Shtatzania ne moshen adoleshente

[BvizioN]

Pershendetje

Kam pothuajse reth 8 vite ne Angli dhe me kam vene re se shume vajza ne moshen e mitur (13-14 vjeq) ngelin shtatezena dhe si rezultat vendosin te mbajne femijen.Shanset jane qe pas lindjes femija do merret nen kujdesin e sherbimit socilal nga pamundesija e nenes (qe faktikisht eshte femije per veten e saj) te ushtroje nje kujdesje te plote prinderore mbi femijen.Numri i vajzave adoleshnte qe ngelen shtaezena eshte gjithnje ne rritje,nuk jam i sigurte per vendet e tjera po te pakten ketu ne Angli.
Te tilla shtatzani jane plotesisht te paplanifikuara,thjesht rrjedhoje e seksit ku neglizhohen masat e mbrojtjes.

Si mendoni ju per nje dicka te tille? A eshte ne gjendje nje vajze ne moshe adoleshente te ushtroje kujdesje te plote prinderore tek nje femije? Dhe a mund te arrije ky femije te marre nje edukate familjare ne nje nivel te njejte me femijet qe rriten nga Nenat e rritura.

Duke mos harruar qe baballaret e ketyre foshnjave shumicen e rasteve ngelen anonim !!

[*~Rexhina~*]

Jo vetem ne Angli, por edhe ketu ne Amerik jan me shumice. Qe s'jane ne gjendje te rrisin femijen tamem ne ate moshe nuk diskutohet. Nje 13-14 vjece s'eshte ne gjendje te perballoj gjithe detyrimet qe vijn kur ke nje femije, vec neqoftese prinderit e ndihmojn dhe e rrisin femijen vete. Saper baballaret nuk cuditem qe zhduken, pasi edhe femrat do benin te njejten gje neqoftese mashkulli do kishte mundesi te linde nje femije ...ne ate moshe logjika e nje adoleshentit/adoleshentjes s'eshte e zhvilluar prandaj dhe tentojn te bejn dicka qe kan per te penduar kur te shikojn konsekuencat e veshtira qe do vijn.

[Piranha]

ketu ne Itali kjo situate eshte pak me e permbajtur dhe nenat adoleshente me femije jane ne numer te vogel....
eshte absurde qe nje femije 14-16 vjec (ndoshta dhe me shume) te rrisi nje femije tjeter ne menyren e duhur.....te rrisesh nje femije ne radhe te pare duhet shume responsabilitet/pergjegjesi, gje qe femijet adoleshent nuk e kane.....ketu nje rol te madh kane dhe gjysherit te cilet gjenden para nje fakti te kryer dhe nuk terhiqen dot mbrapa...mbetet detyre e tyre te edukojne dhe te kujdesen per bebat...

[Kërçovare1]

Sic tha edhe Rexhina, keto raste jane te shumta ne Amerike. Normalisht se nje vajze adoleshente nuk mund ta rrise dhe edukoje femiun si nenat e rritura. Ato vete akoma nuk jane ne gjendje te kujdesen per veten e tyre e lere me te marrin rolin e nje nene me kuptimin e plote ne fjales.
Ketu bile, qeveria u ndihmon shume nenave te pamartuara dhe ato e shfrytezojne rastin. Pra qeveria ua pagon te gjitha, banese, ushqime, daycare... dhe ne fund te vitit marrin bonus nga taxat pse kane femije. Edhe pastaj behen si per gjynah, nje, dy, tre thote "I am a single mom!" Po vete ke zgjedhur ashtu, e ke nga mendja yte. Nese ndonjeres i ka vdekur burri, apo eshte ndare apo ndonje fatkeqesi tjeter eshte tjeter gje, por kjo eshte nga mendjelehtesia. Duhet te mendohesh mire perpara se te sjellesh nje foshnje ne kete bote.
Kurse ne te tjeret qe jemi single u keputem duke punuar dhe te vjen inate kur e sheh se sa taksa ke paguar. Kjo me duket shume e padrejte...

[R2T]

Sic tha edhe Rexhina, keto raste jane te shumta ne Amerike. Normalisht se nje vajze adoleshente nuk mund ta rrise dhe edukoje femiun si nenat e rritura. Ato vete akoma nuk jane ne gjendje te kujdesen per veten e tyre e lere me te marrin rolin e nje nene me kuptimin e plote ne fjales.
Ketu bile, qeveria u ndihmon shume nenave te pamartuara dhe ato e shfrytezojne rastin. Pra qeveria ua pagon te gjitha, banese, ushqime, daycare... dhe ne fund te vitit marrin bonus nga taxat pse kane femije. Edhe pastaj behen si per gjynah, nje, dy, tre thote "I am a single mom!" Po vete ke zgjedhur ashtu, e ke nga mendja yte. Nese ndonjeres i ka vdekur burri, apo eshte ndare apo ndonje fatkeqesi tjeter eshte tjeter gje, por kjo eshte nga mendjelehtesia. Duhet te mendohesh mire perpara se te sjellesh nje foshnje ne kete bote.
Kurse ne te tjeret qe jemi single u keputem duke punuar dhe te vjen inate kur e sheh se sa taksa ke paguar. Kjo me duket shume e padrejte...

Keshtu eshte kur lejohen adoleshentet te futen forumeve, do flasin kodra pas bregut. Po c'banesa e ushqime moj derdimene, po linde kalamaj nen 18 vjec dhe nuk ke prinder te garantojne kalamanin, femijen e marin Sherbimet Sociale dhe ritet ne "foster parents".
Tu degjosh juve del ne konkluzionin se 2 ne 3 femra kane kalamaj qe ne 13 vjec. Me ngadale ate fjalen "shume", raste ka por mbeten pjese e nje pakice popullsie. Zakonisht llumi i shoqerise, si zezaket, emigrantet e ndonje red-neck andej nga mesi, edhe mundet, por per bazen e popullsise ky fenomen eshte i ralle.
Me folke ti per taksa?? Mos o zot. Sa jane ato taksat vjetore te tuat? $12,000 ne vit. Me aq u mbaka Policia, Shteti, ushtria, Spitalet, Veteranet e pastaj ju dhane ketyre adoleshenteve?? Te flasin ata qe paguajne miljona dollare ne vit takse edhe mundet po ju qe paguani qiqra?? Pastaj zonja Kercovare, te njejten gje mund te thone dhe Amerikanet per Shqiptaret qe perdorin Sherbimet Shendetsore falas. "Erdhen nga bitha e lopes , e ne po paguajme taksa per ti mbajtur me doktore" Me aq taksa sa paguan ti ne vit e nderuar mund vetem te heqesh 3 dhemballe Shqiptari ne vit. Llogarit pastaj rrogat e punonjesve te Emigracionit qe duhet te meren me dokumentacionin e Shqiptareve, Policine qe duhet ti mbaje keta Shqiptare etj etj etj.... E per keto kush paguan moj Kercokare? Amerikanet...... E pse nuk bejne ze Amerikanet?? Sepse kuptojne me teper se ty.
Sepse qe neser ky femije mos katandiset si nena e vet, duhet qe sot te kete nje jete normale, te mbaroje nje shkolle, e te kete aq buke ne shtepi sa mos detyrohet te vjedhi. Keshtu neser ty e kalamajve te tu nuk do u bjeri me ne qafe si nena e tyre, ti sot. E qe sot te kete jete normale te gjithe ne duhet te paguajme. E te gjithe ne duhet te paguajme per ata Shqiptare/ emigrante qe futen ne Amerike me shpresen se neser do jene te afte te paguajne po ato taksa qe paguajme ne sot te na mbajne me pension. Amerika, Kercokare, eshte e rrumbullakte, ai qe ka me teper sot do kete me pak neser, e qe jeta e tij te jete stabel ai duhet te investoje tek dikush tjeter qe neser do i ktheje borxhin e sotem.
Tani ik bej detyrat e shtepise, e boll u hoqe si goce e ndershme, se jetes nuk i dihet, neser dej mund te te zeje rrugen ndonje gaxhgaun te kthesa e shkolles, dhe behesh dhe ti nene ne 16 vjec.

[Kërçovare1]

R2T, falemnderit shume per mundimin qe ke dhene te me gjykosh dhe me vjen mire qe ditke kaq shume per mua! Nje here me quan "zonje" e pastaj "16 vjecare"...
S'dua te diskutoj me shume vec e them qe ndoshta s'me ke kuptuar per cfare flisja (kerkoj falje nese s'isha aq e qarte) dhe komenti yt ka marre nje kahje krejt tjeter.

[shkodrane82]

Nuk e di se ke mund te quani ju nena te rritura dhe nena te reja. Ky fenomen ndodh pak vetem jashte shteti, pasi ne Shqiperi i fejojne martojne te mjerat
vajza qysh 14 vjece dhe behen me femi. E perkushtimi per femijen njelloj eshte
si e re si e vjeter.
Ajo nene qe do te jete e perkushtuar me femine eshte pa pase nevoje per asnje
faktor qe e ben te jete ndryshe.
Ah po dakort jam qe duhet te perdoren masa parandaluse per keto pune pasi eshte mundesia ekonomike qe i ben keto femije te rriten keq.
Dhe seshte e thene qe vajzat nga familje te shthurura mbesin shtatzene..absolutisht.
Cdo kush e ka nje Bf dhe si nje si 10 puna njesoj eshte.

[D&G Feminine]

Zakonisht llumi i shoqerise, si, emigrantet e ndonje red-neck andej nga mesi, edhe mundet, por per bazen e popullsise ky fenomen eshte i ralle.
.

hi llumi

[TikTak]

Tamom e ka R2t jevgat lindin qi 15 vjec

[Xhuxhumaku]

Tamom e ka R2t jevgat lindin qi 15 vjec

Ule, ule nje cik Tik Tak-o

Se tani pjellin me shpejt .

e kane ul rekordin. 15 tani "pjellin ose deshtojne te bardhat"...

[TikTak]

Po 15 vjec jane kalamoj me lujt me kuklla mer daj. Ku o mer ai dulla

[R2T]

hi llumi

Sa e ndjeshme je dhe ti. E kishim fjalen per emigrantet qe vine andej nga jugu.....

[*~Rexhina~*]

Ule, ule nje cik Tik Tak-o

Se tani pjellin me shpejt .

e kane ul rekordin. 15 tani "pjellin ose deshtojne te bardhat"...

ke te drejt


se di ku e degjova apo lexova por ne vitet 1970-80-tat adoleshentet kishin me shume marredhenie seksuale se tani...pra eshte pakesuar njecik over the years

dhe nje gje tjeter qe me erdhi ndermend ne kete teme
sa shume divorcime qe ka ne amerik (se di per vendet e tjera)...por ne klas te tete kur na pyeti mesuesja kush ka prinder te divorcuar, pothuajse 75% te klases ngriten doren

[mario_kingu]

hello un kam pat nje shoqe kur jetjoja ne athin jemi rit bashk ajo ngeli shtatzane nga nje cun nga vlora kshu qe ai iku kjo ishte 16 ai ishte 22 so ai iku i tha sdua tja di po ajo ariti ta ris fmin me familjen e saj pak skrific po tani ehste mir eshte e martuar me shokun tim me te ngusht edhe she be fine so varet nga familja qe ke po qe seshte mir te ngelesh shtatzane seshte ajo dihet te mendoj un te behesha baba 18 papapapapappa un e kisha mendjen tek comp edhe topi bilardo :Phahhahaha mos cani kok se i sjell jeta ato gjera pa prtitur

[i_pakapshem]

Nuk e di se ke mund te quani ju nena te rritura dhe nena te reja. Ky fenomen ndodh pak vetem jashte shteti, pasi ne Shqiperi i fejojne martojne te mjerat
vajza qysh 14 vjece dhe behen me femi. E perkushtimi per femijen njelloj eshte
si e re si e vjeter.
Ajo nene qe do te jete e perkushtuar me femine eshte pa pase nevoje per asnje
faktor qe e ben te jete ndryshe.
Ah po dakort jam qe duhet te perdoren masa parandaluse per keto pune pasi eshte mundesia ekonomike qe i ben keto femije te rriten keq.
Dhe seshte e thene qe vajzat nga familje te shthurura mbesin shtatzene..absolutisht.
Cdo kush e ka nje Bf dhe si nje si 10 puna njesoj eshte.

lal mos e ngatrro afganistanin me shqiprine, skam digjuar une ndonjehere ne shqipri ti fejojne kalamjte qe 14 vjec

sa per temen do te thoja qe ato vajza qe thoni ju qe bejne kalamaj kur jane 14 vjec nuk jane shumica, sa per djeni mosha mesatare kur shumica e adoleshentve ne amerike e humbin virgjerine eshte 16 vjec, prandaj ky fenomen qe thoni ju nuk eshte aq i perhapur sa thoni ju.

sa per ato qe ndodh eshte fatkeqsi, dhe zakonisht kalamajte kane difekte te shum llojshme (si fizike e mendore), thjesht per faktin qe trupi i nje 14 deri 16 vjecare nuk eshte i pjekur akoma te mbaje femije.

Sa per ndalimin e ktij fenomeni, per mua ka te bej shume edukata qe merr femija ne familje.

[shkodrane82]

Ke kohe qe ke ike prandaj. Ti habitesh kur degjon raste sesi i fejojne vajzat
vetem se eshte rast i mire. Nuk po them per ato prinder qe kane dy pare mend, po them per ate popullsine e lanun apo pak fshatareske qe ben veprime te tilla.

[i_pakapshem]

po mire pra se e fejon vajzek nje koplikas qe me 14 vjec, nuk dmth se te njejten gje bejne dhe shkodranet

[shkodrane82]

Ka ra gjysa e Koplikut, Dugagjinit, Thethit etj etj ne Shkoder o lum Miku..lol.

[Xhuxhumaku]

E shitura

E Enjte, 11 Gusht 2005

Vajzat ne Has tradicionalisht blihen nga burrat. Kush jep me shume, e merr per nuse vajzen me te bukur

Gjergj Filipaj

Kastriot Jahaj

Fshati Mazrek (Has) - Ajo e di shume mire se si i eshte aranzhuar martesa. Megjithekete nuk e kundershton ate per shkak te tradites arkaike, qe kryefamiljarit i jep te drejte te plote qe te zgjedhe ne emrin e saj. Nusja 17 vjecare nga fshati Mazrek te dielen e kaluar e ka lene shtepine e babait te saj per te shkuar tek burri, me te cilin do ta kaloje jeten. Si edhe cdo femer tjeter hasjane e gatshme per martese, ajo eshte “blere” nga burri i saj, i cili supozohet si nje shume te caktuar eurosh qe ia ka dhene babait te saj si demshperblim qe po ia merr vajzen nga shtepia.

Edhe pse te gjithe e dine per kete, te rralle jane ata qe e pranojne publikisht fenomenin e blerjes se nuseve ne Has, tradite kjo qe daton shume kohe me pare. “Hala po i blejne, edhe na qashtu po i shesim”, tregon duke qeshur Sadije Martinaj nga Prizreni, halla e vajzes, e cila dilte nuse te dielen. Blerja per martese e vajzave atraktive hasjane, sipas Sadije Martinajt, po vazhdon edhe ne ditet e sotme, kur ofertat me te mira vijne nga djemte qe jetojne ne Perendim. Sa me e mire dhe fisnike te jete vajza, atehere edhe cmimi eshte me i larte.

“I shesin nga 3, 4 e 5 mije euro, po morre si jo”, tregon Sadije Martinaj 55 vjece, e cila burrin e saj nuk e ka njohur deri ne diten e marteses. Sadija eshte nga grate hasjane, qe e ka pasur fatin te martohej poshte ne Prizren, duke jetuar keshtu nje martese me te lehte, sesa te martohej diku lart ne njerin nga fshatrat e humbur te rajonit te Hasit.

“Krejt po i begenisin paret, nuk thote kush jo”, sqaron ajo, duke shtuar se ne ditet e sotme fenomeni i blerjes se nuseve ka filluar te jete me i rralle, sidomos pas luftes se vitit ’99-te.

Me gjithe pohimin se vajzat ende blihen, ajo as nuk pohon, por as nuk e mohon nese mbesa e saj eshte blere nga burri i saj.

Fisnikeria e femrave hasjane shekuj me pare matej me ndonje are pjellore apo edhe me disa krere gjedhesh, nder me te mirat ne fshat. Ne Has, qe nga vitet 50-te te shekullit te kaluar, per te pasur nje nuse fisnike, duheshin paguar para te thata babait te vajzes, ne menyre qe martesa te realizohej me sukses. Shuma te ndryshme prej disa mijera eurosh, vazhdojne te jepen per t’ia blere doren vajzes se deshiruar.

Jo pak dashuricka vajzerore jane thyer ne ankandet hasjane te blerjes se nuseve, ku oferta me e larte shpesh nuk ka ardhur nga simpatia e vajzes, por nga me i pasuri ne fshat, i interesuar per t’u martuar.

Skllavopronaret e nuseve

Dhurata e mikut, sipas hasjaneve, nuk fle si duhet derisa nuk kompensohet me nje dhurate tjeter. Dhenia e dores se vajzes tek hasjanet gjithmone duhet ta kete edhe barazvleren financiare. Keshtu thote tradita e vjeter e Hasit, ku per cdo vajze, qe shkon nuse jepen shuma te majme eurosh nga babai i dhendrit, i cili ne kete menyre e demshperblen babain e vajzes, qe po ia jep vajzen per djalin e tij.

Kjo tradite ne Has ka ekzistuar qemoti dhe do te ekzistoje perhere, pohojne dy mesitet e njohur te fshatrave Mazrrek dhe Gjonaj. ”Babai i djalit gjithmone i ka dhane dicka babes se vajzes”, rrefen Halil Jahaj, 63 vjec, nga fshati Mazrrek i Hasit, sipas te cilit historia e cuditshme e blerjes se nuseve me para ne Has ka nisur ne fillimin e viteve 50-te te shekullit XX-te. Deri atehere dora e nuses nuk eshte paguar me para, por me mjete te tjera, pavaresisht nga rrethanat ne te cilat eshte lidhur martesa.

”Jane dhane pare per vajza ne Has, vallahin deri ne 10 mije marka, sa e maj mend une”, pohon plaku Halil, i cili pershtatej per mrekulli me ambientin piktoresk ne Mazrek, teksa e mbeshtillte nje cigare me duhan kacak.

Historia e shitjes dhe blerjes se vajzave te mira dhe te shendosha per martese, sipas plakut Halil, zanafillen e ka tek dhenia e vajzave per martese ne fshatra larg qyteteve, ku jeta ishte e ashper dhe e veshtire per t’u perballuar. Sipas tij, kur djali ka qene nga nje fshat i larget, atehere ai eshte dashur qe te paguaje me shume sesa po te ishte nga ndonje fshat ne rrafsh.

“Me ia la babes qe po ia marrin vajzen per gru i kane dhane dicka, se ia merrshin vajzen prej shpise”, sqaron plaku, duke theksuar se me kalimin e kohes nga dhuratat e ndryshme ka filluar qe te perdoret edhe parja ne kompensimin e babait te vajzes.

“Kane pas nevoje me i lane dicka bakshish”, pohon plaku i ulur nen hijen e arres ne oborrin e shtepise se ndertuar me majen me te larte te kodres se fshatit Mazrek. Shumat e blerjes se nuseve, sipas tij, ndryshojne qe nga gjendja financiare e familjes se djalit e deri tek bukuria dhe fisnikeria e vajzes, e cila shpesh edhe e ngrit lart cmimin per t’u martuar me te.

”Sa e di une, cmimi ka shku nga 2 mije ero deri tek 5 mije ero ma shume une s’e di”, pohon plaku Halil, i cili, sipas fshatareve, vete ka qene negociator me eksperience te madhe ne lidhjen e martesave te stimuluara nga dhenia e parave.

Por, Halili si diplomat i lindur nuk e pa te vendit qe te flase per kete gje, derisa intervistes kohe pas kohe i jepte ngjyrime patriotike.

“Ka leviz parja”, thote ai shkurt me nje qeshur enigmatike. Vecmas parave qe jepen per doren e vajzes, nje shume modeste i ofrohet edhe mesitit, i cili shpesh arrin te fitoje edhe nga 500 euro nga nje kurdisje e marteses, pohojne disa nga banoret e fshatit Mazrek.

Vecmas kesaj, mesiti simbolikisht ka fituar dhurate nje pale corape ose nje kemishe po nga baba i vajzes. Halil Jahaj tregon se ne ditet e sotme vajzat po i zgjedhin vete burrat dhe po e rrallojne fenomenin e blerjes se nuseve me para ne dore.

Blerja e nuseve, sipas Sevdije Ahmetit, aktivistes per mbrojtjen e te drejtave te grave, eshte nje fenomen i turpshem, qe duhet nderprere menjehere. Ahmeti pohon se “nder interesat e gjinise mashkullore eshte qe t’i heqin qafe femijet e gjinise femerore”.

Sevdije Ahmeti tregon se per disa njerez Kanuni i Leke Dukagjinit eshte me i rendesishem sesa ligjet e reja, qe i mbrojne te drejtat themelore te femrave kosovare.

“Preferohen me shume djemte sesa vajzat, sepse mendohet se vajzat jane ngarkese per familjen, por kjo eshte gabim sepse pa femren nuk ka ripertrirje”, thote Ahmeti, duke shtuar se pikerisht lindja e femijeve eshte vlera e femrave

“Ne emer te pajes jepen pare”, pohon ajo shkurt, duke permendur nje rast kur ne Podujeve per doren e nje vajze jane dhene 11 mije e 100 euro, para te cilat pas ikjes se vajzes nga burri jane kerkuar mbrapa nga familja e dhendrit. “Kjo lidhet me teper me mosrespektimin e te drejtave te femrave”, tregon Sevdije Ahmeti, duke bere thirrje qe, vajzat me mos te blihen me para kur martohen.

Me gjithe faktin se shitja e nuseve nuk eshte nje gje e moralshme, Destan Kabajshaj, 43 vjecar, nga fshati Gjonaj, tregon se shitja e nuseve mund te sjelle fitim te mire si per baben e vajzes ashtu edhe per mesitin ndermjetesues, i cili eshte ai qe e kryen punen pas perdes.

“Daja eshte personi kryesor ne kurdisjen e marteses”, thote Destani, duke mos e fshehur gazin kur flet per martesat, ku nuset blihen me para. Mesiti, sipas tij, e kerkon nje person qe mund ta lidhe me dajen e vajzes dhe i sillet atij duke u munduar t’ia mbushe mendjen qe, djali i nje te njohuri do qe te martohet me mbesen e tij.

“Nese daja thote po, atehere kjo pune asht e kryeme”, pohon Destani, duke shtuar se per t’i martuar vajzat me djem te caktuar jane paguar deri ne 5 mije euro. Nderkaq, ai kujton nje rast kur ne Gjonaj, fshatin e tij te lindjes, nje burre i ka dhene 30 mije marka gjermane per t’u martuar me nje vajze qe ai e pelqente shume. Destan Kabashaj tregon se blerja e nuses eshte nje zakon i lashte ne rajonin e Hasit, zakon ky qe, sipas tij, eshte keqperdorur dhe bastarduar nga njerez, qe po perfitojne para te majme nga martesat e vajzave hasjane.

Ferdi Limani

ferdi.limani@gazetaexpress.com

gjergj.filipaj@gazetaexpress.com

kastriot.jahaj@gazetaexpress.com

Korrieri.

[i_pakapshem]

Ka ra gjysa e Koplikut, Dugagjinit, Thethit etj etj ne Shkoder o lum Miku..lol.

prap njifen shkodranet e vertete

p.s. cuni tezes martohet sot ne shqipri, ene shkoi e mori nusen dje ne shkoder e boni tamam me zakon :P