Kosova Në Mes Diplomacisë Dhe Realitetit

[ARIANI_TB]

Dr.Ismail BARDHI

KOSOVA NË MES DIPLOMACISË DHE REALITETIT

Çështja shqiptare është duke kaluar fazat e ndryshme dhe problemet
e përsëritura që historia mirë i ka treguar, si të kohës së lashtë ashtu
edhe ato të së tashmes. Në diplomacinë shqiptare lexuesi e ka
vështirë që të hasë në realitetin dhe të drejtën. Siç dihet, diplomacia
e re evropiane me sjelljet e veta ka dëshmuar se mbi të dobëtin është
duke bërë eksperimente të ndryshme, duke filluar me shkatërrimin
kombëtar, ndarjen territoriale dhe çrregullimin e brendshëm kulturor
e fetar të një populli. Edhe pse koha nuk lejon që të merremi me
histori ne në mënyrë shumë të shkurtë do ta paraqesim problemin e
çështjes shqiptare, gjegjësisht segmentit të saj kosovar, të cilat
argumentojnë trishtimin e ardhmërisë dhe mashtrimin zyrtar të
diplomacisë evropiane. Kjo mënyrë fillon të vërehet në kohën e
fundit të Perandorisë Osmane, kur fillon krijimi i shteteve të reja dhe
pastrimet etnike të konfesionit islam.

1876
Për herë të parë kjo çështje nga diplomacia evropiane
fillon të trajtohet në Konferencën e Ambasadorëve në
Stamboll, e organizuar me nismën e Anglisë ku marrin
pjesë 6 fuqi të mëdha të asaj kohe: Anglia, Austro-
Hungaria, Gjermania, Italia, Rusia dhe Franca. Edhe pse
kjo Konferencë u mbajt në Stamboll, fjala kryesore ishte
ndarja territoriale e Perandorisë osmane, ashtu që pjesët
si Bosna e Hercegovina, Shqipëria, Kosova, Maqedonia
u ndanë ndërmjet Greqisë, Serbisë, Austro-Hungarisë,
Bullgarisë dhe Malit të Zi. Ishte ky një pazarllëk shumë i
lirë dhe jashtëzakonisht i rrezikshëm për ardhmërinë.

1878
Kongresi i Berlinit. Tezat e lartshënuara u verifikuan
faktikisht pa i dhënë ndonjë rëndësi diplomacisë osmane
të asaj kohe, ku kjo diplomaci e luajti rolin më të dobët
sidomos kur ishte problemi i përkatësisë fetare dhe
çështjes nacionale. Natyrisht këtu ishte insistimi i Kishës
Ortodokse që përkatësia fetare islame të identifikohet
me përkatësinë nacionale turke. Kjo tezë bëri që
hapësira ballkanike të pastrohet na elementi islam, duke
përdorur shpërnguljen masive të shqiptarëve,
boshnjakëve dhe turqve. Natyrisht se kjo rodhi nga ideja
se meqë të gjithë janë turq, atëherë duhet të shkojnë në
Turqi.
1912-1913
Konferenca e Ambasadorëve në Londër.Në këtë
Konferencë pa pjesëmarrjen e faktorit shqiptar u vendos
që territori i shqiptarëve të ndahet në shtetin amë
Shqipëri (gjysma e tokave shqiptare), ndërsa pjesë të
tjera të territorit të mbeten nën Mbretërinë Jugosllave
(Kosova dhe pjesë e Maqedonisë), Malin e Zi dhe
Greqinë.

1912-1945
Mes dy Luftërave Botërore, shqiptarët e Kosovës dhe të
vilajetit të Shkupit dhe të Manastirit nuk gëzonin
kurrfarë të drejtash shkollimi në gjuhën e tyre, çdo
mësim në gjuhën amtare dënohej me masa drakonike.
Përpos izolimit kulturor ishte i pranishëm edhe
shkatërrimi ekonomik e etnik. Në këtë kohë filloi
praktikimi i Memorandumit të njohur të serbit Vasa
Çubrilloviq. Në këtë kohë shpërngulja e shqiptarëve
bëhej në masa të gjera për shkak të gjenocidit ndaj
muslimanëve shqiptarë. Për këtë historiografia ka
dokumente autentike.

Në Jugosllavinë e Titos siç dihet teza e "vëllazërim-bashkimit" dhe e
"barazisë" duke paraqitur ideologjinë marksiste-komuniste filloi
destabilizimin shpirtëror dhe mashtrimin e "bukur" të cilit iu
nënshtrua një masë e madhe e popullatës shqiptare e boshnjake. Për
këtë fazë është folur dhe shkruar mjaft nëpër forume të ndryshme të
të drejtave të njeriut. Është fakt se populli i Kosovës në këtë kohë
ishte më i paarsimuari dhe më i paorganizuari, i njohur për nga
burgimet politike të cilat vazhdojnë edhe sot e kësaj dite. Ajo që
duhet theksuar këtu është se çështja e Kosovës me sakrificat e
mëdha të shqiptarëve filloi ta marrë kahjen e vet të zyrtarizimit, me
një fjalë të bëhet faktor për vetveten, ashtu që Partia komuniste e
Jugosllavisë iu detyrua t'ia japë autonominë. Ishin këto vitet 1968 e
këndej kur vetëdija kombëtare filloi gjithnjë e më tepër të zgjohet.

Një dridhje tjetër që shkaktoi faktori shqiptar në Kosovë ishte
periudha 1981-1991, kur kërkesat shqiptare u bënë maksimaliste për
Kosovën Republikë të barabartë me republikat tjera jugosllave. Në
këtë periudhë kohore i tërë arsenali i ish-Jugosllavisë u derdh në
mënyrë të padrejtë dhe anti-ligjore ku u shkelën të gjitha normat
ndërkombëtare, natyrisht ushtria e ish-Jugosllavisë me arsenalin e
vet ushtrak filloi ushtrimin e forcës ndaj Kosovës duke shkelur mbi
trupat e njerëzve të pambrojtur dhe duke bërë burgosje masive.
Sipas të dhënave të Forumit për të Drejtat e Njeriut të Kosovës
600.000 shqiptarë nga Kosova kaluan nëpër duart e policisë
jugosllave. Burgjet në Slloveni, në Kroaci, në Bosnje e
Hercegovinë, Maqedoni, Serbi e Mal të Zi ishin përplot me
shqiptarë. Në këtë kohë fillon edhe shpërngulja e të rinjve nëpër
Evropë, numri i të cilëve edhe sot është mjaft i madh. Ndodhitë në
Kosovë faktori ndërkombëtar i kaloi kinse fare gjë nuk ndodh, edhe
pse kërkesat e Kosovës ishin minimalisht për kohën që kërkonte
zhvillimi ballkanik-evropian. Në këtë kohë republikat e ish-
Jugosllavisë, të cilat sot janë shtete të pavarura, përpos disa
intelektualëve nuk i dhanë përkrahje politike e morale, saqë edhe
disa politikanë shqiptarë të asaj kohe iu bashkangjitën fushatës anti-
Kosovare.

[ARIANI_TB]

Kosova ishte ajo që gjenin serb më së miri e njihte, ajo u përpoq në
çdo mënyrë të tregojë se faktori serb është shumë i rrezikshëm dhe i
lig, i fëlliqtë për kulturën dhe civilizimin e sotëm dhe i destabilizimit
në Ballkan dhe më gjerë. Ai është në gjendje të bëjë çmos, por
fatkeqësisht u hesht ndaj këtyre paralajmërimeve. Të flitet për
sindromin serb është e tepërt, racionalisht është çmenduri, sepse
faktet, fotografitë, numrat e viktimave dhe gjaku i cili akoma rjedh
në troje si Bosnja e Kosova nuk lejojnë tjetër përpos që diplomacia
evropiane të mendojë mirë kur bashkëpunon me lugatin e shekullit
XX.

Në këtë kohë në Jugosllavi ndaj Kosovës filluan të krijohen metoda
të reja të përndjekjes dhe presionit, si p.sh. të ndiqet "armiku"
gjithkund: në fushën e arsimit, kulturës, fesë, ekonomisë,
shëndetësisë etj. Kësisoji duhej që shqiptarët kudo që paraqiten të
konsiderohen si armiq. Ndërgjegjja e ish-Jugosllavisë faktikisht ishte
e këtillë. Paramendoni vështirësinë e këtij momenti. Në këtë kohë
vatra kryesore e arsimimit - Universiteti i Prishtinës me mbi 30.000
studentë u shpall si kështjellë e nacionalizmit shqiptar,
fundamentalizmit islam dhe vatër e separatizmit. Vjedhja dhe
shkatërrimi i resurseve natyrore të Kosovës filloi të bëhet në mënyrë
shtetërore; kultura filloi të zhduket dhe të asgjësohet, ashtu që ky
shtet (i cili inshall-llah do të krijohet) nesër mos të ketë mbështetje të
vet kulturore e historike. Në shëndetësi u bënë helmime,
eksperimentime të ndryshme dhe pasiguri mjekësore, faktikisht ai që
kishte nevojë të shërohet nga spitali dilte akoma më i sëmurë dhe me
frikë psiqike të tmerrit.

Temat kryesore të cilat i përdorte propaganda për ta përkufizuar
raportin e shqiptarëve ndaj serbëve të Kosovës ishin - sipas shkallës
së nxehjes së makinerisë së saj - "presioni" për t'i detyruar serbët që
ta braktisin Kosovën, pastaj "terrori" e madje edhe "gjenocidi". Të
dhënat që përdoreshin për t'i provuar inkriminimet merreshin nga
përditshmëria e Kosovës, së pari të gjitha trajtat e konflikteve të
rëndomta midis shqiptarëve dhe serbëve transformoheshin përmes
kësaj propagande në konflikte ndëretnike. Pastaj mediumet e
impononin në gjykim të formuar a priori për çdonjërin prej këtyre
rasteve, para çfarëdo hetimi gjyqësor, e në të gjitha rastet roli i
fajtorit ishte i rezervuar për shqiptarin, ndërsa ai i viktimës për
serbin.

Po të bëhej një analizë sado e sipërfaqshme e prezentimit të kësaj
teme në mediume gjatë një decenieje, ajo që bie në sy është në
njërën anë shpeshtësia me të cilën përmendet fenomeni i dhunës e
në anën tjetër mungesa e të dhënave që do të mund të vërtetonin
inkriminimin.

Shoqatat ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, si Komiteti i
Helsinkit dhe Amnesty Internaional, sa herë që kanë kërkuar fakte
nga faktori jugosllav rreth "terrorit shqiptar", ata mbetën duarthatë
edhe pas disa vjet pritjeje. Por, diplomacia dhe politika evropiane
heshti, fare nuk tregoi interesim të duhur.

Jugosllavia çështjen shqiptare në çdo mënyrë përpiqet ta heshtë dhe
ta paraqesë në dritë shumë të rrezikshme të lëvizjeve të ndryshme të
botës, duke vënë shenjën e barazimit me atë të IRA-së në Irlandë, të
kurdëve e të ngjashme. Me paraqitjen e luftës në Kroaci e Bosnje e
Hercegovinë çështja e Kosovës edhe më shumë u hesht dhe u
margjinalizua. Jugosllavia edhe pse kishte përvojë të madhe të
dhunës ndaj popullit të Kosovës, ajo kohëve të fundit po e përsos
këtë duke krijuar metoda të reja, të cilat në mënyrë të paparë i kreu
në Bosnje e Hercegovinë, duke vrarë qindra mijëra njerëz dhe duke
shkatërruar kulturë fetare. Ilustrim për këtë është edhe masakri në
Drenicë, ku gati dy muaj asnjë faktor humanitar e ndërkombëtar nuk
ka mundësi të hyjë për ta verifikuar masakrin e bërë. Është më
interesant se Jugosllavia luftën është duke e fshehur nga çdokush,
madje edhe nga vetë kosovarët.

[ARIANI_TB]

Në këtë drejtim u vërtetua konstatimi i strategëve dhe plnifikuesve të
ardhmërisë siç janë qendrat më të njohura informative të SHBA-ve
dhe të Anglisë kur parashikuan se lufta në Kosovë është e
paevitueshme. Është fakt se lufta e brendshme në Kosovë ka
ndodhur që moti. Çështjes së luftës i ka ndihmuar si ana shqiptare,
po ashtu edhe ajo serbe; ana shqiptare për shkak të rezistencës
paqesore e jovendosmërisë, e sidomos për shkak të qëndrimit të
paunjësuar e në anën tjetër Serbia për shkaqe të diskriminimit dhe
padrejtësisë që të ketë mbisundim mbi këtë territor dhe popull të
Kosovës. Historikisht, Kosova asnjëherë nuk i ka takuar Serbisë.
Këtë e kanë dëshmuar edhe të dhënat historike të etnologëve e
sidomos momentet ekzistuese e dëshmojnë autoktoninë e këtij
populli. Siç dihet, me vetë shpartallimin e Jugosllavisë dhe krijimin e
shteteve të reja edhe populli i Kosovës (në vitin 1992) me
referendum në kushte të çuditshme dhe të vështira shpalli pavarësinë
e Republikës së Kosovës, të cilën e njohu si shtet vetëm Republika e
Shqipërisë; faktori ndërkombëtar heshti dhe në mënyrë private e
përkrahu hapin e këtyre dhe politikën paqësore të Lidhjes
Demokratike të Kosovës me në krye Ibrahim Rugovën. Lidhja
Demokratike e Kosovës e udhëhequr nga kryetari i saj Rugova bëri
keqpërdorime të shumta dhe atë me përkrahjen e faktorit
ndërkombëtar. Ajo nuk mbrojti statusin që vet e inicoi - pavarësinë e
Kosovës, nuk i krijoi institucionet tjera që kërkohen nga vetë ajo që
përmban Republika e Kosovës, siç janë Ministria e brendshme,
Ministria e jashtme dhe ajo e mbrojtjes. Edhe pse Ministria e
mbrojtjes disa herë u paraqit me disa kumtesa, në realitet ajo nuk
ekzistoi. Kjo politikë e udhëhequr bëri që në mesin e partive të
ndryshme të krijohen mosmarrëveshje dhe konflikte të shumta për
shkak të mosrespektimit të Kushtetutës së Kosovës (të shpallur po të
njëjtin vit). Faktikisht, në mesin e tyre u krijua forcë radikale e cila
në mënyrë kategorike kërkon mbrojtjen e Kushtetutës së Kosovës,
krijimin e kushteve të Republikës së Kosovës dhe largimin definitiv
nga Jugosllavia e udhëhequr nga Millosheviqi. Siç dihet, në mënyrë
spontane erdhi deri te paraqitja edhe e forcës ushtarake të quajtur
Ushtria Çlirimtare e Kosovës, e cila akuzon faktorin e brendshëm
politik shqiptar me tradhti dhe mashtrim të gjithanshëm popullor.
Ndërsa është e vërtetë se LDK-ja duke krijuar një heshtje universale
njollosi gjenin shqiptar me atribute shumë të rrezikshme për një të
nesërme më të mirë. Ajo metafizikisht e çrregulloi popullin shqiptar.
Ajo nuk është në gjendje as të koordinojë sadopak pushtetin të cilin
mundohet ta ketë, koordinimin e brendshëm të qeverisë dhe të
kryetarit të Kosovës. Një fotografi e këtillë u mbështet në dobësinë
momentale të vetë shqiptarëve dhe të Republikës së Shqipërisë.
Shqiptarët u ballafaquan me një shtet të vetin nga i cili përpos
deklaratave për përkrahje tjetër gjë nuk patën. Ai u tregua si
politikisht ashtu edhe ekonomikisht i dobët dhe jo si faktor me
relevancë për çështjen shqiptare në Kosovë. Me këtë nuk do të thotë
se ai nuk ka mundësi të bëjë diç, por sa herë që është përpjekur t'i
tregojë përkrahje çështjes së Kosovës, faktori ndërkombëtar e ka
dënuar ashpër. Sa për ilustrim përpos qëllimeve të fshehura dhe të
fëlliqura që akoma nuk janë zbuluar në shkatërrimin e fundit të
Shqipërisë, udhëheqjes berishiane i kushtoi shtrenjtë përkrahja
Kosovës.

[ARIANI_TB]

Momentalisht obcionet ekzistuese brenda korpusit politik shqiptar
të Kosovës mund të përmblidhen si vijon:

- Politika e Rugovës me mashtrimet e shumta, më falni,
me përkrahjen e faktorit ndërkombëtar i cili bëhet
përmes telefonave dhe disa emisarëve të cilët
personalisht fitojnë popullaritete të ndryshme, prezenton
rregullimin e çështjes së Kosovës në mënyrë paqësore
dhe e cila me vite të tëra ka lejuar, ose në prezencën e
saj dhe me përgjegjësinë e vet politike e morale ka
ndodhur tmerr i madh nga ana e Jugosllavisë ose
Serbisë, duke filluar nga gjenocidi, zhdukja misterioze e
njerëzve, vjedhja e pasurisë shtetërore të Kosovës e
kështu me radhë;

- Qeveria e Republikës së Kosovës në krye me Bujar
Bukoshin ka treguar se politika e udhëhequr nga kryetari
i Republikës së Kosovës nuk është në pajtim me normat
ligjore dhe rregullat e saj. Ajo nuk është pajtuar me
sjelljet e Serbisë dhe për çdoherë i ka prezentuar planet
që me rezistencë aktive dhe diplomaci t'i përgjigjet çdo
padrejtësie që ndodh brenda Kosovës për shkak se atë të
drejtë e ka të garantuar në mënyrë ligjore dhe me
përkrahje të popullit. Natyrisht se qeveria e Republikës
së Kosovës asnjëherë nuk ka shfaqur dyshim se Kosova
mund të kërkojë diç tjetër përveç pavarësisë;

- Disa liderë, në krye me Adem Demaçin dhe akademikun
Rexhep Qosja, haptazi nuk pajtohen me politikën
paqësore të Rugovës, sepse ajo është iracionale dhe
shkatërrimtare për Republikën e Kosovës. Disa herë me
pretekst që Republika e Kosovës pa u vonuar fare duhet
të mendojë për bashkimin e natyrshmërisë së vet, ose
shkurtimisht me shtetin amë - Shqipërinë;

- Obcioni i disa intelektualëve dhe bijve të ish-sistemit
komunist, si Veton Surroi, Nazmi Maliqi, Mahmut
Bakalli etj., të cilët në mënyrë individuale tentojnë të
depërtojnë në politikë dhe me tezat se çështja e Kosovës
nuk mundet më të rregullohet me politikën e
lartshënuar, ajo duhet të riaktivizohet dhe në mënyrë
paqësore ose, siç është e njohur me dialog shqiptar-serb,
shqiptarët ta rregullojnë atë. Faktikisht, kjo mënyrë e
zgjidhjes ka mundësi të bëhet edhe sipas maksimës
Kosova - Republikë Jugosllave, jashtë kuadrit të
Serbisë.

Ky sistematizim është fakt i cili prezentohet edhe nëpërmjet shtypit
dhe shkrimeve të ndryshme, saqë faktori ndërkombëtar në mënyrë të
hollësishme bën studimin e tyre, duke e përkrahur çdonjërën nga
këto, disa herë me akuza se Kosova me qëndrimet e këtilla të
paunjësuara e ka vështirë ta arrijë një zgjidhje të duhur. Racionalisht
është e vërtetë se populli i Kosovës nuk ka forcë e cila do të mund t'i
bënte rezistencë një ushtrie siç është ajo jugosllave, por gjendja
faktike e Kosovës në këtë mënyrë është shumë vështirë të jetë nën
kontrollin e politikës së lartshënuar të partive politike shqiptare.
Prezentimi i politikës serbe në Kosovë është jashtë çdo rregulli dhe
norme shtetërore e ligjore.. Këtë e them duke u bazuar në histori
dhe duke analizuar çështjet e një marrëdhënieje politike mes
politikës serbe dhe të asaj kosovare. Serbia në këtë fushë asnjë
moment të volitshëm nuk e posedon për një zgjidhje të një
bashkëjetese me këtë popull. Kjo më së miri vërtetohet nga ajo se
ç'ka bërë deri më tani dhe ç'është duke bërë Serbia me shqiptarët:

[ARIANI_TB]

1. Duke u nisur që nga fillimi i këtij shekulli, ajo e ka
mohuar statusin politik për vetvendosje të shqiptarëve
dhe e ka grabitur Kosovën nga Shqipëria, me përkrahjen
e faktorit të jashtëm;
2. Në mënyrë konstante nuk ia ka lejuar shkollimin, hapjen
e institucioneve kulturore këtij populli. Sot fëmijët
shqiptarë shkollohen jashtë institucioneve shkollore,
nëpër dhoma, bodrume dhe në natyrë.
3. Ka eksploatuar, vjedhur dhe akoma po vjedh pasurinë
natyrore dhe fuqinë punëtore të këtij populli për
ndërtimin e "Beogradit";
4. Ka bërë spastrimin etnik duke filluar me vrasjet e
popullatës së fshatrave të tërë, saqë për raste të tilla janë
xhiruar edhe filma;
5. Emigrimi duke filluar në Turqi dhe shtete të ndryshme, i
cili ka lënë trauma të rënda në kulturën shqiptare, ku e
tërë pasuria e ikanakëve u është lënë në duar serbëve.
Këtu bëhet fjalë për qindra mijëra njerëz;
6. Burgosja në mënyrë konstante dhe jashtëligjore, me
ç'rast burgjet kanë qenë të ndërtuar vetëm për shqiptarët
dhe të mbushur vetëm me shqiptarë;
7. Çrregullimi shpirtëror, duke filluar me konvertim dhe
shkatërrimin e objekteve fetare, saqë edhe në
Memorandumin flet se shqiptarët duhet prekur në pikat
më të ndjeshme: feja dhe nderi;
8. Izolimi i përhershëm i këtij populli, si përbrenda
shqiptarëve, po ashtu edhe në hapësirën më të gjerë të
faktorit ndërkombëtar, dhe
9. Shëndetësia dhe garancia e jetës është definitivisht jashtë
duarve të shqiptarëve, ndërsa shqiptarët plotësisht kanë
të drejtë që mos t'i besojnë institucionit shëndetësor që
është shumë i shenjtë për njerëzit. Sot lindja bëhet nëpër
shtëpi, operacionet e ndryshme nëpër bodrume e kushte
nën çdo minimum të nevojshëm.

Mbetet pyetja se si vallë Serbia me këtë të kaluar të cilën akoma po
e vazhdon përpiqet ta rregullojë çështjen shqiptare në Kosovë? Ajo
e ka ndyrë hapësirën psiqike dhe nuk ka lejuar e as që lejon mundësi
për rregullimin momental të një psikologjie të duhur për një shtet
stabil. Këtë nuk e them me ndonjë qëllim e as që më intereson të
merrem me çështjen e pastrimit të psikologjisë serbe, por merrem
vetëm me momentin që çdo politikë racionale e morale kërkon për
një dialog dhe rregullim ose stabilitet. Kushtet fare nuk tregojnë një
klimë të tillë. Serbia dita-ditës vetëm se e përforcon politikën e vet
dhe serbizmin e vet si vjedhës, si planifikues të gjenocidit me
mbështetjen e Akademisë së tyre, ndërsa askund në botë
intelektualët nuk shndërrohen në barbarë siç është rasti me Serbinë.
Çdo intelektual serb që ka treguar pak mirëkuptim të mbështetur në
bazat njerëzore dhe që ka treguar se politika serbe nuk është në
rregull, i njëjti intelektual është rrahur në shesh të Beogradit, është
izoluar. Kjo dëshmon po ashtu se sot në Serbi çdokush që është
shqiptar, ballafaqohet me momente të papritura. Ndërgjegjja
njerëzore nuk lejon që të fliten fjalë të mira për momentumin e
serbit; serbet e treguan fytyrën e tmerrshme të tyre në mënyrë të
paparë në Bosnje e Hercegovinë ku dhunuan fëmijë, plaka, ku
therrën njerëz mu në këtë kohë kur çdo gjë regjistrohet në mënyrë
jo vetëm të shkruar por edhe vizuele.

Kësaj mënyre të shtypjes dhe pranisë në Kosovë i është
bashkangjitur edhe Kisha ortodokse serbe, e cila edhe e ka
inkurajuar politikën e këtillë, duke i bekuar zyrtarisht veprimet
gjenocidale të serbëve në Kosovë. Ajo deri më tani nuk dënoi, e as
që mohoi se nuk ka marrë pjesë në gjenocidin si në Bosnje ashtu
edhe në kosvë.

Politika momentale dhe diplomacia ndaj kësaj çështjeje shumë të
rëndësishme akoma është duke lejuar hapësira të ndryshme të
veprimit të shqiptarëve. Është fakt se shqiptarët të cilët asnjëherë
nuk e kanë pasur lirinë që të merren me kulturën ashtu siç duhet dhe
me fenë ashtu siç duhet, e kanë të domosdoshme të jetojnë në një
vend. Nëse kushtet e jetës dhe liria e tyre u merren, atëherë ata
medoemos duhet t'i kthejnë ato; ata do të bëhen të pamëshirshëm
ndaj çdo gjëje, sepse natyra e tyre është luftuar, e shumë mirë dihet
se për çdoherë kur luftohet natyra, ajo kthen me një bumerang të
çuditshëm dhe të papritur.

Në këtë mënyrë Serbia edhe në ushtarakisht filloi luftën dhe
masakrën ndaj popullatës së Kosovës. Sot në Kosovë është duke u
derdhur gjak, duke u therrur njeriu për së gjalli, me një fjalë e tërë
përvoja nga Bosnja në mënyrë të modernizuar po zbatohet në
Kosovë. Serbia po ballafaqohet edhe me rezistencë të armatosur e
cila e ka mbështetjen e popullit por jo edhe të politikës udhëheqëse
të brendshme dhe diplomacisë ndërkombëtare. Fshatra të tëra janë
zbrazur, trupat e vrarë akoma nuk janë varrosur, fëmijët lindin nën
qiell të hapur, tmerr që vështirë mund të përshkruhet. Natyrisht se
ndihma e çdokujt është e nevojshme, por ajo që vjen nga
muslimanët është akoma më e nevojshme.

Çdo kosovar, çdo shqiptar sot pyetet se ku është njerëzia, ku është
civilizimi, ku është diplomacia e botës moderne dhe humanizmi që
me çdo kusht mundohet të tregohet se krimineli doemos dënohet në
fund. Është e vërtetë se gjithmonë kur popujt e vegjël janë përpjekur
t'u nënshtrohen zgjidhjeve diplomatike, janë ballafaquar me pasoja
shumë të rrezikshme. Kosovës dhe popullit të Kosovës i mbetet që
ta riaktivizojë zemrën, arsyen dhe fuqinë duke u mbështetur në
Allahun dhe duke kërkuar mëshirë për gabimet që i ka bërë në emër të
njerëzve ndaj Zotit, e ta dëshmojë vetveten se kushtet për rezistencë
me forcë tashmë janë pjekur, si duke u bazuar në metafizikën
njerëzore ashtu edhe në arsyen e pastër.