Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 10
  1. #1
    i/e larguar Maska e forum126
    Anëtarësuar
    05-10-2003
    Vendndodhja
    USA
    Postime
    1,198

    Projekti i zhdukjes së shqiptarëve, hartuar më 1939 nga shkrimtari nobelist serb Ivo

    Projekti i zhdukjes së shqiptarëve, hartuar më 1939 nga shkrimtari nobelist serb Ivo Andriq
    Lufta ballkanike dhe Shqipëria

    Dalja e ushtrisë serbe në Adriatik

    Sipas pjesës së fshehtë suplementare të Traktatit të Aleancës midis Bullgarisë e Serbisë të 29 shkurtit të vitit 1912, Serbisë iu njoh e drejta e marrjes së territorit turk të deriatëhershëm në veri dhe në perëndim të malit të Sharrit. Në lidhje me këtë dispozitë, e duke u përpjekur që shtetit të vet t’i sigurojnë daljen në det, trupat serbe, më 15 nëntor të vitit 1912, hynë në Lezhë dhe, shkallë-shkallë, e pushtuan tërë Shqipërinë e Veriut deri në Tiranë e Durrës. Në “Tajmsin” e Londrës, më 25 nëntor, u botua deklarata e Pashiqit se Serbia e kërkon Durrësin me hinterlandin më të madh.

    Formimi i Shqipërisë autonome

    Mirëpo, Konferenca e Ambasadorëve në Londër, më 20 dhjetor të vitit 1912, mori vendim për formimin e Shqipërisë autonome, duke i dhënë Serbisë vetëm të drejtën e daljes tregtare në detin Adriatik. Po kjo konferencë, më 20 mars të vitit 1913, vendosi që Shkodra t’i jepet Shqipërisë. Mali i Zi nuk e pranoi vendimin e fuqive të mëdha: Serbia e përkrahu qëdrimin e Malit të Zi dhe i dërgoi trupat e veta për ta forcuar rrethimin e Shkodrës. Fuqitë e mëdha (më 21 mars) vendosën të bëjnë demonstrimin detar, nga i cili u rezervua vetëm Rusia. Kryqëzoret austro-hungareze, angleze, franceze, gjermane e italiane, të tubuara afër Barit, i detyruan trupat serbe që të tërhiqen nga pozitat rreth Shkodrës.

    Bllokada e bregdetit të Malit të Zi

    Më 10 prill fuqitë e mëdha shpallën bllokadën e bregdetit të Malit të Zi, por qeveria malazeze e vazhdoi rrethimin e Shkodrës, e cila kapitulloi më 20 prill. Mbreti Nikolla, megjithatë, u detyrua të lëshojë pe dhe, më 4 maj, me një telegram që ia dërgoi ser Eduard Greit, fatin e Shkodrës e la në duart e fuqive të mëdha. Okupimi ndërkombëtar i Shkodrës zgjati prej 5 majit 1913 deri në fillim të Luftës Botërore.

    II NDARJA E SFERAVE TË INTERESIT NË SHQIPËRI MIDIS SERBISË E GREQISË

    Megjithëse nën presionin e fuqive të mëdha, në radhë të parë të Austrisë, u detyrua të tërhiqej nga Adriatiku dhe nga Shqipëria Veriore, Serbia nuk e humbte shpresën.
    Në deklaratën që ishte shtojcë e fshehtë e Traktatit të aleancës midis Greqisë dhe Serbisë, më 19 maj të vitit 1913, u ndanë sferat e interesit midis Greqisë e Serbisë në Shqipërinë autonome sapo të formuar. Territori që gjendet në veri të grykës së lumit Seman në det, pastaj buzë këtij lumi deri në grykën e Devollit, mandej buzë Devollit deri në malin e Kamjes - hynte në sferën serbe të ndikimit. Pjesa jugore e Shqipërisë, prej kësaj vije, hynte në sferën greke të ndikimit. Në rast trazirash në Shqipëri, dy shtetet duhej të merreshin vesh për qëndrimin që do të merrnin.
    Këto janë kërkesat maksimale që i kemi paraqitur në një dokument me shkrim ndaj Shqipërisë.

    III PAKTI I LONDRËS DHE SHQIPËRIA

    Pakti i Londrës, lidhur më 16 prill të vitit 1915 midis Francës, Britanisë së Madhe, Rusisë dhe Italisë, kishte këto dispozita lidhur me Shqipërinë:
    Në vërejtjen e nenit 5 thuhej: Katër fuqitë aleate do t’u ndajnë tokat e Adriatikut të përmendura më poshtë Kroacisë, Serbisë e Malit të Zi (.....). Në Adriatikun e poshtëm (në viset që e interesojnë Serbinë e Malin e Zi) tërë bregdetin prej kepit të Plamkës deri në lumin Dri me portet e rëndësishme Splitin, Dubrovnikun, Kotorrin, Tivarin, Ulqinin e Shëngjinin... Porti i Durrësit do t’i dorëzohet shtetit të pavarur mysliman Shqipërisë.”
    Në nenin 6 thuhej: “Italia do t’i marrë në pronësi të plotë Vlorën, ishullin Sazan dhe, përveç këtyre, një territor mjaft të gjerë për mbrojtjen e tyre, do të thotë pjesën midis lumit Vjosa në veri e në lindje dhe në jug deri në Himarë.”
    Në nenin 7 thuhet: “Në qoftë se formohet një shtet i vogël autonom dhe neutral i Shqipërisë, Italia nuk do ta kundërshtojë dëshirën e Francës, të Britanisë së Madhe e të Rusisë, që viset veriore dhe jugore të Shqipërisë të ndahen midis Malit të Zi, Serbisë dhe Greqisë.”
    “Italia do ta fitojë të drejtën që t’i udhëheqë punët e jashtme të Shqipërisë.”
    Që në vitin 1915, fuqitë e mëdha, pra,e pranuan parimin e ndarjes së Shqipërisë dhe pranuan se në Shqipëri kanë interesat e veta Italia, Serbia dhe Greqia. Ndërsa dy shteteve ballkanike u jepej e drejta e korrigjimit të kufijve, Italisë i jepej Vlora dhe protektorati mbi Shqipërinë e cunguar.

    IV. SHQIPËRIA NË KONFERENCËN E PAQES
    Pikëpamje e fuqive të mëdha

    Në Konferencën e paqes, fuqitë aleate (Franca, Britania e Madhe dhe Shtetet e Bashkuara të Amerikës), për Shqipërinë propozuan më parë, në veri dhe në lindje, ata kufij që i kanë caktuar në Konferencën e Londrës në vitin 1913; ia njohën Italisë sovranitetin e plotë mbi Vlorën dhe prapavijën e nevojshme dhe ia dhanë Italisë mandatin për administrimin e shtetit të lirë shqiptar nën kontrollin e Lidhjes së Kombeve. (Memorandumi i 9 dhjetorit të vitit 1919)
    Pikëpamja jonë. - (Kundër mandatit të Italisë. Për Shqipërinë e lirë. Argumentet për korrigjimin e kufirit dhe për marrjen e Shkodrës dhe të Shqipërisë Veriore).
    Për përgjigjen tonë të 8 janarit të vitit 1920, ne e kundërshtuam propozimin që Italisë t’i jepej mandati mbi Shqipërinë, duke theksuar se kjo do të ishte përsëritje e rastit të Bosnjës e Hercegovinës. “Kjo zgjidhje, thuhej në përgjigjen tonë, do të krijonte në favor të Italisë kufirin ofensiv kundër shtetit tonë, i cili do të ishte i privuar nga mjetet për mbrojtje. Kjo do të ishte, një farë dore, përparësi ofensive, por edhe mbështetje tjetër e përsosur strategjike.
    Ne kemi kërkuar, për shkaqe ekonomike dhe strategjike, që të bëhet korrigjimi i kufijve ndaj nesh (në rrjedhën e mesme të Drinit, në Bunë dhe në lidhje me fiset e Kelmendëve dhe të Kastratëve), që i ka caktuar Konferenca e Londrës e vitit 1913. Përpos këtij korreksioni, delegaconi ynë ka deklaruar se zgjidhja më e mirë është që Shqipëria të bëhet shtet i pavarur në kufijtë e vitit 1913 dhe me administratë autonome.
    Në rast se nuk do të pranohej kjo zgjidhje, ose në qoftë se pjesa jugore e Shqipërisë do t’u takonte shteteve të tjera, Delegacioni ynë do të kërkojë për ne pjesën veriore të Shqipërisë deri në Dri. “Shteti ynë ka të drejta të vjetra karshi këtyre viseve, - thuhet në memorandumin tonë. – Shkodra ka qenë kryeqyteti i mbretërve serbë. Populli ynë ka derdhur lumenj gjaku për Shkodrën, sidomos në luftën e vitit 1913, e cila i kushtoi Serbisë shumë mijëra ushtarë të saj e Malit të Zi një të tretën e ushtrisë së tij. Për t’i plotësuar dëshirat e Fuqive të Mëdha, trupat serbe e malazeze e zbrazën në vitin 1913 Shkodrën dhe Shqipërinë Veriore. Austria duke e mobilizuar ushtrinë, u kërcënua me luftë. Shkodra mund t’i takonte Malit të Zi sikur të kishte pranuar që Llovqenin t’ia lëshonte Austrisë, ose që të neutralizohej. Por, Mali i Zi nuk pranoi t’ia lëshonte Austrisë këtë pozitë të rëndësishme strategjike.”
    Lugina e Drinit dhe Shkodra përbëjnë një tërësi gjeografike dhe ekonomnike me Malin e Zi dhe viset kufitare të Serbisë. Për Serbinë e Mesme dhe Malin e Zi lugina e Drinit është e vetmja rrugë e drejtpërdrejtë dhe më e shkurtër për Adriatik. Hekurudha e rëndësishme Danub – Adriatik duhet të kalojë nëpër luginën e Drinit. Konferenca e Ambasadorëve e Londrës në vitin 1913 ia ka pranuar Serbisë të drejtën e daljes në det.”
    “Shkodra është në lidhje edhe me lumin Buna, e cila ia hap tregtisë malazeze rrugën e natyrshme për në det. Qysh me Traktatin e Berlinit, Mali i Zi e gëzon të drejtën e lundrimit të lirë në Bunë. Liqeni i Shkodrës, në pjesën më të madhe, i takon Malit të Zi. Për shkak të pakujdesisë turke, tokat më të mira malazeze ende janë të përmbytura nga uji i liqenit të Shkodrës. Prandaj, shtetin tonë, në masën më të madhe, e intereson rregullimi i Bunës dhe i Drinit, jo vetëm për shkak të lundrimit nëpër Bunë, por edhe për arsye se në këtë mënyrë do të thaheshin 12 deri 20.000 hektarë tokë shumë pjellore dhe po aq do të bonifikoheshin. Dy të tretat e kësaj toke i takojnë Malit të Zi.

    Pikëpamja italiane.
    (Sipas memorandumit të 10 janarit të vitit 1920)

    Italia kërkon nga Lidhja e Kombeve mandatin që ta administrojë shtetin e pavarur shqiptar.
    Kufijtë shqiptarë në veri dhe në lindje do të jenë ata që kanë qenë caktuar në Konferencën e Londrës. Kufiri jugor do të jetë objekt shqyrtimi.
    Qyteti i Vlorës do t’i jepet Italisë në sovranitet të plotë me prapavijën e nevojshme për mbrojtjen e saj dhe për zhvillimin ekonomik.
    Aleatët pranojnë që Shkodra dhe Shqipëria Veriore t’i bashkohen Jugosllavisë
    Duke propozuar një zgjidhje të përgjithshme të çështjes së Adriatikut, e në lidhje me dorëzimin e Rijekës Italisë, Klemanso, në cilësinë e kryetarit të Konferencës së Paqes, më 13 janar të vitit 1920, u tha Pashiqit e Trumbiqit: “Pra, Shteti i Serbëve, i Kroatëve dhe i Sllovenëve do të ngritet në kulmin e fuqisë së vet, ani edhe kur ta ketë Shkodrën, Drinin dhe Shëngjinin e Medovanit.”
    Niti e pat pranuar këtë, me kusht që Italia ta mbante Vlorën dhe ta merrte mandatin mbi Shqipërinë.

    Përgjigjja jonë e fundit Konferencës së Paqes

    Në përgjigjjen tonë të fundit Konferencës së Paqes, më 14 janar të vitit 1920, ne kemi parashtruar përsëri qëndrimin se zgjidhja më e mirë do të ishte që administrata e Shqipërisë, në kufijtë e caktuar në vitin 1913, t’i besohet qeverisë lokale autonome, pa ingjerenca të asnjë fuqie të huaj. E në qoftë se kjo zgjidhje nuk pranohet, por vendoset që pjesë të territorit shqiptar t’u jepen shteteve të tjera, Delegacini ynë do të kërkojë pjesën e Shqipërisë Veriore (duke paraqitur një hartë me kufirin e shënuar), për të cilën premtoi regjim autonom.

    Pikëpamja e të ndjerit Pashiq

    Kur dukej si e sigurt se aleatët do ta lejonin Italinë që të përforcohej në Shqipërinë e Mesme, kryetari i Delegacionit tonë, Pashiq, në mbarim të vitit 1919, e informoi qeverinë në Beograd se kishte ardhur çasti që, të shtrënguar nga rrethanat, ta ndryshonin politikën tonë ndaj Shqipërisë. Në atë letër thuhej: “Pasi, për shkak të depërtimit të Italisë dhe të përkrahjes së saj nga ana e fuqive të mëdha, nuk mund ta kthejmë në Shqipëri gjendjen që ishte para evakuimit të ushtrisë sonë dhe në kohën e pushtetit të Esad Pashës; pasi fuqitë e mëdha po duan ta zbatojnë Marrëveshjen e Londrës dhe Shqipëria nuk do të jetë ajo që ne e kemi kërkuar dhe aleatet do t’ia japin Italisë Vlorën me interland dhe protektoratin mbi një pjesë të Shqipërisë, në këto rrethana, duhet të kërkojmë kufij të tjerë më të mirë me territoret shqiptare që do të jenë nën protektoratin e Italisë.”
    “Minimumi që do të pranojmë nga aleatët është ky: kufiri buzë Drinit të Zi deri te bashkimi me Drinin e Bardhë e prej aty buzë Drinit deri në det.”
    “Ne duhet të kërkojmë maksimumin, në mënyrë që Italia të marrë sa më pak. Ky maksimum i pretendimeve tona do të ishte: lumi i Matit deri në burimin e tij e prej andej drejt nga lindja deri te Drini i Zi. Pra, Mati dhe Drini do të ishin kufijtë tanë me protektoratin italian.”

    V. PUSHTIMI ITALIAN I SHQIPËRISË PAS LUFTËSDHE TËRHEQJA DEFINITIVE PAS MOSSUKSESIT TE VLORA

    Pas mbarimit të luftës, në bazë të një vendimi ushtarak të aleatëve, trupat italiane e pushtuan tërë territorin e Shqipërisë, madje edhe atë pjesën veriore, e cila na ishte dhënë me Paktin e Londrës. Vetëm Shkodra kishte mbetur nën pushtetin e përbashkët të trupave franceze dhe italiane.
    Për shkak të qëndrimit armiqësor që kishte atëherë Italia ndaj shtetit të Serbëve, të Kroatëve e të Sllovenëve, ne e konsideronim këtë pushtim ushtarak italian të Shqipërisë rrezik më të madh për ekzistencën tonë. Në tokën shqiptare u zhvillua një luftë e rreptë midis nesh dhe Italisë. Italianët atëherë e iniciuan çështjen malazeze dhe atë maqedonase si dhe idenë e Shqipërisë së Madhe deri në Kaçanik. Ne zhvilluam kundër tyre aksione herë të fshehta, herë të hapëta, duke blerë me para parinë shqiptare dhe duke proklamuar idenë e “Shqipërisë së pavarur” dhe “Ballkani popujve ballkanikë”.
    Pakënaqësia e popullsisë shqiptare, për të cilën e kemi përkrahjen edhe ne, i detyroi italianët që, në fillim të vitit 1920, t’i tërhiqnin trupat e tyre nga viset e brendshme të Shqipërisë dhe të ndaleshin vetëm rreth Vlorës, prej nga, në qershor të po atij viti, u detyruan të tërhiqen dhe të lidhin me qeverinë e Tiranës një marrëveshje për evakuimin e tyre nga tërë territori shqiptar, përveç ishullit të Sazanit.
    Evakuimi nga Shqipëria u bë, pra, në saje të rezistencës së organizuar të shqiptarëve, por nuk duhet harruar se Italia, në atë kohë ishte politikisht edhe ushtarakisht shumë e dobët. Edhe sot ka shqiptarë që mendojnë se kur të donin do të mund t’i dëbonin italianët nga Shqipëria.
    Ky vetëbesim është fatal për ta, sepse nuk po e shohin se Italia fashiste e sotme nuk është ajo që ishte në vitin 1920 nën qeverinë parlamenare të Nitit, të Gjolitit dhe të Faktës.

    V SHQIPËRIA PARA KONFERENCËS SËAMBASADORËVE

    Meqenëse me evakuimin e trupave italiane nga Shqipëria situata në terren ishte spastruar, Konferenca e Ambasadorëve, në nëntor të vitit 1921, mund të merrte vendim për njohjen e Shqipërisë si shtet i pavarur dhe sovran. Në vend të premtimeve të mëparshme lidhur me Vlorën dhe mandatin mbi Shqipërinë, fuqitë e mëdha ia njohën Italisë vetëm interesin e saj special pë ruajtjen e pavarësisë shqiptare. Shqipëria u pranua edhe në Lidhjen e Kombeve, me shpresë se kjo do ta siguronte edhe më tepër pavarësinë e saj.
    Para Konferencës së Amasadorëve provuam kot edhe një herë që ta fitonim të drejtën e korrigjimit të kufirit në drejtim të Shkodrës dhe në drejtim të Drinit, duke theksuar për Shkodrën shkaqet historike e për Drinin shkaqet ekonomike dhe ato të komunikacionit. Eksperti francez në Konferencë, Larosh, na ngushëlloi kështu: “Qeveria mbretërore ka gabuar që, në kohën e vet, nuk e ka pranuar propozimin për ndarjen e Shqipërisë. Pashiqi qe pajtuar me këtë, por qeveria e Beogradit pat refuzuar”. Që të mos i lejonim italianët në Vlorë, ne u detyruam të heqim dorë nga Shkodra dhe nga kufijtë deri në Dri.
    Meqenëse ne e përkrahnim gjithnjë idenë për mosndarjen e territorit shqiptar, që ishte caktuar në vitin 1913, si dhe pavarësinë e Shqipërisë, do të mund të supozohej se kjo zgjidhje e Konferencës së Ambasadorëve ishte e kënaqëshme për ne. Ndërkaq, kjo nuk është kështu. Vështirësitë në marrëdhëniet tona me Shqipërinë, si dhe në marrëdhëniet tona me Italinë për shkak të Shqipërisë po rëndohen më tutje edhe pas shpalljes së Shqipërisë shtet i pavarur dhe anëtare e Lidhjes së Kombeve.

    Republika e Mirditës

    Ndërsa Konferenca e Ambasadorëve po vendoste për kufijtë e Shqipërisë dhe për organizimin e pavarësisë së saj, nga gjysma e vitit 1921, ne nënshkruam me parinë e Mirditës marrëveshjen për bashkëpunim. Ishte paraparë formimi i shtetit të lirë të Mirditës, të cilin do ta mbronin forcat ushtarake të SKS-së dhe interesat e së cilës në botën e jashtme do t’i përfaqësonte qeveria e Beogradit. Qeveria e Tiranës e shtypi këtë lëvizje e ne u akuzuam dhe u dënuam para Lidhjes së Kombeve.

    VII. PAKTI I ROMËS, PASHIQI, MUSOLINI DHE SHQIPËRIA

    Pakti i Romës, i janarit të vitit 1924, për nga fryma e vet, ua imponoi Romës e Beogradit respektimin e pavarësisë dhe parimin e mospërzierjes në punët e brendshme të Shqipërisë, si dhe informimin e ndërsjellë mbi ngjarjet në Shqipëri.
    Ndërkaq, kjo nuk qe pengesë që Qeveria italiane, në qershor të vitit 1924, ta ndihmonte kryengritjen e Fan Nolit kundër Ahmet Zogut e as qeveria jonë, në dhjetor po të atij viti, t’ia bënte të mundshme Ahmet Zogut, që, nga territori ynë, të futet në Shqipëri për ta marrë pushtetin. As Roma, as Beogradi, nuk mundën t’u bënin ballë intrigave dhe kërkesave të “miqve” të vet shqiptarë, që kërkonin ndihmë për ta mbajtur pushtetin ose për të ardhur në pushtet dhe që premtonin besnikëri e bashkëpunim, kurse në rastin e parë e ndërronin orientimin.

    VIII PAKTI I TIRANËS DHE GJENDJA QË KRIJOI AI

    I ndjeri Pashiq, duke u dhënë udhëzime përfaqësuesve tanë për punë në Shqipëri, u thoshte: ne duam që Shqipëria të jetë e pavarur, por e dobët dhe e paregulluar. Koha ka treguar se kjo ishte e pamundshme të qëndronte. Shqipëria e dobët dhe e parregulluar patjetër do të kërkonte ndihmë e mbrojtje atje ku mund t’i gjente këto. Regjimi i rrezikuar nga Italia, na drejtohej neve, e regjimin të cilin donim ta përmbysnim ne, kërkonte mbrojtje nga Italia.
    Shqipëria e dobët dhe e parregulluar, në vitin 1926, kërkoi mbrojtje e ndihmë nga Italia. Ahmet Zogu së pari mori garanci për regjimin e vet, e pastaj, në vitin1927, pranoi të lidhë Aleancën ushtarake për 20 vjet, mori me qindra e qindra miliona lireta për punë botore, ia nënshtroi plotësisht Shqipërinë Italisë në pikëpamje ekonomike e financiare, pranoi shumë instruktorë italianë. U krijua, pra, një raport që i ngjante shumë atij protektorati, kundër të cilit ne luftonim në Konferencën e Paqes.
    Rreziku më i madh që viteve të fundit na vinte nga Shqipëria ishin organizimi ushtarak, fortifikimet ushtarake dhe aksioni irredentist. Gjithkund e shihnim rrezikun nga aksioni italian dhe atë “kufirin ofensiv” kundër të cilit kishim luftuar para aleatëve në Paris, kur ata propozonin që Italisë t’i jepej mandati në Shqipëri.
    Është me interes të përmendim në këtë vend se vetëm ne kemi protestuar dhe kemi luftuar kundër ndërhyrjes së Italisë në Shqipëri dhe në Ballkan. Asnjë shtet tjetër ballkanik nuk na përkrahu në këtë pikëpamje. Dy fuqitë detare mesdhetare, Franca dhe Anglia, nuk kundërshtuan mbylljen e detit Adriatik. Për më tepër, Osten Çemberlen, në takimin me Musolinin në Livorno, në vitin 1926, e dha pëlqimin për Paktin e Tiranës. E të gjithë përfaqësuesit francezë në Tiranë gjithnjë e këshillonin mbretin Zog që të mos hynte në konflikt me italianët.

    IX. PAKTI ITALO-JUGOSLLAV I MIQËSISË I 25 MARSIT 1937

    Italia e Jugosllavia, duke ndjekur politikë miqësore njëra me tjetrën, mund të merren vesh në lidhje me Shqipërinë, në këtë bazë: Italia ka interesin e vet jetësor në Vlorë; kjo pjesë e bregdetit shqiptar nuk bën të rrezikohet nga ne; ne duhet ta kuptojmë këtë interes dhe ta respektojmë. Interesi jetësor i Jugosllavisë është që të mos jetë e rrezikuar në kufirin e Shqipërisë me Serbinë Jugore as me Kosovën (e banuar me shqiptarë) e as me Shkodrën dhe Malin e Zi. Pa dyshim se kjo është marrë parasysh në protokollin e fshehtë të Paktit të Miqësisë kur është paraparë se do të ndalet fortifikimi i mëtejshëm në zonat e Librazhdit e të Milotit. Sa i përket aksionit ekonomiko-financiar në Shqipëri, ne nuk kemi as nuk dëshirojmë të investojmë farë mjetesh të posaçme. Italianët, pra, mbeten pa konkurrencë dhe pa vërejtje nga ana jonë, kuptohet me kusht që të mbeten në kufijtë e obligimit tjetër të fshehtë, që e kanë marrë ndaj nesh para dy vjetëve se në pikëpamje politike, ekonomike ose financiare nuk do të kërkojnë kurrfarë dobish speciale që do ta komprometonin në mënyrë të drejtpërdrejtë ose të tërthtortë pavarësinë e shtetit shqiptar.
    Në këtë mënyrë, Pakti i Miqësisë, i 25 marsit 1937, krijoi një “modus vivendi” të durueshëm midis nesh dhe Italisë në terrenin shqiptar, ku, viteve të mëparshme, kishim aq shumë konflikte dhe mosmarrëveshje.
    Është çështje tjetër se sa në Shqipëri do të mund t’u bënte ballë ky qetësim sprovave të ndonjë situate më të rëndë e më të ndërlikuar në detin Mesdhe ose në Ballkan.

    X RUAJTJA OSE NDRYSHIMI I STATUS KUOS
    Pavarësia e Shqipërisë është zvogëluar, por nuk është shuar

    Pavarësia e një shteti ndaj botës së jashtme gjithmonë është nocion relativ. Duke marrë parasysh edhe rrethanat, kjo pavarësi është më e plotë ose është e zvogëluar. Për Shqipërinë sot nuk mund të thuhet se politika e saj e brendshme dhe e jashtme është e pavarur nga Italia. E megjithatë, në bashkësinë ndërkombëtare, Shqipëria konsiderohet shtet i pavarur. Nga aspekti juridik ndërkomëtar, bregdeti shqitpar nuk është italian, por është nën sovranitetin e një shteti ballkanik. Italia ende nuk ka shkelur në Ballkan. Ajo ka sovranitetin e vet në një pjesë të territorit të Zarës, por kjo më nuk i jep mundësi për zhvillim të mëtejshëm. Italia ushtron ndikimin e vet në Shqipëri, por nuk ka liri aksioni si në territorin e vet. Shqiptarët, megjithatë, e kundërshtojnë ndërhyrjen e saj, i shkaktojnë vështirësi, e ngadalësojnë.

    “Ballkani popujve ballkanikë”

    Politika tradicionale e Serbisë është “Ballkani popujve ballkanikë”. Ky parim, në kohën e vet, është përdorur në luftë kundër Perandorisë Otomane dhe Monarkisë Austro-Hungareze. Jugosllavia e përdori me sukses këtë kundër dispozitave të Paktit të Londrës, i cili fuste Italinë në Dallmaci dhe në Shqipëri.
    Në aplikimin e këtij parimi ne kemi parë gjthmonë garancinë më të mirë për paqe në Ballkan, për bashkëpunim midis popujve ballkanik, për zhvillimin normal të popujve ballkanikë. Prania e një fuqie të madhe në Ballkan është derë e hapur për intriga e pushtime.

    Ekspansioni i Italisë

    A është e mundur që Italia, duke u bërë zotëruese sovrane e Shqipërisë së Mesme dhe Jugore, të mbetet vetëm në atë brez të ngushtë bregdetar? Ne nuk kemi besuar para 20 vjetëve, kur fuqitë e mëdha ia dhuruan Italisë Vlorën me hinterlandin. Aq më pak mund të besojmë sot kur Italia po tregon aq dinamizëm dhe guxim në politikën e vet të jashtme.

    Një precedent i rrezikshëm

    Marrja e një pjese të territorit ballkanik nga ana e një fuqie të madhe jashtëballkanike, pa kurrfarë baze etnike, për të gjithë popujt ballkanikë, pra, edhe për ne, është një precedent i rrezikshëm. Fuqitë e tjera të mëdha, nga drejtimet e tjera, mund të paraqiten me pretendime të ngjashme. Rasti i Italisë në Shqipëri është posaçërisht i rrezikshëm për ne, sepse me Paktin e Londrës, me të cilin Italisë iu njoh për herë të parë Shqipëria Jugore, iu njoh edhe Dalmacia Veriore. Precdenti për ngjalljen e dispozitave të Paktit të Londrës në një sektor të Ballkanit e hap derën edhe për ngjalljen e dispozitave të tjera.

    Ndarja e Shqipërisë

    Me rastin e vlerësimit të tërë kësaj çështjeje, duhet të kemi parasysh se në çdo mënyrë duhet të shikojmë që t’i shmangemi çdo konflikti qoftë të fshehtë qoftë të hapët me Italinë. Gjithashtu duhet ta evitojmë pushtimin e tërë Shqipërisë nga ana e Italisë se në këtë mënyrë do të na rrezikonte në vendet më të ndjeshme – në Bokë të Kotorrit dhe në Kosovë.
    Duke marrë parasysh të gjitha këto që thamë më sipër, ndarja e Shqipëisë do të mund të vinte në konsiderim për ne vetëm si një e keqe e domosdoshme dhe e paevitueshme, të cilës nuk do të mund t’i bënim ballë, dhe si një dëm i madh nga i cili duhet të nxjerrim aq dobi sa është e mundshme, do të thotë nga dy të këqija duhet ta zgjedhim atë që është më e vogël.

    Kompensimet tona

    Këto kompensime gjenden në materialin e përpunuar para 20 vjetësh, kur shtrohej çështja e ndarjes së Shqipërisë.
    Maksimumi që kemi kërkuar në atë kohë ishte kufiri që do të shtrihej buzë Matit e Drinit të Zi dhe që do të na jepte sigurinë strategjike të Malit të Zi dhe të Kosovës. Gjithashtu duhet t’i sigurojë luginat e liqenet të Ohrit dhe të Prespës, duke përfshirë Pogradecin dhe fshatrat sllave të Malit të Thatë, si dhe ato midis Prespës e Korçës.

    Marrja e Shkodrës, në këtë rast, do të kishte rëndësi të madhe morale dhe ekonomike.

    Kjo do të na mundësonte zhvillimin e punimeve të mëdha hidroteknike dhe përfitimin e tokës pjellore për ushqimin e Malit të Zi. Shqipëria Veriore, në kuadrin e Jugosllavisë, do të mundësonte krijimin e lidhjeve të reja të komunikacionit të Serbisë Veriore e Jugore me Adriatikun.
    Me ndarjen e Shqipërisë do të zhdukej qendra tërheqëse për minoritetin shqiptar në Kosovë, i cili, në një situatë të re, do të asimilohej më lehtë. Ne, eventualisht, do të kishim edhe 200 000 deri 300 000 mijë shqiptarë më tepër, por këta janë, të shumtën, katolikë, marrëdhëniet e të cilëve me shqiptarët myslimanë nuk kanë qenë kurrë të mira. Shpërngulja e shqiptarëve në Turqi gjithashtu do të bëhej në rrethana të reja, sepse nuk do të ekzistonte kurrfarë aksioni më i fortë për pengimin e saj.
    Beograd, më 30 janar 1939
    (Marrë nga libri: Hivzi Islami, SPASTRIMET ETNIKE / Politika gjenocidale serbe ndaj shqiptarëve, Botoi DUKAGJINI, Pejë, 2003.

    Shënim i redaksisë:

    Ky elaborat iu dërgua për botim LSHA-së dorazi nga Prishtina prej dy shkrimtarësh voxistë. Ndërmjetësi ka qenë poeti Xhevahir Spahiu, i cili e kreu ndershmërisht detyrën e ngarkuar, anipse LSHA nuk e botoi kurrë projektin e zi të shkrimtarit nobelist serb, Ivo Andriq. Botohet për herë të parë në Shqipëri.

  2. Anetarët më poshtë kanë falenderuar forum126 për postimin:

    bsdev (03-03-2017)

  3. #2
    i/e regjistruar Maska e Brari
    Anëtarësuar
    23-04-2002
    Postime
    18,826
    kto punet e Andricit nuk botohen per here te pare..
    une i kam lexuar keto gjera ne shqip shume kohe me pare.
    por a ne ndonje liber a gazete te botuar ne Kosove apo ne Shqiperi.. kte nuk e mbaj mend tani sepse kan kaluar nja 20 vite besoj.
    Por ata qe kan studiuar seriozisht historine keto planet e Andricit i kan ditur shume e shume vite me pare.
    Nejse rendesi ka qe ne cdo kohe keto te lexohen e njerzit ti dine.
    Pra autori i Ures mbi Drino etjetj.. praIvo Andrici qe eshte lauruar me cmim Nobel per "humanizem" e harmonine mes popujve.. qe ka dashur kinse te "frymezoje" ne veprat e tije.. ishte ne fakt ndaj shqiptareve nje partizan i Genocidit.

    Ivo pra ishte nje JUGOSLLAV i madh per Ata por nje krokodil dinak e i kulturuar ndaj kombit tone.


    Prandaj ne qe i dime keto gjera me kohe nuk u bem entuziaste kur filloi "shitpord.hja e madhe" me ato te ashtuquajturat komunikatat uck-iste te LPK-se sigurimso enveriste.. sepse e nuhatem se pas kesaj do te vinte ai genocidi i tmerrshem qe ne shqipot smund ta ndalnim.. e qe me syte tane e pame se si Kosova mbaroj.. totalisht.. se si endrra e pune e sakrifica shum vjecare te mijra atdhetareve u ben shkrumb e hi sa hap e mbyll syte..
    dhe kosova jone..u be cader.. ne laprake.. barrake ne stankovac.. e refugjat te lemerisur neper otranto..
    por o Zot i Madh qe je ne Qiell e qe i paske pas do Njerz ne Toke sikurse Klark Wollker Bler Klintonat.. nje thannkju te madhe.. te paharrushme.. qe
    .. na e shpetove Kosoven..

    qashtu..

    pergezime forums per shkrimin..qe ke sjelle..
    Ndryshuar për herë të fundit nga D@mian : 27-08-2006 më 05:01

  4. Anetarët më poshtë kanë falenderuar Brari për postimin:

    bsdev (03-03-2017)

  5. #3
    i/e regjistruar Maska e Kreksi
    Anëtarësuar
    20-11-2004
    Vendndodhja
    Francë
    Postime
    5,631
    Citim Postuar më parë nga Brari
    kto punet e Andricit nuk botohen per here te pare..
    une i kam lexuar keto gjera ne shqip shume kohe me pare.
    por a ne ndonje liber a gazete te botuar ne Kosove apo ne Shqiperi.. kte nuk e mbaj mend tani sepse kan kaluar nja 20 vite besoj.
    Por ata qe kan studiuar seriozisht historine keto planet e Andricit i kan ditur shume e shume vite me pare.
    Nejse rendesi ka qe ne cdo kohe keto te lexohen e njerzit ti dine.
    Pra autori i Ures mbi Drino etjetj.. praIvo Andrici qe eshte lauruar me cmim Nobel per "humanizem" e harmonine mes popujve.. qe ka dashur kinse te "frymezoje" ne veprat e tije.. ishte ne fakt ndaj shqiptareve nje partizan i Genocidit.

    Ivo pra ishte nje JUGOSLLAV i madh per Ata por nje krokodil dinak e i kulturuar ndaj kombit tone.


    Prandaj ne qe i dime keto gjera me kohe nuk u bem entuziaste kur filloi "shitpord.hja e madhe" me ato te ashtuquajturat komunikatat uck-iste te gorillave te LPK-se sigurimso enveriste.. sepse e nuhatem se pas kesaj do te vinte ai genocidi i tmerrshem qe ne shqipot smund ta ndalnim.. e qe me syte tane e pame se si Kosova mbaroj.. totalisht.. se si endrra e pune e sakrifica shum vjecare te mijra atdhetareve u ben shkrumb e hi sa hap e mbyll syte..
    dhe kosova jone..u be cader.. ne laprake.. barrake ne stankovac.. e refugjat te lemerisur neper otranto..
    por o Zot i Madh qe je ne Qiell e qe i paske pas do Njerz ne Toke sikurse Klark Wollker Bler Klintonat.. nje thannkju te madhe.. te paharrushme.. qe
    .. na e shpetove Kosoven..

    qashtu..

    pergezime forums per shkrimin..qe ke sjelle..
    E pergezoje forum 126 per sjelljen e ketije dokumenti kaqe te rendesishem ketu ne kete rubrike.
    Po ju kisha lutur ndonjerit nese ka mundesi qe ky dokument te vendoset edhe ne gjuhet tjera se siç e tha edhe Brari, keto i kemi lexuar ne shqipe po si te jete e mundur ose te perkthehet ne dy gjuhet se paku, frengjishte dhe anglishte, ka rendesi te madhe.

    Qe ra kjo tem, desha te flase me kete raste ne emer te Kadares së Madh, i cili ne parathenjen e librit te Qosjes botuar ne Paris para 10 vitesh, ai e permend edhe kete tekste famekeqe te Andriçit ku per here te pare opinjoni i jashtem u njohtua me elaborate te tilla nga njerez gjoja "human"para syve te botes kurse ne anen tjeter jane marrur me laborime te tilla si Andriqi si Qubrilloviçi per te gjetur metoda e manevrime diabolike per ti zhdukur shqiptart nga ballkani, andaje ne gjenerata e re shqiptare nuk duhet tua falim ketyre mistrecave e gjakpirsve kete dinakeri por do bojkotojme qe kurr ne trojet shqiptare mos te botohen librat e tyre te zeza ne asnje shtypshkronje e as mos te zihet ne goje emri i tyre pepose ketije pamfleti te zi qe te njihemi perhere me synimet serbe ndaje popullit shqiptar.

    Mallkuar qofshin armiqet e popullit shqiptar !

  6. #4
    Restaurator Orbis Maska e Baptist
    Anëtarësuar
    20-11-2004
    Postime
    8,690
    Ne jemi budallenje. Ivo Andriqit do ti terhiqej cmimi Nobel, pa asnje hamendje po te kishte shqiptare qe e meritojne lirine dhe dinjitetin. Kjo kurre nuk do te mbetej keshtu po te kishte te bente me popullin hebre edhe po te ishin zhdukur te gjithe pos njerit. Ai nje do te bente cmos qe te denohej edhe per se vdekuri dhe jo vetem ti hiqej cmimi nobel i paqes nje krimineli qe hartoi plane per gjenocid ndaj popullit te tij. Po jo ne!
    Tmerr!!!

  7. #5
    alpha dominant Maska e D@mian
    Anëtarësuar
    20-09-2005
    Vendndodhja
    Boston, MA
    Postime
    1,170
    Citim Postuar më parë nga Kreksi
    Po ju kisha lutur ndonjerit nese ka mundesi qe ky dokument te vendoset edhe ne gjuhet tjera se siç e tha edhe Brari, keto i kemi lexuar ne shqipe po si te jete e mundur ose te perkthehet ne dy gjuhet se paku, frengjishte dhe anglishte, ka rendesi te madhe.
    Anglisht:

    1939
    Ivo Andric:
    Draft on Albania

    Blunt in its nationalist ideology is the "Draft on Albania" written in 1939 by the well-known Bosnian Serb short-story writer and novelist Ivo Andric (1892-1975). Andric was educated in Zagreb, Graz and Vienna. After World War I, he joined the diplomatic service and served as Yugoslav ambassador to Berlin in 1940. The best known of his many prose works is: "The Bridge on the Drina," London 1959. In 1961, he was awarded the Nobel Prize for Literature.

    I. The Balkan War and Albania

    Access to the Adriatic for the Serbian Army

    According to a secret appendix to the treaty of alliance between Bulgaria and Serbia, dated 29 February 1912, Serbia was granted a right to the territories to the north and west of the Shar mountains previously held by Turkey. In connection with this provision, Serbian troops, in order to provide their country with an access to the sea, advanced on Lezha on 15 November 1912 and gradually took possession of the whole of northern Albania right down to Tirana and Durrës. On 25 November 1912, Pašic published a statement in the London Times indicating that Serbia claimed Durrës with a considerable hinterland.

    The Establishment of an Autonomous Albania

    On 20 December 1912, however, the Conference of Ambassadors in London resolved to set up an autonomous Albania, giving Serbia only the right to a trading outlet on the Adriatic Sea. On 20 March 1913, the same conference resolved to cede Shkodra to Albania. Montenegro refused to accept the decision of the Great Powers and was supported in this regard by Serbia, which sent troops to reinforce the siege of Shkodra. The Great Powers countered (on 21 March) with a naval demonstration, only Russia abstaining. Austro-Hungarian, English, French, German and Italian destroyers gathered in the vicinity of Bari and forced Serbian troops to retreat from their positions in the Shkodra region.

    The Blockade of the Montenegrin Coast

    On 12 April, the Great Powers announced a blockade of the Montenegrin coastline. The Montenegrin government, however, persisted in its siege of Shkodra, which finally capitulated on 20 April. King Nikolla of Montenegro was, nonetheless, force to yield, and on 4 May, in a telegramme sent to Sir Edward Grey, he ceded Shkodra to the Great Powers. The international occupation of Shkodra was to last from 5 May 1913 to the beginning of the World War.

    II. Serbia and Greece Divide their Spheres of Influence in Albania

    Though under pressure from the Great Powers, primarily from Austria, Serbia did not give up hope, despite the fact that it had been forced to retreat from the Adriatic and northern Albania.
    The spheres of influence of Greece and Serbia in the newly established autonomous Albania were laid down in a declaration which formed a secret appendix to the treaty of alliance, dated 19 May 1913, between Greece and Serbia. The territory north of the Seman river from the sea up to the mouth of the Devoll river, and north of the Devoll river up to Mount Komjan was to be within the Serbian sphere of influence. The regions of Albania south of this line were to belong to the Greek sphere of influence. In case of riots in Albania, the two countries were to reach an agreement on the position they would adopt. These are the maximum demands which we presented to Albania in a written document.

    III. The London Agreement and Albania

    The London Agreement, signed on 26 April 1915 between France, Great Britain, Russia and Italy, contained the following provisions with regard to Albania:

    1. The note to Article 5 states: "The following Adriatic territory shall be assigned by the four Allied Powers to Croatia, Serbia and Montenegro:... And, in the Lower Adriatic (in the region interesting Serbia and Montenegro) the whole coast from Cape Planka as far as the River Drin, with the important harbours of Spalato, Ragusa, Cattaro, Antivari, Dulcigno and St. Jean de Medua... The port of Durazzo to be assigned to the independent Moslem State of Albania."

    2. Article 6 reads as follows: "Italy shall receive full sovereignty over Valona, the island of Saseno and surrounding territory of sufficient extent to assure defence of these points (from the VoVussa to the north and east, approximately to the northern boundary of the district of Chimara on the south)."

    3. Article 7 reads as follows:... "and if the central portion of Albania is reserved for the establishment of a small autonomous neutralised State, Italy shall not oppose the division of Northern and Southern Albania between Montenegro, Serbia and Greece, should France, Great Britain and Russia so desire... Italy shall be charged with the representation of the State of Albania in its relations with foreign Powers."

    As early as 1915, therefore, the Great Powers had adopted the principle of a partition of Albania and conceded that Italy, Serbia and Greece had vested interests in Albania. The two Balkan countries were granted the right to revise borders, whereas Italy was granted Vlora as well as a protectorate over rump Albania.

    IV. Albania at the Peace Conference

    The Standpoint of the Great Powers

    At the peace conference, allied forces (France, Great Britain and the United States of America) initially proposed for Albania the southern and eastern borders which had been established at the London Conference of 1913. The allied forces recognized Italy's full sovereignty over Vlora and the requisite hinterland, giving Italy, in addition, a mandate to administer the independent state of Albania under the control of the League of Nations (Memorandum of 9 December 1919).

    Our Standpoint

    (Against the mandate of Italy. In favour of an independent Albania. Arguments for the revision of borders and for our acquisition of Shkodra and northern Albania).

    In our reply of 8 January 1920, we rejected the proposal for giving Italy a mandate over Albania, pointing out that this would be a repeat of the Bosnia-Hercegovina issue. "This resolution," we said in our reply, "would create an offensive border in Italy's favour against our country which, for its part, would be deprived of protection. This would mean an offensive advantage to one side and a strategic disadvantage to the other."
    For economic and strategic reasons, we asked for a revision of the border in our favour (the middle of the Drin and Buna rivers, as well as Kelmendi and Kastrati), as foreseen at the London Conference of 1913. In addition to this revision, our delegation declared that the best solution for Albania would be the establishment of an independent state within the borders of 1913 and of an autonomous administration.
    If this solution were not to be adopted, or if the southern part of Albania were to belong to other countries, our delegation would asked for the northern part of Albania down to the Drin river. "Our country has ancient claims on these areas, as our memorandum states. Shkodra is the one-time capital of Serbian rulers. Our nation has shed much blood for Shkodra, in particular during the 1913 war which cost Serbia the lives of several thousand soldiers and cost Montenegro one-third of its army. In order to comply with the wish of the Great Powers, Serbian and Montenegrin troops withdrew from Shkodra and the northern part of Albania in 1913. Austria had mobilized its forces and threatened war. Shkodra could have belonged to Montenegro, had Montenegro agreed to cede Lovcen to Austria or have it neutralized. But, Montenegro refused to cede this position of strategic importance to Austria."
    "The Drin valley, together with Shkodra, forms a geographical and economic entity with Montenegro and borderland areas of Serbia. For central Serbia and for Montenegro, the Drin valley is the only direct and indeed the shortest natural outlet to the Adriatic. The vital Danube-Adriatic railway should pass through the Drin valley. The Conference of Ambassadors, held in London in 1913, recognized Serbia's right of access to the sea."
    "Shkodra is also intimately linked to the Buna river which provides Montenegrin trade with a natural outlet to the sea. From as early as the Treaty of Berlin, Montenegro has enjoyed the right of free navigation down the Buna river. Most of Lake Shkodra belongs to Montenegro. Due to Turkish negligence, the best Montenegrin lands are still flooded by the waters of Lake Shkodra. Our country is, therefore, most interested in regulating the Buna and Drin rivers, not only for navigation down the Buna, but also because 12,000 to 20,000 hectares of very fertile land could thereby be drained and an equal area could be ameliorated. Two-thirds of this land belongs to Montenegro."

    The Italian Standpoint

    (According to the memorandum of 10 January 1920)

    1. Italy requests of the League of Nations a mandate to administer the independent state of Albania.

    2. The northern and eastern borders of Albania will be those drawn at the Conference of London. The southern border will be a matter of further examination.

    3. Italy will be granted sovereignty over the city of Vlora, with enough hinterland for its protection and economic development.

    The Allies Agree that Shkodra and Northern Albania be Annexed by Yugoslavia

    Proposing a comprehensive solution to the Adriatic question, Clemenceau, who was chairing the Peace Conference, said to Pašic and Trumbic on 13 January 1920, with regard to the cession of Rijeka to Italy: "The SHS state (i. e. the Kingdom of the Serbs, Croats and Slovenes) will thus ascend to the zenith of its power, even without the acquisition of Shkodra, the Drin and San Giovanni di Medua (Shëngjin)."
    We did not agree to this, in view of the fact that Italy retained Vlora and got its mandate over Albania.

    Our Final Reply at the Peace Conference

    In our final reply at the Peace Conference, on 14 January 1920, we stated that we still held the view that the best solution would be that the administration of Albania, within the borders drawn in 1913, be conferred to a local, autonomous government with no authority being held over it by any foreign power. If this solution, however, was not accepted and parts of Albanian territory were to be ceded to other countries, our delegation would then lay claim to part of northern Albania (a map with delineated borders was submitted), for which it promised an autonomous regime.

    The Standpoint of the Late Pašic

    When it seemed certain that the Allies would allow Italy to consolidate its hold over central Albania, the chairman of our delegation, Pašic, informed the government in Belgrade at the end of 1919 that the moment had come for us, "compelled by circumstance, to change our policy towards Albania." This letter reads as follows:
    "Given that, because of Italian encroachment and of the support which Italy receives from the Powers, we cannot return to the situation which existed in Albania prior to the evacuation of our army and prior to the regime of Esad Pasha, and given that the Albania we favour will not come to be because the Allies have agreed to cede Vlora and its hinterland to Italy and to give Italy a protectorate over certain parts of Albania, we must, under such circumstances, stake our claims to different and better borders with the part of Albanian territory to come under the Italian protectorate."
    "The 'minimum' we will accept from the Allies is: the border along the Black Drin river down to the confluence of the White Drin river and from there along the Great Drin river down to the sea."
    "We should also claim a 'maximum', so that Italy receives as little territory as possible. The maximum of our claims should be: the Mat river to its source, and hence directly eastwards to the Black Drin river. The Mat and Drin rivers would thus constitute our borders with the Italian protectorate."

    V. The Italian Occupation of Albania in the Aftermath of War and its Definitive Withdrawal after Failure in Vlora

    Once the war was over, Italian troops, on the basis of an Allied military resolution, occupied the entire territory of Albania including the northern part which had been accorded to us under the London Agreement. Shkodra alone was under the joint occupation of French and Italian troops.
    In view of the hostile attitude taken by Italy towards the SHS state (the Kingdom of the Serbs, Croats and Slovenes) at the time, we considered Italy's military occupation of Albania a grave threat to our existence. A bitter struggle was waged between the Italians and us on Albanian territory. The Italians hence raised the issues of Montenegro and Macedonia, as well as the idea of a Greater Albania extending right to Kaçaniku / Kacaniku. We took action against them, at times secretly and at times overtly, by bribing Albanian leaders and by countering with the idea of an 'independent Albania' and of the 'Balkans for the Balkan peoples'.
    The dissatisfaction of the Albanian population, which we supported, compelled the Italians to pull their troops out of inland Albania at the beginning of 1920 and to concentrate them in the vicinity of Valona (Vlora), from which region they were forced to withdraw in June of that year after an accord had been reached with the Tirana government for the evacuation of all Albanian territory, including the island of Sazan.
    The evacuation of Albania was accomplished as a result of organized resistance on the part of the Albanians, though one should not forget the fact that Italy was politically and militarily very weak at the time. Even at the present day, there are Albanians who think they could drive the Italians out of Albania whenever they liked. This self-confidence will prove fatal to them because they do not realize that the fascist regime in Italy is not the same as the Italy of 1920 under the parliamentary governments of Nitti, Giolitti and Facto.

    VI. Albania before the Conference of Ambassadors

    As the evacuation of Italian troops from Albania clarified the situation on the ground, the Conference of Ambassadors was in a position by November 1921 to take a decision on the recognition of Albania as an independent and sovereign state. In contrast to earlier promises, i. e. for Vlora and for a mandate over Albania, the Great Powers recognized only Italy's special interest in the maintenance of Albanian independence. Albania became a member of the League of Nations, hoping that this would help ensure and sustain its independence.
    Before the Conference of Ambassadors met, we endeavoured once again, though in vain, to have the borders revised and moved down towards Shkodra and the Drin river, citing historical reasons for Shkodra and economic and communications reasons for the Drin. The French expert at the Conference, Larochue, consoled us with these words: "The royal government made a mistake by not adopting the French proposal at the time for the partition of Albania. Pašic had agreed to the idea, but the government in Belgrade rejected it." In order to get the Italians out of Vlora, we had to abandon Shkodra and the border extending down to the Drin river.
    Since we had permanently endorsed the indivisibility of Albanian territory, as set forth in 1913, and Albanian independence, it could be assumed that the solution proposed by the Conference of Ambassadors was satisfactory to us. This has not been the case, however. We have been running into difficulties in our relations with Albania and in our relations with Italy over Albania, even though Albania has been proclaimed an independent country and has been granted membership in the League of Nations.

    The Republic of Mirdita

    Since the Conference of Ambassadors had taken a decision on the borders of Albania and on the conditions for its independence, we signed a co-operation agreement with the leaders of Mirdita in the middle of 1921. This agreement envisaged the setting up of an independent Mirdita republic which would be protected by the armed forces of the SHS state (the Kingdom of the Serbs, Croats and Slovenes) and whose interests abroad would be represented by the Belgrade government. The Tirana government suppressed this movement and we were subsequently accused and condemned before the League of Nations.

    VII. The Rome Pact, Pašic, Mussolini and Albania

    In spirit, the Rome pact of January 1924 stipulated that both Rome and Belgrade respect the independence of Albania and the principle of non-interference in the country's internal affairs, and that they exchange information about developments in Albania. This did not, however, hinder the Italian government from backing Fan Noli in June 1924 in his rebellion against Ahmet Zogu, nor did it hinder our government from making it possible for Ahmet Zogu to launch an attack on Albania in December of the same year from our territory, and to seize power. Neither Rome nor Belgrade could resist intrigues and appeals from their Albanian 'friends' who requested support to exercise or assume power, promising loyalty and co-operation in return, and who then changed their minds at the first opportunity.

    VIII. The Tirana Pact and its Implications

    Giving instructions to our representatives in Albania, the late Pašic used to say to them: "We want an independent, but a weak and unstable Albania." Time has shown that such a wish was impossible. A weak and unstable Albania had to ask for support and protection wherever it could find it. A regime which was threatened by Italy would turn to us, whereas a regime which we wanted to overthrow would turn to Italy for protection.
    In 1926, a weak and unstable Albania requested the protection and support of Italy. Having received initial guarantees for his regime, Ahmet Zogu later, in 1927, consented to the conclusion of a twenty-year military alliance and received hundreds of millions of lire for public works. Both economically and financially, he thoroughly subordinated Albania to Italy and took on many Italian advisors. A situation was thus created which much resembled the kind of protectorate we had opposed at the Peace Conference.
    The greatest threat to us from Albania in recent years has been the military buildup, as well as fortifications and irredentist activities. We saw a threat in all Italian activities and in the 'offensive border' which we had opposed in Paris when the Allies proposed that Italy be granted a mandate over Albania.
    It is of interest to note here that we protested and opposed the Italian penetration of Albania and the Balkans, but none of the other Balkan countries supported us on this issue. The two Mediterranean naval powers, France and England, did not oppose the blockade of the Adriatic Sea. Indeed, Sir Austen Chamberlain consented to the Tirana pact at his meeting with Mussolini in Leghorn (Livorno) in 1926. French representatives in Tirana constantly advised King Zogu to avoid conflict with the Italians.

    IX. The Italian-Yugoslav Friendship Pact of 25 March 1937

    As long as they maintain friendly relations towards one another, Italy and Yugoslavia can agree on Albania, based on the following: Italy has a vested interest in Vlora and we should not threaten this part of the Albanian coast. We should acknowledge and respect Italy's interest. It is in Yugoslavia's vital interest that we not be threatened on our own borders in southern Serbia, both in Kosovo (inhabited by Albanians) and in the Shkodra / Montenegro region. This was no doubt taken into consideration in the secret protocol supplementing the friendship pact, which also envisaged a stop to further fortifications in the Librazhd and Milot regions. As far as financial and economic interests in Albania are concerned, we do not have, nor do we intend to invest any considerable funds there. Our side thus offers no competition or objections to the Italians, provided of course that they comply with the second secret obligation towards us which they undertook two years ago, i. e. that they seek no special privileges in their political, economic and financial activities which would directly or indirectly compromise the independence of the Albanian state.
    The friendship pact of 25 March 1937 has thus created a tolerable 'modus vivendi' for us and for Italy on Albanian soil, where in the past we have so often been involved in conflicts and mutual suspicions.
    A quite different question is whether this truce in Albania will pass the test of time in view of the much more tense and complex situation in the Mediterranean and in the Balkans.

    X. Maintaining or Changing the Status Quo

    The Independence of Albania has been Weakened but not Destroyed

    The independence of a country is a concept which constantly changes in meaning for its neighbours. This independence can be either complete or reduced, depending on circumstances. As to present-day Albania, one cannot say that its domestic and foreign policies are independent of Italy. Yet, Albania is considered an independent state by the international community. According to international law, the Albanian coastline in not Italian, but rather under the sovereignty of that Balkan country. Italy has not yet encroached upon the Balkans. Italy possesses sovereign territory in Zadar, but this does not offer any possibility for further expansion. Italy also exerts influence in Albania, but it has no freedom of action there compared to that in its own country. The Albanians are still showing opposition to Italian penetration by putting obstacles in its way and slowing it down.

    'The Balkans for the Balkan Peoples'

    The traditional policy of Serbia has been 'The Balkans for the Balkan peoples'. This principle was applied earlier in the struggle against the Ottoman Empire and against the Austro-Hungarian monarchy. Yugoslavia made efficient use of it in its struggle against the provisions of the London Agreement which allowed Italy to advance into Dalmatia and Albania. This principle, in our view, has always constituted the best guarantee for peace in the Balkans, for co-operation between the Balkan nations and for their unimpeded development. The presence of any of the Great Powers in the Balkans means opening the floodgates to intrigue and invasion.

    Italian Expansion

    Is it conceivable that Italy, having made itself lord of southern and central Albania, will confine itself to that narrow strip of coastline? We did not believe this would be the case twenty years ago when the Great Powers offered Vlora and its hinterland to Italy. It is even harder to believe it now that Italy is showing much more swagger and bravado in its foreign policy.

    A Dangerous Precedent

    When a non-Balkan Great Power seizes a part of Balkan territory on which it has no ethnic claims whatsoever, this constitutes a dangerous precedent for us and for all the peoples of the Balkans. Other Great Powers could come up with similar claims from other directions. The case of Italy in Albania is a particular threat to us because the London Agreement first recognized not only Italy's claims to southern Albania, but also to Dalmatia. The revival of the provisions of the London Agreement in one part of the Balkans creates a dangerous precedent for the revival of other provisions, too.

    The Partition of Albania

    In dealing with this issue in a comprehensive manner, it should be stressed that we must avoid an open or covert conflict with Italy at all costs. We must also avoid allowing Italy to occupy all of Albania, which would pose a threat to us in sensitive areas such as the Bay of Kotor and Kosovo.
    Taking the above into consideration, we regard the partition of Albania as a necessary and inevitable evil and as a great disadvantage to us, but one from which we must nonetheless endeavour to derive as much benefit as possible, i. e. we must take advantage of the lesser of two evils.

    Our Compensations

    These compensations are registered in documents which were prepared twenty years ago when the question of a partition of Albania was being discussed.
    The maximum we set and asked for at that time was the border along the Mat and Black Drin rivers to ensure the strategic security of Montenegro and Kosovo. We would also have to ensure the basins of Lakes Ohrid and Prespa by annexing Pogradec as well as the Slav villages of Mali i Thatë / Golo Brdo and those between Prespa and Korça.
    Taking possession of Shkodra could, in this case, be of great moral and economic significance. It would enable us to carry out major waterworks activities and to recuperate fertile land needed to feed Montenegro. The presence of northern Albania within the framework of Yugoslavia would facilitate the existence of new communications links between northern and southern Serbia and the Adriatic.
    After the partition of Albania, Kosovo would lose its attraction as a centre for the Albanian minority which, under the new situation, could be more easily assimilated. We would eventually gain 200,000 to 300,000 Albanians, but these are mostly Catholics whose relations with the Moslem Albanians have never been good. The deportation of Moslem Albanians to Turkey could then be carried out since, under the new circumstances, there would be no major impediment to such a move.

    [Taken from Elaborat dra Ive Andrica o Albaniji iz 1939. godine. ed. Bogdan Krizman. in: Casopis za suvremenu povijest, Zagreb, 9 (1977), 2, p. 77-89. Retranslated from the Serbo-Croatian by Robert Elsie, on the basis of an existing English version. First published in R. Elsie, Gathering Clouds: the Roots of Ethnic Cleansing in Kosovo and Macedonia, Dukagjini Balkan Books (Peja 2002), p. 131-148.]

    Marre prej http://www.albanianhistory.net/texts/AH26.html
    Gjithashtu nje dokument shume interesant dhe i perdorshem eshte planveprimi per spastrimin etnik te shqiptareve i hartuar nga Vaso Cubrilovic ne fund te viteve 30'.
    Ndryshuar për herë të fundit nga D@mian : 26-08-2006 më 18:23
    FLUCTUAT NEC MERGITUR

  8. Anetarët më poshtë kanë falenderuar D@mian për postimin:

    bsdev (03-03-2017)

  9. #6
    Perjashtuar Maska e kurkushi
    Anëtarësuar
    24-06-2005
    Vendndodhja
    Shqiperi.Mund te udhetoj pa vize hyrese ne tere boten "interesante"
    Postime
    446
    Citim Postuar më parë nga Brari
    Prandaj ne qe i dime keto gjera me kohe nuk u bem entuziaste kur filloi "shitpord.hja e madhe" me ato te ashtuquajturat komunikatat uck-iste te gorillave te LPK-se sigurimso enveriste.. sepse e nuhatem se pas kesaj do te vinte ai genocidi i tmerrshem qe ne shqipot smund ta ndalnim.. e qe me syte tane e pame se si Kosova mbaroj.. totalisht.. se si endrra e pune e sakrifica shum vjecare te mijra atdhetareve u ben shkrumb e hi sa hap e mbyll syte..
    dhe kosova jone..u be cader.. ne laprake.. barrake ne stankovac.. e refugjat te lemerisur neper otranto..
    por o Zot i Madh qe je ne Qiell e qe i paske pas do Njerz ne Toke sikurse Klark Wollker Bler Klintonat.. nje thannkju te madhe.. te paharrushme.. qe
    .. na e shpetove Kosoven..

    qashtu..

    pergezime forums per shkrimin..qe ke sjelle..
    Eh,
    keto planet e Andriqave dhe viqave tjere shqipfoles ne LPK-ja i kemi dijtur pa u shkruar fare nga keta Viqa dhe bashkeviqa.
    Per kete ne Enveristat u vuam te paret ne balle te demaskimit dhe luftimit te ketyre Andriqave te Jugosllavise dhe atyre te shqiperise dhe Kosoves. Pa LPK_UçK-ENVERISTAT- asgje nuk do te ecte as qe do te ece perpara asnjehere per shqiptaret dhe kete ne tera trojet shqiptare e jo vetem ne Kosoven e pergjysmuar te sotme...
    B*the lepires Viqashqipfoles ka mjaft,ka shume por keta asnjehere s`do arrijne te vendosin per fatin e Kombit shqiptar para Krijuesit te Shtetit shqiptar, mbrojtesit te shqiptarise ne tere hapesiren etnike shqiptare dhe ne diaspore qe jane Enveri-zmi-LPK-ja UçK-ja,LKçk-ja,AKSH-ja dhe VETVENDOSJA!
    Meqe tema ishte per Andriqin dhe Andriqat ju keni patur te drejte t`i bashkangjiteni Viqave te juaj por jo te perpiqeni te njollosni A-ne e Kombit!
    Ndryshuar për herë të fundit nga D@mian : 27-08-2006 më 05:02

  10. Anetarët më poshtë kanë falenderuar kurkushi për postimin:

    bsdev (03-03-2017)

  11. #7
    Mjedisor Maska e Edvin83
    Anëtarësuar
    20-03-2006
    Vendndodhja
    Tallinn
    Postime
    4,670
    Paska ende psikopate te tille qe besojne qe Enveri u beri mire shqiptareve ne Kosove (! ?). Lexo pak per masakren e Tivarit, me urdher te kujt u be dhe si u ekzekutua nga enveristet.
    http://en.wikipedia.org/wiki/Tivar_massacre

  12. #8
    Mjedisor Maska e Edvin83
    Anëtarësuar
    20-03-2006
    Vendndodhja
    Tallinn
    Postime
    4,670
    Lexoni pak projektin e madh te Cubrilovicit....
    http://aacl.com/expulsion2.html

  13. #9
    Perjashtuar Maska e fejer_nagy
    Anëtarësuar
    18-08-2005
    Vendndodhja
    këtu
    Postime
    231
    Paska ende psikopate te tille qe besojne qe Enveri u beri mire shqiptareve ne Kosove (! ?). Lexo pak per masakren e Tivarit, me urdher te kujt u be dhe si u ekzekutua nga enveristet.
    Enveri ishte tock, mër. Nuk mund të pritet nga një tock të bëj nacionalistin. Aq më pak të mendosh që një tock do ndihmojë apo do u bëj mirë kosovarëve. E pamundur! Duhet të jesh me të vërtetë psikopat të besosh, apo të shpresosh, një gjë të tillë ....
    ..... klerik politikan apo politikan klerik?

  14. #10
    Perjashtuar Maska e kurkushi
    Anëtarësuar
    24-06-2005
    Vendndodhja
    Shqiperi.Mund te udhetoj pa vize hyrese ne tere boten "interesante"
    Postime
    446
    Citim Postuar më parë nga Edvin83
    Paska ende psikopate te tille qe besojne qe Enveri u beri mire shqiptareve ne Kosove (! ?). Lexo pak per masakren e Tivarit, me urdher te kujt u be dhe si u ekzekutua nga enveristet.
    http://en.wikipedia.org/wiki/Tivar_massacre
    Psikopate,Idiote,kriminele,trathtare dhe vettrathtare,te marre,te semure dhe analfabete eshte stermbushur tani Shqiptaria...kjo po shihet qarte...por edhe kjo eshte nje rruge zhvillimi per Kombin shqiptar.Pa u bere keq,asnjehere s`behet mire.Keto barera te egra qe na i mbollen te huajt nuk zhduken vete por duhet zhdukur me pune.
    Projektet e Andriqit dhe Qubrilloviqit kane arrijtur te realizohen keto 15 vite Krimikracie mbi shqiptaret dhe me teper se q`e kane paraprogramuar ata.

    Nese çdo gje eshte diçka, mosdija, nuk eshte edhe ajo diçka si e mendoni ju!
    Mire qe askujt s`ia ndalon dot mendimet,edhe nese ia ndalon shpehjen e tyre!

  15. Anetarët më poshtë kanë falenderuar kurkushi për postimin:

    bsdev (03-03-2017)

Tema të Ngjashme

  1. Ismail Kadare
    Nga King_Arthur në forumin Elita kombëtare
    Përgjigje: 406
    Postimi i Fundit: 28-01-2023, 21:03
  2. K. Frasheri: Ismail Kadare, i subvencionuari i diktaturës
    Nga Xhuxh Xhumaku në forumin Tema e shtypit të ditës
    Përgjigje: 130
    Postimi i Fundit: 16-10-2011, 08:32
  3. Vdiq shkrimtari nobelist Naguib Mahfouz
    Nga ClaY_MorE në forumin Enciklopedia letrare
    Përgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 02-09-2006, 14:29
  4. Projekti i zhdukjes së shqiptarëve - Ivo Andriq
    Nga Dita në forumin Çështja kombëtare
    Përgjigje: 23
    Postimi i Fundit: 26-02-2005, 18:46
  5. Projekti amerikan për Lindjen e Mesme të Madhe
    Nga ORIONI në forumin Problemet ndërkombëtare
    Përgjigje: 54
    Postimi i Fundit: 26-01-2005, 11:20

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •