Familja është qeliza e pare e shoqërisë në të cilën fillon e zhvillohet procesi i edukimit , është embrioni i bashkësisë njerëzore , është trualli i parë i shoqërisë ku mbijnë e rriten bimët e njoma , ai truall që i jep bimës ngrohtësinë e dritën e duhur , si dhe çdo gjë tjetër që i nevoitet asaj për t’u zhvilluar më së miri.Familja është kolektivi i vogël më i natyrshëm , anëtarët e së cilës i lidh e i bashkon dashuria , nderimi , besimi e interesi reciprok për njëri-tjetrin , ajo është foleja e ambientit më i afërt e më i dashur i fëmijës , në të cilin ai është i hapur ndaj çdo kërkese.Në të fëmija fiton përvojat e para , bëhet i vetëdijshëm për vetveten , për aftësitë e veta , aty dëgjon ai së pari reaksionet e të tjerëve për sjelljen e qëndrimin e vet , has në kuptime e moskuptime të të tjerëve si dhe në dashurinë , e cila , si marrëdhënie e natyrshme , forcon lidhjet ndërmjet fëmijës , prindërve e anëtarëve të tjerë të familjes.Por familja është njëherazi edhe burimi i ideve të para themelore që fiton fëmija për botën , rrethin , jetën e punën , është faktori më esencial që ia plotëson fëmijës më së pari nevojat e rritjes dhe të zhvillimit fizik , psikik , moral , social dhe edukativ.Me një fjalë , është shkolla e parë e përjetimit të ndjenjave morale e sociale , të cilat i mbeten atij tërë jetën , sepse në gjirin e saj ai kalon jo vetëm kohën e fëmijërisë , por edhe pjesën më të madhe të jetës së vet , i rrethuar me dashuri , ngrohtësi dhe përkujdesje të posaçme të edukimit.Prandaj mbresat e foshnjërisë së hershme e të fëmijërisë së gëzueshme janë më të fortat , më të gjallat , kurse përjetimet e asaj periode gdhenden në kujtesën e fëmijës dhe lënë gjurmë të thella e të pashlyera gjatë tërë jetës.
Se çfarë educate ka marrv njeriu në familje varet , në të shumtën e rasteve , se sa i dobishëm ka për të qenë ai më vonë , kur të rritet , si për vete e për familjen ashtu edhe për bashkësinë.Nuk janë të rralla rastet që disa njerëz mbarojnë edhe shkolla të larta , por që tek ata megjithatë vërehen zbrazëti dhe ndihet mungesa e edukatës familjare.Prandaj me plot të drejtë thuhet se edukata familjare është themeli i edukatës së mëvonshme të njeriut.
Ta sjellësh fëmijën në jetë nuk është vështirë , por deri sa ai ka lindur , atëherë ai patjetër duhet të ndihmohet që të rritet e të edukohet si duhet nga prindërit e vet , të cilët edhe e kanë sjellë atë në botë.Mirëpo puna e edukimit të fëmijës është një ndër punët më të vështira , më delicate e më me përgjegjësi që kryen njeriu.Fëmija është krijesë e gjallë e shumë e ndjeshme.Tek ai ndikojnë mjaft çdo veprim i mire ose i keq.Fatkeqësisht , të këqijat që i merr ai nuk mund t’i konstatojmë menjëherë , por edhe nëse i vërejmë më vonë , atëherë është shumë vështirë t’ia korrigjojmë , t’ia përmirësojmë , t’ia çrrënjosim.
Dëmi që pëson fëmija për shkak të edukimit jo të mirë është i shumëfishtë , sepse me këtë rast nuk pëson vetëm fëmija e familja e tij , por edhe bashkësia e gjërë si moralisht ashtu edhe materialisht.
Ndërkaq , shumë pak prindër e dine se për edukimin e fëmijëve është e nevojshme njëfarë përgaditjeje e veçantë nga ana e prindërve ; megjithëse kemi anasjelltas shembuj në jetë që disa prindër , të cilët të thuash kanë pak ose aspak njohuri pedagogjike , i edukojnë fëmijët e tyre aq mire sa janë për çdo lavdatë , ndërsa , në anën tjetër , disa prindër nuk munden ose nuk dine t’i edukojnë si duhet fëmijët e tyre.Sado që udhëzime të përcaktuara e qëndrime të prera për edukim s’ka , prapëseprapë duhet të veçojmë e të vëmë në dukje disa aspekte më të rëndësishme me vlerë të përgjithshme e të vërtetuar në praktikë , të cilat , prindërit , krahas përvojës së tyre të mire si edukatorë të pare , duhet patjetër t’i kenë parasysh në edukimin e fëmijëve të tyre.
Nuk mjafton që prindërit të njohin mirë vetëm qëllimet e edukimit , por ata duhet të njohin gjithashtu mirëedhe vetë fëmijët , duke pasur në konsiderim edhe ndryshimet individuale të fëmijëve , të njohin mirë jetën shpirtërore të çdo fëmije të tyre , sepse fëmija nuk është si çdo materie , ai është krijesë njerëzore që zhvillohet.Me këtë rast vlen të përmendim fjalët e Tolstojit , i cili ka thënë : “ Për të vepruar me sukses ndaj ndonjë lënde , duhet ta njohësh atë.Në educate ajo lëndë është fëmija “.
Kushti tjetër themelor për t’i edukuar si duhet fëmijët është që edhe prindërit vetë të dinë të sillen mirë , d.m.th. që vetë kudo e kurdoherë edhe ata të jenë të sinqertë , të drejtë e parimorë ndaj të gjithëve , pra edhe ndaj fëmijëve të tyre , në mënyrë që edhe fëmijët të kenë çka të shohin e të marrin shembull tek ata.Vetëm në këtë mënyrë prindërit mund të gëzojnë dashurinë e respektin e fëmijëve të tyre.Këtë pikëpamje e vërtetojnë më së miri fjalët e Makarenkos : “ Nëse dëshiron të edukosh të tjerët , duhet të jesh edhe vetë i edukuar “, ose të Gëtes : “ Fëmijë të edukuar do të lindnin vetë , sikur edhe prindërit të ishin vetë të edukuar “.Pra , prindërit duhet të jenë shembull shembull i mirë për fëmijët , mbasi ata imitojnë si të mirat ashtu dhe të këqijat ,
Fëmijët e vegjël konsiderojnë se gjithçka thonë e veprojnë prindërit është e mire dhe e drejtë.Madje fëmijët më lehtë marrin e mësojnë atë çka shohin te prindërit sesa atë për të cilën u tregojnë prindërit se si duhet të punojnë e si duhet të jenë.Prindërit duhet ta dine se mjeti më i forte për edukim nuk janë fjalët , por më shumë shembulli i tyre.Kjo vërtetohet edhe nga fjalët e Makarenkos kur thotë : “ Prindër , mos mendoni se e edukoni fëmijën tuaj vetëm kur flitni me të , kur e këshilloni ose kur e urdhëroni.Ju edukoni në çdo moment të jetës së tij , madje edhe atëherë kur nuk jeni në shtëpi.Si visheni , si flitni me njerëzit e tjerë , si gëzoheni , si silleni me miqtë , si qeshni …- të gjitha këto kanë ndikim të madh te fëmijët.”.Kur është fjala për fuqinë e shembullit , prindërit duhet të kenë parasysh se edhe marrëdhëniet reciproke ndërmjet babait e nënës si dhe ndërmjet anëtarëve të tjerë të familjes duhet të jenë korrekte e në përputhje me normat morale të një edukate të mirë.Shembulli i keq i prindërve mund t’i helmojë fëmijët , sepse rrënjos në shpirtin e tyre të njomë vese , të cilat më vonë është shumë vështirë të hiqen.Veçanërisht mosmarrëveshjet e grindjet që ndodhin ndërmjet prindërve në sy të fëmijëve , qofshin ato me fjalë ose fizikisht , janë shembull i keq e ndikojnë negativisht te fëmijët , posaçërisht në pikëpamje emocionale.
Si duhet të jenë marrëdhëniet reciproke të dy prindërve ( marrëdhënie të cilat janë një faktor me rëndësi ) në edukimin e fëmijëve ?
Krijoni Kontakt