Incestet:
Marrdheniet seksuale midis personave qe, per shkak te natyres se marrdhenieve te tyre farefisnore, jane te ndaluar nga ligji ose zakoni prej martesave branda fisit. Per shkak se brenda kultures incesti eshte me shume nje cheshtje emocionale se sa legale, termi tabu ne shkencen njerezore - anthropologjike si universal, megjithese eshte impouar ndryshe ne shoqeri te ndryshme dhe dege te diturise provokon gjeresisht reagime te ndryshme nga nje shoqeri ne tjetren.
Duke folur ne pergjithesi, marrdhenia e afert gjenetike midis dy personave, me e forte dhe me e larte paditet tabuja dhe ndalohet. Diskurajohet marrdhenia seksuale midis tyre.
Me poshte, marrdhenia seksuale midis nje ati dhe bije, nje nene dhe biri, ose nje vella dhe nje oter eshte pothuaje e ndaluar. Marrdheniet seksuale midis nje ungji dhe mbese ose midis nje hallle dhe nipi jane gjithashtu tabu ne teresi, dhe marrdheniet midis kusherinjve te pare jane te ndaluara po ashtu ne disa shoqeri.
Tabu inceste pertej anetareve direkt te familjes mund te varen pafundesisht, sidoqofte, ne linjat martesore ne shoqerine ne Melanesia, per shembull, tabuja eshte zgjatur prej vellezerve biologjik dhe motrave per te permbajtur te gjithe te gjitha te ashtuquajtur vella moter te klasifikuar qe gjurmojne prejardhjen e tyre neperdrejt te njejtes linje martesore.
Me poshte, ne shoqerine Melanesiane incesti tabu perben nje dallim, midis personave - te gjithe prej te cileve mund te quhen kusherinj te pare ne Albania, Amerike, ose sistemet e lidhjeve familiare ne Europe - disa duke u shprehur me goje qe ndalohen si partnere seksual, te tjere te konsideruar si chifte ideal martesor. Nje tip i ndryshimte i konsiderimeve kulturore eshte deshmues ne traditat Balineze, te cilet mbajten lindjen e seksit te kundert binjak qe te kaste-ulnin partneret qe te beheshin deshmi incesti, bazuar ne besimin qe te rilindurit kishin mundesine te nderkryenin aktivitet seksual ndersa qene brenda ne miter. Binjaket e seksit te kundert lindur ne kasten e klases ne fuqi, sidoqofte, qene bashkuar te martoheshin. Besimet sich jane keto shkaktojen anthropologjistet kunder ngushtimeve biologjike shpjeguese per incestet tabu dhe te paraqesin pengesa te rrepta me fjalecaktime universale.
Asnjemepak, vetem disa shpallje pergjithesuese mund te behen:
1. Incesti eshte pothuajse i denuar universalisht dhe zakonisht shikohet me tmerr:
2. Rralle, anullime kulturore miratuese te incesteve tabu jane te ditura, nje nga me te paret eshte te qenet mbreteror moter e vella bashkim ky i imponuar martesor;
3. Pasi mardhenia e menjehershme biologjike zvogelohet, miratimi kunder intimitetit seksual mund te qetesohet ose shduket.
Ne anthropologji, shumica e rikerkimit per incestin permban analiza dhe interpretime te struktures, funksionit, dhe, ne nje grade me te ulet, origjinen e incestit tabu. Per shkencetaret e qenies njerezore qe jane te orientuar shoqerisht dhe biologjikisht, pyetja ndaj incestit, dhe pyetje te tjera te aferta te martesave jashte fisit dhe martesave brenda fisit, jane paresisht nje cheshtje e gjenetikes. Popullsite me njegjakesi te larte kane zvogeluar suksesin riprodhues dhe jane bere pellgje gjenetik per shrregullime te trasheguara.
Me fjale funksionuese, disa studiues e shohin incestin tabu si prezervimin e familjes nukleare prej dis-harmonise se shkaktuar prej xhelozise seksuale, dhe ky argument eshte zgjatur per tu aplikuar ne shpjegimin e rregullave te marteses jashte fisit.
Teoristet evolucionar argumentojne qe ndalimi i incestit perbrenda nje grupi dhe rregullave korresponduese te marteses jashte fisit i vene kusht meshkujve qe te kerkojne partner seksual martesor jashte grupit, atypari duke stabilimentuar aleanca funksionale me burrat e grupeve te tjere me te cilet ata kane kembyer - bere krushqi me femrat.
Nje teori tjeter, qe thekson socializimin, argumenton qe tabuja eshte nje metode e rendesishme per te vendosur rregull ne impulset erotike te femijet, duke i pergatitur ata qe te funksionojne me veprime te matura te kufizuara ne shoqerine e rritur.
Shpjegimi psikoanalitik i Sigmund Freudit spekulloi qe; tmerri i incestit prejardhur nga kombinimet e emocioneve ambivalente kundrejt familjes direkte te dikujt dhe deshirave te ndrydhura te ndaluara per te kryer akte seksuale me anetare familjar te seksit te kundert.
Studiuesit e sotem, ne atentatet e tyre per te mbajtur llogari ose per te gjetur origjinen e incestit tabu te panderprere, kane qene te plotkujdesshem per te menjanuar shpjegimet moniste, qofshin gjenetike, historike, ose sociale. Pyetja gjithashtu eshte ngritur nese nje fenomen bashkues incesti ekziston, duke sugjeruar qe vella e moter, nene e bir, dhe ate dhe bije, bashkimet seksuale mund te kuptohet dhe luftohen me mire kur dallohen teorikisht.
Enciklopedia Britanike.
Krijoni Kontakt