Pyetjes i përgjigjet drejtoresha e Agjencisë së Sigurimit të Depozitave, Silvana Sejko: “depozitat e shqiptarëve në banka janë të siguruara”. Sa janë depozitat e shqiptarëve dhe si garantohen me ligj kursimet e individëve. Ç’ndodh në rast të falimentimit të një banke me kursimet tona?
Depozitat në shifra
- 452 miliard lekë ose rreth 4.6 miliardë dollarë është totali i depozitave banka
- 13 % u rritën depozitat në banka krahasuar me marsin e vitit 2005.
- 75% të depozitave i kanë individët ose rrëth 340 miliardë lek
- 3.5 % është rritja e depozitave të individëve në banka.
- 175 miliard lekë është totali i depozitavë të siguruara
Ish-Ambasadori amerikan në Tiranë, Joseph Limpreht do të mbahet gjatë jo vetëm për karizmën politike por dhe për një ndërhyrje të denjë për një kryebankier të Rezervave Federale. Në mars-prill 2001, kur shqiptarët në prag të miratimit të ligjit pikëisht “Për sigurimin e depozitave” iu drejtuan sporteleve të bankave, ndërhyrja e tij ishte vendimtare. “Depozitat në banka janë të sigurta” ishte pak a shumë deklarata publike e ish-ambasadorit që nuk u kuptua u orientua nga vendi i tij apo plotësoi një kërkesë të autoriteteve shqiptare për të ndalur hemoragjinë e depozitave. Në më pak se dy javë nga sistemi dolën mbi 120 milionë dollarë dhe autoritetet shqiptare e patën të pamundur të frenonin këtë fluks për shkak të përvojës negative me skemat huammarrëse që rrëmbyen mbi 1.7 miliardë dollarë kursime të qytetarëe.
Në praverën e vitit 2001, po miratohej pikërisht ligji që siguronte depozitat por keqinterpretimi i qytearëve shtoi rreziqet e humbjes së likuiditetit nga ana e bankave, asokohe me pronësi publike. Ishte pikërisht ndërhyrja e ambasadorit Limpreht një nga argumentat që i riktheu shqiptarëve besimin te bankat.
Një temë delikate
Por që atëherë, të flasësh për siguyrinë e depozitave vazhdon të mbetet një temë delikate nga mundësitë e keqinterpretimit dhe keqkuptimeve të mundshme. Aq sa drejtoresha e Agjencisë së Sigurimit të Depozitave, Silvana Sejko është detyruar të sqarojë median pas raportimit të saj në Kuvend kur një gazetë “trembi” depozituesit me deformimin e shifrave të sigurimit të depozitave. Sejko, i mëshon shumë argumentit të ndërgjegjësimit të depozituesve dhe bankave për rëndësinë e sigurimit të depozitave për të gjithë ekonominë. Ndaj dhe në intervistën e saj për ABC Sejko është shumë e përqëndruar në karakterin informative të përgjigjeve duke shmangur efektet bombastike që mund të sillnin keqkuptime të depozituesit.
Depozitat: të sigurta
Bankat e kanë pritur me një farë rezistence në fillim krijimin e agjencisë së sigurimit të depozitave për shkak të detyrimit të ligjit që duhet të paguanin 0,5 për qind të kapitalit të nënshkruar dhe primin vjetor të sigurimit të depozitës që është 0,5 për qind e mesatares aritmetike të shumës së depozitave të siguruara që janë regjistruar në bankë në fund të çdo dite pune të tremujorit të fundit të vitit të shkuar. Sejko e di mirë një gjë të tillë sepse vinte nga një bankë e nivelit të dytë pas një eksperiuence më shumë se 9 vjeçare. Por, pikërisht këto prime të paguara bëjn të mundur sigurinë e depozitave për qytetarët nga njëra anë dhe paisjen e bankave me çerifikatën e sigurisë nga ana tjetër. Sejko nuk preferon të flasë për banka të veçanta apo rreziqe falimentimi, dhe sigurisht nuk e uron një gjë të tillë. Në një ekonomi tregu, bankat veprojnë si çdo biznes tjetër dhe mund të falimentojnë Por dhe në rast të kundërt ASD është e gatshme të bëjë kompensimin.
Po nëse ke depozitë në disa banka
Sipas ligjit në fuqi, ASD siguron në 100 për qind depozitat deri në rreth 700 mijë lekë dhe llogjikisht përqindja e mbulimit ulet me rritjen e shumës së depozitave. Skema garanton thuajse totalisht depozituesit e vegjël, kryesisht individët dhe shërben si garant për stabilitetin e sistemit banker në veçanti dhe ekonominë në tërësi. Kursimtarët mendohet se i ndajnë investimet e portofolit të tyre në disa banka dhe kjo në momentin e parë të lë të kuptosh se do të sigurohen vetëm depozitat në një bankë. Por drejtoresha Sejko thotë se sigurohen depozitat në të gjitha bankat sipas ligjit në fuqi.
Krijoni Kontakt