Gjuha shqipe sot

[Julie]

Per te gjithe ju forumiste te dashur qe jetoni neper Bote apo dhe ne Shqiperi a mund te shkruani ne kete teme dhe te jepni arsye pse shpesh shpreheni dhe shkruheni ne gjuhe te huaj.
Deri diku ne bashkebisedimin balle per balle mund ta justifikoj shprehjen "He se na eshte mesu goja" por kur shkruhesh ... eshte ndryshe... kurre nuk mund te vije me kollaj nje gjuhe e huaj, sado vite te kesh ndenjur andej.
Por fatkeqesisht ky fenomen verehet dhe tek shqiptaret qe s'kane jetuar asnjehere jashte, por qe banojne ne Shqiperi, keshtu qe ketu vertete behem konfuze.

Ketu lind pyetja? Ci shtyn shqiptaret te preferojne me shume te shprehen ne nje gjuhe tjeter ndryshe nga ajo e origjines se tyre?

Ketu ne forum, me perjashtime te vogla te gjithe flasin gjysem anglisht ne postimet e tyre dhe ketu me lindi dhe ideja e hapjes se kesaj teme.

Mire u degjofshim

[skerdi`an]

por si zakonisht shqiptari keshtu eshte mesuar i pelqen gjeja e tjetrit ...

[Davius]

Ketu ne forum, me perjashtime te vogla te gjithe flasin gjysem anglisht ne postimet e tyre dhe ketu me lindi dhe ideja e hapjes se kesaj teme.

Po pate mundesi te na tregoshe disa referime se nga bazohesh qe thuash keto gjera?

Moderatoret asnjehere nuk lene shkrime ne anglisht ne temat serioze, pervec ne PDG (qe nuk eshte ne kompetencat e askujt, por vete anetaret atje jane zot te saj) dhe kur ka citime nga origjinali i nje teksti te caktuar.

Pra, une te them se ke krijuar bindje te gabuar e dashura Julie.

[Abdilbari]

por si zakonisht shqiptari keshtu eshte mesuar i pelqen gjeja e tjetrit ...

vuajn nga kompleksi -mendone se jane ditcka nrealitet tregojne veten se jane primitive .natyrisht kjo vlen vetem per ata qe perdorin gjuhen e huaj ne forumin shqiptar.

[Abdilbari]

jame dakord me Julie .ja ketu ku une jetoj ne cdo bised shumica mendojne ne se perdorin gjuhen e huaje jane ma te lumeter.pore harojne se gjuha shqipe eshte e rezikuar,sidomos, ne kohen jo te larget qe vjen.

[Abdilbari]

Po pate mundesi te na tregoshe disa referime se nga bazohesh qe thuash keto gjera?

Moderatoret asnjehere nuk lene shkrime ne anglisht ne temat serioze, pervec ne PDG (qe nuk eshte ne kompetencat e askujt, por vete anetaret atje jane zot te saj) dhe kur ka citime nga origjinali i nje teksti te caktuar.

Pra, une te them se ke krijuar bindje te gabuar e dashura Julie.

mose haro!fjala e folure eshte egjalle dhe mose luaj me ta,pra ase me ndjenjat e dikujt

[Davius]

Une nuk luaj me ndjnjat e askujt zotrote dhe me fal se te them, por gjuha qe per momentin ti personalisht perdor ne kete forum nuk i ka as rregullat bazike te drejtshkrimit te gjuhes shqipe.

Te permiresojme veten njehere, mandej te kritikojme tjeret!

[Davius]

por si zakonisht shqiptari keshtu eshte mesuar i pelqen gjeja e tjetrit ...

Nganjehere je i detyruar te pelqeshe gjejen tjeter se s'ke shpikur ti ( jo personalisht ti skerdi`an) nje kompjuter dhe ti vendosh nje emer shqip qe te perdore ate e tera Bota.

Ka ca gjera qe te imponohen ne kete jete dinamike dhe je i detyruar t'i marresh te gatshme se perndryshe tere jeten do te ndertosh keshtjella te Rozafas, gjersa tjeret kane pushtuar Henen...

[Julie]

Po pate mundesi te na tregoshe disa referime se nga bazohesh qe thuash keto gjera?

Moderatoret asnjehere nuk lene shkrime ne anglisht ne temat serioze, pervec ne PDG (qe nuk eshte ne kompetencat e askujt, por vete anetaret atje jane zot te saj) dhe kur ka citime nga origjinali i nje teksti te caktuar.

Pra, une te them se ke krijuar bindje te gabuar e dashura Julie.

Se kisha pare me pare qe ne kete teme po ktheheshin pergjigje. Keshtu qe Davius po te jap pergjigje mbi pyetjet qe me ke bere?

Referime dhe mund te te jap sepse nuk eshte veshtire te gjesh, nqs do kembengulesh do ti jap, por tani skam kohe te kerkoj.
Mgjth mjafton te kalofsh neper forum dhe nuk eshte veshtire ti gjesh. Moderatoret qe ke permendur ti, mund te kene hequr shume, por disa prej tyre nuk heqin sepse shume fjale mund ti "dalin"ne anglisht per vete keshtu qe nuk i ben pershtypje ky fakt.
Per citimet nga tekstet, asnjeri nuk i kundershton, por ti e di mire qe kjo s'ndalon ketu apo jo?
Bindjet e mia s'jane te gabuara i dashur Davius dhe ti e di kete gje dhe me vjen per qeshur kur e mendoj qe dikush te thote: Ajo qe po sheh ti nuk ekziston.

Mirembetsh.

[Julie]

Nganjehere je i detyruar te pelqeshe gjejen tjeter se s'ke shpikur ti ( jo personalisht ti skerdi`an) nje kompjuter dhe ti vendosh nje emer shqip qe te perdore ate e tera Bota.

Ka ca gjera qe te imponohen ne kete jete dinamike dhe je i detyruar t'i marresh te gatshme se perndryshe tere jeten do te ndertosh keshtjella te Rozafas, gjersa tjeret kane pushtuar Henen...

Jeta eshte dinamike vertet dhe shume gjera mund ti kemi adaptuar nga gjuhet e huaja, por shqipja i ka te gjitha germat dhe fjalet per nje bashkebisedim te zakonshem, dhe une per kete po flas.
Fakti qe ke permendur me keshtjella, tregon se si ti e shikon te folurin e nje gjuhe.
Nje francez nuk flet anglisht qe te eci para, por zhvillon nje fjale te tijen qe perkon me zhvillimin e teknologjise(mqs ke folur per pc). Pse nje shqiptari i duket si "keshtjelle Rozafe" kjo gje? Kjo sepse .... (lexo firmen time me poshte).
Na mungon kultura pra.

p.s Shko nje here tek Informatika ku eshte moderator ED SPACE. Atje c'do pjese e vogel e pc, c'do programim, c'do shpjegim jepet ne shqip edhe pse eshte veshtire te pershtatesh gjithe termat e pc ne shqip. Edhe EDspace ne Amerike jeton, por ama arrin ta kontrolloje veten qe nje shpjegim ta bej shqip edhe pse ne shqip akoma skemi fjale te mirefillta per pc vete.
Ky ishte nje shembull per te treguar qe edhe aty ku ti mendon se ekziston nje "keshtjelle Rozafe", gjerat kane shkruar deri ne "Hene"

Gjithe te mirat

[tereza]

Une kam kaluar shume kohe pa folur shqip dhe zakonisht mendoj ne gjuhe tjeter,po ne forum nuk do flisja kurre italisht ,jam ketu sepse me merr malli per pak shqip,ckuptim ka te shkruaj anglisht apo italisht?kur ma do puna ,e bej po nuk me detyron njeri ,ne forum vij per qef,bile te sofra e elbasanllinjve shkruaj ne dialekt.Meqe kam mbaruar per gjuhe letersi i ofrova prinderve shqiptare te nje shkolle tju beja nje ore mesim shqip,ne jave per femijet gratis.Punoj part time dhe mbasditen e kam te lire.Asnjeri nga ata nuk me eshte pergjigjur edhe kjo me trishton.Nuk arrij te kuptoj pse nuk shfrytezojne kete rast!

[panchovilla]

Gjerat e thena ne nje gjuhe te huaj nuk mund te perkthehen perhere ne shqip tamam. Dmth najhere e humbin kuptimin. Ne forum dhe ne chat nuk jam kundra perdorimit te fjaleve te huaja. Kurse ne shkrime serioze apo artikuj nuk duhen te perdoren fjale te huaja.
Per vete nuk vuaj as nga kompleksi as nga aftesia per te menduar secilen gje ne shqip por pse perdorim fjale te huaja do e shpjegoj me nje shembull me poshte.
Ka fjale qe nese i perkthejme ne shqip duhet te perdorim me shume fjale per ta shpjeguar ate gje. Kete shembull qe po e jap nuk e kam perdorur une por i kam pare anetaret tjere si e perdorin dhe nuk i fajesoj.
Si e thoni ne shqip: `That's a big turn off`. A mund ta shpjegoni kaq shkurt si ne anglisht. Mos ma thoni kuptimin e fjalise por vetem a mund te thuhet shkurt si ne anglisht?

[Julie]

Une kam kaluar shume kohe pa folur shqip dhe zakonisht mendoj ne gjuhe tjeter,po ne forum nuk do flisja kurre italisht ,jam ketu sepse me merr malli per pak shqip,ckuptim ka te shkruaj anglisht apo italisht?kur ma do puna ,e bej po nuk me detyron njeri ,ne forum vij per qef,bile te sofra e elbasanllinjve shkruaj ne dialekt.Meqe kam mbaruar per gjuhe letersi i ofrova prinderve shqiptare te nje shkolle tju beja nje ore mesim shqip,ne jave per femijet gratis.Punoj part time dhe mbasditen e kam te lire.Asnjeri nga ata nuk me eshte pergjigjur edhe kjo me trishton.Nuk arrij te kuptoj pse nuk shfrytezojne kete rast!

Teresa,
Njerezit nuk interesohen sepse shumcia prej tyre nuk i japin rendesi ketij fakti. Duke i frikesuar qe femija nuk do ti mesoje mire gjuhen e vendit ku po jeton (Italishten ne kete rast) neglizhojne komplet gjuhen e lindur te femise.
Kete po e them duke u bazuar ne raste konkrete, ku nena e babe shqiptare i flisnin femijeve te tyre ne frengjisht qe femijet te integroheshin me shpejt. Puna eshte qe sa here kthehen ne Shqiperi, femijen nuk integrohen dot as me gjysherit sepse s'dine asnje fjale shqip.
Edhe une kam probleme, dhe shume fjale me vijne me kollaj ne gjuhe te huaj, frengjisht apo anglisht por sic e thashe me siper te menduarit me te shkruarit jane larg.

Panchovilla
ka shume fjale qe nuk ekzistojne ne shqip, sidomos fjalet e gjerave, sendeve qe s'jane te perdorura ne Shqiperi, psh: "paper clips" "staple" apo etj etj.
As une nuk jam "o shqip o vdiqa" po me neverisin rastet e njerzve qe kane vetem 1 apo 2 vjet jashte e fillojne ti lene dhe mesazhet ne tel anglisht. Per cudi, kjo ndodh vetem me anglishten (njerezit qe jetojne ne Amerike se di pse) nderkohe qe kam jetuar dhe me frengjishten, dhe pervec disa fjaleve te vogla, biseda vazhdonte shqip. Qe mos te flasim per ata qe jane ne Shqiperi qe e kane bastarduar televizionin me italishten apo anglishten. Fundja shume prej tyre s'kane jetuar as nje sek jashte Shqiperise.
Mgjth jo une, po filozofe te njohur kete fenomen e shpjegojne me kulturen qe ka nje popull, dhe eshte e vertete qe kultura shqiptare, ka shume nevoje per permiresime. Nejse kjo qe ndjej une(pak rendesi ka se c'fare ndjej) per personat qe preferojne(sepse nuk e ben njeri nga halli) te flasin ne gjuhe te huaj, eshte e bazuar ne faktin qe kam 8 vjet e jetoj jashte e se kam adaptuar kete lloj deshire kjo sepse s'mund te dal jashte karakterit tim.
Mgjth secili mendon si te doje e kjo teme ndaj u hap. Ideja ishte qe jo te gjithe e bejne se mendojne se shqipja eshte e varfer, por sepse dukesh me "klas" kur flet ne gjuhe te huaj

Ajo shprehja me siper e jotja me nje fjale mund te perkthehej:

Ma uli direkt (biles eshte me e shkurter se ajo qe ke thene ti ne anglisht) sheeeetttt kjo ishte shaka.

[panchovilla]

Panchovilla
ka shume fjale qe nuk ekzistojne ne shqip, sidomos fjalet e gjerave, sendeve qe s'jane te perdorura ne Shqiperi, psh: "paper clips" "staple" apo etj etj.

Shqipja nuk eshte gjuhe e ceket qe nuk mund te krijohen fjale te reja por mendja e shqiptareve eshte e ceket. Pa ofendim personal ndaj askujt. Psh nese flas per veten mund te them lirisht se sa me shume gjuhe te huaja qe kam mesuar me mire e kam mesuar shqipen dhe gramatiken e saj. Kur mendoj bej krahasime mes gjuheve qe i dij. Psh kur kosovaret nxjerrin naj fjale si `shitore` ne vend te `dyqan` te gjithe qeshin dhe thojne kjo nuk eshte shqip. Nuk ka asgje per te qeshur pra nese duam te gjejme fjale si per `paper clip` apo `stapler` eshte gje shume e lehte. Vetem se gjetja e fjaleve behet me prova dhe provat najhere deshtojne. Ka fjale qe sado qe te jete e pasur gjuha perdoren ne gjuhen origjinale si psh ne anglisht perdoren fjalet(apo frazat) si `coup de grace` apo `coup de etas` etj, etj. Jo qe nuk ka fjale ne anglisht por ashtu duken origjinale.
Per mendimin tim ne forum ne tema serioze duhet te flasim tamam kurse ne `chit chat` kur flasim per dicka gje na ka ndodhe apo gjera joserioze pse mos te perdorim fjale te huaja?
Ka edhe shume gjera tjera per te thene por nuk dua ta zgjas kete here.

Ajo shprehja me siper e jotja me nje fjale mund te perkthehej:

Ma uli direkt (biles eshte me e shkurter se ajo qe ke thene ti ne anglisht) sheeeetttt kjo ishte shaka.

You gotta be shitting me BUt that was a nice try

[Julie]

. Pa ofendim personal ndaj askujt. Psh nese flas per veten mund te them lirisht se sa me shume gjuhe te huaja qe kam mesuar me mire e kam mesuar shqipen dhe gramatiken e saj.

E njejta gje ka ndodhur dhe me mua, sa me shume gjuhe te huaja, aq me mire fillon e e flet shqipen. Duke mesuar gjihet e huaja fillon e meson edhe nje here gramatiken e gjuhes tende.


Sa per gjuhen shqipe, eshte ndoshta e varfer dhe ky eshte fakt dhe konstatim bashke.
Nejse PAncho me ty paskam mendime te njejta...

[xfiles]

eshte e vertete qe shqiptaret ne jeten e perditshme edhe midis tyre flasin ne gjuhe te huaj, psh ketu ku jam une po,
gje te cilen e urrej,
eshte e vertete qe ndonjehere perdor ndonje fjale qe nuk te vjen ndermend ne shqip ose nje gje e tille, por ka nga ta te cilet e kane me te lehte te flasin jo-shqip.
Mjere ne per gazetaret dhe politikanet qe kemi qe flasin gjysem shqip e gjysem anglisht,italisht, frengjisht etj, nuk kane faj se e kane nga dituria e shume gjuheve dhe i falet, i duket sikur flasin me klulture.
Une nuk mund te them se jam nje foles i perkryer i gjuhes shqipe por te pakten kur kam mundesine dhe di te shprehem ne shqip , shprehem ne shqip.
Ne lidhje me forumin ne pergjithesi flitet shqip, per kete nuk flas dot.

Sa per ata qe thone shqipja ka mangesi ne fjalor, dmth qe nuk ka fjale te mjaftueshme per tu shprehur plotesisht , kjo nuk eshte e vertete.
Ne huazime kemi plot, por te pakten aty ku kemi mundesi te perdorim shqipen , le te perdorim shqipen.

"E njejta gje ka ndodhur dhe me mua, sa me shume gjuhe te huaja, aq me mire fillon e e flet shqipen. Duke mesuar gjihet e huaja fillon e meson edhe nje here gramatiken e gjuhes tende. "
edhe mua.

[Alicia]

Gjuha shqipe po humbet gjithmone e me teper identitetin si neper mediat shqiptare, neper bisedat neper kafene, apo dhe ne emailet dhe komunikimet private qe bejne njerezit midis tyre. Kjo eshte nje fatkeqesi qe ben qe vlerat e kombit tone te humbasin. Dhe kjo per fajin dhe mendjemadhesine e shume vetave, te cilet pretendojne se dine gjuhe te huaj dhe permes asaj te na shprehin idete e tyre ne diskutime temash te rendesishme.
Gjyshja ime nje nate po degjonte lajmet, dhe pasi politikanet tane thane nje mori fjalesh te huaja, ajo qe me tha mua: "moj bije coje tv te tirana" Eh. Ketu kemi ardhur sot. Sa keq.

[njeriu2006]

Thoni c'te doni, por une ia ve fajin politikaneve dhe ekonomise se dobet te Shqiperise. Do te thoni ju, "ç'lidhje ka ekonomia me gjuhen?". Ne radhe te pare, po te paguheshin mire perkthyesit e filmave dhe te librave, gjuha e medias se gjere do te dilte me cilesi. Keshtu, populli do te ndikohej nga nje gjuhe e paster. Po te paguhet cilesia e shqipes, materialet do te perktheheshin nga njerez te zot, te cilet tani per tani nuk mund te pranojne kurrsesi ta perkthejne nje film per 30 mije leke te vjetra, apo nje liber me nga 3 mije leke faqen. Qe te jetoje me keto cmime, duhet te beje te pakten 10 filma ne muaj. Pra, nje film per tri dite. Imagjino te perkthesh nje veper te shekspirit te bere film per tri dite. Per tri dite t'i kete perkthyer edhe Fan Noli? Keshtu qe librat dhe filmat perkthehen nga studente te rinj qe nuk jane rritur duke lexuar libra, per te pasur shqipen e mire, sepse pas viteve 90 koha e lire kalohej vetem duke pare Italia Uno-n, Canale Cinque-n dhe Rai-n. Pra, asgje ne shqip. Me keto cmime humbet cilesia, dhe fajin per cmimet e dobeta e kane politikanet qe nuk kane bere asgje per te rregulluar ekonomine dhe qe nuk kane marre asnje lloj mase per mbrojtjen e shqipes se paster.

[njeriu2006]

Gjyshja ime nje nate po degjonte lajmet, dhe pasi politikanet tane thane nje mori fjalesh te huaja, ajo qe me tha mua: "moj bije coje tv te tirana" Eh. Ketu kemi ardhur sot. Sa keq.

E bukur kjo ngjarja me gjyshen.

[hope31]

po eshte e vertete se gjuha shqipe po vuan prej kohesh nga huazimet, nga futja e fjaleve ne gjuhe te huaj.

-kjo ndodh jo vetem me emigrantet (asnje lloj interesi nga ana e emigranteve per tu mesuar femijeve gjuhen shqipe biles te rriturit flasin gjysma -gjysma fjalite;
kjo vjen edhe nga niveli kulturor dhe arsimor qe kane te emigruarit,
sepse ka familje qe me deshire e kembengulje punojne me femijet e tyre per te mesuar gjuhen shqipe


-por edhe me ata qe jetojne ne shqiperi

nuk jam dakord qe gjuha shqipe eshte e varfer, perkundrazi.

edhe gjuhet e huaja formojne nje varg fjalesh, te gjitha pjeset e ligjerates me te njejten rrenje fjale
fakt qe edhe ne shqip egziston fjala dhe mundesia per te krijuar fjale te reja por i bihet shkurt , futja e fjales se huaj