Fragmente interesante librash

[Cupke_pe_Korce]

Franc Kafka i shkruan Milenes:

"Te shkruash letra, sidoqofte, do te thote ta shfaqesh veten perpara shpirtrave, gje per te cilen ata presin te uritur. Puthjet e shkruara nuk arrinjne ne destinacion por pihen pergjate rruges nga shpirtrat. Eshte ky burim i bollshem i cili i shumezon ata ne permasa te jashtezakonshme. Njerezimi e sheh kete dhe e lufton me qellim qe te eliminoje me sa mund elementin shpirteror ndermjet njerezve dhe te krijoje komunikimin natyral, paqen e brendshme; ai ka shpikur hekurudhat, makinat, aeroplanet, gje kjo qe s'eshte aspak e dobishme pasi keto jane shpikje evidente te bera ne momentin e perplasjes. Ana e kundert eshte shume me e qete dhe e sigurte; pas sherbimit postar ai ka shpikur telegrafin, telefonin, dhe radiografin. Shpirtrat nuk do te vdesin urije, por ne do te kalbemi."

*ketu, fjala "shpirtra" u referohet shpirtrave te pasvdekjes. In english, ghosts.

[Cupke_pe_Korce]

"Ah, ky eshte njeri per se mbari!" thirri komandanti. "Ai ka fituar shume toke!"
Sherbetori i Pahomit erdhi duke vrapuar dhe u mundua ta ngrere, por pastaj e pa qe goja po i rridhte gjak. Pahomi kish vdekur!
Bashkiret kafshuan gjuhet per te treguar keqardhje.
Sherbetori i tij roku lopaten dhe hapi nje grope te gjate sa Pahomi i shtrire, dhe e mbuloi ne te. Dy metra nga koka deri te kembet, ish gjithcka i nevojitej.

Nga tregimi "Sa Toke i Nevojitet Njeriut." (shume njerez te letrave e kane cilesuar kete si tregimin me te bukur qe eshte shkruar ndonjehere)

[Astrit Cani]

nga MEVLANA (Jalaluddin Al-Rumi)

nji nieri shkoi me trokite te dera e parajses
e trokiti
Kush je? e pveti nji za
Jam une? u gjegj nieriu
Ike! Nuk ka vend ketu mbrende per dy

atehere nieriu u largue, shkoi ne shkretine dhe aty jetoi si asket, ne meditim dhe falja. e mbas shume vitesh, kur qe ba plak, u kthye te trokiste prape te dera.

Kush je? - e pyeti zani.
Jam ti!

[shigjeta]

Prush – Sandor Marai

Konradi zverdhej sa here degjonte muzike. Cdo lloj muzike, edhe ajo me e rendomta, e prekte thelle, sic ndodh me nje agresion fizik. Zbehej dhe buzet fillonin e i dridheshin. Perconte emocione kundrejt te cilave te tjeret mbeteshin indiferente. Me sa dukej melodite nuk i drejtoheshin vetem intelektit te tij. Kur degjonte muzike, disiplina qe i kishin ngulitur, fale se ciles kishte fituar nje vend ne bote dhe qe vete e kishte pranuar me deshire ashtu sic e pranon pendesen dhe ndeshkimin besimtari, i dobesohej. Ashpersia e tij e panatyrshme edhe e sforcuar zbutej, ashtu si kur ne nje parade, ne perfundim te ecjeve te gjata qe te zgerlaqin, papritmas kumbon serish urdhri: “Qetesohu!”. Harronte se ku ishte, buzet nisnin t’i dridheshin, syte i qeshnin, veshtrimi i humbte ne zbrazeti, nuk shihte me asgje nga ato qe kishte rreth e perqark, as eproret, as shoket, as zonjat e bukura dhe as publikun qe mbushte teatrin. E degjonte muziken me gjithe trupin, e pinte si nje njeri i thare per uje, e degjonte si nje i burgosur qe mpreh veshin per te degjuar tingullin e hapave qe afrohen e qe ndoshta do i sjellin lajmin e lirimit te tij. Nese ne ato caste I fliste kush, nuk i jepte pergjigje. Muzika largonte cdo gje qe e rrethonte….

perkthyer nga Albana Kozeli

[DoLpHiN]

Ditari i Napoleonit
Njerezit jane si qener qe lepijne doren e te zotit deri sa tu jepet rasti ta kafshojne...

[FierAkja143]

nice dolphin kjo thenje me kishte pelqyer kur e lexova vite me para



"Try honestly to see things from the other person's point of view."
-Dale Carnegie, nga libri: How to Win Friends and Influence People

[Fleur Blanche]

“Më duket se zgjuarsia dhe krenaria janë ngushtësisht të lidhura... Pika e tyre e përbashkët, është vështrimi i ftohtë dhe i sigurtë, që në të dy rastet di të vlerësojë
....
Thuhen kaq marrëzira për krenarinë – madje kristianizmi e ka bërë atë të ndihet edhe si një mëkat! Në fakt: kush kërkon dhe merr nga vetja diçka të madhe, duhet të ndihet larg atyre që nuk e bëjnë këtë – e kjo distancë është interpretuar nga të tjerët si një ‘mendim i lartë për vetveten’; ndërkohë që ai vetë nuk e njeh atë (distancën) ndryshe, veçse si punë të palodhur, luftë, fitore ditën dhe natën, ndërkohë që nga e gjitha kjo, të tjerët nuk dijnë asgjë!” (Niçe)

Shqiponja: kafsha më krenare; gjarpëri: kafsha më e zgjuar. E, që të dy të dalldisur në rrethin ku gjejnë shtrat për vrullin e tyre, në unazën që shtrëngon qenien e tyre: pra, rrethi dhe unaza, që të vënë në rrathë – janë të angazhuar tek njëri tjetri.
Enigma: kush është Zarathoustra, që si i tillë mëson Rikthimin e përjetshëm dhe Mbinjeriun? – Kjo enigmë na bëhet e dukshme në spektaklin e dy kafshëve. Në këtë spektakël ne mundemi për të mbërthyer dhe mbajtur, në një mënyrë më të shpejtë dhe më të lehtë, atë që ekspozeja jonë është përpjekur për ta treguar si të denjë për t’u shtruar në pyetje: raportin e qenies (sein) me këtë qenie të gjallë që është “njeriu”.
“Dhe ja! Një shqiponjë të fluturojë në ajër duke formuar rrathë të mëdhenj, teksa një gjarpër rri ngritur pezull mbi të, jo si një pre por, si një mik: sepse mbahet fort i mbështjellë rreth qafës së saj”
“Janë kafshët e mia!”- thotë Zarathoustra dhe, gëzohet me gjithë zemër.

(“Kush është Zarathoustra i Nietzches?”; ‘Leksione dhe Konferenca’, Martin Heidegger )

[Arvima]

Ky eshte nje rrezik me te cilin tashme do perballemi te dy, Brida.
Nje tekst anonim i tradites pohon se pergjate gjithe ekzistences, cdo qenie njerezore mund te sillet ne dy menyra: te ndertoje ose te mbjelle.
Ndertuesit mund te zggjasin per vite te tera detyrat e tyre, por vjen nje dite qe ata e perfundojne vepren e tyre. Ne kete moment ndalojne, dhe hapsira e tyre rezulton e kufizuar nga muret qe kane ngritur. Kur ndertesa ka mbaruar, jeta e humb kuptimin.

Pastaj jane edhe ata qe mbjellin: Shpeshhere vuajne nga stuhite dhe stinet, dhe rralle pushojne. por ne dallim nga ndertuesit, kopshti nuk rresht se lulezuari. Keshtu qe kerkon vemendje te vazhdueshme, por ne te njejten kohe u lejon kopshtareve te jetojne nje aventure te madhe.
Kopshtaret do te dijne gjithmone te njohin njeri-tjetrin, sepse nne historine e cdo planeti eshte rritja e gjithe tokes.

BRIDA
Paulo Coelho

[Fleur Blanche]

"Qenia është shpirt, sepse jo vetëm që bën të pranishëm çdo qenie, por ajo gjithashtu edhe i gjallëron ato. Për shkak të këtij aktiviteti gjallërues që zotëron Qenia, ajo arrin t’i bashkojë të gjitha qeniet dhe t’i bëjë ato të shfaqen në tërësinë e tyre, d.m.th në gjithë-pranishmërinë e saj. Duke bashkuar të gjitha qeniet në shfaqjen e saj unike, Qenia ujdis të gjithë qeniet në një mënyrë të atillë marrdhënieje, që quhet “idea esenciale” e Qenies. Kjo nënkupton që rregullimi i unifikuar është “të menduarit” e shpirtit, kurse mënyra e marrdhënies - “mendimi” i saj. Kësisoj, Qenia si shpirt, rregullon çdo gjë në sferën e qenieve dhe mënyra e unifikuar e shfaqjes së gjithçkaje në gjithëpraninë e saj, bëhet skema e marrdhënieve, sipas të cilës qeniet mund të ballafaqohen me njëra-tjetrën. Në këtë mënyrë Qenia si shpirt, bëhet ligj, i cili është i drejtpërdrejtë dhe ndërmjetëson çdo marrdhënie ndërmjet qenieve."

(Leksione dhe Konferenca, Martin Heidegger; përkthyes D.Thomollari, U.Nerguti)

*


Për mizat e tregut

Arratisu, o miku im, në vetmi! Unë të shoh të shastisur nga poterja e njerëzve të mëdhenj e të pickuar nga thumbat e të vegjëlve.
Pylli dhe shkëmbi do të dinë të heshtin denjësisht për ty. Ji i ngjashëm me atë pemë që aq shumë e do, atë pemë të hijes së gjërë, që e varur rri mbi det dhe rri e dëgjon në heshtje.

Ku mbaron vetmia, fillon tregu e, ku fillon tregu, fillon edhe poterja e aktorëve të mëdhenj dramatikë dhe zhuzhitja e mizave të helmëta.

Në botë, gjërat më të mira nuk nevojiten për asgjë, po qe se nuk i përfaqëson dikush. Populli njerëzit e mëdhenj i quan komedianë. Populli kupton pak nga madhështia, domethënë krijimi. Mirëpo është i ndjeshëm t’i njohë të gjithë komedianët dhe aktorët dramatikë.
Kështu shkon kjo botë!

Aktori dramatik ka shpirt, por ka pak ndërgjegjej të këtij shpirti. Beson gjithmonë në atë gjë, me anë të cilës i bën të tjerët të besojnë fortësisht; pra të besojnë në atë vetë. Nesër ka një besnik tjetër, e pasnesër një tjetër. Ka ndjesi zemërake, si populli, dhe humor të luhatshëm.

Shkatërrimin e quan ‘demonstrim’ dhe ‘bindjen’ - të shkuarit çmendi. Për të gjaku është arsyeja më e mirë.

Një të vërtetë që, depërton veç nëpër veshët e mprehtë, e quan gënjeshtër dhe hiçgjë. Se, në realitet ai beson vetëm zotat që bëjnë më shumë zhurmë nëpër botë.

Tregu është plot e përplot me tallës e shkaktarë të ligj. Populli lëvdohet me njërëzit e tij të mëdhenj, ata zotërinjtë e kohës së sotme....

Mos ji aspak xheloz me këta të dhunshmit dhe absolutistët ti, o dashnor i së vërtetës. Kurrë nuk u var ndonjëherë e vërteta në krahët e një absolutisti...

I avashtë është proçesi i përvojës në të gjitha puset e thella; duhet të presësh gjatë për të kuptuar se ç’ka ndodhur në thellësi të tyre. Të gjitha gjërat e mëdha ndodhin jashtë tregut dhe famës. Arratisu o miku im në vetminë tënde! Unë të shoh të pickuar nga miza të helmëta.

Arratisu atje lart, ku ka një atmosferë të fortë e të ashpër! Arratisu në vetminë tënde! Ke rrojtur kaq gjatë afër të vegjëlve dhe meskinëve.
Arratisu nga hakmarrja e tyre e padukshme; se me ty ata veçse mund të hakmerren!

Mos e ngri kurrë dorën kundra tyre. Ata janë të panumërt, por s’është detyra jote të bësh mizë-shpërndarësin.

Të panumërt janë të vegjëlit dhe meskinët. Më shumë se një ndërtesë e madhërishme është rrëzuar për shkak të pikëzave të shiut e, barërave të këqija që rriteshin përreth tyre.
Ti nuk je një shkëmb, por tashmë shumë pikëza të kanë gërryer. Këta pikëza mund të të copëtojnë e të bëjnë thërrime. Unë të shoh të lodhur nga këto miza të helmëta, të shoh gjithë gjak në njëqind vende por, krenaria jote nuk do as të nxehesh.

Me gjithë pafajsinë e tyre e dëshirojnë gjakun tënd, u digjet flakë e gjak shpirti i tyre anemik. Kështu të pickojnë me gjithë aneminë që kanë.

Por ti, o i thellë, aq thellësisht vuan edhe nga plagët më të vogla. Më parë se të shërohesh, po i njëjti krimb helmues nis të të zvarritet nëpër dorë.
Je shumë krenar për t’i vrarë këta lakmitarë. Por ki kujdes, të mos durosh paskëtaj fatin e padrejtësisë së tyre helmuese!

Gumëzhojnë përreth teje edhe me lavdet e tyre, mirëpo lavdi i tyre nuk është veçse përgatitje për sulm. Duan afrinë me lëkurën tënde e me gjakun tënd.
Të miklojnë si një zot a një demon; ofshajnë përpara teje si përpara një zoti a një djalli.
Ç’rëndësi ka? Nuk janë veçse lajkatarë dhe qarramanë.

Shpesh vishen me një petk dashamirës. Kjo ka qenë gjithmonë maturia e burracakëve, sepse burracakët janë të matur.
Në shpirtrat e tyre të mjerë mendojnë shumë gjëra për ty, sepse ti i gjallon dyshimet e tyre. Të menduarit shumë shkakton dyshime...

Të ndëshkojnë për të gjitha virtytet e tua. Të falin me zemër vetëm gabimet, sepse ti je i butë, i drejtë, e thua: “Janë të pafajshëm në ekzistencën e tyre të vogël”. Mirëpo shpirti i tyre i mjerë mendon:” Faj është ekzistenca e njerëzve të mëdhenj”.

Edhe kur je i butë me ta, të përçmuar ndihen ata gjithsesi dhe, t’i shkëmbejnë mirësitë e tua me ligësi të fshehta.
Krenaria jote e heshtur shkon gjithmonë kundër shijes së tyre; janë të lumtur kur t’i shfaqesh ndonjëherë aq modest sa të tregohesh mendjemadh.
.... ndaj ruhuni nga të vegjlit.

Përpara teje ata ndihen të vegjël, inferioriteti i tyre rri fshehur nën thëngjij e digjet duke të përgatitur një hakmarrje të padukshme. A nuk e ke vënë re sesa shpesh bëhen memecë kur u afrohesh pranë, humbasin çdo fuqi, si tymi i një zjarri që po shuhet?

Po miku im ti je ndërgjegjja e keqe për fqinjët e tu, sepse ata janë të padenjë për ty. Ndaj të urrejnë e duan të të pinë gjakun.
Fqinjët e tu do të jenë gjithmonë miza të helmëta; çka është e madhe te ty, është ajo që i bën helmues e të përngjasojnë me mizat.

Arratisu o miku im, në vetminë tënde, atje ku fryn një erë e ashpër dhe e fortë!
Nuk është detyra jote të bësh mizë-shpërndarësin.

("Kështu foli Zarathustra", F.Nietzsche)

[Ke-ler]

Askush me kengen s'mund te matet,
Ajo i ngjan veç barit,
Kositet bari,bari s'thahet
Nga kosa e kosarit.

Mbi kokat tona zienin plumbat,
Po kenga s'i perfillte;
Sikur jetonte me pellumbat,
Sikur pas saj i ndillte.

Cudi ka bota jone e madhe,
Po kenga mposht te gjitha;
Nje fije bari nder livadhe
Mund gjemba,driza,hithra...

Nese me fleten e nje peme
Ia merr nje kenge shtruar,
Qendron e zbutet para teje
Dhe ujku me i terbuar.

Me lot mbush syte e ngre dy veshet
Qe kengen ta degjoje,
Harron per delet dhe per deshet
Dhe dhembet fsheh ne goje,

Se kenga s'do ckermitje dhembesh,
S'do gjemb e tym fitili,
Pranon te vetmin gjemb prej gjembash;
Nje gjemb prej trendafili...


DRITEROI "Balade per tim ate dhe per vete"

[inez]

“Më duket se zgjuarsia dhe krenaria janë ngushtësisht të lidhura... Pika e tyre e përbashkët, është vështrimi i ftohtë dhe i sigurtë, që në të dy rastet di të vlerësojë
....
Thuhen kaq marrëzira për krenarinë – madje kristianizmi e ka bërë atë të ndihet edhe si një mëkat! Në fakt: kush kërkon dhe merr nga vetja diçka të madhe, duhet të ndihet larg atyre që nuk e bëjnë këtë – e kjo distancë është interpretuar nga të tjerët si një ‘mendim i lartë për vetveten’; ndërkohë që ai vetë nuk e njeh atë (distancën) ndryshe, veçse si punë të palodhur, luftë, fitore ditën dhe natën, ndërkohë që nga e gjitha kjo, të tjerët nuk dijnë asgjë!” (Niçe)

Shqiponja: kafsha më krenare; gjarpëri: kafsha më e zgjuar. E, që të dy të dalldisur në rrethin ku gjejnë shtrat për vrullin e tyre, në unazën që shtrëngon qenien e tyre: pra, rrethi dhe unaza, që të vënë në rrathë – janë të angazhuar tek njëri tjetri.
Enigma: kush është Zarathoustra, që si i tillë mëson Rikthimin e përjetshëm dhe Mbinjeriun? – Kjo enigmë na bëhet e dukshme në spektaklin e dy kafshëve. Në këtë spektakël ne mundemi për të mbërthyer dhe mbajtur, në një mënyrë më të shpejtë dhe më të lehtë, atë që ekspozeja jonë është përpjekur për ta treguar si të denjë për t’u shtruar në pyetje: raportin e qenies (sein) me këtë qenie të gjallë që është “njeriu”.
“Dhe ja! Një shqiponjë të fluturojë në ajër duke formuar rrathë të mëdhenj, teksa një gjarpër rri ngritur pezull mbi të, jo si një pre por, si një mik: sepse mbahet fort i mbështjellë rreth qafës së saj”
“Janë kafshët e mia!”- thotë Zarathoustra dhe, gëzohet me gjithë zemër.

(“Kush është Zarathoustra i Nietzches?”; ‘Leksione dhe Konferenca’, Martin Heidegger )

zgjedhje e perkryer, respekte Fleur !

Tonio Kröger - Thomas Mann

E rendesishme eshte qe jeta te mos bjere ne nje kollajllek te rrafshte. Aty ku mungon perpjekja e lodhja, natyra nuk eshte vecse materialitet trashaman, ndersa shpirti fluiditet pa permbajtje. Por aty ku natyra dhe shpirti qe kerkojne njeri tjetrin me deshire, takohen, aty lind njeriu...

[Arvima]

..... Kishte qene besimi i madh ne ate qenie te brishte, trupi i te ciles po fikej, qe e kishte bere te luftonte me nder, duke ditur se pas betejes do te mund te harronte tmerret e luftes ne prehrin e saj. Ishte i vetmi preher qe i perkiste me te vertete, pavaresisht gjithe grave qe kishte pasur neper bote. Ishte i vetmi preher qe arrinte te mbyllte syte e te flinte si nje femije.
............

[inez]

"Nena" nga Maksim Gorki

...

Ate mbremje nena nuk e ndezi soben, nuk beri gjelle, as piu çaj, vetem naten vone hengri nje kothere buke. Dhe kur ra te flinte; e ndjeu se kurre ndonjehere gjer ate dite jeta nuk i ishte dukur aq e zhveshur, aq e hidhur, aq e mjere. Keto vitet e fundit ajo ishte mesuar te rronte duke pritur dicka me rendesi, dicka te kendshme qe duhej te vinte. Rreth e rrotull saj sillej rinia e gjalle dhe e gezuar dhe gjithmone perpara saj kishte fytyren serioze te djalit, krijuesit dhe udheheqesit te kesaj jete te embel, ndonese plot me shqetesime.
Dhe ja, tani Pavlin e moren dhe s'mbeti asgje.

...

ka qene nje periudhe ne gjimnaz qe e lexoja shume gorkin. I kam lexuar pothuaj gjithe veprat e tij dhe ky fragment qe ke shkeputur nga Nena, eshte vertet i realizuar. Jep nje tablo kaq te qarte, sa mund te pikturohet fare lehte

[Fleur Blanche]

“Ajo më ka thënë se do të vallëzonte me mua vetëm po t’i sillja trëndafila të kuq” - shfrynte studenti i ri, por në bashtinën time s’ka asnjë të tillë.
Nga foleja e vet në një dru qarri, bilbili e dëgjoi. Vështroi përmes gjetheve dhe u mrekullua.
“Asnjë trëndafil të kuq, në tërë bashtinën time !” - thërriste studenti. Dhe sytë e bukur i mbusheshin me lot. “Ah! Nga sa pak gjë varet lumturia! Kam lexuar gjithë ç’kanë shkruar të urtët ; zotëroj të gjitha sekretet e filozofisë dhe ja tani, jeta ime e thyer thjesht për një trëndafil të kuq”.
“Ja më në fund i dashuruari i vërtetë” - tha bilbili. “I kam kënduar për çdo natë, ndonëse s’e njoh ; për çdo natë ua them yjeve historinë e tij, dhe tani po e shoh me sytë e mi. Flokët e errët si lulja e zymbylit, dhe buzët e kuqe si trëndafili që dëshiron, por ja që pasioni ia ka zbehur fytyrën dyll të verdhë, dhe pikëllimi ia ka vënë vulën mbi ballë”.
“Princi organizon një ballo nesër mbrëma”,- mërmëriste studenti i ri – “dhe dashuria ime do të jetë në festë. Po t’i sjell një trëndafil të kuq, do ta shtrëngoj në krahë. Do ta prehë kokën mbi supin tim dhe do të më shtrëngojë dorën. Por s’kam asnjë trëndafil të kuq në bashtinë. Kështu që do të mbetem i vetëm dhe ajo do të më shpërfillë. S’do të m’i hedhë as sytë dhe do të më çahet zemra.”
Ja, pikërisht i dashuruari i vërtetë - tha bilbili. Vuan për gjithçka që këndoj unë : gjithçka që është gëzim për mua, është dhimbje për të. Sigurisht, dashuria është një gjë e mrekullueshme, më e çmuar se zmeraldët dhe më e shtrenjtë se gurët më të çmuar. As perla as shega s’mund ta paguajnë, sepse ajo s’del asnjëherë në treg. As s’mund ta blejmë tek shitësi, e as ta peshojmë në një peshore për ta blerë me peshën e vet në ar.
“Muzikantët do të rrinë në podiumin e tyre”,- thoshte studenti i ri. “Do t’iu bien veglave me korda dhe dashuria ime do të vallëzojë nën tingullin e harpës dhe violinës. Do të kërcejë aq lehtë sa as këmba s’do t’i zerë në parket dhe njerëzit e oborrit të veshur hareshëm do t’i nxitojnë pranë, por ajo s’do të kërcejë me mua, sepse s’kam një trëndafil të kuq që t’ia jap”. Dhe binte përmbys në lëndinë, e mbulonte fytyrën me duar dhe qante.
“Përse qan ky?”- pyeste një hardhucë e vogël e gjelbër, tek po kalonte pranë tij, me bishtin në ajër.
“Përse, vërtet?”- thoshte një flutur që rrihte flatrat duke ndjekur një rreze dielli.
“Po përse pra?”- i mërmëriti një luleshqerrë fqinjes së vet me një zë të butë e të ëmbël.
Qan për shkak të një trëndafili të kuq.
Për një trëndafil të kuq? Sa qesharake!
Dhe hardhuca e vogël, që ishte disi cinike, qeshi me të madhe.
Por bilbili e kuptoi sekretin e vuajtjeve të studentit, ndenji i heshtur në qarr dhe u mendua për misterin e dashurisë.
Befas i shpalosi flatrat e murrme për të fluturuar dhe mori vrull. Kaloi përmes drurëve si një hije dhe, si një hije e përshkoi bashtinën.
Në qendër të ledhit ngrihej një ferrë trëndafili e bukur dhe, kur e pa, fluturoi drejt saj duke iu ulur mbi një degë të imët.
Më jepni një trëndafil të kuq- thirri ai, dhe do t’ju këndoj nga këngët e mia më të ëmbla.
Por ferra tundi kokën.
Trëndafilët e mi janë të bardhë- u përgjigj ajo, të bardhë si shkuma e detit dhe më të bardhë se dëbora në mal. Por shkoni tek ajo motra ime që rritet aty afër orës së vjetër diellore dhe mbase do t’jua japë ajo çfarë kërkoni.
Atëherë bilbili fluturoi tek ferra që rritej pranë orës së vjetër diellore.
Më jepni një trëndafil të kuq- i tha ai, dhe do t’ju këndoj nga këngët e mia më të ëmbla.
Por ferra tundi kokën.
Trëndafilët e mi janë të verdhë, - u përgjigj ajo, aq të verdhë si flokët e sirenave që ulen mbi një trung peme, më të verdhë se narcizi që lulëzon në livadhe, para se kositësi të vijë me kosën e vet. Por shkoni tek ajo motra ime që rritet poshtë dritares së studentit dhe mbase do t’jua japë ajo çfarë kërkoni.
Atëherë bilbili fluturoi tek ferra që rritej poshtë dritares së studentit.
Më jepni një trëndafil të kuq, - i thirri ai, dhe do t’ju këndoj nga këngët e mia më të ëmbla.
Por ferra tundi kokën.
Trëndafilët e mi janë të kuq, u përgjigj ajo, aq të kuq si këmbët e pëllumbave dhe më të kuq se freskoret e koraleve që oqeani i përkund në thellësitë e tij, por dimri m’i ka ngrirë damarët, ngrica m’i ka tharë sythet, uragani m’i ka thyer degët dhe s’do të kem trëndafil të kuq gjatë gjithë vitit.
Më duhet thjesht një trëndafil i kuq,- i thirri bilbili, vetëm një. A s’ka ndonjë mënyrë që ta kem ?
Ka një mënyrë- u përgjigj ferra, por është aq e tmerrshme sa s’guxoj t’jua them.
Ma thoni- ia bëri bilbili. S’jam aq i ndrojtur.
Nëse ju duhet një trëndafil i kuq,- tha ferra, ju duhet ta ndërtoni me nota muzikore nën dritën e hënës dhe t’i jepni ngjyrë me gjakun e zemrës suaj. Do të këndoni për mua, me gushën të mbështetur mbi gjemba. Do të këndoni tërë natën dhe gjembat do t’ju shpojnë zemrën : gjaku juaj do të rrjedhë në damarët e mi dhe do të bëhet i imi.
Vdekja është një çmim i lartë për një trëndafil të kuq- ia ktheu bilbili, dhe të gjithë e duan jetën. Është gjë e ëmbël të ulesh në një pemë në pyllin e gjelbër, të vështrosh diellin në qerren e vet të artë e hënën në qerren e vet prej perlash. Është e butë, aroma e murrizeve. Janë të ëmbla, lulezilkat blu që fshihen në luginë dhe shqopat që mbulojnë kodrinën. E megjithatë, dashuria është më e mirë se jeta dhe fundja, e ç’është zemra e një zogu në krahasim me zemrën e një njeriu?

Atëherë ai i shpalosi flatrat dhe mori vrull në ajër. Kaloi si një hije përmes bashtinës, dhe si një hije i përshkoi drurët.
Studenti i ri ishte ende i shtrirë mbi bar, aty ku e kishte lënë bilbili dhe lotët ende s’i ishin tharë në sytë e bukur.
Jini i lumtur, i thirri bilbili, jini i lumtur, - do ta keni trëndafilin tuaj të kuq. Do ta ndërtoj me nota muzikore nën dritën e hënës dhe do t’i jap ngjyrën e gjakut të zemrës sime. Si shpërblim, do t’ju kërkoj thjesht që të jeni një i dashuruar i vërtetë, sepse dashuria është më e urtë se filozofia, sado e urtë qoftë kjo, dhe më e fortë se fuqia, sado e fuqishme të jetë. Flatrat i ka në ngjyrë zjarri dhe trupin ngjyrë flakësh, buzë të ëmbla si mjaltë dhe hukamën si erë temjani.
Studenti ngriti sytë nga bari, mbajti vesh, por s’mund ta kuptojë ç’i thoshte bilbili, sepse dinte vetëm gjërat e shkruara nëpër libra. Por qarri e kuptoi dhe u trishtua, sepse e donte shumë bilbilin e vogël që e kishte ndërtuar folenë e vet në degët e tij.
Më këndoni dhe një këngë të fundit, - mërmëriti ai. Do të jem shumë i trishtë kur të ikni.
Atëherë bilbili këndoi për qarrin dhe zëri i tij ishte uji që gurgullon nga një burim i argjendtë.
Kur e mbaroi këngën, studenti u ngrit dhe nxori nga xhepi një fletore dhe një laps.
Bilbili, - thoshte me vete ai duke shëtitur në rrugicë, - bilbili ka një bukuri të pamohueshme, por a ka ndjenjë ai? Mendoj se jo. Në fakt, ai është si shumë artistë, tërë stil, pa asnjë sinqeritet. Nuk flijohet për të tjerë. Mendon thjesht për muzikën e vet dhe, siç e dinë të gjithë, arti është egoist. Sigurisht, s’mund të mohohet që zëri i tij nxjerr nota shumë të bukura. Çfarë fatkeqësie që e tërë kjo s’ka kuptim, pa asnjë qëllim praktik. Dhe vajti në dhomën e vet, u shtri në shtrat dhe zuri të mendojë për dashurinë e vet. Nuk vonoi dhe fjeti.

Dhe kur hëna shndriste në qiell, bilbili fluturoi tek ferra dhe e vendosi gushën për gjembash. Gjatë tërë natës, këndoi me gushën e mbështetur aty, dhe hëna e ftohtë kristalore u ndal dhe e dëgjoi tërë natën. Kështu këndoi ai dhe gjembat i hynin gjithnjë e më shumë në gushë, me gjakun që i rridhte jashtë trupit.
Në fillim, këndoi për lindjen e dashurisë në zemrën e një djali dhe vajze, dhe në degën më të lartë të ferrës, lulëzoi një trëndafil i mrekullueshëm, petal pas petali, ashtu si këngët që pasonin njëra-tjetrën. Fillimisht, trëndafili ishte i zbehtë si bryma që pluskon mbi lumë, i zbehtë si këmbët e mëngjesit dhe i argjendtë si flatrat e agimit. Trëndafili, që lulëzonte në degën më të lartë, dukej si shëmbëllimi i një trëndafili në një pasqyrë të argjendtë, si shëmbëllimi i një trëndafili në një liqen. Por ferra i thirri bilbilit që t’iu mëshonte pak më shumë gjembave.
Mbështetuni pak më fort, bilbil i vogël, thoshte ferra, ose do të agojë dhe trëndafili s’do të jetë gati.
Atëherë bilbili iu mëshoi më fort gjembave dhe kënga e tij rrodhi më shpërthyese, sepse këndonte se si lind pasioni në shpirtin e një djali dhe një virgjëreshe. Dhe një kuqëlim delikat u shfaq në petalet e trëndafilit ashtu siç skuqet fytyra e një të fejuari që puth buzët e të fejuarës. Por gjembat s’e kishin arritur ende zemrën e bilbilit, kështu që zemra e trëndafilit mbetej e bardhë, sepse vetëm gjaku i zemrës së një bilbili mund ta skuqë zemrën e një trëndafili. Dhe ferra i thirri bilbilit që të shtrëngohej më fort pas gjembave.
Mbështetuni pak më fort, bilbil i vogël,- thoshte ferra, - ose do të agojë dhe trëndafili s’do të jetë gati.
Atëherë bilbili iu mëshua më fort gjembave dhe këta të fundit i arritën në zemër, ku ai ndjeu një dhimbje të egër e mizore. Sa më e hidhur ishte dhimbja, aq më e gjallë i dilte kënga, sepse tani i këndonte dashurisë së përkryer nga vdekja, dashurisë që nuk vdes në varr. Dhe trëndafili i mrekullueshëm u skuq si trëndafilët e Bengalit. E purpurt ishte ngjyra e petaleve dhe e purpurt si një rubis ishte zemra.
Por zëri i bilbilit u fashit. Flatrat e vogla filluan t’i rrihnin dhe sytë iu mveshën me një vello. Kënga iu bë gjithnjë e më e dobët. E ndjeu se diçka e mbyste në grykë. Atëherë kënga e tij lëshoi dhe një shpërthim të fundit. Hëna e bardhë e dëgjoi dhe e harroi agimin dhe u vonua në qiell. Edhe trëndafili i kuq e dëgjoi ; ai u drodh i tëri nga ekstaza dhe i hapi petalet në ajrin e ftohtë të mëngjesit. Jehona e mori me vete drejt shpellës së vet të purpurt mbi kodrina dhe zgjoi nga ëndrrat bagëtitë e fjetura. Kënga u end mes kallamishteve të lumit dhe ato e çuan lajmin drejt detit.
Shikojeni, shikojeni, - thirri ferra, - trëndafili u mbarua.
Por bilbili nuk u përgjigj : kishte rënë në bar, me zemrën të shpuar nga gjembat.
Nga mesdita, studenti hapi dritaren dhe hodhi një sy jashtë.
Oh ç’fat i mirë i çuditshëm! - thirri ai, - ja një trëndafil i kuq! S’kam parë kurrë një trëndafil të tillë në jetën time. Është aq i bukur sa jam i sigurtë se në latinisht duhet të ketë një emër të ndërlikuar.
Dhe u përkul dhe e këputi.
Atëherë e vuri kapelen dhe vrapoi tek profesori, me trëndafilin në dorë.
E bija e profesorit ishte ulur tek pragu i derës. Po shpështillte mëndafsh blu nga një rrokel dhe qeni i vogël i ishte tek këmbët.
– Ju më patët thënë se do të vallëzonit me mua po t’ju sillja një trëndafil të kuq, - i tha studenti. Ja trëndafili më i kuq në botë, - i tha studenti. Sonte do ta vendosni pranë zemrës dhe kur të kërcejmë bashkë, ai do t’ju thotë sa shumë ju dua.
Por vajza e re ngrysi vetullat.
Kam frikë se ky trëndafil nuk më shkon me fustanin, - u përgjigj ajo. Madje nipi i oficerit të mbretit më ka dërguar ca stoli të vërteta dhe gjithkush e di se stolitë kushtojnë më shtrenjtë se lulet.
Oh! Sa mosmirënjohëse që jeni! - tha studenti me një ton të zemëruar.
Dhe e hodhi trëndafilin në rrugë ku ra në kanalin e kullimit të ujrave. Aty kaloi një karrocë e rëndë dhe e shtypi.
Oh, mosmirënjohëse, thoni ju! - ia bëri vajza e re. Mund t’ju them se jeni i paedukuar. Po ju, kush jeni ju, fundja? Një student i thjeshtë. Pfff! Nuk besoj se do të keni ndonjëherë unaza të argjendta në këpucët tuaja, siç i ka nipi i oficerit të mbretit.
Dhe u ngrit nga karrikja e u kthye në shtëpi.
Ç’marrëzi, kjo dashuria! - thoshte studenti duke u kthyer. S’është as sa gjysma e logjikës, sepse s’mund të vërtetojë asgjë dhe flet gjithmonë për gjëra që s’do të ndodhin, dhe i bën njerëzit të besojnë në gjëra të pavërteta. Shkurt, s’është fare praktike dhe, meqë në kohën tonë ideja është që të jesh praktik, po shkoj atje tek filozofia ime e po studioj metafizikën.
Dhe këtu, studenti u kthye në dhomë, hapi një libër të madh të pluhurosur dhe zuri të lexojë.

( Oscar Wilde)
Përshtatur në shqip nga: Urim Nerguti

[Toffee]

E shkruajte vete te gjithe kete pjesen qe solle??

[PINK]

E ka shkruar Urim Nerguti. Lexon ti Toffee? Lol. Urim Nerguti, if you are reading here - I miss ya

[Toffee]

Normale qe e lexova se kush e ka pershtatur. Po pyetja ime a e ka shkruar vete lulebora tere ate pjese ne forum apo e ka bere copy paste.
Nqs e ka bere vete, hallall i qofte ka durim. U shpjegova o bubbly girl??

[Fleur Blanche]

Sa herë që m'i nxjerr ato dhëmbët ti, më jep përshtypjen se ke nevojë për ndonjë grusht të t'i thyej. :P

Jo, nuk e kam shkruajtur vetë; përjashtim nga rregulli kësaj here lidhur me fragmentet e përzgjedhura.
Më pëlqeu shumë përzgjedhja e "përkthyesit" (i vura thonjëzat duke qenë se s'është thjesht përkthyes) që kur e kam lexuar, sa s'rezitova për ta sjellë

Po ti këtë gjë vure re, tek pjesa e sjellur?

[Toffee]

Shume e gjate per ta lexuar..boll kam lexuar/per te lexuar sot. Skisha durim, mgjs per haterin tend se i paske vene thonjeza do e lexoj.

ps: te shton jeten..po pa ngrene grushta kuptohet

[Fleur Blanche]

. Skisha durim, mgjs per haterin tend se i paske vene thonjeza do e lexoj.

Për hatrin tim?! Sa nder të madh që po më bën! :P