- C,ndryshim ka nje mbreteri nga nje diktature,nje mbret nga nje diktator ? Por sikur pasardhesi te mos kete nivelin e duhur,per te mos e quajtur gjysmak, a eshte e drejte te qeveris nje komb vetem pse eshte pasardhesi i vetem i mbreterise ?
- C,ndryshim ka nje mbreteri nga nje diktature,nje mbret nga nje diktator ? Por sikur pasardhesi te mos kete nivelin e duhur,per te mos e quajtur gjysmak, a eshte e drejte te qeveris nje komb vetem pse eshte pasardhesi i vetem i mbreterise ?
asnje ndrryshim, te dy nje surrat kan.C,ndryshim ka nje mbreteri nga nje diktature
Po vjedhin edhe kshtu boll,veq me kon monarki edhe ma shum vjedhin.
Ku e ka prejardhjen shqiptare ish mreti i vetshpallur i magjupve zogoviq- karagjorgjeviq qe vrau te gjith parin atdhetare me ndihmen e 10000 ushtarve shkje.
Varet pėr ēfarė monarkie ėshtė fjala.
Nė Monarkinė Absolute, Monarku nuk pyet askėnd. Shprehja "Unė jam shteti" e thėnė nga Lui 15 (mos gabofsha), mbret i Francės, ka mbetur si tregonjėsi mė i mirė i karakterit tė monarkisė absolute.
Ka pastaj monarki qė kufizohet nga parlamenti, ku monarku njė sėrė veprimesh, ose asnjė veprim nuk mund t'a kryejė pa miratimin e parlamentit, edhe monarki ku mbreti kufizohet nga kushtetuta, e cila ia pėrcakton se ēfarė mund tė bėjė e ēfarė jo.
E keqja e monarkisė ėshtė se monarku nuk jep pėrgjegjėsi pėr asgjė, gjė qė bie nė kundėrshtim me ligjin e amshueshėm iliro-shqiptar, ku qė nga i pari i njė barku kushėrijsh, e duke vazhdu me tė parine fisit e deri tek mbreti qė tė gjithė janė trashėgu, por kanuni i ka obligu me pėrgjegjėsi, nuk kanė guxu me ba ēka tė dojnė.
Pėr shembull me u ēue mbretnesha e Anglisė me vra dikon, nuk gjykohet.
Republika presidenciale eshte nje form qeverisjeje e cila pushteti ekzekutiv i takon figures se presidentit, qe eshte edhe kapo i shteti. Nuk ka nevoj per voten e parlamentit sepse parlamenti perfaqson popullin ne kuvend ndersa presidenti zgjidhet nga populli.
Ne ditet e sotme kete titull paraqet edhe mbreti per te mos thene me pak sepse eshte kryeministri ai qe drejton politiken.
Ca thu o njeri i mire qe lage ku ka mbreteri me qe zoteron, mbreteria eshte figur institucionale, thjesht fasad, vetem e vetem se ky sistem ka drejtuar boten per mijra vite. Sisteme te tilla nuk jane me efikas.....[/I]
Dashuria, miqsia,respekti nuk formojn lidhje aq te forta sa nje urrejtje e perbashket
Deti_57 forma kur mbreti kishte komanden e gjithckaje e merrte vendimin e fundit te jetes e vdekjes ka kaluar. Sot figura mbreterore eshte thjeshte kukull, dmth ka pak funksione, te cilat jane me teper sa per sy e faqe e si shef shteti. Kjo ndodh zakonisht ne vendet e zhvilluara ku rolin kryesor e ka qeveria e parlamenti... Sidoqofte sa per dallim, nqs ne nje mbreteri, cdo fuqi eshte ne duart e mbretit, ne dikature, diktatorit i duhen se zben ata qe e ndjekin verberisht per te arritur ideale gjoja per te miren e shoqerise. Dmth diktatura eshte sistem social. Mbreteria eshte forme shteti. E drejte apo jo, perpara edhe budallai vetem per hir te trashegimnise udhehiqte vendin. Sot, nuk ma ha mendja se nje gje e tille eshte e mundur.
La vita č bella...
Popujt qe kane adoptuar idene e monarkise, jane popuj qe e kane bere nje gje te tille per dy arsye: a) motivin e fisnikerise b) motivin e unitetit kombetar. Nje popull fisnik eshte nje popull me histori te lashte e te lavdishme ku eshte ruajtur brez pas brezi vazhdimesia e pushtetit mbreteror. Kjo ruajtje e vazhdimesise, dallon nje popull fisnik nga nje popull qe ka njohur pushtim e asimilim. Motivi i unitetit kombetar, eshte ndertuar rreth ruajtjes se paqes dhe sovranitetit te vendit, duke i kaluar mbretit disa prej kompetencave kryesore te nje shteti: kontrollin mbi ushtrine per shembull. Arsyeja perse sistemet monarkike e bejne nje gje te tille, eshte ne menyre qe vendi te gezoje stabilitet dhe liria te jete e garantuar nga sovrani mbret: kryeministrat shkojne e vijne me vote, por Mbreti e ka fronin te trashegueshem; gjithashtu, duke qenen ushtria nen kontrollin e mbretit, pushtetaret nuk kane mundesi edhe sikur te duan qe te bejne puc e te marrin pushtetin me dhune pasi ushtria nuk varet prej tyre. Gjithashtu mbreti nuk mund ta keqperdori ushtrine, pasi nuk i intereson qe te humbasi besimin e popullit te tij qe e ka zgjedhur mbret dhe e nderon si te tille.
Albo
Kur e ke kėmbėn jashtė gremines ėshtė e lehtė tė japėsh kėshilla
Diktatori e ka pushtetin e pasigurt, dhe pas vdekjes rrallėherė vendi i shpėton lutės civile. Mbretėria nga ana tjetėr, ka rregulla strikte trashėgimie, cka shmang trazirat nė fund tė jetės sė mbretit. Nė kėtė pikė, monarkia ngjan me demokracinė.
Nga ana tjtėr mbreti i parė ėshtė gjithnjė diktator, njė njeri i vecantė qė arrin tė rrėmbejė pushttin. Vetėm nėse fati dhe trashegimia endihmojnė, dhe edhe djali i diktatorit arin tė qėndrojė nė pushtte, diktatura ktheht nė monarki.
Mund tė duket ndryshim i vogėl, por ėhstė ndryhsimi mė i madh qė mudn tė egzistojė:
1) diktatori e pėrdor vendin vetm sa ėshtė gjallė, dhe ka pak interes ta mirėmbajė (tė mos vjedhė me tepri). Mbreti e di qė po e shkatėrroi vendin, djalit tė vetė nuk do i mbetet gjė, dhe trgeohet i matur.
2) shmnagja e trazirave ėhstė thelbėsore, pais trazira tė shpeshta civile shktėrrojnė ekonominė dhe ndarjen e punės, dhe pjellin varfėri.
Sė pari askush nuk ka tė drejtė tė qeverisė gjė, as kryministri, as presidenti, as diktatori e as mbreti. Shteti ėshtė monopol i dhunės, organizatė kriminale dhe vjedh e vret, dhe si i tilėė nukmund tė jetė kurrė i drejtė.
Por praktikisht ndodh qė kjo qė pėrmbėnde ėshėt pika mė e dobėt e monarkisė: a ėshtė trashėgimtari i denjė?
Nga njėra anė, dinastia mbretėrore, nės enuk shkatėrrohet nga incesti (zakon i poshtėr i mbretėrve), trashėgon gjakundhe pjesėrisht cilėsitė ndėr breza. Meqė pėr tė ngritur monarki duhet tė rastisė qė 3-4 breza diktatorėsh tė jenė tė fortė e inteligjentė, kjo do tė thotė qė egziston dicka gjenetike nė dinasti qė i bėn pinjollėt tė aftė. Pra, princi ėshtė shumė mė i mundshėm tė jetė inteligjent dhe i matur, nė krahasim me njė kryministėr.
Gjitahshut, princi stėrvitet qė nė ditėn kur lind pėr tė qeverisur, dhe arrin ta njohė vendin si asnjė president nuk mundet. Kur stėrvitesh pėr 30 vjet pė rnjė punė, edhe tyc tė jesh nuk mund ta bėsh keq.
Sė fundmi, nėse rastis qė trashėgimtari i rradhė ėshtė i dobėt, familja ka inters ta largojė, pais njė qeverisje e keqe rrit mundėsnė e revoltės, cka dėmton vetė familjen. Rastet nė hisotri ku mbretėr tė pa-aftė janė larguar nga vetė farefisi, me hir a pahir, jan aq shumė sa nuk numėrohen.
Pėrfundimi ėshtė qė:
1- monarkia shmang me mire s ediktatura, po me keq se demokracia, mundėsinė e luftės civile.
2- monarku ėshtė njeriu me probabilitetin mė tė madhpėr tė qėnė i aftė, pasi ka genet, stėrvitjen dhe presionin fisnor qė e shtyjnė tė veprojė me dorė tė lehtė.
3- monakru, ndryshe nag kryeministri apo diktatori nuk do qėndrojė nė pushtet vetėm 4 vjet, apo dhe gjithė jetėn: ai ia lė vendin trashėgim pasardhėsve, dhe ka interes tė mos e shkatėrrojė atė.
4- monarku esheh vėndin si pronė private, jo pronė publike. Aiprirettė respektojė pronėn e tė tjerėve mė shuėm se kryemisnitri apo diktatori, sepse nėse cėnon pronėn privatė tė tjetrit, legjitimiteti i tij do humbasė gjithashtu. Sa e sa mbretėr janė rrėzuar se kanė vjedhur me tepri!
5- monarkia funksionon ku e ku mė mirė se demokracia, pėr tė gjitah kėto arsye. Sot pėr stot, vendet mė tė lira e tė pasura janė monarki (Lihtenshtajn, Luksemburg, Hollandė, Dubai, katar, etj.). sikur evropa tė kish qėnė demokratike nė shek.XVII, kapitalizmi nuk do kish lindur kurrė.
Krijoni Kontakt