"Buldozeri" i Pavaresise se Kosoves : Shtetet e Bashkuara te Amerikes
nga BEQIR SINA, Capitol Hill -Washington D.C
"Status para Standarteve?!" apo "Standarte para Statusit?!".
"Rayburn House Office Building"- Washington D.C.: Pavaresia e Kosoves, ishte tema kryesore, e cila, dominoje ne te gjitha kendeveshtrimet per me se pese ore, ne nje debate te "zjarrete" ne Kongresin Amerikan, nga perfaqesuesit e shtetit amerikan, perfaqesues te Qeverise serbe, perfaqesuesve te Kosoves, dhe te nje institucioni prestigjoz jo qeveritar amerikan Institutit Amerikan per Paqe. Senaca e degjimit, u zhvillua dje, ne Capitol Hill - Komitetin per Marredhenie Nderkombetare - te Kongresit, te Merkuren me 18 Maj 2005. Ne senacen degjimore moren pjese rreth 20 kongresmen amerikan, antare me poste keta, ne Ligjastaturen e 109-te, te Komitetit per Marredhenie Nderkombetare te Kongresit . Ky degjim nder me te medhat e mbajtur ndonjeher kohet e fundit, ishte i ndare ne tre panele. Ai filloj me oren 10:30 te mengjesit me kohen e ketueshme, ne 2172 Rayburn House Office Building ne Washington, dhe perfundoj me oren 13:30 te pasdites
Seanca degjimore kushtuar Pavaresise se Kosoves ose e quajtur ndryshe me gjuhen diplomatike, Statusi final i Kosoves, ishte i perqendruar ne moton : "Status para Standarteve" apo "Standarte para Statusit". Ne panelin e pare debatuan ndihmes-sekretari amerikan i Shtetit per çeshtje politike, Nicholas Burns dhe ish sekretarja e kandidatit per president zonja Ricardel. Ne panelin e dyte deshmuan Ipeshkvi Mark Sopi, At Lush Gjergji, Ph.D., Ardian Gjini dhe Shirley Cloyes DioGuardi. Ne panelin e trete deshmojne ne kete seance, zoti Daniel Serwer zvedespresident dhe Drejtor per Paqe dhe Stabilitet ne Institutin Amerikan per Paqe, ish Ambasadori grek ne Washington D.C: Rondos, zedhenesi i presidentit serbo-malazes ne SHBA-s Juriceviq, prifti katolik nga Beogradi Djordeviq dhe biznesmeni shqiptaro - amerikan Hajdar(Harry) Bajraktari.
Paneli i Pare:
Ne panelin e pare ne kete seance dy perfaqesuesit e Qeverise amerikane Ndihmes-sekretari amerikan i Shtetit per çeshtje politike, Nicholas Burns dhe ish sekretarja e kandidatit per president zonja Ricardel, paraqiten disa nga pikepamjet e Qeverise amerikane, lidhur me zgjidhjen e statusit te Kosoves. Burns dhe Ricardel gjate deshmise, shfaqen hapur dhe dhane sinjalet e para, per nje riperteritje te fokusimit te administrates se Bushit mbi statusin e ardheshem per Kosoven. ShBA-,s tha Burns qe ne fillim se do te bashkepunojne ngushte me BE-ne dhe OKB-ne ne procesin e statusit.
Ndihmes-sekretari amerikan i Shtetit per çeshtje politike, Nicholas Burns, i kushtoje rendesi te veqante asaj se SHBA do te bashkepunoje me BE-ne dhe OKB-ne ne procesin e statusit, duke e pershkruar ato sikur" jane njera dore dhe SHBA-s dora tjeter", ne zgjidhjen perfundimtare te statusit final.
Ai tha, se tash duket se koha ka ardhur per negociata mbi statusin final te Kosoves, pa marre parasysh nje vleresim qe pritet te behet nga Kombet e Bashkuara, rreth progresit te shenuar drejt normave demokratike. Ai tha se statusi aktualisht i papercaktuar i Kosoves, nuk eshte me i pranueshem.
"Kosova, eshte ndoshta çeshtja me e veshtire qe mbetet per t'u zgjidhur ne rajon. Ne besojme se status quo-ja e statusit te papercaktuar te Kosoves, eshte e paqendrueshme, e padeshirueshme dhe e papranueshme. Nuk kenaq asnje nga palet dhe asnje nga rajoni," tha Burns. Por edhe nese standardet e permendura me siper kane perparuar sa duhet apo jo, ne mendojme se Kosova eshte pjekur per negociata. Sipas tij, Kombet e Bashkuara pritet te bejne me vone kete vit vleresimin e permbushjes se standardeve te percaktuara nga bashkesia nderkombetare, ne veçanti perkushtimin per mbrojtjen e te drejtave te pakices serbe.
Por edhe nese standardet e permendura me siper kane perparuar sa duhet apo jo, ne mendojme se Kosova eshte pjekur per negociata. Nese ky vleresim eshte pozitiv, dhe ne kemi besimin se do te jete pozitiv, atehere ne do t'i kerkojme Kofi Ananit te caktoje nje zyrtar te larte evropian ne vjeshte i ndihmuar ky edhe nga nje diplomat i larte amerikan qe do te caktohet nga presidenti Bush per te kryer bisedime per statusin perfundimtar," tha Burns.
"Ne duhet te perfundojme punen per sheshimin e konflikteve qe nuk i ka lejuar vendet e Ballkanit te shenojne perparim politik dhe ekonomik ashtu si fqinjet e tyre. Ne dhe aleatet po hyjme ne nje faze te re ne politiken tone ndaj Ballkanit, nje faze qe synon te pershpejtoje integrimin e ketij rajoni ne familjen evropiane dhe institucionet euro-atlantike. Sekretarja Rajs, tha zoti Burns, me ka kerkuar te shkoj ne Serbi, Mal te Zi dhe Kosove si dhe ne Bosnje ne fillim te muajit te ardhshem per te ritheksuar angazhimin e Shteteve te Bashkuara per te ndihmuar ne zgjidhjen e problemeve te rajonit si dhe per te nxitur udheheqesit vendore te bejne perparim me te madh ne ne çeshtjet e pazgjidhura," tha nensekretari amerikan i shtetit.
Burns tha se nuk do te jete e lehte te arrihet nje marreveshje lidhur me statusin e ardhshem te Kosoves. Beogradi ka paraqitur poziten e tij ku kerkon qe Kosoves t’i njihet me shume se autonomia, por me pak se pavaresia. Popullsia shqiptare e Kosoves kembengul per pavaresi te menjehershme dhe pa kushte. Gjetja e nje kompromisi ndermjet ketyre qendrimeve do te jete nje sfide e veshtire.
Burns tha se Shtetet e Bashkuara mendojne se procesi duhet te udhehiqet nga nje figure e larte politike evropiane, e emeruar nga OKB-ja ne konsultim me Grupin e Kontaktit. Shtetet e Bashkuara, tha ai, do te ofrojne nje diplomat te larte amerikan si zevendes te tij dhe sekretarja e shtetit Rice po shqyrton kandidaturat e mundeshme per kete post.
Roli i Beogradit ne kete proces, theksoi nenskretari amerikan i shtetit, duhet te jete angazhimi i vazhdueshem dhe konstruktiv. Çdo vonese e panevojshme ose pengese do te na bente te rishikonim rolin e Beogradit. "Ne, tha zoti Burns, i bejme thirje Beogradit te mbeshtese serbet e Kosoves per t’u kthyer ne Parlament dhe per te rifilluar pjesemarrjen e tyre ne institucionet dhe jeten politike ne Kosove, duhe i dhene fund izolimit te imponuar nga Beogradi". Cilido qofte statusi perfundimtar i Kosoves, Beogradit do t’i duhet te pranoje ndryshime krahasuar me situaten para vitit 1999. Procesi per percaktimin e statusit perfundimtar te Kosoves u jep mundesi Shteteve te Bashkuara te ndihmojne Serbine te kthehet ne gjirin e Evropes ku i takon te jete, tha nensekretari amerikan i shtetit Nik Burns ish ambasadori i SHBA-ve ne Athine, aktulishte perfaqesuesi zyrtar i Qeverise amerikane, ndihmes-sekretari amerikan i Shtetit per çeshtje politike.
Paneli i Dyte :
Ipeshkvi i Ipeshkvise se Kosoves, Imzot Mark Sopi, gjate deshmise ne Kongresin Amerikan, tha se Shikoni, lufta ne Kosove eshte e paparnueshme te quhet lufte fetare. Ajo tha ai nuk ka qene as lufte nderetnike dhe as fetare, por ka qene diçka me teper, qe do te thote, politike. Politike, sepse edhe populli i Kosoves, si çdo popull tjeter, deshiron te kete liri, si popujt e tjere, te jetoje dhe te veproje ne liri. Ngaqe e ka deshiruar kete, ka arritur deri ne konflikt. Per nje lufte fetare kurrsesi nuk mund te flitet, pasi nuk ka patur diçka te tille, per te cilen do te kishim aluduar se ka qene lufte fetare. Keshtu qe u shpreh Imzot Mark Sopi , Pavaresia e Kosoves eshte solucioni qe prodhon vetem paqe e siguri jo vetem per Kosoven, por per rajonin dhe mbare Evrope, e boten
Dr.don Lush Gjergji nga Kosova, prifti katolik shqiptar, zv/Ipeshkvise Shkup-Prizren, e filloje deshmin e tij ne kete seance degjimore, duke treguar origjinen e Nene Terezes, dhe mbi shkrimet etija reth biografise se saj. Ndertetjera ai tha se :"Nga historia dhe eksperienca jo rastesishte tek shqiptaret lindi dhe doli e Lumja Nena Tereze Bojaxhiu, e cila, nga pervoja familjare, famillitare, fetare dhe kombetare e kuptoi univesalizimin, plularizmin, bashkimin ne dallime, dhe fuqine e fese dhe frymezimin e dashurise tejkalonte çdo kufi dhe ndasi ne mbare boten.
Kosova, si model bashkepunimi, bashkejetese, dialogu, faljeje, pajtimi, eshte sfide e jona por edhe e miqeve tane, pra e gjithe atyre qe jane ne Kosove per te miren e perbashket. Me zemer falemderoje kryetarin Hyde, kongresmenin Lantos, e Rohabarcher, dhe te gjithe antaret e tjere per vemendjen. Zoti ju bekofte! Zoti e bekofte Ameriken! dhe Zoti i bekofte te gjithe njerezit e Kosoves dhe botes, perfundoj fjalen e tij Don Lush Gjergji PhD Parson and Vicar General - Catholic Church.
Perfaqesuesi i Qeverise se Kosoves, Ministri i Mjedisit dhe Planifikimit Hapesinor, z. Ardian Gjini, tha se eshte nje pervilegje e madhe dhe krenari te deshmoje para Kongresit Amerikan. Vendi im Kosova, i gjithe populli i saj paguan mirenjohjen e larte dhe respektin per Shtetet e Bashkuara te Amerikes, per demokracine amerikane dhe popullin e saj. Nesaj te rolit dhe kontributit tuaj ne kemi zhvilluar zgjedhje demokratike te cilat kane qene model ne rajon si te lira, te drejta, e te ndershme. Te njohura keto nga te gjitha partite dhe nga te gjithe vezhguesit ndekombetar.
Shirli Cloyes - DioGuardi keshilltare e çeshtjeve Ballkanike prane Lidhjes Qytetare Shqiptaro- Amerikane, e fokusoj deshmin e saj tek vitaliteti i intereseva te SHBA-ve, ne Ballkan. Éshte ne interes vital te SHBA-ve, te tregojne se me te vertet mbeshtesin demokratizmin e te gjithe shoqerise, ne ato vende qe dolen nga rregjimi komuniste dhe ultranacionaliste. Interesat vitale te SHBA-ve jane tek progresiviteti i popullit shqiptar ne zemer te Evropes. Gjithashtu eshte ne interes te SHBA-s, te mbeshtes lirine dhe zhvillimiet demokratike ne Shqiperi. E cila ka nje popull nga me pro-perendimor, pro -amerikan nga te gjithe popujt e JugLindjes se Evropes. Kjo tha ajo u deshmua edhe pas ngjarjve te 11 shtatorit 2001 edhe ne koalicion nderkombetar kundra terrorizmit. Kur shume serbe, sllavo maqedonas, greker dhe ruse vallezonin rrugeve te kryeqyteteve te tyre, shqiptaret derdhinin lote e luteshin me qirinje duke thene "We are with you"
Paneli i Trete:
Ne panelin e trete qe deshmoje ne kete seance, i pari e mori fjalen zoti Daniel Serwer zvedespresident dhe Drejtor per Paqe dhe Stabilitet ne Institutin Amerikan per Paqe. Ambasadori grek Rondos, i akuzoje rende shqiptaret, si te vetemit, nacionalista ekstremiste ne Ballkan. Ai hodhi pyetjen se nese do te dish se ku ka nacionalizem ekstrem?" ate e gjene vetem tek kombi shqiptare" thote greku Rondos. Zedhenesi i presidentit serbo-malazes ne SHBA-s Juriceviq, tha se Serbia, nuk eshte me ajo e Millosheviqit. Serbia, sipas tij eshte nje vend demokratik qe ka shume mundesi Kosoves t'i jape autonomin edhe me shume te drejta. Prifti katolik nga Beogradi Djordeviq, u ankua se shqiptaret e Kosoves, kane djegur Kishat serbe gjate trazirave te vitit te kaluar.
Kongresmeni Robert Wexler, tha se, ne Beograde, ai ka pare dy qendrime krejt te ndryshme per Kosoven. Ai tha se sapo ishte kthyer nga nje vizite qe i kishte bere Beogradit, dhe se kishte vrejtur atje gjate takimeve, qe ndryshe te ishin mendimet e Tadiqit, dhe krejt ndryshe ato te Koushtunices. Ne kete mynyre, tha ai pyetja, eshte: se kujt duhet besuar ne zjgidhjen e kesaj çeshteje?. Lantosh e pershkroj ne detaje rrugen e sigurte qe po ndjek Kosova tani, per te merituar ashtu si shume vende te tjera te botes, shume me te vogla se sa Kosova, pavaresine. Dana Rohrabacher , i hodhi poshte me argumenta dhe fakte te pakundershtueshme deshmine e ambasadorit greke Rondos, zedhenesit te presidentit serbo-malazes ne SHBA-s Juriceviq, dhe te priftit nga Beogradi, Djordeviq.
Kongresmeni Rohrabacher, pyeti ata se :"Kush e ka sulmuar me deri tani Serbine, me tanke, ushtri dhe djegeje e shkaterrime, siç i ka sulmuar Serbia, Koroacine, Bosnje Hercegnovin dhe se fundi Kosoven? . Rohrabacher, eshte i mendimit se SHBA- kampioni i lirise e demokracise, nuk duhet kurresesi te marrin mesime se si jepet liria e demokracia popujve te tjere, por duhet t'u servirin atyre modelet amerikane te demokracise e lirise. Eliot Engel, u kerkoj me kembengulje serbeve qe ata t'a njohen te paret pavarsine e Kosoves, sepse kjo çeshtje tregon se me te vertet serbia deshiron te futet ne familjen Evropiane. Te behet antare e NATO-s, e Bashkimit Evropian dhe mike e SHBA-ve. Dhe se pavarsia e Kosoves eshte ne te miren e vete serbise.
Biznesmeni i sukseseshem shqiptaro - amerikan Hajdar(Harry) Bajraktari, antar i Keshillit Kombetar Shqiptaro - Amerikan, tha se Kosova, eshte nje vend pa ekonomi stabile. Ne termin e GDP- per njeri, Kosova, ka nje ekonomi me te varfer ne Ballkan. Mbi 37% e popullsise klasifikohet e varfer. Me nje pages ditore me me pak se sa 1.42 euro ne dite. Dhe 15 % e tyre jane nen nivelin e varferise me 0,93 euro ne dite. Problemi i privatizmit, tha ai eshte me teper nje çeshtje politike se sa ekonomike. Gjate 8 muajve te kaluar une dhe partneri ime(Rustem Geci) kemi investuar ne Kosove ne kater biznese dhe nga eksperienca kemi pare se atje ka shume burokraci. Pavarasia, definitivisht, tha Bajraktari, eshte termi qe do te rise fuqine ekonomike, jep progres dhe e lidh Kosoven me te gjitha institucionet monetare e finacire nderkombetare ne bote.
Krijoni Kontakt