Nga me te bukurat poezi qe kam lexuar, mes te bukurave te tjera te penes tende, mik. Urime!
Nga me te bukurat poezi qe kam lexuar, mes te bukurave te tjera te penes tende, mik. Urime!
-Pasja e shpirtit ėshtė privilegj pėr trupin. (E SH)
Nje pune e thjeshte interpretative per te pershendetur te gjithe miqte dhe dashamiresit e fjales poetike.
Ndiqeni kete link
Miqesisht, Genti
Portretin tend e njoh dhe neper fjale,
mbi male dhimbjesh, shkaktuar termet,
rrenojave te kohes, shpirti, mbetur gjalle,
drejt te ardhmes fluturon, shigjete.
cdo poet,- idashur,- drite mban ne duar,
mbi dhimbjet e veta, lekundet, si gjeth,
nga mesjeta, mbi vargje shtegtuar,
qiejve te kujteses, shpeshe kullot e bredh.
shemetit e kohes, syrit lane vrage,
ne shpirt glob' i lotit na ka roberuar,
nuke di...me shpirtin tere plage
na pranon e ardhmja... te gjymtuar?!
neper "Blica krismash" ti, me erdhe sonte,
thelle qenies, te pres, si shok,si mik,
nga larg...mallin te shtroj per mikpritje,
te shmallemi pak caste, pastaj te le...ik... Xh. Gora Boston 4. 11. 2010
http://sphotos.ak.fbcdn.net/hphotos-ak-snc4/hs889.snc4/72264_1563362055398_1575776226_1314401_486460_n.jp g
Nė Facebook, kuptova se miku ynė Gentjan BANAJ, pėr pėrmblehjen "Ikona tė thyer", ėshtė shpėrblyer me ēmimin letrar "SEREMBE"...
S'ka shansė teorike qė vlerat e njėmendėta, tė mos vlerėsohen nga ata qė i kuptojnė vlerat dhe vlerat tė mos ngriten aty ku edhe e kanė vėndin...
Gentjanit, i uroj ēmimin e fituar, duke shpresuar se do fitoj edhe ēmime tė tjera - e meriton...
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Agim Metbala : 05-11-2010 mė 05:16
Gentianit pėrzemėrsisht e pėrgėzoj pėr ēmimin e fituar "SEREMBE", duke i dėshiruar qė tė i fitoj edhe shumė ēmime tė tjera, meqenėse ai kėtė edhe e meriton...
MIqte e mi Agim dhe Xheladin !
Ju falenderooj perzemersihst per urimet dhe dashamiresine tuaj.
Ju jam mirenjohes pper fjalen tuaj bujare.
Cmimi Letrar "Serembe" ishte nje befasi dhe nje kenaqesi njeheresh per mua.
Ndoshta , poezia nuk kerkon shume nga koha dhe nga vrulli i jetes, pak mirenjohje, nje fjale te ngrohte , dhe gjithe me pas merr dimensione te reja.
Une, isha i njoftuar si nje pjesemarres ne aktivitet, dhe nderkohe nuk e diaj qe Prof. Sali Bashota e poeti Engjell Berisha kishin dhene nominimin tim per ta fituar kete cmim.
festivali "serembe" eshte festival dinjitoz per nga forma dhe pesha e tij, dhe kjo me ben dyfish te lumtur.
Me nje fjale, e njeriu s`eshte me i vetmuar.
Me nje mik, dhe koha nuk mund ta sfidoje.
Ju faleminderit.
Perzemersishtt, miku juaj, Genti
Ma-ja
Spitalin e zuri mbrėmja . Si ēdo objekt tjetėr me korridore dhe hapėsira tė ngushta, iu deshėn dritat artificiale qė ta ndriēonin. Errėsira strukej nė ēdo qoshe, ku drita e neonėve nuk mund tė hynte. Nata e pandriēuar
e qiellit nuk jepte asnjė shpresė pėrmes yjesh dhe hėna ishte larg nga ditėt e saj tė shkėlqimit.
Pas kaq ditėsh, isha familjarizuar me zbrazėtinė dhe tingujt po kaq bosh tė kėtyre koridoreve. Tymosja cigare e shihja tufa njerėzish qė hynin vrulltazi pa trokitur. Pas pak minutash, bėnim shoqėri tymi e shtėllunga mėrzie me duhan nė tė njėjtin vend.
Gojėt ishin gati tė filloni vajin e tyre tė shfryrjes. Shtresime tė pafundme shqetėsimi dėgjoja ankueshėm gjithandej. Dhe si ēdokush qė dėgjon shumė, por i dhemb vetėm halli i vet, mėrmėrisja ē`ti bėsh, kur tė zė . !
Spitalet janė parafjala e ferrit, - i thashė njė mesoburri nė kohėn tymosjes, -nė dyert e tyre, gjen pėrherė nga njė fillim tė njė fundi.
Shoqėruesi i mėrzisė dhe i tymit mė pa nė heshtje, dhe krejt i zhytur nė mendime mu pėrgjigjej me njė pyetje. Mė pyeti se ē`punė bėja...
-Jam mėsues, - i thashė.
Reagimi i tij qe vinte nga pėrzierja e habisė me absurdin, mė bėri tė qeshja. Si pėr t`u siguruar, mė ripyeti:
-Vėrtet, mėsues?!
-Kėshtu kam punuar deri tani, - i thashė. -Mė tutje nuk e di.
Doja qė t`i vija fre tė qeshurit tim, pasi kisha njė periudhė relativisht tė gjatė nė spital e ngjaja me njė ferrėtar i dalė nga skėterrat e xhehnemit me mjekrrėn qė mė ishte dėndėsuar. Vetullat e kėrleshura bėnin shoqėri me xhoket tė hedhura njėra mbi tjetrėn, pėr tė pėrballur temperaturat e ulta tė natės.
Ai heshtte meje. Dėgjohej vetėm thithja dhe nxjerrja e tymit.
Pastaj krejt papritur nisi tė mė tregonte, si pėr tė dalė nga sehiri ku kishte rėnė tymbiseda. Mė tregoi pėr humbjet dhe fitoret e tij, pėr vuajtjet e jetės. Pak nga pak tempi i bisedės ra, deri sa citoi me vetullat ngritur se jeta jashtė kėtyre dyerve kishte njė lumturi dhe liri tė paskajshme...
Ditėt filluan t`i ngjanin njėra-tjerės dhe unė u bėra si shtėpisė me situata tė tilla. Me pritjet, shfryrjet, telefonatat, pėrjargiet e vajtueshme... Dhe deri tek lamtumira e pėrqafimet me tufa urimesh, tė mos shkelėsh mė nė kėto varre tė pakallura.
U mėsova pothuajse me tė gjitha. U mėsova dhe me atė grua tė pakėt me shtat tė ērregullt qė zbriste e ngjitej gėzueshėm nė shkallaret e boshta me jehonė zbrazėtie.
Ajo, me sytė e dukshėm tė hetonte me ngulm, sikur tė peshonte, e mė pas interesi i shikimit tė saj tymosej e ngjitej drejt natės pa yje e hėnė, qė ishte simbolika e kėtyre pragmorteve mbrėmjesore.
Duket se ndonjėherė spitalet janė liri pėr ata qė nuk duan kufizime e rregulla nė jetė. Pėr burrat, mund tė jetė dehje e aprovuar qė nė prag. Pėr fėmijėt, si nė rastin e djalit tim, ishte lumturi qė do tė shtrihej e vraponte nėpėr koridore pa bėrė detyrat e angaritė e tjera shkollore.
Pėr atė grua...!?
....................................
Qėllonte qė e shihja me njė fėmijė tė verdhė nė fytyrė dhe qė dėneste ankueshėm, teksa nervozizmi i saj e zvarriste ngutshėm, Telefoni i binte papushim si njė kambanė lavdimadhe qė e tėrhiqte drejt ekstremeve .
Dhe ajo ikte! Ikte mesnatave, mesditave, herė duke zvarritur dėnesėn e fėmijės, dhe herė tė tjera duke dėgjuar gjysmėn e tij qė fshihej tek dera e lutej, o ma...!. Dėnesa dukej nė hapėsirėn e kėmbėve tė saj tė ikura si njė pinjoll rastėsor midis epshit dhe nėnės.
Ikte, nxitimthi e gėzueshėm me dėnesėn! Me telefonin ne vesh.Me kukurizmat dhe pėshpėrimat e pafundme mes hapave, mes kėmbėve tė saj.
Djali qante tek dera me njė lodėr tė thyer nė dorė, deri sa ajo shfaqej po pėrsėri gėzueshėm me po tė njėjtin ritėm bisede telefonike dhe jehonėn tymtė tė korridoreve.
Njerėzit venin e vinin. Unė prisja e pėrcillja si i punėsuar pėr tymosur e tė pėshpėrisja, Ē`ti bėsh...kur tė zė...halli !
Telefoni gjėmonte kambanash. Gjysmėlodra e verdhė dukej qė qante nga hapėsira boshe mes kėmbėve tė saj.
Ajo vente e vinte me axhendėn e takimeve tė mbushur deri nė babėzi.
Gjysmėlodrėn e zinte gjumi nė pllakat grizeza tė spitalit, sepse s`kishte mė forcė tė ngjitej nė shtratin e lartė.
Sa herė mesnatave e ngrija pėr nė shtrat, ai lidhej ēuditshėm pas trupit tim, si nga frika e njė pėrplasjeje apo e njė vėrvitjeje mbi shtroje. Njėherė pėshpėriti, ma. Dhe kjo gjysmė-ma-je e thėnė nga ai, mė bėri tė lėshoja pėshpėrima tė ēuditshme! Madje, teksa u bėra gati ta fyeja si tė pėrdalė dhe kurvė, u ndala e thashė se ajo ishte nėnė, ma-ja e tij.
Infermieret mė shihnin me habi kur ai i bėnte injeksionet vetėm i lidhur pas trupit tim e donte tė flinte nė krahėt e mi.
Djali ēirrej teksa ajo pėshpėriste gėzueshėm atė copėz pritjeje tė gjatė nga sėmundja e tij! Ai ēirrej i pafuqishėm dhe i verdhė nė derėn e dhomės. Ajo pėshpėriste gėzueshėm nė kambanėn e saj, se ishte pėrsėri nė spital dhe do tė rrinte ca javė. E pėshpėriste gėzueshėm me kėmbėt qė vraponin pas tingujve tė epshėm tė telefonit. Dhe kjo, nga pritja e saj e gjatė pėr tė ardhur nė liri, ngaqė ai, lodra e verdhė qė ajo zvarriste, nuk ishte sėmurur kėto kohė.
Kjo mossėmundje e tij, pėrkthehej pėr tė , pamundėsi pėr takime .Pamundėsi pėr tė larguar lodhjen e jetės sė saj boshe .Vitet dhe koha e kishin bėrė plagė takimesh e ndarjesh, e tashmė me njė barrė tė re, me dikė qė i pėshpėriste sėmundshėm nė kraharor, ma.....
E kjo qėnėsi jo e plotė prej nėne, pėshtillej i drobitur rreth kėmbėve tė saj, bashkė frymėt e dehura mesnatave tė ndezuara nga orgazmat.
Ajo ikte !
Ndonjėherė shpupuriste ondet e mėdha tė flokėve me gishta e fluturonte.
Fėmija flinte nė stolin e tymosjes me mua dhe dihaste frikshėm gjysmėfrymėsh tė mbetura nga nėna dhe babai i panjohur.
Kambana vinte errshėm , pėr tė ikur pėrsėri me tė njėjtin tingull pas shpine dhe me tė njėjtėn hije tė zbehtė qė i ngjitej nėpėr kėmbė.
Pėshpėrimat e saj njehsoheshin pas tė verdhės me rėnkimet e kambanės si orgji e radhės, nėn tė njėjtin qiell qė s`kishte asnjė yll! Dhe ndoshta mė vrullshėm. Ndoshta , deri nė shtrimin tjetėr nė spital , gjysmė-maja duhet ta heshtte kambanėn, e hėna duhet kalonte nxitimthi ciklet mujore mes hapave tė etur tė kėmbėve tė saj.
..
Unė vazhdoja tė thelloja miqėsinė me tė sapoardhurit, me tė ikurit, me pritjet, me orarin e injeksioneve, turnet e mjekėve, ftohtin errėsirrėn e gjatė dimėrore .
Spitali, i shtrirė nga lindja nė pėrėndim mbi kodrėn e qytetit, tymoste flunė e natės nė ēdo qoshe ku nuk arrinte drita e neonėve.
__________________
"Kur jam me ty", nga cikli 'Maria e kalter", vellimi poetik "IKONA TE THYERA", Gentjan Banaj.
PS: Fjala e saj fundit qe ende rendon mbi shpirtin e lodhur te drames poetike...
https://plus.google.com/106221437472675808567/posts
Miku im, poeti Andi Mecaj duke medituar mbi vargje ka hedhur kete perkushtim, te publikuar gjithashtu ne Revisten :"ADMET". E falenderoj perzemersisht poeti, perkthyesin Andi per vlersimin dhe meditimin mbi krijimtarine letare.
Miqesisht Gentjan Banaj.
DISA MENDIME PĖR POEZINĖ E GENTJAN BANAJT
(rreth vėllimit poetik: Ikona tė Thyera, 2008.)
nga ANDI MEĒAJ
1. (ab imo pectore*)
Nė librin poetik tė Gentjan Banajt Ikona tė Thyera ėshtė edhe poezia Fėmijė tė lagjes sime:
Luanin tė qeshur ata fėmijė
Vraponin
Nė rrugicėn e ngushtė tė shtėpisė time tė vjetėr.
Ishte mė e gjerė kjo rrugicė dhe
Skishte kufij me mure tė larta sa ditėt e fėmijėrisė time.
Kėta fėmijė vrapojnė mbi njė karrocė bebesh.
Atje ėshtė dhe buzėqeshja jote e dlirė dashuria ime
Dhe skishte kufij dhe mure
Tė gjerė sa humbja dhe ndarja jonė.
Ēkam njė dėshirė ti shtyj tė gjithė kėta djem
Me njė klithmė trumcaku mbi kėtė lojė
Tė mbetur si relike e fjalėve tė tua
Kur unė me pantallona tė shkurtra pasditesh
Dėgjoja qeshjen dhe thirrjen tėnde... shoku im, shoku im,
Por kam frikė se do ta vras lojėn
Me shpatullat prej burri
E duart e mbushura me lot nga malli pėr ty.
Skishte gardhe dhe kufij midis shtėpive.
Nė muret e ronitur tė shtėpisė sė vjetėr
Me njė gurėz pragu e kam gdhendur emrin tėnd
Dhe aromėn tėnde nė kėtė kopsht tė vogėl ėndrrash
E kam ruajtur
Dhe pėrqafimin tėnd
kur ti rrije si njė verore nė qafėn time.
Dhe skishte mure fėmijėria...
Tė larta sa ky shtat i trishtė burri.
Ja dhe dera ku ėshtė shkruajtur dita e fundit.
Tani ėshtė harruar, bashkė me fjalėt e gjyshes
mos e hap atė derė bir... tė ikėn fėmijėria, birooo.
Por ika unė prej asaj dere dhe sėrish nuk guxoj ta prek
...se ikin kėta fėmijė qė vrapojnė
ikėn dhe ti
dhe fjalėt e tua
shoku im... shoku im
e bėhem sėrish ky trishtim,
I gjerė sa mungesa jote,
I lartė sa ky mur qė nuk mė lė tė tė shoh.
Po kalbet kjo derė,
Ndoshta nga lotėt
Dhe ca nga flokėt e tu tė verdhė
Kanė mbetur si ditėt tona
Nė tė ēarat e saj.
Dhe e shkruaj pėrsėri emrin tėnd dhe emrin tim
Nė njė gur tė djegur...
...e nuk rritem kurrė pėr ty,
Moj shtėpiza ime e vjetėr!
Gentjan Banaj nė kėtė poezi gjithė nota lirike e melankolike, si njė SY i sprovuar e mjeshtėror, na kap pėrdore, na ēon kah asaj kthine, jo tė errėt, por diellore, jo tė harruar, por tė fshehur me kujdes, jo tė pluhurosur, por tė mirėmbajtur nė kujtesė, FĖMIJĖRISĖ.
Fėmijėria na paraqitet apo shfaqet herė si: Rrugica e ngushtė e shtėpisė sime tė vjetėr, Pantallona tė shkurtra pasditesh, e herė me: Rrije si verore nė qafėn time, Nė muret e ronitur tė shtėpisė sė vjetėr e herė nė paralajmėrimin e gjyshes (tė gjitha gjysheve tė botės), Mos e hap atė derė bir... tė ikėn fėmijėria, birooo!
Dhe ajo (FĖMIJĖRIA) e kėmbyer nė dritė na del sysh pėrmes detajeve aq bukur tė spikatura prej poetit G.Banaj, nė formė lodre, tė qeshure, regėtimash tė para tė zemrės, britmash tė hareshme tė shoqeve e shokėve, duke na hipur sėrish mbi ato karrot e sajuara me kushineta, apo duke na rikthyer tė luajmė me kaēolet e shtypura tė birrave, tė ngulim e tė hedhim pinca** nė baltė, tė luajmė kukafshehtas nė lulishten para pallatit apo tė luftojmė me shpata e shigjeta me rrugicėn pėrkarshi e tė sakatojmė sėrish gjunjėt tanė tė vegjėl nė futbollin e lagjes.
Ndihet njė nostalgji e magjishme, njė fluiditet, njė pafajėsi qė i rri mbi kokė kėsaj poezie, por aq sa tė ngazėllen e tė pėrthith me hirin e bukurisė sė saj, aq edhe tė ngashėren, tė fut nė njė melankoli, por sdo ta quaja njė melankoli trishte, por njė trisht tė mirėdashur gati gati shpresėndjellės, se dikur, diku, kemi qenė ca krijesa tė gėzuara, pa vramendje pėr atė qė do tė vijė, plot hare dhe mbi tė gjitha e mbi tė gjitha, KEMI QENĖ DIELL, NJĖ DIELL RRĖZĖLLITĖS, qė me dritėn e tij, na e ngroh shpirtin e fytyrėn sa herė e kujtojmė atė (FĖMIJĖRINĖ).
2.(veritas odium parit***)
Ndėr poezitė e tjera tė bukura tė kėtij libri mund tė pėrmend disa, por pėr tė mos ia hequr kėrshėrinė lexuesit, po citoj: TRIPTIK PA KOKĖ (Me ato vargje aq mbresėlėnėse e metafizike: .../kasapi puth gurin pas vdekjes /qengji qesh pas vdekjes... /); PA TY (Me atė vetmi tė sendėrtuar si sende qė bien: .../Nė heshtjen time /sendet e tua /Bien si copa tė flakta /qė zhurisin mall... /); IKJE (Me atė perėndim aq mallėngjyes e nostalgjik: .../Shoh flokėt ku lind dielli /Dhe kuptoj qė jam perėndim... /); KUR UNĖ (Me atė varg aq sendshpirtėzues: .../Njė qiri dha shpirt... /); UNĖ DHE TRĖNDAFILI (Me atė tė kuqe trėndafili qė na hedh rrėnjė sa herė presim dikė qė e duam: .../Ti ndoshta ke ikur /Por mua mė ngacmon e kuqja e trėndafilit /Qė i ka rrėnjėt tek unė... /); ĖSHTĖ AG (Me atė dashuri qė shfaqet e konsumohet, por si gjithnjė lė pas pamjaftueshmėri, vetmi nė vetėshuarje: .../Ėshtė ag, por prapė errėsirė. /Ti shfaqesh nazike /Dhe sfumohesh vetmi... /); IKONA TĖ THYERA (Me atė blicin e jetės sonė qė herė herė na ndriēon e herė herė na lė nė errėsirė: .../Tė pashė nė blicin e njė kohe /Dhe ti mė pe si bust tė anuar /Tek zgjasnim duart marramendsh /si arna tė kohės sonė tė arnuar... /); TEMPULL (Mjaftojnė pak metra katror /Pėr ta parė tė ngujuar, /Brenda katėr faqesh /Ėndrrėn. /Tatuazh mbi mure! /); EMBLEMĖ (.../Gur qė digjet qiri. /Gur-njeri,... /); KUR JAM ME TY (.../Ėndėrr e bukur pas syve tė tu /Mė thotė ik, mė lodhe, mjaft /E prej sysh tė rrjedh si lot /Edhe ėndrra bėhet ankth. /) e shumė tė tjera...
3.(ubi mel ibi apes****)
Poezia e Gentian Banajt (1974), ėshtė herė lirike, herė meditative e herė filozofike. Ajo lėndėn poetike e mban nė baraspeshė tė ndjenjės e tė mendimit filozofik duke mos rėnduar as nga njėri e as nga tjetri krah. Metafora dhe simbolika pėrdoren nė shėrbim tė asaj qė do tė shprehė autori, pa shpėrdorim dhe duke ruajtur gjithnjė gjuhėn poetike tė kthjellėt e me domethėnie tė reja.
Ky mendoj se duhet tė jetė funksioni i poezisė, tė ndėrtojė imazhe dhe jo ti errėsojė ato. Edhe kur poezia e tij shkruhet me varg tė rregullt, ajo na vjen me ngjyra tė kohės, sepse brenda vetė poetit ėshtė ngjizur edhe tradita edhe pėrditshmėria me pėrjetimet e saj moderne.
Tipar dallues i kėsaj poezie ėshtė se nė thellėsi tė vargėzimit krijohet njė amalgamė mes sė kaluarės sonė poetike dhe tė ardhmes (moderniste), e cila na shfaqet mes pėrthyerjesh, realitetesh dhe historish tė vogla njerėzore qė na krijojnė befasi dhe emocione estetike tė veēanta.
Poeti Gentjan Banaj, vjen me librin e tij tė dytė poetik pas dhjetė vjetėsh.
A ia ka vlejtur kjo pritje kaq e gjatė?
Mendoj se ia ka vlejtur pėr dy arsye: 1) pėr vetė autorin qė u shfaq nė letrat shqipe nė vigjilje tė mijėvjeēarit tė ri si njė shpresė e re avangardė, ku ai, si dhe ne tė brezit tė tij, nuk e pėrjetuam si krijues atė periudhė kohore, se bashkė me lirinė e tė shprehurit prej ndrydhjes e ndalimit tė regjimit komunist, vėrshuan edhe libra (sa letėr e pemė tė shkuara dėm!!!), shumė lumenj librash, shkruar nga njerėz qė skishin botuar, qė skishin folur, qė bile as qė kishin arritur tė radhisnin aq rreshta sa tė mundnin tė mbushnin njė faqe e jo mė tė botonin lloj lloj vėllimesh, sa ti mbulonin kokė e kėmbė, por ia ka vlejtur edhe pėr njė arsye tjetėr mė tė fortė se: 2) ėshtė njė libėr qė ia vlen ta lexosh, e ta rilexosh. Na duhen tė tillė, tė na shėrbejnė si shtylla orientuese nė kėtė larushėsi antivlerash poetike e prozaike, qė na serviren kudo: nė TV, nė librari, nė rrugė, nė kafene, nė promovime, ku nuk ndihesh mirė mes lavdeve tė pamerituara drejtuar bejtexhiut tė radhės.
Dhe tė gjithė ne tė brezit tonė na duhet ta mbrojmė poezinė e vėrtetė siē ka filluar tė bėjė edhe Gentjan Banaj.
Libri ka rreth 90 poezi. Ėshtė nga tė paktėt vėllime poetike qė do tė mund tė udhėtojė drejt zemrave tė lexuesit poezidashės shqiptar, bile do tė ankorohet e do tė hedhė spirancėn aty pėr njė kohė qė snjeh kohė.
Poeti Gentjan Banaj ėshtė njė vlerė nė kėto kohėra tė kėqija pėr VLERAT, ku vlerėsohen fasadat, pasuritė, sa pehlivan je, sa tė fortė tė ndjekin pas, sa miq politikanė ke, ēkostum ke veshur a ēmakinė nget, pra besoj fort se ky poet sjell atė lloj poezie cilėsore e bashkėkohore qė ishte e pakėt, jo se para viteve 90-tė sbėhej poezi cilėsore, por sepse u hoqėn ato ndrydhje e barriera censuruese. Duke u bazuar nė traditėn mė tė mirė poetike shqiptare e bashkėkohore dhe nė stilin e tij tė veēantė, presim qė Gentjan Banaj tė na dhurojė emocione tė reja poetike.
15/12/2011
---------------------------------------------------------------------------
ab imo pectore* - (lat. me ēiltėrsi, me zemėr tė hapur.)
Pinca** - (lodėr e sajuar, njė copė dru i vogėl me njė gozhdė nė majė, qė hidhej duke e ngulur nė baltė.)
veritas odium parit*** - (lat. e vėrteta lind urrejtje.)
ubi mel ibi apes**** - (lat. ku ka mjaltė atje janė bletėt.)
Krijoni Kontakt