Shefi i zyrės EU-CAFAO-ALBANIA, Vito Malanga:
Gjithashtu, po ju rrėfej se nga Kosova dhe Mali i Zi hyn pėr nė drejtim tė Shqipėrisė njė sasi cigaresh qė mund tė konsiderohet edhe si e papėrfillshme nė raport me atė qė hyn nė fakt nga Greqia dhe Maqedonia. Ato qė hyjnė nga veriu i Shqipėrisė janė sasi tė vogla qė u pėrkasin kontrabandistėve udhėtarė ose tregtarė tė vegjėl, me sasi minimale ose me disa kuti kartoni tė fshehura nėpėr makina. ....Pra, unė them se duhet tė kthejmė sytė nga Greqia dhe Maqedonia, aty ku po futet sasia mė e madhe e paketave kontrabandė.[SIZE="5"]
....dhe mbi te gjitha nga GREQIA vjen duhan RADIOAKTIV
-----------------------------------------------------------------
Shėrbimet Sekrete tė Europės, nė Shqipėri pėr tė hetuar kontrabandėn
Shefi i Antikontrabandės Europiane (EU-CAFAO-ALBANIA), Vito Malanga, rrėfen punėn e tij dhe tė stafit si roje i ngarkuar nga Europa pėr doganat shqiptare. Ai tregon se si futen kontrabandė cigaret dhe mallra tė tjera nė Shqipėri.
Ervin Koēi
Pas disa shkrimeve nė gazetėn Albania lidhur me zhdoganimin e ulėt tė cigareve nė doganat shqiptare, si dhe me shtimin e nivelit tė kontrabandės sė kėtij produkti, ka ardhur edhe reagimi i ndėrkombėtarėve mbi kėtė ēėshtje. Shefi i zyrės EU-CAFAO-ALBANIA, Vito Malanga, ka pranuar pėr gazetėn faktin e ekzistencės sė kontrabandės sė cigareve nė kufirin shqiptar me vendet fqinjė. Sipas tij, ėshtė konstatuar jo vetėm prej misionit qė ai drejton, por edhe prej vetė doganave shqiptare, ekzistenca e kontrabandės, e cila bėhet kryesisht me vendet e rajonit duke parė dhe nivelin e lartė tė konsumit tė duhanit nė Shqipėri. Ai e ka vėnė theksin sidomos nė rezultatet mė tė fundit tė raportuara prej doganave shqiptare, ku sipas tij ėshtė bėrė njė punė e mirė nė zhdoganimet sidomos me mallrat e akcizės. Por, gjithsesi, edhe pėr pėrfaqėsuesit e EU-CAFAO-ALBANIA mbetet shqetėsues niveli i lartė i kontrabandės, e cila shihet jo vetėm nga rastet e kapura nga policia, por edhe nga sasia e cigareve pa pullė qė qarkullojnė nė tregun shqiptar. Pėr kėtė, shefi i EU-CAFAO, Malanga, ka vlerėsuar punėn e deritanishme tė bėrė nga Doganat Shqiptare dhe krerėt e saj nė luftėn kundėr krimit ekonomik dhe kontrabandės, pėr tė cilėn ai ka thėnė se po kryhet me ritme mė korrekte edhe falė sistemit informatik tė montuar nė pikat doganore. Megjithatė, mosrėnia e nivelit tė kontrabandės, gjė qė ėshtė theksuar edhe nė mjaft raste nė shtypin shqiptar, pėr ekspertėt ndėrkombėtarė qė punojnė nė monitorimin e Doganave Shqiptare pėrbėn njė precedent, i cili nuk duhet toleruar por nė tė kundėrt kėrkon njė angazhim serioz nga i gjithė shteti shqiptar.
Kohėt e fundit ėshtė vėnė re njė shtim i kontrabandės sė cigareve, kryesisht nga kufiri me Kosovėn, Malin e Zi, por edhe me Greqinė. Njėkohėsisht kemi edhe njė ulje tė sasisė sė zhdoganimeve pėr mallrat e akcizės, kryesisht tė cigareve, pėr muajt e fundit. Si e konsideroni kėtė bilanc qė favorizon kontrabandėn?
Keni vendosur pikėrisht gishtin nė plagė. Ėshtė i vėrtetė njė fakt i tillė dhe ky pėrbėn argumentin mė tė fortė, pėr tė cilin shoh se mediat janė nė dijeni tė fakteve. Por edhe pse kjo gjė mendoja se pėrbėnte njė sekret tė punės sonė, gjithsesi nuk mė vjen keq. Ėshtė njė ēėshtje pėr tė cilėn ne jemi mbledhur edhe gjatė ditėve tė fundit me pėrfaqėsues tė qeverisė suaj, me pėrfaqėsues tė tatimeve, doganave dhe tė policisė kufitare, ku kemi diskutuar pikėrisht kėtė problem. Nė tė njėjtėn kohė mund tju them se kemi kėrkuar edhe mbėshtetjen e shėrbimeve inteligjente si atyre shqiptare, por edhe tė vendeve tė rajonit, pėrfshi kėtu edhe tė Italisė. E kemi bėrė kėtė edhe sepse kemi patur informacione qė kėto vende mund tė jenė vendnisjet e kėtij lloj malli pėr nė Shqipėri. Ju sapo mė pėrmendėt nė pyetjen tuaj disa vende qė unė ua konfirmoj se janė vende ku bėhet njė kontrabandė e tillė, por qė nuk sjell sasinė mė tė madhe tė cigareve nė Shqipėri. Nga kėto vende (Kosova dhe Mali i Zi) mund tju them se hyn vetėm njė pjesė e vogėl e cigareve kontrabandė, gjė qė ėshtė pasqyruar edhe nė media. Gjithashtu, po ju rrėfej se nga Kosova dhe Mali i Zi hyn pėr nė drejtim tė Shqipėrisė njė sasi cigaresh qė mund tė konsiderohet edhe si e papėrfillshme nė raport me atė qė hyn nė fakt nga Greqia dhe Maqedonia. Ato qė hyjnė nga veriu i Shqipėrisė janė sasi tė vogla qė u pėrkasin kontrabandistėve udhėtarė ose tregtarė tė vegjėl, me sasi minimale ose me disa kuti kartoni tė fshehura nėpėr makina. Megjithatė, ato sjellin prishje ekuilibrash pėr tregun vendas. Por unė do tė qėndroja te fakti shqetėsues qė pjesa mė e madhe e kontrabandės po bėhet aktualisht nga kufijtė tuaj tė jugut dhe juglindjes, nėpėrmjet mjeteve si kamionė ose autobusė, por edhe nėpėrmjet anijeve qė ankorohen ose jo nė portet tuaja. Pra, unė them se duhet tė kthejmė sytė nga Greqia dhe Maqedonia, aty ku po futet sasia mė e madhe e paketave kontrabandė.
Ēfarė po bėni pėr ta shmangur kėtė?
Ėshtė disi e vėshtirė, por jemi duke u lidhur me shtetet fqinje dhe me vendet europiane pėr kėtė qėllim. Jemi lidhur me shėrbimet e Greqisė, por edhe tė Italisė, prej tė cilave kemi marrė informacione tė volitshme dhe po punojmė mbi to. Informacione mjaft tė detajuara po i pėrdorim dhe kemi vėnė nė dijeni edhe doganat shqiptare dhe krerėt e qeverisė shqiptare pėr faktin qė nė njė farė mėnyre janė treguar aktivė pėr ta rregulluar kėtė problem. Megjithatė, neve nuk na kanė kaluar pa na rėnė nė sy statistikat qė ju iu referoheni, ku kemi konstatuar shifra jo tė kėnaqshme zhdoganimesh. Nė lidhje me kėtė kemi kėrkuar mė shumė shpjegime dhe nė tė njėjtėn kohė kemi sinjalizuar edhe autoritetet shqiptare pėr artikuj tė ndryshėm si pėr shembull, cigare tė markės Karelia shumė tė pėrdorura nė Shqipėri, tė cilat qarkullojnė tė tregjet tuaja pa pulla fiskale, pra qė nuk i janė nėnshtruar taksės sė akcizės. Ne jemi koshientė pėr kėtė problem dhe shpresojmė qė nė tė njėjtėn mėnyrė tė jenė edhe autoritetet tuaja shtetėrore, edhe pse mund tė them se hetimet janė akoma duke u zhvilluar. Pėr kėtė, unė shpresoj qė nė kėtė xhiro kontrabande tė mos jenė tė pėrfshirė edhe kėsaj here autoritete tė larta shtetėrore ose zyrtarė doganash si nė tė kaluarėn, megjithatė nuk e pėrjashtojmė njė mundėsi tė tillė. Gjithsesi, pėr njė gjė tė tillė po mbledhim informacione ekstra dhe po ndėrmarrim hetime tepėr delikate, ku nė rast tė konstatimeve do tė vėmė nė dijeni pėr kėtė autoritetet tona mbikėqyrėse, por edhe ato mė tė larta tė Bashkimit Europian, si dhe do tė propozojmė edhe masa sanksionesh tė forta.
Nga investigimet mė tė fundit tė Albania-s janė parė nė treg edhe te grosistė tė ndryshėm sasi tė mėdha paketash tė ndryshme pa pullėn e akcizės. A mendoni se kėto sasi tė mėdha vijnė tė organizuara edhe nėpėrmjet kamionėve tė mėdhenj?
Apsolutisht po. Pėr kėtė ne jemi plotėsisht tė sigurt. Kjo pasi sasia e cigareve qė konsumohet nė tregun shqiptar ėshtė padyshim mjaft e madhe dhe nuk mund tė mendohet qė tregu tė ngopet vetėm nga ato sasi modeste qė janė zhdoganuar kohėt e fundit. Kėtė mund ta themi me qartėsinė mė tė madhe, pasi dihet qė sasia e duhanit qė pihet dhe e duhanpirėsve kėtu konsiderohet nga mė tė mėdhatė nė rajon. Me kėto ritme ėshtė dhe kontrabanda. Por unė po jua pėrsėris se puna qė ne po bėjmė pėr ta ndalur kėtė ėshtė mjaft e madhe dhe ne po lėvizim tė gjithė pėr tė marrė rezultate. Duke u nisur dhe nga rezultatet mė tė fundit, unė pėrjashtoj faktin se kjo punė mund tė jetė thjesht dhe vetėm punė diletantėsh ose njerėzish tė paorganizuar, ashtu sikundėr nuk dua tė mendoj se pas shpatullave tona kėtė e organizojnė njerėz me pushtet apo funksione brenda doganave apo edhe mė lart. Pėr kėtė, ne po bėjmė njė punė mjaft delikate duke mbikėqyrur jo vetėm pika tė caktuara doganore, por edhe elementė tė caktuar brenda tyre. Por, fatkeqėsisht, konstatoj se tashmė kėto cigare kontrabandė janė hedhur brenda tregut shqiptar dhe po konsumohen mjaft. Nga ana tjetėr, kontrabandistėt qė janė tė organizuar hedhin nė popullatė edhe opinionin se cigaret kontrabandė, pra pa pullėn e akcizės, janė mė tė mira duke i shitur edhe mė shtrenjtė. Unė dua tė them jo. Janė mė tė kėqija, tė pasigurta dhe vrasin mė shpejt.
Cili do tė jetė reagimi juaj, pra i CAFAO-ALBANIA-s, nė rast se konstatohen shkelje ose nė rast se korrupsioni me cigaret kap nivelet mė tė larta brenda Doganave Shqiptare?
Ne nuk qėndrojmė indiferent apo duarkryq kur vihemi nė dijeni pėr raste tė ndryshme kontrabande apo korrupsioni nė sistemin doganor shqiptar. Ne gjithmonė ndėrhyjmė si edhe nė rastin kur u vumė nė dijeni pėr kontrabandėn e cigareve. Kjo veprimtari ishte pėr ne mjaft e qartė dhe pėr kėtė ne u vumė menjėherė nė aksion si njė pjesė aktive e sistemit doganor. Pėr kėtė ne vumė nė dijeni edhe krerėt e administratės doganore shqiptare, si dhe u sugjeruam atyre se si duhet tė veprojnė. Nė tė njėjtėn kohė, ne menjėherė vumė nė dijeni edhe autoritetet mė tė larta tė Bashkimit Europian. Kėtė e bėmė si pėr vendin tuaj duke iu drejtuar Delegacionit Europian dhe zyrės sė ambasadorit Rohan, po kėshtu edhe Komunitetit Europian dhe zyrės sonė nė Paris. Kėtė e bėmė pasi jemi tė detyruar tė informojmė pėr ēdo muaj mbi aktivitetet e ndryshme qė zhvillohen, si dhe pėr tė vėnė nė dukje tė metat apo problemet qė ekzistojnė nė sistemin e vendit tuaj.
Nė Shqipėri ekziston mendimi se ata qė punojnė nė dogana janė patjetėr tė korruptuar ose janė atje pėr tė bėrė para, cili do tė ishte mendimi juaj pėr kėtė?
Po, kėtė e kam dėgjuar dhe ėshtė njė mendim shumė i pėrhapur te tė gjithė nė vendin tuaj. E dėgjoj te policia, e dėgjoj te tė huajt, e dėgjoj nė media, pra kudo. Por nuk mendoj se kjo mund tė jetė apsolutisht e vėrtetė, pasi nė mjaft raste bėhen tė ashtuquajturat tam-tame pėr tė bėrė vetėm zhurmė dhe sensacione. Edhe pse ėshtė ky besim popullor, pėr kėtė nuk mund tė akuzohen persona tė caktuar pa prova. Por unė nuk e pėrjashtoj mundėsinė qė mund tė ketė edhe elementė tė tillė, edhe pse duhet thėnė se situata nė dogana ėshtė pėrmirėsuar mjaft. Kėtė ndryshim e kam parė qė nė kohėn kur unė kam punuar kėtu si njė ekspert i thjeshtė, por situata ka ndryshuar edhe mė tej me vėnien nė pėrdorim tė sistemit informatik ASIKUDA, qė ka informatizuar doganat shqiptare. Kjo ka shndėrruar komplet punėn tani nė dogana, ku puna e njė doganieri ėshtė bėrė mė e sigurt dhe mė e kontrollueshme. Nė kėtė mėnyrė ėshtė ulur ndjeshėm edhe mundėsia qė doganierėt tė bėjnė korrupsion, kjo pasi njė pjesė e madhe e mallrave dhe kamionėve qė kalojnė nė dogana tani kontrollohen nga ky sistem kompjuterik dhe jo mė nga individėt. Kontrollet i kemi evidentuar edhe nėpėrmjet ekspertėve tanė tė CAFAO-s nė doganat shqiptare ku vetėm gjatė kohėve tė fundit kemi bėrė rreth 200 inspektime tė tilla. Por njė gjė tė tillė nuk mund ta them pėr disa vite mė pare, kur doganat kishin nė dorė fuqi tė mėdha dhe nė tė njėjtėn kohė toleronin dhe njė korrupsion mė tė madh. Megjithatė, nuk mund tė pėrjashtoj mundėsinė qė shumė marifete si dikur vijojnė tė bėhen edhe sot, edhe pse me njė ritėm mė tė zvogėluar.
Si i konsideroni raportet mė tė fundit zyrtare tė dala nga Doganat Shqiptare nė lidhje me njė numėr tė lartė shkarkimesh nė radhėt e zyrtarėve, njė pjesė e tė cilėve edhe pėr favorizimin e korrupsionit dhe kontrabandės?
Ėshtė e vėrtetė kjo qė ju thatė. Por unė shoh qė nė doganat shqiptare tani po lėvizet disi pėr tė eliminuar personat e njollosur me korrupsion apo ata qė favorizojnė kontrabandėn duke pėrfituar nga detyra. Nga faktet qė unė kam di qė vitin e kaluar u lėvizėn rreth 75-80 pėr qind e tė gjithė personelit nga administrata doganore, ēka kishte tė bėnte pikėrisht me faktin se njė pjesė ishin tė akuzuar edhe mė parė si favorizues tė korrupsionit dhe kontrabandės. Duke parė qė motivacioni i pjesės mė tė madhe tė tė shkarkuarve ishte pėr korrupsion, atėherė mund tė besojmė pėr njė vullnet tė mirė tė krerėve tė doganave, por edhe pėr njė prerje tė fijeve tė atyre qė kanė patur lidhje me kontrabandėn dhe krimin ekonomik. Kėtė gjė ne e kemi monitoruar dhe kemi konstatuar se janė bėrė mjaft hapa pozitive.
Cili ėshtė aktiviteti i EU-CAFAO-ALBANIA
Aspekti operativ i EU-CAFAO-ALBANIA nė Shqipėri ėshtė: I lindur rreth 10 vjet mė pare, pra nė 1997-n, si njė institucion i njė aksioni asistence europine pranė qeverisė shqiptare, CAFAO ka modifikuar aktivitetin e tij kėtu gjatė viteve nė vazhdim duke u marrė edhe me sektorin financiar shqiptar dhe kryesisht me atė tė tatim-taksave. Aktualisht kjo strukturė ka nė shėrbim rreth 40 persona dhe rreth 20 ekspertė ndėrkombėtarė. Kjo tashmė ėshtė kthyer nė njė veprim dhėnieje asistence nė kuadrin qeveritar dhe fiscal, por qė ndahet nga ai qė ka qenė njė aksion operativ qė zhvillonte CAFAO gjatė kohės kur e drejtonte dr. Natalia, ku i referohemi viteve tė para 1997-1998 deri nė 2003-shin. Por qėllimi ynė u modifikua pasi kėshtu e kėrkoi Bashkimi Europian. Pra EU-CAFAO jep asistencė nė disa sektorė me rėndėsi ku ndihma kėrkohet sidomos nga qeveria shqiptare ose nga administrata doganore shqiptare. Lidhur me kėtė, EU-CAFAO propozon sektorė tė rinj dhe i referohet nė vazhdimėsi Bashkimit Europian dhe zyrės superiore nė Paris, duke njoftuar pėr progreset qė po bėn nė vijim sistemi doganor shqiptar lidhur me detyrat e ngarkuara. Kjo do tė shėrbejė edhe nė tė ardhmen kur ky institucion do tė largohet nga Shqipėria kur ajo tė jetė pjesė e BE-sė dhe kur institucionet e saj tė kontrollojnė sigurinė e produkteve qė do tė hyjnė nė territorin e BE-sė.
30 Qershor 2007-gazeta albania
Krijoni Kontakt