Salajdin Salihu

[Davius]

EMRI

Dhe Feridi faqe ndërron
Dje shante sot lëvdon
Asgjë në këto vargje s'ndryshojmë
Veç emrit të Feridit me emrat tonë
Mbi çati sërish këndon gjeli
Cili Shën Pjetër Jezuin e vet mohon
Ndonjë fytyrë tani skuqet
Nën kapuçin e ndërgjegjes
Miza, miza, miza...
Mizori...

[Davius]

PRANË PËRMENDORES

Njeriu i vogël i lodhur
I zverdhur i harruar i ngujuar
I heshtur i fjetur
Qëndron pranë një përmendoreje
Pranë tij kalon fshehtas historia
Dhe s'e përshëndet fare
Ca hapa mëtej një vashë
Ia shfaq dëshirën për një prekje
Pret ajo ai të zgjohet
Ta zhvesh petkun e zhgënjimit
Ti duhet ta prekësh, ta pushtosh, o njeri...

[Davius]

BREZI IM

Derdh klithma në trotuar
Mureve me sprej shkruan grafite:
"Humbja nuk është opcion"
"Emri im është i vlefshëm"
"Të mendosh a mos mendosh"
Petkun epik e ka zhveshur
Kafenë e pi më këmbë
Jetën e do më shumë se historinë
Poshtërimin kurrë s'e pranon
Ai është paqësor...
Ai është paqësor...
Trotuareve të vetmisë fishkëllen një melodi
Me zhgënjimin hudhur pas shpine
Si palltë të shkyer xhins
Klithjet i përtyp si çamçakëz
Baballarët e kombit s'i honeps
Pamfleteve nuk u beson
Heretik dekadent
Ai është paqësor ...
Ai është paqësor ...

[__SwEeT_GirL__]

Qenkan me te vertete te lezecme...

[Davius]

TË NGREMË NGA NJË GOTË

Vjen mëngjesi
Me sy të enjtur nga pagjumësia
Babadimri i ka plot thasët
Të mbushur me iluzione
E kam fryrë këtë vit
Si tollumbace
Ka plasur marëzia
Të ngremë nga një gotë o njerëz
Të festojmë për sukseset e dështimeve tona
Të gënjesh apo të jesh i gënjyer
Kjo është çështja që kërkon përgjigje
Të parën s'ma lejon natyra ime
Prej engjulli
Të dytën s'ma lejon natyra ime kryeneqe
prej djalli...

[Davius]

KRIMET

Në këtë botë edhe sonte ndodhin krime të reja
Krime që fshehen në versionet false zyrtare
Krime me maska
Me to mund të takohemi në një ditë të zakonshme
Të pijmë të dehemi me krimin e heshtur
Të nesërmen mund të shkruajmë në gazeta
T'i vëmë krimit një maskë edhe më të bukur
Krime, krime, krime
Vetëm kriminelët mungojnë
Janë fshehur nën petkun e madh të humanizmit

[Davius]

MJEKRA

Në një ditë të zakonshme si gjithë ditët tjera
Në një ditë që përsëritet vazhdimisht
Fare rastësisht mu kujtua mjekrrën mos ta ruaj
Që në hyrje të qytetit
Lëndova kërshërinë e kalimtarëve
Një ndryshim i vogël në pamje
Idiotësisht i shprehur
Në fytyrat e kalimtarëve të rastit dhe miqve
Të nesërmen ndërrova botëkuptimet
Me fytyrën brisk e frikën nën sqetull
Në kafenenë e parë porosita një kafe
Siç pret një i posa ardhur nga kryeqendra
Vështrime nga vajzat e druajtura të provincës
Prita reagimet e para të miqve
Diç e jashtëzakonshme veç mjekrës së ruar
S'u shënua në fletoren e përshtypjeve të kalimtarëve të rastit
Dhe miqve...
Piva shpejt kafenë e ika
Dhe sërish vendosa të mos e ruaj mjekrën...

[Davius]

NË PROVINCË

Gazetat s'vijnë fare
Posta rri hapur disa orë në ditë
Telefonat nuk janë instaluar
Letrat arrijnë me vonesë
Megjithatë
Në provincë ka më shumë arsye
Njerëzit të jenë të lumtur
Aty ka një ëndërr me metropolë
Ku njerëzit shëtisin me limuzina
Fëmijët kënaqen në luna parqe
Bëhet dashuri me telefona celularë
Bota shikohet me TV kolor
S'pihet ujë kroni por pepsi e coca cola
Në provincë njerëzit nuk e dijnë
Se në atë ëndërr
Ka mjaft uri për dashuri provinciale...

[Davius]

TI S'DUHEJ TË VIJE SONTE

Ti s'duhej të vije sonte
Jo ti s'duhej të vije
Në këtë botë të egër të princave
Në këtë botë të egër të fjalimeve
Ku gjithçka pëlcet nga pakujdesia e fjalëve
Ti s'duhej të vije sonte
Jo, ti s'duhej të vije
Në këtë mes ku hyhet e dilet nga historia
Siç mund të hyjmë e të dalim nga vetshërbimi
Ku blihet me çmim të lirë mashtrimi
Kthehu në mbretërinë tënde
Jashta saj fillon kotësia
Vazhdo ta ëndërrosh detin
Dhe vashën me sy ngjyrë ulliri
Në ato dy liqej
Plot shpresa e iluzione
Shikoje vetveten
Ai nuk i ngjan njeriut të sotëm
Pjesë e botës së madhe të fjalimeve
Ti je soj tjetër
Mallkim perëndie

[Davius]

UDHËTIM ME NOLIN

(Sipas një letre të Nolit dërguar Th.Tashkos)
Tundet anija me nge
hepohet anohet lundron
Pas nesh mbetet Napoli
Kollitet si një plak Vezufi
Vashat ngrejnë shamitë lart në qiell
Më pas fshijnë lotët që shkëlqejnë si diamante
Psherëtimë e dhembje të parrëfyer me penë
Zëra të mbytur klithje:
- Mos na harroni!
- Mirupafshin Napoli e bukura Itali!
Larg është Toka e Premtuar
E bukur
Si një vashë që çel gjitha dyert e ëndrrave
Lakuriqe fluide e paprekur nga mëkati...
Bën mot i vrenjtur e lodhur është dita
E mbështjellë me tis bezdie
Ca hapa matanë Noli shfleton Niçen
Si shkretëtirë e kaltër shtrihet para nesh deti
I heshtur si një njeri i vuajtur
I mbushur me fshehtësi
Pas nesh mbetet atdheu i bukur i çiltër
Si një vashë që pret t'i falim së paku nga një buzëqeshje
Kristal i çiltër dashurie.
Kamarierët sillen si të hutuar
Gjellë të pakripur pa shije na servojnë
Dhe ca pemë të freskëta të shijshme të ëmbla
Noli bisedon me të gjithë udhëtarët
Me gjuhën e ëndrrës
Gjuhën e harruar të zotrave pagan
Italianë anglezë gjermanë amerikanë
Na tallin kur u themi se jemi shqiptar
Re hidhërimi mbështjellin fytyrën e poetit
Që ngre duart nga qielli
Thellë humbet shikimi i tij:
" E shikon si na shajnë o perëndi?!
Dhe në u shurdhove gjer në fron do të arrijmë
Do të të lëkundim, do të të zgjojmë
Të na dëgjosh!"
Tundet anija me nge
Hepohet anohet lundron
Lart e shoh dhe tani gjeniu i anijes si valon...

[Davius]

HESHT LIQENI NUK ËSHTË PASQYRË MAGJIKE

Nga një dhomë buzë liqenit
Sodis këtë pasqyrë të kaltër të lëngshme
I rrëfehem si një ikone
Ia tregoj fshehtësitë që i mbaj me vete me vite
Si pengje
Si fantazma që kërkojnë shpagim
Shfaqen hijet e më të dashurve
Mos i kam lënduar me indiferencën time
Mos i kam kursyer buzëqeshjet
Kur kanë pasur më shumë nevojë për ato
Hesht liqeni nuk është pasqyrë magjike
Hesht dhe unë vetëm qenia ime zhurrmon...

[Davius]

PUSHTOM SONTE VERË E VJETËR

"Kjo s'është kohë për Kremte"
Lou Reed
Pushtom sonte verë e vjetër
Si një grua e përdalë
Kurrë jo, s'e deshta vdekjen
Sall për jetën ndjeva mall
E nxirë festa nga pikëllimi
Diku larg ka tretur qeshja
Rreth e rrotull si hijenë
Ulurin e sillet vdekja
Në të çarat e një dere
Hyn një vashë me vello veshur
Dashuria i hap krahët
Dhe s'beson se është e vdekur
Natë e trishtë derdh kumte vdekjeje
Si të ngre sonte dolli
Për shpirtin e një fëmije
Hija ime ndez qiri
E nxirë festa nga pikëllimi
Diku larg ka tretur qeshja
Rreth e rrotull si hijenë
Ulurin e sillet vdekja
IM GJYSH BESON NË PËRJETËSI
Pret secili ta mëshirojë si fëmijë
Ankohet për dhembjet e qena të paqena
Nëpër trup i derdhet ngathtësia
Vetmia i dhemb më tepër se çdo sëmundje
Im gjysh jeton në botë të mbushur me avuj kujtimesh
Nuk sillet me jetën si diktator
Udhëtar i ngathtë që ka humbur shumë beteja
Im gjysh beson në përjetësi
Ditët i harxhohen shumë shpejt
Edhe ca i kanë mbetur
Si pikat e fundit të verës
Që zvarriten mureve të gotës
"Do të vdes pa e kuptuar
Këtë bukuri shituese", thotë.

[Davius]

FOTOGRAFITË

(Kim Mehmetit)
Fotografitë janë shumë reale
Ata deshifrohen me çelsin e çasteve
Shihen shumë qartë ngjyrat e jetës
Kjo fotografi ka ngjyrë mallëngjimi
Kjo tjetra këtu ka ngjyrë dhembjeje
Kjo e zbehura ka ngjyrë harrimi
Kjo e grisura ngjyrë zhgënjimi
Fotografitë janë reale
Aty ka krijesa lëvizëse
Që s'e dijnë të ardhmen e tyre
Ua dij orën ditën vitin e saktë
Kur bota do tu mbulohet me mjegullën e zezë
Po ata nuk më dëgjojnë
Jetojmë në dimensione të ndryshme
Mbase edhe ne jemi diku në ndonjë fotografi
Dhe mbase kaherë kemi vdekur
Në një dimension tjetër...
Fotografitë janë reale
Deshifrohen me çelsin e çasteve...

[Davius]

VASHAT HUDHIN LULE NË DETË

(Viktimave të Otrantos)
Vashat hudhin lule në detë
»I shkretë dhe bosh është deti«
Lule të freskëta si takimi i fundit
Si shpresa që çel në çdo stinë
Lule të freskëta si jeta si vdekja
Vashat hudhin lule në detë
Det i mynxyrshëm, ti detë
Copa pikëllimi
Nxjerr në breg
Vashat hudhin lule në detë
»I shkretë dhe bosh është deti«
Ky varr i kaltër, ky detë

[Davius]

NUK DO TA SHOH MË RREZEN

Në dritare përplaset vjeshta
Dita kriminele vret metafora
Të mbështjella çastet nga pikëllimi
Rrezen s'do t'a shoh më
Vogëlushen bjonde që shëtiste
Nëpër fëmijërinë e vet të përgjakur
Dhe kërkonte ëndrrën e bukur
Me krah fluture shtegton drejt një ishulli
Ku hyhet veç me pasaportë pafajësie
Rrezen nuk do ta shoh më
Vogëlushen bjonde
Që mbeti përherë fëmijë
Rrezen
Që shndërrit netët me dritë shprese
Netët e mbushura me ankthe pritjeje

[Davius]

KREVATI

Ai u drejtua kah pasqyra. Pa një qime të bardhë në kokë. Paska filluar
plakja të më mbështjell kokën, mendoi. Bëri ta shkulte, por sakaq ju
kujtua se ata shtoheshin më shumë. Nuk kishte më shumë se 30 vjet. Ndjehej
tepër i lodhur. Kishte muaj të tërë që nuk mund të lexonte asnjë libër.
Kishte provuar të shkruante disa herë, por mu atëherë fillonte dhe humbej
në honin ëndrrave të bardha. Dëgjonte ca zëra të largët që vinin nga një
tjetër kohë.
Të vetmet gjëra të shkruara që mendonte se nuk duhej djegur ishin ca fleta
ku rikujtonte çaste të këndshme nga jeta fëmijërore.
Kishte një kohë të gjatë që parapëlqente të udhëtonte. Ngjante si një
Ahasfer që nuk e zinte vendi. Ishte ky një dënim që më tepër se sa nga
Zoti i vinte nga mendimet e tij, të cilat i shtegtonin anekënd absurdeve
të kësaj jete. Hodhi pallton dhe bëri të dilte. Iu kujtua se s' ishte
përshëndetur me gjyshin e shtrirë në krevatin e drunjtë, i cili merrte
frymë thellë dhe ndiqte me vëmendje gjitha lëvizjet e tij. Ndjeu dhimbje
për gjyshin, i cili tani ngjante si një fëmijë që pret secili ta
mëshirojë. Jeta është një udhëtim drejt fëmijërisë, mendoi dhe doli nga
dhoma.
E dinte se do të shkonte kohë e gjatë derisa të kthehej sërish.
Që nga ai çast kaloi shumë kohë. Kishte bërë shumë udhëtime. Shumë herë
kishte harruar gjithçka nga e kaluara e vet. Përditshmëria e zhurrmshme ia
vriste të kaluarën në të cilën Ai mendonte se është i kryqëzuar çdo njeri
dhe i gozhduar me kujtimet e bukura apo të hidhura. Vetëm në disa çaste
ndjente se duhej të kthehej, por gjithnjë kishte edhe diçka për të bërë.
Kish mjaftuar një çast, një ëndërr e trishtë dhe ai kishte vendosur sërish
të kthehej në shtëpinë e vjetër, sa t'i pushonte pak eshtrat që i
kërcisnin nga lodhja. Arty e priste gjyshi i shtrirë në krevatin e
drunjtë, ...
...Dhe ktheu.
Gjëja e parë që iu kujtua ishte gjyshi. U drejtua drejt dhomës ku rrinte
ai. Ishte një dhomë e vogël, me ca dritare ku mezi depërtonte drita. Para
se të përshëndetej u drejtua kah pasqyra. Pa vetëm një qime të zezë në
kokë. Kësaj here e shkuli. Pastaj u drejtua nga krevati, por aty në vend
të gjyshit rrinte shtrirë babai.
- Bëre mirë që erdhe - tha babai, që e kishte pritur një kohë të gjatë
shtrirë në krevatin e drunjtë, i cili merrte frymë thellë dhe ashtu gati i
përgjumur ndiqte lëvizjet e djalit të tij, i cili sillej nëpër dhomë si në
një mjegullirë të madhe kujtimesh, duke kërkuar diçka që ende nuk ishte
formësuar në trurin e tij.
Lëvizjet e babait në krevat ishin të ngathta. Ai dukej tepër fëmijëror.
Kërkoi një gotë ujë. Më shumë se sa të shuante etjen, babai, dëshironte të
bindtte veten se Ai ishte në dhomë dhe e gjithë kjo pamje nuk ishte një
imazh i rrejshëm.
Ai kishte vendosur të rrinte më gjatë. Kjo ishte edhe dëshirë e vet babait
të tij me të cilin e lidhnin shumë kujtime, por ca punë që e prisnin me
ngut e detyronin që të largohej. Ai shpresonte se do të kthente shumë
shpejt, posa t'i kryente disa punë të mbetura përgjysmë...
...Dhe iku...
...Që atëherë kaloi shumë kohë dhe ai sërish pas një çasti të tmerrshëm kur
e gjithë e kaluara ju rikthye në kujtesë për një të qindtën e sekondës
vendosi të kthehej.Dhe sërish u kthye...
...Gjëja e parë që iu kujtua ishte babai. U drejtua nga dhoma e tij. Para se
të përshëndetej u drejtua kah pasqyra. Pa ca rrudha në fytyrë. Sytë që i
kishin humbur në zgavra zhyteshin thellë në pasqyrë. Pastaj ktheu kokën
kah krevati i drunjtë. Ai ishte i zbrazur. Indiferent morri një gotë dhe e
mbushi me verë që e kishte sjellur nga larg. Në pikën ku priten tre
boshtet e mureve pa një insekt në rrjetën e një marimange. Eh, kjo
marimangë, tha dhe mezi po qëndronte në këmbë. Ndjehej tmerrësisht i
lodhur, i këputur. Do të bëj një sy gjumë, mendoi, dhe do të dal sërish.
Kishte lënë shumë takime, shumë punë përgjysmë. Hodhi sytë nga fletoret ku
kishte shkruar ca fragmente nga jeta. Do të duhet t'i sistemoj të gjitha,
ose fundja do të duhet t'i djeg, tha vetmevete. Ato ishin të shumta. Do
t'i duheshin më së paku muaj të tërë për t'i shfletuar. Lodhja ia
shtrëngonte trupin. Kapakët e syve i rëndonin. Iu kujtua se dikur këtu
flente gjyshi, kurse më pas babai i tij. Dhe vetëm kaq. Ndjeu se si hapej
dera. Ishte një njeri i ngjashëm me të. I biri i tij ishte kthyer pas një
udhëtimi të largët. Ai ndiqte me shikim gjersa i biri po kridhej para
pasqyrës. Ishte tepër i ngazëllyer. Që të bindej se e gjithë kjo pamje nuk
ishte prodhuar nga ngazëllimi, e thirri të birin me emër. Ia kërkoi edhe
një gotë me ujë. Një lëmsh i madh i ishte mbledhur në gjoks. E dinte se ai
do të ikte së shpejti. Piu ujin. Nata e zezë sterrë e mbuloi botën. Në atë
errësirë të dendur pa fytyrën e gjyshit dhe babait. Ata ishin të
buzëqeshur. Tani do të ishin bashkë. Babai dhe gjyshi si në kor i thanë se
prej tani do të çlirohej nga lodhja dhe do të pushonte gjatë. Pastaj,
ndoshta në një të qindtën e sekondës, u zbardh gjithçka. Ai pa ca silueta
se si përbiroheshin nëpër plasaritjet e derës. Ai ishte vet siluetë që
ndjente dhembje për të birin që ndjehej i lodhur...

[Davius]

BRAKTISJA

Shtrirë në shtrat dhembjeje ngjante si Gjergj Elez Ali që priste kumtin e
ardhur nga të tjerë rradhë për tu çliruar nga kjo botë e cila i kishte
falur vetëm lule që kishin aromë dhembjeje dhe vetmie. Me vite të tëra
kishte folur vetëm me gjuhën e heshtur e cila nuk deshifrohej nga ata që
nuk kishin kaluar nëpër tunelin e gjatë të sakrificave ku kishte shkelur
këmba e tij. Për vite të tëra, i ngujuar brenda guacës së vetmisë, kishte
ndjerë mungesën e një vaji fëmijëror; mungesën e njerëzve që bëhen të
bezdisshëm me bisedat e gjata për gjëra të rëndomta. Ai gjithmonë kishte
qenë i braktisur dhe asnjëherë nuk kishte kërkuar nga të tjerët t'ia
shkarkonin këtë barrë nga supet e tij edhe pse kaherë kishte pritur që ta
vizitonim, ne që e kishim harruar.
Dhoma, brenda së cilës ai kishte kaluar vite të tëra, ishte e errët. Në
një raft ishte një fletore e vjetër dhe një laps i shkurtë i gdhendur keq,
me të cilin tevona ai shkruante fragmente të shkëputura nga jeta e tij.
Dora e tij e ngathtë, mu si ndonjë korier, çonte kumtet e ardhura nga
zonat e thella të trurit të tij në fushën e bardhë. Shumica e fletave të
fletores ishin të grisura. Do të ketë pasur në netët e gjata çaste
dëshprimi, të cilat do t'i kenë grisur ato kumte.
Ai dëshironte të thoshte diçka, por asnjëri nga ne, që në çastet e fundit
i qëndronin pranë shtratit nuk e kuptonim se ç'dëshironte të thoshte. Sytë
e tij ishin të ngujuar në drejtim të raftit ku ishte fletorja gjysmë e
grisur. Muskujt e gojës, që tani nuk i nënshtroheshin vullnetit të tij,
mezi shqiptonin tingullin "f". Shkronjat tjera ishin aq shumë të largëta
sa ai nuk mund t'i mblidhte dhe t'i rendiste rend. Ata tani kishin dalë
nga kontrolli i pushtetit të tij ndaj fjalëve.
- Fletoren? - e pyeti njëri.
Ai nuk insistoi më të mblidhte shkronjat tjera që duhej ta ndërtonin
fjalën që dëshironte ta thoshte.
Sytë tanë u drejtuan nga fletorja. Sytë e tij, ku tashmë me siguri kishin
filluar të mjegulloheshin pamjet, u drejtuan kah koftori. Dëshira e tij
tani ishte bërë aq e qartë sa secili nga ne e kishin lexuar. Asnjëri nga
ne s'do të miratonte atë dëshirë edhe sikur ta dinim se do të na ishte
mirënjohës dhe do të na falte pse e kishim braktisur. Secili nga ne (këtë
ia thamë njëri - tjetrit më vonë) dëshironte që fletoren, gjysmë të
grisur, ta kishte pronë.
Në mbrëmje acari që bënte jashtë, kishte hyrë padiktueshëm në dhomë dhe
ishte derdhur në trupin e tij. Ai, që disa herë e kishte mposhtur vdekjen
gjatë jetës, ishte nisur drejt një atdheu të ri, për t'u çlodhur në një
ishull të vetsmisë dhe heshtjes, ku çastet nuk shkaktojnë dhembje të
akullta...
Ne kemi vetëm fletoren që e ka shkruar vetmia e plagosur nga dhembjet që
kullojnë edhe në shpirtrat tanë,
ne që i duam njerëzit atëherë kur na braktisin përgjithmonë...
2. "...Janë tre gjëra në jetë që shkaktojnë dhembje: pleqëria, sëmundja
dhe vetmia. Mbi të gjitha vetmia. Vetëm në vetminë e plotë njeriu e njeh
thellësinë e jetës. Kjo është e dhembshme, tmerrësisht e dhembshme,
fatalisht e dhembshme. Dhembjet e vetmisë janë shumë më të tmerrshme nga
ata që mund t'i shkaktojë një sëmundje, sa do e rëndë të jetë... Në
pleqërinë e thellë njeriu i ngjan një fëmije që ka nevojë për njerëzit e
dashur që të mund t'u rrëfehet, ose të kërkojë nga ata mëshirë. Është si
një fëmijë që ëndërron të braktis shtëpinë vetëm që t'i provojë prindërit
se sa e duan... Atëherë, më shumë se kurrë, i duhet prezenca e njerëzve,
zhurrma e tyre, bisedat që shpesh mund të na duken të parëndësishme...
...Ju që tani ndjeni neveri për njerëzit dhe që dëshironi së paku një çast
vetmitar ku do t'i ktheheshit tërësisht vetvetes, në fakt ju kërkoni t'i
ktheheni jetës. Gjithë ato çaste, ato gjëra të padeshifruara, dëshironi
t'i riktheni dhe t'i jetoni sërish d.t.th. dëshironi t'i ktheni ato pamje
të mjegulluara, ngjashëm si fytyrën e një të dashure që nuk qartësohet në
kujtesën tuaj, në atë mbretëri të thellë të errësirës që fshehet matanë
syve tuaj, siç nuk ndodh rasti me fytyrat e të tjerëve që nuk ju bëjnë
përshtypje. Kjo nuk ndodh me ta sepse nuk u keni kushtuar kujdesin tuaj,
prandaj edhe fytyra e tyre është e qartë, thuajse reale. Mund t'ua dalloni
çdo imtësirë. Ndërkaq me njerëzit e dashur ndodh e kundërta. Shfaqet pamja
ireale, sepse atë e keni kërkuar te ato gjatë tërë jetës. Mu ashtu
rishfaqen edhe imazhet që përmbajnë në vete fatkeqësi të shumta dhe nuk të
lënë të qetë. Asnjë çast. Andaj kërkon që së paku për disa orë të kesh
dikend pranë dhe t'i rrëfehesh. T'ia shqiptosh klithjet. Të çlirohesh nga
ato. Së paku të krijosh idenë se duke folur për fatkeqësitë i flak nga
qenia, siç e flakim një copë të hidhur pështyme. Dhe, mbase, atëherë
ndjehesh i lehtësuar...
...Shumë njerëz kanë provuar, me vetdëshirë, të mbyllen në kullën e vetmisë
ku i janë kthyer tërësisht vetvetes, por, qoftë vetëm për një çast, siç
ndodh me mua, në këtë natë të vonë ku në qelq përplasen krokama, kanë
dëgjuar kumtin: Jashta kësaj bote ka krijesa të ngjashme si ti. Provo që
tu rrëfehesh. Vdekjen ta kesh më të lehtë. Ti ke nevojë për këto krijesa.
Sa do që të jenë të mjera, janë pjesë e jetës sate. Dhe pas këtij kumti, i
cili ka ardhur nga zonat e errëta të universit të qenies, kanë zbritur nga
majat e vetmisë dhe janë bërë pjesë e asaj bote tokësore, së paku për një
kohë...
...Si një njeri i barasvlerësuar me një qenie mitike, isha i papranueshëm
nga njerëzit e tjerë, që ushqejnë jetën me gjëra të zakonshme; që nuk i
janë kthyer asnjëherë vetvetes. Ata nuk dinin ta çmonin dashurinë time.
Unë u falja dashuri, ndërsa ata përbuzje... Ata asgjë nuk kanë ndryshuar,
as sot e kësaj dite, por unë e ndjej mungesën e tyre. E atyre që më kanë
braktisur. Më kanë flakur nga kujtesa... Unë jetoj diku në hiç. Jashta
koordinatave që i njohin dhe i ngulfasin njerëzit tjerë, të kënaqurit, të
gëzuarit, që çdo natë dëgjojnë gumëzhimën e fëmijëve të tyre, qortimet e
gruas që mendon se e ka humbur edhe atë pushtet të paktë. Kjo është shumë
e natyrshme... Unë gjatë gjithë jetës kam dëgjuar zërin e gjësendeve që më
rrethojnë. Si njerëzit më tallnin me palëvizshmërinë, me ngrirjen, me
vdekërimin e tyre. Disa herë i kam lëvizur që të mos ndjehesha i braktisur
dhe i ngrirë si ato; vetëm të krijoja idenë se jetoj mes qenieve të gjalla
që vetëm për nga forma dallojnë nga njerëzit...Me atë kukullën skaj dhomës
kam biseduar me vite të tëra. Vetëm ajo, që duket e pashpirtë, mbase e ka
ndjerë pikëllimin tim. Vetëm ajo i ruan ato fjalë në vetvete, por asgjë
nuk mund të tregojë sepse i kam folur me gjuhën e heshtur. Me gjuhën e
vetmisë... Fjalët që thuhen në heshtje nuk shqiptohen kurrë, nuk
interpretohen, sepse nuk përcillen përmes veshit në mendje, por
drejpërdrejtë, pa ndihmën e asnjë organi. Pyeteni kukullën dhe përgjigjet
do t'i zbuloni diku në qenien tuaj. Pas shumë vitesh vetmie që dhemb
pamëshirshëm...Dhembjet e shkaktuara nga vetmia janë shumë më të tmerrshme
se sa dhembjet që mund t'i shkaktojë një sëmundje apo ngathtësia e
pleqërisë..."
I lexova këto rrëfime shpejt e shpejt. Ishte natë e errët. Dhembja më
ishte mbledhur në gjoks si një topth që pret të shpërthejë, si një bing
-bang për të krijuar më pas planete të tërë dhembjeje në qenien time.
Kalova shumë faqe. Doja të arrija sa më shpejt në faqen e fundit ku mes
tjerash shkruante: "Kjo fletore duhet të vijë me mua edhe në anën tjetër".
Ishte një testament i cili i jepej më shumë vetvetes dhe i cili nuk u
plotësua kurrë.
Si asnjëherë në jetë nuk jam ndjerë më i braktisur...
3 tetor 1997

[Davius]

PIKTURA E ZEZË

Vogëlushi G., vizatoi një diell të buzëqeshur dhe qiellin blu. Përfundi
shënoi: "Perspektiva". Gjersa vizatonte një flutur, sakaq në dhomë, hyrën
babai dhe disa piktorë, miq të tij. Posa panë vizatimin filluan të
diskutojnë mes vete për shumë dobësi në vizatim.
- Nuk bën assesi që dielli të jetë i buzëqeshur, sepse kjo botë nuk është
aq e lumtur dhe optimiste, - tha piktori më i ri nga të gjithë dhe bëri
disa ndërhyrje në vizatimin e vogëlushit G. Dielli tashmë dukej i
vrenjtur.
- Të them të drejtën, - tha piktori tjetër- mua më pengon se pse në këtë
qiell blu nuk ka asnjë re. Mendoj, vazhdoi ai, që të vizatohen disa re.
Dhe ashtu bëri. Mbuloi diellin me re të bardha.
Piktori më i vjetër nga të tjerët, që posa kishte përfunduar së lexuari
gazetën, në faqet e së cilës kishte shumë lajme për ditët e zeza që duhej
të pasonin, u ngrit nga kolltuku i mbështjellë me lëkurë antilope dhe
filloi të përmirësonte edhe disa gabime të tjera në vizatim. Retë e bardha
i bëri të zeza, ndërsa ato pak rreze dielli u humbën pas ngjyrës së zezë,
ku, tashmë, nuk kishte as diell, as qiell blu, as flutur.
Babai, që mburej me talentin e birit të tij, dhe piktorët, pas ndërhyrjeve
në vizatimin e vogëlushit G., ia nisën një bisede të gjatë brenda asaj
dhome të ngushtë ku mungonte humori.
Vizatimi qëndronte i varur në mure me të gjitha përmirësimet që kishin
bërë piktorët, të çmuar nga kritika e artit figurativ dhe të dekoruar me
çmim për vepër jetësore. Ishte një fletë e zezë. Përfundi ishte vetëm
fjalia e shkruar me flomaster: "Perspektiva".
Vogëlushi G. rrinte i heshtur. Sytë i kishte të ngulitur te shishet me
ngjyrë të bardhë dhe blu. Dëshironte të ndërhynte në atë vizatim: të
mbulonte atë sfond të zi me bardhësi, pastaj sërish të vizatonte diellin e
buzëqeshur, që do të lëvizte në qiellin blu. Në atë hapësirë ku do të
dominonin ngjyra e bardhë dhe blu, mendonte të vizatonte flutura të
larmishme dhe zogj që mbartnin në sqep këngë me të cilën ushqenin
hapësirën dhe fëmijët e lumtur, bashkëmoshatarë të tij. Por, vogëlushi G.
nuk mund të bënte asnjë korrigjim, sepse aty ishin piktorët e njohur, që
në vend të verës pinin ngjyrën e bardhë dhe blu, me të cilat ai do të
përfundonte vizatimin e pagëzuar "Perpektiva".

[Davius]

ILUZIONET

Gjithnjë e më shumë largohem nga një ishull ku ende jeton një fëmijë, i
cili ka shumë iluzione për jetën. Sa më shumë rritem aq më shumë treten
iluzionet.
Si fëmijë ëndërroja të bëhesha futbollist. Kurrë s'u bëra. Më pas luftëtar
që do të çliroja nga të gjithë armiqtë të dashurën e zemrës sime. Do t'i
thenim të gjitha rregullat e të mëdhenjve e do të martoheshim si të
vegjël, ashtu si fqinjët tanë.Asnjë armik nuk e vrava, as i theva
rregullat e më të mëdhenjve. E dashura ime e vogël iku dhe kurrë më nuk u
kthye. Kur vdiqën këto iluzione, fillova të merresha me libra. Lexoja e
lexoja. Me orë e ditë të tëra. Shëtisja nëpër vise të ndryshme, në
civilizime tjera. Ishte kjo një shetitje fiktive. Te secili shkrimtar
shihja një mesi. Secilës fjalë i besoja. Më kishin thënë se shkrimtarët
janë engjuj dhe çdo libër ishte i mirë. Në jeta vërejta të kundërtën. Pra
humba edhe këto iluzione.
Dikur fillova të shkruaj. Do të bëhem shkrimtar, u thoja shokëve. Do të më
njihnin të gjithë, do të më lexonin në libra leximi a historie. Unë do të
isha i lumtur sepse do ta kisha fituar pavdekësinë. Dikur e pashë se kjo
nuk është fare e rëndësishme. Se duke shkruar s'e fitova dot përjetësinë,
por vetëm mposhta bezdinë që më rrethonte vazhdimisht. Pavdekësia filloi
të më duket gjëja më idiote që e pretendojnë njerëzit.
Më pas gjeta ngushëllimin te një vajzë. Te e dashura ime, të cilës,
shpresoja se do t'i plotësoja çdo dëshirë, se prindërve të mij do t'u
mundësoja një pleqëri të mbarë e të begatë dhe se do t'i gëzoja me
diplomën e fakultetit. Gjithashtu kisha iluzionin se do të kisha shtëpinë
time, një veturë luksoze, një jetë komode. Dhe këto iluzione u tretën, si
shumë iluzione të tjera. Jo nuk më dhimbsen këto iluzione që treten
përgjithnjë, por tmerrohem se s'më ka mbetur asnjë iluzion. Ky është
shkaku që më shtyn të kthehem sërish te ai fëmija i atij ishulli të vogël
të cilit dua t'ia vjedh disa iluzione, sa për të freskuar ditët e
zhveshura pa asnjë gjeth iluzioni. Fëmija nuk do të shqetësohet nëse e
heton se ia kam vjedhur disa iluzione, sepse ai ka shumë të tjerë.
Fëmijët nuk e dijnë se të rriturit janë vjedhës të mëdhenj iluzionesh.
Këtë do ta kuptojnë kur do të rriten, atëherë kur do ta ndjejnë se sa
shumë i kanë paguar jetës, e cila nuk blen asgjë me para po me iluzione,
të cilët fatkeqësisht nuk shumëzohen si paratë...

[Davius]

NËNA

Nëna sit mendime mbi magjen e vjetër. E vështroj dhe ndjej dhembje. Asgjë
nuk i fala në jetë. S'pata kohë ta merrja vetëm një ditë në shetitje. Sa
keq. Gjithmonë i harrojmë njerëzit që na duan dhe gjithmonë na falin
kujdesin e tyre pa kërkuar asgjë si kundërvlerë. Kjo është nëna më e
dashur se gjithë nënat tjera në botë. Kur marr udhë në një lot të saj
dendësohet gjithë dhembja e kësaj bote. Për të gjithmonë jam fëmijë. Aq i
pazoti jam sa ajo ende nuk ka besim në mua? Jo. S'e besoj. Ajo vetëm ndjen
se ka ende shumë gjëra për të më falur, prandaj, si çdo nënë, s'mund të
rrijë e qetë, po nuk më fali gjitha gjërat, gjithë mirësinë, kujdesin e
vet amnor, edhe atëherë kur ne fëmijët e nënave mendojmë se nuk kemi fare
nevojë për atë kujdes.
Nëna sit mendime mbi magjen e vjetër. Ajo botë e mirësive, që te çdo
fëmijë i lënduar sheh fytyrat tona...