Kino-ditari 2009!

[peoples]

Filmi i fundit i BD është i mbushur me cliché nëse e sheh me këtë sy, por nuk duhet drejtuar syri tek cliché-të; duhet të dalësh jashtë tyre, ndoshta ideja më e mirë ishte të mos ta bënte filmin, por ja që ne film shkojmë të shohim.
Në Hadewijch punon shumë mirë dhe ajo që ndodhet jashtë ekranit (atë që kamera nuk e kap me qëllim) le hors champ. Të paktën kështu më duket mua. BD, ndërsa filmon L'Ile st Louis, filmon gjithashtu dhe Institutin arab që ndodhet jo larg (për kush e njeh pak Parisin). Ndoshta BD i është futur një pune që Abdellatif Kechiche e bën më mirë, më me talent se di se përse flet... Më vjen këtu në mendje filmi i tij La faute à Voltaire (i gjithë faji është i Volterit). Por BD s'besoj se merret me probleme të tilla në filmin e tij. Ai e përcjell këtë duhmë të fortë socilogjike ku njerëzit ndahen në klasa nga shijet, fetë dhe lagjet ku ato banojnë.
Të kuptoj se je zhgënjyer, se e pëlqeje fort këtë regjizor. Kuptohet se forcën e dikurshme sikur po e humb, por nuk duhet aq rreptësi... Ai me të vërtetë ka filmuar në Paris, e ka lënë Flandrën e tij, Veriun e ftohtë dhe fshataresk, por qyteti ngjan ndryshe, me më pak zhurmë...

[autori]

Filmi i fundit i Bruno Dumont është i mbushur me cliché nëse e sheh me këtë sy, por nuk duhet drejtuar syri tek cliché-të; duhet të dalësh jashtë tyre....

Po ja qe syte shkojne vetë se !

Serizoisht : pse i besohet asaj lidhjeje spirituale midis heroines se filmit dhe vellait te te dashurit ??? Cliché e gjalle ! Po aq cliché, pra skematike sa dhe anoreksia e heroines, islamizmi apo terrorizmi ! Po te dua te "mesoj" mbi anoreksine, une blej revisten "Femme actuelle" (homologia ne shqip do ishte "Gruja Shqiptare") dhe ja ku mbaroi puna ! Une prandaj shkoj ne kinema, qe mos blej revisten ne fjale !! Dhe nese dua te shikoj periferine skematike pariziane me pittbull dhe arabe injorantë/fanatikë, hap TV dhe shikoj lajmet cliché te ores 8 !

Pastaj, ku do me dale Bruno Dumont me kete film, qe te le shijen e amalgames midis terrorizmit dhe islamit ??! Sepse nese nuk do ishte keshtu si mendoj une, regjizori nuk kish pse te jepte intervistë pas intervistash per te shpjeguar qe "jo jo, une nuk bej asnje aluzion, islami dhe terrorizmi nuk jane kurrsesi e njejta gje". Pra ka diçka, qe e detyron ate te insistoje ne kesi lloj deklaratash... Pra ka diçka, qe e ben "Figaro"-në te shkruaj fjalet me te mira per filmin

Megjithate, mund te konstatohet diçka interesante ne reagimin e kritikes serioze ndaj filmit: ata kritikë (Cahiers du Cinéma- psh) qe me pare nuk kane qene pothuaj kurre simpatizante te filmave te Bruno Dumont, kesaj rradhe i dalin ne mbrojtje. Ne fakt, shpjegimi vjen nga fakti qe kesaj rradhe - dhe kjo eshte e vertete - Dumont eshte me i lirshem ne filmim. Eshte e vertete qe partia qendrore e filmit eshte gati-gati e lezeçme (amusante), gjë e pa-imagjinueshme më parë per kete regjizor rigjid dhe "te thate". Parë ne kete prizem, po, mund te thuhet se Dumont nuk eshte më aq i "ngurte" si ne filmat e tij te meparshem, dhe ndofta ne nje fare menyre, duhet pershendetur. E megjithate, mendimi im eshte se kaq gjë nuk eshte e mjaftueshme per ta bere filmin ne fjale nje film te mire.

E di si e perjetova une filmin ? (u perpoqa ta shikoj i pa influencuar nga ideja qe e ka bere filan apo fistek regjizor i madh.... blablabla) : Ne fund te tij (sigurisht, permes skenes mbyllese), pata ndjesine qe autori, permes filmit te tij ka dash te tirumfoje mbi dy absolutizma : 1. mbi personifikimin (incarnation) permes mortifikimit, 2. mbi personifikimin (incarnation) permes aktit shkaterrues. Dhe del tek nje absolutizem te trete: seksi ! Por del si pa dashje, pa arritur ta kuptojë as ai vete ! Pra pa krijuar nje pikeshikim (point of view) te tij mbi kete te tretin (pra seksin).

Ose thene popullorçe: duket sikur pa vetedije, regjizori na thote : heroina ime eshte keq per...

[fuorisync]

"La mujer sin piano" eshte filmi i dyte ne karrieren artistike te Javier Rebollo-s me te cilin, regjisori i ri premtues spanjoll, u prezantua ne festivalin e filmit ne Tirane (TIFF-2009). Filmi ne fjale arriti te fitonte jo pak por çmimin e pare te festivalit, çmim te cilin ne fakt e ndau me filmin tjeter grek "Akadimia Platonos" me regji te Filippos Tsitos.
Filmi s'rrefen gje tjeter veçse odisene e nje udhetimi, ne nje nate te vetme, te nje gruaje shtepiake e cila papritur vendos te te braktise apartamentin e saj per tu "leshuar" rrugeve te Madridit. Ne fund fare, rrugetimi do ta ktheje serisht ne apartamentin e saj. Kaq eshte historia e nje filmi i cili, perveçse na zbulon shijen e holle kinematografike te regjisorit, si dhe nje fare talenti te tij ne skenar dhe regji, e cila premton per mire ne te ardhmen, nuk eshte se sillte diçka te "re" ne kinematografi. Me te "re" nuk nenkuptoj aspak subjektin sesa qasjen kinematografike ne te cilen ndihej qarte ndikimi i Chantal Akerman si dhe, deri diku, perngjasimi i zbehte me format kinematografike te Tsai Ming Liang (sidomos ne perdorimin e formulimit muzikor, elementi me i arrire i filmit, i cili nderfutet "pa vend" ne film duke me rikujtuar disi kryevepren the "The hole" te regjisorit tajvanez). Per te gjitha keto asocacione qe me lindin gjate filmit vendosa te pyesja vete regjisorin, ne nje bisede te shkurter qe pata me te ne fund te shfaqjes, i cili, jo per çudi, mi konfirmoi te gjitha keto duke me permendur madje dhe titullin e nje nga filmave te Chantal Akerman (qe tani s'me kujtohet) nga ku ishte frymezuar shume.
Projekti i ardhshem kinematografik i Javier Rebollo-s, te pakten nga ato çfare me tha, do te jete bashk-shkrimi i nje skenari per filmin e rradhes te argjentinasit Lisandro Alonso, ose thene ndryshe nje nga kineastet me premtues, sot per sot, ne bote.

[autori]

"La mujer sin piano" eshte filmi i dyte ne karrieren artistike te Javier Rebollo-s me te cilin, regjisori i ri premtues spanjoll, u prezantua ne festivalin e filmit ne Tirane (TIFF-2009)...

Projekti i ardhshem kinematografik i Javier Rebollo-s, te pakten nga ato çfare me tha, do te jete bashk-shkrimi i nje skenari per filmin e rradhes te argjentinasit Lisandro Alonso, ose thene ndryshe nje nga kineastet me premtues, sot per sot, ne bote.

Nuk di ku degjova (lexova, pashë...) fjale fort te mira per kete film, ne nje tjeter festival filmi (me duket ne ate te San Sebastian-it apo te Marrakech-it).

Ne 2007, kam pas pare filmin e pare te Rebollo-s : "Lo que sé de Lola " (Ato qe di per Lolën), film qe me ka pas pelqy. Dhe me pat lene pershtypjen se do vazhdoja ti shihja filmat e ketij regjizori. Tek lista 2007, po konstatoj se filmi figuron i 69-ti, midis 109 filmash qe pata pare ate vit. Jo keq ! Po ta ribej listen, do ta vendosja pa frike tek 30-40 te parët : http://forumishqiptar.com/showpost.p...&postcount=345


Sa per Lisandro Alonso-n, hmmm...
Une nuk e pashe dot filmin e fundit te tij, sepse drejtori i kinemase ku shkoj me shpjegoi se "Liverpool" i ishte dukur shume i dobet dhe nuk e programoi fare. Por po aq ftohte filmi ishte pritur ne Kanë... (me duket se ishte ne kategorine "15 regjizore"). Dhe kritika serioze, qe zakonisht ka qene plot elozhe per kete regjizor argjentinas, me kujtohet te kete qene goxha e zhgenjyer.
Gjithsesi, vete nuk e kam pare ate film...

[peoples]

Sa per Lisandro Alonso-n, hmmm...
Une nuk e pashe dot filmin e fundit te tij, sepse drejtori i kinemase ku shkoj me shpjegoi se "Liverpool" i ishte dukur shume i dobet dhe nuk e programoi fare. Por po aq ftohte filmi ishte pritur ne Kanë... (me duket se ishte ne kategorine "15 regjizore"). Dhe kritika serioze, qe zakonisht ka qene plot elozhe per kete regjizor argjentinas, me kujtohet te kete qene goxha e zhgenjyer.
Gjithsesi, vete nuk e kam pare ate film...

Filmi i Lisandro Alonso, "Liverpool", nuk mund të jetë i dobët, apo i pavlerë. Ai mun mund t'i pëlqejë një drejtori, një programatroi kinemaja, apo dhe nuk mund të bëjë hyrje që të paguajnë punën e një ansambli folklorik (që janë punonjësit në dhe për kinemanë).

E kam parë këtë film dhe më ka mjaftuar vetëm skena e parë që t'i them bravo regjizorit! Po pse kaq shpejt? Ndosht jam gabim, por të ndjekësh një burrë, nga i cili nuk dimë asgjë, nga vjen, çfarë bën, pse është larguar nga shtëpia, pse i rikthehet rrethit familjar, pse paguan dikë për të parë nënën apo të jatin (të cilët nuk dihet se a janë të vërtetë apo jo). Pse dimri, alkooli, ngjyra e rëndë e një pijetoreje meshkujsh?
Shumë pyetje që në filmin e Alonso nuk marrin ndonjë përgjigje, por vetëm sygjerime. Se personazhi (i cili nuk më kujtohet emri) mund edhe të jetë në një delir të vertetë.
Ia vlen ta shohësh këtë film. Gjynah që nuk e ke parë. Sepse është më mirë ta shohësh dhe pastaj të japësh ndonjë gjykim, qoftë edhe negativ. Mua më krijoi një zonë të mirë, një mënyrë interpretimi për të thënë që diçka bëhej në kinemanë e këtij regjizori, i cili na qenkërka shpresa e kinemasë; për këtë nuk e dija, jo sinqerisht!
Ndjek pak këshillat e tua të dikurshme autori: sa më pak të lexosh mbi një film (para) aq më mirë është. Dhe kritika (mbrapa) nuk ma ndërron shumë opinionin e bërë me një shikim.

[autori]

Shkruaja ne nje mesazh pararendës se, "Hadewijch", edhe pse film i universit spiritual, nuk eshte i depertuar (haunted) nga mistikja, nga spiritualja, krejt e kunderta nga ç'ndodh me "Murgeshën portugeze" (A Religiosa Portuguesa), padyshim nje nga dy-tre filmat me te bukur te 2009-es.

Dhe me kalimin e diteve, i mbetem ketij opinioni : asgje nuk eshte teorike ne kete film, dhe sinqerisht, regjizori Eugène Green eshte unik e i pa pabarazueshem ne regjistrimin e portreve (per te dale tek ideja qe hodha ne nje mesazh tjeter, mbi menyren per ta shfaqur mistiken permes portretit, i cili, sa me shume behet i padepertueshem per syrin e spektatorit, aq me shume realizohet kalimi nga realja tek mistikja, realizohet kalimi nga trupi (mishi) tek shpirterorja.

***

Kapja e te padukshmes ne kinema, eshte nje nga temat e medha te mizaskenes (regjise) ne filmat autorialë. Por per te folur me kembe ne toke, sigurisht qe e padukshmja nuk mund te kapet (syu nuk do ta shihte !). Megjithate, mund te kapet aspirata per diçka te padukshme. Dhe sigurisht qe ka shume menyra per te shfaqur aspiraten. Sigurisht permes mizaskenes.

Pikerisht tek mizaskena dua te dal, tek forma e nje filmi, por mbi te gjitha, tek raporti i pandashem qe ka ajo me permbajtjen, me rrefimin e ngjarjes, me narracionin. Per fat te keq, nuk jane te paket filmat (qofte dhe ata autorialë !) ku mizaskena veçse nenvizon rrefimin, shoqeron rrefimin, e komenton atë. Ndersa tek "Murgesha portugeze", mizaskena krijon rrefim, krijon narracion.

Te marr nje shembull gjithmone nga filmi ne fjale : Te gjitha skenat kur heroina e filmit shkon ne nje lagje te Lisbones (me duket se jane tre ose kater te tilla) dhe takon nje femije te vogel, jane filmuar nen te njejtin aks : filmohet e njejta rruge, e njejta shtepi, ne te njejten menyre. Ne fillim, keto plane filmike mu duken disi "pertace" dhe thoja me vete : "ah, çudi, gjithshka eshte e magjishme ne kete film, ndersa planet e lagjes ne fjale qenkan perseritese, monotone". Sigurisht, nuk kisha kuptuar ende finalitetin e filmit : se pari, regjizori krijon nje fare familjariteti me ato plane, kuadro filmike, duke ti treguar disa here, gati çdo 20-30 minuta. Dhe, kur kuptova se finaliteti i filmit ishte pikerisht birësimi i atij femije, gjë per te cilën nuk dyshohej as ne fillim e as ne mes te filmit, kuptova se, ne fakt, regjizori na e kish thene tashmë nje gje te tille permes mizaskenes, regjise, formes se filmit (perseritja e planeve ne fjale) : forma arrin te krijoje... permbajtje ! (dhe jo thjesht ta komentoje, ta shoqeroje atë, pra te kthehet ne qellim ne vetvete).

ne foto, skena finale e filmit:




Dy-tri fjale per regjizorin, sepse i meriton disa rreshta : Eugène Green, regjizor enigmatrik, thuhet se eshte amerikan per nga origjina, por prej vitesh punon ne Europe. E ka filluar me pjese teatrale, dhe ne keto 10 vietet e fundit, ka realizuar gjithesej jo me teper se 3 filma. I kisha pare ne 2004 filmin e tij te dyte, "Ura e Arteve" (Le Pont des Arts), nje film qe nuk e harroj, gje qe konfirmon se më kish lene tashme gjurme ne kujtese. (ketu eshte lista e filmave qe pata pare ate vit: http://forumishqiptar.com/showpost.p...91&postcount=1 Sigurisht, sot renditjen do ta revizionoja ndjeshem !

Me kujtohet po ashtu, se kisha qene pak skeptik me teatralitetin ne dukje te sforcuar te lojes se aktoreve, me diksionin disi te "panatyrshem" te tyre, sepse me dukej se nje gje e tille mund te ishte nje far shtirjeje artistike; po aq sa isha skeptik per nje fare simbolizmi te mbyllur ne vetvete, nje far manierizmi.
"Murgesha Portugeze" me konfirmoi se nuk behet fjale shtirje, manierizem, por per nje raison d'être (reason for being): ajo qe kujtoja se mund te ishte fé (besim) tek manierizmi (mungesa e jetes), ishte fé (besim) tek jeta ! Per me teper qe, "Murgesha portugeze" flet per relixhiozitetin (spiritualitetin) e raportit te qenies njerezore me jeten, me boten. Nese ne filmin pararendes te Eugène Green planet filmike me ishin dukur sikur nuk komunikonin fort me njeri-tjetrin, tek ky i fundit ata jane ne ndervarje te vazhdueshme, depertohen nga energji qe nuk pushojne se transformuari nga nje forme ne tjetren.
Dhe sigurisht, ideja e filmit, ajo qe do te na thote autori (le propos du film), më mrekulloi. Te gjithe personazhet jetojne intensivisht ne ekran, gjithe duke qene te veshur plot mistere : burri qe kish nje takim, aktori i lumtur i martuar, kineasti, femija, nena adoptive, murgesha, don Sebastiani...

[autori]

Na ishte ç'na ishte njehere e nje kohe, na ishte nje kinematografi qe besonte tek mjetet e fuqishme shprehese te saj: tek loja e aktoreve, tek muzika e filmit, tek ngyrat, tek dekoret, tek... tek te gjithe elementët "kompozues" te nje filmi. Pastaj, disa producentë e qeflinj te paepur te parasë abuzuan me te gjitha keto, dhe sallat e kinemave u mbushën me histeri, dhune vizuale, kakofoni efektesh qe harboen ne te gjitha senset pa krijuar sens. Shkurt, televizioni e vrau kinemanë.

Dua te them qe fajin nuk e kane as ngjyrat, as muzika, as dekoret, as kamerat. E ka abuzimi me to. Perdorimi i tyre si ne TV. Marco Bellocchio kesaj rradhe kish bere pikerisht nje film "si nje here e nje kohe", gjithe muzike, gjithe ngjyra, gjithe dramë, por... te mrekullueshem ! Si nje here e nje kohë !

Marco Bellocchio nuk eshte nje regjizor "dosido" : kemi permendur shpesh Nani Moretti-n, si regjizor italian post-fellinian qe eshte perpjekur keto 20-30 vite ti rezistoje vdekjes se kinemase italiane. Por ne fakt, zëri i parë qe eshte ngritur ne fillim te viteve '70 kunder kesaj vdekjeje, ka qene ai i Marco Bellocchio-s. Dhe sot qe ai ka 70 vjeç, rralle kam njohur regjizore te kesaj moshe qe te bejne serish filma sikur te kishin ... 30 vjeç ! Pra, sikur te ishin ne fillim te karrieres.

Me pelqen shume ky regjizor ! Ende kam ne mendje imazhe nga filmi i tij i parafundit, "Il regista di matrimoni", per fat te keq i kaluar jo pak ne heshtje ne France... (http://filmjournal.net/autori/2009/0...ho-bellocchio/).

Kesaj rradhe, Marcho Bellocchio eshte marre me figuren e Mussolinit, dhe më saktesisht, me nje lidhje te fshehte jashte-martesore te tij, andej nga vitet 1910-1920. Nga nje lidhje e tille lindi nje femije, te cilin Mussolini e mohoi, sikunder mohoi lidhjen e fshehte jashte-martesore. Sikunder mohoi ekzistencen e ish te dashures se tij, e cila del nga mendt.

Ka 1001 gjera per te thene per kete film, tmerresisht inteligjent, tmeresisht i pasur vizualisht, artistikisht. Nje opera e vertete ne ngjyra, aktrim, muzikë, copeza te rralla dokumentaresh te vjeter. Futurizëm dhe melodramë perzier bashke. Kinemaja pa zë. Tragjedia greke. Historia. Sigurisht, Historia me H te madhe. Film qe ka ambicien te jete i Madh, me M te madhe; i Hatashem, me H te madhe. Film qe deshiron te triumfojë, të VINCERE, tamam si klithma e Mussolinit, drejtuar turmes.
Pa dyshim, film edhe me kontradikta (melodrama dhe tragjedia, ne princip, nuk rrinë dot bashke). Por meditimi mbi kinemane pa zë eshte i mrekullueshem ! Po aq sa dhe perzierjet e kino-ditareve te kohes me fiksionin.
Mussolini na shfaqet si aktor i lindur, oportunist i thekur, klloun. Ida, e dashura e fshehte, nuk ndryshon, gjithmone njelloj, e çmendur pas tij. Me nje fjalë, Antigona. Ose... vete Italia !

[autori]

Qe prej suksesit te "Cannibal Holocaust" (1981) dhe "The Blair Witch Project" (1999) - te paret filma ku personazhet filmojne veten dhe ngjarjen me kameren e tyre, ka patur dy tre tentativa te suksesshme, siç ishin vjet "Cloverfield" ose [REC]. Megjithate, kjo nuk do te thote se, meqe kostoja e nje filmi te tille eshte shume e ulet, o burra te marrim nje kamera e te filmojme veten.

Tek "Paranormal Activity", nje çifti te ri i eshte fiksuar ne mendje se në apartamentin e tyre ka hyre djalli apo nje si pune shpirti i keq. Qe vjen dhe i shqeteson naten. Cifti i ri vendos te instaloje nje sistem video, per te filuar dhomen e gjumit. Kaq eshte filmi i cili nuk ka kushtuar me teper se 15 mije euro, dhe ka korrur jo pak sukses ne box-office. Pra, "ka bo pare te modhe" !

C'eshte per te ardhur keq eshte se vitet e fundit, gjithe e me shume, filmat horror amerikanë, per nga cilesia, po u ngjajne filmave porno. Dhe mund te ndahen ne dy kategori:
1. ne njeren ane, jane filmat e tipit "SAW", me estetike ultra te detajuar, qe kanë per qellim te na tregojne ne imtesi çarje kirurgjikale, gjak, mish, dhe qe mund te perblidhen me nje fjale si filma ku, nje shufer hekuri qe hyn ne mish, korrespondon ne nje film porno me nje penis qe hyn ne vagine.
2. Ne anen tjeter, kemi filma horror te ashtuquajur amatorë, te filmuar me nje dv (kamera te thjeshte), pa piken e mizaskenes (me demek per ta pershfaqur "sa më origjinal realitetin" !), a thua se eshte fqinja jote, komshija e katit te peste, qe masakrohet/dhunohet (zgjidh nje nga dy versionet, -njeri per filmat me demek horror/amator, tjetri per filmat porno.

Paranormal Activity futet tek kjo kategoria e dyte, dhe ne fakt, filmi s'ka asnje ndryshim nga nje film porno amator : gjithshka eshte pa piken e estetikes, e pa menduar, jo artistike, pa piken e interesit. Tamam si ne filmat porno !! Here pas here, ndonje shperthim i vogle orgazme, me falni, desha te them adrenaline dhe... kaq !

Kur dola nga filmi (ose me sakt, kur ika nga salla e kinemase andej nga treçereku i tij), po mendoja me vete : a ha, prandaj kur njeriu sheh nje film porno, i thote vetes: "gjithsesi, s'kam nevoje ta shoh te gjithin" !

[autori]

Kur beri nje film siç qe ai TITANIC, James Cameron arriti tre fitore:
1. realizoi filmin me fitim-prurës ne historine e kinemase
2. fitoi 11 OSCAR
3. filmi u kthye ne mit planetar qe s'ngeli njeri pa e pare.

Nga ana tjeter, James Cameron nuk eshte ndonje zanatçi blockbuster-ash qe xhiron njeri pas tjetrit filma te komanduar nga Hollywoodi (psh, si puna e Emmerich me "indipendence day" apo "2012"... mora nje shembull). TITANIC-un, Cameron-i e realizoi plot para 12 vitesh, e qe atehere, s'kish bere ndonje film tjeter. Nje armë e forte per te besuar qe eshte menduar mire pa e ka realizuar AVATAR-in e tij, qe ka dale me 16 dhjetor, njeherazi ne USA, Europe e kudo neper bote. Dhe siç thuhet, kish 12 vjet qe "priste" qe teknologjia te arrinte ne ate nivel qe te mund ta lejonte berjen e nje filmi te tille (nje perzierje e efekteve kompiterike me lojen reale). Shto ketu qe ai vete eshte skenaristi, regjizori, por dhe producenti i AVATAR. Shkurt, jo pak faktorë per tu tunduar e per te shkuar me e pà nje film te tille, qe ne aparence, duket se i drejtohet nje publiku me se shumti adoleshent.

Ndaj dhe lind pyetja: AVATAR, me mire apo më keq se TITANIC-u ??

Zakonisht, regjizorët qe kane disi respekt per lirine e krijimit te tyre dhe qe arrijne nje sukses si ai i TITANIC-ut, pas berjes se nje filmi te tille, angazhohen e bejne nje film më modest, me "te vogel", me "me kembe ne toke" (gjithmone, ne planin financiar), per te pasur neser-pasneser nje hapsire manovrimi per filmat e tyre te ardhshem si dhe per tu mbrojtur disi nga sfida e famshme : "lart e me lart".

Ne kundershtim me kete llogjike (edhe pse kufiri ishte i larte sa s'ka më per "shkak" te triumfit te pa-precedent te TITANIC-ut !), eshte me se e dukshme ambicja e James Cameron-it me AVATAR-in e tij per te tentuar per më lart, akoma e akoma per më lart. Per shembull : ka punuar me teknikat e reja grafike mbi 10 vjet qe te arrinte per shembull qe, shprehjet e fytyres njerezore, te mund t'ja ngjiste avatarëve (ufo-ve) te tij krejtesisht numerikë; ose perdorimi i kamerave 3 dimensionale (une nuk e pash ne 3D : nuk shfaqej i tille ne kinemane ku shkova).

Por pikerisht, ne kete pike (performancat teknologjike e grafike), filmi me bindi më se pakti ! Per te mos thene qe me se shumti më la indiferent (ndonjehere edhe me irritoi...). Me gjithe prirjen e mire qe kisha per ta pelqyer.
Jo pak gjera duken "déjà vu" (te para më pare), sidomos ne lojrat video apo ne filmat e animuar...

Zeri po ashtu lë per te deshiruar...., muzika shpesh korale alla-afrikane, me flaute alla-Titanic; vertet asgje e re dhe shpesh here kitch (kiç).

Megjithate, mbetet narracioni (gjeja qe me pelqen veçanerisht tek Cameron, pikerisht tek TITANIC-u, eshte narracioni), narracion qe regjizori e zoteron fort mire; ose vizioni qe ka ai per boten, per njeriun dhe eksperiencat e tij (interesante keto gjera ne film !!), edhe pse personifikimi (incarnation-i) nuk eshte gjithmone ne forme harmonike dhe teresisht bindese.


(James Cameron)


Historia e filmit : jemi shume e shume shekuj pas atij te XXI. Njerezimi ka zbuluar nje planet, planetin Pandora, dhe shkon atje per te zbuluar nje mineral te çmuar qe zgjidh krizen alarmante te energjise ne Tokë. Ne kete planet, jetojne disa qenie jashtetokesore, te quajtur Navis. Nje si pune tribuje.
Jake, heroi i filmit, zoteron ne vetvete nje avatar, nje veti metamorfozuese, per tu infiltruar midis popullates se planetit ne fjale, qenie te gjata 3 metershe ngjyre blu e me bisht shume funksionalesh. Dhe prap se prap, te duket se "i ke pare diku" !

Dhe ne fakt, banorët e planetit Pandora te kujtojne indianët e Amerikes ! Sikurse dhe filmi te kujton TITANIC-un. Vetem se kesaj here, pikeshikimi regjizorial nuk eshte ne anen e pushtuesve (anglezeve), por ne anen tjeter, ne ate te popullates vendase (indianet e amerikes = popullsia e planetit Pandora). A thua se, edhe pse Tokësorëve u ka ardhur ne maje te hundes te qenit njerezorë (AVATAR do te thote metamorfozim), edhe pse "shpetimi" shihet tek kontakti me jashtetokesoret (alienët -- kesaj rradhe, nuk jane ata, por jemi ne më të zhvilluar), tek post-humanizmi, prap se prap bishti i qenit mbetet... bisht !

[peoples]

ose perdorimi i kamerave 3 dimensionale (une nuk e pash ne 3D : nuk shfaqej i tille ne kinemane ku shkova).

Dmth, nuk e paske pare me syze filmin? Disa thone qe ta shohesh pa syze humb shume... sepse filmi eshte konceptuar i tille, pra te shihet me syze qe te te kalli friken, ose me moderne: te impresionoje (per asgje ne fund te fundit). Une akoma s'e kam pare, po i le pak kohe turmave qe dynden ne ato kinema ku syzet nderrohen shpejt...