Përgatitja e liturgjisë së festave të urdhëruara. Komente postohen disa ditë përpara festave.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 14 VITI C.

MË 6 – 7- 2025.


LEXIMI I PARË: Is. 66, 10-14.

10 Gëzohuni me Jerusalemin,
galdoni për të ju që e doni!
Galdoni me të, galdoni,
të gjithë ju që qatë mbi të,
11 që të thithni qumësht e të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij,
që të dërgoni e të kënaqeni
në parzmat e lavdisë së tij!
12 Sepse Zoti kështu po thotë
“Ja, unë po bëj të arrijë
në të paqja porsi lumë,
porsi përrua vërshues pasuria e popujve
Qumësht do të pini, ngrykë do të mbarteni,
përmbi gjunjë do t’ju përkëdhelin.
13 Porsi nëna që ngushëllon të birin,
ashtu unë do t’ju ngushëlloj;
në Jerusalem ngushëllim do të gjeni.
14 Do të shihni, e zemra juaj do të gëzojë,
si bari i njomë do t’ju përtërihen eshtrat,
dora e Zotit do të dëftohet mbi shërbëtorët e tij
e zemërimi i tij mbi armiqtë e tij.


LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

ZOTI DO T'UA BËJË TË NJOHUR FUQINË E TIJ

SHËRBËTORËVE TË TIJ.

Kur një profet flet kaq shumë për ngushëllim, ne mund t'i bëjmë vetes pyetje! Keni dëgjuar “Ashtu si nëna ngushëllon fëmijën e saj, unë vetë do të të ngushëlloj, në Jeruzalem do të ngushëllohesh” dhe pak më lart “do të ushqehesh dhe do të ngopesh me qumështin e ngushëllimeve të saj”.
Kjo do të thotë se gjithçka po shkonte keq dhe se Populli kishste shumë nevojë për t'u ngushëlluar! Kemi parë shpesh se profeti është ai që në kohë fatkeqësie, di të zgjojë shpresën. Sepse profet është dikush që refuzon të dëgjojë zërat që dekurajojnë, që ngrihen për të thënë se vetë Zoti nuk mund të bëjë asgjë kundër vullnetit të keq, instinktit të pushtetit, rivaliteteve, luftërave... .
Në të vërtetë, ky tekst që lexojmë këtu, është shkruar në një kohë të vështirë autori (të cilin ne e quajmë Isaia i tretë), është një nga dishepujt e largët të të madhit Izaia, (fjalët e tij më vonë i bashkëngjitën librit të profetit të madh, Izaia). Ai predikon menjëherë pasi u kthye nga mërgimi në Babiloni, rreth vitit 535 para Krishtit. Të mërguarit u kthyen në vend, por ky kthim i shumëpritur rezultoi zhgënjyes në të gjitha aspektet Jeruzalemi, në fillim, qyteti i dashur, ende mban plagët e katastrofës së vitit 587 (shkatërrimin e tij nga ushtritë e Nabukodonosorit). Tempulli është i rrënuar, pjesë e qytetit gjithashtu. Për pjesën tjetër, ata që u kthyen, nuk morën pritjen triumfale që kishin imagjinuar nga larg, kur ishin në Babiloni si gjithmonë në këto rrethana, ata që ikën, shumë shpesh dhe shpejt harroheshin, zëvendësoheshin... sidomos për një robëri pesëdhjetëvjeçare!
Kjo është arsyeja pse, megjithëse ishin kthyer në Jeruzalem, profeti flet për zi dhe ngushëllim. Por, përballë dekurajimit që vjen, profeti nuk ngopet me fjalë ngushëlluese guxon një fjalim thuajse triumfues
“Gëzohuni me Jerusalemin,
galdoni për të ju që e doni!
Galdoni me të, galdoni,
të gjithë ju që qatë mbi të,
që të thithni qumësht e të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij,
që të dërgoni e të kënaqeni
në parzmat e lavdisë së tij! (v.10-11).
Dikush mund të pyesë veten se nga vjen optimizmi i tij i bukur Është shumë e thjeshtë, nga besimi i tij, ose më mirë nga përvoja e Izraelit! Argumenti i vetëm i popullit të Izraelit, për të vazhduar të shpresojë, është gjithmonë i njëjtë në çdo kohë të historisë së tij, është prania e Zotit, fuqia e Zotit. Është kur gjithçka duket e humbur, që duhet me çdo kusht të kujtohet se asgjë nuk është e pamundur për Hyjin; ndërsa Engjëlli i Zotit u tha Abrahamit dhe Sarës ...a ka gjë të pamundshme për Zotin (Zn. 18,14); siç i kishte thënë vetë Zoti Moisiut, një ditë shkurajimi, gjatë Eksodit “Pse a i është shkurtuar dora Zotit Që tani do të shohësh a do të vërtetohet apo jo fjala ime”(Nb. 11, 23); është një imazh që ne e njohim ndonjëherë dëgjojmë se njeriu ka “krah të gjatë”! Të njëjtën imazh e gjejmë disa herë në librin e Izaias; për shembull, gjatë Mërgimit, kur humbën shpresën për t'u liruar një ditë, Izaia i dytë e kishte përdorur “
Përse kur erdha nuk ishte askush,
kur thirra, askush s’përgjigjej
Pse a u shkurtua dora ime
që të mos mund të shpërblej
Më mungon fuqia për të çliruar
E pra, me një kërcënim unë e thaj detin,
të shterin unë i bëj lumenjtë;
ngordhin peshqit e tyre, pse mbetur pa ujë
i mbyt etja!(Is. 50, 2).
Më vonë, pas kthimit, gjatë periudhës së dekurajimit, Izaia e tretë, ajo që lexojmë sot, kthehet dy herë në të njëjtën fjalim. Në kapitullin 59, ai tha
Jo, nuk u shkurtua dora e Zotit
që të mos mund të shpëtojë,
as s’është rënduar veshi i tij
që më të mos dëgjojë;
por mëkatet tuaja hapën një greminë
ndërmjet jush e ndërmjet Hyjit tuaj,
mëkatet tuaja ia zunë fytyrën
që ai juve të mos ju vështrojë(Is. 59, 1-2).
Dhe në vargun e fundit të tekstit tonë sot, ne kemi lexuar
...dora e Zotit do të dëftohet mbi shërbëtorët e tij
e zemërimi i tij mbi armiqtë e tij!. Zoti do ta bëjë fuqinë e Tij të njohur për shërbëtorët e Tij. Është përkthimi liturgjik; Por teksti hebraik thotë Zoti do t'i bëjë të njohur shërbëtorët e tij
Prandaj është një thirrje për të shpresuar, ajo që i duhet këtij populli në këtë periudhë dekurajimi. Zoti e ka lëshuar popullin e tij në mënyrë të përsëritur në të kaluarën, Ai nuk do ta braktisë. Fjala dorë vetëm është një aludim për daljen e Egjiptit, sepse ne dëshirojmë të themi se, në atë kohë, Zoti ndërhyri me një dorë të fortë dhe me krahë të gjerë.
Shprehja që të thithni qumësht e të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij,
që të dërgoni e të kënaqeni
në parzmat e lavdisë së tij!
është gjithashtu një kujtesë e Eksodit Gjatë marshimit të tyre në shkretëtirë, njerëzit e kishin njohur urinë dhe etjen dhe ishte për ta një vështirësi e tmerrshme të vazhdonin të besonin te Zotij. Dhe Zoti gjithmonë u ka dhënë atyre atë që ishte e nevojshme. Tani e tutje, do të ketë gjithçka me bollek do të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij,
që të dërgoni e të kënaqeni
në parzmat e lavdisë së tij!
Me fjalë të tjera Do të shijoni me kënaqësi për bollëkun e lavdisë së saj.
Këta aludime ose kujtime nga Eksodi kanë dy mësime Nga njëra anë, Zoti na dëshiron të lirë dhe mbështet të gjitha përpjekjet tona për të vendosur drejtësi dhe liri. Por nga ana tjetër, ne kemi nevojë për përpjekjet tona. Njerëzit dolën nga Egjipti falë ndërhyrjes së Zotit, ju kurrë nuk e harroni atë, por ishte e nevojshme të ecnit, dhe nganjëherë me dhimbje, drejt tokës së premtuar. Kur Izaia premton nga ana e Zotit
“Ja, unë po bëj të arrijë
në të paqja porsi lumë”
kjo nuk do të thotë që paqja do të vendoset në mënyrë magjike një ditë! Do të duhet një vullnet i vërtetë dhe një përpjekje e qëndrueshme të njerëzve, ne e dimë shumë mirë. Por kjo përpjekje do të mund të mirëmbahet dhe të ketë sukses vetëm nëse me vendosmëri varemi nga bindja se asgjë nuk është e pamundur për Zotin.
Në letrën e tij të dytë, Shën Pjetri thotë saktësisht të njëjtën gjë për të krishterët që zbulojnë se Mbretëria e Perëndisë është duke vonuar shumë, ai përgjigjet Por një gjë, fort të dashur, assesi s’duhet ta harroni, e kjo është se te Zoti një ditë është si një mijë vjet, po edhe një mijë vjet janë si një ditë e vetme Nuk vonon Zoti ta çojë në vend premtimin, si disa e mendojnë të ngadalshëm, por është i durueshëm me ju, se nuk do që ndokush të birret, por do që të gjithë ta kenë mundësinë të kthehen. Dita e Zotit do të vijë si vjedhësi Atë ditë qiejt do të zhduken me krizmë; elementet do të shkrihen prej të nxehtit dhe toka e veprat në të do të gjenden para Gjyqit. ... Ne veç, sipas premtimit të tij, presim qiellin e ri dhe tokën e re, ku banon drejtësia”. Dhe ai shton Jo, Zoti së shpejti do ta mbajë premtimin e Tij, ndërsa disa pretendojnë se Ai është i vonuar, por ai tregon durim ndaj jush, duke mos dashur që disa të humbasin, por të gjithë vijnë në konvertim .
Shën Pjetri kujton këtu dy mësimet e Eksodit për të cilin po flisja për një moment më parë Së pari, Zoti së shpejti do të mbante premtimin e tij, domethënë, varet nga bindja e pranisë së tij të përhershme dhe duke vepruar pranë jush , por, së dyti, përpjekjet tuaja janë thelbësore, paqja, drejtësia, lumturia nuk do të vendosen një ditë nga një shkop magjik është për ju që ai bëhet i durueshëm.
Morali, varet nga ne, ka një emergjencë!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA 14 VITI C.

MË 6 – 7 - 2025.


PSALMI 66, 1-3a, 4-5, 6-7a, 16.20.


1 Mbarë toka le t’i brohorasë Hyjit,
2 këndoni lavdisë së Emrit të tij,
lartësojeni lavdinë e tij të pamasë!
3 Thuajini Hyjit “Sa të mrekullueshme janë veprat e tua!

4 Le të të adhurojë mbarë toka e le të të këndojë,
le t’ia thotë këngës për nder të Emrit tënd”!
5 Ejani e shikoni veprat e Hyjit
bëri mrekulli shtanguese mes bijve të njerëzve!

6 Ai e shndërroi detin në terik,
këmbë e kaluan lumin
për këtë galdojmë me gëzim.
7 Ai sundon për amshim me pushtetin e vet,
sytë e tij vërejnë përmbi popuj

16 Ejani, dëgjoni, të gjithë ju që e druani Hyjin,
do t’ju tregoj çfarë i bëri shpirtit tim.
20 Qoftë bekuar Hyji
që s’ma hodhi poshtë lutjen time
e nuk ma mohoi mëshirën e vet!

LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

AI E SHNDËRROI DETIN NË TERRIK.

Si shpeshherë, vargu i fundit jep kuptimin e të gjithë psalmit
“Qoftë bekuar Hyji
që s’ma hodhi poshtë lutjen time
e nuk ma mohoi mëshirën e vet! (v.20)
Mjafton të shikohet fjalori e përdorur nò kòtò varg për të parë se ky psalm është një këngë falënderimi “Blako, festoni, lavdëroni Zotin... përkuluni, këndoni, ejani, dëgjoni... Unë do t'ju them se çfarë bëri për shpirtin tim...
Sigurisht, psalmi 66 u krijua për të shoqëruar flijimet e falënderimit në Tempullin e Jerusalemit. Dhe ai që flet këtu, nuk është një individ, është i gjithë populli që falënderon Zotin e tij.
Ajo që është në qendër të falënderimit të Izraelit, dhe jo çuditërisht, është si gjithmonë çlirimi nga Egjipti; aludimet janë veçanërisht të qarta
Ai e shndërroi detin në terik,
këmbë e kaluan lumin,
për këtë galdojmë me gëzim (v. 6).
Ose
“Sa të mrekullueshme janë veprat e tua!
Sa të fuqishme janë veprat e tua,
bëmat e tij të tmerrshme për bijtë e njerëzve.
Shprehja veprat e fuqishme (mrekullueshme, tmerrshme) të Perëndisë në Bibël i referohet gjithmonë çlirimit nga Egjipti. Ne jemi të habitur gjithashtu nga korrespondenca midis këtij psalmi dhe kantikulit të Moisiut pas kalimit të Detit të Kuq. Citohen vetëm disa rreshta)
“Le t’i këndojmë Zotit, sepse mrekullisht ngadhënjeu
kalë e kalorës
plandosi në fund t’detit!
Zoti është forca dhe fuqia ime,
Ai, veç Ai, më shpëtoi!
Ai është Hyji im,
Atë lavdëroj!
Është Hyji i atit tim
Atë e lartësoj!...
Kush është si Ti
ndër zota, o Zot!
Kush është si Ti,
i madhërueshëm në shenjtëri,
i tmerrshëm dhe i lavdishëm,
që bën mrekulli! (Dal. 15,1-2.11).
Që nga ky çlirim i parë, e gjithë historia e Izraelit është ndriçuar nga kjo ngjarje themelore Perëndia i do njerëz të lirë dhe puna e tij në mes të popullit të tij nuk ka asnjë qëllim tjetër. Dhe kështu, kur gjithçka shkon keq, Populli është i sigurt se Zoti do të ndërhyjë për ta çliruar atë! Ky është me të vërtetë kuptimi i kapitullit 66 të Isaisë që lexojmë këtë të diel në leximin e parë në një kohë shumë të errët për historinë e Jeruzalemit, Isaia tha Zoti do t'ju ngushëllojë! Prandaj, profeti po shkruante në shekullin e gjashtë para Krishtit, pas kthimit nga Mërgimi në Babiloni. Ndoshta psalmi u kompozua në të njëjtën kohë, pas restaurimit të tempullit Në çdo rast, korniza është e njëjtë psalmi ynë, me hipotezë, është shkruar për t'u kënduar në tempullin e Jeruzalemit dhe besimtarët që dynden për pelegrinazh parafytyrojnë të gjithë njerëzimin që do të ngjitet në Jeruzalem në fund të kohës. . Teksti i Isaisë shpall me të drejtë Jeruzalemin e ri, ku do të rrjedhin të gjithë kombet
“Ja, unë po bëj të arrijë
në të (Jeruzalem) paqja porsi lumë,
porsi përrua vërshues pasuria e popujve tha Isaia (Iz. 66,12).
Psalmi përgjigjet “ Mbarë toka le t’i brohorasë Hyjit,
këndoni lavdisë së Emrit të tij,
lartësojeni lavdinë e tij të pamasë! (Ps. 66,1-2)
Dhe përsëri “Le të të adhurojë mbarë toka e le të të këndojë,
le t’ia thotë këngës për nder të Emrit tënd”! (v.4).
Do të jetë një ditë gëzimi dhe hareje, na thotë Isaia “Ai e shndërroi detin në terik, këmbë e kaluan lumin për këtë galdojmë me gëzim” ( v. 6) .


DASHURIA E ZOTIT DO TA KETË FJALËN E FUNDIT.

Gëzimi i premtuar është me të vërtetë tema kryesore e këtyre dy teksteve kur kohët janë të vështira, është jetike të kujtojmë se Zoti nuk dëshiron gjë tjetër veç gëzimit të njeriut dhe se një ditë gëzimi do të pushtojë gjithë tokën, mbarë njerëzimin! Një gëzim i tejmbushur, ngazëllyes e megjithatë shumë konkret, realist, i rrënjosur në nevojat tona më elementare të ushqehemi, të ngopemi, të ngushëllohemi, të djepi... Isaia tha
që të thithni qumësht e të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij...
Ja, unë po bëj të arrijë
në të paqja porsi lumë,
porsi përrua vërshues pasuria e popujve (Iz. 66,11-12)
“Do të shihni, e zemra juaj do të gëzojë,
si bari i njomë do t’ju përtërihen eshtrat,
dora e Zotit do të dëftohet mbi shërbëtorët e tij (Iz. 66,14).
Dhe Psalmi 66 bën jehonë
Ejani, dëgjoni, të gjithë ju që e druani Hyjin,
do t’ju tregoj çfarë i bëri shpirtit tim
(domethënë për mua) (Ps 66, 16-17).
Qoftë bekuar Hyji
që s’ma hodhi poshtë lutjen time
e nuk ma mohoi mëshirën e vet! (Ps 66,20).
Vërejtja e fundit këto dy tekste, ai i profetit dhe ai i psalmistit, lahen në të njëjtën atmosferë, por nuk janë në të njëjtin regjistër profeti shpreh Revelacionin e Zotit, ndërsa psalmi është lutja e njeriut.
Kur është Zoti që flet (përmes gojës së profetit) ai shqetësohet vetëm për lavdinë dhe lumturinë e Jeruzalemit; është Zoti ai që vepron, dhe natyrisht, profeti e thotë qartë “Unë do t'ju ngushëlloj”, por Zoti merret vetëm me gëzimin e popullit të tij (të përfaqësuar nga Qyteti i Shenjtë).
“Gëzohuni me Jerusalemin!
Gëzohuni me të, të gjithë ju që e doni!”
Anasjelltas, kur janë njerëzit që flasin (nga goja e psalmistit), ata nuk gabohen dhe ia kthejnë Perëndisë lavdinë që i takon vetëm atij
Bekojeni, o popuj, Hyjin tonë
dhe shpalleni lavdinë e tij! (v.6).
Thuajini Hyjit “Sa të mrekullueshme janë veprat e tua!
Pse je tejet i fuqishëm,
armiqtë e tu të përkëdhelin.
Le të të adhurojë mbarë toka e le të të këndojë,
le t’ia thotë këngës për nder të Emrit tënd”!
Ejani e shikoni veprat e Hyjit
bëri mrekulli shtanguese mes bijve të njerëzve! (v.3-5).
Le të vërejmë kalimthi se fjala “veprat e tmerrsme” (e mrekullueshme, në biblën katolike) është pjesë e fjalorit mbretëror; është mbretërimi i Perëndisë që thuhet atje. Një mbretërim që është ai i dashurisë psalmi përfundon pikërisht me këtë fjalë dhe është përsëri i gjithë Izraeli që flet këtu Qoftë bekuar Hyji
që s’ma hodhi poshtë lutjen time
e nuk ma mohoi mëshirën e vet! (v.20).
Një mënyrë e bukur për të thënë se është dashuria ajo që do të thotë fjalën e fundit!

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA XIV ORD. VITI C.

MË 6-7-2025.

LEXIMI I DYTË: Gal. 6, 14-18.

14 Sa për mua, mos e thashtë Zoti të mburrem me tjetër gjë, përveçse me kryqin e Zotit tonë Jezu Krishtit, nëpër të cilin për mua bota është e kryqëzuar dhe unë për botën. 15 Sepse s’vlen asgjë as rrethprerja as parrethprerja ‑ por krijesa e re. 16 Të gjithë ata që do ta mbajnë këtë rregull si edhe mbarë Izraeli i Hyjit, paçin paqe e mëshirë! 17 Që tani askush më të mos më trazojë, sepse unë mbart në trupin tim shenjat e Jezusit. 18 Hiri i Zotit tonë Jezu Krishtit qoftë me shpirtin tuaj, o vëllezër! Amen.

LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

DITA E NDRYSHIMIT TË HISTORISË BOTËRORE.

Do të marr fjalinë e parë:
"Sa për mua, mos e thashtë Zoti të mburrem me tjetër gjë, përveçse me kryqin e Zotit tonë Jezu Krishtit, nëpër të cilin për mua bota është e kryqëzuar dhe unë për botën” (V.14).
Le të mbetet kryqi i Zotit tonë Jezu Krisht mburrja ime e vetme. Ky theksim në fjalën "vetëm" sugjeron se ka një problem. Në të vërtetë, Pali e filloi letrën e tij drejtuar Galatasve me një qortim të ashpër:
"6 Fort po çuditem që kaq shpejt po e lini Atë, që ju thirri në hir [të Krishtit], për të kaluar në një Ungjill tjetër. 7 E pra, Ungjill tjetër nuk ka! Por po, ka asi njerëzish që ju turbullojnë dhe që duan ta shndërrojnë Ungjillin e Krishtit. 8 Tashti, në qoftë se edhe ne vetë ose edhe ndonjë engjëll prej qiellit ‑ ju predikon një Ungjill tjetër, të ndryshëm nga ai, që ju patëm predikuar ne ‑ qoftë mallkuar! 9 Siç ju thamë më parë, po ju them edhe tani përsëri: nëse ndokush ju shpall një ungjill tjetër, të ndryshëm nga ai, që e pranuat ‑ qoftë mallkuar!” (Gal.. 1,6-9).
Ata që po nxisnin trazira midis të krishterëve të Galatisë ishin hebrenj që ishin bërë të krishterë (ata quhen judeo-kristianë) dhe donin t'i detyronin të gjithë anëtarët e komuniteteve të tyre të praktikonin të gjitha rregullat e fesë hebraike, përfshirë rrethprerjen.
Pali u shkroi këtyre komuniteteve për t'i paralajmëruar; (Në sytë e Palit) ajo që fshihet pas këtij debati pro ose kundër rrethprerjes është një herezi e vërtetë: është besimi në Krishtin, dhe vetëm besimi, që na shpëton, besimi në Krishtin i bërë konkret me anë të pagëzimit; të imponosh rrethprerjen do të ishte e barabartë me mohimin e tij, me nënkuptimin se kryqi i Krishtit nuk është i mjaftueshëm. Këta janë "vëllezër të rremë", thotë Pali, ata njerëz që mund të mbështesin teza të tilla.

Ai u kujton Galatasve se krenaria e tyre e vetme duhet të jetë Krishti. Por, për ta kuptuar Palin, duhet të bëhet e qartë se, për të, kryqi nuk është një objekt, madje as një objekt nderimi... është një ngjarje. Kur Pali flet për kryqin e Krishtit, ai nuk po përfshihet në një soditje të dhimbjeve të tij, një kujtesë e vuajtjeve të tij. Për të, kryqi i Krishtit është një ngjarje historike, është madje ngjarja qendrore në historinë e botës, ngjarja që solli një herë e përgjithmonë pajtimin midis Perëndisë dhe njerëzimit nga njëra anë, dhe pajtimin midis njerëzimit nga ana tjetër.
Kur Pali thotë: "Me kryqin e Krishtit, bota është kryqëzuar për mua", unë besoj se fraza "me kryq" do të thotë "që nga ngjarja e kryqit", dhe "bota është kryqëzuar përgjithmonë" do të thotë "bota është transformuar përfundimisht". Është një ngjarje vendimtare: asgjë nuk do të jetë më kurrë e njëjtë. Siç thotë letra drejtuar Kolosianëve:
“ 19 Sepse Hyjit i pëlqeu
të banojë në Të e tërë Plotësia
dhe, me anë të Tij,
20 ‑ duke vendosur paqen me anë të gjakut të kryqit [të Tij] ‑
të pajtojë me vete gjithçka
qoftë në tokë qoftë në qiell” (Kol. 1,19-20).
Prova se kryqi është ngjarja vendimtare në historinë e botës, është se vdekja është mposhtur për herë të parë: Krishti është ringjallur. Në letrën e parë drejtuar Korintasve, Pali thotë:
"14 Por, në qoftë se Krishti me të vërtetë nuk është ngjallur, [atëherë] i kotë është predikimi ynë ‑ i kotë besimi juaj” (1 Kor. 15,14). Për Palin, kryqi dhe Ngjallja janë të pandashme: ato janë një dhe e njëjta ngjarje.
Nëpërmjet kryqit, lindi "krijimi i ri", në kundërshtim me "botën e vjetër". Në fillim të së njëjtës letër drejtuar Galatasve, ai thotë:
"3 Paçi hir e paqe prej Hyjit, Atit tonë dhe prej Zotit Jezu Krisht, 4 i cili e flijoi vetveten për mëkatet tona për të na shpëtuar nga shekulli i tashëm i keq, në përkim me vullnetin e Hyjit, Atit tonë, 5 i cili qoftë lavdëruar në shekuj të shekujve! Amen” (Gal. 1,3-4). Dhe kjo shprehje "Paçi hir e paqe prej Hyjit" nuk është një formulë e gatshme! Vërtet hiri dhe paqja tani janë fituar për të krishterët, kjo është ajo që Pali do të thotë.
Gjatë gjithë kësaj letre, ai e kontraston regjimin e vjetër, që ishte regjimi i ligjit, me regjimin e ri, që është ai i besimit; jeta sipas mishit me jetën sipas Shpirtit; skllavëria e vjetër me lirinë tonë të fituar nëpërmjet Jezu Krishtit; tani, me anë të besimit, nëpërmjet besnikërisë sonë ndaj Jezu Krishtit, ne jemi njerëz të lirë për të jetuar sipas Shprtit.


BËRJA E SHENJËS SË KRYQIT ËSHTË NJË ANGAZHIM.

Në Letrën e Dytë drejtuar Korintasve, ai thotë diçka të ngjashme:
"17 Pra, nëse ndokush është në Krishtin, është krijesë e re: e vjetra u zhduk, dhe, ja, u bë e reja! " (2 Kor. 5,17). Bota e vjetër është bota në luftë, njerëzimi në rebelim kundër Perëndisë, bota që dyshon se Perëndia nuk është i dashur dhe mirëdashës; si rezultat, ajo nuk i bindet urdhërimeve të Perëndisë dhe kjo çon në rivalitete midis njerëzve, luftëra, luftëra për pushtet ose para. Krijimi i ri, përkundrazi, është bindja e Birit, besimi i tij deri në fund, falja e tij për ekzekutuesit e tij, kthimi i faqes ndaj atyre që i shkulin mjekrën, siç thotë Isaia. Pasioni i Krishtit ishte një paroksizëm urrejtjeje dhe padrejtësie të kryera në emër të Perëndisë; Krishti e bëri atë një paroksizëm mosdhune, butësie dhe faljeje. Dhe ne, nga ana tjetër, për shkak se jemi shartuar me Birin, jemi bërë të aftë për të njëjtën bindje, për të njëjtën dashuri: të aftë për të braktisur mënyrën e jetesës së botës për të zgjedhur rrugën e jetës sipas Krishtit. Ky përmbysje e jashtëzakonshme, që është vepër e Shpirtit Shenjt, e frymëzon Palin me një formulë veçanërisht të habitshme:
"...me kryqin e Zotit tonë Jezu Krishtit për mua bota është e kryqëzuar dhe unë për botën” (v. 14. Me kryq, bota është kryqëzuar për mua dhe unë për botën". Përkthyer, "mënyra e jetesës së botës është shfuqizuar; që tani e tutje, ne jetojmë sipas Shpirtit". Një transformim i tillë është vërtet një burim krenarie për të krishterët: vërtet, siç thotë Pali, "kryqi i Zotit tonë Jezu Krisht është mburrja jonë e vetme". Kjo është arsyeja e vërtetë për kryqëzimet që zbukurojnë muret e shtëpive tona ose kishat tona.
Për këtë shpallje të kryqit të Krishtit, Pali e ka paguar tashmë çmimin. Kur thotë se që tani e tutje jemi në hir dhe paqe, kjo nuk do të thotë se gjithçka do të shkojë domosdoshmërisht mirë! Logjikisht, nëse e shpallim vërtet Ungjillin, duhet të hasim kundërshtim të ngjashëm me atë që hasi Krishti dhe që hasi Pali nga ana tjetër. Kur thotë: "Unë mbaj në trupin tim shenjën e vuajtjeve të Jezusit", ai me siguri po aludon në persekutimet që ai vetë vuajti për shkak të shpalljes së Ungjillit. Sa herë që bëjmë shenjën e kryqit, ne tregojmë se jemi në këtë krijim të ri ku çdo fjalë thuhet, ku çdo veprim kryhet në emër të Atit, të Birit dhe të Shpirtit; dhe në të njëjtën kohë, ne i përkushtohemi të dëshmojmë transformimin që vetëm Shpirti i dashurisë është i aftë ta sjellë.
- Mund të pyesim veten nëse shpallja jonë e Ungjillit është vërtet në përputhje, nëse nuk është pak e holluar, pak tepër në përputhje me shpirtin e botës, kur nuk has më asnjë kundërshtim.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA XIV ORD – VITI C.

MË 6 – 7 – 2025.


UNGJILLI Lk, 10, 1... 20

1 Pastaj Zotëria i zgjodhi edhe shtatëdhjetë [e dy] nxënës të tjerë dhe i dërgoi nga dy [e dy] përpara vetes në çdo qytet dhe vend, ku mendonte të shkonte.
2 U thoshte “Të korrat janë të mëdha e punëtorë janë pak! Luteni të zotin e të korrave të çojë punëtorë në të korrat e veta.
3 Shkoni! Ja, po ju dërgoj porsi qengja mes ujqish!
4 Mos merrni me vete as qese, as strajcë, as sandalet e mos përshëndetni udhës askënd!
5 Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni ‘Paqja me këtë shtëpi!’
6 Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju.
7 Rrini në atë shtëpi! Hani e pini çka t’u ketë qëlluar; sepse punëtori ka tagër në rrogën e vet. Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër!
8 Në çdo qytet që të hyni e t’ju pranojnë, hani çka t’ju vënë përpara.
9 Shëroni të sëmurët që janë në të e thuajini popullit ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’
10 Por edhe, në cilindo qytet që të hyni e nuk ju pranojnë, dilni në rrugët e tij e thuajuni 11’Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë Por veç ta dini u afrua Mbretëria e Hyjit!’
12 Unë po ju them sodomasit do ta kenë më lehtë atë Ditë se ai qytet”.
13 “Vaj për ty, o Korazin, vaj për ty, o Betsaidë! Sepse të kishin ndodhur në Tir e në Sidon mrekullitë që ndodhën në ju, kaherë, të veshur në grathore e të mbuluar me hi do të kishin bërë pendesë!
14 Prandaj, Tiri e Sidoni Ditën e Gjyqit do ta kenë më lehtë se ju!
15 E ti, o Kafarnaum, a thua ndoshta ‘do të lartësohesh deri në qiell
do të plandosesh deri në fund të ferrit!’
16 Kush ju dëgjon ju, më dëgjon mua. Kush ju përbuz ju, më përbuz mua. Kush përbuz mua, përbuz Atë që më ka dërguar”. Kthimi i të shtatëdhjetë e dyve.
17 Të shtatëdhjetë [e dy] nxënësit u kthyen me gëzim e thanë “Zotëri, deri edhe djajtë na nënshtrohen në Emrin tënd!” 18 Jezusi u tha “Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit!
19 Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq.
20 Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!”



LECTIO DIVINA – MEDITIMI - LUTJA

PO JU DËRGOJ PORSI QENGJA MES UJQISH!

Ky Ungjill pason menjëherë atë të së dielës së kaluar ne kishim parë Jezusin duke luftuar me trazirat që i kërkonte misioni i tij pranimi i pasigurisë, pa pasur asgjë për të mbështetur kokën, lënia e të vdekurve të varrosin të vdekurit e tyre, domethënë, me fjalë të tjera, duke ditur si të bësh zgjedhje vendimtare, kryqëzuese, duke vënë dorën në parmendë pa kthyer kokën pas, duke pranuar të përballesh me vdekjen e njerëlzve më të dashur, duke marrë me vendosmëri rrugën për në Jerusalem.
Mund të hamendësohen tundimet që shfaqen çdo herë pas vendimeve që ai duhej të merrte. Luka na e tregon diçka për rrugën për në Jerusalem Jezusi i kapërceu të gjitha tundimet e tij; princi i kësaj bote tashmë është i mundur.
I mbetet atij të kalojë në pishtar ai i dërgon dishepujt e tij në mision me radhë. Është urgjente përgatitja e tyre pasi largimi i tij po afron. Dhe ai u jep të gjitha këshillat që u nevojiten për t'i përgatitur për t'u përballur me tundimet që ai njeh mirë edhe ata do të përballen me të njëjtat tundime.
Edhe ata do ta njohin refuzimin ashtu si Jezusi kishte vuajtur refuzimin e një fshati të Samarisë, ata duhet të përgatiten për të vuajtur refuzimet; por kjo le të mos i pengojë. Kur duhet të largohen nga një fshat, le të thonë të njëjtën mesazhin e lërë për të gjithe e për të cilin kishin ardhur “ ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’ Por për të treguar se qasja e tyre ishte krejtësisht e painteresuar dhe se marrësit e mesazhit mbeten gjithmonë të lirë ta refuzojnë atë, ata do të shtojnë ”’Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë Por veç ta dini u afrua Mbretëria e Hyjit!’ Edhe pluhuri i qytetit tuaj, i ngelur në këmbë, ne e heqim atë për t'ua lënë juve (Lk. 20,10-11).
Edhe ata do të njohin urrejtjen “Shkoni! Ja, po ju dërgoj porsi qengja mes ujqish! (v. 3). Ata do të duhet ende pa u lodhur të shpallin dhe të sjellin paqen “Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni ‘Paqja me këtë shtëpi!’ Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju (v. 5-6). Duhet të besohet në ngjitjen e paqes me çdo kusht kur me të vërtetë i urojmë me gjithë zemër dikujt paqe, me të vërtetë paqja rritet. Ne e dimë këtë nga përvoja. Mirëpo, bashkëbiseduesi ynë duhet të jetë edhe mik i paqes; nëse nuk është kështu, Jezusi u thotë dishepujve “Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë (v,11), domethënë mos lejoni që të rëndoheni nga dështimet, refuzimet... Asgjë të mos ju bëjë të “zvarritni këmbët tuaja”, në asnjë mënyrë!
Edhe ata do të përjetojnë pasiguri vetë Jezusi “nuk kishte ku ta mbështesë kokën!” (Lk. 9,58) ”. Nëse e kuptojmë saktë, kështu do të jetë edhe për dishepujt e tij “Mos merrni me vete as qese, as strajcë, as sandalet e mos përshëndetni udhës askënd! (v. 4). Edhe atyre do t'u duhet të mësojnë të jetojnë nga dita në ditë pa u shqetësuar për të nesërmen, duke u kënaqur me të hanë dhe të pinë atë që do t'u shërbehet, ashtu siç njerëzit në shkretëtirë mund të mblidhnin mana vetëm për të njëjtën ditë.


URGJENCA E MISIONIT

Edhe ata do të kenë zgjedhje për të bërë, ndonjëherë edhe ato kryqëzuese, shumë e vështirë, për shkak të urgjencës së misionit “Lëri ‑ iu përgjigj Jezusi ‑ që të vdekurit t’i varrosin të vdekurit e vet e ti shko e prediko Mbretërinë e Hyjit!”. (Lk 9,60) Ishte një frazë kërkuese për të thënë se detyrat më të shenjta në sytë tanë i lënë vendin urgjencës së Mbretërisë së Perëndisë. Mos përshëndetni askënd rrugës është një frazë e të njëjtit rend për dishepujt e tij që ishin lindorë, përshëndetjet e gjata ishin një detyrë e vërtetë.
Edhe atyre do t'u duhet t'i rezistojnë tundimit të suksesit “ Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër! (v.7). Edhe ata do të duhet të mësojnë të duan të zbresin pishtarin nga ana e tyre misioni është shumë serioz, tepër i çmuar, që ne ta monopolizojmë nuk na përket neve; sepse një nga tundimet më delikate është ndoshta të mos duam vërtet punëtorë të tjerë së bashku me ne, në anën tonë. “Të korrat janë të mëdha e punëtorë janë pak! Luteni të zotin e të korrave të çojë punëtorë në të korrat e veta (v.2). Kërkoni që Zoti e të korrave të dërgojë punëtorë në të korrat e veta kjo nuk nënkupton që t'i thëmi Perëndisë diçka që ai nuk di. Ai e di se ne kemi nevojë për ndihmë. Ai e di më mirë se ne! Por ne, kur jemi duke u lutur, duhet të lejojmë që të ndriçohemi prej Tij. Lutja nuk ka për qëllim kurrë të informojë Zotin kjo do të ishte shumë pretenduese nga ana jonë! Na përgatit që ta lejojmë veten të transformohemi.
Tundimi i fundit lavdia e sukseseve tona. “Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!” (v.20); duhet besuar se, në çdo kohë, ylli i pret dishepujt apostujt e vërtetë nuk janë domosdoshmërisht më të famshmit.
Mund të mendojmë se shtatëdhjetë e dy dishepujt i mposhtën të gjitha këto tundime pasi, kur të kthehen, Jezusi do të jetë në gjendje t'u thotë ““Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit! (v.18). Jezusi, i cili ndërmerr marshimin e tij të fundit drejt Jerusalemit, sigurisht gjen ngushëllim të madh atje, meqenëse menjëherë pas Luka na thotë “Të madhëroj, o Atë, Zotërues i qiellit e i tokës, pse ua fshehe këto të urtëve e të mençurve e ua zbulove të vegjëlve! (Lk 10,21).

[ninoenina]

F.A. JAVA E DIELA E XIV ORD. VITI C. TRE LEXIME.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XIV ORD. VITI C.

MË 6 -7 -2025.


Vij t'ju ofroj paqe.

"Nuk kam paqe". Është besimi që, në një moment dëshpërimi të veçantë, më shumë se një mik na ka bërë. Ndoshta një mikeshë që ka ndërprerë një shtatzëni të padëshiruar, ose bashkëshorti/ja i/e përfshirë në një lidhje tjetër emocionale që tani është e pakontrollueshme, ose komshiu im i torturuar nga dëshira për t'u hakmarrë për një padrejtësi të pësuar dhe të paaftë ta bëjë këtë, ose vajza e rrugës e poshtëruar dhe e shfrytëzuar.
"Nuk kam paqe" do të bërtisnin ata që janë përgjegjës për krime, luftëra dhe tregti me instrumente vdekjeje nëse nuk do të tronditeshin nga pushteti dhe paratë. "Nuk kam paqe" do të përsërisnin ata që i përkushtohen aktiviteteve imorale dhe ata që kryejnë padrejtësi, por vazhdojnë me mendjet e tyre të turbullta nga suksesi, paratë dhe gënjeshtrat e lajkatarëve.
Kjo është bota në të cilën Jezusi i dërgon dishepujt e tij jo për të dënuar, për të mallkuar korrupsionin dhe zakonet e këqija ose për të kërcënuar me ndëshkim hyjnor, por për të shpallur atë paqe që të gjithë - në shumicën e rasteve në mënyrë të pavetëdijshme - po e kërkojnë me dëshpërim.
Duke marrë parasysh realitetin në të cilin jetojmë, duhet vërtet besim i madh për të imagjinuar se është e mundur të ndërtohet një botë në të cilën mbretëron paqja. Është më e lehtë të besosh se Zoti ekziston sesa të mbash shpresën në paqen universale. Megjithatë, ky është misioni që u është besuar dishepujve.
Të krishterët janë përpjekur të ndërtojnë paqe, por jo gjithmonë me mjetet e sugjeruara nga Mjeshtri, i cili donte që ata të ishin "qengja midis ujqërve". Ndonjëherë ata kanë preferuar të përdorin forcën, imponimin, intolerancën; ata gjithashtu janë maskuar me pushtet, si mbretërit e kësaj bote.
Ata nuk kanë ecur gjithmonë - të varfër, të butë, të pambrojtur - përkrah njerëzve që kanë nevojë për paqe. Ata që - si Françesku i Asizit - e kanë bërë këtë, e kanë emrin e tyre të shkruar në qiell.

Për ta përvetësuar mesazhin, do të përsërisim:
"Ai që beson në paqe, do të shohë veprat e mëdha të Zotit."


LEXIMI I PARË: Is 66,10-14c.

10 Gëzohuni me Jerusalemin,
galdoni për të ju që e doni!
Galdoni me të, galdoni,
të gjithë ju që qatë mbi të,
11 që të thithni qumësht e të ngiheni
prej parzmave të ngushëllimit të tij,
që të dërgoni e të kënaqeni
në parzmat e lavdisë së tij!
12 Sepse Zoti kështu po thotë:
“Ja, unë po bëj të arrijë
në të paqja porsi lumë,
porsi përrua vërshues pasuria e popujve
Qumësht do të pini, ngrykë do të mbarteni,
përmbi gjunjë do t’ju përkëdhelin.
13 Porsi nëna që ngushëllon të birin,
ashtu unë do t’ju ngushëlloj;
në Jerusalem ngushëllim do të gjeni.
14 Do të shihni, e zemra juaj do të gëzojë,
si bari i njomë do t’ju përtërihen eshtrat,
dora e Zotit do të dëftohet mbi shërbëtorët e tij.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Pesë shekuj para Krishtit, një profet shfaqet midis të mërguarve në Babiloni, i cili, në emër të Zotit, shpalli një të ardhme të lavdishme. Ai i nxit të gjithë të kthehen në tokën e etërve të tyre, duke premtuar begati, shëndet dhe paqe! Disa e besojnë, por janë të zhgënjyer. Shumë vite pas kthimit të tij, ai duhet të pranojë se profecia nuk është realizuar. Njerëzit jetojnë në kushte të mjerueshme: tokat janë të pushtuara nga shfrytëzuesit dhe të varfrit nuk kanë shtëpi, as ushqim, as veshje.
Ka një mijë arsye për t'u bërë skeptikë.
Një tjetër profet i dërgohet këtij populli të dekurajuar, i cili shqipton fjalët ngushëlluese që përmbahen në leximin e sotëm. Ai i fton njerëzit të gëzohen, të ngazëllohen, të shkëlqejnë nga gëzimi sepse zia ka mbaruar (v. 10). Jerusalemi do të jetë si një nënë që ushqen fëmijët e saj me gji, i mban në krahë, i përkëdhel, i bën të thithin qumështin e saj. Begatia dhe pasuria - siguron ai - do të derdhen mbi tokën e Izraelit, si një lumë në përmbytje (v. 11-12).
Në këtë pikë, kushdo që po e dëgjon ndoshta mendon: ja ku është një tjetër sharlatan! Kemi dëgjuar shumë premtime boshe, na duhen fakte, na duhet një ndryshim konkret në situatë!
Profeti është i vetëdijshëm për këto kundërshtime, por vazhdon: Zoti do t'ju ngushëllojë, ai do të sillet si një nënë që ngushëllon fëmijën e saj; "do ta shihni dhe zemra juaj do të gëzohet, kockat tuaja do të lulëzojnë si bari i freskët" (v. 13-14).
Është e vërtetë që kushtet vazhdojnë të jenë katastrofike, por tashmë është e mundur të shihen disa shenja të botës së re që ka filluar.


LEXIMI I DYTË: Gal. 6,14-18.

14 Sa për mua, mos e thashtë Zoti të mburrem me tjetër gjë, përveçse me kryqin e Zotit tonë Jezu Krishtit, nëpër të cilin për mua bota është e kryqëzuar dhe unë për botën.
15 Sepse s’vlen asgjë as rrethprerja as parrethprerja ‑ por krijesa e re.
16 Të gjithë ata që do ta mbajnë këtë rregull si edhe mbarë Izraeli i Hyjit, paçin paqe e mëshirë!
17 Që tani askush më të mos më trazojë, sepse unë mbart në trupin tim shenjat e Jezusit.
18 Hiri i Zotit tonë Jezu Krishtit qoftë me shpirtin tuaj, o vëllezër! Amen.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

Pali ka arritur në fund të letrës së tij dhe, me pak fjalë, përmbledh temën që ka diskutuar.
Ai thotë: kundërshtarët e mi, ata që i përmbahen traditave të pleqve, mburren se kanë në mishin e tyre shenjën e rrethprerjes dhe, kur arrijnë të bindin dikë që t'i imitojë, nuk pushojnë kurrë së mbururi: “E pra, as vetë të rrethprerët nuk e mbajnë Ligjin, por duan që ju të rrethpriteni, që të mund të mburren me trupin tuaj” (Gal. 6,13). Unë - vazhdon Pali - nuk mburrem me asgjë tjetër përveç kryqit të Zotit Jezus (v.14).
Nuk është një shenjë e jashtme që karakterizon dishepullin, por ngjashmëria me Mësuesin që dha jetën e tij për dashuri. Kjo zgjedhje e bën atë një krijesë të re (v. 15).
Pali shpreson që, pas shpjegimeve të dhëna, askush nuk do ta përfshijë atë në diatriba të ngjashme që e bezdisin aq shumë (v.17).
Ai mbart në mishin e tij shenjat e vuajtjeve që duroi për Krishtin. Referenca është për mundimet, peripecitë dhe persekutimet e shumta që ai u përball gjatë misionit të tij. Duke u shkruar Korintasve, ai bën një listë dramatike:
“23 A janë mbarështues të Krishtit? ‑ Si i dalë mendsh po flas: ‑ unë edhe më tepër!
Në lodhje ‑ më tepër! Në burgje ‑ më tepër! Në të rrahura ‑ më tepër! Në rrezik të vdekjes ‑ unë më shpesh! 24 Prej judenjve mora pesë herë nga tridhjetë e nëntë frushkuj! 25 Tri herë kam qenë rrahur me thupër, një herë vrarë me gurë, tri herë e kam përjetuar anijembytjen, një natë e një ditë kam kaluar në valët e detit! 26 Në udhëtime të shpeshta, në rreziqe lumenjsh, në rreziqe cubash, në rreziqe bashkatdhetarësh, në rreziqe paganësh, në rreziqe në qytet, në rreziqe në shkretëtirë, në rreziqe në det, në rreziqe prej vëllezërve të rrejshëm! 27 Në mundim e të lodhura, në net të kaluara shpesh pa gjumë, në uri e në etje,në agjërime të shpeshta, në të ftohtë dhe i zhveshur! 28 Përveç këtyre: ngarendja e përditshme e njerëzve e kujdesi për të gjitha kishat” (2 Kor. 11,23-28).
Letra drejtuar Galatasve filloi papritur. Duke lënë mënjanë edhe fjalët e këndshme, Pali hyri në temë me fjalë të ashpra dhe polemike:
“Fort po çuditem që kaq shpejt po e lini Atë, që ju thirri në hir [të Krishtit], për të kaluar në një Ungjill tjetër!” (GaL. 1,6).
Përfundimi është i ndryshëm, është i ëmbël, pajtues, i qetë:
“Hiri i Zotit tonë Jezu Krishtit qoftë me shpirtin tuaj, o vëllezër! Amen (v. 18). Bindja e apostullit se ka arritur t’i bëjë të padëmshëm “vëllezërit e rremë” që po i shqetësojnë të krishterët e Galatisë shkëlqen.


UNGJILLI: Lk. 10,1-12.17-20.

1 Pastaj Zotëria i zgjodhi edhe shtatëdhjetë [e dy] nxënës të tjerë dhe i dërgoi nga dy [e dy] përpara vetes në çdo qytet dhe vend, ku mendonte të shkonte. 2 U thoshte:
“Të korrat janë të mëdha e punëtorë janë pak! Luteni të zotin e të korrave të çojë punëtorë në të korrat e veta. 3 Shkoni! Ja, po ju dërgoj porsi qengja mes ujqish! 4 Mos merrni me vete as qese, as strajcë, as sandalet e mos përshëndetni udhës askënd! 5 Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni: ‘Paqja me këtë shtëpi!’ 6 Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju. 7 Rrini në atë shtëpi! Hani e pini çka t’u ketë qëlluar; sepse punëtori ka tagër në rrogën e vet. Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër!
8 Në çdo qytet që të hyni e t’ju pranojnë, hani çka t’ju vënë përpara. 9 Shëroni të sëmurët që janë në të e thuajini popullit: ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’
10 Por edhe, në cilindo qytet që të hyni e nuk ju pranojnë, dilni në rrugët e tij e thuajuni: 11’Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë: Por veç ta dini: u afrua Mbretëria e Hyjit!’ 12 Unë po ju them: sodomasit do ta kenë më lehtë atë Ditë se ai qytet.”
17 Të shtatëdhjetë [e dy] nxënësit u kthyen me gëzim e thanë:
“Zotëri, deri edhe djajtë na nënshtrohen në Emrin tënd!”
18 Jezusi u tha: “Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit! 19 Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. 20 Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

“ Pastaj Zotëria i zgjodhi edhe shtatëdhjetë [e dy] nxënës të tjerë dhe i dërgoi nga dy [e dy] përpara vetes në çdo qytet dhe vend, ku mendonte të shkonte” (v. 1). Kështu fillon Ungjilli i sotëm, dhe ky informacion është mjaft i habitshëm sepse, pak më parë, Jezusi i kishte dërguar tashmë dymbëdhjetë apostujt për të shpallur mbretërinë e Perëndisë dhe për të shëruar të sëmurët, duke i rekomanduar të mos merrnin asgjë me vete, “as shkop, as trastë, as bukë, as para, as dy tunika…” (Lk. 9:1-6). Kush janë këta shtatëdhjetë e dy që shfaqen papritmas dhe që nuk do të kujtohen më kurrë? Misioni i tyre është i çuditshëm, edhe sepse është e vështirë të imagjinohet Jezusi duke ndjekur 36 çifte të ngarkuara me përgatitjen e terrenit për të.
Është historia e një iniciative apostolike të ndërmarrë nga Jezusi dhe të rilexuar nga ungjilltari në dritën e katekezës që ai synon t'u japë komuniteteve të tij.Jemi në Azinë e Vogël, në gjysmën e dytë të shekullit të parë. Pavarësisht vështirësive dhe persekutimeve, të krishterët vazhdojnë t'i përkushtohen shpalljes së Ungjillit, sado që lindin pyetje: a e zbulon Perëndia Ungjillin e tij nëpërmjet vizioneve, ëndrrave, shfaqjeve apo ka nevojë që dikush ta shpallë atë? A është mesazhi i shpëtimit i destinuar për të gjithë apo është i rezervuar për një pakicë të privilegjuar? Çfarë metodash duhet të përdorim për t'i bindur njerëzit ta pranojnë atë? Si duhet t'u paraqitemi njerëzve dhe çfarë duhet t'u themi atyre? A do të jenë të mjaftueshme fjalët apo do të jenë të nevojshme shenjat? Çfarë duhet të bëjmë nëse refuzohemi? A do të kurorëzohet puna jonë me sukses?
Luka u përgjigjet këtyre pyetjeve duke rrëfyer një dërgim dishepujsh në një mision. I tiji nuk është raportimi i një kronisti, por një tekst teologjik në të cilin përdoren edhe mjete letrare.
Numri shtatëdhjetë e dy është sigurisht simbolik. Duke iu referuar listës së gjetur në Zanafillën 10, të lashtët kishin përcaktuar se popujt e botës ishin shtatëdhjetë ose shtatëdhjetë e dy. Në ditën e Festës së Tabernakujve, shtatëdhjetë dema u flijuan në tempullin e Jerusalemit për t'i lutur Perëndisë konvertimin e secilit prej kombeve pagane.
Në komunitetet e Lukës, të krishterët me origjinë pagane duhet të kapërcejnë komplekset e inferioritetit që disa ndienin ndaj fëmijëve të Abrahamit, si dhe t'i japin fund të gjithë diskriminimit që ata vetë fusin,. bazuar në origjinën etnike, traditat kulturore, pozicionin shoqëror, temperamentin, karakterin, zakonet dhe stilin e jetës së secilit person.
Duke thënë se Jezusi dërgoi shtatëdhjetë e dy dishepuj (v. 1), ungjilltari dëshiron të pohojë se shpëtimi nuk është një privilegj i rezervuar për disa, por është menduar për të gjithë, pa përjashtuar askënd.
Lajmëtarët dërgohen në çifte. Kjo tregon se shpallja e Ungjillit nuk i lihet shpikjes së individëve, por është vepër e një bashkësie. Ata që flasin në emër të Krishtit nuk veprojnë në mënyrë të pavarur, ata janë në bashkësi me vëllezërit e tyre në besim. Misionarët e parë - Pjetri dhe Gjoni (v. 8,14), Barnaba dhe Pali (Vap. 13,1) - jo vetëm që shkuan dy nga dy, por u "dërguan" edhe dhe ndienin se po përfaqësonin bashkësinë e tyre.
Qëllimi i dërgimit: të përgatiten qytetet dhe fshatrat për ardhjen e Zotit. Jezusi mbërrin pas lajmëtarëve të tij, jo më parë. Detyra që i është besuar secilit apostull nuk është të paraqitet, por të përgatitë mendjet dhe zemrat e njerëzve për të mirëpritur Krishtin në jetën e tyre.
Për të kryer këtë mision, dishepulli duhet të përgatitet. Jezusi sugjeron mënyrën për ta bërë këtë: "Lutuni Zotit të të korrave" (v. 2).
Lutja nuk ka për qëllim të bindë Perëndinë të dërgojë punëtorë në arën e tij (kjo padyshim nuk do të kishte kuptim), por ka për qëllim të transformojë dishepullin në një apostull. I jep atij ekuilibër, humor të mirë, paqe të brendshme; e çliron nga krenaria, nga supozimi; e bën të aftë të kapërcejë kundërshtimin, zhgënjimet dhe dështimet; i zbulon atij, çast pas çasti, vullnetin e "zotit të të korrave".
Ujku është simbol i dhunës, i arrogancës. Qengji tregon butësi, dobësi, brishtësi; ai mund t'i shpëtojë agresionit të ujkut vetëm nëse bariu ndërhyn në mbrojtje të tij. Rabinët thanë se populli i Izraelit ishte një qengj i rrethuar nga shtatëdhjetë ujqër (popujt paganë) që donin ta gëlltisnin. Jezusi e zbaton këtë krahasim me dishepujt e tij: ai thotë se ata duhet të sillen si qengja (v. 3). Prandaj është e nevojshme që ata të jenë vigjilentë në mënyrë që ndjenjat e ujqërve të mos lindin në zemrat e tyre: zemërimi, lakmia, pakënaqësia, dëshira për të mbizotëruar dhe për të ngacmuar. Këto ndjenja në fakt çojnë në veprimet e ujqërve: abuzimi me pushtetin, agresioni, dhuna, fyerjet, gënjeshtrat. Historia e kishës vërteton se, kur të krishterët janë transformuar në ujqër, ata gjithmonë kanë dështuar në misionin e tyre.
Në afat të shkurtër, “të sillesh si ujqër” mund të japë rezultate, por është një sukses i përkohshëm dhe në çdo rast… Jezusi e shpëtoi botën duke u sjellë si qengj, jo si ujk.
Zgjedhja e mjeteve për misionin është në harmoni me imazhin e qengjit të dobët dhe të pambrojtur (v.4). Jezusi i shqipton ato në një mënyrë negative: pa qese, pa çantë, pa sandale.
Për të pohuar veten, një lëvizje politike ose një ideologji ka nevojë për mjete efektive: para, armë, mbështetjen e njerëzve me ndikim. Apostulli duhet t'i rezistojë tundimit për t'u drejtuar këtyre mjeteve për të përhapur Ungjillin dhe për të ndërtuar mbretërinë e Perëndisë. Kisha humbet besueshmërinë kur dëshiron të konkurrojë me fuqitë politike dhe ekonomike. Ata që nuk mund të heqin dorë nga këto siguri njerëzore, ata që nuk kanë guximin të vendosin besimin e tyre vetëm në fuqinë e Fjalës që shpall dhe në mbrojtjen e Bariut të mirë, nuk do të njihen si dëshmitarë të Mbretërisë, të përbërë vetëm nga "qengja".
Në rrugë, dishepujt nuk duhet të përshëndesin askënd (v. 4). Kjo padyshim nuk është një dispozitë që duhet të merret fjalë për fjalë, por një tregues që nënvizon urgjencën e misionit.
Kur konsiderohet e përshtatshme të flasim për Krishtin, nga duhet të fillojmë? Mesazhet që jobesimtarët duket se i kanë marrë më shumë nga ne të krishterët janë ato që lidhen me kërkesa të caktuara morale: papranueshmëria e divorcit, detyrimi për të marrë pjesë në Meshë në ditët e shenjta të detyrimit, respekti dhe nënshtrimi ndaj hierarkisë kishtare, ndëshkimet e Zotit për ata që nuk i zbatojnë urdhërimet... A duhet ta fillojmë diskutimin me këto tema? Aspak.
Ungjilli është një lajm i mirë. Ja fjalët me të cilat dishepulli prezantohet: Kam ardhur t'ju sjell paqe; ju sjell paqe juve, familjes suaj, shtëpisë suaj (v. 5). Ky është një njoftim që jep ngushëllim, ngjall habi, shpresë, gëzim! Nëse midis atyre që dëgjojnë ka një "bir paqeje", nëse ka dikë që është i gatshëm t'ia hapë zemrën Krishtit, paqja do të zbresë mbi ta, plotësia e jetës dhe mirësisë (v. 6).
Për të treguar mirënjohjen e tyre, ata që e kanë dëgjuar njoftimin mund ta ftojnë misionarin në shtëpinë e tyre dhe t'i ofrojnë bukën e tyre (v. 7). Apostulli – Jezusi rekomandon – duhet ta pranojë ftesën, të mos bëjë kërkesa, të kënaqet me ushqimin e kursyer që i vihet përpara dhe të përshtatet me përdorimet dhe zakonet e mikpritësit të tij, pa i parë me dyshim zakonet dhe traditat e tij; ai nuk duhet të ketë frikë se mos ndotet nga ushqimi, sepse asnjë ushqim dhe asnjë krijesë nuk është e papastër (v. 8). Ky udhëzim ishte shumë i rëndësishëm në kohën e Lukës kur shumë ngurronin të ndanin vakte me paganët (Gal. 2,11-14; Vap. 11,2-3; 1 Kor. 10:27).
Nga çfarë përbëhet vepra e ungjillëzimit? A mjafton njoftimi apo duhet të konfirmohet me shenja?
Fjalët – thotë Jezusi – duhet të shoqërohen me gjeste konkrete bamirësie: kujdes për të sëmurët, ndihmë për të varfrit (v. 9). Atje ku nuk vihet re asnjë ndryshim, asnjë transformim në gjendjen e njeriut dhe të shoqërisë, mbretëria e Perëndisë nuk ka mbërritur ende.
Ungjilli mund të mirëpritet, por edhe të refuzohet. Si duhet të sillet dikush kur duhet të përballet me kundërshtim? Jezusi e bën të qartë: misionarët duhet të dalin në sheshin publik dhe, para të gjithë njerëzve, të shkundin pluhurin nga këmbët e tyre. Sodoma dhe Gomorra do të trajtohen më pak ashpër se ai qytet (v. 10-12).
Këto janë fjalë që janë të vështira për t’u kuptuar dhe akoma më të vështira për t’u pranuar. Të marra fjalë për fjalë, ato bien ndesh me pjesën tjetër të Ungjillit. Mendoni vetëm për reagimin e Jezusit ndaj Jakobit dhe Gjonit që donin të thërrisnin zjarr nga qielli mbi samaritanët (Lk. 9,55).
Perëndia nuk zemërohet, nuk hakmerret, nuk i ndëshkon ata që nuk e pranojnë Fjalën e tij. Ai është vetëm mirësi dhe mëshirë dhe do gjithmonë dhe në çdo rast. Jezusi përdor këtu gjuhën dhe imazhet e popullit të tij. Ai flet për ndëshkimet e Zotit për të treguar pasojat katastrofike që sjell refuzimi i Ungjillit. Ata që nuk e pranojnë fjalën e tij janë përgjegjës për pakënaqësinë e tyre, ata e privojnë veten nga paqja. Është domethënëse që skena kërcënuese e gjykimit të shpallur nga ungjilltarët mbi të gjithë qytetin përfundon me një fjalë shpëtimi: "Dijeni se mbretëria e Zotit ka ardhur mbi ju".

Pasi e kanë kryer misionin e tyre, shtatëdhjetë e dy kthehen plot gëzim dhe i raportojnë Jezusit rezultatet e arritura. Ai përgjigjet: "E pashë Satanin të binte nga qielli si rrufe" (v. 18). Kur Bibla flet për Satanin, nuk nënkupton qenien e përçmuar dhe të deformuar që ende përshkruhet në disa piktura. I referohet forcave të së keqes: urrejtjes, dhunës, padrejtësisë, krenarisë, lidhjes me paratë, pasioneve të pakontrolluara…
Duke thënë se Satani ka rënë nga qielli, Jezusi shpall fitoren tani të pandalshme të së mirës. Me shpalljen e Ungjillit, mbretëria e së keqes ka filluar të shembet.
Pastaj ai vazhdon: “Ju kam dhënë pushtet të shkelni mbi gjarpërinj dhe akrepa dhe mbi gjithë fuqinë e armikut; asgjë nuk do t'ju dëmtojë” (v. 19). Ja një tjetër imazh biblik. Ashtu si Satani, gjarpri dhe akrepi janë simbole të së keqes (Krahaso Zanafillën 3,15; Psalmi 91,13). Jezusi nuk premton se të dërguarit e tij nuk do të hasin kundërshtime dhe vështirësi. Kafshë të rrezikshme do të jenë atje, por ato do të “shkelen” nga dishepulli.
Fjalët e Mjeshtrit sugjerojnë idenë e një fitoreje të lehtë dhe të habitshme (si rrufeja); ato duket se e zvogëlojnë marshimin e gjatë që e çon njerëzimin drejt mbretërisë së Perëndisë në një ecje të rehatshme. Realiteti - ne e verifikojmë çdo ditë - nuk është aq i thjeshtë dhe as aq i gëzueshëm.
E keqja reagon në një mënyrë të ashpër dhe të dhunshme, vetëm mendoni se sa kushton, për shembull, të kapërceni një ves, të kapërceni një zakon të keq dhe si dinakët, të fuqishmit, të korruptuarit vazhdojnë të triumfojnë në botë. Por Jezusi, i cili shikon rezultatin përfundimtar, zbulon se e keqja tashmë e ka humbur forcën e saj. Këto fjalë tingëllojnë si një dënim i pesimizmit, ato janë një mohim i atyre që nuk bëjnë gjë tjetër veçse ankohen dhe përsërisin me dëshpërim se bota po përkeqësohet gjithnjë e më shumë.
Ai që ka vendosur besimin e tij te Krishti dhe Fjala e tij e ka emrin e tij të shkruar në qiell, domethënë, ai ka hyrë për të qenë pjesë e mbretërisë së Perëndisë (v. 20). Kjo është arsyeja e gëzimit që ai ndjen dhe që ua shpall të gjithëve. Edhe nëse ai pranon realisht se sukseset janë të kufizuara dhe të lodhshme dhe se udhëtimi është ende i gjatë, ai gëzohet sepse tashmë e sheh qëllimin.

[ninoenina]

F.A. E DIELA XIV ORD. VITI C. UNGJILLI.

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XIV ORD. VITI C.

MË 6-7-2025.

UNBGJILLI: Lk. 10,1-12.17-20.

1 Pastaj Zotëria i zgjodhi edhe shtatëdhjetë [e dy] nxënës të tjerë dhe i dërgoi nga dy [e dy] përpara vetes në çdo qytet dhe vend, ku mendonte të shkonte. 2 U thoshte:
“Të korrat janë të mëdha e punëtorë janë pak! Luteni të zotin e të korrave të çojë punëtorë në të korrat e veta. 3 Shkoni! Ja, po ju dërgoj porsi qengja mes ujqish! 4 Mos merrni me vete as qese, as strajcë, as sandalet e mos përshëndetni udhës askënd! 5 Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni: ‘Paqja me këtë shtëpi!’ 6 Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju. 7 Rrini në atë shtëpi! Hani e pini çka t’u ketë qëlluar; sepse punëtori ka tagër në rrogën e vet. Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër!
8 Në çdo qytet që të hyni e t’ju pranojnë, hani çka t’ju vënë përpara. 9 Shëroni të sëmurët që janë në të e thuajini popullit: ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’
10 Por edhe, në cilindo qytet që të hyni e nuk ju pranojnë, dilni në rrugët e tij e thuajuni: 11’Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë: Por veç ta dini: u afrua Mbretëria e Hyjit!’ 12 Unë po ju them: sodomasit do ta kenë më lehtë atë Ditë se ai qytet.”
17 Të shtatëdhjetë [e dy] nxënësit u kthyen me gëzim e thanë:
“Zotëri, deri edhe djajtë na nënshtrohen në Emrin tënd!”
18 Jezusi u tha: “Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit! 19 Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. 20 Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM - LUTJE

Për të kuptuar domëthënien e këtij dërgimi të 72 dishepujve nga Jezusi, duhet të mbajmë mend se ata nuk ishin të parët që u dërguan në një mision. Luka ka folur tashmë për një tjetër dërgim të dymbëdhjetë apostujve që u dërguan nga Jezusi për t'u njoftuar të gjithëve se Mbretëria e Perëndisë kishte mbërritur.
Pra, së pari Jezusi dërgoi të dymbëdhjetët, tani dërgon edhe 72 të tjerë. Në Bibël, numrat shpesh përdoren në një mënyrë simbolike. Ne e njohim mirë numrin dymbëdhjetë, ai tregon popullin e Izraelit, sepse është i përbërë nga dymbëdhjetë fise.
Pra, duke dërguar të dymbëdhjetët, Jezusi donte të thoshte se Ungjilli ishte menduar para së gjithash për Izraelin, popullin e zgjedhur, të zgjedhur nga Perëndia, për të mbledhur bekimin e Abrahamit, i cili më pas duhej t'u shtrihej të gjithë popujve. Kjo është arsyeja pse Jezusi dërgon edhe 72 të tjerë. Kush janë këta 72 që shfaqen papritur dhe për të cilët nuk flitet më në Ungjillin e Lukës, në fakt ai është i vetmi që i përmend këta 72, nga erdhën dhe pastaj edhe ku përfundojnë sepse nuk flitet më për ta.
Një pyetje tjetër, si i ndoqi Jezusi 36 çiftet të cilëve u dha detyrën për t'i paraprirë atij për të përgatitur ardhjen e tij? Si i ndjek ai 36 çiftet? Dhe pastaj, ai numër 72, a nuk ka rastësisht një kuptim simbolik siç ndodh zakonisht në Bibël? Ja pra pyetja. A po na tregon Luka një lajm apo dëshiron të na japë një katekezë? Çfarë dëshiron të na tregojë me këtë dërgim të 72? Le të fillojmë atëherë me simbolikën e numrit: ai tregon të gjithë popujt e tokës, për çfarë arsye? Sepse në kapitullin 10 të librit të Zanafillës thuhet se Noeu pati tre djem, Semin, Kamin dhe Jafetin, dhe nga këta tre djem lindën 70 dhe të gjithë emrat e tyre janë gjithashtu të listuar.
Këta 70 janë paraardhësit nga të cilët rrjedhin të gjithë 70 popujt e tokës. Ata njihnin 70 popuj dhe natyrshëm thanë se janë pasardhës të bijve të Noeut. Sigurisht, nuk kemi të bëjmë me një faqe historie, është një rrëfim mitik me të cilin autori i shenjtë dëshiron të paraqesë marrëdhëniet farefisnore të popujve që njihte dhe më pas i ndau në tre familje, sepse vuri re se këto tre grupe flisnin gjuhë të ngjashme, kishin pak a shumë të njëjtat tradita, të njëjtën kulturë, këta njerëz i ngjanin njëri-tjetrit, sikur të ishin pasardhës të një paraardhësi të vetëm.
Mund t’i shihen në një hartë antike, tre grupet e popujve të paraqitur me ngjyra të ndryshme në tokën që pushtuan. Semitët para së gjithash paraqiten me të verdhë, ne i njohim mirë sepse janë popujt semitikë që i konsiderojmë edhe sot si të tillë. Pastaj janë pasardhësit e Kamit, të paraqitur me portokalli, ata janë popujt e jugut, të Afrikës, ne evropianët jemi bijtë e Jafetit, ata janë të shënuar me të gjelbër.
Pse nga 70 u bënë 72? Sepse më vonë, kur Bibla u përkthye në greqisht, përkthyesit shtuan edhe dy të tjerë, kjo është arsyeja pse si 70 ashtu edhe 72 tregojnë tërësinë e të gjitha kombeve të tokës, ato tregojnë tërë njerëzimin. Duke thënë këtë, kuptimi simbolik i 72 dishepujve të dërguar nga Jezusi bëhet i qartë. Luka synon të na tregojë se Ungjilli që iu dorëzua së pari Izraelit duhet t’u shpallet të gjithë popujve.
Ky është mesazhi i parë. Mesazhi i dytë që marrim nga fakti se këta 72 nuk i përkasin grupit prej 12 vetash që janë hierarkia e Kishës, 72 janë dishepuj të thjeshtë, sot do t'i quanim laikë. Ja pra mesazhi. Detyra e sjelljes së Ungjillit në botë nuk është e rezervuar për priftërinjtë, për hierarkinë, Jezusi dëshiron që çdo dishepull të ndihet i përfshirë në këtë mision. I pagëzuari nuk është një dishepull i vërtetë derisa të bëhet edhe apostull.
Mesazhi i tretë. E marrim nga fakti se ata dërgohen dy nga dy. Dy është numri minimal për të formuar një bashkësi. E bukur është ajo që thotë Jezusi: “Ku janë dy ose tre të bashkuar në emrin tim, aty jam edhe unë, mes tyre” (Mt. 18,20) I krishteri duhet të ketë gjithmonë parasysh se është një anëtar i gjallë i një bashkësie, në çdo kohë duhet të ndihet përgjegjës për imazhin që jep për këtë bashkësi me fjalët dhe veprimet e tij.
Kur një besimtar e shpall Ungjillin, ai nuk e bën këtë në emrin e tij, por si një shprehje e bashkësisë së krishterë së cilës i përket. Dhe në fakt në Veprat e Apostujve, kur flitet për ungjillëzimin e parë, vihet re se dishepujt shkojnë dy nga dy, është Pjetri me Gjonin, Barnaba me Palin, Pali me Silvanin dhe këta të dy gjithashtu ndiejnë se përfaqësojnë bashkësinë e krishterë që i dërgoi. Së fundmi, specifikohet detyra që këta të dërguar janë thirrur të kryejnë.
Në tekstin origjinal grek thuhet se Jezusi i dërgoi ata përpara fytyrës së tij: pro prosopusu. Çfarë do të thotë kjo? Ai i dërgoi ata përpara fytyrës së tij. Ata duhet t'i përgatisin njerëzit për të mirëpritur fytyrën e Jezusit.
Një person njihet nga fytyra e tij ose e saj dhe në fytyrën e Jezusit shkëlqen bukuria e fytyrës së Atit, fytyra e bukur e Zotit që është dashuri dhe vetëm dashuri. Pra, nëse duam t'i përgatisim të tjerët që ta sodisin me gëzim këtë bukuri të Zotit, së pari duhet të magjepsemi nga kjo bukuri, nëse ende e kemi në mendje fytyrën e Zotit të ashpër që ndëshkon. Çfarë do të shpallim? Sigurisht që nuk do t'i inkurajojmë ata që na dëgjojnë të mirëpresin fytyrën e Jezusit që riprodhon fytyrën e Atit në Qiell, vetëm nëse e kemi soditur bukurinë e Zotit në fytyrën e Jezusit, do të flasim për të me entuziazëm në mënyrë që të gjithë të mund ta mirëpresin Jezusin.
Le të dëgjojmë tani se cili duhet të jetë disponimi i brendshëm i këtyre të dërguarve kur ata kryejnë misionin e tyre:
“1 Pastaj Zotëria i zgjodhi edhe shtatëdhjetë [e dy] nxënës të tjerë dhe i dërgoi nga dy [e dy] përpara vetes në çdo qytet dhe vend, ku mendonte të shkonte. 2 U thoshte:
“Të korrat janë të mëdha e punëtorë janë pak! Luteni të zotin e të korrave të çojë punëtorë në të korrat e veta. 3 Shkoni! Ja, po ju dërgoj porsi qengja mes ujqish!” (v, 1-3).
Që të 72-të, pra ne sot, të kuptojmë misionin që jemi thirrur të kryejmë, Jezusi përdor imazhin e të korrave, jo të mbjelljes, por të gëzimit të atyre që shkojnë të mbledhin të korrat dhe ato janë të bollshme. Jezusi na fton të sodisim fushën që janë 72 popujt, pra i gjithë njerëzimi, dhe të kuptojmë në këtë njerëzim shenjat e qarta se është gati të pranojë Ungjillin. Sot shpesh dëgjojmë të përsëritet se është e kotë të shpallim Ungjillin, askush nuk na dëgjon, njerëzit janë të interesuar për diçka tjetër, sigurisht që nuk janë më të interesuar për një katekezë të caktuar, për një prezantim të caktuar të imazhit të Zotit, për një praktikë të caktuar fetare, për një spiritualitet të caktuar të së kaluarës, por janë të gatshëm të mirëpresin mesazhin autentik të Mjeshtrit, sepse njeriu është i programuar të pranojë Ungjillin, prandaj nuk është kohë për dëshpërim apo..." keqardhje.
Për çfarë pendohemi? Kjo është koha e duhur për ripërtëritje dhe rritje, është një kohë kalimi nga një besim i brishtë, pa themele të forta, në një besim të pjekur, të bazuar në fjalën e Zotit, të lexuar, të kuptuar dhe më pas të përkthyer në jetë. Le të kujtojmë çfarë tha Jezusi pas takimit me gruan samaritane, ai i ftoi dishepujt të ngrinin sytë, të shikonin fushat që janë tashmë të arta për korrje. Asnjëherë më parë nuk ka pasur kaq shumë interes për të studiuar Biblën.
Kush di të lexojë shenjat e kohërave me shikimin e Jezusit? A nuk deprimohet, a nuk kultivon shpresa të mëdha? Jemi ne, 72 vjeç, dhe nëse nisemi për në mision me kokat ulur, të trishtuar, të dekurajuar, nëse nuk kultivojmë shpresat e mëdha që ka ngritur Mjeshtri, si mund të presim që dikush ta mirëpresë mesazhin tonë? Mesha është e bollshme, por punëtorët janë të paktë, atëherë duhet t'i lutemi zotit të meshës të dërgojë punëtorë. Këtu, është një lutje që luftojmë ta kuptojmë kuptimin. Duhet të jetë pronari i interesuar sepse duhet t'i lutemi atij.
Lutja nuk ka qëllimin Për të bindur Zotin që të dërgojë punëtorë në fushë, qëllimi i saj është ta bëjë çdo të pagëzuar të vetëdijshëm se është i thirrur të jetë apostull, dhe kjo vetëdije është e mundur vetëm në lutje. Të lutesh do të thotë të jesh në harmoni me mendimet, ndjenjat, pritjet e Zotit, do të thotë të vlerësosh së bashku me Të zgjedhjet që jemi të thirrur të bëjmë. Nëse nuk lutemi, bëhemi të pandjeshëm, dembelë, shpikim një mijë justifikime për të mos u angazhuar, heqim dorë nga misioni ynë dhe duhet t'i kërkojmë Zotit të dërgojë punëtorë në të korrat e tij.
Folja greke e përdorur është e rëndësishme, “ekballei” do të thotë jo të dërgosh, por të dëbosh. Ka të krishterë që janë të mbyllur dhe që duhet të dëbohen nga një jetë shpirtërore e lodhur dhe e dorëzuar, të krishterë që janë të thirrur t'i japin një krah jetës së tyre dhe vetëm lutja mund t'i bëjë të vetëdijshëm për atë që janë të thirrur të bëjnë. Dhe pastaj Jezusi thotë se këta 72 janë dërguar si qengja midis ujqërve.
Ujku është simboli i dhunës, i arrogancës, simboli i atyre që ndjekin logjikën e botës së vjetër që është konkurrenca. Në çdo fushë, ne dëshmojmë edhe sot, se ka një luftë për të dominuar, për t'u imponuar, për t'u ngritur lart, për të qenë më i madh, më i nderuar, më i ngritur, dikush vendos një kapelë për të qenë më lart se të tjerët dhe në këtë botë konkurrence mbizotëron më i forti. 72, pra ne, duhet të marrim parasysh se do të hasim këtë realitet, një botë ujqërsh, tha Mjeshtri, kështu që le të mos humbasim kohë duke u ankuar.
Shikoni këtë shoqëri, secili kërkon interesin e vet, askush nuk mendon për të tjerët, ata janë të pafe, kudo ka luftëra, dhunë, padrejtësi! Mirë, çfarë prisnit? Zoti, ju tha, që ju dërgon në një botë ku ka ujqër. Pjesërisht kjo është e vërtetë, por ka edhe shumë të mira dhe duhet ta shohim edhe këtë. Megjithatë, nëse bota do të ishte tashmë e përsosur, a nuk do të ishim dërguar për ta ndryshuar, për ta transformuar? Me fjalën e Ungjillit, a duhet t'i shndërrojmë ujqërit në qengja? Bota që dishepujt e Krishtit janë thirrur të ndërtojnë, është një botë qengjash dhe qengji tregon butësi, dobësi, brishtësi, qengji nuk merr jetë, e jep jetën.
Dhe pastaj duhet të kujdesemi për veten tonë sepse duhet të paraqitemi si qengja, duhet të jemi të kujdesshëm që ndjenjat dhe sjelljet e ujqërve të mos rishfaqen më parë në ne. Zemërimi na bën krenarë, pakënaqësia, vullneti për të mbizotëruar, nuk na bëjnë dëshmitarë. Papa Gregori i Madh tha se Jezusi na dërgoi dy nga dy sepse duhet të tregojmë se jemi qengja me sjelljen tonë, se nuk grindemi, se nuk e shqyejmë njëri-tjetrin si ujqër. Nëse në bashkësinë e krishterë nuk shkojmë mirë, ofendojmë njëri-tjetrin, bëjmë shaka me njëri-tjetrin, thashetheme, çfarë do t'u themi të tjerëve nëse sillemi si ujqër me njëri-tjetrin?
Dhe tani Jezusi sqaron se si duhet të paraqiten këta të dërguar, ata duhet të përvetësojnë të njëjtën sjellje që ai rekomandoi kur dërgoi të dymbëdhjetët. Le të dëgjojmë:
“4 Mos merrni me vete as qese, as strajcë, as sandalet e mos përshëndetni udhës askënd! 5 Në cilëndo shtëpi të hyni, më parë thoni: ‘Paqja me këtë shtëpi!’ 6 Po qe se është aty ndokush mik i paqes, mbi të do të zbresë paqja juaj; po qe se s’është asnjë, do të kthehet te ju. 7 Rrini në atë shtëpi! Hani e pini çka t’u ketë qëlluar; sepse punëtori ka tagër në rrogën e vet. Mos kaloni prej një shtëpie në një tjetër!” (v. 4-7).
Dishepulli që i është përmbajtur propozimit të një njeriu të ri të krijuar nga Jezusi nuk mund të njihet menjëherë kur i paraqitet njerëzimit për të njoftuar se Mbretëria e Perëndisë ka ardhur. Ai nuk mund të dallohet menjëherë nga të tjerët sepse është i ndryshëm. Para së gjithash sepse nuk mban një çantë.
Çfarë është kjo çantë që Jezusi ia ndalon dishepullit ta mbajë? Në atë kohë, rrobat nuk kishin xhepa për të futur para, paratë mbaheshin në çantë. Kjo është arsyeja pse Jezusi thotë se dishepulli nuk mund t’i mbajë, nuk ka nevojë për to, sepse nuk mund të ketë grumbulluar para me vete. Nëse ka grumbulluar para dhe gjëra për veten, do të thotë se është sjellë si ujk si të tjerët, nuk është qengj, nuk i përket botës së re ku mallrat ndahen me vëllezërit.
Nëse ka një çantë, ai është si të tjerët! Atëherë çfarë bota e re mund të shkojë të shpallë?. Atëherë Jezusi ndalon mbajtjen e një çante. Dishepulli nuk mund të ketë një çantë sepse është e padobishme, ai duhet të kënaqet me bukën e përditshme, nuk ka nevojë për një çantë për të futur brenda ushqim për të nesërmen!, Jo, buka e përditshme nuk ua heq të tjerëve bukën që u nevojitet.
Dishepulli e di se nuk është mësues, por një pelegrin, një mysafir në këtë botë, kështu që nuk mund të rrëmbejë ushqimin që Zoti ua ka vënë në dispozicion të gjithë fëmijëve të tij. Kushdo që ka një çantë në të cilën ka grumbulluar gjëra, quhet nga Jezusi “Afron”, budalla, sepse nuk e merr parasysh se në doganë çanta konfiskohet, vetëm buka që u është dhuruar atyre që ishin të uritur, kalon andej, vetëm dashuria kalon andej, jo gjërat e grumbulluara. Dhe pastaj dishepulli nuk vesh sandale, Jezusi nuk po thotë që dishepujt e tij duhet të ecin zbathur, skllevërit ecën zbathur.
Folja e përdorur këtu është “bastazein” që nuk do të thotë të veshësh këpucë, por të mbash një barrë, kështu që Jezusi ndalon të kesh një palë sandale rezervë. Ne përballemi me një gjuhë paradoksale të përdorur nga Jezusi, këto janë dispozita që qartësisht nuk duhet të merren fjalë për fjalë, por mesazhi është i qartë. Kushdo që shpall Ungjillin duhet ta mishërojë atë edhe në jetën e tij, në sytë e botës ai duhet ta paraqesë veten si dishepull, si dikush që nuk kishte një gur mbi të cilin të mbështeste kokën, jo si një punonjës i një Zoti të madh, të pasur dhe të fuqishëm.
Dhe ky është gjithashtu një mesazh që është gjithmonë aktual për Kishën, jo vetëm për çdo person të pagëzuar. Kisha është e thirrur të verifikojë gjithmonë nëse jeta e saj është në harmoni me Ungjillin që shpall. Ne e dimë mirë se çfarë skandalesh dhe çfarë kundër-dëshmie përbëjnë struktura të caktuara që janë simbole të pasurisë dhe pushtetit.
Pastaj Jezusi thotë të mos ndalosh për të përshëndetur askënd gjatë rrugës, kjo nuk do të thotë të mos thuash mirëmëngjes. Jezusi synon të nënvizojë urgjencën me të cilën dishepujt duhet ta përfundojnë misionin e tyre: ata nuk duhet të humbasin kohë në biseda të kota, duke luajtur me smatphone, do të thoshte sot, sa shumë kohë humbet. Pastaj ai thotë se si të prezantohet, cili është mesazhi që duhet të shpallët kur hyn në një shtëpi, “më parë thoni: ‘Paqja me këtë shtëpi!’ para së gjithash thuaji paqe kësaj shtëpie, ja mesazhi me të cilin dishepulli prezantohet, Kam ardhur t'ju sjell paqe. Kush jeton si ujk në botën e vjetër nuk mund të jetë i lumtur, nuk mund të jetë në paqe, nuk është në gjendhje tëshpalë Paqen.
Kush bën një jetë kompromisi, bën padrejtësi, grumbullon pasuri dhe për ta grumbulluar atë duhet të pajtohet me djallin, domethënë të dëgjojë sugjerimet e tij, kur ai të thotë të mos kesh shumë skrupuj. Djalli mashtron nëse është e nevojshme, shfrytëzon më të dobëtit. Kush jeton kështu nuk ka paqe. Dishepulli më pas e fton të largohet nga kjo situatë, e fton të hyjë në botën e re sepse vetëm atje do të gjejë paqe dhe Apostulli duhet të marrë parasysh se jo të gjithë do ta mirëpresin paqen që ai ofron, do të ketë edhe nga ata që preferojnë të qëndrojnë në botën e vjetër, kjo zgjedhje duhet të respektohet, por do të ketë edhe nga ata që e mirëpresin dhuratën e paqes dhe për të treguar mirënjohjen e tyre, ata gjithashtu mund ta ftojnë Apostullin të qëndrojë në shtëpinë e tij.
Pranojeni ftesën, thotë Jezusi, por mos bëni kërkesa, të kënaqur me ushqimin që i ofrohet, dhe të përshtatur me përdorimet dhe zakonet e atyre që e presin. Dhe së fundmi, Jezusi rekomandon të mos lëvizni nga një shtëpi në tjetrën. Tundimi, çfarëdo qoftë ai, është të gjeni një akomodim gjithnjë e më të rehatshëm, derisa atëherë të ndërtohen pallatet.
Qëndroni në shtëpinë e parë, ndoshta një akomodim të improvizuar, përndryshe mesazhi humbet besueshmërinë nëse ekziston vetëm pamja e një interesi personal në predikim. Mund të priteni me mirësi, por gjithashtu mund të refuzoheni dhe madje të dëboheni keq. Si duhet të sillen dishepujt kur kjo të ndodhë? Le ta dëgjojmë:
“8 Në çdo qytet që të hyni e t’ju pranojnë, hani çka t’ju vënë përpara. 9 Shëroni të sëmurët që janë në të e thuajini popullit: ‘U afrua Mbretëria e Hyjit!’
10 Por edhe, në cilindo qytet që të hyni e nuk ju pranojnë, dilni në rrugët e tij e thuajuni: 11’Deri edhe pluhurin e qytetit tuaj që u kap për sandalet tona, po e shkundim e po jua lëmë: Por veç ta dini: u afrua Mbretëria e Hyjit!’ 12 Unë po ju them: sodomasit do ta kenë më lehtë atë Ditë se ai qytet” (v. 8-12).
Jezusi i tha dishepullit përshëndetjen që duhet të japë kur hyn në një shtëpi, ai duhet të thotë: Kam ardhur t'ju sjell paqe. Ai po i referohej shpalljes së Ungjillit të bërë në një nivel personal ose familjar, por Ungjilli nuk duhet të hyjë vetëm në zemrat e individëve, ai duhet të ndryshojë të gjithë shoqërinë, duhet të sjellë një transformim të thellë të marrëdhënieve ndërpersonale, të strukturave shoqërore, politike dhe ekonomike të botës. Kjo është arsyeja pse Jezusi thotë se Ungjilli duhet të shpallet jo vetëm në shtëpi, por edhe në sheshet e qytetit.
Të gjithë do të donim të shihnim të lindte një botë paqeje, drejtësie, dashurie, pajtimi. Le ta harrojmë këtë botë nëse mendojmë se mund ta imponojmë me forcë, me armë ose se mund ta ndërtojmë bazuar në themelet e vjetra mbi të cilat bazohet bota e konkurrencës, ndjekja e interesit personal, familjar, kombëtar. Kjo logjikë nuk do të krijojë kurrë një botë të re sepse justifikon strukturat në të cilat më i forti mund të mbizotërojë më i dobëti, ajo gjithmonë do të gjenerojë padrejtësi dhe luftë.
Nuk do të ketë kurrë paqe derisa strukturat, institucionet e shoqërisë të mos i mirëpresin vlerat e reja të propozuara nga Ungjilli. Këtu qëndron nevoja dhe urgjenca e shpalljes së mesazhit të Mjeshtrit në sheshet e qytetit. Mund të mirëpritet, por mund të ndodhë, thotë Jezusi, që kjo dhuratë paqeje të refuzohet si nga individët ashtu edhe nga shoqëria.
Dishepulli duhet të marrë parasysh edhe mungesën e mirëseardhjes. Bota e vjetër nuk pranon lehtë të zhduket sepse dominuesit, mbajtësit e pushtetit, të parave kanë çdo interes ta përjetësojnë atë. Dishepulli bën propozimin e tij, ai propozon, ai nuk imponon zgjedhjen ungjillore, ai i lë të lirë si individët ashtu edhe shoqërinë.
Dhe Jezusi thotë, nëse ka refuzim, shkundni pluhurin nga sandalet tuaja para të gjithëve atje në sheshet e qytetit. Nuk është një gjest përbuzjeje nga ata që nuk e pranojnë Ungjillin. Në fakt, Jezusi thotë se predikuesi duhet ta përfundojë fjalimin e tij duke thënë se edhe nëse e refuzoni dhuratën që ju ofrohet, Mbretëria e Perëndisë vazhdon të jetë e pranishme midis jush në çdo kohë, ju mund të bëni zgjedhjen tuaj për ta mirëpritur atë dhe për këtë arsye për të marrë dhuratën e paqes.
Çfarë do të thotë atëherë gjesti simbolik për të cilin flet Jezusi, shkundja e pluhurit nga sandalet? Ky ishte gjesti që bënë izraelitët kur lanë një tokë pagane dhe hynë në tokën e shenjtë. Ishte shenja me të cilën ata kishin ndërmend të linin jashtë tokës së Izraelit çdo referencë ndaj paganizmit. Duke rekomanduar këtë gjest simbolik, a ka ndërmend Jezusi të paralajmërojë kundër cilit rrezik? Sigurisht po, e ndoshta është ky...
Në dialog me ata që ndjekin kritere të ndryshme nga ato të Ungjillit, është e lehtë. Që pak pluhur të mbetet i ngjitur në zemrën e dishepullit, pak nga mënyra pagane e arsyetimit, pak nga ajo që bota e quan logjikë e shëndoshë, domethënë që bekimet e Ungjillit duhet të përshtaten pak, të zbuten për t'i bërë më të pranueshme. Ky është pluhur dhe dishepulli duhet ta shkundë.
Dishepulli nuk mund ta lejojë veten të magjepset nga mençuria e botës që për Jezusin është shtrembërim. Dialogu nuk është kurrë një kompromis, një heqje dorë nga identiteti i dikujt si besimtar. Dhe kjo distancë duhet të jetë e qartë, e dukshme, në sheshet publike; kërkesat ungjillore nuk duhet të fshihen, të ëmbëlsohen ose të modifikohen.
Dhe pastaj Jezusi përfundon me atë që duket si një kërcënim. Po ju them, atë ditë Sodoma do të trajtohet më pak ashpër se ai qytet që e hodhi poshtë Ungjillin. Nuk është një kërcënim me ndëshkim, është një kujtesë për përgjegjësinë që marrin ata që e hedhin poshtë Ungjillin.
Banorët e Sodomës u zhdukën sepse nuk i mirëpritën engjëjt që erdhën për të shpëtuar familjen e Lotit. Epo, të gjithë ata që shpallin fjalën e Perëndisë janë engjëj të dërguar nga Zoti, ata duhet të njihen dhe të mirëpriten, nëse nuk duam që jeta jonë të shkatërrohet, siç ndodhi në Sodomë. Dhe tani le të dëgjojmë se çfarë rezultatesh morën të Shtatëdhjetë e dy.
Të shtatëdhjetë e dy u kthyen plot gëzim, duke thënë:
“Zotëri, deri edhe djajtë na nënshtrohen në Emrin tënd!”
18 Jezusi u tha: “Shikoja kah binte Satani porsi rrufeja prej qiellit! 19 Ja, ju dhashë pushtet të shkelni përmbi gjarpërinj e përmbi akrepë dhe mbi çdo fuqi armike dhe asgjë s’do të mund t’ju bëjë keq. 20 Por mos u gëzoni pse ju nënshtrohen shpirtrat, por gëzohuni pse emrat tuaj janë të shkruar në qiell!” Zot, edhe demonët na nënshtrohen në emrin tënd" (v.17-18).
Shpesh dëgjojmë për të ashtuquajturat fuqi të forta që sundojnë botën, për financat që mund të lënë popullsi të tëra pa ushqim, për lobet e prodhuesve të armëve, për intrigat politike dhe gjithmonë arrijmë në të njëjtin përfundim. Është e kotë t'u kundërvihemi atyre, nuk ka asgjë për të bërë, janë shumë të fortë. Ne dorëzohemi.
Ja, në vend të kësaj, surpriza që gjejmë në Ungjillin e sotëm. 72 të dërguarit për të shpallur Ungjillin kthehen nga misioni i tyre të lumtur, të ndritshëm, sepse e kanë kuptuar se Ungjilli është më i fortë se të gjitha fuqitë e së keqes. Ata i thonë Jezusit se kemi verifikuar që demonët na nënshtrohen në emrin tënd.

Demonët për të cilët po flasin, këta nuk janë djajtë e vegjël me brirë dhe një pirun në duar, jo, ata nuk janë gjë tjetër veçse forcat e së keqes, kur takohen me Ungjillin detyrohen të tërhiqen. Përvoja e 72 dishepujve u tha nga Lucca për të ngjallur shpresë tek ata që hezitojnë dhe pyesin veten nëse ia vlen t'i përkushtohen ndërtimit të Mbretërisë së Perëndisë dhe pyesin veten, por a nuk do të jetë ëndrra e Jezusit një ëndërr e bukur? Ata thonë se asgjë nuk do të ndryshojë kurrë. Nuk është e vërtetë.
Ku arrin Ungjilli, gjërat nuk mbeten më siç ishin më parë. Jezusi siguroi se portat e ferrit nuk do të mbizotërojnë, çfarë janë këto porta? Ato janë barrierat që ngre e keqja për të mbrojtur Mbretërinë e saj. Ata nuk do të rezistojnë, thotë Jezusi, kur arrin Ungjilli, ai i thyen këto dyer.
Dhe Jezusi u përgjigjet këtyre dishepujve: "Pashë Satanin të binte nga qielli si rrufe. Çfarë janë këto imazhe të Satanit dhe qiellit ssi rrufe? Paganët i vendosën hyjnitë e tyre lart në qiell, Perëndinë e Diellit, Amonin e Egjiptianëve, Shapën e popullit të Mesopotamisë, Perëndinë Sin, Perëndinë e Hënës, Perëndeshën Ishtar, Yllin e Mëngjesit. Ata nuk ishin Perëndi, ata ishin krijesa që njerëzit i adhuronin dhe i vendosnin në banesën e idhujve, por në banesën e një Zoti të vetëm.
Idhujt duhet të vendosen në vendin e tyre, në tokë, ata janë krijesa. Idhujtarët e sotëm nuk e vendosin Diellin, Hënën, yjet në qiell, jo, ata vendosin para, shkencën, teknologjinë, inteligjencën artificiale, të cilat janë gjëra të mira derisa të bëhen idhuj dhe të adhurohen. Kur kjo ndodh, ata kthehen kundër njeriut, ata kërkojnë sakrificën e njeriut, ata kërkojnë sakrifica njerëzore.
Nëse adhuron para, paratë të kërkojnë të sakrifikosh njeriun, ato gjithashtu të urdhërojnë të bësh gjëra për të cilat në fund turpërohesh. Kjo është ajo që shkakton njoftimi i Ungjillit. I bën të gjitha idhujt të bien nga qielli si vetëtima, i kthen në tokë, tregon se janë krijesa, jo Zot.
Duke thënë se Satani ka rënë nga qielli, Jezusi dëshiron të shpallë fitoren e pandalshme të së mirës. Fjalët e tij u raportuan nga Luka për të ushqyer shpresën tek dishepujt e tunduar për t'u dekurajuar. Pastaj Jezusi vazhdon.
Unë ju kam dhënë fuqinë të shkelni mbi gjarpërinj dhe akrepa. Jezusi po përdor imazhe biblike. Satani, gjarpri, akrepi janë simbole të së keqes.
Jezusi nuk thotë se dishepujt e tij do të kenë një jetë të lehtë, ata nuk do të hasin kafshë të rrezikshme. Ai thotë se do të jeni në gjendje të ecni midis kafshëve të rrezikshme, por nuk do të jeni pre. Nuk është një jetë e lehtë, ajo që ai premton, por është një jetë lufte me të keqen, një luftë nga e cila ai ju siguron se do të dilni fitimtarë.
Një inkurajim nga Jezusi që ne me të vërtetë duhet ta dëgjojmë të përsëritur sot, sepse koha në të cilën po jetojmë është një kohë në të cilën duhet të kultivojmë shpresa të mëdha.

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA XV Ord. VITI C.

MË 13 – 7 – 2025.


LEXIMI I PARË: Dt. 30,10-14.

10 Me qyshke veç që ta dëgjosh zërin e Zotit, Hyjit tënd, e t’i ruash urdhërimet e ligjet e tija që janë të shkruara në këtë Ligj, e të kthehesh te Zoti, Hyji yt, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd.
11 Ky urdhër që unë po ta jap sot, nuk është tepër i vështirë për ty as nuk është tepër larg teje;
12 nuk është i vënë në qiell, që të thuash: ‘Kush mund të ngjitet për ne në qiell për të na e sjellë që ta mësojmë e ta shtiem në veprim?’
13 As nuk është përtej detit që të gjesh shkak të thuash: ‘Kush do të mund të kalojë përtej detit për ne për të na e sjellë që ta njohim e të kryejmë çka është urdhëruar?’
14 Jo, Fjala është krejtësisht afër teje, mu në gojën tënde, në zemrën tënde që ta zbatosh!”



LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.


LIBRI I LIGJIT TË PËRTËRIRË

Libri i Ligjit të Përtërirë paraqitet si fjalimi i fundit i Moisiut, testamenti i tij shpirtëror në një farë mënyre: por sigurisht që nuk është shkruar nga vetë Moisiu pasi përsëritet shumë herë: Moisiu tha, Moisiu bëri... Dhe autori përdor një solemnitet të madh që na kujton atë që i përket atij si kontributi kryesor i Moisiut: ai që nxori popullin e Izraelit nga Egjipti dhe lidhi Besëlidhjen me Perëndinë në Sinai. Nëpërmjet kësaj Besëlidhjeje, Zoti mori përsipër të mbronte popullin e tij gjatë gjithë historisë së tij, por reciprokisht, populli mori përsipër të respektonte gjithmonë Ligjin e Perëndisë, sepse ai popull njohu në të garantuesin më të mirë të lirisë së tij të rifituar.

Por një gjë është të angashohemi, tjetër të respektojmë angazhimin. Por Populli i zgjedhur shumë shpesh ka dështuar në këtë: mbretëria veriore ka bërë fatkeqësinë e saj dhe që nga fitorja e asirianëve është fshirë nga harta. Banorët e mbretërisë jugore do të bënin mirë të mësonin nga kjo fatkeqësi dhe pikërisht atyre autori u drejtohet këtu: Më mirë është “ta dëgjosh zërin e Zotit, Hyjit tënd, e t’i ruash urdhërimet e ligjet e tij që janë të shkruara në këtë Ligj, e të kthehesh te Zoti, Hyji yt, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd" (v.10).
Dhe duket se ky libër thotë se nuk do të ishte shumë e vështirë të zbatohej Ligji i Zotit: nuk është as i vështirë për t'u kuptuar dhe as i vështirë për t'u zbatuar: “Ky urdhër që unë po ta jap sot, nuk është tepër i vështirë për ty as nuk është tepër larg teje" (v.11) Ky ligj që po ju përshkruaj sot, nuk është mbi fuqinë tuaj dhe as përtej mundësive tuaja.
Pra, pse njerëzit, në kohën e Moisiut, si në kohën e autorit të Ligjit të Përtërirë, si sot, janë kaq ngurrues ndaj urdhërimeve shumë të thjeshta: mos vritni, mos gënjeni, mos vidhni? Mos lakmo të mirën e të tjerëve? Kësaj pyetjeje, Moisiu iu përgjigj: populli ka “qafë të fortë": në fund të jetës së tij, kur mendonte që ishte në fill të vdekjes, ai mund të thoshte:"Pranoje, pra, se Zoti, Hyji yt, nuk ta dha për trashëgim këtë tokë të mrekullueshme në saje të drejtësisë sate: përkundrazi, ti je një popull tejet kokëfortë. Le të të bjerë në mend dhe mos e harro assesi sesi e bëre të hidhërohet në shkretëtirë Zoti, Hyji yt. Që prej ditës që dole nga Egjipti, derisa arritët këtu, gjithmonë i keni kundërshtuar Zotit". Me fjalë tjetër mund të thuhet: “Nuk është sepse je i drejtë që Zoti të jep në zotërim këtë tokë të mirë, sepse je një popull kokëfortë. Kujto, mos harro që ke zemëruar Zotin, Perëndinë tënd, në shkretëtirë. Që nga dita që dole nga vendi i Egjiptit e deri sa erdhe këtu, ke qenë në kryengritje kundër Zotit. (Dt 9,6-7).
Ndalem në këtë shprehje “kokëfortë-qafë e fortë”: ka një imazh të shkëlqyer që fshihet pas kësaj formule që për fat të keq e themi gjithmonë shumë shpejt; duhet të kemi para syve një zgjedhë, atë copë druri që bashkon dy qe për të lëruar. Shprehja "qafë e fortë" na përkujton kështu një bashkim me dy qe, që duhet të punojnë në ekip, ose më saktë një qe prej dyve që refuzon të përkulë qafën e saj nën zgjedhën si kafshë tjetër; nëse një kafshë është rebele, mund të dyshohet se ekipi është më pak efikas: tani, pikërisht, Besëlidhja midis Zotit dhe popullit të tij krahasohej me një pengesë, një zgjedhë qe që duhet të veprojnë në një akord I përsosur. Por Zoti del besnik ndaj besëlidhjes së vet, ndërsa populli e kundërshton. Për këtë profetët dhe njerëzit të urtë predikojnë besnikërinë ndaj Besëlidhjes duke përdorur imaxhin e zgjedhës. Për të rekomanduar bindjen ndaj Ligjit, Ben Sirac, për shembull, tha: "Nënshtroje qafën në zgjedhën e tij dhe lëre shpirtin tënd të mësojë!" (Si 51, 26-27). Jeremia, duke qortuar popullin e Izraelit për shkeljet e Ligjit, tha në të njëjtin kuptim:
"Po, ti që moti e theve zgjedhën tënde,
i këpute zinxhirët e tu e the:
‘S’dua të shërbej!’ (Jr, 2,20),
dhe më pas:
"Do të shkoj, pra, të takoj bujarët,
do të flas me ta,
ata e njohin udhën e Zotit,
e dinë të drejtën e Hyjit të vet.’
Oh mjerim! Edhe këta e kanë thyer zgjedhën,
këputur i kishin të gjitha lozetj" (Jr 5, 5).


MERRNI MBI VETE ZGJEDHËN TIME!

E kuptojmë më mirë frazën e famshme të Jezusit: " Merrni mbi vete zgjedhën time e pranoni t’ju mësoj unë që jam zemërbutë e i përvuajtur. Kështu do të gjeni pushim për shpirtrat tuaj, sepse, vërtet, zgjedha ime është e ëmbël e barra ime e lehtë” (Mt. 11,29-30).
Kjo fjali e Jezusit mund t'i ketë rrënjët pikërisht në tekstin tonë të Ligjit të Përtërirë: “Ky urdhër që unë po ta jap sot, nuk është tepër i vështirë për ty as nuk është tepër larg teje". Kuptimi i fjalisë mund të shprehet më mirë duke thëne: Ky Ligj që po ju përshkruaj sot nuk është përtej fuqisë suaj dhe përtej mundësive tuaja. Me fjalë të tjera, Zoti nuk i kërkon popullit të tij të bëjë gjëra të pamundura. Ndoshta ky pasazh u flet besimtarëve të shkurajuar, si dishepujt që dikur iu ankuan Jezusit, duke e pyetur atë: “Vallë, atëherë, kush do të shpëtojë?” (Mt 19,25).
Ne gjejmë atje, së pari te Ligji i Përtërirë, pastaj te Jezusi, mesazhin e madh dhe shumë pozitiv të Biblës: Ligji është brenda mundësive tona, e keqja nuk është e pandreqshme; njerëzimi po shkon drejt shpëtimit të tij: një shpëtim që konsiston në të jetuarit në dashurinë e Zotit dhe të të tjerëve, për lumturinë më të madhe të të gjithëve. Por, me ndihmën e përvojës, ne kemi mësuar gjithashtu se praktika e një jete të drejtë, domethënë në përputhje me këtë projekt të Perëndisë, është pothuajse e pamundur për njerëzit nëse mbështeten në forcat e tyre. Dhe mësimi është gjithmonë i njëjtë: Jezusi u përgjigjet dishepujve të tij: “Për njerëz është punë që s’bëhet, porse Hyji mund të bëjë gjithçka!” (Mt 19,26).
Po, për Zotin gjithçka është e mundur, duke përfshirë transformimin e qafës sonë të ngurtë. Meqenëse populli i tij është pashpresë, i paaftë për besnikëri, është vetë Perëndia ai që do t'i ndryshojë zemrat e tyre: "Zoti, Hyji yt, do ta rrethpresë zemrën tënde e zemrën e pasardhësve të tu, që ta duash Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd, me qëllim që të jetosh".Zoti, Hyji yt, do ta rrethpresë zemrën tënde e zemrën e pasardhësve të tu, që ta duash Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd, me qëllim që të jetosh" (Dt 30,6).
Me “rrethprerjen e zemrës” nënkuptojmë aderimin e gjithë qenies ndaj vullnetit të Zotit. Prej kohësh shpresohej që vetë njerëzit do ta arrinin këtë cilësi të anëtarësimit në Aleancë: "Dëgjo, Izrael! Zoti, Hyji ynë, është një Zot i vetëm! Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd e me gjithë fuqinë tënde! Këto urdhërime që po t’i jap sot unë, mbaji gjithmonë në zemrën tënde!"(si fraza e famshme e "Shema Izraelit", profesioni i madh i besimi, Dt 6,4-6); por ne duhej të përballeshim me faktet; dhe profetë si Jeremia dhe Ezekieli marrin parasysh nevojën për ndërhyrjen e Perëndisë: "Por ja Besëlidhja që unë do ta lidh pas këtyre ditëve me shtëpinë e Izraelit ‑ është fjala e Zotit ‑ : Në shpirtin e tyre do ta fus Ligjin tim, do ta shkruaj në zemrën e tyre. Atëherë do të jem Hyji i tyre e ata do të jenë populli im" (Jr, 31, 33).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË.

E DIELA XV Ord. VITI C.

MË 13-7-2025.

Ps 19, 8-11.

8 I përsosur është Ligji i Zotit,
shpirtin përtërin;
për t’u besuar është Dëshmia e Zotit,
të miturve u jep dijen.
9 Urdhërimet e Zotit janë të drejta,
kënaqin zemrën;
urdhri i Zotit është i qartë,
dritë u jep syve.
10 E panjollë është frika e Zotit,
nuk ndërron në shekuj të shekujve;
gjyqet e Zotit janë të vërteta,
të gjitha njësoj të drejta.
11 Më të çmueshme se ari,
se më i pastri ar,
më të ëmbla se mjalti,
se hoja që rrjedh mjaltë.


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

ZBATIMI I URDHËRIMEVE LUMTURIA E POPULLIT...

Litani e çuditshme për nder të Ligjit: "Ligji i Zotit", "karta e Zotit", "Urdhërimi i Zotit", "Vendimet e Zotit"... Në të vërtetë, Ligji i Zotit është vetëm një përkujtim i Zotit, atij që ia zbuloi emrin e tij Moisiut: Javeh. Atij që e zgjodhi këtë popull nga të gjithë popujt e tokës dhe e çliroi... Atij që i ofroi këtij populli Aleancën e tij për ta shoqëruar gjatë gjithë historisë-ekzistencës së tij... Atij, më në fund, që vazhdon veprën e tij të çlirimit duke propozuar ligjin e tij...
Nuk duhet harruar kurrë se para çdo gjëje tjetër, populli hebre përjetoi çlirimin që solli Zoti i tyre. Dhe "urdhërimet" janë në përputhje me eksodin nga Egjipti: ato janë një ndërmarrje çlirimi. Zoti e ka “nxjerrë” (kjo është shprehja e shenjtëruar) popullin e tij nga zinxhirët e skllavërisë, do ta nxjerrë nga të gjitha zinxhirët e tjerë që e pengojnë njeriun të jetë i lumtur. Kjo është Besëlidhja e përjetshme. Eksodi ishte rruga për në Tokën e Premtuar; bindja ndaj Ligjit është një udhëtim drejt Tokës së Premtuar të vërtetë, Atdheut të ardhshëm të njerëzimit.
Libri i Ligjit të Përtërirë këmbëngul disa herë në këtë shprehje: "Dëgjo, o Izrael, mbaji e zbatoji (urdhërimet e Zotit) që të jesh mirë e që gjithnjë të shtohesh në vendin që rrjedh qumësht e mjaltë siç ta ka premtuar Zoti, Hyji i etërve të tu" ( Dt 6,3). Dhe këtij profesioni të besimit, psalmi 19 i përgjigjet me jehonë: "Urdhërimet e Zotit janë të drejta, ato gëzojnë zemrën".
Siguria e madhe e fituar nga njerëzit e Biblës është se Perëndia dëshiron që njeriu të jetë i lumtur dhe për këtë ai i jep atij mjetet, një mjet shumë të thjeshtë: mjafton të dëgjosh Fjalën e Perëndisë të gdhendur në Ligj. Shtegu është i shënuar, urdhërimet janë si tabela në anë të rrugës, për të vënë në dukje vështrimin tonë për një rrezik të mundshëm: "Urdhërimi i Zotit është i qartë, ai qartëson shikimin". Nga dita në të cilin Ligji na jepet e për gjithmonë, Ligji është zotëruesi ynë, ai na mëson: dihet se rrënja e fjalës "Torah" në hebraisht do të thotë para së gjithash "të mësosh". "Ligji i Zotit është i sigurt, Ai e bën të urtë njeriun e thjeshtë". Këtu, të thjeshtët janë pikërisht ata që pranojnë me përulësi të lënë veten të mësohen nga Perëndia: “E tani, o Izrael, çfarë kërkon Zoti, Hyji yt, prej teje? Kërkon që ta druash Zotin, Hyjin tënd, të ecësh udhëve të tija, ta duash e t’i shërbesh Zotit, Hyjit tënd, me gjithë zemrën tënde e me gjithë shpirtin tënd, t’i mbash rregullat e urdhërimet e Zotit, që po t’i jap unë sot për të mirën tënde"(Dt 10,12-13).
Dhe profeti Mikea bën jehonë:
“T’është dëftuar ç’është e mirë, o njeri,
e çka Zoti kërkon prej teje:
s’kërkon tjetër pos të zbatosh drejtësinë,
të duash mirësinë,
të jetosh kujdesshëm me Hyjin tënd!”(Mi 6.8).
Nuk ka asnjë kërkesë tjetër dhe nuk ka asnjë mënyrë tjetër për të qenë të lumtur.
Vendimet e Zotit janë të drejta
dhe vërtet të drejta,
më të dëshirueshme se ari,
se një masë ari i kulluar,
më të ëmbla se mjalti,
se hoja që rrjedh mjaltë.


NË DHEUN E KANANEUT...KU RRJEDH QUMËSHT E MJALTË.

Duke medituar këtë mund të kuptohet distanca kulturore që na ndan nga autori i këtij psalmi: për ne ashtu si për të, ari është një metal i pandryshueshëm, dhe i çmuar, prandaj edhe i dëshirueshëm. Për mjaltin, është diçka tjetër: sigurisht që nuk ngjall për ne atë që përfaqësonte për një banor të Izraelit: kur Zoti e thërret Moisiun për herë të parë dhe i beson atij misionin për të çliruar popullin e tij, ai i premton: “Vendosa: t’ju nxjerr nga skllavëria e Egjiptit dhe do t’ju çoj në dheun e Kananeut, të Heteut, të Amorreut, të Perezeut, të Heveut dhe të Jebuzeut, në dheun ku rrjedh qumësht e mjaltë" (Eks 3, 17). Nuk e dimë se kur daton kjo shprehje: me sa duket është shumë e vjetër dhe kananitët e kanë përdorur tashmë. Për ta, si për Izraelin, karakterizon bollëkun dhe ëmbëlsinë. Mjalti, natyrisht, gjendet diku tjetër përveç Izraelit: shija e ëmbël e ëmbëlsirave me mjaltë vlerësohet në shumë vende. Ato mund të gjenden edhe në shkretëtirë: prova është se Gjon Pagëzuesi "ushqehej... me mjaltë të egër" (Mt 3,4), por është ende e rrallë! Dhe pikërisht, ajo që do të jetë e mrekullueshme në Tokën e Premtuar do të jetë bollëku, mjalti do të "rrjedhë".
Kjo bollëk, kjo ëmbëlsi i atribuohet veprimit të Zotit; por, do të më thoni, kjo nuk është specifike as për popullin e Izraelit: pothuajse kudo mendojmë se jeta jonë është në duart e perëndive; dhe të gjitha ritet fetare janë bërë pikërisht për të përfituar favoret e hyjnive: dikush kërkon t'i kënaqë ata që të bëjnë të bie shi në kohën e duhur, për të shmangur breshrin, karkalecat dhe çdo gjë që mund të komprometojë të korrat... Sepse hyjnitë kanë pushtet mbi gjithçka.
Ajo që ishte unike për Izraelin, ishte përvoja e kujdesisë së Zotit për shpëtimin e Popullit të tij, dhe kjo ndryshon gjithçka! Nuk thuhet kurrë që duhet të bëhet diçka për ta qetësuar Zotin, për të qetësuar zemërimin e tij dhe për të fituar favoret e tij: favoret, dashuria dhe hiri i tij fitohen paraprakisht. Ajo që është unike për Izraelin është përvoja e bujarisë së Perëndisë, që ai ka dhe e dëshmon. Zoti mori iniciativën për të krijuar botën, thjesht nga dashuria; Zoti mori iniciativën për të shpëtuar popullin e tij, thjesht nga dashuria. Dhe mjalti bëhet për ta një simbol i vetë ëmbëlsisë së Zotit. Libri i Ligjit të Përtërirë, kur u kujton njerëzve gjithë kujdesin që Zoti u dha atyre gjatë Eksodit, thotë: "E vendosi mbi bjeshkë t’larta, t’ushqehej me fryte t’tokës: që të thithte mjaltë prej qete, edhe vaj prej shkëmbi të gjallë" ( Dt 32,13).
Edhe mana, ngaqë është e ëmbël dhe ngaqë është dhuratë nga Zoti, krahasohet me mjaltin: “Këtë ushqim shtëpia e Izraelit e quajti manë. Ishte porsi kokrra e koriandrit, e bardhë, kurse shijen e kishte porsi kulaçi me mjaltë" (Eks 16,31). Tani e tutje nuk do të flitet më për qepët nga Egjipti, por për mjaltin nga Kanaani: megjithatë kishte mjaltë edhe në Egjipt, por atje ende Izraelitët nuk e kishim përjetuar Eksodin dhe Praninë e Zotit në mes tyre. Që tani e tutje, Izraeli jo vetëm që e di se Fjala e Perëndisë krijoi botën, Izraeli e di, edhe më mirë, se Fjala e tij e shpëton botën çdo ditë:
“I përsosur është Ligji i Zotit,
shpirtin përtërin;
për t’u besuar është Dëshmia e Zotit,
të miturve u jep dijen (v. 8).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XV ORD. VITI C.

MË 13-7-2025.

LEXIMI I DYTË: Kol. 1,15-20.

15 Ai është shëmbëllesa e Hyjit të papashëm,
i Parëlinduri ‑ para çdo krijese.
16 Sepse në Të u krijua çdo gjë
në qiell e në dhe,
çka shihet e çka nuk shihet:
qoftë Fronet, qoftë Zotërimet,
qoftë Principatat, qoftë Pushtetet
‑ gjithçka u krijua nëpër Të dhe për Të.
17 Ai është para çdo gjëje
dhe çdo gjë qëndron në Të.
18 Ai është Kryet e Trupit ‑ Kishës;
Ai është Fillimi,
i Parëlinduri ndër të vdekurit
‑ që të jetë në gjithçka i Pari.
19 Sepse Hyjit i pëlqeu
të banojë në Të e tërë Plotësia
dhe, me anë të Tij,
20 ‑ duke vendosur paqen me anë të gjakut të kryqit [të Tij] ‑
të pajtojë me vete gjithçka
qoftë në tokë qoftë në qiell.

LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

DUKE SODITUR JEZUSIN, NJERËZIMI PAJTOHET ME HYJIN.

Po filloj me fjalinë e fundit, e cila është ndoshta më e vështira për ne:
" 19 Sepse Hyjit i pëlqeu
të banojë në Të e tërë Plotësia
dhe, me anë të Tij,
20 ‑ duke vendosur paqen me anë të gjakut të kryqit [të Tij] ‑
të pajtojë me vete gjithçka
qoftë në tokë qoftë në qiell” (v.19-20).
Perëndia e pa të arsyeshme që të gjitha gjërat të pajtoheshin më në fund me të nëpërmjet Krishtit, duke bërë paqe nëpërmjet gjakut të Kryqit të tij, paqe për të gjitha qeniet në tokë dhe në qiell. Këtu, Pali e krahason vdekjen e Krishtit me një sakrificë siç ofrohej zakonisht në tempullin e Jerusalemit. Në veçanti, kishte sakrifica të quajtura "oferta paqeje".
Pali e di mirë se ata që e dënuan Jezusin nuk kishin ndërmend të ofronin një sakrificë: së pari, sepse sakrificat njerëzore kishin pushuar së ekzistuari prej kohësh në Izrael; së dyti, sepse Jezusi u dënua me vdekje si kriminel dhe u ekzekutua jashtë qytetit të Jerusalemit. Por ai mediton diçka të pabesueshme: në hirin e tij, Perëndia e shndërroi pasionin e tmerrshëm që njerëzit i shkaktuan Birit të tij në një vepër paqeje! Me fjalë të tjera, është urrejtja ndaj njerëzve që e vret Krishtin, por, nëpërmjet një përmbysjeje misterioze, sepse Perëndia kryen këtë vepër hiri, ky paroksizëm i urrejtjes njerëzore shndërrohet në një instrument pajtimi, paqebërjeje.
Dhe pse jemi pajtuar? Sepse më në fund, e njohim Perëndinë ashtu siç është Ai në të vërtetë, dashuri dhe falje e pastër, larg Perëndisë ndëshkues që ndonjëherë e imagjinojmë. Dhe ky zbulim mund t'i transformojë zemrat tona prej guri në zemra mishi (për të përdorur shprehjen e Ezekielit) nëse lejojmë që Fryma e Krishtit të pushtojë zemrat tona. Në këtë letër drejtuar Kolosianëve, lexojmë të njëjtin meditim të zhvilluar edhe nga Shën Gjoni dhe të frymëzuar nga Zakaria. Në emër të Perëndisë, profeti njoftoi:
"10 Mbi shtëpinë e Davidit e mbi banorët e Jerusalemit do ta ndikoj shpirtin e hirit e të lutjes, e ata do t’i drejtojnë sytë kah unë. Do ta vajtojnë atë që e shporuan siç vajtohet djali i dëshirit, do të gjëmojnë mbi të siç bëhet gjëma mbi djalin e parëlindur”(Zak. 12,10). Me fjalë të tjera, është Zoti që na frymëzon të sodisim kryqin, dhe nga ky soditje mund të lindë kthimi ynë, pajtimi ynë.
Prandaj, Pali na fton në të njëjtin soditje: duke ngritur sytë tanë drejt atij që është shporuar (siç thotë Zakaria), ne zbulojmë në Jezusin njeriun e drejtë par excellence, njeriun e përsosur, ashtu siç e kishte menduar Zoti. Në planin krijues të Zotit, njeriu është krijuar sipas shëmbëlltyrës dhe ngjashmërisë së tij; thirrja e çdo qenieje njerëzore është pra të jetë shëmbëlltyra e Zotit. Tani Krishti është shembulli i përsosur, nëse guxojmë ta themi kështu, ai është vërtet njeri sipas shëmbëlltyrës së Zotit: duke soditur Krishtin, ne sodisim njeriun, ashtu siç e kishte menduar Zoti. "Ai është shëmbëlltyra e Zotit të padukshëm", thotë Pali. "Ja njeriu" (Ecce homo) i tha Pilati turmës, pa dyshuar për thellësinë e kësaj deklarate!


KUSH MË KA PARË MUA, KA PARË ATIN.

Dhe kjo është arsyeja pse Pali mund të flasë për plotësinë, në kuptimin e arritjes:
" Hyjit i pëlqeu të banojë në Të e tërë Plotësia” (v.19)".
Kthehem në fillim të tekstit:
"15 Ai është shëmbëllesa e Hyjit të papashëm,
i Parëlinduri ‑ para çdo krijese.
16 Sepse në Të u krijua çdo gjë
në qiell e në dhe,
çka shihet e çka nuk shihet…
të gjitha gjërat u krijuan nëpërmjet tij dhe për të".
Por Pali shkon më tej: në Jezusin, ne gjithashtu sodisim vetë Perëndinë: në shprehjen "shëmbëlltyra e Perëndisë së padukshëm" të aplikuar për Jezu Krishtin, fjala "shëmbëlltyrë" nuk duhet të minimizohet: duhet të kuptohet në kuptimin e saj më të fortë; në Jezu Krishtin, Perëndia zbulon veten; ose për ta thënë ndryshe, Jezusi është dukshmëria e Atit: "Kush më ka parë mua, ka parë Atin", thotë ai vetë në Ungjillin e Gjonit (Gjoni 14:9). Pak më poshtë në të njëjtën letër drejtuar Kolosianëve, Pali thotë përsëri: "Në të, në trupin e tij, banon gjithë plotësia e Hyjnisë" (Kol 2:9). Kështu, ai bashkon brenda vetes plotësinë e krijesës dhe plotësinë e Perëndisë: ai është edhe njeri edhe Perëndi. Duke soditur Krishtin, ne sodisim njeriun... duke soditur Krishtin, ne sodisim Perëndinë.
Mbetet një varg, shumë i shkurtër por thelbësor: "Ai është edhe kreu i trupit, kreu i Kishës. Ai është fillimi, i parëlinduri nga të vdekurit, në mënyrë që në çdo gjë të ketë epërsinë". Ky është ndoshta teksti më i qartë në Besëlidhjen e Re që na tregon se ne jemi Trupi i Krishtit. Ai është kreu i një trupi të madh, anëtarë të të cilit ne jemi. Në Letrën drejtuar Romakëve (Rm. 12,4-5) dhe Letrën e Parë drejtuar Korintasve (1 Kor. 12,12), Pali kishte thënë tashmë se ne të gjithë jemi anëtarë të të njëjtit trup. Këtu, ai specifikon më qartë: "Krishti është kreu i trupit, kreu i Kishës" (Ai zhvillon të njëjtën ide në Letrën drejtuar Efesianëve: Ef. 1,22; 4,15; 5,23).
Natyrisht, varet nga ne që ky Trup të rritet në mënyrë harmonike. Varet nga ne, pra, tani, nëse mund ta them kështu: Besëlidhja e Re e inauguruar në Jezu Krishtin i ofrohet lirisë së njerëzimit; për ne, të pagëzuarit, është (ose duhet të jetë) një burim i përtërirë vazhdimisht i mrekullisë dhe falënderimit. Pak më lart, autori e filloi meditimin e tij me: “Me gëzim do ta falënderoni Perëndinë Atë, i cili ju bëri të aftë të merrni pjesë në trashëgiminë e shenjtërve në dritë” (Kol. 1,12). Ai po u drejtohej atyre që i quan “shenjtër”, domethënë të pagëzuarve. Kisha, me thirrje, është vendi ku ne i falënderojmë Perëndisë. Le të mos na habisë që takimi ynë javor quhet “Eukaristi” (fjalë për fjalë në greqisht “falënderim”).

[ninoenina]

PËRGATITJA E LITURGJISË

E DIELA XV ORD. VITI C.

MË 13-7-2025.

UNGJILLI: Lk. 10,25-37.

25 Dhe ja, u ngrit një dijetar Ligji dhe, me qëllim që ta provojë, e pyeti:
“Mësues, çka duhet të bëj për të fituar jetën e pasosur?”
26 “Çka shkruan në Ligj? ‑ iu përgjigj Jezusi ‑ Si lexon atje?”
27 Dijetari iu përgjigj: “‘Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd, me gjithë fuqinë tënde, dhe me gjithë mendjen tënde edhe ‘të afërmin tënd porsi vetveten!’“
28 Jezusi i tha:
“Mirë u përgjigje! Vepro kështu dhe do të jetosh!”
29 Por ai, duke dëshiruar të përligjej, e pyeti Jezusin:
“Kush është i afërmi im?”
30 Jezusi vazhdoi e tha: “Një njeri po zbriste prej Jerusalemit në Jeriho e ra ndër cuba. Këta e plaçkitën, e rrahën dhe ikën dhe e lanë veç gjallë.
31 Rastësisht po asaj rruge po zbriste një prift. E pa, iu shmang e vazhdoi rrugën. 32 Po ashtu edhe një levit, kur arriti aty, e pa, iu shmang dhe vazhdoi udhën. 33 Kurse një samaritanas, duke udhëtuar, kur erdhi tek ai dhe e pa, pati mëshirë për të, 34 iu afrua, ia lidhi plagët duke ia pasë larë me verë e me vaj. Pastaj e vuri mbi shtazën e vet, e çoi në bujtinë dhe u kujdesua për të. 35 Të nesërmen, nxori dy denarë, ia dha bujtinarit dhe i tha: ‘M’u kujdes për të dhe, çka të shpenzosh më shumë, do t’i jap kur të kthehem.’
36 Cili prej këtyre të treve, të thotë mendja, u dëftua i afërmi i atij njeriu që ra ndër cuba?”
37 Ai iu përgjigj:“Ai që pati mëshirë për të!” “Shko ‑ i tha Jezusi ‑ e bëj edhe ti kështu!”


LECTIO DIVINA – MEDITIM – LUTJE.

NJOHJA E ZOTIT.

Ai u mor në siklet, që mendoi se po merrte një tjetër! Doktori i Ligjit nëse ai shpresonte të vinte Jezusin në siklet, ishte në gabim,sepse në fund të fundit, qe ai që duhet ta ketë gjetur veten shumë në siklet. Duke i bërë atij që është vetë Dashuria pyetjen: “Deri ku duhet dashuruar? “, ai mori një përgjigje shumë kërkuese! Nëse duam të qëndrojmë të qetë, me të vërtetë, ka pyetje që nuk duhen bërë! Sidomos nëse janë pyetje po aq të rëndësishme sa e para që shtron doktori i ligjit: "Mjeshtër, çfarë duhet të bëj që të kem pjesë në jetën e përjetshme?" ose, edhe më kompromentuese, pyetja e mëposhtme: "Dhe kush është fqinji im?" Përballë pyetjeve të tilla, Jezusi mund të dëshirojë vetëm ta çojë bashkëbiseduesin e tij në thellësi të zemrës së vetë Perëndisë.
Këtë udhëtim, Jezusi do ta vendosë saktësisht në një rrugë të mirënjohur nga dëgjuesit e tij, një rrugë prej tridhjetë kilometrash që ndajnë Jerusalemin nga Jeriko, një rrugë në mes të shkretëtirës, me disa pasazhe të së cilës në atë kohë shumë të vështirë sepse ishin grykë të vërteta. Kjo histori e një sulmi dhe kjo histori e një njeriu që e ndihmon një të plagosur, ishin jashtëzakonisht të besueshme. Prandaj Jezusi mund të tregojë historinë e një njeriu që bie në duart e hajdutëve të cilët e zhveshën dhe e lanë të vdekur. Vuajtjeve të rënda fizike dhe morale të tij u shtohet edhe një përjashtim fetar: i prekur nga “papastërtia”: për arsye e dherdhjes së gjakut edhe ai u konsiderua të papastër dhe vuajti pasojat e kësaj “papastërtie”. Kjo është ndoshta një nga arsyet e indiferencës së dukshme, madje edhe të neverisë që ndien, kur e panë atë, prifti dhe leviti të shqetësuar për të ruajtur pastërtinë e tyre rituale. Samaritani, natyrisht, nuk kishte skrupuj të tillë.
Skena buzë rrugës tregon në imazhe atë që vetë Jezusi e bënte shumë shpesh konkretisht: duke shëruar ditën e Shtunës, për shembull, duke u mbështetur mbi lebrozët, duke mirëpritur mëkatarët, duke folur me gra mëkatare....
Kjo shëmbëlltyrë e samaritanit të mirë sjell ndërmend fjalët e profetit Hozea: “Dua dashurinë e jo flinë, njohjen e Hyjit më se holokaustet (Oz 6,6).
Njohja e Zotit, le të flasim për të: kur Jezusi bëri pyetjen: "Çfarë është shkruar në Ligj? Çfarë jeni duke lexuar ? doktori i Ligjit kishte recituar me entuziazëm: “Duaje Zotin, Hyjin tënd, me gjithë zemrën tënde, me gjithë shpirtin tënd, me gjithë fuqinë tënde, dhe me gjithë mendjen tënde edhe ‘të afërmin tënd porsi vetveten!’“ dhe menjëherë Jezusi i kishte thënë: “Mirë u përgjigje!", “je përgjigjur mire”. Sepse e vetmja gjë që ka rëndësi, siç dihej tashmë në Izrael, është besnikëria ndaj kësaj dashurie të dyfishtë. Shën Gjoni do të shkruajë më vonë: “Nëse dikush thotë e dua Zotin dhe nuk e do vëllanë e tij, ai është gënjeshtar. Në të vërtetë, ai që nuk e do vëllanë e tij që e sheh, nuk mund ta dojë Zotin që nuk e sheh" (1Gjn 4,20). Dhe përsëri: “Ta duam njëri-tjetrin, sepse dashuria vjen nga Hyji, dhe, secili që ka dashuri, ka lindur prej Hyjit dhe Hyjin e njeh (1 Gjn 4,7).


SHKO DHE BËJ EDHE TI TË NJEJTËN GJË.

Fjala e fundit e kësaj njohurie që na është zbuluar nga Bibla, si në Besëlidhjen e Vjetër ashtu edhe në Besëlidhjen e Re, është se Perëndia është "i mëshirshëm" (fjalë për fjalë në hebraisht "të brendshmet e tij dridhen"). Tani, na tregon historia, kur samaritani e pa të plagosurin, “atë e kapi keqardhja” (në greqisht “ai bndjeu një lëvizje në zorrë”). Jo rastësisht Luka përdor pikërisht të njëjtën shprehje duke folur për emocionin e Jezusit, te porta e fshatit Naim, duke parë vejushën që çonte djalin e saj të vetëm në varreza (Lk 7)... dhe për të përshkruar emocionin e Atit në kthimin e djalit plangprishës (Lk 15).
Po le të kthehemi te shëmbëlltyra: ky udhëtar i mëshirshëm është megjithatë në sytë e hebrenjve vetëm një samaritan, domethënë ai është njënjeri pak i rekomandueshëm. Sepse samaritanët dhe hebrenjtë ishin normalisht armiq: hebrenjtë i përbuznin samaritanët të cilët i konsideronin heretikë dhe samaritanët, nga ana e tyre, nuk i falnin hebrenjtë që kishin shkatërruar shenjtëroren e tyre në malin Gerizim (në vitin 129 p.e.s.). Përbuzja, për të thënë të vërtetën, ishte stërgjyshore: në librin e Ben Sirakut, autori citon midis popujve që konsideroheshin të neveritshëm samaritanët, "popullin budalla që jeton në Sikem" (Si 50,26). Dhe është ky njeri i përbuzur që deklarohet nga Jezusi se është më afër Zotit se sa dinjitarët dhe shërbëtorët e Tempullit (prifti dhe Leviti kaluan pranë të plagosurit pa u ndalur). Ky emocion "bën të lëvizin zorrët" (krejt e kundërta me ngurtësinë e zemrave prej guri për të cilin foli Ezekieli), na tregon se samaritani, (ky jobesimtar në sytë e judeasve) është i aftë të jetë "shëmbëlltyra e Zotit ".! Në nivelin e tij personal, ne shohim se çfarë qëndrimi ka zgjedhur vetë Jezusi, ai që jep pa llogaritur dhembshurinë dhe shërimin.

Prandaj, Jezusi propozon këtu një ndryshim të këndvështrimit: pyetjes “kush është fqinji im”, ai nuk përgjigjet, siç pritej nga të pranishmit, duke gjurmuar rrethin e atyre që duhet t'i konsiderohen si fqinjët. Sepse një rreth, sado i gjerë, vendos një kufi. Jezusi nuk pranon të japë një "përkufizim" (në "përkufizim", është fjala latine "fundit", kufi), ai e bën atë çështje të zemrës dhe jo të intelektit. Në këtë drejtim, kujdes nga fjalori! Vetëm fjala "afër" sugjeron se ka njerëz "të largët".
Pra, nëse e pyesim Jezusin: "Kush është fqinji im?" “, na përgjigjet ai: Varet nga ju që të vendosni sa afër jeni me të tjerët, varet nga ju si jeni të aftë të jetoni në harmoni, në miqësi me të tjerët.
Dhe nëse i bëjmë vetes pyetjen: Pse na jepet samaritani si shembull? Përgjigjja është fare e thjeshtë: sepse ai është në gjendje të kapet nga “dhembshuria”, të “ndjejë lëvizjen e zorrëve së vet”, duke parë dhimbjen e të tjerit.Edhe neve, Jezusi na thotë: “Shkoni dhe bëni të njëjtën gjë edhe ju". Nënkuptohet, nuk është fakultative: “Bëje këtë dhe do të kesh jetë” i kishte thënë pak më parë bashkëbiseduesit; Luka e përsërit shpesh këtë kërkesë për qëndrueshmëri ndërmjet fjalës dhe veprës: është mirë të flasësh si libër (ky është rasti i doktorit të ligjit, këtu), por kjo nuk mjafton: "Nëna ime dhe vëllezërit e mi, tha Jezusi. janë ata që e dëgjojnë fjalën e Perëndisë dhe që e vënë në praktikë. (Lk 8:21). Dhe atje, kërkohet aftësia jonë për të shpikur: nëse dimensionet e rrethit të fqinjit tonë varen nga vullneti ynë i mirë, nëse konsideratat e kategorive shoqërore dhe të vetive duhet t'i lënë vendin keqardhjes (që duket të jetë mësimi i kësaj shëmbëlltyre), atëherë gjithcka qe duhet te bejmë eshte të shpikim dashuri pa kufi!