Cmenduria e televizioneve tona
E Diele, 29 Tetor 2006
Nga Fatos Lubonja
Miku im holandez Richard van den Brink, i cili ka nje femije qe eshte gjysme shqiptar, sepse e ema eshte shqiptare, me dergoi para disa ditesh nje leter te hapur duke menduar se jam ende kryetar i Keshillit Drejtues te RTSH. Packa se nuk jam me ne ate detyre detyra ime eshte tia sjell publikut edhe ne vemendje te Kryetarit te ri te KDRTSH, edhe ne vemendje te tere drejtuesve dhe programuesve te televizioneve shqiptare, se bashku me leterpergjigjen qe po e bej edhe une te hapur.
Leter e hapur Fatos Lubonjes
I dashur Fatos,
Kam degjuar se tani ju jeni kryetar i Keshillit Drejtues te RTSH. Ju uroj ne kete emerim. Une ju njoh si nje mendje kritike e pavarur dhe per kete arsye do te doja te terhiqja vemendjen tuaj per cmendurine e programacioneve televizive shqiptare pasi, sic kuptova, nje pjese e pergjegjesise tuaj eshte te kontrolloni edhe keto ceshtje.
Te dielen nje jave me pare u ula se bashku me tim bir (gjashtevjecar) ne pritje te nje programi per femije, te cilin ai e sheh cdo te diele. Ne cfaredo familje prinderit do te kishin bere te njejten gje: ky program eshte i njohur mes femijeve. Por nuk mund tu besoja syve te mij me ate cfare pashe ne ekran, pikerisht ne oren 8.45 te mengjesit, ndersa prisnim te fillonte programi. Im bir filloi te kerkonte mbrojtjen time, ndersa konsumonte imazhet e ekranit. Ishim perpara nje inskenimi amerikan te nje ngjarjeje te vertete vrasjeje ne shtepi. Ishte e gjitha shume reale, babai, nena dhe femija i tyre i vogel ishin rreth tryezes familjare. Nderkaq babai u ngrit, rrembeu te shoqen dhe e plasi ate ne shtrat. Nuk i kuptova detajet e ketij akti te mevonshme, ngaqe zeri i folesit ishte ne perkthimin shqip. Merrej me mend se ai po pershkruante ne detaje cfare ndodhi. Por cfare ishte e qarte per mua, qe skena qe e vazhdoi me pas. Babai shkoi ne kuzhine, mori nje thike, qe ishte ekspozuar ne ekran me gjithe detajet e saj te tmerrshme (sigurisht ndaj eshte edhe riprodhimi i skenave), pas kesaj ai shkoi me thike te femija, sigurisht per ta therur ate.
Producentet amerikane te programit u shpjeguan te rriturve amerikane se kjo ishte riprodhim i dickaje qe kishte ndodhur, ndersa im bir, ngjitur me mua ne kanape i konsumoi, e i pa, ato minuta te realitetit ne mengjesin e se dieles.
I dashur Fatos
Une kam tri pyetje ne vazhdim:
1. Cfare person i cmendur ka kete pergjegjesi qe ai (ajo) mund te programoje keto lloj programesh te vrasjeve familjare, ne nje kohe kur gjysma e femijeve shqiptare jane ne pritje te programit te tyre te njohur? Nga sa kuptova nuk ishte nje incident, sepse ky njeri mendon ta beje kete gje te tmerrshme per femijet shqiptare cdo te diel.
2. Si ndodh qe une si nje i huaj, per vetem per pak kohe ne Shqiperi, duhet ta shkruaj kete leter? A ska asnje ne Shqiperi qe insiston ne ndalimin e ketyre programimeve dhune te jashtezakonshme, te dielave heret kur, vecanerisht femijet shohin televizion.
3. A nuk do te ishte nje nga vendimet e tuaja te dobishme te para te mbroni se paku dhenien ne televizion te ketyre egersive amerikane para syve te femijeve.
Per fat ju e kuptoni, shqetesimi im shkon me tutje sa diskutimi i zakonshem mbi gjykimin e televizioneve. Ne kete rast kufijte jane tejkaluar. Me shprese te degjoj reagimin tuaj ne kohe.
Miku juaj
Richard van den Brink
I dashur Richard,
Letra jote ben pjese ne ato befasi qe na krijojne shpesh te huajt duke komentuar realitetin tone, pasi ata vene re me syzet e kultures se tyre gjera qe ne nuk mund ti veme re, sepse ato gjera bejne pjese ne ate me te cilen na jane mesuar syte dhe veshet dhe prandaj para se gjithash te falenderoj per letren tende te hapur qe do perpiqem ta bej publike sa me pare.
A e ke pare numrin e femijeve lypes ne rruget e Tiranes? A i ke pare ato lypeset adoleshente qe lypin duke ekspozuar foshnje ne rruget plot pluhur vetem per te marre ndonje 20 qindarka nga shoferet e makinave? Po femijet qe pastrojne makinat ne mes te pluhurit? Ne kalojme perdite perpara tyre dhe nuk shqetesohemi, pasi na duket se kjo eshte ne rendin e gjerave, pasi jemi shume te lodhur me hallet tona per te menduar per te tjeret, pasi presim qe te vije dikush qe ti nxjerre nga ajo gjendje pa kuptuar se ajo eshte edhe gjendja jone, prandaj edhe detyra e secilit prej nesh.
Ashtu si ti kam edhe une nje femije te vogel qe eshte gjysme shqiptar, gjysme italian. Kam deshire shume te madhe qe te mund te qendroje ne Shqiperi po aq kohe sa qendron edhe ne Itali, por diferenca eshte aq e eger sa te duket krim ta mbash ketu. Per ta nxjerre ne nje vend te gjelber, atje ku banoj, me duhet te marr makinen e te dal jashte Tiranes. Asnje hapesire te gjelber nuk ka rreth e rrotull, asnje vend te qete, asnje shesh lodrash. Femijet e lagjes sime luajne me top ne 7-8 metra katrore cimento qe kemi perpara portes se garazhit. Nuk ka as fusha sporti, as lulishte, as sheshe lojerash. Te rriturit mendojne vetem per te bere sa me shume para dhe kush te munde ti nxjerre te vetet jashte shtetit, prandaj ndertojne vetem pallate pa fund. Per te mos folur per nivelin e ndotjes se ajrit, ndotjes akustike apo ndotjes estetike.
Persa i perket dhunes mbi femijet dhe dhunes ne femijet qe te ka shqetesuar ne ekranet tona. Nje nga arsyet pse programuesit nuk i ben pershtypje vendosja perpara nje emisioni femijesh te nje emisioni qe shpalos dhune ekstreme, eshte sepse tek ne ende mbizoteron kultura e dhunes. Para disa kohesh kam marre pjese ne nje studim ku midis te tjerash anketoheshin edhe prinder mbi perceptimin qe kane mbi rolin edukativ te dhunes mbi femijet. Shumica mendonin se dhuna mbi femijet eshte nje mjet edukimi. Te rriturit rrahin femijet, femijet rrahin kafshet per ti edukuar apo per tu defryer apo per te shkarkuar dhunen e pesuar nga te tjeret. Kjo shpjegon edhe nivelin e larte te agresivitetit ne shoqerine tone qe me siguri te ka rene ne sy. Mjafton te shohesh Parlamentin. Dicka ka filluar te ndryshoje, por vetem ne shtresat elitare qe, per fat te keq, me shume sesa per te emancipuar shoqerine mendojne se si te ikin nga agresioni i tmerrshem i injorances.
Besoj se dhashe disa shpjegime pse duhet te vish ti te vesh re ate qe ne nuk e veme re. Faleminderit edhe nje here per kete takim kulturor qe me ofrove me letren te cilen po ia dergoj se bashku me pergjigjen time Korrieri-t, me shprese se drejtuesit e televizioneve tona do ta lexojne.
Miku yt
Fatos Lubonja
Gazeta Korrieri
29-0-2006
Krijoni Kontakt