėse” mbi constatimin e vet! Ky asht analysis i national-islamismit shqiptar n’ lidhje me dasin toskė-gegė. Sa per attitude kundrejt dasis religiose, mujtet me u thane se national-islamismi shqiptar asht nji epitome e pasojave t’ ksaj dasie, tuj kenė se bartsit e vet jane, n’ mnyre permanente shume agresivė kundrejt dy religioneve t’tjera t’hapsines shqiptare, catholicismit dhe orthodoxis.

    Mosdashtja e elites politice dhe e intelligentsia-s gege n’ Republic t’ Shqipnis, Kosova dhe n’ trevat shqiptare n’ FYROM etj., me e consideru seriousisht resentmentin antigeg t’ toskve, aspiration-in dominues t’ toskve n’ relationet me gegt, si dhe me kqyre dhe damet qi u kane ardhe dhe mujten me u ardhe gegve n’ ardhmni prej ksaj, mujtet me u ba shkak qi n’ ardhmni me u perserite situation-e tragice t’ s’ shkumes, sikur asht viti 1912 apo viti 1944-45.

    N’ Kosove dhe trevat shqiptare n’ FYROM, nuk kane category mendore me e kuptu diabolice-n toske, qi vjen prej tradition-it byzantin. Nuk e kuptojne se, e majta toske (PS), tuj sponsoru krijimin n’ Kosove t’ nji lvizjeje majtiste, violente vis-a-vis krahut tjeter politic shqiptar (LDK) , ka dashte me inductu conflictin politic dhe deri edhe luften civile n’ Kosove. Kjo i convenon shume Serbia-s. Ket argument e kam trajtu n’ shkrimin tem “Dilaver Goxhaj publicon platformen e luftec civile n’ Kosove” (“Bota Sot” dhe “Rimėkėmbja”, nandor 2000). N’ket shkrim une pata polemizu me nji shkrim t’ Dilaver Goxhaj, i cilli pat kenė i dergumi i government-it shqiptar prane Shtabit t’ Pergjithshem t’ UCK, gjate luftes n’ Kosove. N’ ket shkrim, Goxhaj, nderton nji scheme sipas s’ cilles “partitė e luftės” (e majta kosovare nan tutelen e PSSH) asht dashte me e marre pushtetin, si trofe t’ luftes, kahse pushtetin nuk e meritojne “partitė disfatiste” (LDK).

    Nji prej situationve tragice qi ka gjasa me u perserite, asht ajo e viteve 1944-45, kur serbt e mueren perseri n’ control Kosova-n dhe trevat e tjera shqiptare t’ pertej kufinit t’ 1913-s, me ane t’ communismit tosk, qi i qoi brigadat partisane n’ trevat shqiptare pertej kufinit, me i qarmatu shqiptart dhe me ia dorzu serbve kto treva.

    Ka sheja se sot serbt jane tuj e consideru iden me e rimarre Kosova-n po n’ ket mnyre. Serbt e kane kuptu mire se trendet e geopolitice n’ region, q’ determinohen kah Fuqit e Medha, shkojne kah krijimi i shteteve ethnice apo nationale. Serbt, n’ bashkpunim me greekt, tuj pase tradition realpolitik mujten me u marre vesht me e exploitu ket trend, n’ favour t’ tyne. Kshtu, ata mujten me e acceptu krijimin e shtetit t’ bashkum national shqiptar, mbrenda kufijve t’ t’ cillit kane me ba pjese e gjithe Republic e Shqipnis, Kosova, trevat shqiptare n’ FYROM, e ndoshta Lugina e Presheves e trevat shqiptare n’ Mal t’ Zi. Serbt dhe veqanrisht greekt, qi e kane nan control regime tosko-majtist t’ Tiranes, mujten me e binde ket me e acceptu krijimin e ktij shteti dhe, me attemptu me e marre ate nan control, gja qi ka me u ba edhe me ndihmen e partive majtiste t’ Kosova-s dhe FYROM-it qi jane n’ varsi t’ Partis Socialiste. PS ka investu shume per levizjet majtiste n’ kto treva shqiptare.

    Europe ka me e gjete convenuese qi, nji “Shqipėria e Madhe” me shumsi islamice me u controllu prej nji partie t’ determinume kah elementi orthodox, sikur asht PS. Kshtu, duket sikur evitohet rreziku i ranies s’ ktij shteti nan controlin e islamicve radicalė. Pasi ka me ia arrite me vu nan control shtetin e bashkum shqiptar, PS ka me krye mission-in e saj me e colonisue economicisht Kosoven, n’ favour t’ bussines-it serb dhe greek qi ka me u camuflu pas atij tosk. Por, synimi kryesor ka me kenė me e shkatrrue Kosova-n, ashtu sikur ka ba me Veriun (sikur thuhet slavisht n’ “gjuhen letrare”) t’ Republic t’ Shqipnis.

    Kosova ka me u ba nji vend i conflicteve politice ndershqiptare, qi me shume gjase mujten me precipitu deri n’ lufte civile, costos s’ nalte t jeteses, qi ka me u shkaktu prej systemit t’ monopoleve factice, i crimit t’ organizum (n’ nji shkalle shume ma t’ nalte se sot), i terrorismit politic dhe religious. Shqiptart kane me hike masivisht prej Kosova-s qi ka me u ba vend ku nuk mujtet me u jetu. Serbt kane me u kthye nan mbrojtjen e shtetit shqiptar. Kreu i Kishes Orthodoxe Shqiptare, greeku Yannoulatos, ka me u kujdesė me u ndertu kisha t’ reja orthodoxe n’ Kosove dhe me marre n’ mbrojtje ato serbe.

    N’ Kosove dhe trevat shqiptare n’ FYROM, shteti shqiptar, (regime tosko-vorio-epirot) ka me zbulu shpesh terroristė islamicė dhe me zhvillu operatione t’ bujshme kunder terrorismit islamic, sikur ka ba n’ Gegnin e Republic t’ Shqipnis. Kosova dhe trevat shqiptare n’ FYROM kane me u duke si centre t’ terrorismit islamic n’ Europe. Dhe e thane prej shtetit shqiptar kjo ka me u duke shume ma e besueshme sesa e thane prej shtetit serb apo macedon.

    Kjo zhurme kunder terrorismit islamic ka me u ba n’ mnyre qi me pergatite interventioni ushtarak serbian, me zhduke rrezikun terrorist islamic qi vjen prej trevave shqiptare. Mbrenda dhetė vitesh Kosova dhe trevat shqiptare n’ FYROM kane me ardhe n’ gjandjen e “Veriut” t’ Republic t’ Shqipnis. At’here ka me ardhe koha per interventionin ushtarak serb dhe greek mbrenda ktij shteti. Ky intervention ka me u ba kundra terrorismit islamic n’ trevat shqiptare. Serbt, n' alliance me greekt, kane me e da mes territorin e shtetit shqiptar, ndoshta n’ Drin, sikur ka ndodhe n’ shekullin XIII, gja qi orthodoxi Pirro Misha na e kujtoi tuj vu harten ku paraqitet kjo dasi n’copertinen e nji libri t’ publicum prej Foundation-it “Soros”, n’ vitin 1997, sikur kam me tregu ma tutje.

    7) Ndryshimi dhe dasia conflictuale religiouse.

    Nji shkak tjeter asht dasia religiuse shqiptare dhe veqanrisht facti qi shumsia e shqiptarve n’ dy ant e kufinit i takojne, originalisht, Islamit. Kjo phenomenė, mujtet me u paraqite, n’ termat e modelit german, tuj i krahasu toskt me austriact catholicė, ndersa gegt me prusiant protestantė. Bashkimit german u arrit pasi u eliminu dhe problemi religious, qi consistojte n’ dasin historice protestantė-catholicė.

    N’ balancen mbrendashqiptare tė fuqis janė dy pole qi potencialisht competojne per pushtet politic, Tosknia kryesisht orthodoxe, e cilla ka pushtetin politic n’ Republic t’ Shqipnis, si dhe Kosova, kryesisht muslimane, e cilla asht pjese e Gegnis gjithashtu kryesisht muslimane. Toskt, historicisht kane dashtė, qi n’ balancen mbrendashqiptare t’ fuqis me pasė nji disequilibrium n' favour tė tyne. Toskt, veqanrisht, n’ eren pascommuniste, kur islamismi tosk asht tuj u zhduke me shpejtsi n’ saje t’ fushates proselituese orthodoxe, e kane ba antiislamismin, karten kryesore n’ luften e tyre kundra gegve. N’ ket lufte, toskt jane sintonizu, n’ mnyre t’ perkryme me serbt dhe slavo-macedonasit, t’ cillet i luftojne, si islamicė, gegt e Kosovas, trevave shqiptare n’ FYROM dhe Luginen e Presheves.

    N’ rastin shqiptar, dasia religiouse, specificisht ajo midis muslimanve (gegė) dhe orthodoxve (toskė) asht vetem njanai aspect i factorit religious qi ka pengu processin e krijimit t’ nji nationi shqiptar. Aspectet e tjera jane se:

    1) Islami, tuj kenė nji religion qi nuk e accepton identity national dhe nationin si njisi, asht ba pengese me u constitutue nji nation shqiptar.

    2) Islami e i ka privu shqiptart kah nji system vlerash morale me base individin dhe shoqnin, tek t’ cillat combinohet liria individuale dhe pergjegjsia e devotioni kundrejt bashksis, n’ sense qytetar. Germant i muren t’ gjitha kto vlera prej Crishtenimit dhe i kultivun tuj i combinu me cillsit e geniusit t’ vet.

    Tek islamisimi i shqiptarve duhet kerku shkaku i dallimit t’ madh n’ culture, psychology, tekefundit n’ genius, mes shqiptarve dhe germanve, differenca n’ zhvillim mes t’ cillve nuk kje shume e madhe deri atje kah fillimi i dyndjeve osmane n’ shekullin XIV. Madje qytetet e bregdetit dhe prapatokes s’ afert shqiptare, Durrsi, Shkodra, Lezha, Ulqini, Tivari, Shurdhahu, Danja, Drishti etj., kane kenė padyshim ma t’ zhvillume se shume qytete germane, pasi bregdeti shqiptar, tuj kenė nan Venice-n pjesmori n’ Rennaisance Italiane, e cilla veq n’ gjysen e dyte t’ shekullit t’ XV u perhap n’ Europen Northore. Me fillimin e dyndjeve osmane dhe rrembimin pjese-pjese t’ trevave shqiptare prej gjysehanes, dallimi u ba radical. Tashma shqiptarė dhe germanė u takojne dy botve t’ ndryshme. Derisa milieu shqiptar asht islamic oriental, milieu german asht christian occidental.



    Occident-i nuk ka pasė acceptu dhe as ka me acceptu utopia-n e “kombit” shqiptar dhe aq ma pak shtetin e tij t’ bashkum

    Nan driten e facteve t’ maeperme, po i rikthej theory-s s’ national-islamismit shqiptar, se Occidenti asht fajtor per coptimin e trevave shqiptare dhe per keqdashtjen e Occidentit kundrejt shqiptarve, gja qi u shpreh s’ parit me mosnjoftjen e “kombit” shqiptar.

    Natyrisht qi Occident-i nuk i dojte muslimant dhe ndihmojte nationet christiane t’Ballkanit, sepse Islamin ballkanas e kqyrte si nji anomaly historice qi n’ nji mnyre apo tjeter, n’ mos u dojte me u zhdukė krejt, u dojte me u zvoglu sa ma teper. Por, shtetart europeanė, nuk kjenė fajtorė qi constatojshin factin e thjeshte dhe t’ kjarte se nuk existojte nji nation shqiptar. N’ gjitha gjuhet europeane occidentale shqiptart u qujshin n’ fjale qi derivojshin prej fjales “alban”. “Rilindasit” shqiptarė kur iu drejtojshin fuqive europeane u shprehshin n’ gjuhet frenge apo italiane (ata qi i dijshin). N' kto gjuhe, termat me sheju “shqiptarin” kjenė “albanais” dhe “albanese”, t’ dy t’ prejardhun prej termit “alban”Por albant kjenė catholicė dhe “nationi” alban pati marre fund me proselitimin masiv kah Islami.

    N’ shekullin XIX “albanė” kjenė vetem catholict, qi kjenė vetem 5% e “kombit”. Orthodoxt nuk kjenė qujte kurrhere “albanė” qi per ta kje synonime me “catholic”, pranej ata e urrejshin po aq sa muslimant kete fjale. Orthodoxt, t’ cillet traditionalisht kjenė qujte “epirotė” tash u qujshin greekė, ndersa muslimant u qujshin “turk”, ose e shumta “arnautė”. Emni “shqiptar” ende nuk pati fillu me qarkullu, midis ethnive toske dhe gege, si nji notion qi shejojte bashksin nationale, pra si nji emen national, n’ kohen kur Bismarck tha shprehjen e vet t’ famshme.

    Pas t’ gjitha gjasave kje kjo shprehje e Bismarck, e thane me sinqeritetin cynic charachteristic t’ Machiavelit german, qi pati nji effect kthjellues mbi “rilindasit” shqiptarė t’ kohes, tuj i ba me kerku nji emen t’ ri per bashksin nationale, emen ky me t’cillin do t’ u zgjojte vetdija nationale, pra virtualisht, me kriju nji nation t’ ri. Ata zgjodhen emnat “Shqipni” dhe “shqiptar” per shkak se nuk paten nji conotation religious si emnat “alban”, “epirot” apo “arnaut”. Documenti i pare n' t’ cillin termat “Shqipni” dhe “shqiptar” permenden si emen national, asht i vitit 1882; vjersha e Vaso Pashes “O moj Shqypni”. Por, atje shprehet pezmatimin per factin se toskt e gegt ende nuk paten nji emen national dhe authori u leshon vikamen: “Po jeni shqiptarė tė gjithė more tė mjerė!”. Sikur kam tregu ma nalt, prej vitit 1882 kur u promotu emni “shqiptar” dhe Shqiptarizmi dhe deri n' vitin 1912, nuk u ba ndonji perparim i madh.

    Pse u dojte me thane Bismarck-u qi ka nji nation shqiptar kur shqiptart nuk iu paraqesshin Europes me nji flamur national dhe me nji alphabet t’gjuhes nationale, qka kje kushti minimal me e qujte nji popullsi, si nation? Shqiptart, i bajshin kryengrejtjet e tyne pa flamun shqiptar. As Lidhja e Prizrenit-1878-81 dhe as kryengrejtjet e viteve 1908-12 nuk e ngrejten flamunin shqiptar. Shqiptart nuk kjenė pajtu mes vedit as per nji alphabet me t’ cillin me shkrujte gjuhen e vet dhe kjo pat ardhe se toskt dojshin nji alphabet mixt me shume charachtere greeko-slave, qka shkojte n’ favour t’ thesis se nuk existojte nji nation shqiptar.

    Si kje dashte me e kuptu Europa, dhe specificisht Bismarck, factin qi shqiptart, tuj kenė n’ pjesen ma t’madhe muslimanė, nuk ngrejshin flamunin shqiptar n’ kryengrejtjet e veta? A mujtte kjo me u kuptu ndryshe veq si pohim i factit se ata kjenė turkė?

    Ndryshe kah q’ ndodhi me nationet fqije orthodoxe, serbt, greekt, bulgart, e ashtuqujtmja levizje nationale shqiptare nuk pati si objectiv luften me i liru shqiptart prej occupimit turk dhe me kriju shtetin national. Kjo levizje kje regionale, sikur ka vu re edhe Faik Konica dhe sikur kam tregu ma nalt. Objectivi i tyne kje me i mbajte mbrenda Empire-s Osmane trevat shqiptare t’ rrezikume prej shteteve fqije. Kjo nuk kje nji lufte nationale, por kje nji lufte e llojit tribal, qi atbote u bante edhe prej fiseve ma t’ pazhvillume indiane t’ America-s. Edhe ato kur iu rrezikojte treva e tyne e jeteses, bajshin lufte t’ ashper per jete a vdekje. Edhe kryengrejtjet e viteve 1908- 1912 u bane me siguru privilege mbrenda Empire-s Osmane, sikur ka pohu vete Ismail Kemali.

    No veq qi, deri n' 1878 dhe 1912 nuk kjenė dhane prova se existojte nji nation shqiptar, por as pas ksaj kohe dhe deri n' ditet e jona nuk mujtet me u thane se existon nji nation shqiptar. I ashtuqujtmi komb shqiptar, gjate gjithe history-s s’ vet, nuk ka ba kurrnji lufte nationale, qka asht edhe nji criter me e definu nji bashksi si nation, kahse nji lufte nationale dishmon per nji level t’ nalte vetdijsimi t’ bashksis dhe kjo lufte ka si objectiv lirimin prej nji occupimi t’ huj dhe krijimin e nji shteti national. E vetmja lufte nationale n' history-n e jone asht lufta e Skanderbegit, por ajo i takon epoch albane dhe no asaj shqiptare.

    Derisa shqiptart nuk bane kurrgja me kriju shtetin e vet national, sikur paten ba nationet fqije, kje e sigurt se shqiptart paten me u ba prej e parapelqyme e ketyne t’ fundit, sikur dhe u bane. Occident-i christian u tregu shume i mshirshem me shqiptart qi n’ 1878, 1912, 1914, 1920, 1941, 1997, 1999, 2001 (FYROM) nuk i lejoi nationet fqij christianė me i zhdukė krejt shqiptart muslimanė.

    Pra, a kje factori european kryesori, nder factort qi shkaktun coptimin e trevave shqiptare, tuj pengu krijimin e shtetit shqiptar n’ kufijt ethnice? Mos pat ndodhe se, ne shqiptart, e declarum krijimin e shtetit tė bashkum national dhe Europa u tubu n' Berlin (1878) e London (1912) me e prishė ket shtet. Ne nuk e krijum kurrhere ket shtet dhe Europa nuk pati si problem se qka duhej me ba me nji shtet tė porsadeclarum, por se qka duhej me ba me nji territor national shqiptar t’ occupum kah nationet fqinje dhe t’ popullum prej bashksis ethnice dhe religiouse qi nuk paten arrite me kriju nji nation, sikur kje rasti me shqiptart n’ vitin 1912. Europa u tregu tejet altruiste tuj u grantu nji shtet shqiptarve, kur ata, non vetem nuk e meritojshin, por as e kerkojshin ket gja.

    National-islamismi shqiptar nuk asht se nuk e din se Islami paraqet handicap-in e madh per realisimin e aspiratave nationale shqiptare. Ja sesi shkrun Baleta:

    Ndarja qė shkaktoi nė Europė midis Lindjes e Perėndimit pėrēarja e madhe e krishterimit vazhdon edhe sot e kėsaj dite tė jetė shkaku kryesor i ballafaqimeve tė gjithfarėshme. Proceset qė kanė ndodhur nė Europė pas asaj qė quhet ‘mbarim i periudhės sė luftės sė ftohtė’kanė patur synim tė parė qė Perėndimi tė shkėpuste nga bota socialisto-ortodokse ato vende qė kishin popullsi katolike, qė tė shkonte deri atje ku kishte mbėrritur dikur katolicizmi. Prandaj janė pranuar me shpejtėsi nė NATO shtetet me popullsi katolike Polonia, Ēekia, Hungaria dhe u kushtohet shumė vėmendje shteteve tė vogla balltike. Edhe nė Ballkan prandaj u tregua kujdesi mė i madh pėr Slloveninė e Kroacinė deri tek vija e Theodhosit dhe ndarja katolicizėm-ortodoksizėm…

    “Perėndimi nė rastin e kryqėzatės sllavo-greko-ortodokse qė po bėhet kundėr shqiptarėve e myslimanėve nė Maqedoni qėndron nė pozita tė hipokrizisė arrogante dhe zgjedh rrugėn mė tė padrejtė pėr tė bėrė shantazh mbi shqiptarėt qė tė kapitullojnė sepse nė fund tė fundit bėhet fjalė pėr njė rajon tė ngushtė europian tashmė tė larguar nga Vija e Theodhosit dhe nga ndarja e dy degėve tė krishterimit. Nė kėtė rast Perėndimi parapėlqen tė veprojė sipas skemave gjeopolitike mė konjukturale. (“Rimėkėmbja”, 15 maj 2001, f. 3. shtojcė)

    Pse Occidenti e ka ket tendency? Baleta i pergjegjet vet ksaj pyetjeje: Se shqiptart jane n' pjesen ma t’madhe muslimanė, pėrgjegjet national-islamismi shqiptar.

    Por derisa vet Baleta e accepton se Occidenti ndihmon veq nationet catholice dhe no ato muslimane, atėhere si duhet me u sjellė nji analyst nationalist n' ket rast, me prevalu religioni islam kundrejt interesit national dhe me e mallku Occident-in, qi nuk i ndihmon muslimant, apo me i ftue gegt muslimanė, me e vu interesin national mbi religionin, tuj acceptu crishtenimin occidental (protestantism dhe catholicism), me me iu pershtatė Occident-it? Baleta ban tė paren. Baleta i ka shkrujtė rreshtat e maeperme kater muj para 11 shtatorit 2001. Pas 11 shtatorit ato jane shume ma t’vlefshme. Por, derisa “nationalisti” Baleta e din qi Occidenti ndihmon veq nationet catholice, n' Lindje, at’herė pse nuk ven interesin national mbi religionin, tuj i ftue shqiptart me lshue Islamin dhe me marrė religionin e dikurshem, crishtenimin occidental, n’ mnyre qi Occident-i me i pa si pjese t’ vedvedit dhe me i ndihmu per realisimin e aspirationit per krijimin e shtetit t’ bashkum national?

    Pergjegja e ksaj pyetjeje asht: Sepse national-islamismi shqiptar e ven religionin islam mbi interesin national shqiptar. Ndoshta rasti ma tragic asht ai i Hoxha Kadriut (Kadri Prishtina), prej Prishtine. Hoxha Kadriu kje nji njeri qi ia kushtoi gjithe jeten e vet, pas vitit 1913, bashkimit me shtetin shqiptar, t’ Kosoves dhe t’ trevave t’ tjera shqiptare t’ mbetme tej kufijve t’ 1913. Hoxha Kadriu krijoi n' vitin 1918 Commitee “Mbrojtja Kombėtare e Kosovės”. N’ vitet 1918- 24 ai kje thellsisht i engage-un n' politic, n'

  7. #27
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    Shqipnin e 1913-s, gjithhere n’ function t’ objectivit t’ vet, qi shteti shqiptar me punu sa ma teper per lirimin e Kosoves dhe bashkimin e saj me Shqipnin e 1913-s. Pra, Hoxha Kadriu kje nji nationalist shqiptar. Por Hoxha Kadriu bani dy gabime fatale qi kjenė:

    1) Hoxha Kadriu kje gati me ba qdo sacrifice kur kje fjal per materializimin e aspiration-it t’ vet, me perjashtim t’ nji gjaje qi per te kje e paprekshme: religionit islamic. Ai nuk e pati ate aftsi t’ Cardinalit Richelieu me e pa religionin si variable t’ interesit national. Hoxha Kadriu e dojte fort shtetin e bashkum shqiptar, por raison d’ etat e tij nuk e qonte n' disscussion religionin islamic. A nuk e kuptojte Hoxha Kadriu se sa kohe qi shqiptart me kenė muslimanė kje e pamujtshme me gjete alliatė midis fuqive t’ medha, qi kjenė christiane, me e realizu aspirationin e vet per lirimin e Kosoves dhe bashkim national? Sigurisht paten me gjetė ndihme t’ perkohshme per motive t’ pragmatismit geopolitic si ndihma e Germany-s n' 1941 dhe e SHBA-ve n' 1999, por nuk paten me pase nji ndihme consistente dhe t’ perhershme me ndertu nji shtet solid.

    A e kuptojte Hoxha Kadriu kete? T’ gjitha gjasat jane qi e kuptojte sepse ai kje nji njeri i squt dhe me culture t’ madhe. E megjithate ai nuk e acceptonte me ardhe n' pyetje religioni i vet, kur kje fjala per materializimin e aspirationit national t’ vet. Ai madje shkoi deri atje sa me hape n’ Shkoder dhe nji ditore me titull “Udha e sė vertetes”, me propagu religion-in islamic dhe me debatu me ata qi kerkojshin kthimin e shqiptarve muslimanė n' crishtenė (catholicė).

    N’ polemic me revisten mujore “Lajmtari” t’ jesuitve, Hoxha Kadriu shkrujti. n' nandor t’ vitit 1923 dy shkrime me titull “Kush po i fton myslimanėt shqiptarė nė fenė e krishterė?” dhe “Shqiptarėt myslimanė do tė qėndrojnė nė besimin e tyre”. N’ kto article Hoxha Kadriu shkrun kshtu:

    Nė mojin e tetorit t’ kaluem na dolne dy ēėshtje me randėsi: 1. “Lajmtari” i Z.J.K. rivistė e pėrmujshme ēpallte tė lutunat pėr tė grishė popujt myslimant shqiptarė nė fe tė krishtenė...

    Mbasi kemi njė Kur-an qi me tė dahen tė vėrtetat dhe tė kotat, pra dhe na do tė shtrohena dispozitave t’ Ati libri tė vėrtetė qi thotė: Mbasi mendja e njerit ka mrrit n’ at shkallė sa me da tė miren prej tė keqes e tė vėrtetėn prej tė shtremtes nuk asht ma nevoja qė tė grishet kush nė fe.

    Mė ndieni! Se na shqiptarėt myslimanė deri qi tė marrim prej jush njė pėrgjigje favorablė pėr pyetjet qė ju sjellmė ma naltė, do tė qindrojmė nė besimin t’onė edhe t’ Ati Zotit tė madh e tė vėrtetė qi, “asht nji e i amshueshem s’ ka shoq as shembelltyrė. (citue sipas: Qemajl Morina: “Hoxhė Kadri Prishtina: mendimtar islam”, “Kryesia e Bashkesise Islame tė Kosovės”, Prishtine 2000, f. 64- 68- 69.)

    Mire se, Hoxha Kadriu, kje tuj u kerkue catholicve nji pergjegje ma bindse per pyetjet e gjithhershme njerzore, pergjegjen e t’ cillave ai pati bindjen se e pati gjete n’ Kuran. Por, a pati gjete ai n’ Kuran nji pergjegje per pyetjen sesi mujtte me u arrite deri tek lirimi i Kosoves dhe bashkimi i saj me shtetin shqiptar? Pergjegja e Kuranit kje se gjithe bota dikur do t’u bajte islame dhe at’here ka me ardhe dhe shpetimi per Kosoven. Vete Hoxha Kadriu shkrun tek “Udha e sė Vertetes” nji article me titull “Muhamedi a. s. asht dėrgum per mbarė njerzimin”, ku thote:

    Idheja se Muhamedi a.s. ka fillur me shpallė besimin tuj kujtue se asht dergue me referue besimin e komit tė vet nuk i afrohet as fare urdhnave e veprimeve tė Muhamedit e pėrmbajtjes Kur- anit tė Madhnueshėm... Pėrkundra, Muhamedi ka thanė se asht dergue per njerzimin e mbarė e se Muhamedanizmi asht nji fe pėr tė gjith njerzimin e shpirtnat. (ibid. f. 81.)

    Pra, Hoxha Kadriu, kreu i nationalismit shqiptar t’ kohes, i paraqitet Occidentit, tek i cilli kerkojte support me materializu aspirationin e vet nationalist, si nji fundamentalist islamic. Hoxha Kadriu na paraqitet kshtu si model i national-islamistit shqiptar. Ai nuk dojte krijimin e shtetit t’ bashkum national shqiptar, por ai dojte bashkimin e trevave shqiptare me Khalifat-in, qi pat me u kriju n’ ardhmni, sipas eschatology-s islamice. Por, me krijimin e ktij Khalifati kje do t’ u zhdukte qdo structure politico-culturale me base nationale, kahse ato jane t’ paaceptueshme per religion-in islamic, sikur kam tregue ma nalt. Hoxha Kadriu e acceptojte ket, sepse kah pikpamja e atij, ideali islamic, prevalojte mbi idealin national.

    Kshtu, ai na paraqitet si krejt i kundert me Cardinalin Richelieu, i cilli, n’ rrethana t’ ngjashme me ato t’ Hoxha Kadriut, pat vepru krejt ndryshe. Ktu baj nji analogy historice; Situationi geopolitic ku u gjinden gegt muslimanė, n’ dy ant e kufinit, n’ vitet 1912, 1920 dhe ku gjinden sot, asht si ai i Frances n’ gjysen e pare t’ shekullit XVII, n’ kohen e Anti-Reformes.

    N’ gjysen e pare t’ shekulli XVII Emperori i Empire-s s’ Shejte Romane, Ferdinandi II Habsburg, dojte me e exploitu veprimin e Romes kunder Reformes (Protestantisimit), n’ mnyre qi me vu krejt Europe-n continentale nan dominationin e Empire-s. Kjo qoi n' Luften 30- vitore (1618-1648). Po n’ t’njijten mnyre, sot nationet balkanse orthodoxe dun me e exploitu frymen globale t’ luftes kunder terrorismit islamic, me e mbylle count-in historic me muslimant shqiptarė.

    Cardinali french Richelieu, i cilli u ba kryeminister nė 1624, e kuptoi se Emperori habsburgas dojte mes t’ tjerash me e subjugatu mbretnin frenche, t’cillen e pat rrethatu kah t’ gjitha ant. Pranej, Richelieu decidoi qi, n’ vend me ndjekė nji politice proempireane, sikur ia donte religioni t’ cillit i takojte, me ndjekė nji politice nationale frenche t’ llojit qi n’ shekullin XIX do t’ u njifte si Realpolitik dhe qi n’ kohen e vet u njoft si raison d’etat. Henry Kissinger, n' librin e vet “Diplomacia”, shkrun kshtu mbi ket argument:

    Risheljė erdhi nė fuqi mė 1624, kur Perandori i Shenjtė Romak, Habsburgu, Ferdinand II, pėrpiqej tė gjallėronte universalizmin katolik, tė zhdukte protestantizmin dhe tė vendoste kontrollin perandorak mbi princėrit e Evropės Qėndrore... Franca ishte vendi qė mund tė pėsonte humbjen mė tė madhe nga riforcimi i Perandorisė sė Shenjtė Romake, sepse ajo- po tė pėrdorim terminologjinė moderne- mund tė ishte “finlandizuar” prej saj.

    ...Si njė princ i kishės, Risheljė duhet tė kishte pėrshėndetur ndėrmarrjen e Ferdinandit pėr tė restauruar ortodoksinė katolike. Por Risheljė vuri interesat nacionale tė Francės mbi ēdo synim. Prirja e tij si kardinal, nuk e pengonte Risheljenė tė vlerėsonte pėrpjekjen e Habsburgut pėr rivendosjen e fesė katolike, si njė kėrcėnim gjeopolitik pėr sigurimin e Francės. Pėr atė ky nuk ishte njė veprim fetar, por njė manovėr politike e Austrisė pėr tė mundur tė sundonte nė Europėn Qendrore dhe kėshtu tė ulte Francėn nė njė status tė dorės sė dytė. Frika e Risheljesė nuk ishte pa bazė. Po t’ i hidhje njė sy hartės sė Evropės, dilte qė Franca ishte e rrethuar nė tė gjitha anėt nga tokat e Habsburgėve.

    ...Pėr hir tė asaj qė sot quhet interesa nacionale tė sigurimit dhe qė atėherė u quajt pėr herė tė parė raison d’ etat, Risheljė ishte gati tė bashkohej me princat protestantė dhe tė shfrytėzonte pėrēarjet brenda kishės universale.

    ... Risheljė u la trashėgim mbretėrve francezė njė shtet shumė tė fortė tė kufizuar nga njė Gjermani e dobėt dhe e pėrēarė dhe njė Spanjė nė rėnie. (Henry Kissinger: “Diplomacia”, f. 57- 58- 59- 60- 66.)

    Richelieu e qunte zgjedhjen e vet “raison d’ etat”. Une e quj zgjedhjen e jeme “raison d’ nation”.

    Cardinali Richelieu mujtet me u qujte si i pari nationalist modern, no veq french, por edhe european. Qi Hoxha Kadriu me u qujte nationalist shqiptar, kje dashte qi ai me veprue si Richelieu, pra me e vue interesin national mbi sentimentin religious. Pra, Hoxha Kadriu nuk u ba dot nji “Richelieu” shqiptar. Ate qi nuk e bani dot Hoxha Kadriu, asht dashte me e ba elita e tashme intellectuale e muslimanve practicantė shqiptarė, n’ dy ant e kufinit, tuj includu dhe clerict. Ata mujten me kundershtu tuj thane, se kjo nuk asht necessare, kahse gjanat jane n' dore t’ Allahut dhe asht ai qi decidon ate qka me ndodhe, tuj includu dhe fatkeqsin qi une parashikoj per shqiptart. Por, kur kjo fatkeqsi ka me ndodhe, kta zotnij kane me thane se Allahu i ndeshkoi shqiptart se nuk kjenė muslimanė t’ mire. Kjo asht tragicomice.

    2) Gabimi i dyte i Hoxha Kadriut ka lidhje me strategy-n politice qi perpunoi ai dhe groupi i nationalistve shqiptarė prej Kosove, qi u tubun rreth atij. Hoxha Kadriu u lidh me groupin politic tosk, qi n’ vitin 1914 pati kriju Clique-n n’ Durres. Antart kryesorė t’ Clique u bane dhe antarė t’ “Mbrojtja Kombėtare e Kosovės”. Per “Clique” kam me tregu dhe ma tutje, por tash mjaft me thane se ajo kje nji organization i llojit masonic qi intentojte me e vu shtetin shqiptar nan dominationin tosk. Facti qi Hoxha Kadriu dhe irredentistėt kosovarė u bashkun me masonry-n politice toske, tregon se ata paten ose nji mosnjoftje t’ thelle t’ history-s shqiptare, ose kjenė t’ shitum prej sentimentit historic geg. Kurrfare profiti nuk paten me pasė irredentistat kosovarė prej elites politice toske, kahse t’ dy palet paten interesa t’ kundreta. “Clique” nuk e dojte bashkimin e trevave shqiptare n’ Yugoslavia me shtetin shqiptar, kahse do t’ u zhvendojte, n’ favour t’ gegve, balance mbrendashqiptare e fuqis.

    Perndryshe, Clique toske e gjejte profitable lidhjen me irredentistėt kosovarė, kah pikpamja e strategy-s t’ vet per recrutimin e bashkpuntorve midis gegve. Irredentistat kosovarė kjenė nji group i fuqishem n' Shqipnin e 1913-s dhe “Clique” dojte me e perdore fuqin e tyne, me marre pushtetin. Se kush kjenė miqte e tyne t’ Clique-s, Hoxha Kadriu dhe groupi i vet e kuptun n’ dhetor 1922, kur Hasan Prishtina (bashkpuntori ma i afert i Hoxha Kadriut) u ba kryeminister. Atbote Clique bani t’ pamujtshmen me e largu ate prej pushtetit, tuj e que vendin deri n' prag t’ luftes civile. Lufta civile me siguri pati me ndodhė, sikur Hasan Prishtina mos mos me e dhane dorhekjen pese dite pasi u ba kryeminister. Por, gjithsesi Hasan Prishtina hiku tuj e denouncue burrnisht “Clique”-n n' mnyre meritore. Pas Hoxha Kadriut dhe Hasan Prishtines, Clique toske deshti me perdore nji tjeter geg, Ahmed Zogun. Por, ky i funditi qiti perfundimet e veta prej fatit t’ ketyne t’ dyve dhe veproi n' ate mnyre qi me e marre pushtetin dhe me e shkatrru Clique- n.

    Sot ka shume intellectualė gegė muslimanė, n’ dy ant e kufinit, qi si Hoxha Kadriu e dun shpetimin e Kosoves, Lugines sė Presheves, trevave shqiptare n' FYROM dhe Mal t’ Zi. Shume prej tyne e kuptojne se e vetmja mnyre e sigurt e shpetimit asht bashkimi i ketyne trevave me Republic t’ Shqipnis n’ nji shtet t’ bashkum shqiptar. Por ata nuk jane t’ afte me cultivu nji Realpolitik t’ interesit national albano- geg. n’ trajtimin e problemeve.

    Sot, derisa emergenca e krijimit t’shtetit t’bashkum national e ven Gegnin n' ate situation si Germany-a n’ shekullin XIX, situation-i i rrezikut existential n’ t’cillin gjindet Gegnia e ven ate n’ kushtet e Prussia-s s’ shekullit XIII. Ashtu sikur Prussia n’ shekullin XIII kje nji vend i banum kah nji popull pagan, i rrethum prej vendesh t’ fuqishme christiane, qi dojshin me e annexatue, po ashtu edhe Gegnia, n’ dy ant e kufinit, asht sot nji vend i banum kah nji popull musliman, qi gjindet i rrethum prej vendesh orthodoxe, t’ cillet perpetualisht kanė attemptu me i exterminatu shqiptart muslimanė dhe me ua anexue territorin. Nationet orthodoxe fqije tash jane tuj prite rastin me e ba ket, gja dikur n’ ardhmni, porsa me u kriju nji situation i favourshem.

    Ky ash problemi existential i gegve muslimanė. Prussiant, n’ shekullin XIII, u tregun aq t’ squt sa e kuptun se religioni idhujtar significonte nji rrezik existential per ta dhe e evitun ket rrezik tuj acceptu catholicismin. Gegt muslimane sot nuk jane tuj reflectu seriousisht mbi dilemma-n e vet existentiale. N' ket situation, religioni musliman i shumsis s’ gegve asht no vetem nji pengese vis-a-vis centreve internationale t’decision-bamjes, kur asht n’ pyetje krijimi i shtetit t’ bashkum shqiptar (fryka e nji shteti t, madh musliman n' Balkans), por edhe nji rrezik existencial per krejt gegt muslimanė.

    Tuj e kqyre problemin n’ tansi, jena para nji challenge bismarckiane, por nuk e kena nji Bismarck. Ajo qka na duhet sot ne shqiptarve asht nji “Bismarck”, nji nationalist i mprehtė dhe me kurajo dhe no nji nationalist islamic demagog si Baleta.

    Nji tjeter gja e domosdoshme per krijimin e shtetit t’ bashkum national dhe consolidimin e ktij shteti asht discipline. Shqiptarve, si elitave ashtu dhe njerzve t’ thjeshte u ka mungu dhe mungon discipline civile. Ket e kane vu re t’ gjithe t’ hujt qi kane visitu Shqipnin. Secretari i Princ won Wied, britainian-i D. Heaton-Armstrong, qi ka ndejte n’ Shqipni n’ vitin 1914, shkrun n’ kujtimet e veta per pershtypjet e vllaut t’ vet qi u mundu me kriju nji troupe ushtarake shqiptare:

    Pa se kėta burra ishin inteligjentė dhe mėsonin shumė shpejt, por gjėja mė e vėshtirė ishte t’ u mėsoje atyre format mė elementare tė disiplinės. (D. Heaton-Armstrong: “Gjashtė muaj mbretėri” (Shqipėri 1914), Instituti Shqiptar pėr Studimet Ndėrkombėtare, Tirane 2001, f. 21.)

    Sikur kam tregu ma nalt, tek discipline asht secreti i mbarevajtjes t’ shoqnis dhe shtetit n’ Occident. Discipline asht nji virtut moral. Gjithkush, qi prej shtetarit ma t’ nalte dhe deri tek njeriu ma i thjeshte, asht i disciplinum, n’ sense qi asht i perkushtum per kryemjen n’ mnyre stricte t’ obligimeve t’ veta morale dhe ligjore si familjar dhe qytetar. Problemt qi vrehen sot n’ kto vende jane pasoje e dobsimit t’ discipline. Shqiptart e kane t’ cultivume discipline-n vetem mbrenda familjes dhe fisit. Discipline e shqiptarve asht discipline tribale. Jashte familjes dhe fisit, n’ shoqni, discipline existon e shumta mbrenda clanit (tarafit), qi asht nji group qi ka nji domen n’ politic apo administratation, ku pjestart e tij sigurojne t’ ardhuna. Shpesh, clani politic dhe familja apo fisi interferojne tek njani tjetri.



    Solutioni national-christian (protestant dhe catholic) albano-geg per qashtjen nationale shqiptare

    Ky solution basohet tek idea e Albanismit, qi asht nji gja krejt e kundret prej Shqiptaris apo Shqiptarizmit t’ perpunum gjate “Rilindjes Kombėtare”. Shqiptarizmi u paraqit si nji ide qi ka me bashku toskt dhe gegt, muslimant, orthodoxt dhe catholict. Slogani i Shqiptarizmit kjenė dy vargjet e Vaso Pashes:

    Mos shiqoni kisha dhe xhamia,

    Feja e shqiptarit asht shqyptaria!

    Nji ide nationale ka si objectiv krijimin e e shtetit n' kufijt nationalė dhe prosperimin e ktij shteti. Sipas ksaj pikpamjeje, tash pas 120 vitesh mujtet me u thane se implementation-i i “Shqiptaria”-s resultoi nji defeat totale. Ajo u dishmu si nji utopia fatkeqe. Prandej sot asht e domosdoshme nji ide e re nationale shqiptare, t’ cillen une e definoj si Albanismi. Albanismi si ide consiston n' krijimin e shtetit t’ bashkum national alban, n’ trevat gege n’ dy ant e kufinit, si dhe n’ prosperimin e ktij shteti. Albanismi basohet n’ dy concepte:

    - gegnizmi

    -christianismi occidental (protestantismi dhe catholicismi)

    Tuj perifrazu vargjet e Vaso Pashes, slogani i Albanismit ka me kenė:

    Shiqoni kisha e mos shiqoni xhamia,

    e keqja e gegve asht shqyptaria.

    Objectivat e Albanismit kane me u realisu n’permjet nji Realpolitik albano-gege. N’ conceptim tem, Realpolitik albano-gege asht:

    Me u materializu aspirationi national shqiptar, gjegjsisht bashkimi i trevave shqiptare n’ dy ant e kufinit t’ 1913-s, duhet:

    1) Me u shndrru i vetmi shtet internationalisht i njoftun n’ hapsinen shqiptare, Republic e Shqipnis, n' nji “Piedmont”, pra berthame shtetnore e bashkimit t’ trevave shqiptare mbrenda nji shteti t’ vetem. Kjo kerkon si parakusht me e hekė Republic t’ Shqipnis prej dominationit tosk, gja qi padyshim ka me kerku damjen e ktij shteti n' dy pjese, ate toske dhe ate gege. Pjesa gege ka me kenė “Piedmonti” shqiptar.

    2) Me u kthye gegt muslimanė n’ dy ant e kufinit, n’ crishtenė occidentalė (protestantė dhe catholicė), tuj fillu s’ parit elitat politice dhe intellectuale. Kjo kerkon acceptimin e atij qi une e kam qujte kryqi realpolitik.

    Kjo ka me kenė base e nji programi national alban. Skėnder Shkupi, n' shkrimin e vet “Kush ishin dhe kush janė varrėmihėsit e aspiratės nacionale tė shqiptarėve?”, i publicum n' ditoren “Albania” (17 mars 2002) dhe qi gjindet edhe n' website “E Djathta Shqiptare” (edsh. org), pasi analyzon “nacionalizmin klasor” t’Enver Hoxhės dhe “nacionalizmin islamik” t’ Abdi Baletės, ka nji pjese t’ gjate me titull “Nacionalizmi geg i Kastriot Myftarajt”. Une e pelqej kete term: “nacionalizmi geg”. Gjithsesi une e kam qujtė nationalism alban geg.

    Hysamedin Feraj, n' polemic me editionin e pare t’ ktij libri, kshtu e definon alternativen teme t’ maeperme, n' shkrimin e vet tejet t’ gjate “Rrymat politike katolike shqiptare”:

    Po ashtu Toskėrinė e lė si zonė ndikimi tė Janullatosit dhe ortodoksisė grekė, ndėrsa kthimin nė katolikė e kėrkon veēanėrisht pėr Gegėrinė qė e sheh si zonė ndikimi tė Vatikanit.

    Gjersa prej tij Toskėria lihet tė zgjedhė vetė nėse do t’ i bashkohet Greqisė (ortodoksisė) apo do tė qėndrojė brenda Shqipėrisė, pėr Gegėrinė nuk le shteg tjetėr veē kthimit nė katolikė. Nga Myftaraj rajėvizohen qartas aleancat katolikocentriste dhe ortodokso- janullatiste pėr ndarjen e zonave tė influencės dhe coptimin e Shqipėrisė duke eliminuar rezistencėn myslimane ndaj kėtij coptimi, pėrmes konvertimit tė tyre nė katolikė dhe ortodoksė. (“Rimėkėmbja”, 5 mars 2002, f. 3- shtojcė)

    Pra, Feraj, m’ ka ba mu t’ njajtat accuse qi ia kane pasė ba Bismarck bashkekohsit e vet. Por, ashtu si ata, Feraj nuk ofron si alternative nji solution per qashtjen nationale shqiptare. Ai nuk tregon sesi ka me u zhduke kundreshtimi tosk kundrejt bashkimit national, apo ai occidental kundrejt krijimit t’ nji shteti relativisht t’ madh musliman shqiptar mjedis Europes. Kshtu, Feraj, shndrrohet n' nji nationalist demagog. Feraj me ket tregon se ai nuk e ka kuptu phenomenė-n t’ proselitimit masiv n' Toskni. Ka me kenė gabim me e qujte ate thjesht si t’ shkaktum prej presionit t’ Kishes Greeke, qi controllon Kishen Orthodoxe Shqiptare, me ane t’ Yannoulatos. Gjanat jane ma complexe:

    N’ Republic t’ Shqipnis, n' 1991, orthodoxt kjenė 20%, e popullsis, ose 640 mije vetė. Por, tuj kenė se kta kjenė t’gjithe n' Toskni, at’here del se rreth 40% e toskve, kjenė orthodoxe. Ndersa rreth 1 million toskė kjenė muslimanė n' 1991. Prej vitit 1991 dhe deri n’ vitin 2003, rreth 800 mije emigrantė (tuj calculu dhe antart e familjeve) shqiptarė n’ Greece (kryesisht toskė) kanė ndryshue religionin tuj u kthye kah muslimanė n’ orthodoxe. N’ ket cipher fut no vetem ata qi janė sot me banim n' Greece, por edhe ata qi kane ndejtė atje do kohė dhe janė kthye. Sikur me i shtu ksaj cipher edhe ata njerez n’ qytetet e Tosknis qi, kanė ndryshu religionin me marrė pensione prej Greece (45 mije) del se 80% e muslimanve toskė, ose rreth 90% e toskve janė kthye n’ orthodoxe.

    Dhe, edhe ata 10% qi ndoshta kanė mbetė, sigurisht qi kanė me u convertu n’ vitet e ardhme. Pra, qi tash, 90% e toskve figurojne n’ registrat e Kishės Orthodoxe Greeke si orthodoxė. Dhe per greekt, orthodox donmethanė greek. Pse ndodhi kjo gja? Qka significon? Sido me u qujte ajo, e verteta asht se kje nji Rilemje Epirote. Asht gabim me u shpjegue veq me interesin e toskve me sigurue lejen e shtetit greek me punue n’ Greece. Arsyet jane ma t’ thella. N' fillim t’ viteve ‘90 toskt muslimanė e kuptun se kjenė n' nji situation rreziku existential. Ata e kqyren se qka kje tuj u ndodhe muslimanve n' Bosnia. N' kujtesen e tyne kje i gjalle genocide greek kundra muslimance t’ Tosknis n' vitet 1912-14 dhe 1944.

    Me i hike rrezikut existential ata zgjodhen me u kthye n' religionin e t’ parve, n' crishtenimin orthodox. Ata banė atė qi e mendun si solution-in ma t’mire, n’ nji situation kur vijte n’ pyetje mbijetesa e tyne. Dhe intelligentsia toske u pajtu me ket zgjedhje massive, t’bame prej intuites collective. Tuj u crishtenizu ata nuk sigurun veq ndihmen greeke n’ veprimin e tyne me dominu Republic t’ Shqipnis, si dhe ndihmen greeke per prosperimin economic tosk. Toskt sigurun prej bashksis internationale licencen e dominationit politic t’ Republic t’ Shqipnis, kahse per occidentalt asht shume conveniente qi nji vend european me shumsi muslimane, me u dominu prej christianve orthodoxė.

    Tash qi toskt janė tuj o christianizu krejt, t’vetmi muslimanė n' hapsinen shqiptare, n’ dy ant e kufinit shtetnor, mbeten gegt, t’ cillet jane mbi 90% muslimanė, kjo pasi shqiptart nalt Shkumbinit n' Republic t’ Shqipnis, shqiptart e Kosoves dhe ata t’ FYROM-it jane t’gjithe gegė. Gegnia dhe Bosnia kanė mbetė t’ vetmit ishuj t’ Dar Al Islamit n' Balkans. Si t’ tille ata jane n’ rrezik existential. Per gegt muslimanė, n’ dy ant e kufinit, krijimi i nji shteti t’ perbashket national asht solutioni i vetem.

    Shumkush e kqyr iden e krijimit t’ shtetit t’ bashkum national alban dhe christian occidental, si nji utopi t’ pamaterializueshme, per t’ cillen as nuk ia vlen me punu. Por, fjala utopi mujtet me u perdore n' kuptime t’ ndryshme. Nji prej tyne asht me gjete solutione asfare adecuate me problemet e s’ tashmes dhe ardhmnis. N’ pikpamjen practice, krijimi i ktij shteti asht nji gja ma e lehte se pavarsimi i Kosova-s apo federalizimi i FYROM-it. N' rast se ka me u arrite deri tek pavarsimi i Kosoves, me siguri qi pjesa northore e saj, qi serbt virtualisht e kane nda prej Kosova-s, ka me u bashku me Serbia-n. Atehere Kosoves s’ cungume nuk i mbetet tjeter gja veq me u bashku me Republic t’ Shqipnis, s’ bashku me trevat shqiptare n' FYROM dhe Luginen e Preshevs. Por a ka ndonji gjase me u acceptu prej Occidentit e specificisht prej Europe-s, shteti i bashkum national shqiptar, derisa shumsia absolute e ethnive shqiptare jane muslimanė? Pergjegja e kesa pyetjeje asht nji NO absolute!

    Edhe sikur ky shtet me u kriju, me support american, no vetem Europe, por as nationet fqije orthodoxe nuk kane me e acceptu, tuj e pa si nji bastion islamic mjedis Europes. Europa nuk ka me shpenzu kurrgja per prosperimin e ktij shteti, ndersa fqijte orthodoxė kane me prite rastin e favourshem me e msye ket shtet, me i pastru trevat e tij prej njerzve, mandej me i da ato mes vedit. Pra, shteti i bashkum national nuk ka me kenė solution real, derisa shqiptart mbeten muslimanė.

    N’ pamje t’ pare, dilemma asht me zgjedhė midis Islamit dhe shtetit t’bashkum national t’ prosperum. Por nuk asht kshtu. Dilema nuk asht thjesht politice apo religiouse. Dilemma asht existenciale:

    Ose ka me u kriju shteti i bashkum national shqiptar ku ka me u fute dhe Kosova e pjesa shqiptare e FYROM-it, Lugina e Presheves, e ndoshta edhe pjesa shqiptare e Malit t’Zi, ose muslimant shqiptarė gegė (practicisht t’ vetmit muslimanė shqiptarė sot jane gegt), rreth kater million njerz, kane me jetu me rrezikun e extermination-it dhe heret a vone n' ket shekull, kur ka me escalu conflicti midis Occident-it dhe Islamit, ka me u perserite “1912” apo edhe “1997” e “1999” (veq, tuj mos pasė ndihme), dhe muslimant gegė kane me u exterminatu krejt.

    Ket dilemma, s’ parit, duhet me e analyzu intelligentsia gege si dhe politicant gegė, t’ majte apo t’ djathte kjofshin, n’ dy ant e kufinit. Dikur, n' shekujt IX-X pas Kr. mbretnit paganė barbarė, si ata t’ dyndė bashke me popujt e tyne n’ kufijt e Occidentit christian si franct, visigotht e Spain, langobardt e Italy-s e ma pas hungariant , croatiant etj., ashtu dhe ata qi kjenė n’ trevat e veta n’ kufi me Occident-in christian, si danisht, anglėt, saxont, polisht etj, u ndodhen para nji rreziku existencial t’ trefishte. Ky rrezik u vijte prej popujve t’ tjerė barbarė qi u dyndshin pas tyne, prej shteteve t’ fuqishme christiane, si dhe prej mbetjes jashte botes christiane, shume ma t’ zhvillume se ajo e tyne.

    N’ kto rrethana, kta mbreten i binden elitat ushtarake dhe religiouse se duhej me acceptu religionin catholic n’ mnyre qi me siguru supportin e Occident-it dhe me u ba pjese e ktij. Pra, convertimi u ba kah nalt, kah elitat, dhe no kah poshte, kah “masat”. Kryqin qi acceptun keta njerez, e pane si nji kryq realpolitik.

    Zgjedhja e tyne kje shume e squt dhe shpetimtare per popujt e tyne, no veq per kohen kur u ba por per kahera. Jacquez Le Goff shkrun n’ librin e vet “Qytetėrimi i Perėndimit mesjetar”:

    Predikimi i krishterė qe pothuaj gjithmonė njė dėshtim kur kėrkonte t’ u drejtohej popujve paganė dhe tė bindte masat. Nė pergjithėsi ai arriti sukses vetėm kur bėri pėr vete krerėt dhe grupet shoqėrore sunduese. Pėr bizantinėt dhe myslimanėt integrimi nė Krishterimin romak ishte njė poshtėrim, njė rėnie nė njė qytetėrim mė tė ulėt. Pėr paganėt, pėrkundrazi, hyrja nė Krishterim ishte njė lartim. Pikėrisht kėtė gjė e kuptuan mirė franku Klodvik nė fillim tė shekullit VI, normandi Rolon mė 911, polaku Meisko mė 966, hungarezi Vaik (shėn Etieni) mė 985, danezi Harald Dhembkaltri (950- 986), norvegjezi Olaf Trigveson (977- 1000)... Kėshtu “Krishterimi i ri” mesjetar, nė kundėrshtim me Krishterimin primitiv, qė prej kohėsh pėrbėhej nga njerėz tė thjeshtė, tė cilėt mundėn t’i imponojnė perandorit dhe njė pjese tė klasave sunduese besimin e tyre, ishte njė Krishterim i konvertuar nga lart, me zor. (Jacquez Le Goff: “Qytetėrimi i Perėndimit mesjetar”, “Toena”, Tirane 1998, f. 182- 183.)

    T’ njajten gja duhet me ba sot leadert politicė muslimanė gegė n’ dy ant e kufinit: Sali Berisha, Leka I, Ibrahim Rugova, Hashim Thaqi, Bajram Rexhepi, Ali Ahmeti, Arbėn Xhaferri etj. Ata duhet me e kuptu se sado me u hekė si laicė, modernė, t’ occidentalizum, n’ Occident i kqyrin si “islamicė”, gja qi donmethane se n’ essence i gjejne t’ njajte me Abdi Baletan. T’ gjithe kta leaderė muslimanė gegė duhet ma s’ fundi me e kuptu se duhet ba Reconquista shpirtnore, tuj u acceptu kryqi realpolitik, pra tuj u kthye muslimant gegė n’ protestantė dhe catholicė.

    Kshtu, trevat shqiptare kane me u ba culturalisht pjese e Occidentit christian, qka asht parakushti qi Occidenti me e acceptu shtetin e bashkum shqiptar si nji pjese t’ vet dhe me sponsoru prosperimin economic t’ ktij shteti sikur ka ba, e.g. me Greece. Une besoj tek convertimi kah nalt dhe no tek ai kah poshte. N’ kohen e sotme nji convertim kah poshte nuk mujtet me pase success ma teper se qka pate n' kohen e ungjillizimit masiv t’ popujve, n’ Mesjete. At’here, t’ gjitha attemptet e predicuesve christianė me ba ungjillizimiin kah poshte, sipas methode t’ Crishtenimit t’ kryehershem, kjenė nji deshtim thujse i plote n' Mesjete, kur u ba ungjillizimi i pjeses ma t’ madhe t’ popujve occidentalė.

    Une kam bindjen se, sot, convertation-i christian i muslimanve gegė n’ pergjithsi dhe ai kah nalt n' veqanti, nuk asht aq delicat sa duket nuk asht aq i veshtire dhe i rrezikshem sa duket. Sepse, s’ parit, nuk banet fjale per kthimin e muslimanve practicantė n’ christianė (protestantė dhe catholicė), por per kthimin n' christianė t’ atyne qi jane n’ t’vertete t’ pafe. Derisa njeriu banet i crishtene, tuj u pagzu, njeriu banet musliman tuj u ba sunet (rrethpremja). Por, musliman quhet veq ai qi asht practicant dhe qi e kryen qdo dite kerkesen kryesore t’ Islamit qi asht me pohue se Allahu asht ma i madhi dhe Muhamedi asht profeti i tij (“La ilah ilallah Muhamed resul allah”. Muslimani i mire e kryen ritin e lutjes pese here n’ dite dhe shkon qdo dite n’ xhami. Por, i acceptueshme asht dhe muslimani qi e kryen ritin s’ pakut nji here n’ dite dhe qi shkon n’ xhami s’ pakut nji here n’ jave. Vet fjala musliman donmethane “besimtar”. Ata qi nuk e bajne ket, per Allahun jane “kafr” (“kafirė”, sikur thuhet n’ shqip”). Fjala donmethane “i largum, i perjashtum prej religionit”.

    N’ rreth tre million e gjyse muslimanė gegė n’ dy ant e kufinit, besimtarė muslimanė practicues nuk jane as 200 mije, ose rreth 5% e numrit t’pergjithshem t’muslimanve, ose rreth 5% e numrit t’pergjithshem t’gegve. Pjesa ma e madhe e tyne jane t’ moshes mbi 40 vite. Prej tyne, rreth 15-20 mije jane n’ Republic t’ Shqipnis, rreth 70 mije jane n’ Kosove, 90-100 mije jane nder shqiptart e FYROM-it dhe 5- 6 mije n' Luginen e Presheves. Kto figure (shifra) jane marre prej tre studimeve confidentiale t’ hartum prej tre bashksive islame, n’ Republic t’ Shqipnis, Kosove dhe FYROM. Perndryshe, 95% e muslimanve gegė, n’ dy ant e kufinit, ose rreth 3, 3 million njerz jane muslimanė veq kah origina familjare. Por, per Islamin ata janė “kafr”, t’ largum. Ata nuk njifen si pjese e xhemat-it islamic.

    Kje dashte qi, edhe kta muslimanė practicantė shqiptarė, n’ dy ant e kufinit, sidomos elita intellectuale e tyne, me e kuptu rrezikun existencial dhe me e vu interesin national mbi religionin. Deri para 7-8 vitesh, edhe une kam kenė nji musliman practicant. Por bana zgjedhjen e Cardinalit Richelieu, tuj vu interesin national mbi religionin. Gjithsesi fjala nuk asht asfare me i ba kta muslimanė practicantė shqiptarė me proselitu, tuj u kthye christianė. Edhe sikur kta njerz me mbetė muslimanė, pasi me e ndryshu religionin pjesa tjetėr e gegve, nuk asht ndonji problem i madh. Ata jane veq rreth 5% e gegve. Nji perqindje kaq t’ nalte muslimanėsh ka n’ France, Germany apo apo Britain-n e Madhe.

    Por, fjala asht qi 95 % e ethnis gege mos me mbetė peng virtual i 5% t’ muslimanėve t’ vertete shqiptarė. Fjala asht me kthye religionin 95% e gegve qi jane muslimanė thjesht kah origina dhe qi nuk kane asnji lidhje me ket religion, disa ndoshta veq emnave apo ma e shumta mbiemnave, sikur asht rasti jem.

    Kthimi i ktyne mujtej me u ba pa shume veshtirsi n’ rast se ka me existu vullneti politic i leaderve gegė dhe n’se ata do ta ndryshojshshin religionin nder t’parėt. N’ essence, challenge e proselitimit masiv asht ajo e constitutimit t’ nji nationi occidental , kahse nationi shqiptar realisht nuk existon dhe nji nation mujtet me u kriju veq mbi basen e nji bashksie qi ndan t’ njajtin sentiment dhe interes, por qi ka dhe nji religion occidental, ose edhe disa t’ tille, si protestantismi dhe catholicismi.

    Ma tutje kam me paraqite thesis teme sesi mujtet me iu cultivu discipline civile shqiptarve, si elitave, ashtu dhe njerzve t’ thjeshte.



    Critice rreth ides sė convertimit masiv kah Islami n' Crishtenim dhe pergjegja kundrejt saj

    Thesis s’ convertimit masiv mujten me iu ba shume critice:

    S’ parit, sa i besueshem ka me kenė per Occidentin nji convertim massiv i gegve muslimanė n' crishtenim, kur ai proposohet me u ba per motive t’ Realpolitik dhe sa vlere kah ai kah ana shpirtnore?

    Pergjegja teme kundrejt ksaj critice asht:

    Sikur gegt muslimanė, me e ba convertimin massiv, kane me u kthye n' religionin e t’ parve, n’ crishtenim, kah i cilli jane da n’ mnyre violente. Kurrkush nuk mujtet me u mohue ket t’ drejte. Sikur gegt muslimanė kanė me pasė edhe profit politic kah kjo zgjedhje, profit ky qi shkon prej sigurimit existencial dhe deri tek prosperimi national, aq ma mire. Edhe nationet e sotme occidentale, kur u convertun prej paganismit n’ crishtenim, paten profit t’ madh politic. Kohna t’ ndryshme, por situatione identice.

    S’ dytit, tuj u convertu masivisht n' crishtenim, gegt muslimanė, gegt muslimanė sigurisht qi nuk kane me fitu ate shkalle t’ constitutionit shpirtnor t’ nji christiani, sikur e kerkojne kishat e ndryshme christiane. Por, sa perqind e christianve n' cillindo vend occidental e kane ket, n’ vendet occidentale, sot n' epoch t’ secularismit radical? Shume pak. Tuj u kthye n' christianė gegt muslimanė kanė me arritė n' levelin e nji occidentali bashkekohas, qi asht christian n’ sense se ka le i tille, por qi nuk asht nji practicant religious. Mandej devitioni shpirtnor ka me ardhė n’ brezat e ardhshem, pari passu me vendet occidentale.

    N’ ket pike, dikush mujtet me pyete se perse duhet convertimi n’ Crishtenim, kur edhe une e acceptoj se crishtenimi asht tuj u abandonu edhe n' Occident. Pergjegja asht se, Crishtenimi nuk asht thjesht ritual, por edhe nji structure e cultures dhe e mendsis s’ njerzve occidentalė. Edhe ata occidentalė, qi nuk jane practicantė religiousė, madje dhe ata qi declarohen si atheistė, jane thellsisht t’ vetedijshem per peshen dhe randsin e madhe t’ aspectit christian n’ shpirtin e tyne. Ket e ka pohu edhe vet Orianna Fallaci, kur thote per Italy dhe per vedvedin:

    Identiteti i saj kulturor ėshtė kėshtu mjaft i saktė dhe le t’ u shporremi dokrrave: tė mos lėmė m’ anėsh njė fe, qė quhet fe e krishterė, dhe njė kishė, qė quhet Kishė Katolike. Njerėzit si puna ime thonė zakonisht: me-kishėn-katolike-s’ kam-tė-bėj. Por unė kam, kam tė bėj qė ē’ ke me tė. Mė pėlqen apo jo, por kam. Si vallė s’ paskam tė bėj? Jam lindur nė njė visore kishash, kuvendesh, me Krishtėr, Shėnmėri, Shenjtorė. E para muzikė qė kam dėgjuar duke ardhur nė botė ka qėnė muzika e kėmbanave. Kėmbanat e Shėn Mėrisė sė Fiores, qė nė Epokėn e Tendės zėri i shpifur i myezinit i mbyste. Nė atė muzikė, nė atė visore jam rritur. Dhe nėpėrmjet asaj muzik dhe asaj visoreje kam mėsuar se ē’ ėshtė arkitektura, ē’ ėshtė skulptura, ē’ ėshtė piktura, ē’ ėshtė arti. Nėpėrmes asaj kishe (qė mandej e bėra dalje) fillova tė pyes veten se ē’ ėshtė e Mira, ē’ ėshtė e Liga, dhe pasha- zotin qė...

    Ja: e sheh? Shkrova edhe njėherė “pasha zotin”. Me gjithė laicizmin tim, gjithė ateizmin tim, jam aq e mbushur me kulturė katolike sa ajo mė ėshtė bėrė pjesė e mėnyrės sime tė tė shprehurit. O-zot, zot-i-madh, desh-zoti, pasha-zotin, pėr-atė-zot, zot-e-shėnmėri, shėnmėri-e-shenjtė, krisht kėndej, krisht andej. Mė vijnė kaq vetvetishėm kėto fjalė, sa as e vė re kur i shqiptoj ose i shkruaj. A do qė tė ta them zgjeshur? Ndonėse katolicizmit nuk ia kam falur kurrė poshtėrsitė qė mė ka shtrėnguar tė bėj pėr shekuj, duke filluar prej Inkuizicionit, qė mė dogji deri edhe gjyshen, gjyshen e gjorė, ndonėse me priftrinjtė nuk mė hahet aspak muhabeti dhe lutjet e tyre as mė hyjnė nė punė, muzika e kėmbanave mė pėlqen sa s’ ka. Mė ledhaton zemrėn. Mė pėlqejnė edhe ata Krishtėr dhe ato Madona dhe ata Shenjtorė tė gdhendur a tė pikturuar. Me thėnė tė vėrtetėn jam e lajthitur mbas ikonave. Mė pėlqejnė edhe manastiret dhe kuvendet. Mė japin njė ndjesi paqeje, nganjėherė i kam zili ata qė rrijnė aty...

    Shtoj dhe kėtė: nė shtėpinė time nė fshat, nė Toskanė, ka njė kishėz fare tė vogėl. Qėndron gjithnjė e mbyllur. Qyshse nėna ka vdekur aty nuk hyn kush. Por unė nganjėherė hyj, pėr tė hequr pluhurat, pėr tė parė se mos kanė bėrė folenė minjtė dhe, me gjithė edukimin tim laik aty ndihem mirė. Me gjithė priftofaginė time, aty vete-e-vij shpenguar. Dhe besoj se shumica e italianėve do tė rrėfenin tė njėjtėn gjė (Mua ma ka rrėfyer Berlingueri). (Oriana Fallaci: “Mllefi dhe krenaria”, “Phoenix”, Tirane 2001, f. 58- 59- 60- 61.)

    Ky pohim i Fallacit tregon se religioni asht boshti i cultures s’ nji shoqnie dhe si i tille formson mendsin e pjestarve t’ ksaj shoqnie. Pranej, nji nonpracticant me prejardhje catholice apo protestante asht, don apo nuk don ai, nji practicant, n’ rast se mujt me u shprehe kshtu, i nji culture catholice apo protestante.

    Nji permbledhje e critice kundrejt thesis teme asht ajo qi i ban Hysamedin Feraj, n' polemic me editionin e pare t’ ktij libri, n' shkrimin e vet “Rrymat politike katolike shqiptare”:

    Argumenti i “arsyes kombėtare” i pėrdorė nga katolikocentrizmi ėshtė irracional edhe logjikisht, ndėr tė tjera sepse Evropa e sotme nuk ėshtė mesjetare e udhėhequr nga arsyeja fetare, por udhėhiqet nga interesat kombėtare. Evropa vetė nuk ėshtė katolike, por protestante, luterane, anglikane, ortodoksė, edhe katolike dhe myslimane. Ndėrrimi i fesė vetėm pėr tė marrė pare nga Europa, siē u kėshillojnė katolikocentristėt shqiptarėve, duke filluar me Kadarenė e deri tek Myftaraj dhe trakti, do t’ i paraqiste shqiptarėt mė shumė si ateistė, qė nuk e kanė problem besimin dhe e ndėrrojnė fenė sa herė t’ u nevojiten para, se sa si katolikė.

    E ndoshta pėr njė besimtar mė mirė ėshtė njė njeri qė beson diku, qoftė edhe njė fe kundėrshtare se njė ateist. Ndėrrimi masiv i fesė, edhe sikur tė kenė tė drejtė katolikocentrikėt, kėrkon njė periudhė tepėr tė gjatė kohor, ndoshta shekullore dhe deri atėherė shqiptarėt jo vetėm nuk do tė marrin mbėshtetjen perėndimore e do tė mbeten tė pazhvilluar, por kur tė jetė pėrfunduar konvertimi, nuk dihet nėse do tė jetė mė i dobishėm dhe nė pėrputhje me qėllimin sepse rrethanat mund tė kenė ndryshuar dhe qytetėrime tė tjera mund tė jenė fuqia botėrore pėr pėrkrahjen (paratė) e tė cilave mund tė kemi nevojė etj., etj. ( “Rimėkėmbja”, 5 mars 2002, f. 4.- shtojcė)

    Pergjegjatjeme per argumentet e Ferajt asht:

    1) Feraj ka t’ drejte kur thote se Europe e sotme drejtohet kah interesat nationale, por ky asht nji argument- boomerang per Ferajn, kahse ai asht n’ favour t’ thesis teme t’ “raison d’ nation”, per ndryshimin e religionit kah ana e shqiptarve muslimanė, t’ cillen Feraj e perkthen gjyse arabisht, n' termin “arsye kombėtare”. Veq ksaj, kjo Europe qi drejtohet kah interesat nationale, ka nji vetdije t’ forte t’ crishtene (catholice dhe protestante), pasi crishtenimi asht nji pjese e randsishme e fundamentit t’ qdo culture nationale europeane dhe t’ identity european n' pergjithsi. Citimi i maeperm prej Fallacit tregon se kjo vlen si per practicantat religiousė, ashtu dhe per nonpracticantėt dhe madje atheistat. N' vitin 1996 1500 vjetori i convertimit t’ francve n' christianė u celebru si 1500 vjetori i krijimit t’ Nationit french. Ndryshe kah q’ thote Feraj, Europe e sotme nuk ka ndonji ndryshim t’ madh kah koha e kryqatave, sa i takon rapportit me Islamin.

    Vetdija dhe sentimenti i crishtene european, historicisht ka ushqy frymen e kryqates sa here qi Europe dhe Occidenti n' tansi, jane ndje t’ rrezikum prej Islamit, situation ky qi asht perserite edhe sot. Per ket mujten me u sjelle shume prova pjesen ma t’ madhe prej t’ cillave i kena experiencu ne shqiptart. Passiviteti miratues me t’ cillin Europe e persjelli genocidin e ushtrum kah Serbia kunder muslimanve n' Bosnia dhe Kosova asht nji prove per kete. Europe e kqyr me kenaqsi dhe realisht e sponsoron fushaten greeke per convertimin n' orthodoxė t’ muslimanve shqiptarė t’ Tosknis. Une jam tuj thane e sponsoron sepse Greece perdor fondet e BE me pagu pensionet dhe me u dhane benefice t’ tjera muslimanve t’ convertum n' orthodoxė. Mosacceptimi i Turkey n' BE asht nji tjeter prove, pak ma larg nesh.

    2) Argumenti tjeter i sjelle kah Feraj kunder convertimit, se Europe e sotme (Une n' librin tem i referohem gjithhere Europe-s occidentale dhe BE) nuk asht catholice, “por protestante, luterane, anglikane, ortodokse, edhe katolike dhe myslimane”, asht krejt i pavertete. S’ parit, Bashkimi European asht n’ pjesen ma t’ madhe catholic. France asht nji vend 76% catholic, Italy me 57 million banorė asht nji vend mbi 99 % catholic. Spain me 40 million banorė asht nji vend mbi 99% catholic. Belgica asht nji vend 87% catholic. Austria, Ireland, Portugali jane vende krejt catholice. Germany asht nji vend 33, 9% catholic, Netherland asht 32% catholic dhe Switzerland, qi asht ende jashte BE asht 46 % catholic. Kto t’ dhana jane marre kah encyclopedy britainiane (Brittanica 2001, De Luxe edition cd- room ). T’ dhete vendet qi jane tuj u fute n' BE n' vitin 2004, kane nji popullsi 95 % orthodoxe, ndersa mbetja asht protestante dhe orthodoxe.

    Pranej asht absurde rradhitja qi ban Feraj, i cilli catholicismin european e ven n' nji rradhe me islamismin european, no vetem pas protestantismit, por edhe pas orthodoxisė. Catholicismi asht krijues i Europe-s, ndersa islamismi european asht mish i huj n' trupin european. Sa per orthodoxin, kur n' Bashkimin European ka vetem 10 million orthodoxė (Greece) dhe edhe me futjen e dhete shteteve t’ reja, numri i orthodoxve rritet vetem me pak ma teper se 1 million. Asht e pavertete dhe rradhitja kah Feraj “protestante, luterane, anglikane...”. Lutheranismi dhe anglikanismi jane dege t’ protestantismit.

    3) Argumenti i sjelle kah Feraj kundra convertimit sikur une ua proposoj ate shqiptarve vetem qi kta me siguru profit financial, asht rrene e madhe e style marxist dhe islamic, qi i ascribon kundreshtarit ate qi nuk e ka thane, tuj mos permende qka ka thane. Une e kerkoj convertimin per disa arsye mes t’ cillave profiti material nuk asht i pari n' rradhe, ndonse dhe ai nuk mungon. Kto arsye jane: rikthimi shpirtnisht dhe culturalisht kah Occidenti t’ pjese e t’ cillit kena kenė historicisht; permirsimi i positionit geopolitic dhe

  8. #28
    Prenku i Dalmatėve
    Anėtarėsuar
    12-12-2008
    Vendndodhja
    Nė dritėn fosforike qė lėshojnė varrezat gjatė natės
    Postime
    1,008
    Turqit pushtuan gati gjysmen e Evropes deri ne Poloni e Sllovaki (edhe ketu ka minoritet musliman), por nuk te rastis te gjesh muslimane shumice si ne Shqiperi e Kosove. Pse?!
    Jo-ortordoksėt janė konvertuar masovikisht, Boshnjakė e Shqiptarė.

    Janė konvertuar edhe tė tjerė, por popujt tjerė kanė bėrė vrasje masovike kundrejt bashkė-kombasve tė tyre muslimanė, si dhe dėbime.

  9. #29
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    zhdukja e rrezikut existencial; sigurimi i sponsorimit kah ana e Europe-s t’ prosperimit economic t’ Nationit Alban.

    Europe asht engage-u me sponsoru prosperimin economic t’ vendeve ish- communiste, qi po hyjne gradualisht n' BE. N’ kete process investimi qi ban BE asht dukshem perzgjedhes. T’ privilegume jane vendet catholice dhe mandej vijne ato orthodoxe. Ndersa vendet muslimane duket se kane me mbete jashte ktij processi. Ajo qka thote Feraj, se shqiptart kane me u duke, n' syte e Europe-s, si atheiste qi ndryshojne religionin sa here u duhen pare, asht nji tjeter e pavertete. Shqiptart e tashem muslimanė (gegė) e kane ndryshu dikur religionin, tuj leshue catholicismin, no per pare, por sepse i detyroi Turkey me force. Tash, me kthimin kah muslimanė n’ t’crishtenė occidentalė (protestantė dhe catholicė) ata nuk bajne gja tjeter veq i kthehen religionit t’ vet historic, qka asht nji e drejte e natyrshme e individit.

    4) E zbatume n' relationin Crishtenim occidental-Islam, thesis e Ferajt se per nji besimtar (christian), ma mire asht nji besimtar qi beson diku. kjofte edhe tek nji religion (islamic), qofte ky edhe kundreshtar, se nji atheist, asht krejt nonsense. Kjo mujtet me kenė e vertete per budismin apo hinduismin, por, n’ rastin e Islamit, nuk asht e vertete. Islami asht nji religion qi ka n' base t’ vet notionet e kqyrjes si anmik i papajtueshem religious t’ kujtdo qi nuk asht ndjekes i Islamit dhe t’ perhapjes sė religionit me force. Ajo “diku” tek e cilla beson islamicu asht idea e fixume n' Kuran se duhen detyru t’ gjithe nonmuslimant me acceptu Islamin, ndryshe duhen vra. Pranej n’ rastin e Islamit notioni “fe kundershtare” ka nji kuptim krejt t’ndryshem se n’ rastin e rapportit t’ Crishtenimit me qdo religion tjeter. Kjo gja ka kenė e vertete historicisht dhe mbetet e vertete edhe sot.

    5) Argumenti ma interesant me u analysu, nder argumentet e Ferajt, asht ai se convertimi massiv, edhe n’se bahet, mujtet me kenė i pavlefshem, madje i damshem, pasi ai kerkon shume kohe dhe kur ka me u arrite “nuk dihet nėse do tė jetė mė i dobishėm dhe nė pėrputhje me qėllimin sepse rrethanat mund tė kenė ndryshuar dhe qytetėrime tė tjera mund tė jenė fuqia botėrore pėr pėrkrahjen (paratė) e tė cilave mund tė kemi nevojė etj., et”.

    Feraj ketu alludon se pas nji periode relativisht t’ gjate, kur edhe ka me perfundu convertimi, bota islame ka me u ba fuqia e pare e botes dhe atehere convertimi prej Islamit n' Crishtenim ka me resultu si i gabum. Kjo asht nji dishmi e factit se national- islamismi shqiptar e lidh shpresen n' ardhmnine e shqiptarve me shndrrimin e botes islamice n' nji superfuqi botnore, pra me myth-in islamic t’ ndertimit t’ Chalifat-it (t’ shtetit islamic ku kane me u fute t’ gjithe trevat islamice t’ botes), dhe qi ka me rikthy shekullin e arte islamic. Ketu zbulohet aspirationi i national- islamismit shqiptar dhe specificisht t’ Ferajt per orientimin e perjetshem t’ “kombit” shqiptar kah bota islame .

    Asht interesante se t’ njajten gja e thote dhe Baleta, dy muj pas Ferajt, n' replice t’ vet kundrejt editionit t’ pare t’ ktij libri:

    Por edhe sikur tė ndodhte ky “konvertim i madh”, qė do tė kėrkonte kohė, breza njerėzish e shumė mundime pėr t’ u bėrė, pėrsėri asgjė nuk do tė zgjidhej. Derisa tė pėrfundonte ky proces, qė sipas disave, i bėka qejfin Europės e Amerikės sė sotme, Europa e Amerika mund tė ndryshojnė rrėnjėsisht mendėsitė, interesat e kėrkesat e tyre., ose raporti i forcave nė botė tė ndryshojė nė mėnyrė tė tillė qė shqiptarėt tė kenė nevojė pėr dashamirėsi e mbėshtetje tė tjera. (“ Rimėkėmbja”, 30 prill 2002, f. 2.- shtojcė)

    Asht e kjarte se edhe Baleta, sikur Feraj, fol per kohen kur superfuqia botnore ka me kenė khalifati i madh islamic me kufij prej Paqsorit n' Atlantic.

    Tuj replicu me editionin e pare t’ ktij libri Feraj ban nji speculim

    Edhe Myftaraj nė librin e tij “Nacional- islamizmi shqiptar: Baleta & Feraj” i pėrdor kėmbyeshėm termat “katolik” dhe “kristian”. Kėshtu ai herė ngulė kėmbė se Europa nuk i ndihmon shqiptarėt pa u kthyer nė katolikė, herė thotė se duhet tė kthehen nė kristianė.( “Rimėkėmbja”, 5 mars 2002, f. 3- shtojcė)

    Ai pra, m’ ka attribue mue nji t’ pavertete, si gjithhere pa iu referue vendit t’ sakt n' liber ku une e kam thane kete gja. Synimi i Ferajt asht me provu se bindjet e mia jane “katolikocentrike” dhe une propagoj “katolikocentrizmin”. E verteta asht se, une, gjithhere i jam referu Crishtenimit occidental, tuj specificu se fjala asht per dy deget e ktij religioni, protestantismin dhe catholicismin. Une termin “Crishtenim occidental” nuk e kam perdore kurrhere si synonimous me “catholic), por gjithhere kam saktsu n' kllapa se fjala asht per dy degt e Crishtenimit occidental: protestantismin dhe catholicismin.

    Nuk mujtet mos me ba pershtypje facti se national- islamistėt e bajne si shume t’ veshtire dhe t’ gjate process-in e convertimit. Me kete dun me shkurajo qdo nisme n' kete kahje. Convertimi massiv nuk asht nji process kaq i veshtire dhe qi kerkon kaq shume kohe sa mendojne Feraj dhe Baleta. Processi ka me kenė shume i lehte dhe i shpejte sikur elitat politice dhe intellectuale gege, n’ dy ant e kufinit, ndergjegjsohen per necessity-n jetike t’ ktij processi.

    National-islamismi shqiptar, tuj intentu me e pamujtsu kthimin e muslimanve gegė nė catholicė, u thote muslimanve gegė se ata qi shprehen kundra Islamit dhe kerkojne kthim nė religionin e t’parve, dujnė lufte religiouse dhe terror kunder muslimanve shqiptarė. N’ fact, lufta religiouse dhe terrori religious n’ Shqipni asht ba prej Islamit nė kohen e Empires Osmane, kur u ba proselitimi me dhune i catholicve n’ muslimanė.

    Ndersa kthimi nė religionin e t’parve nuk ka me kenė nji act dhune dhe terrori religious, por fundi i nji dhune dhe terrori religious shpirtnor dhe physic, nji paqe per shpirtnat e terrorizum t’ gegve me origjine muslimane, t’cillet n’ nanvetdije t’tyne jane t’torturu prej dilemma-s t’perftume prej origine-s muslimane dhe cryptocatholicism-it. Torturen e ksaj dilemma e kam provu dhe vetė, pranej me e kapercy ate dhe me i ndihmu t’tjeret me e kapercy ate, u ula dhe shkrujta romanin “Nji shejtnore per Reconquista-n Shqiptare” (1998) dhe librin “National-islamismi shqiptar” (2001).





    National-Islamismi; antiamerican dhe anti-NATO n' luften e Kosoves (1998-1999)

    National-islamismi shqiptar, tuj e pase si nji prej objectiv-ave t’vet kryesorė me pengu bashkimin e ethnive shqiptare me Occident-in, gjate luftes n' Kosove kje egersisht anti-NATO dhe antiamerican. Argumenti kryesor i bartsve t’ksaj rryme kje dhe asht se, Occidenti nuk i ndihmon shqiptart sepse jane muslimane dhe i favourison serbt sepse jane christiane. Nji version t’ktij argumenti e kam citu pak ma nalt prej nji shkrimi t’ Baletas. Argumenti se Occidenti nuk i ndihmon shqiptart si muslimanė, asht i drejte n' pėrgjithsi, por no per qdo situation. Occidenti, para Luftes sė Dyte Botnore, kje anticommunist dhe anti-soviet, por derisa kje interesi i vet me u shkatrru fuqia ushtarake e Boshtit, Occidenti bani alliance me sovietet kundra Germany-s naziste, ndonse ndonse Germany-naziste kje nji vend capitalist, ashtu sikur SHBA-t dhe Britain e Madhe.

    Pas perfundimit t’ Luftes s’ Dyte Botnore, Occidenti dhe Bashkimi Soviet u bane perseri anmiq, ashtu sikur paten kenė para lufte. N' nji situation t’dhane, Occident-i, ose nji pjese e vet, mujtet me pasė interes me u vu n' anen e shqiptarve (edhe pse kėta jane muslimanė) kundra anmiqve t’tyne, edhe pse kta jane christianė. Kshtu ndodhi edhe n' vitin 1999, kur Occident-i pati interes me shkatrru regime-n militarist serb, i cilli disponojte nji potential ushtarak qi e rritte shume peshen e Serbis n’ balancen regionale t’forces. Pranej NATO hyni n' lufte kunder Serbia-s dhe prej ksaj profitun shqiptart. Por, Occidenti nuk i donte muslimant para ksaj lufte dhe nuk i don as pas ksaj lufte.

    Kjo gja ka ndodhė edhe gjate history-s. N' vitin 1878, Britain e Madhe nderhyni dhe e abrogoi Tractatin e San Stephan-it, sipas termave t’ s’ cillit u rritte shume Bulgaria, kahse me ket u rritte shume fuqia e Russia-s. Kshtu shpetun prej coptimit ethnit shqiptare. N’ London, nuk i dojshin muslimant, por interesi britainian dhe ai i muslimanve converguen n' nji moment. Naturisht qi, n' rrethana t’tjera dhe kur existojshin interesa t’tjera, britainiant vune firmen n' Tractatet e Londonit t’ viteve 1913 dhe 1915 ku u coptojte territory national shqiptar. Asht significante se thesis-it e national-islamismit shqiptar gjate luftes nė Kosove, kjenė identice me ato qi attemptonte me persjelle n’ opinionin shqiptar propaganda serbiane.

    N’ vitet 1998-99, gjate luftes n’ Kosove, centret propaguese serbiane u engagu-n, me t’ gjithe capacity-n, me persjelle nė opinionin shqiptar, nė Kosovė, Republic t’ Shqipnis dhe n’ emigrationin shqiptar t’ Kosoves, n’ Occident, do thesis per t’ cillat u synojte me i shndrru n’ obsesione t’ ndergjegjes colective shqiptare. Obsesionet qi attemptun me i kriju serbt tek shqiptart n’ pergjithsi dhe tek ata t’ Kosoves n’ veqanti, paten si bosht cultivimin e dyshimit dhe anmiqsis s’ shqiptarve kundrejt Occidentit, dhe sidomos kundrejt SHBA-ve, tek t’ cillat shqiptart besojshin ma teper. Idea se Europa, por edhe SHBA-t, i kane lane dore t’ lire Serbia-s, me ba genocid n’ Kosove.

    Ka nji convergence t’habitshme midis thesis serbiane dhe thesis qi paraqiten dhe potencun Baleta dhe Feraj gjate luftes n’ Kosove. Thesis-t qi paraqiten dhe potencun Baleta dhe Feraj kjenė:

    a) Ka nji conspiracy international dhe specificisht, euro-american kundra Kosoves. Euro-americant i kanė dhanė Millosheviqit t’ drejten me ba spastrim ethnic dhe genocid n’ Kosove;

    b)Conferenca e Rambouille-s asht conceivu kah diplomacy euro-americane, si nji mjet me legalisu capitullimin e shqiptarve para serbve. Pranej firmimi kah ana e shqiptarve i documentit tė Rambouille-s ka me kenė tradhti dhe capitullim;

    c) Nuk asht e vertete se NATO-s dhe SHBA-ve u duhet firma e shqiptarve nė Rambouille, n’ mnyre qi me mujtė me nisė actionin ushtarak kundra Serbia-s, tuj e justify-u me mosfirmimin kah ana e serbve t’ documentit t’ Rambouille-s;

    d) SHBA-t, t’ cillat shtihen si miku i madh i shqiptarve, n’ fact supportojne serbt. Pranej duhen pa medyshim dhe duhen kundreshtu edhe kshillat qi vijne prej americanve.

    Nuk mujtet me u thane me siguri se convergence midis thesis t’Baletės dhe Ferajt erdh kahse ata kjenė njerzit e serbve. Me gjase convergimi pat ardhe kahse propaganda serbiane dhe ajo national-islamiste shqiptare paten n’ essence nji parim t’ perbashkt: antioccidentalismin dhe specificisht antiamericanismin. Kto thesis Baleta dhe Feraj i perhapen non veq n’ Republice t’ Shqipnis, por edhe midis shqiptarve t’ Kosoves, per factin se shkrujshin perpetualisht tek e perditshmja shqiptare “Bota Sot” n’ Zurich. Ktu vlen me u permendė edhe facti se atbote, n’ Republice t’ Shqipnis pati nji numer shume t’ madh shqiptarsh tė debum kah Kosova, t’ cillet u njifshin me idet e Baletas dhe t’ Ferajt.

    Kur nisi lufta n’ Kosovė, n’fror 1998, shume shqiptarė t’ Kosoves, lexues t’ ditores “Bota Sot”, u shprehshin se kje nji fat i madh qi ditorja ka si analyst kryesor t’ vetin nji diplomat t’ sprovum si Abdi Baleta, t’ afte me kuptu dhe pershkru combinimet e diplomacy-s internationale, qi atbote nisi me u ba shume active lidhun me crisis kosovare. Ata, me gjase, nuk e kuptojshin se Baleta nuk kje nji diplomat i llojit occidental, por nji diplomat communist. Dallimi asht essential. Diplomacy-a communiste kje nji dege e propagandes, pra kje thjesht demagogy. Activiteti i saj kryesor kje “zbulimi dhe demaskimi” i “komploteve imperialiste kundėr popujve”, komplote kto tė ideume dhe zbatume, ma s’ parit, prej “imperializmit amerikan”.

    I gatumė me ket brume, Baleta, nuk mujtej me kenė nji analyst i vlefshėm, por veq nji demagog. Commitment-i i vet publicistic gjate luftes n’ Kosove, nuk ban perjashtim kah kjo linje e vet. Analysis e vet t’ ksaj kohe janė thjesht demagogy e basume mbi theory-n e conspiracy euro-american kundra shqiptarve t’ Kosoves, theory qi tashma u potencojte sipas thyemjes n’ prismin islamic. Potencimin e thesis t’ naltthana serbe, Baleta dhe Feraj do t’a bajshin n’ nji mnyre shumė intensive, qi prej marsit 1998 dhe deri n’ fund t’ luftes, n’ nji numer tejet t’ madh shkrimesh, nji pjese t’ madhe prej t’ cillave Baleta i permbledhi n’ librin “Kosova: nga Dejtoni nė Rambuje”, i publicum n’ mars 1999, n’ kulmin e luftes per Kosoven. Ky liber mujtet me u definu si nji manifesto i tecnicave serbiane per manipulimin e opinionit shqiptar.

    Qi nė nisje t’luftes Baleta i ftoi shqiptart e Kosova-s qi lufta lirimtare e tyne me kenė nji fushate Xhihadi. N’ kohėn qi kunder UĒK-s kje ngrejtė nji propagande e furishme prej serbve se, kjo ushtri kje nji grupim terrorist islamic dhe se shqiptart e Kosoves ma teper sesa vetdije nationale paten vetdije religiouse islame, pranej kjenė integrationistė islamicė, t’ rrezikshem per Europen dhe Occident-in n’ tansi, Baleta, i jipte nji argument ksaj propagande, tuj shkrujtė, n’ article t’ vet “Shqiptarėt masakrohen nga Vlora nė Drenicė” (“Bota Sot”, 5 mars 1998, “Rimėkėmbja”, 10 mars 1999), se:

    Shqiptarėt tani mė shumė se kurrė duhet tė frymėzohen nė ndjenjat dhe veprimet e tyre nga Hadit’i i Kur’anit kur thotė: «O njerėz, mos dėshironi pėrleshjen me armikun, luteni Allahun pėr shėndet, por kur tė pėrlesheni me armikun, bėhuni tė qėndrueshėm dhe dijeni se xheneti ėshtė nėn hijen e shpatave. (A. Baleta, “Kosova…”, f. 200.)

    Pra, Baleta u kėrkojte shqiptarve tė Kosoves me u frymezu prej atij qi njifet si “Hadithi i Xhihadit”, luftes s’ shejtė islamice. Tuj kenė se ket gja e shkrunte, nė ditoren ma t’ madhe shqiptare nė Occident, qka asht “Bota Sot” njeriu qi kje pompu si championi i nationalismit shqiptar, atbote, kto mujten me u consideru si nji grant n’ pjate tė arte qi iu jipshin propagandes serbo-greeko-ruse, me provu para Occident thesis-t se shqiptart bajnė lufte t’ shejte muslimane dhe no lufte lirimtare nationale, n’ kuptimin occidental t’ fjales. N’ shkrimin e naltthane, Baleta, shkrun:

    Morėn fund me turp edhe pėrrallat e bukura pėr «vijėn e kuqe» tė shpallur nga presidentėt amerikanė Bush e Klinton gjoja pėr tė frenuar ēdo dėshirė tė Millosheviēit qė tė shtrinte luftėn nė shkallė tė gjerė edhe nė Kosovė…Tani doli fare hapur sa ndyrė ka luajtur diplomacia euro-amerikane me fatin dhe jetėn e popullit shqiptar nė Kosovė. Tani, doli lakuriq pazarllėku i fėlliqur i bėrė pėr ta lėnė Kosovėn si kurban tė vonuar nė duart e Millosheviēit, si shpėrblim qė ai pranoi kompromiset nė Dejton dhe i dha mundėsi diplomacisė amerikane tė mburret me «sukseset» e saj madhėshtore. Masakrat e Drenicės shėnojnė falimentimin e politikės sė gandizmit nė Kosovė dhe u ēojnė shqiptarėve mesazhe cinike: jeni tė braktisur nga tė gjithė, nuk keni rrugė tjetėr pėrveē nėnshtrimit pa kushte nėn kėmbėt e regjimit tė Millosheviēit ose tė zhdukjes me mjete moderne nga barbaria mesjetare serb. (Abdi Baleta, “Kosova: nga Dejtoni nė Rambuje”, “Koha”, Tiranė 1999, f. 196.)

    Ky paragraph permban nji permbledhje t’ t’ gjitha atyne thesis me ane t’ t’ cillave centret serbe t’ propagandes synojshin me manipulu opinionin shqiptar:

    -Se ka nji conspiracy euro-americano-serb kundra shqiptarve, t’ cillet e kane gjithe boten kundra.

    -Se SHBA-t janė tuj i mashtru shqiptart dhe se i kanė lanė dore t’ lire Millosheviqit me ushtru genocid mbi shqiptart, dhe se kta tė fundit kanė vetem nji rrugdalje sikur mos me dashte me u zhduke krejt prej genocidit serbian: Me iu submitu (nanshtrohen) serbve.

    Gjate gjithe kohes s’ luftes n’ Kosove, Baleta dhe Feraj rujten nji linje egersisht antiamericane n’ shkrimet e veta, tuj u shprehė n’ terma si ato qi citova ma nalt. Antiamericanismi i Baletas dhe Ferajt vjen sa kah e kalumja e tyne communiste, aq edhe kah sentimentet e tyne fundamentaliste islamice. Experience e madhe e Baletas n’ ushtrimin e antiamericanismit demagogic communist daton n’ vitet e permanence-s sė vet n’Nationet e Bashkume. Experienca e vet e dyte e madhe n’ demagogy-n antiamericane daton nė vitet e nantdheta. Ashtu si atbote, edhe tash, Baleta nuk criticon dhe accuson per tendency antishqiptare thjesht functionarė t’ ndryshem americanė, por accuson SHBA-t n’ pergjithsi. N’ vigjilje t’ fushates s’ NATO-s kundra Serbia-s, Baleta dhe Feraj kjenė t’ vetmit politicanė dhe analystė shqiptarė, veq communist-ve pathologicė, Maks Hasani dhe Hysni Milloshi, qi u shprehshin haptas kundra SHBA-ve. “Rimėkėmbja” dhe “Bota Sot” kjenė t’ vetmet ditore shqiptare me nji profile egersisht antiamericane dhe anti-NATO.

    Tuj dashtė me u futė shqiptarve nė tansi, dhe atyne t’ Kosoves n’ veqanti, iden se SHBA-t janė pjese e conspiracy-s historic t’ Fuqive t’ Mdha kundra “kombit” shqiptar, conspiracy qi veprojte n’ favour t’ serbve edhe gjate luftės n’ Kosove, n’vitet 1998-1999, Baleta, n’ article t’ vet, “Diplomacia evroatlantike perkėdhel Serbinė”(“Bota Sot”, 14-15-16 mars 1998 dhe “Rimėkėmbja” (17-24 mars 1998), n’ pjesen me nantitull “Mallkuar qoftė emri i Londrės”, e krahason Groupin e Contactit, qi atbote kje mbledhė per Kosovėn, me “koncertin” e Fuqive tė Medha qi u tubun n’ Congress-in e Berlinit, si dhe e accuson diplomacy-n occidentale, tuj includu ate americane, se:

    Pėrcaktoi koordinatat pėr ta trajtuar ēėshtjen e Kosovės si ēėshtje minoriteti nė Serbi. Pikėrisht, me konkretizimin e kėtyre projekteve u mor Grupi i Kontaktit tani, nė mbledhje tė tė cilit, pėr paradoks, pėrfaqėsohen po aq shtete sa nė vitin 1913(mungon sigurisht perandoria e dikurshme Austro-Hungareze, mbrojtėsja mė e vendosur e shqiptarėve, dhe janė tė pranishme SHBA, qė mė shumė synojnė tė kėnaqin Serbinė. (ibid. f. 290.)

    N’ shkrimin “Caktohet afati i kapitullimit tė shqiptarėve” (“Rimėkėmbja”, 3 maj 1998 dhe “Bota Sot”, 5 maj 1998), tuj shkrujt per tubimin e Groupit tė Contactit, per Kosoven, Baleta thote:

    Qysh nė Kongresin e Berlinit, 6 fuqi tė mėdha tė kohės, ku tani mungon Perandoria Austro-Hungareze, por janė shtuar SHBA, bėjnė tė njėjtėn gjė me Kosovėn e Shqipėrinė nė pėrgjithėsi. E megjithatė, shqiptarėt as kanė venė mend e as duan tė venė, tė paktėn pėr tė kuptuar realitetin, pėr tė mos u ngopur me lugė bosh dhe pėr tė mos dalė si budallenj para botės. (ibid. f. 304.)

    Kjo asht prova se Baleta, bahet ricyclues i nji thesis t’ historiography-s s’ regime-t communist, sipas s’ cilles ka pasė nji conspiracy occidental per coptimin e “kombit” shqiptar, conspiracy ky qi nis, sė pakut, qi me Congressin e Berlinit, nė vitin 1878 dhe qi continuoi me Conferencen e Londonit, n’ vitet 1912-13. Por kjo asht edhe nji thesis serbo-ruso-greeke sepse synon me nxite resentmentin antioccidental tek shqiptart. E verteta historice asht se Congressi i Berlinit rezultoi shumė fatlum per shqiptart, kahse ai corrigoi crimin qi Russia dhe Turkey bane kundrejt “kombit” shqiptar dhe, specificisht kundrejt Gegnis, n’ Conferencen e San Stefanit. Sipas termave t’ Tractatit t’ San Stefanit, u bajte coptimi i Gegnis (n’ dy ant e kufinit t’ 1913-s), dy t’ tretat e s’ cilles iu jepshin Serbia-s, Bulgaria-s dhe Malit tė Zi. Congressi i Berlinit, n’ saje t’ pressionit britainian-austrohungarian e prapsoi ket zhvillim t’ kobshem, tuj i shkeputė Shqipnis vetem Ulqinin. Pranej, serbt, bulgart, greekt dhe russiant mbeten shume t’ paknaqė kah termat e Tractate t’ Berlinit.

    Edhe n’ Conferencen e Londonit, shqiptarve vertet iu ba padrejtsi tuj u vu kufini mjedis hapsines shqiptare, por nuk duhet harru se nė kohen qi nisi punimet conferenca, serbt paten arritė n’ Shkumbin, malazezt mbajshin t’ rrethume Shkodren, ndersa greekt kjenė futė n’ Toskni. Me kenė per shqiptart, tė cillet nuk ia arritėn me i mbrojte trevat e tyne, kufini serbo-greek pat me u vu n’ Shkumbin, sikur dojshin russiant, dhe sot nuk kje tuj existue as shtet shqiptar dhe me shume gjase, as edhe ethni shqiptare. Kje grat (falė) ndikimit t’ Britain t’ Madhe, por edhe t’ Austro-Hungary-s, qi serbt u detyrun me u terhekė kah Shkumbini tek Bjeshkėt e Namuna dhe malazezt me zbrazė Shkodren. Pra, edhe Conferenca e Londonit, nuk kje fatkeqe per shqiptart, kahse, gjithsesi, atje u decidu n’ utility t’ tyne.

    Ndersa n’ shkrimin e vet “Rusia po merr frenat e diplomacisė nė Ballkan”, publicu tek “Bota Sot” n’ 25 qershor 1998 dhe tek “Rimėkėmbja” n’ 30 qershor 1998, Baleta shtjellon theory-n se Europa dhe SHBA-t i kanė lanė dore t’ lire Rusis per Kosova-n, n’ mnyre qi Russia me e rregullu ket punė s’ bashku me serbt. Sipas Baletas kjo gja asht ba n’ virtut t’ “Vijės sė Teodosit” dhe t’ “Marrėveshjes sė Jaltės”. Kuptohet qi synimi i Baletas asht shkurajimi i shqiptarve dhe nxitja e dyshimit, urrejtjes dhe anmiqsis sė tyne kundrejt Occident-it dhe sidomos kundrejt SHBA-ve. Ja se qka thote Baleta n’ ket shkrim:

    Por Evropa e SHBA nuk kanė qejf ta mbajnė kėtė parasysh kur ėshtė fjala pėr Kosovėn. Ata sikur mezi presin qė frenat e politikės e tė diplomacisė pėr ēėshtjen kosovare e shqiptare t’ia lenė Rusisė…Kur diplomacia perėndimore ia le Rusisė rolin kryesor nė ēėshtjen e Kosovės ajo shkel tė gjitha parimet qė ka shpallur dhe krijon terren pėr rreziqe edhe mė tė mėdha nė tė ardhmen. Faktet tregojnė se me shumė dinakėri diplomacia perėndimore pikėrisht kėtė pėrpiqet tė bėjė, tė ringjallė Jaltėn e vitit 1945, qė me sa duket ėshtė konfirmuar edhe nė Maltė kur prresidentėt e SHBA e BS para disa vitesh bėnė marrėveshjet pėr periudhėn pas luftės sė ftohtė.

    Diplomacia perėndimore duket se i arriti objektivat e saj jo shumė tė avancuar nė Ballkan me pavarėsimin e Sllovenisė, tė Kroacisė, me ndarjen e Bosnjės, dhe njė status tė privilegjuar pėr njė shtet pa emėr. Tani diplomacia perėndimore me sa duket po kujdeset qė tė vendosė nė Ballkan njė “statu-quo” ndikimi me Rusinė sipas vijės sė Theodosit, sipas ndarjes midis Evropės sė krishterė ortodokse dhe Evropės katoliko-protestante. Pazari mė i keq bėhet nė kurriz tė shqiptarėve qė pėrdoren pėr “kusur”. Perėndimi gjithmonė ėshtė treguar dorėlėshuar ndaj Lindjes duke ia lėnė Shqipėrinė. (ibid. f. 316-317.)

    Thesis se Accordi i Jalte-s, n vija t’ pergjithshme, mbetet n’ fuqi ende, asht thesis kryesore me t’ cillen synon me lujtė propaganda russiane. Por, veq propaganda, sepse diplomacy-a rusiane e din mire se ky accord ka marrė fund bashke me Murin e Berlinit. Position-i i nji shteti t’ madh n’ framework-un e nji Urdhni Botnor varet kah pesha e ktij shteti n’ balancen globale t’fuqis. Russia pati nji position t’ mire n’ Urdhnin e Jaltes, per shkak t’ peshes s’ saj n’ balancen e at’hershme t’ fuqis. Kur fuqia e Russia-s u dobsu shume, ajo nuk mujti me i rujtė ma benefit-et qi i fitoi n’ Jalte dhe me ket u shemb edhe vet Urdhni Jaltes. N’ Urdhnin e Ri Botnor, position-i i Russsia-s ka me kenė n’ rapport me fuqin e saj actuale, qi asht dukshem ma modeste. Pranej, edhe shume kah zonat e saj t’ dikurshme t’ influences i kane kalu Occident-it, e specificisht SHBA-ve. Theory e “Vijės sė Teodosit”, tė cillen Baleta e ka copy-u kah Aurel Plasari, potencohet sot kah propaganda russiane dhe serbiane, n’ mnyre qi me u gjetė nji pike e re referimi mbikohore per geopoliticn slavo-orthodoxe, pas shembjes s’ Urdhnit t’ Jalte-s. N’ shkrimin e vet, “Kujdes edhe nga diplomacia amerikane” (“Bota Sot”, 28 korrik 1998), Baleta kerkon me u fute shqiptarve t’ Kosoves mosbesimin tek SHBA-t:

    Kohėt e fundit ra shumė nė sy tėrheqja e dukshme e SHBA nga qėndrimet e forta kėrcėnuese ndaj Serbisė dhe afrimi me qendrimet demagogjike e hileqare tė Evropės, aq sa pėr shumė njerėz lindi pyetja enigmė: ē’patėn kėshtu SHBA pikėrisht pas premtimit qė bėri Klintoni se nuk do tė lejojė Bosnjė tė dytė nė Kosovė? Po vihet re nėpėrmjet njė sėrė veprimesh se SHBA ka paraqitur njė “konceptim tė ri” pėr problemin dhe po kėrkojnė zgjidhjen mė shumė nė stilin e diplomacisė sė Hollbrukut «presion mbi mė tė voglin e mė tė dobėtin. (ibid. f. 334.)

    N’ shkrimin “Genocid evropian mbi shqiptarėt” (“Bota Sot”, 2 gusht 1998), Baleta shprehet:

    Evropa dhe Amerika i ndezėn dritėn jeshile genocidit serb nė Kosovė qysh nė muajin shkurt. Ato i lanė dorė tė lirė Millosheviēit qė tė vrasė, tė presė e tė djegė si tė dojė. Tani del qė edhe aeroplanėt e NATO-s i ēuan pėr tė trembur shqiptarėt, jo Millosheviēin. Evropa i dha leje Millosheviēit tė zbatojė taktikėn e tokės sė djegur. Kur panė se shqiptarėt po rezistonin dhe u organizuan pėr luftė vetėmbrojtėse nė mėnyrė tė pabesueshme, atėherė diplomacia euroatlantike lejoi Millosheviēin tė ndėrmerrte edhe ofensivėn mė tė fundit nė Rahovec, Llapushnik, Malishevė e Junik. Kėtė diplomacia perėndimore e bėri pėr tė arritur atė qė nuk mundi tė realizonte me masakrat e Drenicės, pėr tė thyer vullnetin e shqiptarėve dhe pėr tė siguruar kapitullimin e faktorit politik shqiptar. A do tė arrijė kėsaj rradhe? Tė shohim. (ibid. f. 343-344.)

    N’ vigjilje t’ Conferences s’ Rambouille-s, Baleta shkrunte:

    Thirrjet e shqiptarėve drejtuar NATO-s e diplomacisė ndėrkombėtare pėr ndihmė edhe mė tutje do tė mbeten ‘zėra nė shkretėtirėn’ e indiferencės e tė cinizmit ndėrkombėtar ndaj tragjedisė sė shqiptarėve. (“Rimėkėmbja”, 19 janar 1999, f. 1-2.)

    Tuj shkrujtė n’ t’njajten linje, Feraj, n’ shkrimin e vet, “Tė mos hedhim firmėn e tradhėtisė” (“Rimėkėmbja”, 2 shkurt 1999 dhe “Bota Sot”, fror 1999), potencojte thesis t’ Baletas, tuj ba thirrje qi shqiptart mos e firmojne n’ mnyre t’ njianshme documentin e Rambujesė, tuj e qujte tradhti firmimin. Ja sesi shkrun ai:

    Janė dhėnė njoftime pėr njė projekt tė bazuar nė projektet tė deritanishme tė Hillit, qė do t’u paraqitet nė formė ultimatumi, me afat tė caktuar saktėsisht (96 orė) serbėve dhe shqiptarėve me alternativėn “merre ose lere” dhe pas tė cilit do tė fillojnė sulmetushtarake tė NATO-s dhe pėrgjithėsisht pasojat e ultimatumit. Nėse Millosheviēi nuk pranon ultimatumi do tė zbatohet ndaj tij, d.mth Serbia do tė bombardohet.

    Nėse Millosheviēi e pranon, atėherė shqiptarėt dalin si jokooperativė me faktorin ndėrkombėtar dhe ultimatumi zbatohet ndaj tyre. Edhe nė kėtė situatė, shqiptarėt nuk kanė pse e pranojnė projektin. Faktori ndėrkombėtar nuk ka ēka t’u bombardojė atyre, por Millosheviēit do t’i lejohet edhe njė fushatė kundėr tyre. Megjithatė, me ket Kosova i afrohet shumė pavarėsisė. Ky ėshtė presioni i fundit dhe nėse pėrballohet, pas tij vjen pavarėsia. (“Rimėkėmbja”, 2 shkurt 1999, f. 2.).

    Veq ky paragraph do tė mjaftonte me kuptu sesa diabolic asht arsyetimi i Ferajt. Feraj asht tejet conseguent n’ bindjen se documenti i Rambouille-s nuk duhet firmue dhe kerkon qi kjo attitude me u mbajtė edhe n’ nji situation imaginar kur, no serbt, por shqiptart do t’u gjindshin nan msymjen ushtarake t’ NATO-s. NATO, sipas Ferajt, n’ ket rast pat me e leju edhe Millosheviqin me ndermarrė nji msymje t’ re n’ Kosove. Feraj thote se, me u arrite deri tek pamvarsimi i Kosoves, shqiptart duhet me hy n’ lufte edhe me NATO-n, sikur mos t’ u mjaftojte anmiqsia e Serbias dhe Russia-s. Sipas Ferajt, pasi ka me u fitu lufta e parashikume prej tij, kundra NATO-s dhe serbve, at’here, Kosova ka me fitu pavarsin. Sesi ka me u ba e mujtshme kjo fitore, Feraj nuk jep kurrfarė shpjegimi.

    Ai thjesht ban nji humor t’ kobshem me shqiptart e Kosoves, tuj i terrorizu ata me iden se s’ shpejti kane me u ndodhe n’ lufte edhe me NATO-n veq serbve. Ai i fton shqiptart e Kosoves mos me tutė as para nji ksi challenge, por madje e paraqet ate si rrugdaljen ma t’ mire. Notioni i luftes kundra gjithe botes, kundra NATO-s dhe Serbia-s, SHBA-ve dhe Russia-s etj., ka dalė drejtperdrejt kah text-et strategice ushtarake enveriane, ku u parashikojte qi Shqipnia socialiste me perballu nji lufte n’ t’ cillen do t’u msyjte njiherit kah NATO dhe Tractati i Varshaves. Ndryshimi asht se, derisa Enver Hoxha nuk e pati seriousisht, dhe i thonte kto fjale n’ nji kohe kur kurrkush nuk pati ndermend me e msye, Feraj e pati seriousisht sepse ai shkrun n’ nji kohe lufte. Ndersa Baleta, n’ shkrimin e vet “Narkozėdhėnėsit nė operacionin Rambuje” (“Rimėkėmbja”, 9 mars 1999, “Bota Sot” 8-9 mars 1999), ia kthejte:

    Nuk ka asnjė garanci pėrse edhe nė tė ardhmen SHBA nuk do tė veprojnė si deri tani qė me politikėn e tyre tė favorizojnė Serbinė e jo shqiptarėt”. (“Rimėkėmbja”, 9 mars 1999, f. 7.)

    N’ shkrimin “Paria e shiti Kosovėn, Paria e shiti Kosovėn!” (“Rimėkėmbja”, 9 shkurt 1999, “Bota Sot”, shkurt 1999), Feraj edhe nji here i stygmatison si tradhtarė pjestart e delegation-it shqiptar t’ Kosova-s qi shkun nė Conference-n e Rambouille-s, thjesht per factin qi acceptun me pjesmarrė n’ conference. Ai shprehet:

    Marrėveshja e nėnshkruar do tė zbresė nė njė dokument tė asaj klase qė zakonisht quhet dokument tradhėtie”. (“Rimėkėmbja”, 9 shkurt 1999, f. 2.) Ma tej, n’ t’ njajtin shkrim, ai shton se:

    Sidoqoftė, situata qė mund tė krijohet nė fund tė konferencės, mund t’i ngjajė asaj pas dėshtimit tė kryengritjes sė vitit 1912 nė rradhė tė parė nga tradhėtia e Isa Boletinit dhe thirrjes sė drejtė tė popullsisė: “Paria e shiti Kosovėn, paria e shiti Kosovėn! Paria e Kosovės, pėrveē Hasan Prishtinės, nuk guxuan mė tė kthehen nė Kosovė. A do tė pėrsėritet kjo thirrje? A do tė guxojnė tė kthehen nė Kosovė ata qė shkuan nė Rambuje?. (ibid. f. 2.)

    Por situation-i i Kosoves n’ marsin e vitit 1999 kje krejt i ndryshem, krahasum me ate t’ gushtit 1912, kur deshtoi kryengrejtja shqiptare. N’ vitin 1999, shqiptart u gjinden n’ lufte me nji anmik qi nuk e mujtshin dot ushtarakisht, Serbia-n, t’ cillen veq presioni i factorit international e specificisht i SHBA-ve, e ndalte me ushtru nji genocid t’ papamė mbi shqiptart. Kuptohet qi, n’ kto rrethana, definimi i statusit tė Kosova-s nuk u varte kah shqiptart, por kah factori international. Shqiptart e paten declaru pavarsin e Kosova-s qi n’ vitin 1992, por nuk kjenė t’ afte me e materializu.

    Ndersa n’ gusht tė vitit 1912, shqiptart paten perballė nji anmik si Turkey, t’ cillin e paten mposhte ushtarakisht n’ gusht 1912. Por leadership-i i kryengrejtjes nuk dojte me e declaru pavarsin kahse pati conflict interesash; dojte me rujte postet dhe propriety n’ Empire-n Osmane. Sikur kam tregu ma nalt n’ ket liber, tuj polemizu me thesis-it e paraqitme n’ librin e Ferajt, nė gusht 1912 kje dashte qi leadershipi i kryengrejtjes shqiptare me e declaru shtetin e pamvarun shqiptar. Por kjo nuk u ba nan ndikimin e toskut Ismail Qemali dhe factotumit i ktij t’ fundit kje Hasan Prishtina me 14 pikat e veta integracioniste-me u shprehė nė nji term t’ Ferajt.

    Sikur me u pasė arrijte deri tek krijimi i shtetit shqiptar, qi n’ gusht 1912, fqijt balkanas nuk kjenė tuj e pasė t’ lehte me i msye trevat shqiptare dhe me i coptu ato mes vedit, sikur banė dy muj ma pas n’ luften balkanase. N' se ka nji tradhtar n’ 1912, ky asht Hasan Prishtina (shfajsimi i vetem per t’ asht qi i besonte shume I. Qemalit) dhe no Isa Boletini. Tuj e krahasu situation-in n’ vitin 1999 me ate n’ vitin e zi 1912, Feraj kerkon me kriju panic tek shqiptart e Kosoves. N’ vigjilje dhe gjate Mbledhjes s’ Rambouille-s, Baleta dhe Feraj activun gjithe demagogy-n e vet, me perhape bindjen se, SHBA-t dhe NATO nuk e kerkojshin firmen e shqiptarve, n’ mnyre qi me pasė mujtsi me ba msymjen kundra Serbia-s, por veq me i futė shqiptart n’ kurth. Dy jave dite para nisjes s’ bombardimeve kundra Serbia-s, Baleta, n’ shkrimin “Nga Dejtoni nė Rambuje: mashtrim dhe ngushėllim” (“Bota Sot”, 28 shkurt-5 mars 1999 dhe “Rimėkėmbja”, 9, 7, 23 mars 1999), u shprehte se shqiptart nė asnji mnyre nuk duhej me e firmu Accord-in e Rambouille-s dhe u tallte me ata qi thojshin se firma e shqiptarve u dojte qi NATO me e bombardu Serbia-n, tuj e qujtė ket nji vetmashtrim:

    Pėr tė nėnshkruar njė marrėveshje duhen firmat e tė dy palėve. Kurse nėnshkrimi vetėm nga pala shqiptare do tė ishte thjesht njė kapitullim i njėanshėm dhe pa kushte…Bisedimet e Rambujesė sipas teknikės qė njeh e drejta ndėrkombėtare nuk kanė pėrfunduar, sepse serbėt nuk kanė dhėnė pėlqim pėr asnjė detyrim tė tyre, madje nuk kanė deklaruar se janė plotėsisht tė kėnaqur me lėshimet qė ka bėrė pala shqiptare. Kėshtu qė do tė ishte gafė e madhe po tė vinin nėnshkrimet delegatėt shqiptarė, sepse do tė dilnin para botės si njerėz qė nuk kuptojnė se ēfarė bėjnė. Megjithatė, ėshtė e ēuditshme, se ata po qortohen si tė pazotė, si njerėz pa nuhatje, qė humbėn rastin tė vinin nė pozitė tė vėshtire Serbinė.

    Madje disa shkojnė edhe mė larg dhe thonė se duke mos vėnė qysh para mbarimit tė bisedimeve firmat nė marrveshjen qė rregullon aspektin politik tė problemit, shqiptarėt paskan shpėtuar Serbinė nga bombardimet sepse NATO tani nuk ka si sulmon . E keqja ėshtė se tė tilla qortime shqiptarėve po u bėhen edhe nga anė e njerėz prej ku ato priteshin mė sė pakti . Na pezmatoi shumė komenti qė dėgjuam nėpėrmjet «Zėrit tė Amerikės» nga ish-senatori amerikan Bob Doll i cili e konsideroi gabim tė rėndė mosnėnshkrimin e dokumentit nga delegacioni shqiptar, madje shpalli se kjo mund t’u kushtojė shqiptarėve humbjen edhe tė asaj pėrkrahjeje qė kanė pasur deri tani nė SHBA. (A. Baleta, “Kosova…”, f. 248-249.)

    Nė po t’ njajtin artikull, Baleta, shprehet se:

    Rambujeja shėrbeu pėr tė legalizuar faktikisht shkeljen dhe zhvleftėsimin e marrėveshjes Hollbruk-Millosheviē nga Serbia. Tani SHBA janė angazhuar pėr tė zbatuar njė marrėveshje krejt konfuze qė do tė pėrfundojė nė nėpėrkėmbjen e tė drejtave dhe interesave shqiptare. Faktet po sugjerojnė qė besimi tek SHBA-ja edhe nė tė ardhmen duhet tė jetė shumė i matur. SHBA nė Kosovė po pėrpiqen tani tė shpėtojnė nismat e politikės sė tyre mė shumė se tė zgjidhin lėmshin qė diplomacia perėndimore ngatėrron papushim herė me dashje, herė nga neglizhenca. (ibid. f. 276.)

    Por, manifesto ma i plotė i thesis-ve qi serbt synojshin me i shndrru n’ obsedime tek shqiptart, asht shkrimi i Ferajt “A mashtrojnė SHBA?” (“Rimėkėmbja”, 9 mars 1999, “Bota Sot”, mars 1999). Ktu po sjelli veq dy paragraphe kah ky shkrim:

    Firmosja e Rambujesė nga shqiptarėt u duhet amerikanėve jo pėr tė ndėrhyrė dhe dėrguar trupa nė Kosovė, por pėr tė mos ndėrhyrė dhe pėr tė mos dėrguar trupa nė Kosovė. Nė qoftė se pushtetin dhe pushtimin serb e pranojnė me marrėveshje shqiptarėt, atėherė SHBA nuk ka asnjė detyrim tė mbajė premtimin pėr vijėn, pėr moslejimin e Bosnjes nė Kosovė etj. Ne, do tė thonė SHBA, u patėm premtuar se nuk do tė lejojmė agresionin serb, por shqiptarėt kanė pranuar vetė tė mbeten nėn pushtetin e Serbisė(kap. I, pika 4 e marrėveshjes dhe pika tė tjera), tė ndėrtojnė besimin e ndėrsjelltė dhe njė Jugosllavi demokratike (korniza, neni II, nė shumė pikat e tij). Kėmbngulja e SHBA-ve qė shqiptarėt tė firmosin kėtė marrėveshje ėshtė dėshmia mė e mirė se SHBA nuk do tė mbajnė fjalėn as pėr dėrgimin e trupave. (“Rimėkėmbja”, 9 mars 1999, f. 2.)

    Feraj, n’ t’ njajtin shkrim, kshtu e kundreshton thesis se NATO-s dhe SHBA-ve u duhet firma e shqiptarve n’ Rambouille, n’ mnyre qi me pasė mujtsi me e nisė fushaten ushtarake kundra Serbia-s:

    Argumenti ėshtė qesharak. NATO e paraqet situatėn sikur veprimtaria e saj varet nga firma e shqiptarėve. Po firmosėn shqiptarėt, NATO e bombardon menjėherė Serbinė; po nuk firmosėn, NATO nuk mund tė veprojė. Kėshtu, shqiptarėt dalin si komandanti supreme i NATO-s dhe NATO del se ėshtė nė varėsi tė njė firme tė shqiptarėve. Kjo ėshtė qesharake. NATO nuk varet as nga OKB dhe Kėshilli i Sigurimit, as nga firma e shqiptarėve. Ajo ka urdhėrin tė firmosur. Po nuk dėshiron tė veprojė. Firma e shqiptarėve nuk i ndryshon dėshirat e NATO-s, as vullnetin politik tė saj. Ėshtė e pabesueshme propaganda se NATO komandohet nga 15 shqiptarėt e Rambujesė dhe se mjafton firma e tyre qė NATO tė veprojė. (ibid. f. 2.)

    Por, sikur NATO me e ndermare msymjen kundra Serbia-s, pa firmu shqiptart documentin e Rambouille-s, at’here, NATO nuk kje tuj pasė kurrfare argumenti me intervenu, ndoshta me perjashtim t’rastit kur do t’u msyjshin t’dy palet, si serbt ashtu dhe shqiptart, gja t’cillen e dojte national-islamismi shqiptar. N’ ket kohe, nuk pati mbetė kalama n’ Beograd qi nuk e pati kuptu se po mos firmojshin shqiptart, NATO nuk i bajte dot gja Serbia-s. Ket gja nuk e paten “kuptu” veq “analyst”-at e thelle Abdi Baleta dhe Hysamedin Feraj. Naturisht qi edhe ata e paten kuptu, por shkrujshin kshtu se cultivimi i urrejtjes kundrejt Occident-it, SHBA-ve dhe NATO-s, si forca ushtarake e Occident-it, asht nji prej linjave kryesore t’ propagandes s’ national-islamismit shqiptar.

    Kah kjo gja paten me profitu natyrisht serbt, t’ cillet, sikur mos me e firmu shqiptart documentin e Rambouille-s, kjenė tuj e evitu goditjen fushaten ajrore t’ NATO-s. Ky shkrim i Ferajt tregon se ai, nji jave dite para nisjes s’ fushates ajrore t’ NATO-s kundra Serbia-s, kje engage-u me shpetue Serbia-n kah kjo msymje. N’ vigjilje t’ Conference-s s’ Rambouille-s, Baleta, fuqimisht e kundreshtoi kerkesen e factorit politic shqiptar n’ Kosove dhe t’ diplomacis americano-britainiane, qi n’ Kosovė t’u deploy-ojshin trupat e NATO-s. Arsyetimi i Baletas kje ky:

    Vendosja e forcave tė NATO-s nė Kosovė tani mund tė pėrdoret si pretekst qė Greqia tė shtojė forcat e saj nė Shqipėri, gjoja nė kuadėr mė tė gjerė tė planeve tė NATO-s. Disa politikanėve shqiptarė u duket se po bėjnė trimėri tė madhe kur drejtojnė thirrje qė NATO-ja tė ndėrhyjė ushtarakisht nė Kosovė. Kurse ata qė zbatojnė diplomacinė Nano-Milo-Majko e dinė se ē’po bėjnė. Tani ėshtė kėrkesė e kapėrcyer nga situatat ajo qė nė Kosovė tė dėrgohen forca tė NATO-s. (ibid. f. 188.)

    Ktu nuk ka necessity per comment, sė pakut per asnji shqiptar t’ vertete. N’ shkrimin e vet “Rambuje: nga krahinė nė oblast” (“Rimėkėmbja”, 16 mars 1999, “Bota Sot”, mars 1999.), Feraj shprehet:

    Nji nga argumentet kryesore i paraqitur nga shqiptarėt qė pėrkrahin firmosjen e marrėveshjes thotė se po tė firmosin shqiptarėt NATO do tė ndėrhyjė nė Kosovė. Kjo ėshtė njė rrenė kryesisht e shqiptarėve, sepse faktori ndėrkombėtar thotė se po tė firmosin shqiptarėt i hapet rruga Millosheviēit dhe jo ndėrhyrjes sė NATO-s. Ndėrmjet kėtyre dy argumenteve ka dallime. Argumenti i pėrkrahėsve shqiptarė nuk qendron, sepse NATO nuk varet as nga firma e Kėshillit tė Sigurimit tė OKB e jo mė nga firma e shqiptarėve. (“Rimėkėmbja”, 16 mars 1999, f. 3.)

    Feraj shkoi deri atje sa me organizu, per count-in e Departamentit tė Sociology-s (ku asht pedagog) tė Faculty t’ Shkencave Sociale t’ University t’ Tiranes, nji nji opinion poll me banorė t’ zones s’ Tiranes, mbi ate se a u dujte nanshkru apo no documenti i Rambouille-s kah shqiptart. Perfundimet e ktij opinion poll, qi consistojte n’ 326 intervista, Feraj i publicoi t’ dhanat n’ shkrimin e vet “Opinioni publik i tiranasve per Rambujenė” (“Rimėkėmbja”, 16 mars 1999, “Bota Sot”, mars 1999.). Sipas commenteve qi u ban Feraj t’ dhanave t’ ktij ancetimi, ai tregoi se katundart kjenė category-a qi kanė pasė ma pak dyshime per firmimin kah ana e shqiptarve t’ documentit t’ Rambouille-s. Del se fshatart tiransa, e paten kuptu ma mire se analyst-at e thelle Abdi Baleta dhe Hysamedin Feraj, se hudhja e firms n’ document-in e Rambouille-s kje shpetimtare per shqiptart. Ndersa vetem nji jave dite para nisjes s’ fushates ajrore t’ NATO-s kunder Serbia-s Baleta kje tuj i msye n’ ket mnyre SHBA-t, tuj dashtė me cultivu tek shqiptart mosbesimin dhe urrejtjen kundrejt SHBA-ve:

    Edhe diplomacia ndėrkombėtare, pėrfshirė atė amerikane, tregoi ndaj qėndrimeve tė UĒK-sė e tė Hashim Thaēit, tė cilin SHBA e pėrkėdhelėn shumė nė pėrfundim tė fazės sė parė tė Rambujesė njė nervozizėm tė shtuar qė mund tė jetė vetėm dėshmi e e pakėnaqėsisė sė daljes nė shesh tė mungesės sė sinqeritetit nė shumė lėvizje diplomatike e tė kurdisura pėr tė ndikuar mbi shqiptarėt. (“Rimėkėmbja”, 16 mars 1999, f. f. 4.)

    Derisa NATO dhe specificisht SHBA-t u engage-un, tuj nisė qi prej gjyses sė dyte t’vitit 1998, me pergatite fushaten ajrore kundra Serbia-s s’ Millosheviqit, sikur kjo e fundit me i refusu kushtet e bashksis internationale, national-islamismi shqiptar e specificisht dy propagandistet kryesorė t’ tij, Baleta dhe Feraj, kjenė engage-u n’ nji fushate bombardimesh verbale kundra NATO-s dhe SHBA-ve, n’ t’cillen nuk hesitun me i perdore t’gjitha llojet e “armve”, sikur shifet prej shkrimeve t’tyne qi i kam citu ma nalt.








    1

  10. #30
    ..... .....
    Anėtarėsuar
    11-05-2008
    Postime
    2,503
    "Edhe Injeksioni apo Vaksina e perbejn Dhunen , Mirpo e Sjellin Sherimin"
    Shprehje e goditur Fisnik por personalisht me bejne reaksion vaksinat dhe si kam bere kurre.

    Gjithashtu vaksina injektohet qe te fitosh imunitet ndaj nje semundje te caktuar qe ne kete rast pretendohet sllavo-greqizmi. Por c'eshtja shtrohet ne kete drejtim, sllavo-greket bashkejetuan me shqiptaret per 9 shekuj (kur Perandoria Otomane nuk ekzistonte) dhe me lind natyrshem pyetja (sic do i lindte edhe shume te tjerve),se ne saj te kujt mbijetuan paraardhesit tane keto 9 shekuj? Dhe a duhej se s'ben ndihma e Perandorise Otomane qe te na shpetonte nga virusi sllavo-grek? Duhet te marresh nje virus qe te shpetosh nga nje tjeter kur dihet qe keto dy viruse jane dashnore te njeri-tjetrit? Dhe nje pyetje tjeter eshte se pse shqiptaret pasardhes te arberve dolen me te masakruarit nga Sulltani?

    Po mos te ishte islami shqiptaret do te ishin me shume ne numer por jo "shqiptar" - Faik Konica

  11. #31
    i/e regjistruar Maska e mia@
    Anėtarėsuar
    11-01-2008
    Vendndodhja
    Twilight Zone...
    Postime
    10,676
    Pash Zotin ,Crici,boll na bere copy/paste ,se na more mend me keto shkrime aq te gjata,qe nuk mora mundimin ti lexoj fare.
    Feelings change - memories don't.

  12. #32
    Lazaratas Maska e Bel ami
    Anėtarėsuar
    17-04-2002
    Vendndodhja
    Lazarat
    Postime
    1,184
    Creic me te vertete na merzite me ato artikuj.

    White_Knight ke te drejte.Ne fushe Kosove shqiptaret luftuan krah ballkanasve ne betejen qe fatkeqesisht e humben.Gjithmone me vijne ne mendje disa vargje te poetit Agim Shehu

    ... Ti qe ke lind Shend Kostandinin
    Ti qe ke lind Nike Dardanin
    Ne ball me hymn te krishterimit
    ne kembe me pranga te tiranit.

    Deri ne vitin 1913 Porta e Larte kundrshtoi me force Mevetesine e Shqiperise dhe pak me vone mbeturinat e saj si Haxhi Qamili kerkuan serisht Baben.Ndersa shteti mysliman turk u jep me gjithe qejf shteteve te krishtera Serbi,Greqi,Mal i zi nga tokat e Shqiperise. Kjo tregon qarte se ata asnjehere nuk na kane dashur,por thjesht shfrytezuar.Gjithashtu edhe mareveshja e Ataturkut me mbretin e Greqise per shkembimin e popullsive myslimane Came me ato greke qe jetonin ne bregun perendimor te Egjeut nuk duhet ta shikojme si keqardhje nga ana e Turqise, por si nje spastrim teritorial qe ju be Camerise. Patriotizmi Cam e ndaloi kete shkembim popullsish.
    Mbase dola nga tema, por nuk mund ti lija menjane
    ... E ku thuhene ne karte
    Fjalet e Gjuhes se Zjarrte!

  13. #33
    Prenku i Dalmatėve
    Anėtarėsuar
    12-12-2008
    Vendndodhja
    Nė dritėn fosforike qė lėshojnė varrezat gjatė natės
    Postime
    1,008
    Histori false ėshtė se pėrmenden "grekėrit" nė vitet 1200 si luftėtarė kundėr Trojės.

    Histori false ėshtė se Aleksandri i Madh mėsohet si pjesė e historisė botėrore dhe jo e asaj kombėtare.

    Ka edhe mjaft tjera.

  14. #34
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    28-10-2006
    Postime
    163
    Dea 07 dhe Bel Ami, me falni.
    Zokonisht historia tregohet ndryshe nga Myslymane, ortodokse dhe katolike. Paragjykimi myslyman ose katolik, ose ortodoks ndikon shume nė mėnyrėn nė tė cilėn faktet tregohen, zgjedhen dhe inperpretohen.
    Qėllimi im ishte tė shoh si reagim kur historia e popullit shqiptar tregohet, dhe interpretohet nga njė shkupian myslyman (nėse kam kuptuar mirė) qė duket nė favor tė njė nacionalizmi shqiptaro-katolik...
    Nuk ka pasur reagime. Kam falimentuar.
    Shpresoj nė njė reagim tė Zerbinės, nga Bathore.

    Mė falni. Mė simpati: crici_01.

  15. #35
    i/e regjistruar
    Anėtarėsuar
    30-01-2009
    Postime
    280
    Dea e shpetoi feja myslimane kombin shqiptar nga asimilimi apo e ndihmoi te ruaje identitetin si komb?Njeriu nganjehere duhet te vrase mendjen e jo per modernizem apo per perkatesi fetare ( qe sma merr mendja se shqiptaret i ha shume meraku) te ja fuse dhe brockulla sic po ja fut ti.
    E keqja e Shqiperise ka ardhe nga Serbi dhe Greku dhe e keqja me e madhe i vjen nga ata shqiptare qe jane ortodokse dhe e identifikojne veten me greket. Besimi nuk ka te bej fare se je mysliman apo i krishtere.
    Kam lexuar se fundi Elena Kocaqin dhe i jap plotesisht te drejte kur thote se nese popullsia shqiptare nuk do te ishte me shumice myslymane sot ajo do te ishte ndare midis Greqise dhe Serbise.
    I pate shqiptaret dy dite para votimit. Turpi botes vijne turra turra vetem se nje grekaluq i shplare ,vjen e i premton se do ti jape shtetesi greke atyre dhe femijeve te tyre.

  16. #36
    Orthodhoks Maska e ilia spiro
    Anėtarėsuar
    02-02-2009
    Postime
    3,453
    Postimet nė Bllog
    1
    Kam lexuar se fundi Elena Kocaqin dhe i jap plotesisht te drejte kur thote se nese popullsia shqiptare nuk do te ishte me shumice myslymane sot ajo do te ishte ndare midis Greqise dhe Serbise.
    Perkundrazi, nese Orthodhoksia do te ishte besimi i shqiptareve, harta e Shqiperise sot do te ishte ajo qe botohet shpesh pra e "Shqiperise etnike". Me 1913, kur u ndane kufijte, aresyeja e ndarjes ishte pikerisht shumica muslimane e popullsise, sepse Evropa nuk mund te pranonte nje shtet te madh musliman ne qender te saj.

    "Teoria" se myslimanizmi na paska shpetuar Shqiperine nga zhberja, eshte nje budallallek historik, qe nuk i qendron realitetit, por qe perdoret sot thjesht per aresye politike, e financuar nga qarqe te dyshimta...
    Duaje te afermin tend si veten

  17. #37
    Veritas liberatis Vos
    Anėtarėsuar
    07-10-2006
    Postime
    2,204
    Citim Postuar mė parė nga flora57 Lexo Postimin
    Dea e shpetoi feja myslimane kombin shqiptar nga asimilimi apo e ndihmoi te ruaje identitetin si komb?Njeriu nganjehere duhet te vrase mendjen e jo per modernizem apo per perkatesi fetare ( qe sma merr mendja se shqiptaret i ha shume meraku) te ja fuse dhe brockulla sic po ja fut ti.
    E keqja e Shqiperise ka ardhe nga Serbi dhe Greku dhe e keqja me e madhe i vjen nga ata shqiptare qe jane ortodokse dhe e identifikojne veten me greket. Besimi nuk ka te bej fare se je mysliman apo i krishtere.
    Kam lexuar se fundi Elena Kocaqin dhe i jap plotesisht te drejte kur thote se nese popullsia shqiptare nuk do te ishte me shumice myslymane sot ajo do te ishte ndare midis Greqise dhe Serbise.
    I pate shqiptaret dy dite para votimit. Turpi botes vijne turra turra vetem se nje grekaluq i shplare ,vjen e i premton se do ti jape shtetesi greke atyre dhe femijeve te tyre.
    Nuk e mar vesh se si mund te thoni qe islami ju ruajti identitetin??!!
    500- vjet izolim
    500- e kusur vjet analfabete
    Gjysme e popullsise u largua jashte vendit per shkak te islamit
    Te tjere u larguan maleve per te njejten arsye
    Deri ne shekullin e 19-te myslimanet e dinin se ishin turq (ka dhe te tjere sot)
    Turku u ndaloi gjuhen shqiptare myslimaneve sepse i identifikonte si vetja e tij, te krishtereve ja u ndaloi sepse nuk deshte qe myslimanet te beheshin kurioze per kete gjuhe.
    Ne stamboll, u ndalua te perdorej emri shqipetar dhe shqiperi ne publik dhe ne mediat e asaj kohe.
    Osmanet na shkateruan, i bene shqiptaret me te eger sec ishin, u futi ne gjak dembelizmin i beri armiq me te gjithe fqinjet.
    Shpallja e pavarsise u be jo nga deshira por nga vete kushtet qe e detyronin.
    Nderkohe qe ne vendet fqinje toka ju mor bejlereve osmano-islamista dhe u be nje rishperndarje e tyre, ne shqiperi pushtetin e mbajten po ata bejlere qe i sherbyen me kaq devotshmeri osmaneve.

    E keshtu lista vazhdon...
    Tu themi 1000 faleminderit DIASPORES qe solli drite ne Shqiperine e Zeze.
    Shqiperia ka rreshtur se ekzistuari qe kur jevgjit i thane vetes "shqiptar".
    xfiles

  18. #38
    i/e regjistruar Maska e fegi
    Anėtarėsuar
    29-05-2009
    Postime
    5,767
    Historia shqiptare ndryshon gjdo koh,kush vjen ne pushtet e ndyshon jep kahjen tjeter.

  19. #39
    kujtimi Maska e KUJTIM CAMI
    Anėtarėsuar
    24-10-2008
    Vendndodhja
    prrenjas
    Postime
    463
    Pershendetje!
    Vetem pak mund te shpteosh nga historia e Shqiperise qe mesojne nxenesit sot ne shkolla.
    Shume gjera vazhdojne te mesohen si ne kohen e qoftelargut. Pa hyre ne detaje sepse e di qe do te fillojne polemikat une them se historianet e vertete te ketij vendi ta rishohin dhe ta rishkruajne historine dhe sa me shpejt me mire do te jete.

Faqja 2 prej 2 FillimFillim 12

Tema tė Ngjashme

  1. Sulė Hotla (1875-1947), Njė Jetė Pėr Shqipėrinė
    Nga strong_07 nė forumin Bashkėpatriotėt e mi nė botė
    Pėrgjigje: 8
    Postimi i Fundit: 29-04-2019, 16:32
  2. Si mund tė ulet ndikimi grek nė shqipėri ?
    Nga Anton nė forumin Ēėshtja kombėtare
    Pėrgjigje: 192
    Postimi i Fundit: 14-08-2011, 17:46
  3. Dosja antishqiptare e Greqisė, 1912-2007
    Nga BARAT nė forumin Historia shqiptare
    Pėrgjigje: 645
    Postimi i Fundit: 15-10-2007, 19:27
  4. Brukseli: Zgjedhjet e 2005, shansi juaj i fundit
    Nga Brari nė forumin Tema e shtypit tė ditės
    Pėrgjigje: 32
    Postimi i Fundit: 12-04-2005, 14:53
  5. Cili ėshtė synimi i AKSH-sė?
    Nga Faik nė forumin Ēėshtja kombėtare
    Pėrgjigje: 65
    Postimi i Fundit: 04-12-2003, 04:22

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •