Ç'do të thotë në shqip "vetëpërjashtim" ?

[iks ypsilon]

Postimi i dytë, tema e dytë. Si gjithmonë, besnik ndaj gjuhës së bukur shqipe që shumë e flasin dhe pak e kuptojnë. Tema e parë që pata hapur ishte "Perjashtuar nga Mod. - mendime". Njëri nga përfaqësuesit e termit të tretë, ose të tre së bashku, e kishte (kishin) degdisur temën tek forumi "Verejtje dhe Keshilla". Postimi im mund të ishte gjithçka por jo vërejtje dhe këshilla. Këto janë të huaja ndaj natyrës sime. Ato ishin thjesht mendime sesi duhet kuptuar në shqip një shprehje e shkurtër e përmbledhur në tre fjalë. Në atë shkrim unë desha të bëj njëfarë analize gramatikore, sintaksore, dhe morfologjike të kësaj shprehje. Mund të ishin dakort, mund të mos ishin, ja këto desha të di unë, a e kisha drejt thelbin e kësaj shprehje në SHQIP apo jo ? Nuk më intereson fare të bëj vërejtje apo të jap këshilla, por e VETMJA gjë që më duket e rëndësishme është kjo : a e kuptojmë ne drejt gjuhën shqipe ? A ua vemë veshin fjalëve ? A flet fjala për ne, apo ne për fjalën ? Ç'është fjala ? Kush flet në fjalën ? Cili zë ? A duhet patur njëfarë qëndrimi nga lart ndaj fjalës apo duhet lënë ajo të na shikojë nga poshtë ? Por të gjitha këto pyetje, unë dua t'i zgjidh në gjuhën shqipe dhe jo në gjuhë të tjera. Për këtë qëllim pata marrë një shembull të shkurtër : "Perjashtuar nga Mod." Dhe në atë shkrim pata lënë të hapur mundësinë e shqyrtimit të fjalës "vetëpërjashtim". Nga të gjitha këto që thashë më lart, unë do të desha të di mendimin tuaj në lidhje me këtë pyetje të shtruar në të tillë mënyrë që edhe kjo temë të mos përfundojë tek PDG apo tek "Kush ishte Che Guevara" :

Ç'kuptojmë në shqip me termin "vetëpërjashtim" ?

Ju falemnderit.

shënim : Hetimet dhe aluzionet boshe në drejtimin tim apo të kolegëve të mi të forumit janë pa vlerë dhe më kalojnë krejt anash.

[MI CORAZON]

Ç'kuptojmë në shqip me termin "vetëpërjashtim" ?

Ju falemnderit.

Kam një pyetje . Cila është më e sakta , falemnderit apo faleminderit ?
Akoma nuk e kam të qartë .

[StormAngel]

Ju falemnderit eshte kur njejesi i referohet shumesit.
Dhe ju falemi-nderit kur shumesi i referohet shumesit.

[Legjion]

Cila është më e sakta , falemnderit apo faleminderit ?

100% standard --> faleminderit

Ç'kuptojmë në shqip me termin "vetëpërjashtim" ?

nxjerr veten jashtë

[Henri]

standart apo standard?

[ArberXYZ]

standart apo standard?

standart.

Falemnderit - Une (nje person) i drejtohem nje personi ose shume personave.

Faleminderit - Ne (shume persona) i drejtohemi nje personi apo shume personave.

Ne Fjalor gjenden te dyja trajtat.

[iks ypsilon]

Kështu pra, pyetja e shtruar në temën e hapur mori vetëm një përgjigje, megjithëse tepër e thatë dhe e pasaktë. Legjioni jep vetë përgjigje telegrafike : vetëpërjashtim do të thotë nxjerr veten përjashtë. Sigurisht që kjo përgjigje është më pak se një përgjigje, por le të kalojmë.
Të tjerët filluan duke u futur nëpër shtigje të rrahura dhe të parrahura, kush « falemnderit » e kush « faleminderit » e pastaj na doli « standard » apo « standart » dhe kështu siç e kishim nisur, jam i sigurtë që do të mbërrinim tek Jezus apo Isa. Dhe pastaj, të gjithë e dimë sesi shkojnë këto punë. Zoti im është më i mirë se i joti, një të sharë nga prapa, një kërkim adrese shtëpi apo IP kompjuteri, dhe pastaj nuk na mbetet gjë tjetër veçse të ulemi nën hije të dardhës e të bëjmë sehir.
Dakort, le t’i kthehem vetë mos gjej ndonjë gjë. I zoti e nxjerr gomarin nga balta, thotë populli (le ta mbajë këtë shprehje këtu për rastin kur do të gjykojnë që nuk jam në temë).
Vetëpërjashtim. E patëm thënë kur pamë fjalën « përjashtuar » që kjo ishte e formuar nga parafjala « për » dhe ndajfolja e vendit « jashtë ». Tani, veç këtyre dy fjalëve, kemi dhe një të tretë : vetë. Vetë tregon çdokënd prej nesh, por asnjërin në veçanti. Secili e merr për vete këtë « vetë ». Sapo dëgjon fjalën « vetë » siç në shprehjet « vetëflijim », « vetëmohim », etj. (për individë), dhe « vetavendosje », « vetëqeverisje », etj. (për popuj apo vende), çdokush prej nesh e vë veten e tij në vendin e atij individi apo populli për të cilin bëhet fjalë. Por edhe duke çuar nëpër mend atë për çka bëhet fjalë, jo të gjithë kanë aftësinë për tu pro-jektuar (etimologjikisht : hedhur përpara) në vendin e tjetrit. Ka nga ata që kjo u kalon nëpër mend thjesht si një vetëtimë, e ka nga ata që ndalen pak më shumë për të parë më thellë.
Vetëpërjashtimi nuk është « nxjerr veten jashtë » siç thotë Legjioni, sepse në këtë rast folja « nxjerr » është një folja kalimtare, veprimi im kalon mbi dikë tjetër që jam po vetë unë. Unë nxjerr veten time. Vetëpërjashtohem është një folje jokalimtare dhe jo kalimtare. Do të thotë që veprimin e pëson vetë autori i tij. Ai vetënxirret përjashta por jo nxjerr veten. Vetë unë ngrihem për të dalur përjashta dhe jo unë marr veten time për ta nxjerrë përjashta. Sepse bashkëjetesa e unit dhe vetes ka kuptim vetëm në atë rast kur është uni ai që kujdeset për ruajtjen e vetes dhe jo vetja për lartësimin e unit. Kur vetja nuk ndihet rehat, atëherë uni është i detyruar ta ndjekë veten në këtë lëvizje të saj përjashta. Edhe nqs uni do të ndihej si në shtëpi të tij në një mjedis, për shembull në një forum, nuk është ai që ka fjalën e fundit, por është vetja. E kundërta do të ishte thjesht një egoizëm i sëmurë me thekse mazohiste.
E çfarë e detyron veten të mos ndihet rehat ? Kur ajo ndodhet vetëm (e marrë jo në kuptimin e vetmisë, kur nuk kemi ndokënd anash), vetja nuk mund të ndihet në hall, sepse ky është rasti i përgjithshëm në të cilin gjendemi çdo ditë. Unë mund të kem dikë anash dhe përsëri të jem vetëm. Të rrallat raste ku vetja nuk ndihet e vetme është kur ajo është e harruar, por në këtë rast nuk do të kishte vete fare sepse ajo do të ishte e pavetëdijshme. Atëherë, duam s’duam kemi shpikur mjetin e shoqërimit, thjesht për ta zbutur sadopak këtë mos-qenie rehat të vetes. Në këtë shoqëri, vetja mund të ndihet më e lehtë, ajo nuk rëndon më me tërë peshën e saj. Edhe atëherë kur ne shtiremi, dhe bëjmë kujdes që vetja jonë të paraqitet sa më mirë, edhe atëherë pesha e saj nuk është kaq e rëndë sesa kur gjendemi vetëm për vetëm me veten tonë, edhe duke patur njerëz rrotull.
Shkurt, vetëpërjashtimi nuk ka kuptimin të jesh vetëm (sepse të tillë jemi gjithmonë), apo të lësh një mjedis për të hyrë në një tjetër (kjo nuk do të shëronte asgjë, përkundrazi). Vetëpërjashtimi është thjesht humbja dalngadalë e mundësisë për tu ndjerë pak më i lehtë, dhe kjo jo ngaqë pesha e vetes do të rëndohej kështu papritur, por sepse mjedisi notues i vetes hollohet në atë pikë që pluskimi bëhet i pamundshëm.
Me një fjalë, vetëpërjashtohet ai njeri që nuk ka mundur të heqë pak barrën e vetes për t’ia ngarkuar atë një lloj fondi të përbashkët ku të gjithë heqin një pjesë nga barra e vetes së vet. Nga vjen kjo, pse, kur dhe qysh, këto janë mjaft të vështira për tu parë, sidomos tani, por ndoshta ndonjëherë, ndoshta dhe asnjëherë, çdokush do të duhej t’ia shtronte vetes, qoftë dhe nga kureshtja për tu zbavitur.

[Kërçovare1]

iks ypsilon, falemdnerit shume per mundin! Ke dhene nje shpjegim te Shkelqyeshem. Te them te drejten une u mendova te shkruaj dicka por s'e kisha aq te qarte kuptimin per ta sqaruar...

[Henri]

standart.

Falemnderit - Une (nje person) i drejtohem nje personi ose shume personave.

Faleminderit - Ne (shume persona) i drejtohemi nje personi apo shume personave.

Ne Fjalor gjenden te dyja trajtat.

Arbër, cilin fjalor merr si pikënisje? Mundësisht vitin dhe emrin e autorit pasi do të doja të dija nëse është ndryshim i ri apo kështu ka qenë.

flm

[DeuS]

standart.

Falemnderit - Une (nje person) i drejtohem nje personi ose shume personave.

Faleminderit - Ne (shume persona) i drejtohemi nje personi apo shume personave.

Per fjalen falemnderit-faleminderit jam plotesisht dakort me ty!

Ne fjalen standart ke gabuar! Eshte fjale e huazuar dhe sic eshte vjedhur, ashtu duhet shkruar...pra standard! Nese ne fjalor shkruhet me t ne fund...atehere fjalori gabon!

[Legjion]

Kështu pra, pyetja e shtruar në temën e hapur mori vetëm një përgjigje, megjithëse tepër e thatë dhe e pasaktë. Legjioni jep vetë përgjigje telegrafike : vetëpërjashtim do të thotë nxjerr veten përjashtë. Sigurisht që kjo përgjigje është më pak se një përgjigje, por le të kalojmë.

Shpjegimi i foljeve joveprore në gjuhë është i tipit: folja veprore (në fjalë) + veten. Ky sistem përdoret dhe në përpilimin e fjalorëve:

tregohem -> tregoj veten
quhem -> quaj veten
(nuk) kursehem - (nuk e) kursej veten
ndjehem -> ndiej veten
hiqem -> heq veten
merrem -> marr veten
pastrohem -> pastroj veten
përmbahem -> përmbaj veten
shihem -> shoh veten
përgatitem -> përgatit veten
etj.

ku: nxirrem -> nxjerr veten

"Përjashtohem" përfshin dhe "nxjerr veten jashtë" dhe "më nxjerrin jashtë".
"Vetë-përjashtohem" qartëson se është rasti i parë dhe jo i dyti dhe për rrjedhojë vetëpërjashtohem => nxirrem jashtë => nxjerr veten jashtë.

Nëse e ke pyetjen nga ana mendisturbologjike, ka nënforum të posaçëm.



Standard si huazim nga anglishtja ruan shqiptimin e anglishtes. Standart është gabim.

Për rastin e pasthirrmës "Faleminderit!": "Faleminderit" sipas standardit përdoret në formë të tillë që pas 74-ës dhe parapëlqehet kjo formë. Pyetja më lart u bë për pasthirrmën "faleminderit" dhe jo për lokucionin pasthirrmor që është i ndarë në pjesët përbërëse që ruajnë vetitë gramatike përkatëse, d.m.th. "(Unë) të/i/ju/iu falem nderit!" dhe "(Ne) të/i/ju/iu falemi nderit!". Lokucioni shkruhet me pjesët e ndara (në dallim nga pasthirrma mirënjohëse që shkruhet si një fjalë). Standardi parapëlqeu dhe përdor më gjerë formën "Faleminderit!" si pasthirrmë (mu vetë më pëlqe pa i ;).

folja: falënderoj
emri: falënderim

Shembull:
(Lokucion p. / folje / pasthirrmë / emër - sipas përdorimit në fjali.)

I falem nderit atyre që ndihmuan! / Falënderoj ata që ndihmuan! / Faleminderit, atyre që ndihmuan! / Falënderim atyre që ndihmuan!

shnet

[PINK]

Ok meqe jemi te gjuha .. si shkruhet apo thuhet

Kerpudha apo Kepurdha ........( lol )

[shkodrane82]

Kepurdha .....!

[Xhuxhumaku]

Ok meqe jemi te gjuha .. si shkruhet apo thuhet

Kerpudha apo Kepurdha ........( lol )

as njera as tjera, por krupudha...lol

[D&G Feminine]

Kerpudha...!

Standart them une, edhe pse ka ardh nga anglishtja eshte shqiperuar si e tille (me t ) ne shqip. Kini parasysh damixhanin, pecikllaz etj. Jane pershtatur si ia kap veshi njerezve jo si eshte ne anglisht.

[PINK]

Na bete lemsh na bete (lol )

eh sa postova nje recete per kepurdha .. degjova Loncen .. ja ta nderroj tani D

[ArberXYZ]

Arbër, cilin fjalor merr si pikënisje? Mundësisht vitin dhe emrin e autorit pasi do të doja të dija nëse është ndryshim i ri apo kështu ka qenë.

flm

"Fjalorin e Gjuhes se Sotme Shqipe", botimin e nxjerr nga Toena.

Hartuar nga Instituti i Gjuhesise.

Edhe ky fjalor, edhe ai i '84, jane pothuajse te njejte. Pak (aspak) ndryshojne nga njeri tjetri.

[ArberXYZ]

Per fjalen falemnderit-faleminderit jam plotesisht dakort me ty!

Ne fjalen standart ke gabuar! Eshte fjale e huazuar dhe sic eshte vjedhur, ashtu duhet shkruar...pra standard! Nese ne fjalor shkruhet me t ne fund...atehere fjalori gabon!

Per mua nuk ka rendesi si shkruhet standart(d), me "t" apo me "d". Rendesi ka qe nuk eshte fjale shqipe, por e huazuar. Pastaj me "t" apo me "d" varet se si e shqipton. Une personalisht e shqiptoj me "t", prandaj dhe e shkruajta ashtu.

Standart eshte fjale angleze, qe lidhet me fjalen "stand" qe do te thote qendroj. Perdoret si emrtim edhe per flamurin. Gjuhe Standarte - Gjuhe "flamur".

[Calvero]

Tung
Nuk ka rëndësi se çfarë origjine ka fjala standart. Ju që thoni që vjen nga anglishtja doni me tregu që dini anglisht apo çfarë. Sipas jush të gjitha fjalët e huazuara nga gjuhët e tjera duhet t'i themi si në origjinal atëhere. E pse nuk e quajmë kryeqytetin e Anglisë London po Londër. Tamam tamam po të niseshim nga kjo llogjikë duhet t'a quanim Londinum siç ia kanë vënë emrin romakët që e themeluan.
Mua më duket se për ne shqiptarët është më kollaj të themi standart sesa standard prandaj besoj se e kemi deformuar këtë fjalë që nuk është as e para e as e fundit në këtë rast. Për këtë arsye mendoj që të vazhdojmë e të themi standart.

Përshëndetje Calvero

[sadete71]

Kerpudha...!

Standart them une, edhe pse ka ardh nga anglishtja eshte shqiperuar si e tille (me t ) ne shqip. Kini parasysh damixhanin, pecikllaz etj. Jane pershtatur si ia kap veshi njerezve jo si eshte ne anglisht.

Po ka te drejte Feminine këpurdhë,-a f. sh.-a,-at
eshte e sakte