Njėzetepesė krimet mė tė mėdha tė shekullit


Revista “TIME” ka pėrgatitur listėn e krimeve mė famėkeq tė shekullit tė kaluar. Nė kėtė listė nuk janė pėrfshirė vrasjet politike, as vrasjet masive apo rastet e gjenocidit. Sigurisht qė ato janė krime tė tmerrshme dhe mėkate tė rėnda. Por ato janė akte tė kryera me ndėrgjegje pėr tė arritur njė qėllim tė caktuar. Krimet e shekullit, tė pėrpiluara nga revista “TIME”, shtrihen nė pjesėn mė tė dobėt e mė tė papėrcaktuar tė shpirtit; prek pjesėn e pandėrgjegjshme, ku gjithė llojet e emocioneve shkrihen me njėri-tjetrin. Mėshira dhe zilia, dėshira dhe frika janė tė pėrfshira nė kėto krime. Kėto pėrēarje tė jetės sė zakonshme duhet tė jenė nė gjendje tė funksionojnė si njė mėnyrė pėr tė vėnė rregull nė mendimet tona tė trembura, tė bėhen mėsim pėr tė ardhmen.

Rrėmbimi “Lindbergh”, 1932

Nė vitin 1932 rrėmbimi i njė fėmije tronditi Nju Xhersin. Nuk bėhej fjalė pėr njė fėmijė dosido, por pėr djalin 20 muajsh tė aviatorit Charles Lindbergh, heroi i madh amerikan, i cili pesė vite mė pėrpara kishte fluturuar vetėm mbi oqeanin Atlantik. Trupi i fėmijės u gjet pas disa muajsh anash rrugės. Gjyqi i autorit, Bruno Richard Hauptmann, njė ish-i dėnuar, zgjati pėr mė shumė se katėr vite.

Grabitja e “Mona Lizės”, 1911

Mė 20 gusht 1911, hapėsira qė kryevepra botėrore zinte nė muret e Luvrit u gjet e zbrazėt. Pas katėr vitesh, piktura iu kthye sėrish muzeut dhe grabitėsi i saj, italiani Vincenzo Periugia, u arrestua pasi ishte pėrpjekur ta shiste atė nė Itali.

Njeriu majmun, 1912

Antropologu Charles Dawson gjeti nė Angli eshtrat e njė krijese qė dukej se kishte cilėsi njeriu dhe majmuni. Sipas tė dhėnave tė para, kjo krijesė datonte 375 mijė vite para. Por kur kėto kocka u analizuan nė vitin 1953, rezultoi se bėhej fjalė pėr njė orangutang 10-vjeēar dhe se nė kockat e tij ishte aplikuar njė lloj lėnde kimike qė ta bėnte tė dukej si i vjetėr.

Skandali “Fatty Arbuckle”, 1920

Gjatė njė feste nė vitin 1920 nė San Francisko, njė aktor komik vret njė aktore tė re, ndėrsa e pėrdhunoi me forcė. Autori ishte Roscoe “Fatty” Arbuckle, aktori i parė i filmit qė ėshtė paguar me shifrėn 1 milionė dollarė.

“Black Dahlia”, 1947

Vrasja e Elizabeth Short, e cila ėshtė bėrė subjekt i shumė romaneve dhe filmave, ka ndodhur nė periudhėn pas luftės nė Los Anxhelos dhe ėshtė njė shenjė paralajmėrimi pėr rrezikun nė qytetet e mėdha. Autori i vrasjes sė aktores sė re 22-vjeēare, e cila ishte vendosur nė Kaliforni pėr t’u bėrė e famshme, nuk u zbulua kurrė.

“The brinks job”, 1950

Njė bandė prej 11 personash vendosėn tė grabisnin firmėn legjendare tė sigurimeve private “Brinks”. Ata arritėn tė vidhnin rreth 1.2 milionė dollarė nė kesh dhe 1.5 milionė nė ēeqe. Por nė vitin 1957 pjesa mė e madhe e bandės gjendeshin pas hekurave tė burgut.

Ēėshtja “Lana Turner”, 1958

E cilėsuar si “mbretėresha” e Hollivudit pėr dy dekada, ajo u pėrfshi nė njė marrėdhėnie tė turbullt me Johnny Stompanatto. Pas njė zėnke nė shtėpi, ajo njoftoi policinė se vajza e saj 14- vjeēare e tronditur e kishte qėlluar atė me thikė. Por pak vetė besuan se s’kishte qenė ajo qė i kishte ngulur thikėn partnerit tė saj tė dhunshėm.

Grabitja e trenit, 1963

15 hajdutė, tė cilėt grabitėn mallra me njė vleftė prej 7 milionė dollarėsh nė trenin ndėrmjet Glasgout dhe Londrės, u cilėsuan si heronj nga populli.

Richard Speck, 1966

Njė i armatosur hyn nė njė konvikt vajzash nė Ēikago dhe i vret tė gjitha njė e nga njė. Keqbėrėsi, Richard Speck kishte njė tatuazh nė krah, ku shkruhej “I lindur pėr tė ngjallur ferrin”.

Vrasjet “Tate-Labianca”, 1969

Njė bandė prej katėr vetash vranė nė mėnyrė brutale aktoren Sharon Tate, e martuar me Roman Polanskin, katėr miq tė saj dhe djalin e kopshtarit. Njė ditė mė pas nė tė njėjtėn mėnyrė kjo bandė vrau dhe menaxherin e supermarketeve “Leno LeBianaca” dhe gruan e tij. Autoritet arrestuan pas pesė muajsh Charles Manson dhe tė ashtuquajturėn “Familja”. Bėhej fjalė pėr njė kult tė frikshėm qė kontrollonte mendjen e anėtarėve dhe vriste kėdo qė i dukej si kėrcėnim.

Rrėmbimi i Patty Hearst, 1974

Trashėgimtarja 19-vjeēare u rrėmbye nga njė grup revolucionarėsh, por njė muaj mė vonė ajo u shfaq nė kamera teksa u ndihmonte atyre nė vjedhjen e njė banke. Ajo kreu vetėm 22 muaj burgim me urdhėr tė presidentit tė atėhershėm Jimmy Carter.

Djali i Semit, 1977

Vrasėsi “Djali i Semit” sulmoi njė ēift, duke vrarė vajzėn dhe duke verbuar partnerin e saj. Policia zbuloi se bėhej fjalė pėr njė 24-vjeēar dhe se kishte vrarė gjashtė persona tė tjerė e plagosur shtatė. Ai pretendonte se ai ekzekutonte urdhrat e djallit.

JOHN WAYNE GACY, 1978

Policia nė dhjetor tė vitit 1978 zbuloi poshtė garazhit tė John Wayane Gacy, i cili vishej si kloun pėr tė zbavitur fėmijėt 28 kufoma djemsh e vajzash tė reja. Ai u dėnua me vdekje.

Ted Bundy, 1978

I pashėm, me kulturė dhe tėrheqės, Ted Bundy i mbyste viktimat e tij, u priste kokėn dhe flinte me kufomat deri sa ato fillonin e mbanin erė. Ai u dėnua nė vitin 1989 me vdekje nė Florida, pasi kishte rrėfyer se kishte kryer 30 vrasje.

Grabitja mė e madhe e artit, 1990

Nė vitin 1990 dy burra tė veshur si policė hynė nė muzeun e Bostonit, ku vodhėn vepra arti me vleftė 300 milionė dollarė. Ajo konsiderohet si vjedhja mė e madhe e veprave tė artit nė SHBA dhe asnjė prej tyre nuk ėshtė gjetur akoma.

Jeffery Dahmer, 1991

Mbiemri i tij ėshtė sinonim i “pėrbindėshit”. Kishte mani ishte tė burgoste tė rinj nė shtėpi. Edhe pse shumė prej pengjeve janė pėrpjekur tė largohen, pa rezultat. U dėnua 100 vite burg, por u vra nga shoku i dhomės nė vitin ‘4.

Ēėshtja O.J. Simpson Case, 1994

I dyshuar pėr vrasjen e Nicole Brown dhe Ron Goldman mė 12 qershor, 1994. Nė gjyqin e parė ėshtė shfajėsuar, nė gjyqin e dytė ėshtė dėnuar. Asnjėherė nuk ka treguar se ku i ka fshehur trupat.

Kolapsi i bandės “Baring”, 1995

“Baring ishte banka mė e vjetėr e investimeve nė Britani, dhe mes klientėve kishte dhe vetė mbretėreshėn. Ajo punėsoi tė rinj dhe mes tyre ishte dhe Nick Leeson, i cili investoi nė tregun japonez, duke humbur 1 bilion dollarė.

Vrasja me bomba nga posta, 1996

Tek Kazynski vrau tre njerėz dhe plagosi 22 me bombat qė dėrgonte me postė. Arriti tė fusė njė bombė nė linjat ajrore amerikane nga Ēikago nė Uashington. Sikur tė kishte shpėrthyer pasagjerėt e “Boeing 747” do tė kishin rėnė.

Vrasja e Jonbenet Ramsey, 1996

Jonbenet, 6-vjeēarja konkurrente nė konkursin e bukurisė u vra ditėn e Krishtlindjeve dhe deri mė sot asnjė i dyshuar nuk ėshtė arrestuar, me gjithė rrėfimin e mėsuesit John Mark Karr.

Vrasja e Giani Versace, 1997

Andrew Cunanan kishte planifikuar tė vrasė pesė persona nė tre muaj. I fundit ishte stilisti Giani Versace nė Majami. 27-vjeēari vrau veten nė njė barkė tė braktisur dy milje nga vendngjarja e krimit tė fundit.

Dashuria e ndaluar e Mary Kay Letourneau, 1998

Ēfarė i ndodh njė gruaje kur gjen dashurinė e jetės dhe zbulon se ėshtė vetėm njė fėmijė? Por kur gruaja ėshtė mėsuesja e tij? Ajo pėrfundoi nė burg pėr pėrdhunim dhe ngacmime seksuale.

Masakra e gjimnazin “Columbine”, 1999

Sulmet nė shkolla ishin njė problem para 20 prillit 1999, por Dylan Klebold dhe Eric Harris duhet tė kryenin sulmin e tyre. Planifikuan tė ulnin seriozitetin e incidenteve tė mėparshme duke e filmuar tė tyren. Vranė 12 nxėnės dhe plagosėn 24.

Saga e trishtuar e Andrea Yates, 2001

Andrea Yates supozohet se ka mbytur katėr djemtė dhe vajzėn foshnjė nė vaskėn e shtėpisė, nė shenjė hakmarrje pėr zbrazėtinė e jetės sė saj me babanė e tyre, Randy. Tani ndodhet nė psikiatri.

Grabitja e “The scream”, 2006

Piktura “The scream” e Edvard Munch ėshtė grabitur nga muzeu qė mban emrin e tij nė Oslo, Norvegji mė 22 gusht tė vitit 2004. Burra tė armatosur hynė nė muze dhe grabitėn “Madonėn”. Tė dyja u gjendėn.

Marr nga "TIME"