Close
Faqja 0 prej 5 FillimFillim 12 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 95
  1. #1
    i/e regjistruar Maska e Shën Albani
    Anëtarësuar
    27-07-2002
    Postime
    899

    Ismail Kadare

    04.04.2003
    Kadareja prezenton letërsinë e tij universale

    Mbrëmje letrare e Ismail Kadaresë në Lausanne të Zvicrës

    BAJRAM SEFAJ
    LAUSANNE, 2 PRILL - Në qytetin Lausanne të Zvicrës, të martën u mbajt një mbrëmje letrare e shkrimtarit të njohur shqiptar, Ismail Kadare. Para lexuesve dhe dashamirëve të veprës se tij letrare në këtë qytet të bukur zviceran, ai kishte ardhur tok me violinistin e njohur shqiptar, Tedi Papavramin, i cili, pas vdekjes së Jusuf Vrionit, nga viti 2000 është përkthyes zyrtar i veprës letrare të Ismail Kadaresë, nga gjuha shqipe në atë frënge, për botuesin e njohur parisien Fayard. Para një numri të konsiderueshëm pjesëmarrësih në këtë mbrëmje, dy krijuesit e mirënjohur shqiptarë i prezentoi znj. Irene Weber Henking, profesoreshë në Fakultetin e Letërsisë në Lausanne dhe drejtoreshë e Qendrës së Përkthimeve Letrare që, njëherësh ishte organizues i kësaj mbrëmjeje në bashkëpunim me Universitetin e Lausannes. “Vepra e Kadaresë, tha ndër të tjera ajo, bën pjesë në atë që Goethe e quante “Weltliteratur”, letërsi universale”. Kurse për Tedi Papavramin tha së “është një violinist i ri shqiptar tejet i talentuar dhe i njohur pothuaj se në mbarë botën, kur ka mbajtur koncerte në tërë Evropën dhe në kontinente të tjera, duke filluar nga Turqia, Japonia, Izraeli e deri tek Afrika e Jugut. Është ndër violinistet e rrallë që para publikut e ka luajtur L’Integrale des Caprices pour violon seul të Paganinit e të tjera”. Kurse profesori i letrave Jean-Louis Kuffer që, sipas fjalës se prezentuesës, çmohet si adhurues dhe njohtës i hollë i opusit letrar të Kadaresë, në vija të përgjithshme, foli për krijimtarinë artistike të Kadaresë duke ecur nëpër të, duke ngre krahasime e duke veçuar të arriturat kulmore të saj. Në veçanti, ai foli edhe për romanin me të ri të Kadaresë atë me titull “Vie, jeu et mort de Lul Mazrek “ të cilin, kohë me parë, në përkthim të Tedi Papavramit e ka nxjerrë në dritë botuesi ekskluziv i vepres letare të Kadaresë ShB. Fayard e Parisit. Nga ky roman, Ismail Kadare lexoi në gjuhën shqipe dy tri faqet e para të tij, kurse përkthyesi Papvrami lexoi në gjuhën frëngjishte një fragment shumë të gjatë nga ky roman autor i përkthimit të cilit është ai vetë. Kadaré përfitoi nga rasti që, në këtë mbëmje letrare kushtuar atij, të lexojë, gjithnjë në gjuhën shqipe, edhe disa pjesë nga libri i tij “Tri këngë zie për Kosovën”. Duhet shtuar se këtë mbremje letrare e cila, për çudi, përfundoi vetëm me një pyetje të vetëm një personi nga ana e publikut në sallë, në të cilën, kush e di pse, as që provoi të përgjigjet shkrimtari shqiptar, e pasuroi, ia shtoi sharmin dhe e solemnizoi, loja në kitarë e Krenar Arifit dhe ajo në piano e Gjon Guralumit, që të dytë studentë në l’Ecole de Jazz të Lausannes

  2. #2
    i/e regjistruar Maska e Shën Albani
    Anëtarësuar
    27-07-2002
    Postime
    899

    Kadare: Lufta kundër një lufte barbare



    Ngjarja që vazhdon sot të dominojë realitetin botëror është lufta në Irak. Ju jeni shprehur disa herë për të. Me zhvillimin e ngjarjeve vazhdoni të keni të njëjtin qëndrim?

    Kadare: Kjo luftë ka nxitur në botë shumë trazime e keqkuptime. Një pjesë e tyre kanë qenë të pashmangshme, siç ndodh zakonisht me ngjarjet ku vihet në balance paqja përballë luftës. Në një rast të tillë, është shumë e lehtë të bëhen spekulime. Është e lehtë që masat njerëzore të vihen në kampin e paqes dhe tepër e vështirë të vihen në atë të luftës. Një traditë e tërë, që s'mund të mos quhet fisnike, një kulturë dhe një etikë e njohur e shtyn opinionin drejt zgjedhjes paqësore.


    Për fat të keq, janë më të paktë njerëzit që e shtrojnë problemin pak më ndryshe. Po të bëhet pyetja: "është vërtet luftë kundër paqes kjo që zhvillohet sot, apo është tjetër gjë?" do të shohim se krejt optika ndryshon. Në të vërtetë, kjo nuk është luftë kundër paqes, por është luftë kundër një lufte tjetër, një lufte barbare nga më të egrat e më të pabesat që ka njohur historia njerëzore, dhe që po përgatitet m'u në sytë tonë. Bota s'mund të jetë e verbër përpara kësaj katastrofe të ardhshme. Himnet për paqen në këte rast, nuk janë himne të paqes, por të fatkeqësisë.

    Keni shprehur mendimin se për ne shqiptarët, është më lehtë të orientohemi në këtë zgjedhje. Është çështja e Kosovës, apo ka edhe të tjera?

    Kadare: Natyrisht, në radhë të parë është ajo që përjetuam lidhur me Kosovën. Më qartë se kushdo e kemi përjetuar tmerrin e qëndrimit duarkryq të botës përballë masakrimit të Kosovës. Ne e dime se sa kriminal do të ishte qëndrimi duarkryq, në emër të paqes, ashtu siç e dimë se sa fisnike ka qenë ndërhyrja, në emër të shpëtimit të një populli. Mendoj se ka edhe një arsye tjetër.

    Si në pasqyrë, ne po shohim një pjesë të së kaluarës sonë, sidomos kohën kur diktatura shqiptare, duke ndjerë fundin e saj, egërsohej. Kërcënimet se në rast turbullimesh kishte lista me emrat e atyre që do të pushkatoheshin menjëherë, ngjajnë aq shumë me kërcënimet e diktaturës irakiane kundër popullit të vet. Ngjajnë shumë fryrjet prej gjeli: "Jemi të pamposhtur edhe sikur të na sulmojnë bashkë NATO me Traktatin e Varshavës"! Ngjajnë mashtrimet e radios, parullat anti-amerikane, rrëzimi i shtatores së Sadamit.

    Qëndrimi që ka mbajtur vendi ynë në këtë konflikt, mendoni se mund të mbulojë mungesat e mëdha të qeverisjes, si dhe kritikat tepër të rrepta që përsëri iu bënë kohët e fundit Shqipërisë nga organizmat ndërkombëtare, lidhur me korrupsionin, trafiqet, etj.?

    Kadare: Kurrsesi nuk mendoj se këto dy gjëra mund të përzihen. Dhe duhet të themi, lavdi Zotit, që ndodh kështu. Përndryshe, ca qëndrime të drejta, një herë ose dy herë në vit, do të ktheheshin në pengesë serioze për të gjitha punët në Shqipëri. Asnjë qëndrim, qoftë edhe i shkëlqyer politik nuk mund të përligjë problemet e pazgjidhura të një vendi. Për fat të keq, ne kemi ende shumë të tilla, turp i qeverive të njëpasnjshme, që vijnë e shkojnë pa i zgjidhur.

    Të mësuar shpesh me fjalë të mëdha, thënë ndryshe me profka, ka shumë politikanë që harrojnë se ato s'hyjnë në punë pa ca gjëra madhore, por që janë bazikë për jetën. Nuk e kam fjalën vetëm për korrupsionin, trafiqet, por po rikthehem te ca gjëra, të cilat janë të padurueshme, por që ne po mësohemi t'i durojme: varfëria, shkatërrimi i sistemit arsimor e gjer te mungesa e dritave dhe e ujit.

    Para se të sulmonin Bagdadin, anglo-amerikanët prenë dritat dhe ujin e kryeqytetit ku ishte strehuar tirani i Irakut. Dritat dhe ujët priten për ta çoroditur, për ta thyer moralisht, për ta rrëzuar një vend. Natyrisht që s'kemi arritur në atë shkallë çmendurie sa të mendojmë se kur administrata shqiptare, me lehtësinë më të madhe mbyll çelësin e dritave apo të ujit, ajo e konsideron si palë kundërshtare popullin shqiptar, pale që duhet hutuar me errësirë përpara sulmit . Megjithatë, edhe kjo që po ndodh, edhe ky mësim me të keqen, nuk dëshmon për ndonjë mendje normale.

    "Ligji i Luftës "me Greqinë, për të cilin disa herë ështe deklaruar se nuk është hequr, kurse ky ka qenë mashtrim, është ngritur përsëri kohët e fundit me forcë nga shtypi dhe opinioni shqiptar. Ç'mendoni për këtë mungesë transparence të qeverisë së sotme, aq më tepër që ky ligj lidhet me pronat e çamëve?

    Kadare: Pyetja juaj lidhet me një çështje themelore të klasës politike shqiptare, një karakteristikë të keqe të saj, prej së cilës burojnë ndoshta gjithë të këqijat e tjera. Kjo është mungesa e seriozitetit ndaj puneve të vendit. Për gjysmë shekulli sundimi komunist, Shqipëria ka vuajtur nga mungesa e normalitetit. Me politikën e saj vetvrasëse, me aleancat qesharake, me gjithçka tjetër, vendi ynë u bë shpesh herë gazi i botës.

    Pas rënies së komunizmit, po të përpiqeshim të kthenim në dy fjalë të zakonshme aspiratat, thirrjet për lirinë, demokracinë, Evropën e të tjera, ato dy fjalë do të ishin: normalitet dhe seriozitet. Janë dy faktorë që s'mund të ndahen, madje secili e përfshin tjetrin. Për të mos u zgjatur në gjëra të njohura, "Ligji i Luftës" me Greqinë bën pjesë në koleksionin e gjërave anormale, me të vetmin ndryshim se këtu është përzier edhe një shtet tjetër. Mosheqja e këtij ligji nga parlamenti grek ka dy anë: e para tregon shpërfillje për një vend fqinjë, e dyta, fsheh një dredhi meskine: çështjen e pronave të çameve.

    Pranimi heshturazi i kësaj shpërfilljeje fyese prej Shqipërisë zyrtare, s'tregon asgjë të mirë. Unë jam për marrëdhënie sa më të mira, mundësisht të shkëlqyera, me fqinjët tanë ballkanikë, në radhë të parë me Greqinë. Por vetë fjala "marrëdhënie", e jep thelbin e asaj që shpreh. Marrëdhëniet s'mund të jenë veç të ndërsjellta. Greqia duhet të heqë dorë nga racizmi politik, qe në forma të ndryshme e në rrethe të ndryshme shfaqet kundër Shqipërisë. Shqipëria s'duhet të rrijë gojëmbyllur përpara këtij racizmi.

    Fakti që Greqia bën pjesë në Evropë dhe në NATO, e Shqipëria jo, nuk është ndonjë hatu për Greqinë, e një pengesë për Shqipërinë. Përkundrazi, nëpërmjet organizmave ndërkombëtare, Shqipëria e ka më lehtë të kërkojë të drejtën e saj. "Ligji i Luftës", që Greqia nuk e heq, nuk është vetëm grotesk, siç duan ta paraqesin disa. Ai është në radhë të parë, fyes. Ai mund të merret si një test, për të parë se gjer ku vazhdon ta durojë poshtërimin ky vend. A do të guxonte Greqia të mbante një ligj të tille me ndonjë vend tjetër? Kaq e papeshë qenka Shqipëria për parlamentin grek, saqë ky nuk gjeti 10 minuta kohë për të hequr një ligj të turpshëm?
    Ndryshuar për herë të fundit nga Shën Albani : 08-04-2003 më 11:42

  3. #3
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    22-04-2003
    Postime
    7
    Jam shume i interesuar per prononcimin e Kadarese rreth akuzave qe ben kapllan resuli kundrejt tij.
    Faleminderit

  4. #4
    Kapllan Resuli kur ka ardhur në Mal të Zi, ka deklaruar se është hercegovas dhe e ka bërë mbiemrin Baroviq. Kur ka mbajtur orë letrare në Ulqin e kanë ndjekur me shumicë malazezët dhe ndonjë shqipfolës i shitur. Si duket tani ai vetëm gënjen dhe është bërë antishqiptar...
    Ini, bëhuni, përhapni dhe jetoni dashuri!

  5. #5
    i/e regjistruar Maska e Stresi
    Anëtarësuar
    01-11-2003
    Vendndodhja
    Poli i veriut
    Postime
    60

    Kadare: Ky titull nderi i Universitetit të Prishtinës ka për mua një rëndësi të veçan

    Kadare: Ky titull nderi i Universitetit të Prishtinës ka për mua një rëndësi të veçantë morale

    Prishtinë, 20 nëntor - Nesër në Prishtinë në një mbledhje solemne shkrimtari i mirënjohur shqiptar, Ismail Kadare do të nderohet me titullin Doktor Nderi i Universitetit të Prishtinës.
    Duke komentuar këtë titull, Ismail Kadare tha për BBC-në dje në Shkup, se ky titull nderi i Universitetit të Prishtinës ka për të një rëndësi të veçantë morale, ngase vjen nga një universitet me histori dramatike.
    "Në jetën e shkrimtarit qëllon të ketë shumë tituj nderi, por ky titull nderi i Universitetit të Prishtinës ka për mua një rëndësi të veçantë morale. Është vërtetë i çmuar, sepse vjen nga një vend, nga një Universitet me histori dramatike. Historia e Universitetit të Prishtinës është histori e Kosovës. Drama e tij është pjesë e dramës të Kosovës. Triumfi i tij është pjesë e triumfit të Kosovës. Pra, ky titull i lartë vjen nga një universitet me një moralitet shumë të lartë dhe natyrisht kjo rrezaton edhe tek titulli që jep", tha Kadare.

  6. #6
    El-Letërsia Maska e macia_blu
    Anëtarësuar
    04-05-2002
    Vendndodhja
    michigan usa
    Postime
    2,492
    (megjithese ka qene nje teme per elitistin Kadare, eshte lejuar qe po per te njejten figure elite, (kadare) te rihapet nje teme tjeter, ndersa tek forumi i madiave zonjusha Firo, besdiset dhe i vjen keq te riapet nje teme e re , per nje madia qe mbart me shume se nje shqetesim e me shume se nje emer, te pervecem (por ate te nje komuniteti)
    Ah nuk lene gur pa levizur te vegjlit, per te mbrojtur me te vegjlit qe thirren me ze te madh!
    ...E megjitheate kadareja nuk eshte pergjgjur ende as nuk eshte prononcuar ende ndaj Akademikut Kapllan Resuli.
    Ai qe thote lart e poshte pohime apo mohime te Kapllan Resulit, qofte edhe ne lidhje me kombesine , do ti lutesha shume ta sjelle tek tema qe kam hapur po tek ky forum.Po dua fakte jo adhurues patetike te kadarese, e rrezues te cdo figure tjeter krah kadarese.
    Me fare pak respekt macia_blu!
    "Shkolla nuk e ben njeriun me te mencur, e meson te duket i tille" (e.m)

  7. #7
    i/e regjistruar
    Anëtarësuar
    05-03-2003
    Vendndodhja
    Oakland, CA
    Postime
    738
    Hmm, fakte.. Ja faktet, Kadarene besoj se e nje95% e kombit shqiptar, dhe nje pjese e madhe e opinionit boteror..kurse Resulin besoj nja 10% e shqiptareve dhe almost askush jashte.

  8. #8
    Eks-plorator Maska e kolombi
    Anëtarësuar
    27-05-2003
    Vendndodhja
    Mes oqeaneve...............
    Postime
    3,720
    Eshte fatkeqsi per te mos thene mizerje kur edhe nje figure te madhe si ajo e Kadarese,qe na krenon dhe ben te njohur emrin e vendit tone te vogel ne bote ,ti hedhim pa mbarim shigjetat helmuese per te bere te vogel figuren e tij te madhe.
    Eshte dhe do te ngelet gjiganti me i madh i letersise shqiptare.Kjo me mjafton dhe me teperon mua si skllav dhe adhurues i artit letrar.
    "Meqe brenga eshte burimi i gezimit,mos vajto............"

    GETE

  9. #9
    El-Letërsia Maska e macia_blu
    Anëtarësuar
    04-05-2002
    Vendndodhja
    michigan usa
    Postime
    2,492
    Messages Messages Help

    Reply | Forward | View Source | Unwrap Lines




    Message 249 of 255 | Previous | Next [ Up Thread ] Message Index Msg #


    From: klajd kapinova
    Date: Fri Jun 4, 2004 11:16 am
    Subject: nji shkrim interesant mbi "desidentin" Kadare


    ADVERTISEMENT


    Editorial i JavaOnline shkruar nga Migjen Kelmendi

    ISMAIL KADARE - PASHA I LETRAVE

    Shkrimtari Ismail Kadare, ose thanë ma mirë, emni ISMAIL KADARE, asht nji
    emën i rrallë, nji emën që sa herë shqiptohet: tingëllon, ban zhurmë,
    rrapllon, t'habitë, t'ban me vjellë, t'huton, t'mrekullon. Janë të rrallë
    njerëzit në historinë moderne të shqiptarëve emni i të cilëve ka shkaktue e
    shkakton (fatkeqësisht) ende ndjesi t'përplasuna: adhurim përzie me
    urrejtje, respekt përzie me tutë, mrekullim përzie me dyshime.
    Qëkur u shfaq për herë të parë në gjuhën shqipe, gjuhë e cila kishte nisë
    asokohe me u shkrue n'bojë e n'kajde të Enver Hoxhës, ky emën s'u hoq ma nga
    gojë-kqijtë e gojë-amblit. I gjetun mbrenda nji diktature të tmerrshme, ai
    s'donte gja tjetër, pos me jetue sa ma mirë e sa ma me kualitet mbrenda atij
    realiteti të krijuem me dhunë. Dhe, s'e kishte fajin ky njeri që ishte me
    talent, i prekun, mjeshtër. Ai bile e kishte kuptue dhe diktue prezencën e
    omenit, shejit n'shkrimin e tij. Nuk ishte farë njeriu me sens t'naltë për
    barazi e drejtësi n'botë. Kush jam une me e rregullue e me e barazue këtë
    botë? Talentin ky njeri deshti me e shfrytëzue vetëm për me jetue ma mirë
    mbrenda asaj bote që e kishte gjetë hutue, ku jetohej shumë keq. Ma keq
    s'bahet.
    Ishte nji njeri i rëndomtë, me nji opt plake gjirokastre me probleme
    hormonale. Dikush e quente të shëmtuem. Dikush të lezetshëm n'shëmtinë e
    vet. Po,r askush s'e pandehte për t'lanun. Përkundrazi. Ishte me nji
    intelegjencë të rrallë. I ftoftë. Kalkulant. Pragmatist. Strateg. Ai qysh
    atëherë, në fillim, e kishte të ndërtueme strategjinë e të mbetunit gjallë,
    e mbijetesës, mbrenda nji vendi ku të shkonte kryet për hajgare. Ai s'kishte
    ideale të mëdha. Nuk e mundonte dhembja e të qenit, s'e ndiente
    weltshmerzt'in. As e mundonin pyetjet e gjithmonshme. Ai s'kishte nisë me
    shkrue i cytun nga kotësia e të qenmit, nga mungesa e kuptimit, nga enigma.
    Letërsinë s'e kuptonte ashtu. Letërsia për te ishte vetëm nji mjet për me
    mbijetue e me jetue pak ma mirë se ata tjerët mbrenda atij bunkeri të madh
    si Shqipnia e Enverit. Ai shkruente tue ikë prej llogoreve, prej jetës ku
    buka mezi del. Ai duhej me qenë i sukseshëm, sepse opcionet tjera ishin të
    tmerrshme. Ai donte vetëm me pasë ushqime ma të mira atëherë kur pritej në
    radhë e ushqimet s'dilshin për të tanë. Ai donte me qenë i ftuem nëpër ndeja
    e me e pasë nji emën, nji personë publike, atëherë kur diçka e tillë
    pandehej privilegj vetëm i Politbyrosë dhe Xhaxhit. Ai donte me udhëtue
    jashtë shtetit e me krijue familje normale atëherë kur diçka e tillë ishte e
    pamundun, sidomos familjen me e krijue si normale. Ai s'donte me e ndryshue
    botën. Donte me e jetue botën. Si tanë ne tjerët. Nuk lypke shumë. Ishte i
    vocërr si njeri. Ngihej me pak.
    Kadare s'ishte as asht intelektual në kuptimin francez të kësaj fjale. As
    asht biografi e jetë e cila duhet marrë si shembull, si ta zamë Havelin,
    Solzhenjicinin, e mos ta krahasoj me nji shembulli të madh si Kundera.
    Shumëçka prej njeriu e prej intelektuali ka qenë dashtë me flijue ky njeri
    për me qenë ky që asht sot - shkrimtar. Akuzohej nji kohë të gjatë për
    kompromiset, veprat ku madhnon diktatorin dhe jetën e lumtun socialiste. Ku
    bahet i verbët kur duhet me i pa e hetue gjanat. Ku bahet i shurdhët kur
    duhet me e ndigjue piskamën dhe ulurimën e miqve, e bashkëqytetqarëve të
    vet, e kolegëve të vet të dhunuem e keqtrajtuem.
    Na vinte me vjellë mbas shembjes së komunizmit tue e pa se si shtihohej e
    reklamohej si disident. Si ai që gjithmnonë ka qenë kundër. Shembull. Model.
    Por, kur e lexon vetëkritikën e tij shkaku i poezisë "Në mesditë Byroja
    Politike u mblodh", ate përulje që njeriu ishte i detyruem me ia ba vedi,
    ate vetëshuplakosje e vetëpshtymje, e kupton se në çfarë rreziku e në çfarë
    shteti e realiteti ka jetue e mbijetue nji shtetas shqiptar.
    Vetëkritika nuk e kompromiton Kadarenë, s'e keni kuptue. Ai s'ka qenë njeri
    i madh si Kundera e Haveli. Ai ka dashtë vetëm me jetue pak ma mirë, me dalë
    jashtë shteti, me u dukë i madh në sytë e grues së tij të bukur. Asgja ma
    shumë. Dhe, po e ka pasë vetëm nji borxh: talentin e tij. Ai i kishte borxh
    talentit. E letërsia, nime, s'asht realitet. Asht trillim, fiksion, andërr.
    Andaj, ky njeri edhe u fsheh edhe iku andej, n'fiksion, n'parabolë,
    n'andërr. Ky njeri gjatë kohës së diktaturës nuk lypi azil n'vendet e
    perëndimit, sepse nji gja e tillë ishte shumë e guximshme dhe ambicie që i
    bie tamam njerëzve të mëdhej e trima, e jo Kadaresë. Ai zgjodhi nji azil
    tjetër, hiç ma pak t'randësishëm e të guximshëm - letërsinë. Iku e u fsheh
    aty. Mbeti shkrimtar. Vetëm shkrimtar. Kjo jo vetëm më mjafton, por edhe më
    tepron, deklaroi ai.
    Por, deklaroi vetëm mbasi filluen me u shfaq në sipërfaqe mbeturinat e
    personës së tij publike. Mbasi u shfaq në sipërfaqe kurmi i tij prej
    Intelektuali dhe Disidenti.
    Mediat shqiptare, miletë intelektuale në Shqipni e Kosovë po merren si
    forenzigët me diçka që moti ka qenë e vdekun dhe e kalbun: Kadarenë
    Intelektual. Kadarenë Disident.
    Por, s'asht faji i tij se kjo kulturë e vocërr, e hutueme dhe e trullueme me
    komunizëm e me të vërtetën për veten, do ngapak me u rrejtë, do me projektue
    në njerëz të rëndomtë, në njerëz të vocërr por me talent si Kadare, që
    dojshin vetëm me jetue pak ma mirë, tana mangësitë, pamundësitë e dëshirat e
    parealizueme të veta.
    E ky njeri, përkundër kësaj kulture, diçka sidoqoftë realizoi me sukses:
    Kadarenë Shkrimtar.

  10. #10
    El-Letërsia Maska e macia_blu
    Anëtarësuar
    04-05-2002
    Vendndodhja
    michigan usa
    Postime
    2,492
    From: klajd kapinova
    Date: Sun May 30, 2004 9:24 am
    Subject: Nji studim interesant mbi "Gjeneralin..." e Kadarese


    ADVERTISEMENT


    Ismail Kadare me kokë në re



    Nga Gjokë Vata,

    Qytetar Nderi i Shkodrës



    Së pari due ta baj me dije lexuesin e këtij shkrimi se unë nuk kritikoj emna, por krijime, pamvarësisht autorësisë së tyne. Unë mendoj se shumë ma e randsishme asht cilësia e krijimit se autori i tij, me fjalë të tjera, kritiku asht, apo duhet të jetë shqyrtuesi i frymzimit të krijimit. Prandej, cilido qoftë autori e fama e tij, apo e sajë, nuk duhet të shkaktojë kurrfarë ngurrimi për nji kritikë serioze e të sinqertë, elemente kta që e nderojnë kritikën e autorin e saj, mbasi qëllimi i nji shqyrtimi kritik nuk asht në asnji mënyrë mania për “me gjetë halen në perpeq”, por me i terheqë vëmendjen krijuesave ta kontrollojnë sa ma me realizëm frymëzimin që në disa raste i besojmë ma shumë se duhet. Peshorja ma shumë se çdokujt i nevojitet krijuesit e këtë mendim populli e shpreh me thanien proverbiale “nuk i bjen fjalë në tokë”. Unë me këtë shkrim do të mundohem me shqyrtue sa ma ndershmënisht e profesionalisht njene nga veprat e bujshme të shkrimtarit tonë të madh Ismail Kadare, pra “Gjeneralin e ushtrisë së vdekur”.



    F. 9, rr. 24, “Ajo shkëlqente mbi asfaltin”. Shqota nuk shkelqen. F. 9, rr. 4, “Sikur çdo njeriut tjetër do t’i dukej disi monoton, një koinçidencë e trishtuar”. Përse nji njeriut tjetër t’i dukej “Koinçidencë e trishtuar” fillimi i vjeshtës, e Gjeneralit pse nuk i duket si të tjerëve?! F. 9, rr. 8, “Në luftën e fundit botërore”. Urojmë të jetë e fundit, por atë luftë bota e quen Lufta e 2 Botnore. F. 9, rr. 10, 11, “Në fund të gushtit, kur filluan vrantësinat e para, pra ishte vjeshtë”. Dihet se vjeshta kalendarisht fillon më 21 shtator, jo në fund të gushtit. F. 9, rr. 14, 14, “Gjenerali e dinte se në Shqipëri, vjeshta asht e lagësht dhe me shi”. Si të mos e dinte nji italian, se klima shqiptare asht mesdhetare?, pastaj, si mund të ishte e lagësht e me shi, kur pa shi s’ka si të jetë e lagësht. F. 9, rr. 16, 17, “Por edhe sikur ta dinte se në Shqipëri vjeshta është me diell dhe e thatë”, Përse të thuhet me diell dhe e thatë, kur pa diell nuk mund të jetë e thatë, pra ose njena ose tjetra e vazhdon, “Atij nuk do t’i dukej ky shi i papritur”. Cili asht kuptimi i kësaj fjaleje?! F. 11, rr. 18-19 “Atij i ishte dukë gjithmonë se misioni i tij mund të fillojë nëpër shi”. Lind pyetja: A gjithmonë ka pasë në mendje këtë mision?! Gjithmonë, do të thotë edhe para se të vriten ata ushtarë, të cilëve u dërgue t’u mbledhë eshtnat, dhe në vend të fjalës “dukë”, do të mund të thuhej parandjerë. F. 10, rr. 5, “Rrafshnalta dimrore”. A ka në Shqipni ndonji rrafshnaltë të quejtun dimnore. Nëse kjo e quejtun merr shkas nga naltsia, të gjithë rrafshnaltat janë dimnore dhe bjeshkore në verë. E vazhdon, “Dergjej nën shi”, mandej të vdekunit janë nën shtresën e tokës, mbi të cilën bie shiu e kjo ndoshta do të mund të thuhej, vetëm sikur në Shqipni shiu të mos pushonte kurr. F. 10, rr. 9-10, “Ushtria ishte atje poshtë jashta kohe”. A ekziston ndonji gja jashta kohe?! Ndoshta mund të thuhej jashta jete, por kurrësesi jashta kohe. F. 10, rr. 12-13 “Ishte nji mision i panatyrshëm që do të kishte shumë verbim e shurdhim”. A nuk meriton kjo fjali të quhet “Kodra mbas bregut”?! F. 10, rr. 19-20 “Konturat tregonin armiqësi”. Natyra, nuk duhet quejtë anmiqsore, mbasi ajo nuk i ka fajet e njeriut. F. 10, rr. 36-38, “Mbi ato male tragjike”. Malet nuk mund të akuzohen për ngjarjet njerëzore, e vazhdon, “do të fluturosh si shpend krenar i vetmuar”. Ai asht me priftin, atëherë pse i vetmuar?, rr. i fundit i f. 10 “Që kur malet i lanë prapa”. Fluturimi në linjën Itali-Shqipni nuk shtrihet mbi male, por mbi det, mbi fusha deri në Rinas. F. 11, rr. 28-29 “Drujt e çveshur”. Nuk thuhet drujt, por trungjet dhe nga ana tjetër si mund të jenë trungjet e çveshuna në fund të gushtit?! F. 11, rr. 31 “Këtu ka shumë obmrella”. Përse në Shqipni paska ma shumë ombrella, se në vendet tjera?! F. 12, rr. 12-13 “Gjenerali dha të kuptonte se ai ishte kryesori megjithse prifti fliste ma pak”. Ç’do të thotë kjo fjali “megjithse prifti fliste ma pak”. Këto fjalë lanë me kuptue, se prifti ishte kryesori. F. 12, rr. 34-35, “Ai ishte kryesori dhe mund të hapte çfarëdo lloj bisede, që të donte”. Të jesh kryesori, nuk do të thotë të hapësh çfarëdo bisede, që të duesh, të drejtën e hapjes së bisedës e kanë të gjithë njisoj, ky lloj kryesori asht diktator. F. 12, rr. 36-37, “Biles më tepër se të huaj”. A mund të jetë kush ma tepër se i huej?! F. 13, rr. 2 “Zhurma e kandshme e ekspresit”. Zhurmë të kandshme nuk ka, nëse do të ishte e kandshme nuk do të quhej zhurmë, mendoj se do të ishte shumë ma e pranueshme “fërshëllima e ekspresit”, apo ndoshta nji fjalë tjetër ma e përshtatshme që mund ta gjejë, apo ta shpikë shkrimtari për shushuritjen e ekspresit. F. 13, rr. 9, “Pas një udhe të rrezikshme me mot të keq”. Këtu a asht fjala për udhën ajrore, tokësore, apo udhëtimin?! F. 13, rr. 16-17, “Ai erdhi si nji Krisht i ri i pajisun me harta”. Krahasimi asht krejt i pavend, pasi Krishti nuk ka qenë as topograf, as nuk ka qenë kërkues eshtnash, mandej edhe nëse do të ishte, pse të bahej krahasimi me Krishtin, së paku të thuhej nji Krisht i dytë, jo nji Krisht i ri, sepse Krishti vetë ka ndrrue jetë i ri. F. 13, rr. 19-20 “Ai erdhi t’ia shkëpuste harrimit dhe vdekjes, atë diçka që kishte mbetur prej tyre”. Të ia shkëpuste vdekjes, do të thotë t’i ringjallte. F. 13, rr. 22-23 “Që t’i gjente të gjithë të zhdukurit e të humburit”, të zhdukunit janë të pagjetshëm sepse janë zhdukë, të humbunit mund të gjinden. F. 13, rr. 24-25 “Ai ishte pajisë me forcën magjike të statistikave”. Statistika i përket aritmetikës, jo magjisë. Figurat letrare shkëlqejnë vetëm nëse vehen në vendet e tyne ma të përshtatshme, përndryshe stonojnë si dizonanca e papranueshme në muzikë. F. 13, rr. 29-30 “si do të mbeten gojëhapur shqiptarët që mbajnë kaq shumë ombrella ndër duar”. Si mund ta bajë nji përcaktim të tillë nji i huej gjatë nji udhëtimi aq të kufizuem në vendin tonë, pastaj këtë përcaktim ai e ban pas udhëtimit të parë nga Rinasi tek hotel “Dajti”. F. 13, rr. 36-37 “Gjenerali kërkon e hapë varre, o, ç’punë të rëndë që ka”. Gjenerali urdhnon të hapen varret, nuk i hapë vetë e të urdhnosh nuk asht punë e randë. F. 14, rr. 1 “E zhvarrimi filloi më 29 tetor në orën 14”. Ma parë u tha “erdhne në fund të gushtit”, ose ndryshe në gjysmën e dytë të gushtit ndoshta, përse e filloi zhvarrosjen pas ma se 2 muejve e nëse kështu ka ndodhë, çfarë bani gjatë atyne 2 muejve e firifju lexuesi nuk sheh në libër kurrfarë veprimtarie të tij gjatë asaj kohe dhe si justifikohet humbja e asaj kohe. Heshtja e autorit, për atë kohë asht si ajo e të vdekunve, që ka ardhë me marrë Gjenerali, apo ma e pajustifikueshme se heshtjen e të ramve, e imponon vdekja, por autorit kush ia imponon?! F. 15, rr. 6 “Varrezat janë pranë xhades si gjinden përgjithsisht varrezat e ushtarve”. Gjatë luftës ushtarakët e vdekun varrosen sa ma shpejt e kudo, mbasi nuk pret puna. F. 17, rr. 56 “Toka ishte plot gur të vegjël që lëshonin nji tingull të mbytur, kur preknin metalin e lopatës”. Gurët e vegjël quhen guraleca, ata nuk e prekin lopatën, por lopata ata. Ata nuk kanë si lëshojnë tingull të mbytur se tingullin e tyne e mbulon tingulli metalik i lopatës. Guri mund të lëshojë tingull të mbytun, vetëm nëse përplasim gurin me gur. F. 18, rr. 1-3 “Ndoshta asht varrimi i dytë, tha prifti, ka qëlluar shpesh që të varrosen për herë të dytë, biles edhe për të tretën herë”. Lufta e rrezikon varrosësin ta varrosë të vdekunin nji herë pa le për së dyti, apo së treti. Pastaj ç’është nevoja të varroset për së dyti, e jo ma për së treti. Nji varrim për së treti do të hynte në librin Gines. F. 26, rr. 30, “Vërtetë do t’i ketë pëlqyer prifti, apo do ta ketë bërë për interes”. Me këto fjalë, autori shpreh siguri, për lidhjen e priftit me gruen, për të cilen asht fjala e mandej vazhdon, “Në qoftë se në mes të tyre ka pasë ndonjë gjë e ç’më duhet mua në fund të fundit?”. Nëse dikush thotë, “ato janë fjalët e Gjeneralit, goja e personazhit të nji libri asht goja e autorit. F. 27, rr. 19 “Ishin duke shkruar një artikull mjaft të guximshëm e të ngatërruar”. Si e justifikon autori këtë fjali?! Cili asht kuptimi i saj?! F. 29, rr. 45 “Shqiptarët edhe ombrellat i mbajnë si pushkë”. Një gjeneral, në mos ma me shumë kulturë, së paku me akademinë ushtarake që ia detyron grada, nuk ka si e ulë vedin deri në atë injorancë sa të thotë, se “Shqiptarët edhe ombrellat i mbajnë si pushkë”, mbasi ombrella nuk mund të mbahet në mënyra të ndryshme nga popuj të ndryshëm. Ajo dihet si mbahet kur bie shi e kur jo. F. 29, rr. 19 “Shqiptarët në luftë i shtyn instinkti i vjetër”. Cilado qoftë konsiderata e të huejve për ne, tingllon e papranueshme, sidomos për njerzit e rangut si gjenerali e prifti të na krahasojnë me qeniet e instinktit, përkundrazi italianët kanë një proverb përcaktues të popujve, “Tutto il mondo e un paese”. F. 29, rr. 25 “Shqiptarët në luftë bëjnë dëm më tepër se ç’duhet”. Kjo fjali lind pyetjen: “A ka ndonjë luftë që ban ma pak dam se duhet, dhe si mund të thuhet dam që duhet?" Asnji dam nuk duhet, a vetëm shqiptarët bakan Ma shumë dam se duhet?! F. 31, rr. 32, “Alpinët janë më të shkurtët”. Si ka mundësi alpinët e rritun në alpe të jenë më të shkurtët, kur përgjithësisht banorët e alpeve janë shtatlartë. F. 32, rr. 18 “Me një zë të shurdhët tha - Mirëmbrëma”. Mund të thuhej me një zë të mekur. F. 35, rr. 18 “Misioni juaj është një hipokrizi”. Mbledhja e eshtnave të ushtarve të ramë në luftë asht mision ndër ma humanitarët, prandej pamvarsisht se kush e si e tek, ky mendim kaq antinjerëzor nuk do të duhej të shkruhej nga autori. F. 38, rr. 16 “Shqiptarët janë një popull që e lexojnë shumë gazetën”. Në atë kohë shqiptarët mund të ishin popull që e lexon ma pak se kushdo tjetër gazetën nga shkaku i pavërtetësisë së saj, sepse tek ne kishte ma pak se kudo gazeta e në të kishte ma pak se në çdo tjetër gazetë të huej të vërteta. F. 39, rr. 8 “Shqiptarët nuk i mposhtë forca, ndoshta mund t’i mposhtë gjëja e bukur”. Pse ndoshta. Përderisa pak ma parë e konsideruen nji popull instinkti si mund ta kuptojnë e të mposhten nga e bukura?! F. 39, rr. 28 “Nuk kanë këngë gazmore këta?!” Kjo pyetje i jep shkas kësaj pyetje: A ka ndonji popull në botë pa kangë gazmore. Pastaj Gjenerali a asht duke pyet ndonji muzikolog që mund të japë nji përgjigje të bazueme në studimet e tija të gjata në Shqipni?! F. 40, rr. 11 “Fortinat duken si skulptura egjiptiane”. Mos vallë të gjitha skulpturat egjiptiane janë të nji forme?!, dhe ç’ndryshim kanë skulpturat egjiptiane nga të vendeve të tjera? F. 49, rr. 34 “Prifti i dukej si ndonjë kryq gravure”. Njeriu nuk mund t’i ngjasojë kryqit pa hapë krahët, mandej përse kryq gravure?! Ky krahasim jo vetëm asht i pavlefshëm për nji karikaturëim të tillë, por autori asht përpjekë të gjejë një krahasim si ky për t’i ba qefin shtetit ateist. F. 41, rr. 26 “Fëmijët duke tundë kokat e vogla me flokë të verdha”. Si xhanëm të gjithë ata fëmijë i paskan pasë flokët e verdhë?! Si t’i kishin lye të gjith me të njëjtën bojë. F. 45, rr. 8 “Ishte shkruar në murin e varrezave: Kështu e pësojnë armiqtë”. Dihet se në vitet ’60 fjalë të tilla mund të shkruheshin vetëm me lejen e shtetit e pa lejen e shtetit individi do të ndëshkohej, nga ana tjetër përpara të huejve shteti jonë maskohej si djalli i shtirë këto e bajnë të pamundun të shkruemit e atyne fjalve. F. 45, rr. 14 “Kjo është e turpshme, tha Gjenerali për shkrimin. Nuk shoh asgjë të turpshme, ia ktheu specialisti shqiptar”. Me këtë ngjarje të sajueme, autori përdhosë shqiptarët e lartëson të huejt. Nëse kemi aq revolucionarizëm sa të na djegë edukatën, fundosim veten tonë në llumin e turpit. Justifikimi i këtij gjesti me masakrat fashiste të para 20 vjetëve pasqyron nji urrejtje terrori. Njerzori të keqit duhet t’i thote: Nuk jam si ti e jo ta kaloj në garën e së keqes. F. 45, rr. 26 “Shkrimet në murin e varrezave i ka bërë një nxënës”. A nuk do të ishte ma mirë të mbyllej kjo ngjarje me këtë justifikim? F. 45, rr. 38 “Dyert e makinës u përplasën njëra pas tjetrës me një rrëmbim si një breshëri”. Dy përplasje nuk kanë si krahasohen me breshëri. F. 47, rr. 3 “Drita binte copa-copa mbi mullarët e heshtur”. Mullarët e paprekun prej kuj si mund të jenë përveç se të heshtun?! F. 47, rr. 23 “Retë e njomura prej hënës”. Kjo asht nji përpjekje për me gjetë nji metaforë origjinale, por nuk mund të quhet gjetje, pasi retë nuk njomen. F. 48, rr. 20 “Bardhsi tronditëse e hënës”. Hana nuk mund të ketë bardhsi tronditse, mandej bardhsia nuk ka si të jetë tronditse. Tronditse mund të bahet ndonji dritë verbuese. F. 51, rr. 16, “Për spektatorët nuk do të ishte gjë e kënaqshme t’u hapeshin varret para syve, tha Gjenerali. Unë mendoj të kundërtën, tha prifti. Ata do të kënaqeshin shumë nga kjo gjë”. Unë mendoj se hapja e varreve me eshtna mbrenda do të trondiste edhe ma të pashpirtin. As mendimi ma pervers i cilitdo të huej për shqiptarët nuk ka si formulon fjali të tilla për ne. F. 52, rr. 29 “Andej nga duhej të ishte lumi”. Lind pyetja: A duhej të ishte aty, apo ishte aty. A nuk kuptohet se nuk asht andej, por andej duhej të ishte. Shkrimtari shqiptar e din a asht lumi aty, sepse ai flet për nji vend të Shqipnis. F. 54, rr. 3 “Nuk është tmerruar vajza kur ka parë se si nxirren eshtrat e ushtarve?, pyet i huaji. Aspak, u përgjigj tjetri, ktheu kokën nga ana tjetër duke ndjekë me sy të fejuarin”. Në këtë personazh kalimthi shkrimtari psaqyron zemërngurtsinë e vajzës shqiptare e çveshë nga ndjenjat njerëzore, e komunistizon në mënyrë rrobotike. F. 55, rr. 16 “Në zunë kalamajt me gurë”. Ky sajim i autorit asht i papranueshëm, aq dashakeq. Dëshira për ta portretizue popullin shqiptar sipas kërkesave të pushtetit në fuqi ka tejkalue edhe dëshirat e shtetit, ka shqelmue traditën e respektit për të huejin qoftë ai edhe i padëshrueshëm. Fëmijët tanë edhe sikur, mos e dhantë Zoti, të ishin vërtet të tillë, shkrimtari shqiptar do të duhej të bante çmos e pena e tij të gjente njifarë justifikimi ndaj këtij gjesti të papranueshëm as nga primitiviteti ma i pagdhendun. F. 57, rr. 11 “Një anglishte të shkatrruar”. Do të ishte ma me vend të thuhej “e gjymtuar”. Shkatërrimi asht sinonim me shpërbamjen. F. 63, rr. 27-28 “Vagabondin Lame Kareco kur doli nga shtëpia publike e shikuan sikur të qe ringjallur Krishti”. Përdorimi i emnit të Krishtit në nji ngjarje të tillë, përveç se asht nji sakrilegj blasfemues, asht i papranueshëm prej vetë krahasimit. Në këtë rast do të mund të thuhej: Si të kishte dalë një mbret nga shtëpia publike, apo ndojnë perandor si Bonaparti a ndonjë tjetër. F. 64 “Zë monoton”. Në kangë nuk asht zani monoton, asht melodia monotone. F. 67, rr. 23 “Ndoshta plaku nuk do të kishte qëlluar me revolver, sikur të mos ishte kjo britëm. Ç’kërkonte plaku në shtëpinë publike, kur fajin e kishte i biri që shkonte tek prostituta e ajo e priste si çdo tjetër klient”. Si e njohu Ramizi të preferuemen e të birit pa e pa kurrë ma parë? Cili ishte shkaku i brimës së prostitutës? Po mos të shkonte qëllimisht ta vriste, përse nuk e la revolverin në shtëpi? Së paku në atë kohë a ka pasë gja ma turp për nji burrë se sa të vrasë nji femen, sidoqoftë ajo. F. 67, rr. 10-11 “Për të, pra për prostitutën, u përgatit një varrim madhështor me kurora e me muzikë e të shtëna pushkësh”. Ky sajim hyn ndër ma të pabesueshmit. Ligjet e diktaturës fashiste, prostitutën e kanë trajtue si nji instrument dëfryes e si nji qenie të përbuzun, që e ka vendin vetëm në shtëpinë publike, por edhe sikur ta vlerësonin si femnen ma të nderueme, nji funeral të till nuk mund ta zhvillonin, qoftë edhe për mos me i ra ndesh zakonit shqiptar, jo për hir të zakonit, por çdolloj despotizmi përpiqet t’i respektojë zakonet që nuk i prishin punë në politikë për me u shtirë si sistem politik “human”. F. 67, rr. 16 “Mbi rrasën e varrit të prostitutës ishin gdhendur “Ra për Atdhe”. Edhe sikur të donin ta shkruenin nji epitaf të tillë, s’do t’i linte turpi e tallja e të tjerëve, e kaq gja mundet me e marrë me mend edhe ma i padituni. F. 72, rr. “Gratë e pleqtë e kanë për gjynah të hapin varre”. Kjo tingllon nji bestytni e shpikun prej autorit. “Hapja e varreve, shqiptarve u jep një kënaqësi të fshehtë duke menduar se janë eshtrat e armiqve”. F. 72, rr. 35 “Gjenerali nxori termusin, hangrën ushqime të thata e u shtri në krevat”. Ushqimet e thata nuk nevojisin termus prej tij nuk nxori asgja të langshme, atëherë pse përse e nxori termusin? F. 73, rr. 3 “Ç’bukuroshe ishte e veja e kolonelit. Për këtë grue që e ka pa para pak muejve do të duhej të thuhet asht, jo ishte. Në këtë rast, “ishte” do të mund të thuhej nëse do të kishte vdekë kohët e fundit. F. 73, rr. 9 “ajo ishte aq e bukur, sa të vinte të nervozohesh e të bërtisje: Përse vallë të ekzistojnë gra kaq të bukura”. Ç’kuptim ka të nervozohemi e të bërtasim: Përse vallë të ekzistojnë gratë e bukura. A nuk u dashka të jetë grueja krijesë e bukur?! Këtë ndoshta do të mund ta thonte ndonji anti-femnist. Dihet se vizatuesi i karaktereve të personazheve të tij asht vetë shkrimtari ndaj përgjegjësia për shprehjen e mendimeve të personazheve bie mbi autorin. Gjenerali i përshkruem si dashunues i flaktë mund të ankohet pëse nuk janë gratë edhe ma të bukura se ç’janë. F. 75, rr. 35 “Ç’të ketë bërë prifti me të vejën e kolonelit?”. A hahet një pyetje e tillë, kur këtë e ban dyshimi për një burrë e grue?! F. 78, rr. 16-17 “Kënga u përplas për çadër, ashtu si përplaset shiu”. Për tinguj muzikor mund të thuhet u zbriste volumin, apo fuqinë. F. 78, rreshti i fundit “A ka sadisfaksion ma të madh për një luftëtar sesa të nxjerrë eshtrat e armiqve të tij”. Këtë sodisfaksion do të mund ta ndjente vetëm fenomeni i urrejtjes, jo bartësi i saj sepse ky sodisfaksion do të quhej prodhim i shfrimit ma makabër. Zhvarrosjen e eshtnave nga veteranët e quen: Vazhdimi i luftës ndaj anmiqve të vdekun. F. 79, rr. 34 “Kënga shtypte faqet e pjerrta të çadrës”. Pak ma parë u tha: Kënga përplasej, tani shtypte. Kanga nuk asht e ngjashme sa me çekanin as me rrulin, përkundrazi ajo asht përkdhelse, apo krijuese emocionesh të ndryshme. Rreshti i fundit i F. 80 “Kështu është epika e tyre”. Epika asht nji zhaner arti e s’ka si të jetë e ndryshme në vende e popuj të ndryshëm. F. 81, rr. 11 “Në qoftë se ata në ndonjë këngë bëjnë aluzion për ne merrni shënim”. Përse të merrte shënim. Ç’të drejtë ka një Gjeneral i ardhun me nji mision humanitar të ankohet se aludojnë për të. Ai asht nji i dërguem i nji shteti demokratik propagandues i përhapjes së opinioneve të lira, apo mos vallë e komunistizoi koha e qëndrimi në Shqipni e kontaktet me shqiptarët që i lidhë puna me ta? F. 86, rr. 16 “Si e quanin, e pyeti plakun specialisti? Nuk e di, ne e quajtëm ushtar deri në fund”. Si ka mundësi të jetosh gjithë atë kohë me nji argat e të mos e pyesish për emën?! Kjo nuk do të ndodhte as sikur të mos ekzistonte fare kurreshtja, që sidomos tek ne shqiptarët asht ndoshta tepër e zhvillueme, e veçanërisht gratë që edhe memec po të ishte, prej truve do t’ia kishin nxjerrë emnin e gjithçka tjetër që t’u ishte shkrepë. F. 89, rr. 4 “Përsëri ditar, tha Gjenerali. I gjashti, tha prifti, që gjejmë”. Përse vallë i gjashti përmendet pa folë fare për pesë para tij?! Dhe ky ditar s’ka si e justifikon kalimin në heshtje të pestëve para tij, mbasi nuk dihet nëse asht ma i randsishmi përderisa nuk asht shfletue ende, prandej ekziston mundsia që të pestë para tij të jenë ma të randsishëm e megjithkëtë s’u fol nji fjalër për ta. F. 90, rr. 16 “Të gjithë këtu më thërrasin ushtar, asnjeri nuk më ka pyetur si e kam emrin”. Ky asht nji perforcim i së pavërtetës së thanun ma par nga i zoti i shtëpisë. F. 92, rr. 29-30 “Kur shoh Kristinën ndjej një boshllëk në gjoks, si shfryrja e menjëhershme e një rrote biçiklete”. Ky krahasim mund t’i shkonte nji humoristi, prodhues krahasimesh qesharake e vuglare, kurrsesi nji shkrimtari. F. 97, rr. 16-17 “Burrat shqiptarë flasin pak”. Ky konstatim asht sa i dëshirueshëm, aq i pavërtetë, e kjo e pavërtetë nuk u përket vetëm shqiptarëve, por çdo popullit, mbasi cilësitë apo veset i ka individi, që në këtë pikë nuk mund të përfaqësojë nji popull të tanë. Shkrimtari në gojën e personazheve të kulturueme duhet të venë shprehje të kulturueme. Ky rast e disa të tjerë të ngjashëm me këtë na sjellin ndër mend thanien proverbiale të Fishtës së madh: Çka t’i bajmë, anmik e kemi, por të drejtën do t’ia themi. F. 103, rr. 10 “Sytë e Kristinës janë hieroglife, si të gjithë sytë e vajzave shqiptare”. Hajde me nji mij e sa ka së paku po të thuhej si përgjithsisht sytë e vajzave shqiptare, por si të gjithë vajzat shqiptare ashti nji tepri e papranueshme, mbasi shqiptare nuk ngjajnë njeni me tjetrin si ta nxamë kinezët. F. 103, rr. 27 “Sikur të ishim pranë njëri-tjetrit, por kjo s’po ndodhë, me sa duket kjo ndodhë vetëm ndër filma”. Njerëzit nuk kanë fillue të ndodhen pranë njeni-tjetrit me shpikjen e kinematografisë, dhe pranë njeni-tjetrit çiftet ndodhen kudo e në çdo çast. F. 104, rr. 32-33 “Edhe mua më ftuan në sofër, por të ardhurit nuk këmbyen asnjë fjalë me mua, si të mos isha aty”. Kjo mospërfillje nuk asht shqiptare, as njerëzore. Edhe kafshës i flet kur të afrohet te sofra. Thirrja e nji njeriu në sofër nga i zoti i shtëpisë tregon nderim për të dhe asht shej që duhet ta nderojnë edhe të ftuemit. Kështuqë mosrespektimi i të respektuemit nga i zoti i shtëpisë, turpnon të ftuemët. F. 107, rr. 18 “Emrin e qenit e ka shënuar, të vetin jo”. Cili asht kuptimi i nji ditarit nëse në këtë rast autori nuk tregon i kujt asht ditari?! F. 100, rr. 16-17 “Ushtarët e huaj lanin rrobat e ruanin pulat”. Sado i panjerëzishëm të jetë nji fshatar, apo çdo njeri, nuk e ulë shërbëtorin deri në atë shkallë sa ta detyrojë me la rroba, pasi kjo punë asht femnore. Për sa u përket pulave, nuk asht dëgjue kurrë të ketë barij pulash, mbasi ato ruejnë vedin. F. 100, rreshti i fundit “Shqiptarëve nuk u pëlqejnë revolverët, por pushkët”. Fjalët pushkë e armë janë sinonime dhe i dallojmë nga madhësitë e markat, pastaj si e mësoi i hueji brenda nji qëndrimi të shkurtë në Shqipni çfarë armësh përdorin ma dendun shqiptarët, mandej nuk mund të thuhet “pëlqejnë”, mbasi armen mund ta imponojë nevoja, jo qejfi e vazhdon “mitralozin e këmbenin me një vezë”. Kjo fjali nuk mendoj të ketë nevojë për koment. F. 111, rr. 46 “murtajën mund ta këmbejë me një pulë”. F. 112, rreshti i parafundit “A ju kujtohet ai koloneli që u lante rrobat fshatarëve e u bante çorape?” A u tregoi ai vetë fshatarëve se din të bajë çorape, për ta ulë veten aq poshtë? F. 113, rr. 9 “Era herë në një anë e herë në anën tjetër, kanë qenë dy erna të kundërta sepse nji erë nuk mund t’i hjedhë në dy drejtime të kundërta. F. 114, rr. 23 “Ndërtesa moderne fermash”. Në vitet ’60 ndërtesa moderne as në Shqipni s’e kemi pasë nji për be, e jo ndërtesa moderne fermash. F. 111, rr. 10 “Në mes të shkretëtirës”. A ka shkretëtirë në Shqipni?! F. 117, rr. 11, “Ke parë ëndërr nga lodhja”. Lodhja nuk shkakton ëndrra. F. 117, rr. 33 “Kishte lëvizje të jashtëzakonshme veturash”. Në vitet ’60 numri i veturave në Shqipni duke përfshi këtu edhe Tiranën mund të jetë i përshtatshëm me u quejtë i jashtëzakonshëm për numrin e vogël të tyne. F. 118, rr. 2-3 “Nga të dy anët e rrugës punëtorët po shkulnin mimoza e po vinin pisha”. Pishat mbillen, nuk vehen në tokë, mandej përse të shkulen mimozat?! F. 116, rr. 18 “Nga i sjellin këto pisha?! Besoj nga malet”. Si mund të pyetet “nga i sjellin këto pisha”, kur dihet se pishat janë landë druni malor. E si mund të përgjigjet tjetri me shkollë të naltë “besoj nga malet”, mos vallë italianëve u mbijnë e u rriten pishat në fusha?! F. 128, rr. 29-30 “Unë nuk e kuptoj pse të ndahen eshtrat e shokëve tanë nëpër familje, ata janë mirë aty me shokët e vet”. Po qe se gjenerali mendonte kështu, përse e ndërmori këtë mision?! F. 118, rr. 31-32 “Ushtari e ndjen veten mirë në mes të shokëve, i gjallë a i vdekur qoftë”. Mirë se për së gjalli po e xamë se e ndjeka veten, por i vdekuni si mund ta ndjejë veten? Apo mos janë edhe në jetën tjetër në të njëjtin vend e ndjesinat i kanë siç i patën për së gjalli. F. 120, rr. 16 “Paketa ishte nxi nga hartimi i strategjive”. A i nxen sipërfaqja e nji pakete cigaresh gjithë ato plane strategjike që vizatoi në të Gjenerali?! Mendoj se për gjithë ato vizatime do të duheshin disa faqe fletoreje. F. 122, rr. 23 “Gërmojnë 2 metra tokë, thotë Gjenerali”. Lind pyetja: Në varre a gërmojnë punëtorë apo Gjenerali. F. 123, rr. 12 “Ka disa popuj që e përqafojnë luftën me zell të tepruar e këta janë ma të rrezikshmit”. Asnji popull nuk e përqafon luftën, luftën e dëshirojnë drejtuesat e këqij të popujve. Popujt janë viktimat e mashtrimeve politike. Gjykime kaq të papërgjegjshme nuk duhen vu në gojët e dy njerëzve aq të shkolluem si Gjenerali e sidomos prifti, që marrja përsipër e nji detyre aq të shejtë ia don të jetë sa ma i matun në gojë. Prandej pavarësisht interesit ideologjik, shkrimtari nuk do të duhej të karikaturonte portretin shpirtnor të nji kleriku. F. 123, rr. 27 “Me armë, apo pa armë, ky popull është i destinuar të zhduket”. Vërtet në gojën e anmikut, ose të atij që duem ta konsiderojmë anmik, shkrimtari mund të vente fjalë anmiqsore, por jo fjalë krejt të pakuptimta personazhi duhet ta justifikojë me njifarë shkaku atë që flet “me armë apo pa armë do të zhduket” do të thotë nga arma, ose nga ndonji sëmundje e tillë shfarosëse që deri më sot nuk i ka ndodhë asnji populli. F. 124, rr. 2 “Këta karakterin e tregojnë në këngë, veshje e çdo gjë”. Karakterin e tregojnë virtyet, shumë më tepër se elementet e sipërpërmendun. F. 124, rr. 6-7 “Shqiptarët bashkë me vdekjen, shijojnë kënaqësinë estetike”. Bashkë me vdekjen do të thotë ai edhe vdekja bashkë si të flitej për dy individë. Mund të thuhej si vdekjen. Kurse nga ana kuptimore kjo fjlai nuk qëndron fare “bashkë me vdekjen shijojnë kënaqësinë estetike”, a nuk asht nji lodër enigmë fjalësh?! F. 127 “Unë nuk isha një vajzë naive që të kujtoja se mbledhja e eshtrave i ngjet një opere sentimentale”. Ç’hyn këtu vajza naive e ç’hyn opera sentimentale, pa le po kur këtë e thotë një gjeneral i kohëve moderne, dhe i një shteti vendi i të cilit asht vendlindja e operës. F. 128, rr. 4 “Ai e dinte se në këtë punë do ta ndihmojë dashuria dhe urrejtja”. Si mund të ndihmojë njëkohësisht dashunia dhe urrejtja?! F. 128 “Ai provoi një gëzim të egër”. Lind pyetja: A ekziston gëzim i egër?! Nëse asht i egër s’ka si të quhet gëzim. F. 138, rr. 14 “Fati ma ruajti pjesën time të luftës ta bëj pas 20 vjetëve në kohë paqe”. Si mund të konsiderohet luftë nxjerrja e eshtnave?! F. 139, rr. 5 “Më keni thënë se shqiptarët nuk e duan detin se u ka sjellë fatkeqësi”. Personazhi nuk sqaron se çfarë fatkeqësishë po të ishte fjala për pushtime ai duhej ta dinte se pushtimet ma të gjata e të egra shqiptarëve u kanë ardhë nëpërmjet tokës, prandej nëse do të ishte puna me urrejtë udhët, do të urrenin udhët tokësore ma parë se udhët detare. Si mund të thuhet “nuk e duan detin”, kur përbri tij banon nji pjesë e madhe e shqiptarëve?!, e vazhdon “janë qenie që i tremben ujit”. Si mund t’i quejë një klerik shqiptarët “qenie”?! natyrisht duke përfshi këtu edhe kolegët e tij klerikë shqiptarë. F. 144, rreshtat e parë “Në ato qeta kishte malësorë që nuk e dinin cilin armik po luftonin”. A ekziston ndonjë budalla që lufton dikend pa ditë ke asht duke luftue?! Këtu sipas autorit bahet fjalë për 1939. Historikisht ne nuk dimë se kanë zbritë malësorë qeta-qeta nga malet në Durrës për të luftue pushtuesin. Historia flet për Mujo Ulqinakun, të cilin autori nuk e ven në gojën e personazheve të tij. F. 147, rr. 123 “Erdhi pranvera e kaloi e në tokën e huaj mbiu bari”. Bari a mbinë në pranverë, apo kur kalon pranvera?! F. 147, rr. 14-15 “Fundi i xhades u mbush me bubullima”. Po të thuhej u mbush me vetëtima edhe mund të hahet disis për shkak të dritës, ndërsa me bubullima jo vetëm nuk gëlltitet, por as nuk përtypet. Kapitulli 17 duket shumë i huej për librin. Ky kapitull përshkruen nji kohë të papërcaktueme qartë, shkurt nuk e justifikon vendin që ka xanë në mes të tjerëve. F. 153, rr. 4-5 “Shqiptarët kanë një proverb: Kohën e keqe tek miku i mirë”. Nëse këtë proverb e ka ndonji fshat apo e ka shpikë autori nuk mund ta quejmë proverb, mbasi proverb do të thotë fjalë e urtë e ky i ashtuquejtun proverb nuk ka mbrendë kurrfarë urtije. F. 128, rr. 20-21 “Ndoshta i ka pasë duert me baltë, tha prifti, e nuk e ka vënë re gërvishtjen”. Gërvishtja nuk vehet re, por ndihet, e balta s’ka si e pengon pa u ndie gërvishtjen, se nuk ka gërvishtë baltën por dorën. F. 159, rr. 11-12 “Mikrobi rrin i fshehun nën tokë 20 vjet, me të rënë në kontakt me ajrin e diellin, zhvillohet, si bisha që zgjohet nga gjumi i dimrit”. Nëse mikrobi jeton 20 vjet nën dhe, mund të shpjegohen specialistat. Krahasimi i zgjimit si i bishave pas dimrit duhej thanë i hibernanteve, se bishat në përgjithësi flejnë e zgjohen rregullisht në çdo stinë, prandej krahasimi duhej ba me hibernantat. F. 161, rr. 25 “Kush do t’ia thotë gruas së tij”. Me këtë fjali lexuesi, sidomos shqiptar mendon se i vdekuni nuk ka pasë prind, mbasi ne shqiptarët së pari në këtë rast lamërojmë prindët. F. 162, rr. 5 “Ushtarët e vdekur u hakmorën pas 20 vjetëve, ky i vrau me plumb, ata e vranë me një kopsë pas shpinde, armiku mbetet armik, edhe i vdekur qoftë”. Kur u gërvisht, nuk u tha me çfarë, tash doli kopsa. “Pas shpinde”, nëse aty ka qenë nji kopsë, ajo ka qenë në tabanin e varrit ndaj s’ka si ta gërvishtë pas shpinde veç nëse shtrihet edhe vetë punëtori aty me shpindë në tokë, nga ana tjetër “i vdekuri mori hak pas 20 vjetësh” asht mendim i pajustifikueshëm sa nga logjike, aq nga elementet e letërsisë, përveç kësaj “armiku mbetet armik edhe i vdekun”, shprehje urrejtje patologjike, pra antinjerëzore kundrejt një ushtari që ndoshta ma shumë se nji anmik mund të jetë prej nji ideologjie motër me tonë të cilave nuk ke çaire pa iu bindë, e autori i ka pasë të gjitha mundësitë me e shkrue romanin pa u zhytë në kësi llume fantazinash, sipas proverbit shqiptar “Mishin me e pjekë e hellin mos me e djegë”. F. 162, rr. 14 “Puntorin që vdiq duke nxjerrë eshtrat, ta varrosim në varret e dëshmorëve”. Lind pyetja: A si punëtor i nxjerrjes së eshtnave, a si luftëtar i dikurshëm, apo si të dyja bashkë?! F. 164, rr. 9 “Specialisti tha: KA mundësi të jetë aviator anglez”. Në vend të jetë, duhej thanë ka qenë, apo të ketë qenë aviator anglez. Ka mundësi, shpreh dyshim, e këtë dyshim shkrimtari e len si të vërtetë. F. 167, rr. 11-12 “Brigada djemsh e vajzash që në borë po hapnin toka të reja e terraca”. Si mund të hapen terracat duke ra borë. Përse kjo punë asht ba në mot të papërshtatshëm. F. 168, rr. 9 “Xhadeja gjarpëronte, vërtitej, rrotullohej, si një litar i ngatërruar”. Mirë gjarpnonte, po vërtitej e rrotullohej, përse si mund të vërtitet e të rrotullohet rruga! F. 169, rr. 1 “Xhadeja bëhej si një lëmsh i pazgjidhshëm”. Mos vallë edhe këtij mund t’i thuhet krahasim?! F. 129, rr. 11 “Prifti çakrriti sytë e u tremb kur pa statujën”. Shkrimtari nuk na tregon arsyen e kësaj trembjeje, përse?! F. 170, rr. 28 “Karonti do të hapte fletoren”. Magazinjeri nuk ka si të krahasohet me Karontin, se magazinjeri inventarizon, ndërsa Karonti asht tansportues i shpirtnave nga nji anë e skëterrës në tjetrën, përmes të një lumi dantesk. F. 171, rr. 11 “Kur t’i çojmë eshtrat në vendin tonë, do t’i marrin të ineresuarit me automjete të ndryshme, biles edhe do t’i ngarkojnë në kurriz”. A mund të mendohet se në Itali për mungesë automjetesh mund të detyrohesh t’i ngarkosh eshtnat e të sjellunve nga Shqipnia. A të shkrin gazit ky mendim?! Ai shtet që dërgoi gjeneralin për këtë mision e ka sigurue transportin e eshtnave deri në qendrën e grumbullimit nuk u siguroka transportin deri në shtëpitë e tyne?! F. 172, rreshtat 3 parafundit “Zjarri i cigares”, do të duhej të thuhej shkëndia e cigares, jo zjarri i cigares, apo xhixha e cigares. F. 173, rr. 27 “Male të neveritshme”. Mund të thuhej të vështira, por kurrsesi të neveritshme. Në gojën e nji gjenerali nuk duhen vu fjalë rrugaçash, qoftë edhe vetëm për hir të gradës se as vetë grada nuk na len me i besue kësi fjalësh. F. 174, rr. 19 “Fshatarët shqiptarë i bëjnë dasmat në vjeshtë”. Nuk e di nëse jugorët e kanë ba zakon këtë qi shkruen autori, por nëse asht ashtu nuk asht gja për të mos u çuditë. F. 175, rr. 56 “Tani mjaft ma, i tha priftit për të tretën herë”. Asht gjaja ma e pamendueshme se nji gjeneral t’i thotë priftit “mjaft” në mënyrë urdhnore, nji gjenerali prendimor nuk ia lejojnë as besimi i tij fetar, as grada. F. 175, rr. 16 “Po të ishte nevoja, gjenerali edhe mund ta urdhnonte”. Detyrohem të përsëris, asnji gjeneral prendimor, sidomos i nji vendi demokratik siç ishte Italia e asaj kohe, nuk e ulte veten të urdhnojë nji prift. F. 176, rr. 24 “Për t’u kënaqë po të kishte ceremoni varrimi, unë do të shkoja në ceremoni varrimi”. A ka njeri që mund të kënaqet në ceremoni varrimi?! F. 177, rr. 14 “Hyri brenda gjenerali i paftuar në dasëm”, thotë autori. Që nji gjeneral të rropatet nëpër baltat e nji fshati veç si e si me shkue patjetër në nji dasëm i paftuem, hyn ndër ngjarjet ma të pavërteta. Fantazia duhet t’i rrijë realitetit si rroba e bukur nji trupi e jo si nji rrobe e shëmtueme që i shëmton edhe imazhin të vërtetës. Në këtë kapitull gjenerali shklet dinjitetin e gradës, për hir të një aventure ma të pakuptimtë e jo vetëm kaq, ai ul prestixhin e vendit nga vjen e të shtetit që e ka dërgue e të shtetit tonë që e ka lanë vetëm me priftin e ardhun me të. Shtëpia e fshatit ku i asht caktue të flejë a ka njerëz, si e lënkan ata nji gjeneral të huej me nji prift të bredhë vetëm nëpër nji fshat të panjohun. Shteti jonë ishte garantuesi i jetës së tyne prandej si mund t’i linte ashtu të pashoqnuem, e sikur dikush t’i vriste, shteti jonë do të duhej t’i përgjigjej shtetit të gjeneralit e kush e di sa tërkuzë do të zgjatej puna e shteteve ndoshta edhe deri në konflikt të paparashikuem. Këto shkrimtarit nuk i kanë shkue ndërmend, apo i ka injorue?! Krijimin e nji shkrimtarit e damtojnë njena e tjetra. F. 178, rr. 11 “Gjenerali u turbullua aq shumë e sytë i qitshin xixa, si t’i kishin rënë një shuplakë të fortë syve”. Për këtë rast ky krahasim asht shumë vulgar. F. 179, rr. 22 “Njerëzit e dasmës e të ftuarit përplasnin thundrat në dysheme”. Asht hera e parë që dëgjoj, apo në këtë rast lexoj që edhe njerëzit paskan thundra. F. 179, rr. 33 “Gjenerali nuk mendonte asgjë”. Njeriu kur nuk asht fjetë, nuk ka mundësi të mos mendojë ndonji gja. F. 180, rr. 12-13 “Nuk e kupton që këtu je i tepërt, i mallkuar?!” A justifikohet indiferenca e njerëzve të shtëpisë ndaj fjalëve të Nices kundra nji të hueji aq i pambrojtun?! F. 181, rr. 16-17 “është më e lehtë të tërhiqesh nga zjarri i mitrolozave se sa të ngrihesh, të ikësh nëpër shi nga kjo dasëm”. Ç’asht gjith kjo vështirsi, kur ai mund të ngrihet kur të dojë a mos po u ngelet hatri atyne të shtëpisë se po u ikë?! F. 132, rr. 32 “Këta siç duket e kanë dasmën e shenjtë, tha i huaji”. Përse u duket çudi, mos vallë italianët e kanë të pashenjtë, kur kunora e martesës vehet edhe në kishë? F. 185, “Telat e violinës vërtiteshin të gjallë si gjarpri”. Telat e instrumentave muzikor nuk vërtiten, përkundrazi janë shumë të tendosun, ndryshe nuk akordohen, por edhe sikur të vërtiteshin, telat e violinës nuk mund të krahasohen me një gjarpër të gjallë, sepse violina derdh mjaltë e gjarpni helm. F. 185, rr. 33 “Gjeneralit po i merreshin mendtë nga kjo furi e tërbuar e rrezikshme dhe e ndritshme”. Furi e tërbueme mund të konsiderohet furia e luftimit, jo e dasmës. Edhe e rrezikshme asht furia e luftimit, ndërsa furia të ndritshme nuk e di çfarë mund të quhet. F. 188, rr. 1 “Këtu mund të ndodhte çdo gjë dhe askush nuk mbante përgjegjësi”. Shteti venas asht përgjegjë për çdo gja që mund t’i ndodhë nji të hueji të ardhun me miratimin e shtetit, qoftë ai edhe ma i thjeshti qytetar i huej e jo ma nji gjeneral e nji prift të ardhun me nji mision paqsor e human. F. 190, rr. 15 “Ishin varur pushkët e mysafirëve”. Lind pyetja: Këtë roman shkrimtari a e shkruen edhe për shqiptarët që jetuan edhe në atë kohë e ata që e njohin mirë situatën politike të kohës së të shkruemit të këtij romani, apo për ata që nuk e dinë se Shqipnia asht qeverisë nga diktatura. Në vitet ’60 shqiptari rrënqethej edhe po të mendonte pushkën e fshehur nën dhe, jo ma ta merrte me vete në dasëm. E ç’i duhej pushka në dasëm, kur ishte e dënueshme me qitë edhe me pushkaliqe. F. 190, rr. 34 “Siç i merret fryma një gruaje, kur përqafon një burrë”. Ku asht baza e këtij krahasimi?! Po të ishte e vërtetë se grave u merret fryma kur përqafojnë burrat, përqafimi do të ishte i ndaluem së paku me ligj mjeksor. F. 191, rr. 16 “Askush nuk e kuptoi se plaka Nice u fut brenda”. Askush nga të gjithë ata njerëz?! Çfarë ishte ajo, hipnotizuese?! F. 191, rr. 24-25 “Gjenerali i doli vetë përpara ashtu si kafsha që porsa ndjen së largu thirrjen e armikut, sugjesionohet prej zërit të tij dhe në vend që të ikë vrap, vrapon t’i dalë vetë përpara”. Përvoja ime nuk ka dëgjuar kurrë këtë lloj kafshe. Cilën kafshë e sugjestionon zani i njeriut aq sa të vrapojë me u ba pre e anmikut. Nëse ekziston, kjo qenka kafsha ma idiote e botës tonë. F. 192, rr. 6 “Nga një mërmëritje e fuqishme”. Mërmëritja asht pakëz ma e gjallë se përshpëritja, prandej s’ka si quhet e fuqishme, por në këtë rast mund të thuhej: Mërmëritje e të gjithve. F. 149, rr. 3 “Do të doja, thotë Gjenerali, të mbaja Betin gjithmonë në krah”. Edhe sikur tek gjenerali të ekzistonte nji mendim i tillë, shkrimtari do të duhej ta shmangte nga ky moment, kur ai po mbante në krah eshtnat e bashkëshortit të Betit, asht ky momenti ma i papërshtatshëm në jetë për mendime lakmitare të dashunisë. F. 149, rr. 8 “Megjithatë Beti ma dërrmove kurrizin”. Kështu, pas një çasti lodhja e bani t’i ankohet Betit se “ia dërrmoi kurrizin”, e pra ekstreme mendimesh brenda nji minuti. F. 149, rr. 9-10 “I erdhën vërdllë fshatit si dy të dehur”. A ishin të dehun apo si të dehun? Si spjegohet që nuk po kishin frikë të silleshin në këtë orë nate ashtu vetëm nëpër fshatin e një populli që ata e konsideronin të egër?! F. 196, rr. 1-2 “Duket se po na afrohen duke i rënë daulles për të na dëbuar, si bëjnë disa popuj për të dëbuar shpirtërat e ligj”. Cilët popuj janë këta që i bien daulles për të dëbue shpirtnat e ligj? F. 197, rr. 10 “Sikur ta dinin qentë çfarë kam në kamion do të ulërinin”. Përse të ulërinin qentë?! Nëse e ka fjalën për eshtrat, qentë lakmojnë koca me mish në to, kurrsesi eshtna të vdekunish para 20 vjetve. F. 198, rr. 32 “Me majë të këpucës i ra thesit”. E si mund t’i binte thesit me eshtnat e kolonelit Zampa me nervozitet që po kërkonte tash nji vit e sa me ra në te?! A nuk mundi ta largonte me duer?! F. 199, rr. 12 “Do ta ketë marrë uji thesin”. E si mund të ketë arritë thesi në ujë me nji të rame që i bani gjenerali me majë të këpucës, kur thesi ishte në kabinë?! Ai duhej të kishte marrë hov për me e shkelmue thesin së paku 3 kile deri në ujin e qoshes së rrugës. F. 202 “Gjenerali u kthye të delte ngase nuk gjeti vend të ulej për të pirë”. Si asht e mundun të mos i gjindet nji vend në kafene gjeneralit të huej. Të mos i gjesh vend nji të hueji a nuk asht turp për ne? Shkrimtari i romanit e di mirë se kjo nuk mund të ndodhë e si ka mundsi ta ketë ba ë ndodhshme?! F. 202, rr. 3 “Nuk mund të ecje dot pa u përplasur”. Sado të shumtë të jenë njerëzit në bulevardin e Tiranës, mbetet mjaft vend për kalim pa u përplasë. Ku i ka gjenerali veturën e shoferin që detyrohet të dalë në këmbë e i pa shoqnuem?! Më së paku me një spiju, si shteti i atëhershëm e ka pasë në parim për kontrollimin e të huejve e të tonve që mund të tentonin me komunikue me të huejt? F. 202, rr. 17 “Kujt do t’i shkonte në mend se eshtrat e kolonelit Z janë zëvendësuar?!” Sipas autorit kaq naive ka qenë përzgjedhja e shtetit italian e nji gjenerali për nji mision kaq humanitar sa të dërgojë në Shqipni nji trafikant eshtnash të ushtarve, kur shteti italian gjatë qëndrimit të tyne në Shqipni ka shpenzue kush e di sa qindra e mijra dollar e këtë paturpsi sipas autorit pranon ta bajë edhe prifti që i asht betue Zotit të jetë sa ma i drejtë?! Ky sajim asht tejkalimi i çdo kufini të etikës, e kulmi i imoralitetit arrin ma tutje kur gjenerali gjerman i sugjeron t’ia shesë 100 dollar një skelet me masën e atij të kolonelit Z. Meqenëse këta janë personazhe të kohës tonë e sikur nji ditë t’u jepet rasti të njihen me atë përshkrim që u ka ba autori e ata të kërkojnë llogari për ato shpifje, si do t’u përgjigjet autori?! Sajimet groteske që i pëlqejnë nji diktature e kanë jetëgjatësinë sa vetë diktatura e nëse këto sajime i nevojiten edhe ndokujt tjetër për ndonji qellim të veçantë shfrytëzimi politik, prapë se prapë i ngjasin atij limonit që sapo të shtrydhet ngelet vetëm mbeturinë për t’u tretë si gja e pavlerë. Shkrimtari nuk duhet të krijojë limoj që shtrydhen, për margaritarë a arti shkëlqimi i të cilëve e ka jetëgjatësinë ma të përtejshme se çdo margaritar i natyrës. F. 205, rr. 20 “Ollrajt, e përshëndeti plaku”. Ollrajt nuk asht përshëndetje, e autori nuk thotë se plaku e mendoj si të tillë. Kjo len të kuptohet se në kohën e shkruemjes së këtij romani, as vetë autori nuk ua ka ditë kuptimin fjalëve “ollrajt”. F. 207, rr. 70 “18 lek e 20 qindarka”. Si e kuptoi gjenerali çmimin shqip?! F. 208, rr. 17 “Asnjëherë nuk kam parë kaq shumë male”. Nji italian s’ka si ta thotë këtë, mbasi Italia ka ma shumë male, pastaj atij nuk i takoi t’i ngjiste të gjitha malet tona, as t’i shihte. F. 208, rr. 36 “Kësaj i thonë të deheroizosh tokën”. Toka nuk heroizohet, as deheroizohet. Ky titull u krijue vetëm për njeriun. F. 209, rr. 9 “Ku e keni atin tuaj të shejtë?” Autori duhej ta dinte se për katolikët At i Shejtë quhet vetëm Papa. F. 200, rr. 4 “Eshtrat janë dërguar në familje tjetër për tjetër”, po mos të ishin aq të aftë sa për të mos i ngatërrue eshtnat si do të mund t’i zgjidhnin për nji mision të tillë. F. 211, rr. 15 “Një mineral që e krijon vdekje”. Vdekja nuk krijon. Eshtnat nuk kanë si të quhen mineral vdekje, ata janë mbeturina jete. F. 213, rr. 13 “At buçimë të mbutyr, nuk mund ta mbulonte askush”. Buçima mund të thuhet e shurdhur. F. 218, rr. 13 “Jemi njerëz me nerva, jemi si puna e atyne njerëzve që i duan gjellët me shumë salcë, kripë e piper”. Si spjegohet që njerzit me nerva i dashkan gjellët kështu?! F. 220, rr. 9 “Njeriu ka nevojë të kapet pas diçkaje, si i mbyturi”. I mbytuni s’ka si kapet, por ai që asht duke u mbytë. F. 221, rr. 89 “Një plakë shqiptare më tha: Ti ke ardhur këtu të shohësh si i martojmë djemtë tanë e të na i vrasësh”. Lind pyetja: A u dashka të dihet si martohen djemtë për t’i vra?! F. 222, rr. 6 “Trupat e armiqve që na kanë sulmuar nuk i tret toka”. Mendoj se ishte ma e drejtë të thuhej: Trupat e armiqve edhe toka i tretë ma shpejt. F. 222, rr. 30 “Kryqet e varreve në nji drejtim. Fshatarët thanë ngase era fryn gjithmonë në një drejtim”. A ka ndonji vend në botë ku era fryn gjithmonë në nji drejtim?! F. 224, rr. 19 “Shqiptarët flejnë shpejt”. Si e konstatuen ata që nuk fjetën asnjë natë me shqiptarë. F. 225, rr. 8 “Ç’luftë e heshtur që ishte, tamam luftë e vdekur”. Po të ishte lufta e vdekun, nuk do të kishte luftë kurrë, prandej urojmë të jetë e vdekun lufta. F. 231, rr. 23 “Prift, i thirri ai”. Priftit i thirret pader X, ose don X. Nji gjeneral a nuk e dinte këtë, e sidomos i besimit katolik siç ishte ai gjeneral italian. F. 231, rr. 6 “Këtij skeleti i mungojnë dy dhëmbë, por mund tia bëjmë tek dentisti”. A ka ngja ndonji herë në botën tonë ky veprim?! E çfarë do t’i nevojiten skeletit dhambët e punuem tek dentisti?! Kësaj a nuk i thonë të tallesh me veten?! Un, këtij vështrimi kritik, objektivitetin e të cilit besoj e patë vetëë, due t’ua them lexuesve të këtij shkrimi se kritika e sinqertë e realiste, duke qenë ushqimi ma jetëdhanës i cilësisë, duhet të bahet edukuesja e kujdesit të çdo krijuesit, mbasi pa nji kritikë të shëndoshë nuk mund të kemi art të shëndoshë. Sot munges e kritikës po mbush libraritë tona me të ashtuquejtun libra, gazetat me të ashtuquajtun artikuj, fonotekat me të ashtuquejtuna kangë, duke shfrytëzue pamjaftueshmëninë e shijimit të një pjese të popullsisë prandej edhe duke e zbritë këtë pamjaftueshmëni gjithnji e ma drejtë zeros. Mendimi ma i papjekun e ma i damshëm asht i atij që kujton se fama të ban të pakritikueshëm. I pakritikueshëm asht vetëm Zoti, të kesh një idhull asht e pranueshme, të bahesh fanatik i tij asht e papranueshme. Mbrojtja pa të drejtë ka dy anë të këqia: përkëdheljen e gabimeve të krijuesit dhe miklimin e inferioritetit tand që mbron me të padrejtë. Uroj që edhe tek ne kritika të xanë atë vend të nderuem që ka në vendet e qytetnueme ku shihet fare qartë efekti i rrolit të saj.



    Derguar nga Klajd Kapinova Manhattan New York

  11. #11
    i/e regjistruar Maska e Agim Doçi
    Anëtarësuar
    23-05-2002
    Vendndodhja
    Tiranë, Ministria e Mbrojtjes
    Postime
    2,799

    PËRSE "LUFTOHET" KADARE!?...

    NË VEND TË PETICIONIT


    PËRSE “DËNOHET” KADAREJA!?…
    (SA MIRË QË ISMAIL KADAREJA ASHT SHQYPTAR)
    Ka vite që flitet dhe thuhet se Ismail Kadare nuk po i jepet çmimi Nobel, sepse nuk e ka biografinë e pastër…Gjykim shkretan komunist, dashakeqës, antishqiptar. Kadare endé nuk i mban në gjoksin e vet Çmimet Nobel atë të Letërsisë dhe të Paqes, sepse ay e don kombit shqiptar më shumë sesa i vyen dhe sesa e dëshiron Europa Plakë.


    Lexuesi nuk duhet të tronditet nga titulli. Ismail Kadare, gjeniu shqiptar i mijëvjeçarit të trazuar, po vuan dënimin e pamerituar nga Europa arrogante dhe menefregiste nga komisione dhe klane, struktura dhe segmentë antishqiptarë, që tek gjeniun ynë shohin cakun e mjerimit të tyre moral.
    Ambasadori më luksoz dhe përfaqsuesi më dinjitoz i forcës dhe energjisë intelektuali mbarëshqiptare në botë ka qenë dhe mbetet Ismail Kadare. Ky është fakt vajtues për antishqiptarët, është kërcënim që lë pa gjumë shpërfillësit e mendimit paqtues dhe madhor kadarejan, ky kolos i kombit është sulmuar sistematikisht nga krrokamat e korbave antishqiptarë që mezi presin t’i nxjerrin sytë të Madhit Ismail. Janë përpjekur t’a përbaltin në diktaturë, në katrahurë, në neodiktaturë dhe në kulisat ku gatuhet gjella antishqiptare. Por jo! Ismaili mbrohet nga elektorati i tij gjigand, nga lexuesi i nderuar shqiptar që e do kombin, që e adhuron emrin e nderuar shqiptar dhe që krenohet me vlerat e shqiptarëve zulmëmëdhenj e aspak zëmërakë.
    Shqiptarët kurrë si komb nuk i kanë shpallur luftë popujve shovinistë fqinj këndej dhe andej detit e detrave. Shqiptarët zulmëmëdhenj janë cilësuar Fatosë të Krishtërimit dhe Mbrojtës të Europës (nga fjalimi i mbajtur më 13 prill 1993 nga Papa Gjon Pali i dytë në Sheshin “Skënderbej” Tiranë kur e priti gjithe Shqipëria Hirësinë e Tij).
    Shqiptarët qeverisën në vitet e mbrapshta të Luftës së Parë Botnore edhe Libanin e largët me personalitetin e Pashko Vasë Shkodranit në 1914 (anipse Shkodra hante mish kali asokohe).
    Shqiptarët dhanë talentin e tyre (shkodrani Karlo Gega) duke hapur tunelet e Europës për të lidhur shtetet “neutralë” midis tyre që nga Semeringu e deri tek Shën Gothardët e Shën Bernardët.
    Shqiptarët me 19 tetor 2003 me miratimin e Selisë së Shenjtë i dhanë njerzimit Shenjtërinë e Saj Gonxhe Kol Bojaxhiun – Anjezen e Madhe të mbiquajtur Madre Tereza e Kalkutës, që dikush duke qenë intelektual “interesant” me origjinë arumune me “urdhër” të nuk di se të kujt dhe me lajthitje të pafalshme na e bëri të Bijën e Kolës nga Prizreni dhe të Dranes nga Gjakova – Gonxhe Bojaxhiun me origjinë llaciface nga Çarrshia e Shkupit(!) Nuk ka gja, sepse “Robin Hudi shqiptar” Isa Boletini i Isniqit në krye të 73.000 mijë çlirimtarëve kosovarë aty e lidhi konopin etnik bash në mesin e Urës së Vardarit duke sokëllitur: „Deri këtu asht Shqypni!“
    Pa dasht me habitë lexuesin dhe pa ngulkambje, Ismail Kadare asht pinjoll i vlerave intelektuali mbarëkombëtare, asht trashëgimtar i vlerave ma të spikatura të kombit shqiptar që ka nxjerrë emra që zbukurojnë dhe nderojnë historinë e njerzimit si p.sh.:
    · i Jan Kukuzelit, i pari në botë që shkroi para 800 viteve në pentagram “Te Deum” për muzikën kishtare bizantine.
    · apo i Onufrit të madh që me të kuqen e tij në muralet e vendeve të shenjta la gjurmët e pashlyeshme të një artisti të madh që endé sot e kësaj dite nuk po e arrin askush në botë.
    · Ismail Kadare është trashëgimtar i denjë i artit të dy arkitektëve mahnitës të vlerave klasike ndërtimore botnore të realizuara nga Ark. Sinani dhe Ark. Kasemi, skraparlliut që ka projektuar veprat më mahnitëse në Istambulin e tolerancës së pashembullt (aty është Patriarkana Botnore e Orodoksisë dhe çuditërisht Turqia nuk pranohet(!) në Europë…) me qindra objekte që i përkasin vlerave botnore si Xhaminë Blu, të shpallura Monumente Botnore të Kulturës së Njerëzimit.
    · Ismail Kadare është pinjoll i vëllezërve Frashërllinj e veçanërisht i Naimit të Madh dhe i Sami Frashërit, këtij kolosit përmetar që është autor i Enciklopedisë së Turqisë dhe së bashku me Prof. Hasan Tahsinin ishin të parët Rektorë të Universitetin dhe Gjithëmësonjtores së perandorisë së paanë Osmane.
    · Kadare është dimension i artit botëror siç ka mbetur edhe Aleksander Moissiu i famshëm me origjinë nga Kavaja që tronditi për dhjetra vite me radhë skenat botnore të Teatrit Klasik dhe Modern.
    Ishte pikërisht Ismail Kadaré ai, që parashikoj ato ditë të paharrueshme të majit 2004 futjen me dinjitet të 17 vjeçares Anjeze Shahini me këngën “Dua të bëhem imazhi i yt” në Finalen e Madhe të Parlamentit Europian të Artit dhe të Kengës të kompozuar nga E. Zhulali, që u mbajt në Istambul tek Arena e Madhe “Abdi Ipekçi” - “Abdi Pejani”(!) që kështu përkthehet në gjuhën e Fishtës dhe të Konicës
    Askush nuk mund të mohojë gërmazet brohoritëse të diktaturës, të servilëve dhe dashakeqësve mjeranë që lidhnin pantallonat me tel bakri (R. Brahimi me tevabi) kur i vërsuleshin Ismail Kadaresë në Kongreset e LSH.-së në praninë e R. A-së dhe N.Xh.-së, kur E.H.-ja porosiste “Ismaili është si udhiri (ulliri), sa më shumë t’a shtridhni (shtrydhni), aq më shumë vaj nxjerr!…”
    Ismail Kadaré ishte dhe do të mbesë gjatë në letrat shqipe e vetmja pendë e artë që i kallte frikën regjimit. Plagët e diktaturës do shërohen dikur, ndërsa Raqërat e ishpolicisë sekrete nuk do të harrojnë kurrë çjerrjen e maskës dhe thonjtë që ua nguli në surrat Ismail Kadarea, duke i lënë me magjinë e pendës së vet kujtesës popullore personazhet e urryera të sigurimsave si shëmbëlltyra të së keqes.
    Ismail Kadaré Kadare theu kornizat e realizmit socialist, ai gjithshka ishte, vetëm shkrimtar i realizmit socialist nuk ishte. Ai tek çdo lexues, ishte dritaria e vetme ku ne të gjithë, të shkolluar dhe të pashkolluar, lexonim dhe përpinim me ëndje midis rreshtave në veprën e tij tërësisht disidente. Botimi i veprave të Kadaresë asokohe, kalonte nepër vrimën e gjëlpërës në të gjitha sitat dhe shoshat e KQ. Por nuk kishin se çfarë t’i bënin sepse Kadaré në letërsinë e asaj kohe të mbrapshtë me shumë mënçuri dhe me shumë shkathtësi që më tepër ngjasonte me “hilenë” futi diktatorin personazh në roman dhe meqënse ky quhej “hop cilësor” e “hodhi lumin”. Nëse e hante Ismail Kadare – qytetar denbabaden me aftësi gjeniale pozitive, e hante edhe personazhi paranojak dhe dredharak Enver Hoxha – fshatar dendy me aftësi geniale negative. Të dy gjinokastriotë. Fitoj qytetari Kadaré dhe humbi ai, “qoftëlargu” ndenji 50 vite mbi kurrizin e drobitur të kombit dhe që vari, pushkatoi, dënoi, dhe dogji përsëgjalli heronjt që çliruan vendin nga nazi-fashistët, shokët e vet më të ngushtë. U helmuan apo u varën, u dogjën përsëgjalli dhe u pushkatuan komandantë brigadash partizane, ushtarakë me akademi madhore të kryera në Europë, u asgjësuan familje të tëra nacionalistësh të cilët si personazhe të veprës Kadareane në faqet e librave të tijë guximtarë thonin: “Malli për zotërinjt e përmbysur që i ka zënë këta(politbyroistët), do jetë fillimi i fundit të tyre!…” – Mukadez Hanëmi tek “Nëntori i një kryeqyteti” apo Marku – shoferi i kamionçinës IF, që bënte “gjeografinë” e tërheqjes zvarrë nëpër rrugët e kryeqytetit duke “respektuar” hierarkinë, mbasi flirtante me vajzën e zv.ministrit në pushtet…
    Zëra të mbrapshtë, që janë veçse intelektualë renegatë, që sistematikisht bëjnë thyerjen morale të kombit, çuditërisht edhe zhgani i enveristave, sot e kanë halë në sy Gjigandin Kadaré. Ngjan paradoksale por ja që kështu është, sepse pikërisht enevristat, ata që e akuzojnë se gjoja Kadaré paska qenë shkrimtar i oborrit komunist, pikërisht po ata sot e kanë armik për jetë a vdekje gjeniun Ismail Kadaré. Interesant ë!?…Aspak!! Kjo spiegohet vetëm vetëm me frikën, tutën, trembjen që ata ndjejnë në psiqikë, në zemër dhe kudo kur Kadaré ua çjerr maskën e krimit.
    Në Veprën Kadareane ne ndjenim forcën parlajmëruese se po na ha dreqi…! Nepërmjet alegorisë, metaforës, simbolikës, stilit të Tij magjepsës dhe mbartjes me tingull aktual të së kaluarës shqiptare sa të ndritur aq dhe të mallkuar nga tradhëtitë e xhelozitë princërore apo të oborreve, nepërmjet kumteve të Tija shpresëdhënes dhe zgjimatare, na shkundi nga letargjia marramendëse e Maksimoviç Gorkit, nga Pavëll Vllasovët dhe Pavël Korçaginët, duke na dhuruar veprat tronditëse si: “Përbindëshi”, “Kronikë në gurë”, “generali i ushtrisë së vdekur”, “Prilli i thyer”, “Endërr mashtruese”, “Muri i madh”, “Kush e solli Doruntinën”, “Krushqit janë të ngrirë”, “Koha e shkrimeve”, “Dimrin e Vetmisë së Madhe”, “Munxadhënësi”, “Pallati i Gër Mërrit”, “Koncert në fund të dimrit”, “Nata me hënë”, “Nëntori i një kryeqyteti”, “Kështjella”, “Ura me tre harqe”, “Muzgu i perëndive të stepës”, “Emblema e dikurshme”, “Pashallëqet e mëdha”, “Daullet e Shiut”, “Nepunësi i Pallatit të Endrrave”, “Pesha e Kryqit”, “Nga dhjetori në dhjetor”, “Dosja H”, “Europa e mbretërve”, “Balladë për vdekjen e J.G.”, “Ra ky mort dhe u pamë”, “Përkthyesi i katërt” etj.etj.
    Ka vite që flitet dhe thuhet se Ismail Kadare nuk po i jepet çmimi Nobel, sepse nuk e ka biografinë e pastër…Gjykim shkretan komunist, dashakeqës, antishqiptar. Kadare endé nuk i mban në gjoksin e vet Çmimet Nobel atë të Letërsisë dhe të Paqes, sepse ay e don kombit shqiptar më shumë sesa i vyen dhe sesa e dëshiron Europa Plakë.
    Njeriut që bëri e ç’ nuk bëri për t’a shpëtuar Shqipërinë tonë nga kthetrat e diktaturës dhe izolimit, duke e vendosur kokën e tija dhe familjes së tij në gijotinë, me ndërgjegje të plotë.
    Ndoshta ngaqë Ismail Kadare është Njeriu që u dëgjua fuqishëm në kthesën më të madhe historike që po e kalonte Ballkani gjatë luftës në Kosova në kapërxyell të viteve ’98 – ‘99. Asokohe Kosova ishte pa Nënë, pa lidership e pa inteligjencë të mirëfilltë.
    Ndoshta ngaqë është Njeriu i cili bëri e ç‘ nuk bëri për të bindur një pjesë të parisë , kokëtrashë, mercenare e makiaveliane mbarëshqiptare për t’a nënshkruar dokumentin e Rambujesë.
    Ndoshta ngaqë Ismail Kadare vërtetë është Gjeni, por ç‘e do që është mysliman.(!)
    Në vend të dënimit të Gjeniut pse është mysliman dhe jo katolik apo ortodoks do duhej t’ia jepni Dy Nobelet të Paqes dhe të Letërsisë për Punën dhe Veprën Madhore që Ai e ka bërë deri në vetësakrifikim, që toleranca e paparë ndërfetare e popullit tonë fisnik të marrë dimesione monumentale, që populli shqiptar ndër më të lashtët në Gadishullin e trazuar të Ballkanit dhe ndër më të vjetrit në Europë, të mos jetë sherraxhi.
    Apo “dikush” shqetsohet sepse profesionit fitimprurës të antishqiptarizmës Ismail Kadare i ka treguar vendin e merituar të turpit dhe demaskimit!?
    Në ecniklopeditë e vendeve të zhvilluar europiane citohet që: “Intelektual quhet një Njeri i Shkolluar, i cili të gjitha energjitë e veta fizike dhe mendore i jep në dobi të Paqes, të Njerëzimit dhe të Kombit të vet!”
    Këtë dimension real ka Ismail Kadare. Askush nuk mund të mohojë, sado shpirtvogël qoftë, që shqiptari i shquar dhe i nderuar Ismail Kadaré i kalon sukseshëm këto tre „pengesa“ morale.
    Mos vallë duhet të pyesim: Ja pse dënohet Ismail Kadare!?...
    Shkrimin po e mbyll me MENDIMIN „Sa mirë që Ismajl Kadareja asht shqyptar“
    Agim Doçi

  12. #12
    Citim Postuar më parë nga Agim Doçi
    NË VEND TË PETICIONIT


    PËRSE “DËNOHET” KADAREJA!?…
    (SA MIRË QË ISMAIL KADAREJA ASHT SHQYPTAR)
    Shqiptarët qeverisën në vitet e mbrapshta të Luftës së Parë Botnore edhe Libanin e largët me personalitetin e Pashko Vasë Shkodranit në 1914 (anipse Shkodra hante mish kali asokohe).
    Shqiptarët dhanë talentin e tyre (shkodrani Karlo Gega) duke hapur tunelet e Europës për të lidhur shtetet “neutralë” midis tyre që nga Semeringu e deri tek Shën Gothardët e Shën Bernardët.
    Shqiptarët me 19 tetor 2003 me miratimin e Selisë së Shenjtë i dhanë njerzimit Shenjtërinë e Saj Gonxhe Kol Bojaxhiun – Anjezen e Madhe të mbiquajtur Madre Tereza e Kalkutës, që dikush duke qenë intelektual “interesant” me origjinë arumune me “urdhër” të nuk di se të kujt dhe me lajthitje të pafalshme na e bëri të Bijën e Kolës nga Prizreni dhe të Dranes nga Gjakova – Gonxhe Bojaxhiun me origjinë llaciface nga Çarrshia e Shkupit(!) Nuk ka gja, sepse “Robin Hudi shqiptar” Isa Boletini i Isniqit në krye të 73.000 mijë çlirimtarëve kosovarë aty e lidhi konopin etnik bash në mesin e Urës së Vardarit duke sokëllitur: „Deri këtu asht Shqypni!“
    Pa dasht me habitë lexuesin dhe pa ngulkambje, Ismail Kadare asht pinjoll i vlerave intelektuali mbarëkombëtare, asht trashëgimtar i vlerave ma të spikatura të kombit shqiptar që ka nxjerrë emra që zbukurojnë dhe nderojnë historinë e njerzimit si p.sh.:
    · i Jan Kukuzelit, i pari në botë që shkroi para 800 viteve në pentagram “Te Deum” për muzikën kishtare bizantine.
    · apo i Onufrit të madh që me të kuqen e tij në muralet e vendeve të shenjta la gjurmët e pashlyeshme të një artisti të madh që endé sot e kësaj dite nuk po e arrin askush në botë.
    · Ismail Kadare është trashëgimtar i denjë i artit të dy arkitektëve mahnitës të vlerave klasike ndërtimore botnore të realizuara nga Ark. Sinani dhe Ark. Kasemi, skraparlliut që ka projektuar veprat më mahnitëse në Istambulin e tolerancës së pashembullt (aty është Patriarkana Botnore e Orodoksisë dhe çuditërisht Turqia nuk pranohet(!) në Europë…) me qindra objekte që i përkasin vlerave botnore si Xhaminë Blu, të shpallura Monumente Botnore të Kulturës së Njerëzimit.
    · Ismail Kadare është pinjoll i vëllezërve Frashërllinj e veçanërisht i Naimit të Madh dhe i Sami Frashërit, këtij kolosit përmetar që është autor i Enciklopedisë së Turqisë dhe së bashku me Prof. Hasan Tahsinin ishin të parët Rektorë të Universitetin dhe Gjithëmësonjtores së perandorisë së paanë Osmane.
    · Kadare është dimension i artit botëror siç ka mbetur edhe Aleksander Moissiu i famshëm me origjinë nga Kavaja që tronditi për dhjetra vite me radhë skenat botnore të Teatrit Klasik dhe Modern.
    Ishte pikërisht Ismail Kadaré ai, që parashikoj ato ditë të paharrueshme të majit 2004 futjen me dinjitet të 17 vjeçares Anjeze Shahini me këngën “Dua të bëhem imazhi i yt” në Finalen e Madhe të Parlamentit Europian të Artit dhe të Kengës të kompozuar nga E. Zhulali, që u mbajt në Istambul tek Arena e Madhe “Abdi Ipekçi” - “Abdi Pejani”(!) që kështu përkthehet në gjuhën e Fishtës dhe të Konicës
    Eshte per te ardhur keq kur lexon nje shkrim te tille. Te githa ato qe jan ecituar me lart nuk jane gje tjeter vetem se demagogji. Ç'lidhje kane ato qe keni shkruar me Kadarene s'merret vesh.

    Kadare eshte njeri i madh, mjeshter i letersise po asnjeri nuk ka te drejte ta fuse ate ne vlere absolute. Kritiken nuk mund tua ndaloje njerezve askush.

    Dua te jap nje shembull. Qeveria kineze zyrtarisht ka protestuar pse i eshte dhene çmimi nobel shkrimtarit kinez Naipul. A mundej ndonjeri te dilte e te thonte se ai eshte njeri i madh. Shyqyr Zotit qe eshte kinez. Çdo njeri sado i madh qofte mund te kritikohet nga çdonjeri sado i vogel qofte, nese ky i fundit thote te verteten.

    Me respekt.
    Thuaje te verteten; le te largohen prej teje te poshtrit.

  13. #13
    i/e regjistruar Maska e dallandyshe
    Anëtarësuar
    23-02-2004
    Vendndodhja
    ne bina te ullirit
    Postime
    144
    Zoti Agim mendoj se je njecik i nxehur ne gjykimin tend.
    Jam adhuruse e Kadares, i kam lexuar veprat e tij kur ende shoket dhe shoqet e mija nuk mundnin te lexonin rrjedhshem gjuhen shqipe.
    Kam patur fatin te perkujdesesha per librarin e shkolles keshtu qe librat e Kadares kan qene me te preferuarit e mi megjithse shume shkrime nuk i kuptoja per shkak te moshes shume te vogel.
    Nuk do ti haroj kurre mbresat e librit; "Kush e solli Doruntinen"?!
    Je i revoltuar pse Kadares nuk i japin cmim nobel, ("ah ta dish sa te revoltuar jemi ne pjestaret e Camerise, kur refuzohet e drejta e jone"), me vjen keq, por me shume keqardhje(dhe inat) ndjej per shkrimtaret tane te cilet kane aftesi te shkruajne, ashtu si dhe politikanet tane vrapojne drejt dekorimeve, cmimeve, si mizat pas mjaltit(i embelson shija e mjaltit por u ben edhe gropen).

    Prej kujt i merni dekorimet pak qesharake;Evropa- eshte autore e "krimit te shemtuar ndaj ceshtjes shqiptare"?!

    Ju sygjeroja qe mos te vraponi mbrapa perqafimit me armiqte e vendit tone,kur kane mundesin dhe aftesine ta ngren larte zerin per padrejtesine shqiptare.
    Vertet nen Tereza eshte shqiptare e adhurojme shume per emrin dhe orgjines askush nuk ka te drejt te na e grabis ate, sepse kur vjen puna per te llogjikuar, ka qene nje bamirese per te varfrit e botes por me nje qellim perhapjen e katolicizmit ndersa per problemin shqiptare asgje nuk ka bere. Por ne e duam pse eshte shqiptare!
    Shteti yne ndodhet ende i copetuar dhe i varferuar perhere e me teper merite e dekorimeve per te medhenjte tane po nga dora mizore e padrejtesise shqiptare.
    Ismail Kadare eshte nje shkrimtar qe lexuesi i thjeshte e pelqen shume por Kadares i duhet te punoj me shume per ceshtjen shqiptare.
    Kritik dhe respekt per te madhin Kadare!

    Fjala e penes eshte me e forte se ajo e pushkes!
    [ Trimeria-aroma LIRI//Tradhetia-kerrme llum i zi!]

  14. #14
    Larguar.
    Anëtarësuar
    04-08-2003
    Postime
    2,152
    S'kam lexuar shum nga Kadareja por ato qe kam lexuar kane qene vepra te botuara ne periudha me diference kohe midis tyre.......... me duket se nuk shkruan si me pare, dhe mua s'me pelqen ndryshimi qe kan pesuar shkrimet e tij.......Nuk mohoj se ka talent per te shkruar, por ndoshta i ka ndryshuar mentaliteti....se di...

  15. #15
    i/e regjistruar Maska e Agim Doçi
    Anëtarësuar
    23-05-2002
    Vendndodhja
    Tiranë, Ministria e Mbrojtjes
    Postime
    2,799
    Saint - Simone (kurioz)
    Të lumtë që ke botuar foton e të shquarit Prof. Jup Kastrati. Të tjerat që shkruan për "vlerat absolute" etj.etj. - asgja nuk morra vesht. Nejse. Bën mirë që i referohesh Qeverisë Kineze e cila paska protestuar PËR DHËNIJE çmimi NOBEL një shkrimtari Na I Pu, unë protestoj për MOS DHËNIJE çmimi shkrimtarit të shquar të shekullit i cili nuk është kinez por Gjinokastrit.
    Në regull Saint Simone. Shëndet nga unë.
    Agimi

  16. #16
    i/e regjistruar Maska e Agim Doçi
    Anëtarësuar
    23-05-2002
    Vendndodhja
    Tiranë, Ministria e Mbrojtjes
    Postime
    2,799
    "Ju sygjeroja qe mos te vraponi mbrapa perqafimit me armiqte e vendit tone,kur kane mundesin dhe aftesine ta ngren larte zerin per padrejtesine shqiptare."
    Dallëndyshe nuk e kuptova këtë "cicërim" tëndin! Kur të keni kohë "nën bina të ullirit" më shkruani pak më qartë ju lutem. ndërsa çështjen çame, kurrë nuk e ka marrë seriozisht Shqipërija! Keq! Mjerim! Çamërija dhe populli i saj, janë më atdhetarët dhe njerëz të ndritur. Unë i nderoj dhe i respektoj deri në adhurim.
    Me respekt
    Agimi

  17. #17
    DuRrEsAk&MoDeRaToR Maska e Bledari
    Anëtarësuar
    22-04-2002
    Vendndodhja
    Durres - Shqiperi
    Postime
    2,071
    Zoti Agim nese mundem te te bej nje pytje:

    Perse nuk e pranoni faktin qe Ismail kadare te mari cmimin NOBEL per paqe, edhe ju pse e percmoni kaq shum ket poet kete kolegun tend?
    Sepse une nuk arrij ta kuptoj.

  18. #18
    i/e regjistruar Maska e Agim Doçi
    Anëtarësuar
    23-05-2002
    Vendndodhja
    Tiranë, Ministria e Mbrojtjes
    Postime
    2,799
    Bledar i dashur
    Cilin poet apo koleg përçmoj more vëlla!? Ku e ke lexuar përçmimin. Mos ndoshta ia fusni kot sepse nuk keni me çfar të merreni!???...
    Ju përqafoj të gjithëve
    Agimi

  19. #19
    Citim Postuar më parë nga Agim Doçi
    Saint - Simone (kurioz)
    Të lumtë që ke botuar foton e të shquarit Prof. Jup Kastrati. Të tjerat që shkruan për "vlerat absolute" etj.etj. - asgja nuk morra vesht. Nejse. Bën mirë që i referohesh Qeverisë Kineze e cila paska protestuar PËR DHËNIJE çmimi NOBEL një shkrimtari Na I Pu, unë protestoj për MOS DHËNIJE çmimi shkrimtarit të shquar të shekullit i cili nuk është kinez por Gjinokastrit.
    Në regull Saint Simone. Shëndet nga unë.
    Agimi
    I nderuar Agim Doçi,
    Dua tju falenderoj per pergjigjen, megjithese thjesht keni thene qe s'keni kuptuar asgje.
    1.Dua ta sqaroj pak ate punen e references kineze, sepse e shoh qe nuk eshte shume e qarte, perndryshe ju do ta kuptonit patjeter...
    Nuk diskutohet qe do na behej qejfi dhe do krenoheshim me nje nobel per kadarene. Do ishte fantastike. Por une doja te thoja qe kjo s'ka shume rendesi dhe nuk ia vlen te behen kaq diskutime. Per me teper qe ky çmim eshte shume i diskutueshem sidomos ai i paqes dhe letersise qe jane teper subjektive. Dhe per kete dhashe si shembull qeverine kineze.
    Personalisht nuk mendoj se Kadare e meriton çmimin Nobel. Nje intelektuali nuk i falet te beje ndryshime aq rrenjesore ne idete e tij, per me teper nje shkrimtari te madh. Ai nuk ehste poltikan, ai s'eshte as Nano as Meta as Berisha...

    2.Une jetoj ne Turqi. Para ca ditesh nje nga gazetat e perditshme filloi nje seri shkrimesh ne lidhje me Shqiperine...Gazetari (shkrimtar i njohur ketu) nder te tjera fliste dhe per njohjen e tij me Kadarene ne France dhe e cilesonte "shkrimtari i madh i vendit te vogel". Te them te drejten mu be shume qejfi dhe ua tregova shokeve me mburrje artikullin ne fjale. Por nder te tjera shkrimtari fliste dhe per njefare antipatie karshi turqve te KADARESE. Mua me vjen keq sepse kam pare se turqit me te vertete i duan shqiptaret dhe na shohin si vellezer. Si e justifikon Kadare-ja kete nuk e di por nje gje e di mire: nuk ka te drejte aspak...

    me respekt
    Thuaje te verteten; le te largohen prej teje te poshtrit.

  20. #20
    i/e regjistruar Maska e Agim Doçi
    Anëtarësuar
    23-05-2002
    Vendndodhja
    Tiranë, Ministria e Mbrojtjes
    Postime
    2,799
    Saint-Simone i dashtun
    Nuk e di por paskam qefë me bashkëbisedue me ty.
    1. Kadarenë e njoh mjaft mirë dhe të garantoj që ASPAK nuk ka ndrruar idetë e veta. Sa vjeç je ti?! A ke lexuar diçka prej Kadaresë? Mendoju dhe më shkruaj më gjatë.
    2. Mos ngatrro turqit me osmanët!!! Ne na pushtuan dhe na mbajtën rreth 500 vite në robëri se ishin vetë vezirët, sadriazemët, pashallarët e deri tek sulltanët kanë qenë shqiptarë! Mos harro që edhe Kemal Ataturk ka qenë me origjinë por jo proshqiptar(!) ndërsa Kenan Evren - nga Presheva ka qenë njeri i madh! Etj.etj. Tani po të pyes: ma mirë vezir, pashà, apo udhëheqës në perandorinë somane (duke qenë shqiptar me origjinë), apo në krye të popullit për të fituar lirinë e pavarësinë! Mos harro se kur Pashko Vaso ishte Guvernator në Liban, shkodranët pa përjashtim me fëmij, pleq e të rinj hanin mish kali të ngordhur!

    I dashtun Saint - Simone kaq për sot!
    Shëndet vëllaçko dhe sillu mirë në Turqi, se ata kanë edhe tabjate të mbrapshta!
    Agimi

Faqja 0 prej 5 FillimFillim 12 ... FunditFundit

Tema të Ngjashme

  1. Procesi i Pavarësimit të Kosovës
    Nga AsgjëSikurDielli në forumin Çështja kombëtare
    Përgjigje: 167
    Postimi i Fundit: 12-10-2012, 06:23
  2. Përgjigje: 500
    Postimi i Fundit: 16-10-2009, 14:46
  3. Mocioni, Berisha flet për gjithçka, por jo për Fazlliç
    Nga njemik në forumin Tema e shtypit të ditës
    Përgjigje: 47
    Postimi i Fundit: 19-12-2008, 10:44
  4. Shqipëria përballë ndërgjegjes së gjymtuar të saj
    Nga tani_26 në forumin Çështja kombëtare
    Përgjigje: 8
    Postimi i Fundit: 26-09-2005, 06:40
  5. Janullatos: Nuk ka përparim me djegien e kishave dhe xhamive
    Nga Jesushaus në forumin Tema e shtypit të ditës
    Përgjigje: 157
    Postimi i Fundit: 08-04-2004, 07:40

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •