Nga greqishtja, ka kėtė kuptim:Postuar mė parė nga Albo
Dhoska=lavdi
Ortho=orthio=drejt (nė kėmbė)
Nėse sot, pėlqehet tė thuhet "orthodhoksia", ėshtė tjetėr mesele... por gjithnjė ėshtė thėnė ORTODOKSIA... nė SHQIP e kam llafin.
Nga greqishtja, ka kėtė kuptim:
Dhoska=lavdi
Ortho=orthio=drejt (nė kėmbė)
Nėse sot, pėlqehet tė thuhet "orthodhoksia", ėshtė tjetėr mesele... por gjithnjė ėshtė thėnė ORTODOKSIA... nė SHQIP e kam llafin.
Mungese kulture eshte te shkelesh me kembe Kongresin e Drejtshkrimit. Ti ke lindur pas vitit '72, keshtu qe kete mungese kulture e kishin edhe prinderit e tu.
Dhe sinqerisht eshte edhe mungese kulture te fshish postimet e te tjereve kur ato nuk cojne uje ne mullirin tend.
Ignore List: Den Bossi
Per mua ska shume rendesi emertimi i kishes. Sido qe te shkruhet fjala, termi ngelet grek e sipas etimologjise shpjegohet sipas asaj qe thote Humdinger. Me mire do te ishte te flisnim per vete kishen, politiken e saj, te ardhmen perfaqesimin e te gjithe besimtareve tek ajo (kjo per te gjithe besimtaret e interesuar per kete ceshtje). Kam shume per te folur ne lidhje me kete po besoj se ky forum nuk eshte vendi i duhur.
Ezekiel 25-17.
I say patate, you say patates
I say domate, you say domates
Nuk eshte ashtu si e paraqet Albo.
Ne radhe te pare, krishterimi, po, lindi 2000 vjet me pare, por jo emertimi 'ortodoks' i tij, pasi ky gjeti perdorim fillimisht nga shek.4 dhe gjeresisht vetem atehere kur perandoria lindore romake - pra ajo qe sot njohim si perandori te bizantit - u afirmua si perandori me gjuhe baze greqishten, gje qe ka ndodhur pas shek.6.
Pra emertimi ortodoks i krishterimit nuk eshte nje term 2000 vjecar.
Shkurtimisht, perdorimi i formes 'orthodhoks' eshte rezultat i te qenit Kishe greke i Kishes ortodokse ne jug te vendit, sidomos per periudhen pas rrenies se Kryepeshkopates se Ohrit dhe hyrja direkte nen patrikanen e Stambollit - pra fundshekulli 18, kur dihet se u shtuan ne mase perpjekjet per helenizim, proces qe vazhdoi deri ne fillim te shek.20.
Une besoj se ka qene pikerisht ne kete periudhe dyshekullore qe, nder te tjera, mbeti perdorimi i trajtes 'orthodhoks' te ketij termi.
Nga ana tjeter, gjuha shqipe, qe per dymije vitet e fundit, ka qene me shume e lidhur, persa i takon zhvillimeve te veta fonetikore, me latinishten se sa me greqishten, nje ndikim qe me vone shpesh mori ngjyra edhe te liberacionit te saj prej ndikimit lindor, bizantin-grek apo edhe turk dhe orientimit nga te qenit perendimor, si mase mbrojtese prej asimilimit.
Brenda kesaj tendence perendimore, si reagim ndaj asimilimit, eshte edhe laicizimi i shek.20 me ekstremin e vet ateistizimin e viteve 60-90.
Pra, gjuha shqipe u zhvillua brenda ketyre dukurive 1) ndikimi fonetikor latin 2) perendimizimi i mendesise se gjuhes si rruge per daljen nga anadollakizmi (shenim: anadoll nga greqishtja anatoli = lindje).
E pare ne kete aspekt, trajta 'ortodoks' e termit eshte sot me e natyrshme dhe ne perputhje me realitetin e sotem.
Trajta 'orthodhoks-e' tregon, sido qe te jete, lidhjen greke ne te kaluaren dhe percjelljen e atij shqiptimi ne menyre popullorce ne brezat e fundit, duke e mare si te qene saktesine e saj.
Ka dhe disa probleme te tjera. Trajta 'orthodhokse' - ME SA DI UNE (le ta vertetojne ata qe dine mire greqisht) i takon greqishtes moderne. Ne greqishten klasike, besoj se edhe per Koinen, mbaj mend se ne perendim neper shkolla mesohet se nuk ka pasur DH por thjesht D (delta), keshtu qe forma angleze 'orthodox' qe i korrenspondon formes orthodoks, i bie te jete me besnikja me origjinalin.
Sidoqofte, nqs ligjet fonetikore te huazimeve greke nuk lejojne marrjen e 'th'-ve apo 'dh'-ve, por berjen e tyre t, respektivisht d, kjo duhet respektuar, per aq kohe sa shkruajme ne gjuhen zyrtare shteterore.
E mira do te ishte perkthimi i saj ne gjuhen shqipe, ashtu sic kane bere sllavet me perkthimin e saj ne pravo-sllava, gje qe do forconte tiparin kombetar te fese, por fatkeqsisht shqipja nuk eshte shume e pershtatshme per krjime-perkthime kompozitash, ashtu sic eshte gjermanishtja per shembull.
Ortodoks dmth Orto = drejt dhe Doksia = Lavderim, Adhurim por njekohesisht edhe Doktrine.
Prifti katolik Alberti gabon kur e perkthen doksia vetem si doktrine ne paper-in e tij.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 05-06-2006 mė 04:23
Seminarist, jane hebrejte e Aleksandrise ata qe e bene greqishten gjuhen autoritare te Krishterimit pasi vete shkrimet e para te shenjta qe na lane apostujt dhe dishepujt e tyre u shkruajten ne greqisht. Ky eshte shkaku qe edhe sot e kesaj dite te gjithe studiuesit e teologet serioze te Krishterimit mesojne greqisht per te patur nje njohje te dores se pare te Krishterimit nga origjinali ne greqisht.Ne radhe te pare, krishterimi, po, lindi 2000 vjet me pare, por jo emertimi 'ortodoks' i tij, pasi ky gjeti perdorim fillimisht nga shek.4 dhe gjeresisht vetem atehere kur perandoria lindore romake - pra ajo qe sot njohim si perandori te bizantit - u afirmua si perandori me gjuhe baze greqishten, gje qe ka ndodhur pas shek.6.
Pra emertimi ortodoks i krishterimit nuk eshte nje term 2000 vjecar.
Nese ajo qe ti shkruan do te ishte e vertete, atehere renia e perandorise bizantine do te shenonte edhe clirimin e Kishes nga greqishtja.
Perdorimi i greqishtes nga shqiptaret ne liturgji ne Kishe nuk i ben ata te "helenizuar", i kthen ne "orthodhokse djepi". Greqishtja ishte gjuha me te cilen Shen Pavli predikoi ne ate zone dhe gjuha me te cilen shqiptaret pushtuan me zemer Krishterimin.Shkurtimisht, perdorimi i formes 'orthodhoks' eshte rezultat i te qenit Kishe greke i Kishes ortodokse ne jug te vendit, sidomos per periudhen pas rrenies se Kryepeshkopates se Ohrit dhe hyrja direkte nen patrikanen e Stambollit - pra fundshekulli 18, kur dihet se u shtuan ne mase perpjekjet per helenizim, proces qe vazhdoi deri ne fillim te shek.20.
Ti beson se Kisha Orthodhokse shqiptare eshte ndikuar edhe nga sllavishtja, por asnje kodik nga ata 100 qe ruhen ne Muzeun kombetar nuk eshte qendisur ne gjuhen sllave. Nuk e njeh sa duhet Toskerishten dhe as nuk ke nje rrahje personale me traditen e lashte te krishterimit ne jug te vendit. Kjo te pengon qe ne shume raste te ngaterrosh tezat personale per fakt te kryer.Une besoj se ka qene pikerisht ne kete periudhe dyshekullore qe, nder te tjera, mbeti perdorimi i trajtes 'orthodhoks' te ketij termi.
Fonetika e perafert e toskerishtes me greqishten nuk do te thote se shqipja u helenizua nga greqishtja apo anasjelltas, por deshmon ate tezen qe kane hedhur disa studiues se greqishtja dhe shqipja mund te jene shume mire gjuhe me te njejten prejardhje, gjuhe me prejardhje pellazgjike.
Sa e lehte eshte per nje te konvertuar ne orthodhoksi qe te ndryshoje traditen, aq e veshtire eshte per nje orthodhoks djepi te ndryshoje ate traditen qe ka trasheguar. Pra, sipas teje, duhet te ndryshoje emertimi i Kishes nga Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqiperise ne Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqiperise?E pare ne kete aspekt, trajta 'ortodoks' e termit eshte sot me e natyrshme dhe ne perputhje me realitetin e sotem.
Eshte njesoj si te thuash, qe librat e leximit te klasave fillore nuk duhet ti shtypin vjershat e Naimit dhe Cajupit ne origjinal, por duhet ti shqiperojne ne shqipen bashkekohore.
Asnje vlere nuk prodhohet duke iu larguar tradites, prodhohen vetem antivlera. Dhe nuk behet fjale vetem per nje fjale te shkruar qe ne fund te fundit eshte vetem nje fjale, behet fjale per vete afrimitetin dhe kendveshtrimin ndaj Kishes te njerezve. Nuk dallon shume si trend nga trendi i disave qe besimi duhet ti pershtatet kohes, dhe jo njerezit e kohes se sotme besimit.
Albo
Mua me habit fakti se ne keto kater vjet, megjithese ke ndryshuar disa here opinionet perkufizuese te tua fetare, gjate fazes se cdo opinioni ti flet me garanci, si ne 2002 ashtu dhe ne 2006, dhe nuk shoh, te pakten matane kompiuterit, qe te kesh ide ndaj vetes se duhet te mesosh me shume se sa flet, aq me pak qe te kesh sensin e te kuptuarit te gabimeve me oke qe keput larte e poshte.
1. Hebrejte Aleksandrine NUK SANKSIONUAN asnje gjuhe, as greqishten, aq me pak ta benin kete per krishterimin, sepse Bibla (DHV) ne greqisht, pra Septuaginta, perkthimi i te 70-teve u be 200 vjet para se Krishti te lindte!
Se dyti, nuk u sanksionua greqishtja, sepse nuk ka qene ne tradite te Hebrejve te SANKSIONONIN gjuhe, por ka qene thjesht perdorimi i greqishtes per nje lokalitet hebre aleksandrin qe kishin si gjuhe te pare greqishten.
Vete fakti qe - KETO JANE dhe gjerat qe TI NUK DI - ne sindonin hebre te Jamnias, 100 vjet pas Krishtit, Septuaginta nuk u pranua nga Hebrejte si perkthim i autorizuar, flet per kete.
2. Une nuk kam permendur askurrkund nese perdorimi i greqishtes ne liturgji nga shqiptaret helenizon apo jo, POR thashe se TRAJTA 'orthodhoks' i ketij termi eshte mbetje e perdorimit te terminologjise (dhe gjuhes) PURO GREKE ne Kishe, sidomos gjate periudhes qe une permenda, pra shek.18-20. Pra, nuk eshte as FRUT i lashtesise se asaj TRAJTE, as FRUT besnikerie ndaj TRADITES - sepse eshte INJORANCE qe te barazosh TRADITEN me froma gramatikore e fonetikore te ndonje FJALE. Por ne fakt TRADITA per TY ndoshta konsiston vetem ne perdorimin besnik grek te terminologjise ortodokse - e ne kete rast ky eshte problem i yti personal qe ti duhet ta zgjidhesh me tjeter kend.
3. Askurrkund nuk kam thene - thjesht sepse nuk jam ne dijeni te detajeve - se sllavishtja ka ndikuar ne termonilogjine ortodokse te sotme shqiptare, dhe ky eshte thjesht nje FICTION i yti, POR, ndoshta, kam HEDHUR TEZEN e TRYSNISE se formes sllave ortodokse ne mesjete - dhe per te mbeshtetur kete, vec shume autoreve, une te permend albanologun modern gjerman Peter Bartl ne librin e tij - qe ti dhe shume ketu se keni lexuar - "Albanien", i cili, ne pjesen qe flet per krishterimin dhe perhapjen e tij ne Shqiperi, eshte i nje mendimi me ate qe kam thene une para se ta lexoja kete autor.
Se dyti, ti keput GAFE kur thua se Kodiket e gjetur ne Shqiperi nuk jane ne sllavisht, kur ne e KEMI CITUAR qartazi nga vete materialet e sjella ne forum, se PJESE te kodikeve te Beratit pervec greqishtes kane dhe tekste ne sllavonisht. Me pak pune kerkimore mund ti gjesh ne forum.
Askurrkund nuk kam thene me siper, a sne tjeter vend se FONETIKA e shqipes eshte e perafert me ate te greqishtes. Nuk jam i sigurte nese ti e di se per cfare je duke folur. Une thashe se ligjet foentikore te shqipes jane ndikuar keto 2000 vjet nga latinishtja e JO greqishtja - perjashtojme ketu ndikimin FALLS e jo te natyrshem si ne rastet e trajtes 'orthodhoks' qe i ka burimet sic thashe ne kushtet 200 vjeteve te fundit.
Ajo ceshtja e konvertimit dhe nderrimit te tradites do te uroja qe ta kuptoje se pari ne aspektin tend personal individual e po deshe hidh edhe nje sy rreth e qark neper brezat qe perfaqesojne vazhdimesine e tradites tende se sa dine per ortodoksine!
Se fundmi, desha te te them, se TRAJTA 'orthodhoks' eshte nje trajte qe i takon GREQISHTES moderne dhe jo greqishtes klasike.
Sipas rregullave drejtshkrimore qe njohim sot ne kohen e perkthimit te Septuagintes, fjala 'orthodhoks' do lexohej 'ortho-doks' sepse germa 'D' ne ate kohe lexohej DELTA e jo DHELTA, pra po deshe besnikeri me origjinalin, duhet ta lexosh Ortho-doks, ku madje edhe TH-ja eshte me teper aspirante se sa nje TH si ne shqip.
Ne besoren qe lexohet ne Kishe, qe daton nga vitet 325-381 pas.K, thuhet "Besoj ne nje Kishe te Shenjte, KATOLIKE dhe Apostolike" - askund nuk gjehet termi Kishe Ortodokse!
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 06-06-2006 mė 02:47
Sic kisha shkruar dhe ne nje teme tjeter (tek tema Apostolike) sqarova se perdorimi i termit orthodhoks zevendesoi gradualisht termin apostolik:
Termi apostolik deri ne vitin 400 thuhej ne vend te termit orthodhoks. Termi orthodhoks perdorej afersisht nga viti 300 -per here te pare ndeshet tek Methodhios Potaron (Simp. 3,10 8,10)-, por jo kaq shpesh. Term i shpesht per orthodhoks ishte apostolik. Nga mesi i shekullit te katert edhe tutje, pas Athanasit te Madh filloi te perdored me shume termi orthodhoks. Qe atehere termi apostolik humbi kuptimin fillestar. Shume gjera ama ngelen me emrin qe kishin me pare, te tilla ishin Kisha Apostolike, Kanunet Apostolike, Mesimi Apostolik (Apostoliki Dhidhahi), dhe Simboli Apostolik.
Pra, kur thote Albo se termi orthodhoks perdoret ketu e 2000 vjet ka shume te drejte. Me te njejtin kuptim perdorej fillimisht termi apostolik (jo me kuptimin se u perket apostujve por me kuptimin se mbajne traditen dhe besimin e drejte te tyre). Kuptimi eshte i njejte, vetem se ka ndryshuar termi.
Etimologjikisht, termi orthodhoks eshte sinteze e fjales ortho (i drejte) + dhoksa (besim, lavdi). Edhe fjala doktrine eshte produkt i te njejtes rrenje nga folja dhokeo.
Ne greqishten klasike grema Δ (δελτα) perdorej edhe si D edhe si DH. Vetem pas shekullit te II pas Krishtit ruajti shqiptimin si DH kurse D-ja jepej me shkronjat NT. Eshte si tek latinishtja ku shkronja V jepte tingullin V dhe U. Ne greqisht pervec Δ ishte dhe B-ja qe shqiptohej si B dhe si V.
Pra, ne kohen qe perdoret per here te pare termi orthodhoks (atje nga 300) shnderimi i Δ ishte kryer plotesisht ne DH, keshtu qe nuk ke pse te kerkosh Septuaginten.
Kam shpjeguar se Apostolik = Orthodhoks. Ky eshte kuptimi. Pse termi Katolik (qe e theksove) mos nenkupton gje kishen e sotme romanokatolike? Orthodhokset jane katolike, katoliket nuk jane orthodhokse.Ne besoren qe lexohet ne Kishe, qe daton nga vitet 325-381 pas.K, thuhet "Besoj ne nje Kishe te Shenjte, KATOLIKE dhe Apostolike" - askund nuk gjehet termi Kishe Ortodokse!
Tema Apostolike eshte ketu: http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=58497
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Tannhauser : 06-06-2006 mė 08:09
Temen e keni ndryshuar pa te drejte. Tani i ka ndyshuar kuptimi,
Une thashe "pse orthodhoks dhe jo shqip, ortodoks."
Nqs ju keni qejf "orthodhoks" kjo eshte preferenca juaj, une kam qejf qe te bazohem te Fjalori i Gjuhes se Sotme Shqipe.
Ata qe mendojne qe nuk eshte e drejte le te kerkojne nje mbledhje te re te Kongresit te Drejtshkrimit.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Kinezi : 06-06-2006 mė 10:24
Mos shikoni kisha e xhamia feja e shqiptarit ėshtė shqiptaria -Pashko Vasa
Kinez, eshte mire te mesohesh me keto ndryshime shkrimesh apo titujsh. Jane tipike te forumitshqiptar.
Praktikisht funksionon keshtu: Ty te vilen idete dhe vihen ne dispozicion te forumit (me shenje te kundert, kuptohet). Ose me shenjen e Tannhauzerit (i cili ka te njejtat ide te Albos).
Dhe ty te jepet nje shkelm ne prapanice.
Po protestove, do te te thone se ke shkelur rregullat (hajde merre vesh se cfare rregullash, kur as ke fyer njeri as ke dale jashte teme).
Ignore List: Den Bossi
Mbase duhej qe te leshonin nje edikt, ne menyre qe edhe kendveshtrimi yt legalistik i Krishterimit, te pranonte berjen e greqishtes si gjuhe autoritare te Krishterimit. Per ty nuk mjaftojne doreshkrimet me te hershme te Krishterimit qe jane shkruajtur ne greqisht.Hebrejte Aleksandrine NUK SANKSIONUAN asnje gjuhe, as greqishten, aq me pak ta benin kete per krishterimin, sepse Bibla (DHV) ne greqisht, pra Septuaginta, perkthimi i te 70-teve u be 200 vjet para se Krishti te lindte!
Dilemat e para te apostujve te Krishtit, nuk lidheshin vetem me gjuhen apo doreshkrimet, lidheshin edhe me punen misionare te apostull Pavlit, i cili theu shume prej tabuve te hebrejve te kohes, qe sot mund te tingellojne si qesharake. Ata hebrejte qe ti ze ne goje, edhe vete Shen Pjetri, nuk besonin se Pavli duhej te shtrohej ne sofer e te hante buke me jo-hebrejte, as nuk duhej te bente dishepuj jo hebrejte, as nuk duhej te predikonte ungjillin ne gjuhen e popujve jo-hebre.Se dyti, nuk u sanksionua greqishtja, sepse nuk ka qene ne tradite te Hebrejve te SANKSIONONIN gjuhe, por ka qene thjesht perdorimi i greqishtes per nje lokalitet hebre aleksandrin qe kishin si gjuhe te pare greqishten.
Vete fakti qe - KETO JANE dhe gjerat qe TI NUK DI - ne sindonin hebre te Jamnias, 100 vjet pas Krishtit, Septuaginta nuk u pranua nga Hebrejte si perkthim i autorizuar, flet per kete.
Por te gjitha keto tabu per hebrejte, u thyen nga suksesi i punes misionare te Pavlit te cilit i takon merita kryesore e predikimit te ungjillit ne popujt jo-hebrej. Dhe fakti qe hebrejte nuk e pranuan perkthimin greqisht te Dhiates se Vjeter 100 vjet pas Krishtit, nuk do te thote se ne shekujt dhe vitet qe rrodhen deri ne ditet e sotme perkthimi ne greqisht nuk shihet/njihet si ai me autoritari dhe autentiku.
Me duket se ti nuk e di se cfare flet. Cfare gjuhe e mbanin shqiptaret liturgjine ne Kishe qe nga shekulli i IV e deri ne shekullin e XVIII, kur sipas teje na qenkerkan bere perpjekje per helenizimin e Kishes? E mbanin ne greqisht.POR thashe se TRAJTA 'orthodhoks' i ketij termi eshte mbetje e perdorimit te terminologjise (dhe gjuhes) PURO GREKE ne Kishe, sidomos gjate periudhes qe une permenda, pra shek.18-20. Pra, nuk eshte as FRUT i lashtesise se asaj TRAJTE, as FRUT besnikerie ndaj TRADITES - sepse eshte INJORANCE qe te barazosh TRADITEN me froma gramatikore e fonetikore te ndonje FJALE. Por ne fakt TRADITA per TY ndoshta konsiston vetem ne perdorimin besnik grek te terminologjise ortodokse - e ne kete rast ky eshte problem i yti personal qe ti duhet ta zgjidhesh me tjeter kend.
Nese shqiptaret nuk kane perdorur termin "orthodhoks", term qe kane perdorur edhe vete greket, cfare termi tjeter kane perdorur nga shekulli i IV deri ne ate te XVIII?
Une i kam hedhur ne forum materialet mbi kodiket perpiluar nga Theofan Popa dhe po pres qe ti te me gjesh pjeset ne sllavisht te Beratinus 2 apo kodiket e qendisur ne sllavonishte. Pervec 2-3 kodikeve ne latinisht, shkruajtur ne Berat me porosi te Karl Topise, te gjithe te tjeret jane ne gjuhen greke.Se dyti, ti keput GAFE kur thua se Kodiket e gjetur ne Shqiperi nuk jane ne sllavisht, kur ne e KEMI CITUAR qartazi nga vete materialet e sjella ne forum, se PJESE te kodikeve te Beratit pervec greqishtes kane dhe tekste ne sllavonisht. Me pak pune kerkimore mund ti gjesh ne forum.
Shqipja ka 100 vjet qe shkruhet dhe ti me bindje te plote 2000 vjecare me tregon mua qe eshte e ndikuar nga latinishtja. Nese shqipja si gjuhe do te ishte ndikuar nga latinishtja, ajo nuk do te ishte dega e pare e gjuheve indo-evropiane, nje prej 12 gjuheve origjinale te botes, por do te ishte vetem nje dege e gjuheve me prejardhje latine.Une thashe se ligjet foentikore te shqipes jane ndikuar keto 2000 vjet nga latinishtja e JO greqishtja - perjashtojme ketu ndikimin FALLS e jo te natyrshem si ne rastet e trajtes 'orthodhoks' qe i ka burimet sic thashe ne kushtet 200 vjeteve te fundit.
Te thuash se shqipja eshte ndikuar me shume nga latinishtja, eshte njesoj si te thuash se qyteterimi i lashte romak ka nje ndikim me te madh mbi popullsine shqiptare se ai grek, gje qe nuk eshte aspak e vertete. Nese une do te besoja nje gje te tille, atehere do te me duhej te pranoja se shqiptaret nuk jane nje popull aq i lashte sa pretendojne te jene.
Te dish per Krishterimin, nuk te ben te krishtere te mire. Te jetosh besimin tend, te ben te krishtere te mire. Dhe po te levizesh ne jug te vendit, do te gjesh gjurme te pashueshme te krishterimit ne NDERGJEGJEN e atij populli qe diti te ruaje besen per 500 vjet pushtimi turk, 500 vjet perpjekjesh uniatizimi nga Vatikani, 50 vjet ateizmi komunist.Ajo ceshtja e konvertimit dhe nderrimit te tradites do te uroja qe ta kuptoje se pari ne aspektin tend personal individual e po deshe hidh edhe nje sy rreth e qark neper brezat qe perfaqesojne vazhdimesine e tradites tende se sa dine per ortodoksine!
Ti nuk arrin ta shohesh kete, pasi ti e mat besimin e dikujt se sa libra ka lexuar dhe jo me virtytet e jetes se Krishtere.
UNITETI I ORTHODHOKSISĖNe besoren qe lexohet ne Kishe, qe daton nga vitet 325-381 pas.K, thuhet "Besoj ne nje Kishe te Shenjte, KATOLIKE dhe Apostolike" - askund nuk gjehet termi Kishe Ortodokse!
FALĖ VULLNETIT tė Perėndisė, Kisha e Shenjtė, pas rėnies sė shumė skizmave dhe tė vete Patriarkanės Romane, u ruajt nė Dioqezat dhe Patriarkanat greke, dhe vetėm kėto komunitete mund ta njohin njėra-tjetrėn si plotėsisht tė Krishtera qė ruajne unitetin e tyre me Patriarkanat Lindore, ose mund tė hyjne nė kėtė unitet. Sepse ka vetėm njė Zot dhe vetėm njė Kishė, dhe brenda saj nuk ka as polemika dhe as mosmarėveshje.
Dhe prandaj Kisha quhet Orthodhokse, ose Lindore, ose Greko-Ruse, por tė gjitha kėto janė vetėm emėrtime tė pėrkohshme. Kisha nuk duhet tė akuzohet si krenare meqė e quan veten Orthodhokse, duke qenė se e quan veten tė Shenjtė. Kur doktrinat e gabuara tė jenė zhdukur, nuk do tė jetė mė e nevojshme pėr emrin Orthodhokse, sepse atėherė nuk do tė ketė mė Krishtėrim tė gabuar. Kur Kisha ta kėtė shtrirė veten e saj, ose kur tė gjitha kombet tė kenė hyrė brenda saj, atėherė tė gjitha apelimet do tė marrin fund; sepse kisha nuk ėshtė lidhur me ndonjė lokalitet; ajo as nuk e mburr veten pėr ndonjė Seli tė Shenjte apo territor, as nuk ruan trashėgiminė e krenarisė pagane; por e quan veten njė Kishė e Shenjtė Katolike dhe Apostolike; duke e ditur se e gjithė bota i pėrket asaj, dhe se asnjė lokalitet brenda saj nuk ka ndonje rėndėsi tė veēantė, por vetėm pėrkohesisht mund, dhe duhet, tė shėrbėjė pėr lavdėrimin e Emrit tė Zotit, sipas Vullnetit tė Tij tė pakuptueshem.
http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=40617
Albo
Ti vete bie dakort se termi 'ortodos' i bie te kete filluar - ashtu sic thashe edhe une - nga shek.4. Pra, Albo nuk ka se si te kete te drejte kur thote se termi 'ortodoks' eshte 2000 vjecar, sepse ai po pretendon qe ky term ne vecanti eshte perdorur prej 2000 vjetesh per te designuar Kishen dhe sipas Albo-s meqe ai mendon se eshte Permetar (Bualiot me sakte) prej 2000 vitesh dhe njekohesisht ortodoks, perdorimi i trajtes 'orthodhoks' prej tij me TH dhe DH mbetetet intakt dhe i shenjte se ndryshe po te shqiptohet ashtu sikurse e kerkojne rregullat gramatikore te shqipes letrare, sipas tij eshte prekur TRADITA....
Ky eshte nje mendim i papjekur - per ta perseritur per te disaten here, per shume arsye, nder te cilat po marr nje tjeter. Kishat sllave, popullatat e te cilave e mbajne veten per ortodokse djepi, e kane hequr fare termin ortodoks per ta zevendesuar ate me perkthimin ne sllavisht pravosllava. Kuptohet qe arsyeja se perse e kane bere kete eshte per ti dhene tipar kombetar origjinal besimit qe perqafuan, ashtu sikurse arsyeja e pasjes se trajtes 'orthodhoks' eshte relikja qe mbeti nga koha e lulezimit te helenizimit per kohet moderne, shek.18-20 - pra s'ka te beje fare as me lashtesi te termit e as me besnikeri aq me shume ndaj TRADITES, asaj Tradite qe njeh KISHA edhe jo kuptimit popullor qe kane shume njerez te tille mbi traditen kishtare, qe eshte nje kuptim banal ose i degraduar.
tjeter, Apostolik dhe Orthodoks mund te jene sinonime vetem brenda kontekstit, por ato nuk jane fjale te zevendesueshme. Sipas Besores, Kisha eshte KATOLIKE (e cila nuk shqiptohet po per te njetat arsye, si kaTHolike) dhe Apostolike. Nuk eshte e vertete qe termi 'apostolik' e ka humbur kuptimin e vet, aq me pak qe te kete dale jashte perdorimit duke ia lene vendin ndonje termi tjeter.
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Seminarist : 06-06-2006 mė 11:32
Sic thashe, mbaj mend se nga kurset qe une kam bere ne greqishte te vjeter, megjth nuk jame thelluar shume ne keto tematika, germa 'D' ne greqishte te vjeter, te pakten sipas shkollareve perendimore, lexohej D dhe jo DH, ashtu sikurse B-ja lexohej B e jo V, psh Vasil ne perendim jepet ne formen Bazil. Asnje mesues nuk me ka thene se kane qene ne perdorim te dyja si D dhe si DH.
ja dhe nje link, ku shihet qarte se Delta ne gresihte te vjeter lexohej D e jo DH.
http://www.greek-language.com/alphabet
Si t'ia bejme qe dropullitet nuk e thone dot "dhe"-ne? Ata per shembull thone "llalle" e jo "dhalle", meqe kane ca probleme me "dhe"-ne.
Keshtu qe i bie qe do e shqiptojne "ortholloks".
Albo, mos u bjer ne qafe dropulliteve.
Ignore List: Den Bossi
Une shpjegova se si term, perdoret perhere te pare aty nga 300 (sic the edhe ti), por me perpara (edhe pak me pas) perdorej termi 'Apostolik' i cili u zevendesua. Pra ne kete kuptim i dhashe te drejte Albo-s.
Une te thash se perdorimi ishte i dyfishte. Δ-ja jepte edhe D edhe DH. Kjo i perkiste perjudhes deri ne shekullin e II pas Krishtit kur u ndane plotesisht. B-ja jipte tingullin V (kurse MΠ jipte tingullin B), dhe Δ jipte tingullin DH, kurse NT jipnin tingullin D.Sic thashe, mbaj mend se nga kurset qe une kam bere ne greqishte te vjeter, megjth nuk jame thelluar shume ne keto tematika, germa 'D' ne greqishte te vjeter, te pakten sipas shkollareve perendimore, lexohej D dhe jo DH, ashtu sikurse B-ja lexohej B e jo V, psh Vasil ne perendim jepet ne formen Bazil. Asnje mesues nuk me ka thene se kane qene ne perdorim te dyja si D dhe si DH.
Por ne kohen qe u perdor termi orthodhoks (rreth 300 pas Krishtit) ishin kryer te gjitha ndryshimet fonetike. Keshtu qe nje grek nuk kishte per te lexuar orthodoks por orthodhoks.
Per termin Katolik, kjo varet me shume nga cila gjuhe shte huazuar fjala. Fjala 'katolik' nuk ka hyre ne shqip nga greqishtja por nga latinishtja. Si psh fjala 'makine' eshte huazuar nga italishtja (edhe pse fjale greke). Prandaj themi makine dhe jo mihani. Fjalet qe ka marre toskerishtja nga greqishtja jane mbajtur ne shqiptimin grek. Psh avlli (oborr), ajodhime (ajio vima) etj.Kisha eshte KATOLIKE (e cila nuk shqiptohet po per te njetat arsye, si kaTHolike)
Ndryshuar pėr herė tė fundit nga Tannhauser : 06-06-2006 mė 12:12
Albo, per punen e kodikeve ne sllavonisht, shih temen per Shen Triadhen, postimet e mia aty, ku kam cituar nga artikuj autoresh e jo shpikur nga vetvetja se ne to ka dhe pjese, fragmente ne sllavonisht.
Mos i shtrembero fjalet e mia dhe ku nuk kupton kerko sqarim. Une nuk kam thene qe "termi Orthodhoks" eshte 2000 vjecar, une kam thene "besimi orthodhoks" eshte 2000 vjecar. Nese ti nuk di te besh dallimin, ky eshte problemi yt e jo i imi.Ti vete bie dakort se termi 'ortodos' i bie te kete filluar - ashtu sic thashe edhe une - nga shek.4. Pra, Albo nuk ka se si te kete te drejte kur thote se termi 'ortodoks' eshte 2000 vjecar
Qe te mesosh pak nga dialekti tosk, nuk shkruhet "Bual" por "Buhal" ashtu si Ethem nuk shkruhet Etem por Ethem ose Et'em, pavaresisht se degjohen ne shqiptim si Etem.
Perdorimi i "DH", "TH" dhe "NJ" ne dialektin tosk eshte i gjere dhe nuk kufizohet vetem ne fjalen "orthodhoks". Mjafton te lexosh Naimin ose Cajupin per te kuptuar kete, ose mjafton te shpenzosh ca kohe ne jug te vendit per te pervetesuar dialektin, ashtu sic beri edhe Kristoforidhi ne kohen e tij, para se ta perkthente Ungjillin ne toskerisht dhe gegnisht.
Pra, e rendesishme per ty, nuk eshte plotesia e besimit orthodhoks, e rendesishme eshte "karakteri kombetar" i Kishes. Duhet qe Kisha qe ka per mision te vellazeroje gjithe popujt dhe te shenjteroje gjithe njerezimin, duhet te behet pre e ideologjive kombetare te sllaveve, grekeve apo shqiptareve.Kishat sllave, popullatat e te cilave e mbajne veten per ortodokse djepi, e kane hequr fare termin ortodoks per ta zevendesuar ate me perkthimin ne sllavisht pravosllava. Kuptohet qe arsyeja se perse e kane bere kete eshte per ti dhene tipar kombetar origjinal besimit qe perqafuan, ashtu sikurse arsyeja e pasjes se trajtes 'orthodhoks' eshte relikja qe mbeti nga koha e lulezimit te helenizimit per kohet moderne, shek.18-20 - pra s'ka te beje fare as me lashtesi te termit e as me besnikeri aq me shume ndaj TRADITES, asaj Tradite qe njeh KISHA edhe jo kuptimit popullor qe kane shume njerez te tille mbi traditen kishtare, qe eshte nje kuptim banal ose i degraduar.
Nje prej surprizave per mua ishte leximi i atij qe ti e quajte "filo-sllav", Vladimir Lossky, dhe ky ne asnje prej librave te tij nuk huazon terma apo fjale nga sllavonishtja, por gjithmone citon greqishten, gjuhen e eterve te Kishes.
Sic te thashe edhe me lart, kundershtia ime nuk eshte thjeshte me "fjalen orthodhoks", kundershtia ime eshte me kendveshtrimin tuaj qe e ka burimin jo tek deshira per te mesuar nga Kisha, por tek deshira per ta "korrigjuar" ate, per ta "kombetarizuar" ate qe eshte e Shenjte dhe Universale.
Dhe kjo ne vetvete eshte nje forme e shfaqjes se sekularizimit ne Kishe.
Albo
Ne shqipe letrare shkruhet Et'hem dhe asesi ashtu si shkruan ti aty siper. Dhe lexohet ashtu si shkruhet.
Ignore List: Den Bossi
Me lejon te te ndricoj edhe une pak mbi kodiket qe ruhen ne Muzeun tone kombetar ne Tirane e jo ne faqet e librave te autoreve te huaj?
http://www.forumishqiptar.com/showpost.php?p=827849
Albo
Prape flet gabim, ngaqe kerkon ti personalizosh gjerat. Se pari, te shkruarit Bual, apo Buhal - me H ose pa te, se ben dikend as se c'ben nga te qenit apo jo tosk. Eshte thjesht nje e hedhur ne leter e nje emri per te cilin nga mosinteresimi dhe mosnjohja, dmth mos-fama, mund ta besh gabim.
Naimi dhe Cajupi nuk jane etaloni i drejtshkrimit te gjuhes shqipe, aq me pak per kohen e sotme. Pse se shkruan fjalen katolik to me TH?
Se dyti, ortodoksia nuk eshte FE as etnike, as genetike, megjithese keto tipare i jane dhene dashur pa dashur kesaj Feje dhe ti shpesh flet nga premisa te tilla.
Nisur nga situata e sotme gjuhesore, rinia e ka me te lehte te thote ortodoks se sa orthodhoks; ortopedik se sa orthopedhik; pediater se sa pedhiater; teater se sa theater; ortografik se sa orthografik etj etj etj.
Une po te korrigjoj TY e jo Kishen (ti nuk je KISHA) dhe ASNJEHERE, te pakten ne forum, nuk kam shprehur ndonje KORRIGJIM ndaj KISHES, aq me shume ne gjerat qe kane te bejne me doktrinen dhe praktiken esenciale te saj.
Kisha Ortodokse ne Shqiperi nuk ka gjuhe te STANDARTIZUAR me ane te se ciles te shprehet, prandaj perdoren lirshem trajtat e termave me TH, DH apo T e D sipas lirshmerise, dhe eshte debat i hapur se cfare standarti do mbahet.
Regullat e Postimit
Pėrgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt