Pas vdekjes se Ibrahim Rugovës, Mark Sopit, Ibrahim Kodrës dhe disa figurave tjera të kulturës e politikës shqiptare vdekja e Mahmut Bakallit vjen si vdekje e cila vitin 2006, e bënë për shqiptaret si vit i vdekjeve te njerëzve te mëdhenj. Mendoj se Mahmut Bakalli ishte një politikan shqiptar i përgatitur mirë, i mençur, i sinqert , me një fjalë një politikan i cili diti kur ta filloj dhe kur ta përfundoj karierën e vet politike. Në historiagrafinë e politikës shqiptare Mahmut Bakalli do të njihet gjithmonë si kreator i kushtetutës së v. 1974 kushtetutë kjo me të cilën Kosova u bë njësi federale.Mahmut Bakalli lindi në v.1936 ashtu qe si gjeneratë pati fatin te bëhet politikan mu atëherë kur ra klani serb i Rankoviqit, mu atëherë kur u jetësua kushtetuta e 74-shit e cila e ngriti Kosovën ne njësi federative pothuajse si republikat tjera. Mahmut Bakalli i takon plejadës se politikaneve më me fat, ai nuk pati barrën e luftës 41-45 siç e pat Fadil Hoxha, ai nuk qe as ne pozitën e vështirë të Ibrahim Rugovës. Mahmut Bakalli kishte jo vetëm përkrahjen e Fadil Hoxhës por dhe te Titos e Kardelit, një djalë me përgatitje shkollore dhe me plotë energji, një shqiptar i cili pati rastin te mësoj zanatin e politikes direkt nga Titoja dhe Kardeli. Koha kur u rrit dhe edukua Bakalli ishte koha kur Titoja i tha „JO“ Stalinit dhe politikes kooperativiste te bllokut Komunist. Koha kur Bakalli filloi punen e politikanit ishte koha kur Tito filloi me lëvizjen e të painkuadruarve si dhe me vetëqeverisjen e cila lejonte kapitalizimin e socializmit apo siç do thoshte Enver Hoxha se "vetqeverisja është teori dhe praktikë kapitaliste". Ishin vite të arta, vite këto kur ne Gjermani një Gastarbeiter merrte më pak se nje punonjës i njejt ne Jugosllavi , mos te flasim për rrogat e ushtarakëve e politikanëve si Mahmut Bakalli. Shtetasit Jugosllav mund të shëtisnin gjithë botën, pasaporta Jugosllave respektohej në gjithë botën, ishin vite këto kur dinari Jugosllav ne Zvicër, Gjermani , Austri e Francë ishte i pari ne listën e valutave para shumë devizave tjera. Në kontekstin e ketij realiteti Mahmut Bakalli gjithëmon mendoi se përparimi i Kosovës vjen duke ngritur dhe zhvilluar një politikë autoktone Kosovare. Sa i perket barazimit te plotë me popujt tjerë në Federatë Kosova duhej të bënte vetëm nje hap të vogël, asaj i kishte ngelur pengesë vetëm nje preambulë e cila e lidhte Kosovën me Serbi. Vizioni i Mahmut Bakallit për Kosovën shtet ishte shfrytezimi i kushteve e rrethanave aktuale duke perdor takt e sens në bashkëpunim me Kroatët e Sllovenët dhe miqt tjerë. Bakalli ishte kundër revolucionit te importuar dhe projekteve të paverifikuara pavarsisht se nga cili shtet vinin ato, pra ai ishte edhe kunder atyre projekteve që vinin nga Tirana zyrtare. Në pamundësi të drejtojë masat e atëhershme te rinisë shqiptare ne v.1981, në pamundësi ta ndal aksionin e policisë sekrete serbe dhe bashkëpunëtoreve te tyre u gjet në pozicion shumë të palakmueshem. Mahmut Bakalli nuk pati „guximin“ e Fadil Hoxhës qe t`ju thotë organizatoreve te demonstratave se ishin „pleh i Kosovës“, se "bira e miut do t`u bahet 300 grosh", qe të thotë se e gjithë Shqipëria nuk ka frigoriferë sa ka vetëm Prishtina etj etj...! Fadil Hoxha para se te vdiste kishte premtuar se shumë gjëra do ti skjaronte dhe lente me shkrim dhe se ato do tua lente gjeneratave pas...ai vdiq...ende nuk dihet nëse la apo jo ndonjë material dhe se kush i morri ato materiale...një dihet se FADIL HOXHA u varros me nderime te larta nga pjestar te TMK-ës. Mahmut Bakalli i dinte këto e shumë gjëra tjera, i gjetur mes shovinizmit serb dhe vëllezërve te gjakut me ide Staliniste te cilët e akuzonin si shërbëtor, sahanlëpirës etj, ai dha dorëheqje në prill te vitit 1981. Mahmut Bakalli nuk e kishte as shpirtin e as trurin e Azem Vllasit qe të thoshte e përsëriste pa ndërprerë se demonstratat ishin kundërrevolucionare, Mahmuti nuk e mori nëpër gojë as PPSH-ën e as Enver Hoxhën siç e morri dhe e shau Sinan Hasani duke e quajtur Enver Hoxhën „edh i zhugavt“, Mahmut Bakalli u largua nga politika sepse e vërejti se në Kosovë bënin politikë sigurimet dhe shërbimet e ndryshme, ai u ndie i fyer sa nga udhëheqësit e demonstratave studentore , sa nga politikanet e atëhershëm Shqiptar. Tërheqja ishte shpresa e tij për një kyçje te mëvonshme ne politikë. Mendoj se Bakalli e kuptoi me se miri se ne këte lojë te nisur në v.1981 në një mënyrë a tjetër shumë akterë ishin argat të huaj dhe se ishin fut ne ingaranzhe te dëmshme. Bakalli e pa se me këtë soj nuk bëhet politikë, ai e vërejti se ishte kohë e pakohë se duhej tërhequr. Mahmut Bakalli ishte kundër joprofesionalizmit, në anën tjetër ai e dinte shumë mirë se edhe frymzimet soc-realiste nga Tirana zyrtare si ato të stilit "martohet mesuesja me traktorist" kishin nxitur shumë traktorist kosovar te merreshin me politikë te madhe si brenda në Kosovë ashtu edhe jasht në diasporë. Në një një kohë te tillë te pakohë duhej dikush tjetër ti jepte kuptim kohës, duhej një vizion dhe vizionar tjetër, duhej një energji tjetër. Bakalli e dinte se as ai nuk ishte ai i cili mund ta ndërronte rrjedhën e këtij lumi që kishte lëshuar shtratin. Ai sikur e ndjente se dikush tjetër do te jetë ai që do i printe këtij populli te mpirë. Dhe erdhi dikush i lindur pas tij dhe i rritur pa prindër , një jetim që u shkollua në kohën kur Bakalli bënte politikë dhe kushtetuten e 74-shit , një çun me ide properëndimore te cilin Kosovës ia dërgoi Perëndia për ti hap rrugë asaj, për ti hap rrugë edhe Mahmut Bakallit edhe kundershtarëve te tij edhe shumë e shumë shpirtrave te paqetë që te merren prap me politikë, që mos te vdisnin te paplotësuar, ishte ky i madhi dhe i pavdekshmi IBRAHIM RUGOVA i cili e futi Kosovën ne familjen evropiane e Botërore. Fal vizionit të Rugovës rrugës dhe miqësisë që krijoi me Amerikën, Anglinë e shtete tjera përparimtare, fal gjakut të deshmorëve, fal gjakut të të gjithë të rënëve, sivjet në Kosovën e lirë pritet pavarësia shekullore.
Rikyçja e Bakallit ne politikë u bë pakë me vonesë , Bakalli mund te ishte aktivizuar edhe pakë me herët por ja qe fati e deshi që ai te aktivizohej në kushte te lirisë në AAK-në e Ramush Haradinajt, pastaj si deputet i parlamentit te Kosovës dhe si këshilltar i Qeverisë se Kosovës dhe Kryeministrit.
Jeta dhe vepra e Mahmut Bakallit gjithsesi më së shumti lidhen me statusin e Kosovës, Bakalli mendonte se statusi i Kosovës mund te avancohej e te ngrihej ne Republikë të plotë vetëm me politikë autoktone Kosovare. Bakalli nuk pranoi kurrë se fillimi i demonstratave të v.1981 kishte autoktoni të plotë Kosovare. Mahmut Bakalli ne një intervistë te dhëne RTK-ës ne mars të këtij viti tha se këto demonstrata u nxiten nga Sigurimet e ndryshme qe nuk ia donin te mirën shqiptarëve dhe Kosovës, në mënyrë implicite Bakalli tha se po te ishte dashur që ta dinte dikush atëhere ai duhej te ishte ne dijeni i pari e jo dikush tjeter jasht Kosove! Mahmut Bakalli u tregua shumë i kujdesshëm dhe njerëzor kur pohoi se me gjitha njohuritë që kishte nuk e dinte ende sakt se si ishte puna e demonstratave te 81-shit, ai nuk arriti ta mësoj kurr se me urdhër te kujt u nisen demostratat dhe pse ato pëlciten mu atëherë kur pritej realizimi i plotë i kushtetutës së 74-ës. Kështu Bakalli disa ditë para se të shkonte në amshim kërkoi nga "revolucionarët e 81-shit " që ato te ndriçohen më mirë. Mahmut Bakalli beri apel dhe la një amanet gjeneratave të ardhshme se përpara mund te ecet vetëm duke treguar realitetin. Nuk mund te ecet përpara me rrena sepse demokracia, pluralizmi dhe rruga drejt civilizimit evropjan te cilit i takojm duhet të perkrahet me shpirt e me zemër se përndryshe nuk do ecin punet kurr si duhet. Kujt i beri apel Bakalli përpos ndërgjegjes se atyre që bashkëpunuan me sigurimet Staliniste dhe ato antishqiptare. Le të mbetet ky apel në ndërgjegjen e atyre qe u betuan para Enver Hoxhës dhe busteve të Stalinit e Leninit, të atyre që bashkëpunuan me Sigurimet e bllokut sllavo-komunist që të tregojnë te vërtetën për nisjen e „REVOLUCIONIT apo KUNDËRREVOLUCIONIT të vitit 1981. Shkenca e historisë gjithësesi se do ta bëjë vlerësimin e saktë të këtij rrebelimi për një REPUBLIKË SOCIALISTE, por përderisa janë gjallë ende akterët e dy taborreve do te ishte mirë ta bëjnë edhe bilancin e këtij vizioni i cili pat ndikim në rrjedhat e kesaj periudhe (1981-2001) shumë delikate.
Mahmut Bakalli vdiq i plotësuar dhe i sigurt se Kosova do te ec në rrugë te drejtë, ai u varros me nderime të larta shtetërore.
I qoftë i lehtë dheu i Kosovës!
Marre nga
www.kumanova.li
Krijoni Kontakt