Shpirt Shqiptari

Një kolege në punë më tha një ditë, se mbesa e saj që sapo kish mbaruar kolegjin e po kërkonte punë, i kërkoi ndihmë për të gjetur një punë. Kish 3 muaj që kërkonte punë dhe nuk kish bërë as edhe një intervistë të vetme. Më tha se në fillim mendova se situata ekonomike është e vështire dhe mbase nuk ka aq mundësi punësimi për studentët e sapodiplomuar. Por pasi foli me mbesën e saj për 10 minuta, e kuptoi se ku ishte problemi: mbesa e saj e kish të vështirë të bënte një intervistë të parë në telefon me punëdhënësin për 30-45 minuta. Ajo nuk ishte mësuar të fliste në telefon. Sipas saj, "të gjithë komunikojmë vetëm me mesazhe tekst në telefon." Mu desh t'i shpjegoja se nëse nuk pranon që të bësh intervista në telefon, do ta kesh gati të pumundur të sigurosh një punë pasi gati të gjithë punëdhënësit e bëjnë këtë gjë si për të përzgjedhur kandidatët më të mirë për vendin e punës. I ofroi që të bënin edhe një intervistë provë bashkë, ku t'i mësonte se si të sillej dhe çfarë të priste nga një intervistë e tillë. Ajo në rolin e punëdhënësit dhe mbesa si kandidate.

* * *

Një miku im ishte i shqetësuar për djalin e tij se nuk kish dalë mirë me mësime. Në klasën e gjuhës ku mësojnë të lexojnë e shkruajnë, djali kish vështirësitë më të mëdha. Nuk e kuptoj tha se pse e ka kaq të vështirë të shkruajë e lexojë. Eshtë djalë i zgjuar dhe në matematikë po del mirë, por në shkrim e lexim është shumë keq. Më kërkoi një mendje se çfarë mund të bënte ta ndihmonte djalin e tij. U ula të flisja me djalin e tij 10 vjeçar, dhe gjëja e parë që vura re ishte që ai kish një celular personal në dorë. Gjithë kohën sytë e tij ishin të ngulur në atë ekran, aqsa edhe njerëzit rreth tij kur u fliste nuk i shikonte në sy, por u fliste me sytë nga telefoni i tij. I kërkova që ta mbyllte telefonin për 5 minuta e ta fuste në xhep se doja të flisja me të. Edhe pse nuk i pëlqeu kërkesa ime, e futi celularin në xhep. E filluam të bënim një bisedë ku fokusi im ishte të kuptoja se përse ai nuk kish dalë mirë me mësime në lëndën e gjuhës angleze. Pasi dhashë e mora me të, më në fund djaloshi tha diçka që më bëri të kuptoj se ku ishte problemi: "Mësuesja na kërkon që të shkruajmë 3 faqe ese. Kjo është çmenduri!" E pyeta se pse mendon se është çmenduri? "Eshtë çmenduri se më duhet të shkruaj një roman të tërë. Dhe pasi ta shkruaj, kush ka durim të lexojë atë që unë shkruajta? Asnjë njeri nuk lexon shkrime aq të gjata sot!" Nga komunikimi me djaloshin kuptova se në të gjitha komunikimet e tij me telefon, kryesisht me mesazhe tekst, mesazhet ishin të shkrurta dhe të shkruaje një mendim më të gjatë se një fjali ishte një lodhje e madhe për të. E pyeta mikun tim se sa kohë ka që djali ka celular personal. Ia morëm për ditëlindje kur mbushi 9 vjeç tha, pasi gjithë shokët e tij kishin celular personal. I thashë që problemi me djalin është se celulari dhe varësia e tij ndaj tij, ka bërë që ai të ketë probleme me përqëndrimin dhe artikulimin e mendimeve. Duke qenë se çdo orë e minutë celulari i tërheq vëmendjen, nuk e lë as të formulojë mendimet në mendjen e vetë, e jo më t'i shprehi ato.


* * *

I fortë je se si ke durim që vazhdon e shkruan akoma në forumin shqiptar! - tha një i njohuri im. E pasoi me fjalët: "Nuk të duket një humbje kohe?" Jo, aspak, i thashë. Eshtë një mënyrë për të shprehur e artikuluar mendimin tim. Dhe fakti që forumi është shqiptar në gjuhën shqipe, më ndihmon që të lëvroj këtë gjuhë e mos ta harroj. Të drejtë ke - tha i njohuri im. Eshtë më produktive të marrësh pjesë në një forum, e të shkëmbesh mendime me njerëz të tjerë, se sa të kalosh gjithë ditën e Perëndisë në rrjetet sociale, ku gjithë vëmendja jote shkon se çfarë janë duke bërë të tjerët në jetën e tyre personale, dhe ti nuk shpreh asnjë mendim, vetëm je i lirë të bësh "like" postimet e të tjerëve. Në këtë pikë, të njohurit tim i ndryshoi mimika e fytyrës, ku fjalët e mia duket sikur e ofenduan dhe shkaktuan një reagim në fytyrën e tij. "Po ajo që bëjmë në rrjetet sociale është argëtuese! Në forumin tënd nuk ka argëtim!" E pyeta të njohuin tim se sa orë në ditë kalon në rrjetet sociale? Pyetja e befasoi pasi nuk ia kish bërë njeri më parë. Dhe filloi të mendohet e bëjë llogarinë në mendjen e tij, dhe pasi renditi 3 rrjetet sociale ku futej gati përditë, tha se shpenzon jo më shumë se 2 orë në ditë në rrjetet sociale. Ato 2 orë që je duke i harxhuar në rrjetet sociale, duke parë një ekran kompjuteri, nuk je duke i kaluar duke komunikuar me njerëz, siç po bëjmë unë e ti tani. Nuk je duke i kaluar me familjen tënde, me njerëzit e dashur për ty. E kupton se sa humbje e madhe kohe është? Të paktën në forum, sa herë që futesh, do të mësosh diçka të re duke lexuar temat, dhe do të kesh mundësi edhe të artikulosh një mendim në mendje për atë çështje, e ta shprehësh atë. Kjo është ajo që e bën forumin interesant. Rrahja e ideve dhe mendimeve të ndryshme. Në rrjetet sociale, diskutimet e rrahjet e mendimeve janë të ndaluara, pasi qëllimi i tyre final është të monipolizojnë vëmendjen tuaj dhe t'iu mbajnë të mbyllur në kafazin digjital, në një gjendje vegjetative, ku nuk je i lirë as të mendosh lirshëm e as të shprehësh lirshëm atë që mendon. Unë këtë e quaj "burgu digjital".