Levizja Kombetare shqiptare 1945-1999

[Nertili]

Shpalime historike


Lëvizja Kombëtare Shqiptare në Kosovë dhe viset

tjera të etnikumit shqiptar 1945 - 1999



· Pas Luftës çlirimtare në Kosovë 1998-1999, politika vendore e ndërtuar mbi bazën e rezolutës 1244 dhe të shumë rregulloreve të UNMIK-ut, ka ngjallur një frymë të tjetërsimit të identitetit kombëtar shqiptarë në Kosovë. Identiteti kosovar, tashmë i sanksionuar edhe me Kushtetutën ahtisaariane të Kosovës, ka filluar të sforcohet si identitet kombëtar, dhe në këtë drejtim duket se është vënë në shërbim edhe ish - klasa intelektuale shqiptare pro-jugosllave(që dikur ishin ithtarë të krijimit të kombit jugosllavë), si dhe të gjitha mediat e shkruara dhe ato elektronike, që financohen e kontrollohen nga UNMIK-u dhe qeveria e Kosovës. Dihet mirëfilli, se: Kosova historikisht ka qenë krahinë e populluar me mbi 90 % shqiptarë, dhe si e tillë ajo nuk mund të trajtohet ndryshe, e shkëputur nga areali historik i kombit shqiptar. Përpjekjet për të ndërtuar një histori politike për Kosovën „multietnike“, duke e tjetërsuar Kosovën historikisht shqiptare, janë në kundërshtim me zhvillimin normal të kombit shqiptar në Kosovën shqiptare. Hasan Prishtina ka thënë: „ Para së gjithash, ruhuni nga mallkimi i historisë dhe mos e harroni atë kur të jepni mendimin tuaj!“



Shkruan: Sheradin BERISHA / 27. 04. 2008



Pas Luftës së Dytë Botërore, Kosova dhe viset tjera shqiptare, (që padrejtësisht Fuqitë e Mëdha në Konferencën e Londrës 1912-1913, i ndanë nga trungu i Shtetit shqiptar të shpallur më 28 Nëntor 1912 në Vlorë ) jo vetëm që u penguan për t´u bashkuar me amën e saj shqipërinë, ashtu siç ishte vendosur në konferencën e Bujanit (31 dhjetor 1943 - 1 e 2 janar 1944), por ngjau edhe më e keqja, këto troje të etnikumit shqiptar pasi u ripushtuan nga forcat çetnike - partizane (1944-1945) u coptuan në katër copëza brenda republikave të Jugosllavisë së AVNOJ-it. Me kushtetutën e janarit 1946 të RFPJ-së:

- Kosova u definua si çark autonom, nën sovranitetin e Republikës së Serbisë;

- Presheva, Medvegja dhe Bujanoci ( Kosova Lindore) u shkëputën nga tërësia etnike e Kosovës për tu futur brenda kufijëve të Republikës së Serbisë;

- Trojet etnike shqiptare (nga Prespa-Struga e deri në Kumanovë) ia bashkuan Republikës së Maqedonisë, dhe

- Trojet etnike të “Malësisë së Madhe” iu bashkuan Malit të Zi.

Populli shqiptar ndonëse nuk u pajtua kurrë me këtë ndarje bizare, pas LDB-së u organizua në forma të ndryshme (legale e ilegale) për të sendërtuar aspiratën e vet historike, çlirimin e trojeve shqiptare që mbetën nën sundimin jugosllavë(lexo-serbosllavë) dhe bashkimin e tyre me shtetin amë-Shqipërinë. Lëvizjen Kombëtare Shqiptare në Kosovë me viset tjera etnike shqiptare të copëzuara tashmë në tri republika sllave (Serbi, Mali i Zi, Maqedoni) gjatë viteve 1945-1999 e ka përshkuar disa faza të organizimit për çlirim.


1. Faza e parë, e Lëvizjes kombëtare Shqiptare përfshinë periudhën nga viti 1945 deri në vitin 1948, dhe përkufizohet kryesisht me veprimtarinë e “Lëvizjes Nacional-Demokratike Shqiptare” (LNDSH).

Drejtues të LNDSH-së ishin atdhetarët:

- Halim Spahija,

- prof.Ymer Berisha,

- Tahir Deda,

- Marije Shllaku,

- Gjon Sereçi,

- At Bernard Llupi,

- Kol Parubi

- Adem Gllavica,

- Ukë Sadiku,

- Ndue Përlleshi,

- kapiten Hysni Rudi,

- Ajet Gërguri,

- Luan Gashi,

- Emrush Miftari,

- Sokol Dobroshi,

- Ibrahim Fehmiu,

- Qemal Skënderi,

- Halim Orana,

- Sadik Tafarshiku,

- Hamdi Berisha,

- Prof.Ibrahim Kelmendi,

- Hysen Tërpeza,

- Ejup Binaku,

- Bedri Peani,

- Ali Riza,

- Sylë Zarbinca,

- Ahmet Selaci,

- Abdyl Dura,

- Demë Ali Pozhari, e shumë të tjerë.



2. Faza e dytë, përfshinë periudhën në mes viteve 1948-1958 ku në popull quhej si: „koha e Rankoviqit“. Brenda kësaj periudhe organizimet ilegale - legale qenë të shumëllojshme si: vazhdimësia e veprimtarisë së LNDSH-së nga grupe të ndryshme me emërtime tjera, “informbyroistët“, organizimi i grupimeve nga Sigurimi shqiptarë, kundërshtimi i rekuizitave “otkupit“, kundërshtimi i asimilimit të shqiptarëve në turq dhe luftimi i marrveshjes xhentelmene Tito-Qyprili 1953 për shpërnguljen e shqiptarëve në Turqi…,luftimi në forma të ndryshme i kolektivizimit etj.

Përfaqësues të këtyre grupimeve kombëtare ishin:

- Xhavit Gafuri,

- Hasan Jashari,

- Shaban Dërguti,

- Hafëz Jakupi,

- Bitër Dehalla,

- Sefer Elezkurtaj,

- Hajdar Bytyqi,

- Bie Vokshi,

- Fetah Bogiqi,

- Sami Peja,

- Sali Kelmendi,

- Konstandin Vasilaca,

- Hajrullah Gorani,

- Ramiz Osmani,

- Xhemil Fluku,

- Ramadan Rexha,

- Ali Aliu,

- Omer Qerkezi,

- Sabit Kapiti,

- Mehmet Gega,

- Rexhep Abdullahu,

- Nysret Nivokazi,

- Emin Fazliu,

- Njazi Maloku

- Enver Dukagjini,

- Adem Demaçi,

- Muhamed Brovina,

- Hidë Dobruna… etj


3. Faza e tretë, përfshinte kohën në mes të viteve 1958-1968 dhe kjo periudhë karaketrizohet me formimin e organizatave ilegale, të cilat do të artikullojnë koncepte të reja politike e kombëtare.

- Në vitin 1958 atdhetari Metush Krasniqi formoi organizatën: “Partia Revolucionare për Bashkimin e Tokave Shqiptare me Shtetin Amë“ (PRBTSHSHA);

- Në vitin 1960-61 atdhetarët Kadri Halimi dhe Ali Aliu formuan organizatën: “Komiteti Revolucionar për Bashkimin e Trojeve Shqiptare në Jugosllavi-me Shqipërinë“(KRBTSHJSH);

- Në vitin 1963-64 Simboli i qëndresës shqiptare Adem Demaçi formoi: “Lëvizjen Revolucionare për Bashkimin e Shqiptarëve“(LRBSH) dhe në kuadër të saj kanë vepruar Komiteti i Prishtinës, i Pejës, dhe Komiteti i Gjakovës…

- Në vitet 1964-68 veproi grupi i studentëve (sipas platformës së LRBSH-së) i drejtuar nga studenti Osman Dumoshi. Ky grup ishte organizatore e demonstratave të 27 nëntorit 1968 në Prishtinë, Besian, Pejë, Gjilan dhe në Ferizaj