Fjalë dhe shprehje arbërore ,që mungojne në shqipen e sotme

[Qerim]

Shkronja A


Abeza=kur rri i perkulur me duart mbi toke
Abonsina=vertet=ftet
i,e abonsinëm=i vërtete
aborr=oborr=skarac=garac=jac=mandrun
abrëndaz=brënda=mbrënda
acar-i=arënx=arenx=çelik
acaronj=ngurënj=forcoj,ashpërsoj
acarun-i=(it)vincastro, shkop i prere se fundmi
aç-i=(it) appio,sedano
açkë=i tillë(këtë)=akëç
açu-açu=kadalë=monu-monu
adunar-i=fortesë,vend me monicione
adunarem=dalloj,vë re,kuptoj,marr vesh (it) rendersi conto
adur-i=erë,mere,nefë,vërromë
adham-i=padamar=diamant
adhazmu=instinktivisht,pa u menduar
adhe=edhe
adhit-ënj=ujisënj=potisënj=vadhisënj
adhjas-ënj=rregulloj,pregatis,pastroj= armonisënj=gatënj=shinj=nasqirisënj
adhjasi-a=sistemacion=nasqeiri,përgatitje
afë-a=vapë,afk=vohë;zë,shpirt
afrai-a=frikë,trëmbësi=afrajë-a
i,e afraindshëm=i trëmbshëm
afraind-ënj=trëmbënj
afsh-i=avull=nxehtësi
agë-u-t=nenë=qumështi i fëmijës
agëzim-i=gëzim=hare
agi-a=agim=ago-ja
agullonj=haraksënj=agonj
agor-ë=treg,shesh
agotiks-ënj=avutiksënj=marshoj,avansoj
i,e agur=1.i thatë,tertur,2.i papjekur
aguridhe-ja=rrush i papjekur
i,e agurith=skallangur,skakaçar=imatur,i thartë;i thatë
agutiks-ënj=shpejtoj,rris shpejtësinë
agutiksje-a=nxitim,ngresë
ah-u=1.gjakmarrje,hakmarrje=hak=duf=ahun-i,2.=ah=fag
aharime-ja=mosmirnjohje
i aharistos=i aharimë=mosmirnjohës
ahatë=gjëndje=pozicion=situate
aherë=ahere,aherna,ahierna,ahier,ahiera,ahierin,ah ierna,ahierthin,ahirna=atëherë
ahjak-u=sforcim,lodhje,sacrifice,vështirësi=punë
ahjimaz=hjimaz=përposht,në fushën e poshtme
ahjimi-a=guxim
ahjt-i=puhji=ahjtë=ahjtëmia=aht
ahjt-ënj=ahjtisënj=livisënj
ahonj=agonj
ahtaris-ënj=llaftarisënj=marr frymë me vështirësi
aikull-a=shqipje=ain-i=aitë
aj-i=kafshim,kafshatë,cope=anj-i
ajashta=jasht
ajazëm-zma=oreion ,(it)orecchioni
ajli!=mjerë!,span,ajlimono!=-mono,ajlith,ajlithmono,alimono
i ajlimonor=pafan,limonor,alimonor ,ajlithmonor
ajsonj=kafshonj,zë=najsonj
ajth-i=ajrith=pojë=puhi
akadmu=fatu=favorisht ,(it)opportunatamente
akë=qe vihet perpara peremrave ose ndajfoljeve ,per te dhene nje kuptim te papercaktuar psh:akëcili=i tille,tip;akëku=ne ndonje vend,akëç vend=ne nje vend te tille
akll-i=akull-i=qari`=mardhë=cinë
akol-i=shërbëtor
aksafna=mbjatu=njëmend=njize=shpejt=gjithnjëherë=m enjëherë
i,e aksëm=i zhdërvjellë,i shpejt
aks-ënj=anangasënj=gjallëronj,nxis
aksi-a=aftësi,vlerë,nxitje
akst-i=dashuri,mall
akth-i=ankth
akullonj=zmardhënj=mbërdhinj=ngrinj=ngjethënj=ngat hënj
akund-i=llogari,biznes;çështje
alan-i=rrush i zi
alarta=mbi,në lartësi=analta=lart
alisidhe-ja=(it)matassa di filo di cottone,fig.enigmë;ngatarresë
alita=pa erëza (gjella)
alk-u=shtresë e yndyrshme mbi lëngje,kremëra,djersë=yndyrë që mblidhet mbi lëkurën e gjedhëve=algë=macakar
als-i=alk=algë
alz-i=zinxhir metali qe mbajne rreth qafes grate qe djegin livanin ne kishe
allkavut-i=mburravec
allman-i=shtazë,stanë,shtëzë
allmandrun-i=dembel=lindrun,llitrar,varesus,kallmandrun
allsan-i=asllan,drangua=luan
allutë=luftim=luftë=amahj-i
alvurr-i=(it) olmo,ana e eneve,rrobave etj
ambni-a=pushim,limondi
i ambnimë=i paqtë,i butë=i ambnisëm,ambnor-e
amaq-i=miqësi,dashuri
ambnis-ënj=pushonj,qetësohem
amël=ëmbël
amë=1.ëmë,jëmë,meme,2.përzjerje lëngjesh me miell,patate etj për derrat

[Qerim]

amshonj=pavdeksoj
i amshuam=etern,(it)perenne
amull-i=burim
anagllossi-a=(it)ordine sovrano
anahori-a=rrahall=frumëmarrje e lodhshme ,dihatje
anahoris-ënj=marr frymë me vështirësi
anakatos-ënj=nakatosënj=ndaloj,pengoj,mbaj;neveris,;ngatarr oj
anakë,kanaka=hanakë=sust,qafore
anamesa=namesa=ndë mest=midis
anamë=kungim=mëridhe=(it)eucarestia comunione,pane benedetto
anangas-ënj=nxitonj=zitënj,triqimisënj,ndrihjimisënj,shpej tonj,nxifosënj,kuturisënj,tuturisënj,pilasënj,shti nj,grahënj,brahënj
anangasi-a=nxitim,ngresë
anangast=me nxitim,shpejt
anangji-a=nevojë,lypsje
anaprëmte-ja=gjarpër helmues,nëpërkë=neprëmte
anaz=ndanxë,nguqa,afër,prrëzë
andë=ëndë=ngulli-a
andidherash=largu,prësllargu
i andirimë=i kundërt
andiris-ënj=kundërshtoj,rezitoj
andisha=andej
andrëzata=papritur
anekonj=trishtoj,hidhëroj,shqetësoj, -ohem
anem-i=një send që rrotullohet
angështim-i=vuajtje,dhimbje
angim-i=ankim=angth=more=ankth
angon-ë=angon,gone,vote=jirë=vend i panjohur i largët,qoshe e larguar nga toka
angonj=kësinj=rëkonj
angos-ënj=torturoj,mbysënj,preosënj
ani-a=karavë,avullor,vapor,papun,varkë
ani=tash,tashti,njëmend,nani
aniesi-a=flotë
ansujë-a=izull
apërsi=të paktën
i apul=pulë,i njomë
aqëvet=gjithshtu
ar-i=jar,ajr,arth,dhëndër;burrë,hero
araçkë=pëlhurë transparente
aradhe-ja=aredhë,radhë,lloje,llaje,kope,arshër
araknis-ënj=argalisënj=yenj=atatiksënj=me endë=argatonj,arganisënj,
aratis-ënj=kultivoj,formoj,kuroj,moduloj=plazmoj
arçer-e=guximtar
arçere-ja=çërr=(it)beccaccina
ardur-i=ardurin-i=erë,mere
areks-i=oreks=gëzim,hare;guxim;mall
arendik-u=shelk,shelq,skallaftua
arg-u=morth,thriez,argur
argali-a=endëse(vegël)
argastir-ë=dyqan,shitore
argë=jargë
argomë=(it)massage
argonj=lajkatoj
argjirim-i=agjirim
arkanxje-a=kalkanxje=zbrahm=krenari
armag-u=arman=baba=përbindësh
armar-i=platforme bere me dru dhe kallama e varur ne tavan ,per te mbajtur buke,djathe etj.
armonj=rëmonj
armuridhe-ja=gramulidhe,grambulidhe,purriq=kist (e fryer),epiteliom,tumor mishtor nën lëkurë i derrave,lopëve
arn-i=arrn,cope,arnim
arnajë=fushë,shesh,pushtjer
arni-a=arne,pjokë,pishë detare
arnis-ënj=mohonj,arnjisonj,arsinj,kundërshtoj
arnisje-a=mohim
arnonj=pashkullisënj,rrapsonj,arrnonj
arofaj-i=rrodhostan,garofull
arpun-i=qift,stravatua,sqifter,petrit
arsenj=rrasenj=reshtënj,ngurënj,ngudhirënj=largoj, përzë
arshër-a=aradhë,kope,lloje
art-ënj=guxoj,rrizikoj,kuturisënj
arti-a=guxim,ahjimi
i,e artur=arët=i artë
arth-i=dhëndër
arvaxh-i=barishte,terren për të kullosur
arvur-i=pemë,lis
arrandu=adhjast=gati,i disponuar
arrevo`=thirrje per buajt tek punojne
ashkun-i=copë druri
asi=asije=të tillë=asish=asoje=aso=atë,këtë
askandresha=çrregullisht,nga çdo anë
askathër-thri=elp,thelp=(it)orzaiuolo
askondrepës-e=që nuk njollos
asprajnë=lakër e egër(një lloj)
asten-i=osten=gusten
astërk-u=dysheme çimento,guri etj
ashër-a=asharolle,krënde,shkerdë,ashkë,sqithër
ashqer-i=ushtar,ushtri
asht-i=kockë
ashtë-a=heshtë,shtizë
at-i=1.prind,2.falje=xhutë,psh..mos bëj ate=non ti scusare!
Atashu=ninulzën=me u kolovit =(it)a dondolo
Atatiks-ënj=thur,fig.intrigoj
Atihji-a=fatkeqësi
Atlash-i=atlosh=at antic,(it)evo
Atme-ja=atmi-a=atdhe,atvend
Athët=tharët,uthët,agur
Athun=kot,kotësisht
i,e athun=i kotshëm
aushinjollë=bylbyl
autar-i=faltore,therore,lartar
avat-i=zog i madh grabitqar
avis-i=avs=greminë,karrabut,gravere,gorromimë,garambun
avit-ënj=qasënj=afroj
avlaq-i=brazdë,skatenë,handaq
avllet-i=sultan
avlli-u=val=treme=kopsht
avronj=adhuroj=shillonj
avutiks-ënj=rritënj=shtoj=agutiksënj
axat-i=fandi(në lojë letrash),ushtar në këmbë
axatu`=më këmbë,psh. Ai ecën axatu.

[darkman]

Qerim
Po ben nje pune shume te mire.
Te falenderoj ne emere te gjitheve qe i interesohen kesaj gjeje.

[Qerim]

Kenaqësia ime! Po studiojmë me themeli gjuhë te huaja dhe pa lidhje, pse nuk duhet ta bëjmë këtë per gjuhen tone??!! Aq me teper ku cdo fjale e gjuhes shqipe eshte nje histori me vete.Por nga nxitimi bej edhe gabime,psh me lart i apul=i bute.

[Qerim]

Shkronja C

Cabje-a=shabje,shpatë
Cak-u=shkak,qëllim
Cakanar-ënj=vras,therënj;ndanj
Cakaniq-i=kaciq=kaproll
Cakarele-ja=ketër
Cakë-a=dhëmbthi i fëmijës
Cak-ënj=kafshoj,përtyp;ajsonj,përtipënj
Cakos-ënj=zë,rrëmbenj,ajsonj
Caktim-i=llur,kufi,sinuar
Cakul-i=cakule,thes
Cakun-i=shkop
Calinë=tufiqe=pistol
Cambanë=musiçe=mushkonjë
Cambar-i=gosh,taragosh,taravac=i trashë,njeri i pagdhendur
Cambatonj=shërbenj,punonj,
Canganë-a=cungranë-a=trompë egjiptiane ,(it)zangana
Cangë=baltë
Canxanis-ënj=cilisënj;ngasënj;përqeshenj
Canxonë=parambotë,varatë,përralez
Capill-i=shat,shamat=capul-i=tëharr
Caponj=rëmonj
Capos-ënj=shëmtonj
Capulis-ënj=capulljasënj=tëharrënj
Careqe-ja=shportë
Carihe-ja=lloj këpucësh

Kuj nëng meritonj të qellënj carihet

Cell-i=cill=diarrhea;baltë
Cep-i=pic,picullatë
Cepë-a=membrane,vello,shtresë=sqepëz,cepëz
Ciboq-i=corrobill,irrëbar
Cibuqe-ja=pipe
Cicë=1.sisë,thicë,tëthicë,2.mish
Cicëz-a=shtypje midis portës dhe murit
Cicigërr-i=cërll,tetedyzë,cicilerë,ciqe,cikëz
Ciciniq-i=ciboq,zgarbocull=shkurtabiq
Cick-u=pinull=e mbrapmja e sopatës,belit,thikës etj
Cickadhjarez-a=kackadhjare,ninul,cukull,cickaningul=shkuluvarës e,lëkundëse
Ciez-a=lloj zogu
Cigrin-e=laraman, me ngjyra
Cikallus-uze=sherrxhi=cilus-zi
Cikamika-t=gjëra të vogla ,të parëndësishme
Cikariq=pak=cikë=çikë=thërrime=cikrrime-a
Ciketë=cingërdhatë, çokëz=(it)colpo di buffeto
Cikëz=cërrl,fërlingo=një lloj zogu i vogël
Cile-ja=skaracipull=preteks,justifikim;sherr
Cili-ja=ngarje,ksevalur
Cilimi-u=ciboq,irrëbar
Cilis-ënj=kseval-ënj,cilos-ënj,ngas,qindris-ënj=nguc-ënj=cilonj
Cilor-i=eksitues,provokator,(it)instigatore,tentatore
Cillat-i=frikacak
Cilarem=frikësohem=dhitem
Cimb-i=pickim;kapje,rrokje=cimbith-dhi
Cimbari-a=djegie
Cimbarisënj=djeg,tymos,përcëlloj në flakë
Cimbisënj=cimbidhjos-ënj=picikosënj=cimbjosënj,cimblosënj,piculljasënj= cipulljasënj

Qajen fort turqit e keq llastimisshin,
Kur qimet e çeres me zjarr i cimbarisshin

Cimblor-e=shpues,(me të futme),stimulus
Cimbun-i=vathi derrave
Cinë=1.ngricë=akull,2.podhe,ujëz=bordure
Cingaridhe-ja=dërrudhe=e mbetura e tiganit nga të fërguarit
Cingërdhiks-ënj=shpoj,nxis,(fig)psh.gomarin=>i cingërdhiksur=i stimuluar,i nxitur
Cingërnohem=nxihet rrushi
Cingliks-ënj=këllas,ngulënj,fus
Cinur-a=qerpik
Cinxërr-i=mizrinë=gjinkallë
Cinxife-ja=jijull=ujull,shoshull=(it)giuggiolo;njeri kot
Cinxull-a=leskare,rraqe,nxonjë,hjiropane,urrul,livere,mbro lë=leckë
Cinj-i=nyje e vogël e fijes .që del mbi pëlhurë
Cip-i=vend,krahinë
Ciptonj=gjallëronj (dike)
Cipullatë=picullatë,cep,cimb
Ciqe-ja=kryezezë,bylbyl
Ciribull-i=djalosh, çiribull,irrëbar
Cirlë=mëllenjë
Cirpull-a=gjemb,bimë me gjëmba
Cirr-i=zog ferrash=rrëvjeç
Cirrivi-u=bors,cicigërr
Citanik-u=e qepura në anë të rrobës
Cit-ënj=citos-ënj=ndëndënj=ngop
Citje-a=ngopësi
Ciull-a=kardhakaçe,cillonë=(it)gazza
Civilkatur-e=sherrxhi
Civilkonj=kërkoj sherr,preteks..
Civolë=cilonë,cohë=fund(i grave)
Cizë=lloj kërmilli i hëngërshm
Cjapë=lloj bari qumështor
Coban= çoban,lopamir=shërbëtor
Cohë=mbiveshje femërore
Cokull-i=këpucë druri
Corje-a=kurvë
Corrobill-i=irrëbar,shkaravaj,mallafraq,djalë,curniq,currubi ll-i,shamarikull
Cuck-u=kulish,qenth
Cucume-a=pifti=xhelatinë mishi derri
Cugar-i=kaciq=kaproll
Cujap-i=cjap
Cukar-i=zahar=sheqer
Cukull-i=1.(it)paleo;dru i mprehur ne të dy majat,2.cinxull,hjiropane,leckë
Culaq-i=organ gjenital mashkullor i derrave me dhjamin që hiqet dhe përdoret për lubrifikimin hekurash
Cunganë=cungranë=instrument muzikor=(it)sistro
Cungridhe-ja=milingonë në trungjet e pemëve me pjesën e parme të kuqe (kryekuqe)
Cungullonj=cungonj=truplasënj
Cup-i=sup=shpatull=pondëth=mushk
Cupar-ënj=ndodhet,me ardh papritur

Kur të cuparën ndonjë mik
Nxirri nj`arrë edhe një fik
Po shërbesi çë bën nderë
Është vet qelqthi me verë

Cupil-i=shkop me majë të mprehtë metali,(it)punta;schermo
Curil-i=nyje,gërshetim flokësh=hjetë
Curr-i=shkëmb=timbë
Currë-a=dhi me veshë të shkurtra
Curril-i=sullunar,rrëke

[Nuh Musa]

Fjala kurmi eshte fjala greke kormos qe do te thote trup, trung etj. Eshte huazim nga greqishtja.

mrdt!

...ne gjuhen truallsore te maqedonise kjo fjale perdoret ne perditshmer me kuptim me te gjere:

si shembull:

Nje femije apo njeri qe han shum, dhe perseri eshte i lisht apo i dobet, thuhet se te tille e ka "kurumin"...

....nuk mendoj se eshte kjo fjale e huazuar nga greqishtja, se paku tek fjalet me prefiksin "ku" duhet te kena kujdes...

flm

[xfiles]

Fjala kurmi eshte fjala greke kormos qe do te thote trup, trung etj. Eshte huazim nga greqishtja.

mire qe nuk po na thua se shqipja e ka prejardhjen nga greqishtja,

une do te thoja se fjala "kormos" eshte huazuar nga shqipja.
"Kurr mos" ,
ne e dime qe plakat e kane zakon te thone "mos jarbi", "moskurr o zot" ne raste kur degjojne ndonje gje shokuese apo qofte edhe turpi.

Fjalet greke shpjegohen mjaft mire me shqipen.

[Qerim]

Shkronja ç

Çaça-u=çado-u=bab=çinom=çot=çulletk
Çafkonj=kap prej qafe =çafoj=qafoj
Çakalisënj=përtyp=përtipënj
Çakëz-kza=çikëz,cërll,rrëvjec,cirrivi=zog mizë
Çalog-u=çaluk-u=shklepur=koç=i çalë
Çallapati-a=shpifje
Çalltje-a=interes

Vëlyen të mbahej zgjuar çalltja për këtë komb ndë perëndim

Çambatë-a=shqelb=shkelm
Çamb-ënj=me u pengu
Çamurrë=shkamurrë=zhurmë=çiromë
Çanxhanele-ja=çinxhinele-ja=zile e vogël
çape=shtresë metali per te mbuluar kasollet,kopshtet etj.
çarmar-ënj=prish,shemb
çartë=çarje
ças-i=çast,rasë,ndodhuri,varatë,kred
çauçan-i=organet (e brendshme),visçerat

Korbat e stravatonjtë kanë të çavatohen ndë çauçant e tyre

çaudhele-ja=fetë buke
çaull-a=sorrë
çavarr-i=ushqim per kafshet;i pagshendur (fig)
çavarrisënj=cavatonj=ushqej deri në ngopje kafshët
çavuk-u=grykëmadh
çefall-i=krye;(fig) i aftë,dinak
çeruzi-a=biskotë
çervin-i=ujk,(it)mannaro=cirivin
çezë=plagë,zgarrezë,lavomë
çibje-a=xhibje,fishki=vaskë e madhe që mbledh ujin për ujitje
çicambotë=çiçimbon=çorbë (supë)
çiçard-e=vulgar,(it)triviale
çiçiratë=ëmbëlsirë me bajame
çiesu=lehtësisht,pa rregulla
çifos-ënj=me u ngjesh (it)costipare
çikalaq-i=tundues,djallush=çikaliq

Këto` ehjë ja kish dhënë Marti, i mbë të zënë me gjithë çikaliqrat , çë u strostin t`i kallojen Afërditën e bukur

çikarele-ja=cikamicë,nxonjë, çurruga=gjëra të ndryshme
çilimi-u=irrëbar,fëmijë,corrobill,ciboq,djalë=çiribull, çiribul
çimulljas-ënj=punoj për qejf dhe ngadalë
çinëm-i=cinim=cinema=mbiemër
çinëngë-a=filament nervos që tërhiqet nga ekstremiteti i bishtit te maces,pasi ja përdredhin
çingërl-ënj=cicëroj=>cirll-i=cicërimë
çingëronj=e rënkuara e kafshëve
çingërr-ënj=thërres (me zë të mprehtë),qahem (prej mallëngjimit apo kollës etj).
çip-i=trung=kucar-i
çirimal-i=majë mali,qirikokull=çukë,malëngje
çirmë=kushall=qese,trastë
çirut=pothuajse i pjekur (fruti)
çirvun=kepele me strehë të gjerë
çitullëz-llza=qeste=(it)cesta
çiull-a=piç=shqetësim,trishtim
çiv-i=ushqim për zogjt e vegjël
çivar-ënj=ushqej (fig),zë me shtupë
çivarr-i=latyrë=lëng që ju jepet kafshëve të shtëpisë=çvarr
çoç-i=m.ut=buromë
çofë=çufë=çofkë
çotjas-ënj=budallalleps=kokotisënj
çuçulis-ënj=murmurisënj
çuçumizë=bors
çudi-a=mërakull=mahnitje=thagmë
çufarjel-i=zjarr fishekzjarresh, (it)razzo
çufek-u=dufek,tufiqe,shkupetë
çukë=majë mali,malëngje
çuk-ënj=vë në provë; godas shënjestrën
çul-i=i dejëm=kukurul=mbusharak
çule-ja=çutë=pirukë=dejtje
çul-ënj=denj,dehem
çung-u=cung
çungjë=çunjë=mishrat e dhëmbëve (it) gengiva
çupë=1.çupulet,tup,tupull=flokënaje,(it)chioma,2.v ashë,cucë
çurrë=eho=jehonë
çurraga-t=xhirruga,çikarele,nxonja,mbarratina
(it)cianfrusaglie=zbukurim i lirë; gjëra pa vlera
çutull-a=kutull=kafkë
çutullëz-llza=kitarë
çuturrnonj=i bie bririt
çyp-i=votë,gonë=qoshe
çyr-i=kitare me 12 tela =qitharë


Shkronja R

Rade-ja=litar,purtekë,tërkuzë; një mates antik 10-25m
Rahj-i=koc=kocarahj=kodër=rrëzë=brinjë=pedhikatë=përpje të=malotë
i rakët=rrakën=i hollë
i rarë=i ratë=i rërë=shtënur
re`-a=1.kufi-a=noeri=ndikure=kujdesë=qurim=mendim;=vëmëndje
re`-a=2.nuse
i,e reg-ë=i frikshëm,i egër=i,e remç
rehj-ënj==drithëron(drita);xixëllon
rekë=rrekë=rrëke=rëke=rrëka
reks-ënj=pataksënj=trëmbënj
remë-a=req=rrëmbë=thekë=saitë=kurrent uji=rrymë;=venë,arterie
renj=përkujdesem=vëzhgoj;=ndienj=rienj=ryer
rep-i=cep,pic
rep-e=lakuriq=pa pupla
req-i=nerv,psh./ është me reqe=eshte me nerva
i reqët=nervos
i rerë=fals,gënjeshtar
resë-a=xhelozi=zili
reshitënj=shkas,rrëshqit
reshënj=shkarkohen retë nga shiu apo breshëri
rëdhi-a=dhimë=dhëmbje
rëfis-ënj=ndukënj,thithënj
rëkim-i=rënkim,rëngim,ksim
rëkuall-olli=skallier=(it)cardo
rëkutem=strukem në fole ,fshihem etj
i rëmaksëm=i ngrysur
rëngë-a=punë,zënë,kujdesë
rëzë-a=(it)robbia,lloj bime
ribikin-i=violonçel,kontrabas
romë=strehë,(it)rifugio
roni-a=shpirt,jetë (it) anima
ronx-i=lucë=llucë
roqe-ja=imtë=moment
rosh-i=losh=josh=i vjetër,i krisur
riqe-ja=(it)Erica;frasca;corniolo
ruganj-i=kanestër e sheshtë me anë të ngritura ,për të tharë frutat=rugënj
rugju=plot=pipra,parpa=qikulla
ruk-e=i thatë,i dobët,pa lëkurë
run`je-a=grunjë=vështrim i rreptë

[Belmondo]

Fjala kurmi eshte fjala greke kormos qe do te thote trup, trung etj. Eshte huazim nga greqishtja.

Edhe ti si duket, qenke komplet i huazuar nga greqishtja... upss me falni... greqia.

[Qerim]

Shkronja Q

Qacë=shesh,agorë,treg
Qat-i=qafë
Qafëz=kollare=shqafëz=qopë
Qagë=lavomë,lakosë,theritë
Qahem=truhem=ankohem
Qandonj=fytonj=mbiell=(it)piantare
Qanë=sqepar=(it)pialla
Qangier-i=vuçer=kasap
Qangun-i=gur i madh,zdorë=timbë,shkëmb
Qanj=kësinj
Qaramidhe-ja=tjegull
Qari-a=akull,ngricë
Qartë-a=kontroversë, çështje,qortim
Qartonj=gjërtonj=qortonj=qërdhonj=qërtonj
Qase`=ndoshta që…
Qatër-tra=pllakë akulli
Qatill-i=merimangë e vogël;lakuriq nate
Qatrë-a=lapidar guri apo druri (plakë komemorative)
Qatrul-i=akull=qatër=qetër=qari=qetri-a
Qatull-a=dru nga varen sallamërat për tu ruajtur
Qarravis-ënj=tagjisënj=ushqej
Qavonj=gjavonj=gjuaj
Qe=njo=ja=(it)ecco
Qefalidhe-ja=qethalidhe=përmbysje ,fatkeqsi
Qelb-i=qelp,qelbësi,puratë,vërromë
Qelbës=sqelp=bimë gëmushë me erë të keqe
Qelbësi-a=sihjeni-a=vërromë
Qelmeris-ënj=njomënj=mallëngjej

Na njomet zëmbra dhe na qelmeriset sa e kujtojëm

Qelqël-qla=lloj kërpurdhe
Qell-ënj=shpie,sjell=>qellem=sillem
Qellthër-thri=(it)naspo=qerthull
Qellzane-ja=shtreh,qiellëz=tavan=qiellzanë
Qengle-ja=qengël=rripat tek kuajt apo tek pantallonat e fëmijëve,(it)bretella,straccale
Qengull-a=qengël,qengle;rryp,lak
Qengjërr=(it)asfodelo;lloj bime shëruese
Qerbul-a=sëmundja e leprës;zgjebja
Qerjorinë=(it)tordo,beccacio
Qerq=qelq
Qersingë=lypsje,nevojë
Qert-i=qerrati-a=mëni,furi,ashpërsi
Qerthëllonj=qerthullonj,rrethonj

[Qerim]

Qerre-ja
Qes-ënj=nxier,shtie
Qevarr-i=qevarri-a=qeveri
Qëllim-i=qyrë
Qëllondarje-a=gjumës=somnifero
Qëllonj=vë në gjumë
Qëndimë=qindimë=e qëndisur
Qëndri-u=qindri=shkop me majë të mprehtë metali =qindri-u
Qëndris-ënj=qindrisënj=shpoj;stimuloj,provokoj
Qëngë=qengë=masakër
Qëngëlonj=lakonj=qingëliksënj

Vu` shalën kalit ,e qëngëloi e pranë vodhi kopilen e dashur

Qëngj-i=qengj=shtjerr
Qëro-i=kohë
Qëronj=qironj
Qift-i=petrit,sqifter
Qikar-ënj=përulem,përkulem,=ulënj,përmisënj
Qikë=dhylpë=rrudhë
Qikullonj=mbush deri në grykë =mbjonj
Qikull=qikulla=plot= mbushur gota deri në buzë
Qillimas=ndodhurisht=rastësisht
Qillonj=godas në shenjë;(fig)me pasë qëllim=>qilloj kohën ..=gjej rastin…
Qindi-u=kondil=gjilpërë për të qëndisur
Qindronj=qëndronj
Qinerë=fatkeqsi
Qinë=fryrja e ujrave;fatkeqsi=rrëmbëtimë
Qingëliks-ënj==qëngëlonj=përkëdhel,gudulis,stimuloj
Qingjëlis-ënj=përkëdhel
Qipar-i=(it)giunco
Qipare-ja=karakter,karakteristikë psh.qiparet e hjeruashme=karakteret hyjnorë
Qipër-pra=Bronx=brunx
Qipi-a=grumbull,tufë (kashte)
Qiqe-ja=veprim(akt) i vlefshëm,trimëri

Prindët tanë arbëreshë më qiqe mbrej turqvet kishin bënë ,për nderë të shëjtes kryqe,ndë të kërshterët ndihmë i kin dhënë

Qirgorinë=qirjorinë=(it)tordo,fringuello=qerjorinë
Qirikokull-i= çirimalë, çukë,male
Qirim-i=syvonë=fytyrë=qurim
Qirithin=ngritur mbi këmbët e mbrapme (për kuajt)=(it)impennato
Qitënj=qisënj=nxier,helq,shkulënj
Qitherë=(it)tortora
Qopë=qafore hekuri e gozhduar që vihet në përgjthsi tek qentë
Qoqar-i=kryetar=madhështar=totaqirk
i qosëm=i qosur=i pasur,begat
qosje-a=qosmë=qozmë=pasuri
quk-u=budalla=quq;=i mjerë=bab
qumb-i=plumb
i quqë=i mjerë,quk,qyq,qyçk
quq-ënj=budallalleps
qurdhie-ja=mbrojtje,strehë=ubrih

ndë se ti më mbjeth ndë qurdhien tënde e më pushtron me sqepin tend

qurim-i=analizë,observim,vëmëndje
quronj=analizoj
qush-i=fshatar
qut-i=kuc,guc=qen
qyç-i= çelës
qyrënj=pasqyroj=këqyrënj
qyrkë=peliçe
qyshke-ja=pakt,kusht

[Qerim]

Shkronja TH

Thagmë= çudi=mrekulli=thavmosëm
Thajtim-e=fërrinjë,skarlloç=i dobët (njeriu)
i thajtur=i tharë
thaliqe-ja=këpucë,sandale=kaliqe
thamas-ënj=marmarosënj= çuditënj=thandonj=thandosënj=thavmasënj
than-i=(it)arbusto=tupull,trope=ferrë,shkurre
thane=(it)corniolo=fruti i thanës, 2.(fig)=qëllim,shënjestër
tharaqe-ja=e çarë;=plagë e thellë
thar-ënj=thartonj=hidhëronj
thark-u=gardh,cimbun
tharos-i=thesar=vistar
thavmasor-e=i mrekullueshëm
theatër=teatër
thek-ënj=prek,godas,shpoj,pres etj
thekëz-kza=prerje transversale me thikë
thelimë-a=vëlimë=dëshirë
themeni-a=ligj;artikull ligji
thep-i=majë mali e mprehtë
theristi-u=qershor
theror-i=therore=lartar
thëllim-i=monostrof=re shiu,fortune
thënegull-a=thënekëll=milingonë
thëngjill-i=fingjill=qymyr
thëri-a=(it)lendine
thërje-a=luspra (e peshkut,gjarprit etj)
thëthinj=tëthinj=thith-ënj
thi-u=derk,derr
thicë=tëthicë=cicë=kapindull
thienj=(thieva,thiejta,thiej,thiejtur,thier)=rrjed h,tundem,vrapoj..

kur deti thien,dekjen ndien

thimatis-ënj=thjimatis-ënj=livanisënj=ndez substancën në kishë;=nderoj

ti thimatisën çivarin (djallin) çë të gramisën

thimone-a=grumbull
thimos-ënj=zëmëroj=thimzonj=mërinj
thimth-i=gjëmbth;=tëthicë
thini-a=kafshëri,egërsi
i thjellë=thjellëm=i thjellët=(i kthjellët)
thjerr-i=(it)lenticchia
thresqi-a=fe,rit=thrisqia
thron-i=karrikë
thumbë=thumbëz-a=sumbë,sumbull;=bubuqe=thumbth-i
thrime-ja= cast,minut;=thërrime
thundërz-a=djegëz,djeks,sherp=(it)porro
thyenj#thienj


Shkronja X

Xaftë=zaftë=pojë=erë e ftohtë
Xagarele-ja=xigarele=hietull=jetull=shirit,kordhele
Xahar-i=lule portokalli=(it)zagara
Xamak-u=lil=zambak
Xanerë-a=kurvë=xaneshë=xillorkë
Xanxonë=lavdërim=(it)spacconata,fandonia
Xare-ja=zarë=shtrigë=magarë=(it)fattucchiera,maliarda
Xareqe-ja=shportë

More hënza, hënza re`
Sillna vezit ndë xareqe

Xarxaf-i= çarçaf
Xarrë=gërrerë=fyerje;2.=zvarrë
Xarrë-xarrë=zvarrë=>xarris-ënj=tërheq zvarrë
Xath-ënj=zbath-ënj
Xavardar-ënj=zhyënj=ndot
Xavatë=këpucë e vjetër=(it)ciabatta
Xaxala-u=njeri i keqsuar
Xehe-ja=rrëverë=përrerë=minierë
Xejë=zakon
Xerk-u=qafë,shir;=serq
Xerkufar-i=sirkofan=lloj zogu
Xë(xura,xe,xëj,xënë)=mësoj,studioj
Xë-ja=xërë=nam
Xëllonë-a=cilonë=veshje=(it)veste
Xënës=nxënës=ftërëth
Xërrjar-ënj=xienj=xërrjonj=fishkëllej,,(it)ronzare,sibilar e
Xinxifër-fra=cinxife=shoshull=(it)zenzevero
Xirr-i=valld;=xharrë
Xirrë=tabelë
Xolë=cope
Xorbë=(it)zucca;=gjë pa vlerë
Xufar-i=squfar
Xufjun-i=tufiqe=armë zjarri
Xullugrin-e=rreckaman,i keqësuar
Xumbë-a=grua e trashë=bobë
Xun-e=e,i trashë
Xurna-ja=bori`=bujë

[Qerim]

http://members.tripod.com/egiordano0/2.html#21

Ketu mund te blini on-line fjalorin arberesh.

[terili1]

Ne Greqishten e lashte nuk njihet fjala Kormi, eshte fakt sepse as ne fshatrat e himares qe flasin greqishten e vjeter nuk e perdorin kte fjale të cilet trupit i thone Kfar

cfare greqishte te vjeter flasin himariotet o grup ata flasin shqipogreqishte te felliqur.

[Qerim]

Eshte shume e veshtire,pothuajse e pamundur qe arberishtja te pervetsohet ne shqipen e sotme ne nje mase shume te madhe dhe qe ne te flasim arberisht.Por shume fjale arberore jane mjaft te domosdoshme ne gjuhen standarte.Psh.

dirë=ngulm,inat,vrull etj
dëlgim-i=inteligjence,kuptueshmeri=>dëlgor-e=i zgjuar,inteligjent ,qe merr vesh
gaxhë=urrejtje,hakmarrje,inat etj
glirë=kënaqësi (profesionale,e suksesit, e hakmarrjes etj)
shkalesje-ja=shpallja i pafajshem=>shkales-ënj=shpall te pafajshem
trulë=e mira, fati, pasuria etj psh ...Te rafte trula !=Te zente e mira !

[Darius]

Po ju postoj dy histori te shkurtra ne gjuhen arbereshe. Historia e pare quhet (po ju ndihmoj ) Si behej buka njehere e nje kohe.

Si bóheχ buka njy heer Puherí

Njy heer buka boheχ akyshtú : mirrijum gkrurt e véjum e e mbiúajum te mbughiri, pra mirrijum míahyt e bíjum mbroonda, vojum mágjen sipprhy tríesses e shóshium míahyt me sítin, pra mírrium e bojum brúmin e kkuur ísh boon brúmi trazhójum karvellet...i mbillójum me dromidhín e "kuverta".
Kkur brumi ísh ngkretu, ngkrejum karvellet, i vójum te durrassat e kkuur íshin boon i kjéghijum te furri e vijin ty mpurnissura te furri me lupaten.


Dhe nje pjese tjeter te shkurter qe quhet Tek Mulliri


Te mbughiri

Njy heer vejum e mbiúajum gkrurt te mbughíri ççy biúaχ me újit. Njy mbughír gjóndeχ te njy dhee kjy kjúheχ "Purtuni" e ísh údha kjy vejin te Ghámpysi.
Kjéghijum gkrurt e na e biúaχ e na jípyχ míahyt, mbughinári pagkuheχ me míahyt e ngka "tuman" gkruur miiryχ di "kile" míah.
Pra ka dal "makina" kjy ngky veχ me úi, se veχ me "nafty".
Míahyt viχ mo ty miir te mbughiri se te "makina".
Puherí íshin di "makina" e njy mbughir. Njy "makin" ísh ka Juseppa i ferrarit te Ghághuri, njetrhy ísh ka Françishku i murellit e mbughíri íshy ka " mastru" Juseppa.
Kitonja se mbughíri ka roon njér te njy miχ nondykjít e tre dhiét viét : kuur ka deku mbughinari piákky.


Nuk dua t'i shkruaj ne shqipen e sotme pasi ja vlen te lexohet ne origjinal dhe te behet perqasja me gjuhen e sotme si dhe te krahasohet pasuria e te shprehurit.

[Qerim]

Mendoj se nuk duhet te perqendrohemi shume ne te foluren arberesh te Italise, por me shume ne fjalorin arberesh.E folura e sotshme e arberesheve ka pesuar shume nderyshime dhe influenca nga italishtja dhe shume pak persona e dine arberishten e vjeter te kohes se Skenderbeut, ate qe na intereson edhe neve.Fjalori arberesh mori forme shume shekuj me pare nga studiuesit arbereshe qe shetisnin shtepi me shtepi dhe mblidhnin te gjitha vlerat gjuhesore dhe dokumentare dhe i bene ato te pavdekshme.

[Qerim]

Ja edhe fjale te tjera qe mund te hyjne ne shqipen e sotme.

dërti-a= respekt i thelle
dikë=deshire e zjarrte, e madhe
dufirë=(IT) delizia
dukë=shijim,kenaqesia e shijes
doqe=dhunshem,rreptesisht

fatë=dhatë=gjurmë
fatu=favorisht, ne rast te pershtatshem
i firë=i zbrazur =i firastëa
fisiqi-a=fisnikeri,qyteterim,vemendje,kujdes
flegë=dritare
foka=pothuajse
flurë=penë
i fqerë=i ngushelluar =>fqerënj=ngushelloj

lumë ata çë klanë, se kanë të jenë fqerë

ftujë=dhi` jo akoma 1 vit =ftulë
zulë=zë (figurativ), famë, lavdi
i zdatë=(njeri) i hapur,guximtar,me besim ne vetvete

[Qerim]

Edhe fjale te tjera te rendesishme :

zali-a=>zalis-ënj=bie te fiket
zillopi-a=hjidhi-a=trishtim
guçë=krize, vdekje e menjehershme ,,,,psh.: i ra,i erdh guça
lumaqe-ja=lulezimi i drureve,pemeve ne pranvere
livere-ja=teshe e ndyre
saitë=kaskade, plot uji
kumbi-a=>kumbis-ënj=mbeshtetem
kuqill-i=kriminel,vrases
kërnalle-ja=oqean

[Qerim]

rrjutë=ripershkrim; riloje
i shafër=i rehatshem, i gjere
shëllëzë=vend me diell
shkarzim=>shkarzenj=nenvleftesoj,neperkemb
rrus-ënj=bej te sprapset,te paksohet, te terhiqet
rrëgji-a=>rrëgjonj=trondit,eksitoj,shkaktoj tollovi etj
kufa-ja=kontakt, shoqerim
kufi-a=vemendje
kufamë=bisedim
kafomë=bosh, i kalbur (fruti)
kafos-ënj=shtyp,mundoj
kafqar-e=i lavdishem
kandjerr-i=qortim,ashpersi,gjuhe e prishur
kors-e=gul-e=pa brire
vozhetë=goditje (ne box)
stihji-a=fantazme
konë=1.imazh, 2.ikone