Marre nga BBC
Botuar: E diel, 21 gusht 2005 - 17:58 CET
Afrohet afati pėr kushtetutėn irakiane.
Qeveria irakiane ka shtruar mundėsinė e shtyrjes edhe njė herė tjetėr tė afatit pėr dorėzimin e tekstit tė projektkushtetutės sė vendit.
Njė zėdhėnės pėr qeverinė tha se kjo mund tė ishte njė alternativė nėse udhėheqėsit politikė tė vendit nuk do tė binin dakord pėr tekstin deri nė mesnatėn e sė hėnės.
Zėdhėnėsi i kryeministrit Ibrahim Jaafari, shtoi se alternativa tjetėr ishte shpėrndarja e parlamentit dhe rifillimi nga e para i tė gjithė procesit me mbajtjen e zgjedhjeve tė reja.
Projektkushtetuta duhej t'i ishte paraqitur parlamentit qė tė martėn e shkuar, por nė momentine fundit negociatorėve iu dha njė javė shtesė pėr tė arritur njė marrėveshje.
Ēėshtjet problematike
Pėrfaqėsuesit e grupimeve tė ndryshme qė po punojnė pėr hartimin e Kushtetutės, duhet qė ende tė arrijnė njė marrėveshje pėr ēėshtjet kryesore.
Njėra prej tyre ėshtė ajo e emrit tė vendit.
Njė tjetėr ėshtė ndarja e tė ardhurave nga nafta.
Ēėshtje tė tjera kanė tė bėjnė me thelbin e tė ardhmes sė re politike tė vendit, sa federal do tė jetė ai nė strukturė, marrėdhėniet midis fesė dhe shtetit, si dhe tė drejtat e grave.
Nėse do tė arrihet njė marrėveshje nė kohė pėr tekstin, do tė mbahet njė referendumi pėr tė nė muajin nė tetor dhe pastaj zgjedhjet e pėrgjithshme qė janė planifikuar tė mbahen nė mes tė dhjetorit.
-------------------------------------------------------------
Komente: Hmmm, nuk di nga t'ia filloj.
Personalisht ne fillim isha kunder luftes, per shume arsye, por me kryesoret, arsye gjeopolitike, dhe per me teper skepticizem per sukses duke pasur parasysh demografine e Irakut dhe historikun e tij.
Henri Kissinger ne librin e tij "America's Foreign Policy for the 21st century," flet per Lindjen e Mesme, dhe politiken qe duhet te zgjidhte US. Persa i perket ceshtjes se Irakut, ai keshilloi qeverine amerikane qe e vetmja menyre per te pasur sukses kunder Sadam Hysenit ishte te perkrahet terthorazi opozita, kongresi irakian ne emigrim me te gjitha mjetet e mundshme. Keshtu qe, nqs regjimi i Sadamit rezohej, atehere opozita do kishte me shume legjimitet se sa nje qeveri e hartuar nga "okupatoret" sic shihet ne Irak, dhe ne Lindjen e Mesme. Kjo keshille nuk u ndoq.
Fillimi i luftes ishte shume kaotik, dhe u bene shume gabime. Gabimi me i madh ishte se nuk u dergua nje numer me i madh forcash, sic kishte kerkuar nje gjeneral qe me vone u pushua/dha doreheqje) nga puna. Si pasoje, nuk u siguruan kufinjte, dhe tani del se 15 mije iraniane u futen ne Irak, menjehere pas kapitullimit. Plus, edhe pse u kapen shume armatime, sic u mor vesh vitin e kaluar, nje depo e tere (kush e di sa te tjera) me bomba dhe materiale te ndryshme ishte lene pa mbrojtur, dhe sot mjafton te shohesh lajmet dhe dihet se ne duart e kujt rane.
Per me teper, carmatosja dhe mosperdorimi (pas kapitullimit) me vone i ushtrise irakiane (pa perfshire rojet republikane) ishte nje veprim i gabuar, sepse stervitja e trupave irakiane sic shihet tani, po behet me hapa te ngadalte. Kuptohet, kjo ka te beje dhe me nr. e pamjaftueshem te trupave amerikane, ku si rrjedhoje, dergohen vetem 3-4 persona dhe nje perkthyes per te stervitur 300 veta.
Megjithate, kur u bene zgjedhjet, rezultati, pjesemarrja e popullit irakian ndikoi pozitivisht dhe te pesimistet e luftes, dhe i hapi rruge nje vale te le re optimizmi, per te ardhmen e Irakut, dhe rajonit.
Por realiteti vazhdon te jete i ashper. Pervec vrasjeve rrenqethese qe ndodhin pothuajse cdo dite, dhe realiteti administrativ i vendit po behet me i komplikuar. Sa per kamikazet, nga me rrenqetheset ishte ai i para ca diteve, ku nje "insurgent/terrorist/kafshe" po shetiste rrugeve te Bagdatit me nje makine mbushur me bomba, dhe me ne fund gjeti se ku t'i jap fund jetes se tij: ne nje turm me rreth 25 femije qe po merrnin cokollata nga nje ushtar amerikan. Tmerr! Apo sulmi tjeter, ku mbasi bene kamikaz ne treg dhe vrane njerez, dhe plagosen shume te tjere, nje kafshe tjeter vajti dhe hodhi ne ere spitalin ku po sillnin te plagosurit, e me rradhe.
Per nje realitet tjeter qe nuk flitet aq shume neper media jane te drejtat e gruas qe po cenohen ne Irak, sidomos ne jugun sheit. Ne aparence, duket sikur qytetet/fshatrat e jugut kane polici te organizuar qe qarkullojne per te mbajtur rregull. Ne realitet, eshte polici fetare, e ngjashme me ate te Arabise Saudite. Para okupimit, ironikisht, grate ne Irak, nen qeverine e Hyseinit, gezonin me shume te drejta se grate ne vendet e tjera te Lindjes se Mesme, kjo per arsyes sepse Iraku ishte shtet laik. Sot ne Bazra nuk mund te gjesh me gra ne rruge te pambuluara si dikur. "Honor killing, raping" eshte rishfaqur.
Ky problem pasqyrohet dhe te hartimi i kushtetutes, ku shume grupe (irakiane), organizata per te drejtat e gruas ne Irak, po mundohen te protestojne nje kushtetute ku islamismi luan rol kyc, ku si konsekuence te drejtat e gruas per trashegimni, divorc etj, do minimizohen.
Mund te shkruash me ore ne lidhje me situaten ne Irak, (po i le vend anetareve te tjere per diskutim.) Si perfundim, koalicioni, administrata amerikane duhet te ndermarri disa ndryshime. Nuk jam per largimin e trupave. Perkundrazi, nqs administrata eshte e sinqerte per objektivat "humanitare" ne Irak, atehere duhet te dergoje me shume, edhe pse mund t'u kushtoje zgjedhjet e 2006.
Krijoni Kontakt