Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 16
  1. #1
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65

    Dualizëm dhe Problemi Mëndje/Tru

    Dualizëm dhe Problemi Mëndje/Tru

    Si fillim, disa pyetje që duhet të kemi ndërmënd:

    Cfarë është Mëndja?
    Si është Mëndja e lidhur me botën fizike?
    Cfarë është lidhja midis asaj që quajm mendore dhe asaj që quajm fizike?
    A është mendja e ndarë nga trupi apo është ajo një pjesë e botës fizike?
    A është Mëndja dhe Truri e njëjta gjë apo janë ato dy objekte të ndryshme?

    Te kjo temë kam dëshirë tju ftoj të diskutojm, përvec këto pyetje (dhe të tjera pyetje që mund të keni ju), katër “zgjidhje” të problemit Mëndje/Trup:

    1. Dualizmin Kartesian (Cartesian Dualism),
    2. Teoria e Identitetit Mëndje/Trup (Mind/Brain Identity Theory),
    3. Sjellje Llogjike (Logical Behaviorism), dhe
    4. Funksionalizëm (Functionalism).

    Po filloj me Dualizmin Kartesian.

    Për të provuar se ka Dualizëm, Descartes ka perdorur Ligjin e Leibniz (“Leibniz’s Law”) i cili thot: nëqoftëse a dhe b jane identike, atëhere duhet që të gjitha vetit ti ken të njëjta, të ngjashme. (“Indiscerniblity of identicals”: Nëqoftëse ekziston edhe vetëm një veti qe a-ja e ka por b-s i mungon, at’here ke treguar se a dhe b jane dy entitete (objekte, qënie) të ndryshme.)

    Pra, shkurt, nëse:

    m ka vetin V
    b nuk e ka vetin V
    __________________

    m≠b


    Cilët janë dy nga argumentet e Descartes për Dualizëm?


    A. Te Meditimi i Dyt Descartes thot se nuk mund të dyshosh që ti ke një Mëndje meqënëse edhe duke dyshuar ti je duke menduar, dhe të mendosh është të kesh Mëndje. Por, mund të dyshosh që ke trup. Atëhere, sipas ligjit të Leibniz, kemi Dualizëm përderisa Mëndja dhe Trupi nuk kanë të njëjtat veti.


    B. Te Meditimi i Gjashtë Descartes thot se objektet fizike kanë pjesë hapsinore (“spatial parts”, p.sh. truri mund të ndahet në pjesë të ndryshme). Truri ka pjesë hapsinore, Mëndja nuk ka pjesë hapsinore. Atëhere, kemi Dualizëm sipas Ligjit të Leibniz.

    Poashtu, Descartes thot se Trupi, dhe jo Mëndja, ka “extension” (shtrirje). Trupi zë vënd (fizik).

    Pyetje për ju: Ku qëndron problemi i k’tyre argumenteve?



    Vijon
    Ndryshuar për herë të fundit nga gurl : 08-08-2005 më 13:28

  2. #2
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65
    Dualizmi Kartesian nuk është e vetmja zgjidhje propozuar për problemin Mëndje/Trup. Në krahun tjetër kemi Teorinë e Identitetit Mëndje/Tru.

    Teoria e Identitetit Mëndje/Tru thot, se pari, se mëndja dhe truri janë një, apo e njëjta gjë. Së dyti, kjo teori thot se vetit mendore (p.sh. të besosh që zjarri është i nxehtë, të dëshirosh (të duash) një kasat, apo të jesh në dhimbje) janë veti fizike. D.m.th, të jesh në dhimbje është ti ndodhi qëndrës së sistemit nervor një ngjarje fizike.

    Kjo teori thot se terminologjia mendore dhe ajo fizike përshkruajn të njëjtat gjëra në botë. P.sh. konsideroni k’te analogji:

    Fjala “ujë” është përdorur për shumë kohë. Por, arriti një pikë kur shkenca zbuloi që uji përbëhej nga molekula H2O. Pra, uji dhe H2O-ja janë e njëjta gjë. Ka dallim midis terminologjisë, por uji është identik me H2O.

    Filozofët që e përkrahin këtë teori thon se e njëjta gjë i përket termave mendore dhe atyre neurofiziologjike. Ajo që i ndodhi ujit do ti ndodhi edhe mëndjes. Neurofiziologjia do e gjëj natyrën e mëndjes ashtu si kimia gjeti natyrën e ujit.*


    Vijon



    *ps: Ndërkohë që vazhdoj me katër “zgjidhjet”, mund të ndërhyni për t’iu përgjigjur pyetjes bërë te posti nr. 1.

    Gjithashtu, nuk dua ta limitoj temën te vetëm katër “zgjidhjet” të përmëndura më sipër. Nëse keni dëshirë, mund edhe të propozoni ndonjë “zgjidhje” tjetër.

    Natyrisht edhe kritikat (në lidhje me “zgjidhjet” e përmëndura) janë të mirëpritura.
    Ndryshuar për herë të fundit nga xhiko : 03-08-2005 më 11:24

  3. #3
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65

    Teoria e Identitetit Mendje/Tru

    Tani, le ti kthehemi temës.

    Teoria e Identitetit Mendje/Tru atëhere argumenton për një zgjidhje të problemit Mendje/Trup duke shpjeguar progresin e shkencës deri tani dhe duke predikuar progresin që shkenca do të ketë në të ardhmen.

    Përpara se të vazhdoj me teorinë tjetër, dua të theksoj se Teoria e Identitetit Mendje/Tru është një version i materializmit: “Objektet mendore janë objekte fizike dhe karakteristikat mendore janë karakteristika fizike.”

  4. #4
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65

    Sjellje Llogjike (Logical Behaviorism)

    Sjellje Llogjike* (Logical Behaviorism)

    Sjellja Llogjike eshte nje tezë mbi kuptimin e termave mendore që përdorim në fjalët e përditshme. Kjo tezë mundohet të shpjegoj cfarë duam të themi kur flasim për mendimet, besimet, qëllimet, ëndrrat, apo sensasionet e një individi.

    Sjellja Llogjike ka dy anë: 1. atë negative dhe 2. atë pozitive. Po filloj me anën negative.

    1. Ana negative merret me kritika ndaj kendveshtrimëve të tjera në lidhje me mendjen. Kryesisht përqëndrohet te kritikat ndaj Dualizmit dhe Mentalizmit. (Mentalizmi është ideja se gjëndjet mendore (mental states) janë shkaqe të brëndshme të sjelljes. Pra, Mendja dhe Sjellja janë të ndara.)**

    Ryle (i cili njihet si krijuesi i teorisë të Sjelljes Llogjike) ka përdorur dy argumente (po i quaj A dhe B) për të refuzuar Mentalizmin:

    Argumenti A : Ryle mendonte se mënyra se si shihet mendja si një shkak i brëndshëm të con te skepticizmi i personit te tretë (third person skepticism). Cfarë d.m.th. kjo? Argumenti thot kështu:

    Nëqoftëse gjëndjet mendore (mental states) janë të brëndshme, atëhere gjendjet mendore të të tjerëve do të ishin të fshehura për ne. Ne do të ishim në gjëndje të observonim sjelljen e të tjerëve, por jo besimet dhe dëshirat e tyre. Por, Ryle mendonte se

    ne kemi njohuri të karakteristikave mendore të të tjerëve
    ___________________________

    atehere konkluzioni, sipas Ryle, është se gjëndjet mendore nuk mund të jenë shkaqe të brëndshme të sjelljes.

    Pyetje për ju: A është konkluzioni i Ryle i saktë?

    Argumenti B : Ryle mendonte se pretendimi që mendja ekziston dhe që ajo është e vecantë nga sjellja që shkakton përmban një gabim kategorikë (“category mistake”, apo një gabim në përdorimin e gjuhës). Për të kuptuar më mirë se cfarë do të thot gabim kategorikë po citoj një shëmbull të shkurtër nga vetë Ryle:

    [category mistake:] “When two terms belong to the same category, it is proper to construct conjunctive propositions embodying them. Thus a purchaser may say that he bought a left-hand glove and a right-hand glove, but not that he bought a left-hand glove, a right-hand glove, and a pair of gloves…the dogma of the Ghost in the Machine [kështu e quan problemin e Mentalizmit] does just this. It maintains that there exist both bodies and minds, that there occur both physical and mental processes…”.

    Pra, sipas këtij arsyetimi, mund të thuhet: “Filipi ka një trup.” apo “Filipi ka një mendje.” Por bashkimi (conjunction) i k’tyre krijon një gabim kategorikë. Nuk mund të thuhet: “Filipi ka nje trup dhe mendje.”

    Pyetje per ju: Ku qëndron problemi i këtij argumenti?

    2. Ana pozitive merret me kuptimin e terminologjisë mendore. Sjellja Llogjike thot se kuptimi i termave mendore mund te specifikohet tërësisht në bazë të sjelljes.

    p.sh. nëse themi: Mimoza ka etje =df *** Mimoza pi

    Por problemi këtu është se Mimoza nuk pi cdo herë që ka etje (mbase se ka mundësinë…) dhe Mimoza mund të pi edhe kur ska etje.

    Vijon


    *G. Ryle, 1945
    “The Concept of Mind”

    ** Mentalizmi dhe Dualizmi nuk janë e njejta gjë.

    *** =df do të thot “equal by definition”
    Ndryshuar për herë të fundit nga xhiko : 04-08-2005 më 11:39

  5. #5
    Perjashtuar Maska e diikush
    Anëtarësuar
    12-07-2003
    Vendndodhja
    konaku i ri
    Postime
    2,069
    Citim Postuar më parë nga xhiko
    Dualizëm dhe Problemi Mëndje/Trup

    Si fillim, disa pyetje që duhet të kemi ndërmënd:

    Cfarë është Mëndja?
    Si është Mëndja e lidhur me botën fizike?
    Cfarë është lidhja midis asaj që quajm mendore dhe asaj që quajm fizike?
    A është mendja e ndarë nga trupi apo është ajo një pjesë e botës fizike?
    A është Mëndja dhe Truri e njëjta gjë apo janë ato dy objekte të ndryshme?

    ...
    Tema interesante, por sica tha ai/ajo me lart....
    Citim Postuar më parë nga SuiGeneris
    ...Persa i perket diskutimeve, mos prit shume nga populli i thjeshte i forumit. Ndonje quote nga Descartes e nga filozofet e tjere lexon populli sa per qef, ose e shumta meson ndonje gje permendsh latinisht te tipit Cogito Ergo Sum. ...


    Per temen tani...do te te sugjeroja te fokusohesh tek pyetjet qe ke shtruar dhe kryesisht te mundohesh ti pergjigjesh vete duke vene mendjen ne pune -_- dhe teorite filozofike te jene sekondare; jo kryesisht duke shqyrtuar teorite e ndryshme qe kane egzistuar, pasi nuk te mjafton nje jete e tere per ta bere ate.... -_- plus qe eshet me fun kur e ben gjene vete plus qe shkencat e tjera kane evoluar shume qe nga koha e ketyre filozofeve, dhe keto njohuri te reja te ndihmojne mjaft.

    Mendoj se ne gjuhen popullore, mendja eshet e ndryshme nga fizikja apo trupi...po pastaj varet ca quajme ne fizike, vetem ate qe njohim? se mbase edhe mendja eshte nje forme energjie apo egzistence fizike (e matshme, etj etj) por qe ne nuk kemi arritur ta obzervojme [mos harrojme qe ne perspektiven e gjate mijeravjecare, disa shekuj perpara njerzit mbase reagonin me po kaq skepticizem per fushen elektro-magnetike si dukuri fizike dhe e matshme, apo edhe gjera te tjera qe sot jane 'common knowledge']

    Pra ne gjuhen e shumices te themi, mendoj se jane te ndryshme keto dy gjera.

    Truri, packa se eshte organi me i komplikuar dhe me pak i njohur nga ne ne krahasim me organet e tjera, prapa se prapi eshte organ fizik...po ti pyesesh shkencetaret ca eshte mendimi dhe si ruhet memorja jone ne tru, te thone kjo e ajo...qe ne fundin e argumentit shjegimi konsiston ne 2 veprime: 1 fizik + 1 kimik; percim elektrik brenda neuroneve, dhe kimik nga nje neuron ne tjetrin.
    Po mire, po si eshte e mundur qe keto dy dukuri kaq te thjeshta dhe kaq elemntare te kombinohen dhe prodhojne gjera te madherishme si Mendimi? aq me teper Mendimi Abstrakt (i pavarur nga obzervimi direkt ), Emocionet apo me tej kombinime gjerash si Morali, Ndergjegjja, etj. etj. ??

    Pra eshte mese e qarte per mendimin tim qe trupi apo edhe truri, nuk jane te vetmit organe pergjegjes per te gjitha gjerat cka konstruktojne operimin e njeriut ne jete dhe funskionet e tij.
    Tani nese ne e quajme mendje, apo psyche, shpirt, etj etj, ajo eshte tjeter gje, por patjeter qe egziston/jne dhe eshte (apo jane) shume me e ndryshme dhe me cilesore se trupi apo truri...

    Eksplorim te mbare

  6. #6
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65
    Citim Postuar më parë nga diikush
    Per temen tani...do te te sugjeroja te fokusohesh tek pyetjet qe ke shtruar dhe kryesisht te mundohesh ti pergjigjesh vete duke vene mendjen ne pune -_- dhe teorite filozofike te jene sekondare; jo kryesisht duke shqyrtuar teorite e ndryshme qe kane egzistuar, pasi nuk te mjafton nje jete e tere per ta bere ate.... -_- plus qe eshet me fun kur e ben gjene vete plus qe shkencat e tjera kane evoluar shume qe nga koha e ketyre filozofeve, dhe keto njohuri te reja te ndihmojne mjaft.
    Së pari, përshendetje dhe faleminderit për sugjerimin. Temën e kam hapur që ti ngjallë, sadopak, kuriozitetin "popullit të thjesht" . Teori ka shumë, opinione ka akoma më shumë. Nuk kërkoj të "shfaq" opinionet e mia apo të shpik ndonjë teori sepse, në fund të fundit, edhe unë një njeri i thjesht jam. Kërkoj vetëm të shfaq pak nga shumë teori qe mund te ekzistojn mbi problemin mendje/trup(tru). (Plus, “fun”-in nuk e kërkoj në forum.)

    Tani, nëse ka ndonjë anëtar që ka njohuri mbi shpikjet më të fundit të shkences apo filozofisë në lidhje me këte problem do ti lutesha të ndërhynte dhe të kontribuonte me aq sa di.

    Citim Postuar më parë nga diikush
    ... se mbase edhe mendja eshte nje forme energjie apo egzistence fizike (e matshme, etj etj) por qe ne nuk kemi arritur ta obzervojme [mos harrojme qe ne perspektiven e gjate mijeravjecare, disa shekuj perpara njerzit mbase reagonin me po kaq skepticizem per fushen elektro-magnetike si dukuri fizike dhe e matshme, apo edhe gjera te tjera qe sot jane 'common knowledge']
    Këtë thot edhe Teoria e Identitetit Mendje/Tru.

    Citim Postuar më parë nga diikush
    Pra ne gjuhen e shumices te themi, mendoj se jane te ndryshme keto dy gjera.

    Truri, packa se eshte organi me i komplikuar dhe me pak i njohur nga ne ne krahasim me organet e tjera, prape se prapi eshte organ fizik...po ti pyesesh shkencetaret ca eshte mendimi dhe si ruhet memorja jone ne tru, te thone kjo e ajo...qe ne fundin e argumentit shjegimi konsiston ne 2 veprime: 1 fizik + 1 kimik; percim elektrik brenda neuroneve, dhe kimik nga nje neuron ne tjetrin.
    Po mire, po si eshte e mundur qe keto dy dukuri kaq te thjeshta dhe kaq elementare te kombinohen dhe prodhojne gjera te madherishme si Mendimi? aq me teper Mendimi Abstrakt (i pavarur nga obzervimi direkt ), Emocionet apo me tej kombinime gjerash si Morali, Ndergjegjja, etj. etj. ??
    Nuk e di nëse ju kam kuptuar tamam, ju po thoni që një gjë aq komplekse sa Mendimi s’është e mundur të jetë rezultat i Trurit? Dhe, jeni duke i atribuar Mendimit “Emocionet, Moralin, Ndergjegjen,..” etj? Nëse, jeni duke e thën këtë, atëhere më lejoni t’ju pyes: a ekziston Mendja (apo Mendimi) kur ka vdekur Trupi/Truri?

    Nesër për vazhdimin e temës.
    Ndryshuar për herë të fundit nga xhiko : 04-08-2005 më 21:38

  7. #7
    Perjashtuar Maska e diikush
    Anëtarësuar
    12-07-2003
    Vendndodhja
    konaku i ri
    Postime
    2,069
    Citim Postuar më parë nga xhiko
    ...Nuk e di nëse ju kam kuptuar tamam, ju po thoni që një gjë aq komplekse sa Mendimi s’është e mundur të jetë rezultat i Trurit? Dhe, jeni duke i atribuar Mendimit “Emocionet, Moralin, Ndergjegjen,..” etj? Nëse, jeni duke e thën këtë, atëhere më lejoni t’ju pyes: a ekziston Mendja (apo Mendimi) kur ka vdekur Trupi/Truri?....
    Xhiko, une mendoj se Mendimi tek njeriu (sa eshte gjalle ne kete bote) eshte produkt i trurit + dickaje tjeter....dhe ne kete kontekst Mendimi nuk egziston (nuk mund te 'prodhohet') kur truri ka vdekur, pasi truri eshte komponent i domozdoshem, por jo i mjaftueshem. Truri nga ana tjeter bashkëegziston me trupin, sic dihet, dhe kur vdesin, vdesin/pushojne se egzistuari se bashku.

  8. #8
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65
    Citim Postuar më parë nga diikush
    Xhiko, une mendoj se Mendimi tek njeriu (sa eshte gjalle ne kete bote) eshte produkt i trurit + dickaje tjeter....dhe ne kete kontekst Mendimi nuk egziston (nuk mund te 'prodhohet') kur truri ka vdekur, pasi truri eshte komponent i domozdoshem, por jo i mjaftueshem. Truri nga ana tjeter bashkëegziston me trupin, sic dihet, dhe kur vdesin, vdesin/pushojne se egzistuari se bashku.
    ajo "dicka tjetër" është materiale apo ... ?

  9. #9
    vetëpërjashtim
    Anëtarësuar
    10-01-2005
    Postime
    65

    Funksionalizmi

    Më sipër kam përmëndur se Teoria e Identitetit Mendje/Tru është një version i materializmit. Teoria e fundit që do të përmënd është një version tjetër i materializmit, por njëkohësisht edhe kritik ndaj Teorisë së Identitetit Mendje/Tru: Funksionalizmi. Jam akoma duke e thithur mirë për vete këtë teori, kështu që nëse dikush mund ta sqarroj më mirë është i mirëpritur.

    Funksionalizmi gjithashtu ka dy anë: 1. atë negative dhe 2. atë pozitive. Po filloj me anën negative.

    1. Ana negative sqarron cfarë gjendjet psikologjike (psychological states) nuk janë. Këtu përfshihet kritika ndaj Teorisë së Identitetit Mendje/Tru.

    Që ta kuptojm sa më mirë kritikën duhet të njihemi mirë me dy terma: tokens dhe types. “Tokens” janë objektet fizike (physical objects). Ndersa “types” janë vetit (properties). Pra, ajo që ke veshur ti tani është një token e përbërë nga shumë types. Ose, ajo që ke veshur ti tani është një objekt fizik i përbërë nga shumë veti.

    Një veti mund të jetë pjesë e asnjë, një, (apo shumë) objekti (-ëve) fizik. Dy veti (types, properties), si shëmbull, mund ti përkasin të njëjtave objekte fizike (tokens) por përsëri të jenë dy veti (types) të ndryshme.

    Teoria e Identitetit Mendje/Tru flet mbi objektet psikologjike (psychological tokens) ashtu si dhe mbi vetit psikologjike (psychological types). Ajo thot se cdo objekt psikologjike është identik me një objekt fizik. Gjithashtu, cdo veti psikologjike është identike me një veti fizike.

    Funksionalizmi hedhë poshtë vetëm pjesën e dyt të Teorisë se Identitetit Mendje/Tru, pjesën mbi vetit psikologjike. Pra, funksionalistet mendojn që vetit psikologjike nuk janë identike me vetit fizike. Ata, argumentojn se vetit psikologjike kanë vetin e “multiple realizability”. C’farë është “multiple realizability”? Për ta kuptuar më mirë, le të studiojm këtë analogji:

    “Consider a type that is not psychological – the property of “being a mousetrap”. Each token mosuetrap is a physical object. But think of all the different ways there are to build a mousetrap. Some are made of wood and wire and are loaded with cheese. Others are made of plastic and catch mice by injecting them with curare. Still others are made of a team of philosophers, who stalk around armed with inverted wastepaper baskets...”

    “Konsiderojm nje veti që nuk është psikologjike – vetia e të qënurit një çark minjsh. Cdo token cark minjsh është nje objekt fizik. Por, ka shumë mënyra për të ndërtuar një cark minjsh. Ca janë të ndërtuara prej druri dhe teli dhe janë të mbushura me djathë. Të tjera të bëra prej plastiku... Dhe ca të përbëra nga një grup filozofësh, që vinë verdall me kosh plehrash të përmbysur në duar...”

    Atëhere, cdo token (objekt) cark minjsh është një gjë fizike, por vetia e të qënurit një cark minjsh (type) nuk duket të jetë një veti fizike. Ka më shumë se një mënyr fizike për të ndërtuar një cark minjsh. Atëhere, ashtu si ka shumë mënyra për të ndërtuar një cark minjsh, ka shumë menyra fizike për të ndërtuar një krijesë që ka një mendje dhe ka më shumë se një menyr për një qënie menduese të ketë këtë apo atë veti psikologjike. Pra, arsyeja përse është falsë Teoria e Identitetit Mendje/Tru është sepse vetit psikologjike kanë shumë “realizacione” fizike. Dhe, në këtë mënyr, vetit mendore nuk janë identike me vetit fizike.


    Vijon
    Ndryshuar për herë të fundit nga xhiko : 05-08-2005 më 15:21

  10. #10
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anëtarësuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Atehere, ose me mire tani, le ti kthehemi temes Mendje/Tru!

    Fillimisht nje pyetje, do vije dhe pjesa e fundit, pra ana pozitive e Funksionalizmit?
    (Sorry to see you in (peacefully) "veteperjashtim" by the way.)


    Persa i perket Deskartesit, princeshe Elizabeta ia paska bere nje pyetje te veshtire, si mundet mendja jomateriale te kontrolloje diçka material, trurin, ose si mund te nderveprojne keto me njera tjetren? Dhe nuk ka mare nje pergjigje bindese. (Mendo si Terheqja Gravitacionale terheq trupat me duket se i ka thene.)

    Dhe pyetja e bere me siper eshte e rendesishme, duke pasur parasysh qe nese truri demtohet, mendimi, kujtesa, vetedija dhe funksione te tjera jo-materiale te mendjes demtohen ose humbasin fare. A varet mendja nga truri, apo truri eshte domani ku shfaqet ose nepermjet te cilit vepron mendja. Dhe me e rendesishme, a vazhdon te ekzistoje mendja pas vdekjes se trup/rit?
    Alternative per argumentin e pare te Descartes eshte dhene tek teoria e Identitetit.

    Ryle nuk me duket shume bindes, te pakten nga postimet ketu. Do e lexoj dhe ne ndonje liber.

    Funksionalizmin e kam lexuar dhe diku tjeter por jo te shpjeguar me anet pozitive dhe negative. Gjendjet mendore i shpjegonte ne lidhje me mjedisin rrethues fizik, psh. per te pasur nje bindje te caktuar duhet te kete nje:
    1-shkak fizik, psh. te shohesh diçka
    2-gjendje te tjera mendore, qe ta krahasosh ose te arrish ne nje perfundim ne lidhje me kete qe pe
    3-pasoja ne sjelljen ose veprimin tend, si psh merzi, ose thjeshte nje shprehje te mendimit, me fjale ose veprime.
    Dhe kjo teori nuk me eshte dukur shume bindese megjithese me e plote ose me e kuptueshme, sepse e redukton çdo gje ne procese te veshtrueshme fizike/materiale.

    Si populli i thjeshte nje quote nga Einstein:

    Body and soul are not two different things, but only two ways of perceiving the same thing.---Albert Einstein

    Trupi dhe mendja nuk jane dy gjera te ndryshme, por dy mënyra per te perceptuar te njejten gje. A. E

    Dhe kjo e fut Ajnshtajnin ne cilen nga kategorite e mesiperme? Ne Teoristet e Identitetit Mendje/Tru?

    ...vijon...
    Ndryshuar për herë të fundit nga gurl : 08-08-2005 më 13:26
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  11. #11
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anëtarësuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Do e bej pak rremuje kete teme me shprese qe di(i)kush qe mund ta kete qejf rremujen te perfshihet ne te, ose te vije ndonje si (hopefylly) Xhiko, Highlander and friends.

    Citim Postuar më parë nga xhiko
    A. Te Meditimi i Dyte Descartes thot se nuk mund të dyshosh që ti ke një Mëndje meqënëse edhe duke dyshuar ti je duke menduar, dhe të mendosh është të kesh Mëndje. Por, mund të dyshosh që ke trup. Atëhere, sipas ligjit të Leibniz, kemi Dualizëm përderisa Mëndja dhe Trupi nuk kanë të njëjtat veti.

    B. Te Meditimi i Gjashtë Descartes thot se objektet fizike kanë pjesë hapsinore (“spatial parts”, p.sh. truri mund të ndahet në pjesë të ndryshme). Truri ka pjesë hapsinore, Mëndja nuk ka pjesë hapsinore. Atëhere, kemi Dualizëm sipas Ligjit të Leibniz.

    Poashtu, Descartes thot se Trupi, dhe jo Mëndja, ka “extension” (shtrirje). Trupi zë vënd (fizik).

    Pyetje për ju: Ku qëndron problemi i k’tyre argumenteve?
    Argumenti i Descartes thene ne nje version tjeter dhe popullorçe:

    Vetem une dhe askush tjeter, mund ta di se çkam ne mendje.
    Çdokush, perfshi dhe une, mund te verejme trupin dhe ne kete rast edhe trurin.
    Pra mendja ime dhe gjendjet e mia mendore kane vetine te jene te fshehta per te gjithe, vetem une mund ti di.
    Ndersa persa i perket trupit dhe gjendjeve fizike (kra i thyer, gjakderdhje, syte blu..) nuk e kane kete veti, ato mund te dihen nga te gjithe.
    Sipas ligjit te Leibniz Mendja dhe Trupi jane dy gjera te ndryshme.

    Problemi i argumenteve:

    Foljet veprimet qe perdorim ketu jane shprehje te tilla si: besoj se, e di qe, nuk mund te mashtrohem nga * ....etj. jane folje qe me teper sesa vetite e diçkaje flasin per personin. Pra çfare une di, ose besoj, dyshoj, nuk mund te pashtrohem per mendjen me teper sesa veti te mendjes jane veti qe me perkasin mua.

    Do marim nje shembull (jo me te mirenjohurin H2O - Uje):

    Une e di qe vitamina C veç te tjerave te shton oreksin.
    Une nuk e di qe Acidi Askorbik (C6H8O6) te shton oreksin.

    Sipas Ligjit te Leibniz Vitamina C dhe Acidi Askorbik jane dy gjera te ndryshme.

    Ne te vertete jane e njejta gje.

    Shembulli eshte pak i thjeshte dhe jo i njejti qe ka perdorur Descartes dhe mund te duket sikur po manipulohet dhe po ia bejme me hile Descartesit, po te ishte gjalle mund te na jepte nje pergjigje te mire .
    Por ky shembull mjafton per te ilustruar se si mund te bejme te njejtin gabim me raste te tjere kur perdorim foljet e dhene me siper dhe foljen (nuk) mund të dyshosh , tek Argumenti A i Descartes. Kjo ndodh sepse kur perdorim foljet e mesiperme, si rezultat nuk kemi nje veti te asaj qe flasim por nje veti tonen, une di ose nuk di diçka, dyshoj ose nuk dyshoj per diçka...

    Argumenti B, me i veshtire per t'i hedhur balte, por shkurt teoristet e Identitetit Mendje/Tru mund te thoshin se perkufizimi i eshte bere i tille qe ne fillim mendjes, si diçka qe nuk ka veti fizike, dhe nuk te le ta provosh nese eshte i vertete ose jo me diçka fizike ne kete rast trurin...(Ndokush mund te na sqaroje me teper.)

    -------------------------
    * Me mbeti ndermend nga Descartes, per te treguar qe Gjeniu i Lig (Evil Genius) nuk mund te na bej te mendojme kur ne te vertete nuk po mendojme, nderkohe qe mund te na beje te besoje per ekzistencen e trupit nderkohe qe mund dhe te mos ekzistoje.

    Pyetje per ju: Cili eshte problemi i Problemit te Argumentit me siper. : )

    Me vone do vazhdoj me ndonje shembull nga Funksionalizmi. (megjithese ende i paplote, mungon ana pozitive ) dhe ndonje gje nga Ryle (pjesa me e bukur ishte historia me kuaj-hije qe jane brenda makinerive dhe i vene ne pune, dhe kater kuajt e vegjel brendi kalit te vertete ... si shume tallet me popullin ky. : D)

    Pershendetje dhe Bujrum!
    SG
    Ndryshuar për herë të fundit nga Hyllien : 13-08-2005 më 11:56
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  12. #12
    Perjashtuar Maska e Prototype
    Anëtarësuar
    10-05-2002
    Postime
    1,450
    Meqe jemi tek kjo teme ...gjithmone kam qene kurjoze te kuptoj se si arrin nje njeri te komandoje objekte pa i levizur ato me forcen e mendjes ? apo eshte thjeshte aftesia per te krijuar iluzion , dhe neqofte se eshte kjo e dyta si arrin te krijoje iluzion tek te tjeret ...cfare force mendore ben pjese ketu ...psh jane magjistare te ndryshem si David Koperfildi etjjj dhe kohet e fundit ka dale njeri me emer Chris Angel ky ben dhe nje tv show ku ben disa truke fantastike , jam kurjoze si ja arrin ai ti beje ato apo mos ndoshta ska lidhje me temen ...ksuh ka ndonje ide le te na e thote , per ne te tjeret qe sdime shume nga fusha te tilla

  13. #13
    Perjashtuar Maska e diikush
    Anëtarësuar
    12-07-2003
    Vendndodhja
    konaku i ri
    Postime
    2,069
    Citim Postuar më parë nga Evelyn
    Meqe jemi tek kjo teme ...gjithmone kam qene kurjoze te kuptoj se si arrin nje njeri te komandoje objekte pa i levizur ato me forcen e mendjes ? ....apo mos ndoshta ska lidhje me temen ...
    interesante eshte edhe ajo gje, por ska shume lidhje direkte me temen me duket...

  14. #14
    Perjashtuar Maska e Prototype
    Anëtarësuar
    10-05-2002
    Postime
    1,450
    le mos ket lidhje direkte mer ...e kanalizojm icik ...kush di ndonje gje le ta thote ket qe the ti e dija dhe vete un

  15. #15
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anëtarësuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Thashe ta bejme rremuje po jo kaq shume.

    Evelyn, pyetje interesante, por ashtu si e di dhe ti, nuk ka shume lidhje me kete teme.
    Do te ishte mire ta "kanalizonim" ne nje teme tjeter (te re nese nuk ekziston) ne Filozofi-Psikologji-Sociologji ose ndonje Forum tjeter te pershtatshem.

    Ato qe pyet jane thjesht iluzione dhe kane truket dhe tekniken e tyre.

    Sugjerim:
    3 postimet para, ky dhe postimet pasuese ne lidhje me Iluzionizmin te ndahen ne nje teme tjeter nga moderatoret.

    Pershendetje.
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

  16. #16
    R[love]ution Maska e Hyllien
    Anëtarësuar
    28-11-2003
    Vendndodhja
    Mobil Ave.
    Postime
    7,708
    Vazhdojme me rremujen brenda teme

    Funksionalizmi:

    Ndryshe nga teoria e identitetit ku gjendjet mendore barazohen me gjendjen ne strukturen e trurit, Funksionalizmi ve ne dukje se nevojiten edhe funksionet veç struktures.

    Funksionalizmi, nuk perqendrohet me ne çfare eshte nje gjendje mendore por çfare ben, çfare sjell, çfare shkakton nje gjendje mendore pra Funksionin e saj.

    Fjala Helm psh, nen nje fjale te tille mund te grupohen pluhur, leng gaz, me ngjyra te ndryshme ose pa ngjyre me ere te ndryshme... pra me veti te ndryshme prandaj nuk qendrojme ne vetite e tyre por ne funksionin e tyre. Funksioni qe kryen nje helm eshte demtini ose vdekja e organizmit. Çdo substance qe e kryen kete funksion quhet helm.
    Fotoksina psh qe eshte ne mode ne Shqiperi per udhetime vullnetare ne boten tjeter, merret nga organizmi, demton qelizat ne trup dhe shkakton dem ose deri dhe vdekje. Meqe funksioni i sa perputhet me perkufizimin e helmit ne e quajme helm. (Keshtu pra nese doni te provoni nese nje substance eshte helm...mos e shfini, provojini funksionin )

    Te marrim diçka mendore:

    Dhembja

    Sipas dualizmit dhembja do te ishte gjendje e brendshme qe mund te perjetohet vetem introspektivisht.
    Ndersa per funksionalistet ajo nuk eshte nje perjetim qe dhemb, dhembja eshte nje funksion, shkaktohet nga diçka dhe shkakton diçka.
    Dhembja perkufizohet si gjendja e brendshme e nje personi e cila shkaktohet nga demtime trupore dhe shkakton sjellje qe vijne nga dhembjet (psh. renkim, qarje...) Dhe ky funksion kryhet nga pjese te caktuara neurologjike, ne trurin tone.

    Ne fakt tema eshte pak me e ngaterruar (causal inputs/outouts, causal roles ) Ua le profesionisteve te shpjegojne me teper.


    Pershtypje personale per Funksionalizmin:

    Duke i shpjeguar si funksione dhe jo si gjera (things), Funksionalizmi i le gjendjet mendore dhe mendjen si diçka abstrakte duke mose kufizuar me rregullat fizike, por kjo nuk shpjegon natyren e gjendjeve mendore, te mendjes. Me te vertete qe keshtu si shpjegohet nuk ka shume vend per kritika dhe çdo gje duket ne rregull, por me duket sikur nuk thote asgje. Ose mbase une gabimisht pres per mendjen diçka te qarte fare si per trupin. Por me duket sikur jemi ne origjine, s'eshte thene asgje per mendjen vete, veç per funksionin e saj. Mbase kane te drejte Funksionalistet s'mund te themi gje per mendjen (dhe shpirtin).

    Pershendetje!
    "The true history of mankind will be written only when Albanians participate in it's writing." -ML

Tema të Ngjashme

  1. Përgjigje: 43
    Postimi i Fundit: 22-05-2013, 16:04
  2. Parailiret - Iliret - Arberit _M.Korkuti
    Nga BARAT në forumin Historia shqiptare
    Përgjigje: 3
    Postimi i Fundit: 02-10-2006, 20:53
  3. Një tezë greke: Problemi i çamëve myslimanë
    Nga DYDRINAS në forumin Çështja kombëtare
    Përgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 11-05-2006, 18:19
  4. Problemi i Mitrovices
    Nga dodoni në forumin Çështja kombëtare
    Përgjigje: 1
    Postimi i Fundit: 07-04-2006, 22:21
  5. Njeriu, problemi dhe Jezusi.
    Nga deshmuesi në forumin Komuniteti protestant
    Përgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 08-09-2002, 20:52

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund të hapni tema të reja.
  • Ju nuk mund të postoni në tema.
  • Ju nuk mund të bashkëngjitni skedarë.
  • Ju nuk mund të ndryshoni postimet tuaja.
  •