Fatos Kongoli

[jessi89]

Me ra ne dore libri "Lekura e Qenit"
Me pelqeu shume.Shkruar me shume origjinalitet.

[Fiori]

Shtypur në shtypshkronjën Toena, Shkurt 2009.

Përmbledhje shkruar ne kapak të librit :

Dy pleq, në një vilë, dhe një infermiere që kujdeset për ta. Në aktin a fundit të jetës, pleqtë i shkruajnë letra njëri-tjetrit, të cilat i zhdukin pa lënë gjurmë, ndërsa infermierja përpiqet më kot t'i shtjerë në dorë.
Boten e mbyllur të vilës e trazojnë kohë më kohë doktori i familjes, njeri qejfli, hokatar dhe i paparashikueshëm; djali i plqeve, bos i një firme të fuqishme ndërtimi, me gruan e tij të re e të bukur; vajza e madhe e pleqve, gjyqtare e rreptë; një femër enigmatike, po aq e bukur, veshur gjithmonë me të zeza, etj
Duke na sjelle me këtë libër prozën e tij më të përkryer. Kongoli, përmes rrëfimit të infermieres, zbulon misteret e saj, dramat e personazheve, me ndërlikimet, dëshirat e fshehura, në një mjdedis shpesh të egër, të pamëshirshëm, ku femra është e pambrojtur.
Një qasje ndaj ekzistencës njerëzore, që nuk e kemi hasur më parë në letrat shqipe.

------------------

Libri lexohet lehtë dhe shpjet, por në të njëjtën kohë të le pak si të trullosur e me dhimbje koke : ) Hisoria është pak e rëndë por gjithsesi më pëlqen fakti që autori ka marrë kurajon të shkruajë nën zërin e një femre e aq më tepër të trajtojë probleme shqiptarë që egzistojnë por qe nuk shprehen shpesh (ndoshta). Aty këtu më ngjau me filmin 'Boys don't cry' në mos gaboj titullin...Së shpejti do mundohem të sjell pjesë nga libri.

[Guri i Kuq]

Fatos Kongoli, “Kalorës i Legjonit të Nderit” në Francë


Publikuar: Sot, më 29 janar 2010

Tiranë, 29 janar - Në emër të Presidentit të Republikës dhe në bazë të pushteteve që na janë dhënë, ne ju bëjmë Kalorës të Legjonit të Nderit". Zonja Maryse Daviet, ambasadorja franceze në Tiranë, e artikuloi me një emocion të veçantë këtë frazë drejtuar shkrimtarit Fatos Kongoli, në një ceremoni të veçantë organizuar pasditen e djeshme në Ambasadën franceze, njoftojnë sot mediat e Tiranës. Kësisoj u bë publik lajmi se shkrimtari i mirënjohur u nderua me titullin më të lartë që jepet në Francë "Kalorës i Legjonit të Nderit", një vlerësim i akorduar nga presidenti francez, Nikolas Sarkozi. "Vendi im njeh në të gjithë kuptimet e fjalës (të njohësh dhe të shprehësh mirënjohjen) madhështitë e veprës tuaj. Vepra juaj e vështirë, "të bësh letërsi është një akt vuajtjeje dhe vetmie", përshkruan mirë në mënyrë të admirueshme, ashtu si vëllezërit tuaj Primo Levi, Solzhenitsyn-i, Vasily Grossman, njëherazi shkatërrimin e ngulmët dhe të plotë, fatet në shkallën e së përditshmes të individëve, të thyer, të shtypur nga regjimi komunist i Enver Hoxhës, rënien e tyre, por megjithatë njëherazi, dinjitetin e tyre", - tha në fjalën e saj ambasadorja Daviet, duke vijuar se librat e Kongolit të përkthyer në frëngjisht, anglisht, gjermanisht, spanjisht, italisht etj, "i kanë zbuluar botës, gulagun shqiptar, njëkohësisht, dinjitetin dhe nderin e shqiptarëve, edhe pse të shtypur". Maryse Daviet ka përmendur më tej kontributin që ka dhënë letërsia e Kongolit për njohjen e Shqipërisë në botë. "Vendi juaj ka veçanësinë dhe fatin që ka ushqyer edhe në mjerim shkrimtarë si ju dhe Kadare. Vepra juaj jep ndihmesë për njohjen dhe kuptimin e Shqipërisë veçanërisht nga të huajt. Kjo është diçka jashtëzakonisht e rrallë në botë".
Duke e cilësuar frankofon dhe frankofil që në moshën më të re, edhe pse Francën e zbuloi vetëm në vitin 1989, ambasadorja Daviet përmendi shtatë librat e përkthyer mjeshtërisht në gjuhën frënge nga "miku juaj, nga dyzimi juaj, përkthyesi gjenial, Edmond Tupja: "I humburi", "Kufoma", "Dragoi i fildishtë", "Ëndrra e Damokleut", "Lëkura e qenit", "Te porta e Shën Pjetrit", "Hija e tjetrit", "Jetë në kuti shkrepësesh", botuar nga shtëpia botuese "Payot &Rivages". "Të gjithë ne, - tha më tej ambasadorja Daviet, - shpresojmë me padurim botimin e ardhshëm të librit "Bolero në vilën e pleqve", të cilën Edmondi e ka përkthyer në frëngjisht dhe përhapur në të gjithë botën frankofone.
Në ceremoninë e dhënies së këtij titulli merrnin pjesë një rreth mjaft i ngushtë me të ftuar, miq të shkrimtarit por edhe shtetarë si kryeministri i vendit Sali Berisha, i cili ka mbajtur një fjalë të gjatë në gjuhën frënge, e ku ka përmendur ndër të tjera edhe kujtime të hershme me Kongolin, profesorin që i ka dhënë mësime matematikë në kohën kur shkrimtari i madh ushtronte profesionin e mësuesit të matematikës. Të pranishëm në ceremoni ishin edhe ministri i Kulturës, Ferdinand Xhaferri, zv/ministrja Suzana Turku, përkthyesi i gjithë veprave të Kongolit në frëngjisht Edmond Tupja, deputeti Fatmir Toçi së bashku me Irena Toçin, që drejton tashmë botimet "Toena", e ku janë botuar të gjitha veprat e shkrimtarit Fatos Kongoli në gjuhën shqipe.
Mjaft emocionues ka qenë edhe fjalimi i shkrimtarit, i cili ka rrëfyer me nostalgji të gjitha fijet e jetës së tij që e kanë lidhur me Francën dhe gjithë botën frankofone, që në vitet e rinisë së hershme, kur si pa e kuptuar nisi të mësonte frëngjishten e mandej të lexonte gjithçka që i binte në dorë nga letërsia franceze e më gjerë. Kongoli e cilësoi një histori më se gjysmë shekullore marrëdhënien e tij me gjuhën dhe qytetërimin francez, kulturën franceze dhe Francën. "Do ta quaja një histori adhurimi të heshtur, në largësi", - tha ndër të tjera shkrimtari. Legjioni i Nderit është dekorata më e lartë që jepet në Francë. Ajo është krijuar nga Napoleon Bonaparti në maj të viti 1802 dhe për herë të parë ajo është dhënë në 15 qershor të 1804-ës. Medalja jepet për trimëri në veprimet ushtarake ose për shërbim ushtarak 20-vjeçar të dalluar, por edhe në rastet e civilëve, kur puna e tyre rrit reputacionin e Francës përmes studimeve, arteve, shkencave, politikës etj. Në medaljen e titullit është koka e Napoleonit, ndërsa nga mbrapa shkruhet motoja "HONNEUR" (nder). Urdhri është dekorimi më i lartë në Francë dhe është i ndarë në pesë shkallë të ndryshme: Chevalier (kalorës), Officier (oficer), Commandeur (komandant), Grand Officier (oficer i madh) dhe Grand'Croix (Kryqi i madh). Me këtë titull nderi është vlerësuar edhe shkrimtari

[KILI MERTURI]

«ËNDRRA E DAMOKLEUT» Fatos Kongoli

Përshtypjet e mia:
Një përshkrim në detale të gjendjes psikologjike të njeriut në një kohë të vërshtirë , ku jo vetëm individi por e gjithë shoqëria është në një shok psiqik.
Vrasja e tjetrit dhe e vetes ishte bërë aq e zakonshme , sikur të bëhej fjalë për veprimin e blerjes se një buke në furrë.
Ky liber mesigur se i bën të gjejnë veten shumicën , për të mos thë të gjithë banorët e Republikes së Shqipërisë.
Kongoli , ka treguar se e njeh mirë psikologjin e shqiptarëve . Njeh gjithashtu gjendjen psikologjike të shqiptarëve në kohen e trazirave më 1997.
Më ka lënë përshtupje të thella ndoshta edhe pse ky është libri i pare që kam lexuar nga Kongoli.

Kili
SHQIPËRIA ETNIKE ËSHTË GJAKU IM QË NUK FALET!