Vetevrasja !

[phyro]

Vetevrasja

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------



-Pse ndodh, si ta njohim dhe si ta parandalojmë?
Vetëvritet me helm një 15 vjeçare…”, “Një djalë u hodh nga ndërtesa e banesës së tij pasditen e së dielës…”, “Gjendet e vetëvrarë në dhomën e saj një 19 vjeçare…”. Këto lajme tragjike janë bërë tashmë subjekti i kronikës së zezë në të përditshmet informative. Ngjarje që ndodhin çdo ditë, që nuk rreshtin, një refren tragjik.

Studimet e fundit statistikore e rendisin vetëvrasjen si shkakun e dytë të vdekshmërisë te të rinjtë e moshës 15-19 vjeçare. Pse të rinjtë që e kanë jetën përpara janë kaq të dëshpëruar sa t’i japin fund asaj pa e nisur end? Mbetet e vështirë t’i japësh një shpjegim të thjeshtë kësaj pyetjeje, pasi shkaku i vetëvrasjes nuk është një faktor i vetëm që e shpërthen, por një e kaluar, një përjetim problematik, konflikte të mëparshme. Ndaj vetëvrasja është shprehje e një parehatie, një thirrje që mbart dhimbje dhe vuajtje.

Ekziston një përshkallëzim problemesh që kanë filluar shpejt dhe janë theksuar apo rënduar me kalimin e viteve, arrijnë një pikë kulminante dhe me shfaqjen e problemit të fundit kriza vetëvrasëse shpërthen. Kjo krizë vjen si pasojë e një humbjeje që mund të marrë forma të ndryshme: nevoja të paplotësuara që perceptohen si mungesë, humbje identiteti, humbje vetëvlerësimi, humbje dashurie, humbje përkrahjeje. Ngarkesa afektive dhe emotive që lidhet me humbjen është e rëndësishme. Reagimet ndaj humbjes janë intensive dhe i riu e kontrollon me vështirësi impulsivitetin dhe zemërimin e tij. Kur humbja dhe stresi shtohen përditë, i riu mund të jetë i dëshpëruar dhe indiferent dhe të largohet nga ambienti, kurse ndjenjat e dëshpërimit apo besimi se situate mund të ndryshojë zbehen krejtësisht.

Rastet e shumta të vetëvrasjes te të rinjtë ndodhin sepse kjo periudhë e jetës është e mbushur me ndryshime në nivelin social, familjar, fizik dhe afektiv. Këto ndryshime bëjnë që të përjetohen ankthe që mund të shkojnë deri në sjellje vetëvrasëse nëse u shtohen edhe faktorë të tjerë stresues.
Sjellja vetëvrasëse zgjidhet vetëm pasi janë provuar sjelljet e tjera, të cilat nuk kanë dhënë rezultat. Kjo sjellje është perceptuar atëherë si zgjidhja e vetme e mundshme, çka bën që tentativa vetëvrasëse të shprehë dëshirën për ndryshim të situatës më tepër sesa t’i japë fund jetës, pasi vetëvrasja është një kundërshti, një revansh kundrejt ndjenjës së pafuqisë për të ndryshuar situatën problematike.

Studimet e bëra mbi vetëvrasjen tregojnë se me të lidhen shumë faktorë, por problemet familjare mbeten arsyeja kryesore. Klima familjare është rënduar me konflikte prindërore, me abuzime fizike apo morale të të riut, me dhunë, me alkoolizëm dhe me indiferencë prindërore, me vështirësi ose me mungesë komunikimi, me qëndrime neglizhonte të prindërve ndaj të riut etj…
Shpesh të rinjtë që kanë sjellje vetëvrasëse përjetojnë një izolim social dhe mendojnë se miqtë apo shokët e tyre nuk i duan. Ka prej tyre që kanë shoqëri, edhe pse mund të përjetojnë vështirësi relacionale. Ata nuk e pranojnë ndihmën që u vjen prej tyre dhe duan t’ia dalin vetë. Ata janë të bindur se askush nuk mund t’i ndihmojë për atë që kanë nevojë.

I riu vetëvrasës e percepton vetveten si fajtor, si të keq, si të paaftë. Ai e nënvlerëson veten, nuk ka qëllime në jetë, nuk merr pjesë në aktivitete, ka rezultate të ulëta shkollore, nuk e kontrollon sjelljen e tij dhe është impulsiv.
Duhet theksuar se vetëvrasja nuk ndodh menjëherë dhe papritur, por është një proces i plotë që fillon që nga momenti kur i riu kërkon zgjidhjen për problemet e tij dhe mundësinë për të ndryshuar situatën ose për të zbutur dhimbjen. Në këtë moment ideja e vetëvrasjes është ende e papërcaktuar, ose është shumë pak e përcaktuar. Duke kërkuar të gjejë një zgjidhje, pasi zgjedhjet që është përpjekur të gjejë kanë qenë të pafrytshme, për të riun imazhi i vdekjes shfaqet si një zgjidhje e mundshme. Pamundësia për të zgjidhur problemin provokon një ankth të madh dhe ideja e vetëvrasjes bëhet e pranishme dhe i riu përpunon skenarët e saj. Ai është i mbytur nga dëshpërimi dhe vetëvrasja konsiderohet si zgjidhja e vetme e vuajtjes së tij. Ai përcakton orën, datën, vendin. Shpesh para se të kryejë aktin, ai duket sikur është i mirë, pasi e ka gjetur tashmë zgjidhjen për t’i dhënë fund vuajtjes. Kalimi në akt tani është kristalizuar dhe mjafton një ngjarje që ta shpërthejë.

Është e rëndësishme të dihet se nuk është kurë vonë për të ndërhyrë. Frika dhe dyshimi për të kaluar në aktin vetëvrasës është e pranishme te të rinjtë sepse aspekti psikologjik i tyre për nga vetë mosha është i paqëndrueshëm dhe impulsiv, por duhet thënë gjithashtu se i gjithë ky proces vetëvrasës mund të jetë tepër i shkurtër.

Shenjat që paralajmërojnë vetëvrasjen
Vetëvrasja nuk ndodh papritur. Shpesh personi jep mesazhe për të dhënë në alarm ambientin ku jeton. Thirrjet për ndihmë që nuk duhen humbur janë:
- shprehjet e drejtpërdrejta (verbale apo të shkruara) që shprehin për të vdekur “Më mirë të vdes...” , “Nuk ia vlen, nuk do të më shihni më...” , “Kam frikë të vetëvritem....”;
- shprehjet indirekte si aluzionet për vetëvrasje, përgatitja për një udhëtim të gjatë, letrat e lamtumirës;
- humbja e oreksit, çrregullimet e gjumit;
- humbja e interesit për gjithçka, vetizolimi, braktisja e miqve, e shokëve, e aktiviteteve që i pëlqenin më parë;
- temperamenti që ndryshon befas, nga agresiviteti i theksuar në një dëshpërim të thellë.
Të gjitha sjelljet e mësipërme shfaqen te pjesa më e madhe e të rinjve. Shpejtësia dhe kohëzgjatja e tyre duhet të zgjojë shqetësimin e prindërve dhe të personave pranë tyre.

Si mund t’a ndihmojmë një person me ide vetëvrasëse?
Të thyesh qetësinë dhe izolimin dhe të flasësh për vetëvrasje me të nuk e nxit aspak kalimin në akt, por përkundrazi e ndihmon atë të thyejë ankthin, të shprehë dhimbjen dhe vuajtjen e tij.
Një person me ide vetëvrasëse mund t’a ndihmojmë duke e dërguar me seriozitet, duke mos bërë moral apo duke mos e minimizuar problemin që ai ka. Këtij personi mund t’i vijmë në ndihmë duke e vëzhguar nëse idetë vetëvrasëse i ka të vazhdueshme dhe nëse i ka siguruar mjetet për të kryer aktin e tij, pasi në këtë moment ndërhyrja duhet të jetë urgjente dhe i duhet ofruar ndihma e specialistëve.
Mos nguroni, flisni!

A është e sigurt një qenie njerëzore se me vetëvrasjen i ka dhënë fund vuajtjes dhe dhimbjes?
Fundin e vuajtjes pas vetëvrasjes na e sqaron thënia e të Dërguarit të Allahut, Muhamedit alejhi selam, e cila thotë; “Kush e vret veten me ndonjë gjë do të dënohet për të në zjarrin e xhehenemit.”Buhariu dhe Muslimi.
Nga vetëvrasja nuk ka frikë vetëm ai që beson se nuk ka jetë pas vdekjes ose besimi i tij, nëse ka, është i dobët. Për këtë arsye, përqindje e vetëvrasjeve te myslimanët është më e vogla në botë. Allahu i Madhëruar ka thënë për vetëvrasjen se ajo është e ndaluar.”Mos e vrisni veten tuaj! Allahu është i mëshirshëm me ju.”(Nisa,2)
Ndërsa në një hadith thuhet se Profeti alejhi selam ka thënë: “Mos të kërkojë ndonjëri prej jush vdekjen nëse ndodhet në gjendje të vështirë, por nëse patjetër e kërkon vdekjen, le të thotë;”O Zot! Nëse jeta ime është më e mirë për mua, më mundëso të jetoj, e nëse vdekja është më e mirë për mua, më mundëso vdekjen”.Buhariu dhe Muslimi.

Burimi: Revista "Argumenti" --------------------------------------------------------------------
Nga: Anjeza Dishnica

[DEN_Bossi]

www.pastres.com

Tashmë ajo është një plagë që po dhemb fort edhe në gjirin e shoqërisë sonë. Vetëvrasjet e njëpasnjëshme dhe të ngjashme me njëra-tjetrën tronditën me të drejtë jetën e brishtë "moderne" të këtij vendi.

Prej shumë kohësh vetëvrasja ka qenë një problem shumë shqetësues që ka vënë në lëvizje psikologë e sociologë perëndimorë, duke bërë që të ngrihen organizma të ndryshme joqeveritare e shumë institucione shtetërore për zgjidhjen e këtij problemi me përmasa të gjera. Këta studiues megjithëse konsiderohen mendjendritur, fatkeqësisht e kanë kuptuar shumë vonë ose nuk e kanë kuptuar akoma se rrugëzgjidhja e vetme e këtij problemi është besimi në një Zot.
Muajin e fundit kjo dukuri ka copëtuar, katër herë brenda pesëmbëdhjetë ditëve, zemrën e lodhur të popullit tonë të shumëvuajtur. Katër raste të tilla në një kohë kaq të shkurtër janë shumë për një popull të vogël si ne, ku pothuajse të gjithë kemi lidhje farefisnore me njëri tjetrin. Por ajo që e bën akoma më shqetësues këtë fakt është se tre nga viktimat ishin minorenë. E ç'mund ta çojë një të mitur tek vetëvrasja. Ç'mund ta bëjë një person që nuk ka filluar akoma të provojë jetën, të mendojë t'i japë fund asaj. Ndoshta shoqëria jonë duhet të mendojë pak rreth kësaj.
Duhet të mendojë rreth telenovelave, të cilat ulemi e i shohim bashkë me fëmijet pa marrë parasysh moshën e tyre. E këta të mitur shohin heronjtë e tyre se si ndahen, bashkohen, përdhunojnë apo vrasin veten.
Apo rreth disa organizatave pseudofetare që nën petkun e besimit në Zot zhvillojnë aferat e tyre të pista dhe u ngatërrojnë mendimet njerëzve me lloj-lloj çmendurirash. E sigurisht që të parët që bien pre e përrallave të tyre, janë fëmijët.
Lidhja që viktimat kishin me sektin e quajtur "Dëshmitarët e Jehovait," logjikisht bëri që shumë njerëz të dyshonin nëse predikohet ose stimulohet një akt i tillë nga ky sekt apo anëtarët e tij. Meqë ata njihen si përfaqësues të një mendimi fetar, vështrimi i dyshimit, qëllimisht ose jo i kaloi përmasat e ngjarjes duke i përgjithësuar të gjithë besimet fetare. Dikush tjetër pretendoi se është më mirë të mos besosh, ndërkohë që njohuria më minimale mbi fetë tradicionale në Shqipëri, të bën të konstatosh se ato e ndalojnë kategorikisht vetvrasjen.
Emile Durkheim, i njohur edhe për studimet e tij kërkimore, në një kërkim të hollësishëm tregon se numri i vetvrasjeve në popullsitë e njohura si besimtare të besimeve hyjnore është shumë më i vogël se në popullsitë e tjera.
Nëse këtë fenomen që ka munduar kaq shumë shtetet e zhvilluara të kohës sonë, Perëndimin dhe SHBA-në, do ta studiojmë tek anëtarët e besimit Islam, do të vërejmë se përhapja e vetëvrasjes në këtë popullsi, për të mos thënë fare, është në minimum.
Islami e ndalon rreptësisht vetvrasjen. Për çfarëdo lloj arsye qoftë askush nuk ka të drejtë t'i japë fund jetës së vet, sepse ajo është amanet nga Zoti dhe askush nuk mund ta shpërdorojë atë. Në Islam (vet) vrasja konsiderohet sikurse vrasja e dikujt tjetër dhe është një prej mëkateve të mëdha.
Në suren Maide, ajetin 22, shpjegohet se t'i shpëtosh dikujt jetën, është sikur t'i japësh jetë gjithë njerëzve dhe t'i marrësh jetën dikujt konsiderohesh fajtor sikur ke vrarë gjithë njerëzit. Ndërsa në suren Nisa, ajeti 29 ndalohet drejtpërdrejt vetëvrasja dhe thuhet "dhe mos e vrisni veten tuaj."
Ndërsa Profeti Muhammed a.s. në një hadith që gjendet në shumë prej librave më të besueshëm të haditheve, të Buhariut, Muslimit, etj. e ndalon vetvrasjen duke sqaruar se ai që kryen një akt të tillë hyn në xhehennem.
Vetvrasja ndodh në një situatë të vështirë psikologjike për personin, në atë moment logjika nuk funksionon, ndjenjat janë të turbullta dhe mendimet e kanë humbur komplet kthjelltësinë. Zbrazëtira që njeriu ndjen e shtyn drejt veprimeve të pamenduara. Stresi që ai ka, shumë herë mund ta çojë në këtë fund të hidhur. Në këtë gjendje njeriu preferon vetëvrasjen si zgjidhje, por nuk e kupton se ajo është zgjidhja më e keqe, madje nuk është aspak zgjidhje, është vetëm fillimi i problemeve që fillojnë pas saj.
Fëmijët janë ata që duhen patur kujdes më shumë. Ngaqë nuk u janë pjekur akoma mendimet, ata mund të bien pre të vendimeve të çastit. Sot mund të ndikohen prej një mashtrimi të bërë në emër të fesë, por përvetësimi i lloj-lloj ideve, pamjeve vizive, shkrimeve, lojrave të fatit e sa e sa viruseve që brejnë ndërgjegjen njerëzore dhe e drejtojnë drejt degjenerimit, shkatërrimit të vlerave dhe të vetvetes, mund ta ndikojnë atë qenie të njomë pse jo më pas edhe drejt vetvrasjes. Vetvrasja e parë ndikoi tek e dyta, e dyta tek e treta e kështu me radhë. Viktima e mëpasme pa problemet e veta tek paraardhësja dhe ndodhi ajo që ndodhi. Në këtë kohë familjet duhet të tregohen më të kujdesshme me fëmijët e tyre. Të mos i lënë ata të paedukuar e të paarsimuar, por në të njëjtën kohë të jenë në dijeni të vendeve ku shkojnë, të shokëve që luajnë, të emisioneve dhe filmave që ndjekin, etj.
Shumëkush mund të tregojë varfërinë, mentalitetin apo kushtet e jetesës si shkaktarë të vetëvrasjes. Megjithëse nuk mund të përjashtohen si shkaqe, evident është fakti se këta njerëz nuk janë të kënaqur nga jeta dhe nuk i besojnë dikujt që të mund t'u zgjidhë problemet e tyre, që t'u japë fund vuajtjeve shpirtërore dhe që t'i shpërblejë për durimin që bëjnë.
Ndërkohë që besimi në një Zot i jep zgjidhje të gjithave. Sidoqë t'i ketë kushtet, në çfarëdo rrethanash të ndodhet dhe çfarëdo vështirësish që të ketë, njeriu që beson e di se është dikush që e mbikqyr. E mendon si një provim atë çast të vështirë dhe duron me mendimin se do ta marrë shpërblimin e durimit të tij. Ai që beson nuk ngelet kurrë vetëm, sepse edhe sikur ta braktisin të gjithë njerëzit është dikush që nuk e braktis kurrë. Në këtë mënyrë, me të tilla mendime njeriu merr kënaqësi edhe nga kjo botë dhe sigurisht shpërblehet shumë më tepër në atë tjetrën. Për t'i dhënë zgjidhje kësaj çështje sikurse dhe shumë çështjeve të tjera muslimanët, kanë një rol sa të vështirë aq edhe të rëndësishëm. Teologu dhe shkrimtari i njohur amerikan Peter Craft, në një libër ku paraqet me statistika degjenerimin në fakultete të ndryshme të shoqërisë amerikane, shprehet se ringjallja e vlerave morale mund të bëhet vetëm me ndihmën e domosdoshme të muslimanëve.
Kur'ani e ka thënë fjalën e vet, edhe Profeti a.s. po ashtu. Ajo që na ngelet ne, është që t'i zbatojmë ato dhe t'ua mësojmë edhe të tjerëve me mënyrën më të përshtatshme, me butësi e sinqeritet. Allahu nuk ka dërguar asnjë sëmundje pa ilaç, asnjë problem pa zgjidhje, asnjë shqetësim pa shpërblim, dhe asnjë jetë pa qëllim. Jeta pasqyron më qartë se çdo gjë emrat e Allahut. Ajo është e bukur. Është prej Tij. Askush tjetër nuk ka të drejtë t'i japë fund.

["JM"]

Selamu Aleikum We Rahmetull-llah We Bereketuhu, Eshte Nje Nga Gjynahet Me Te Medha Siq E Tha Den Bosi Ska Shpetim Ai Njeri Qe Behet Kriminel I Vetvetes All-llahu Na Nxorri Ne Jete Ai Duhet Te Na E Marri Jeten E Jo Ne.ben Shembull Edhe Nje Vajze Qe Eshte Prostitute I Ati Do Ta Vrase Dhe I Thote Jo!jam Un Ai Qe Do Vendosi E Jo Ti,po Sikur Te Vije Dikush Ne Pronen Tende Dhe Te Thote Do Besh Kshu.a Do E Degjoje?atehere Un Jua Dhashe Jeten Dhe Ju Jemi Prone E Imja.ju Kam Dhene Mundesi Per Cdo Gje Ju Vazhdoni E Shfrytezojeni Per Te Mira Qe Te Gjithe Te Jeni Te Barabarte,e Jo Inadqij.ziliqare..cka Te Punoni Do Fitoni..