Close
Faqja 6 prej 9 FillimFillim ... 45678 ... FunditFundit
Duke shfaqur rezultatin 101 deri 120 prej 166
  1. #101
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOLLFUR, Arthėr Xheims



    BOLLFUR, Arthėr Xheims (BALFO-UR, Arthur James), burrėshteti dhe filozof angl. (1848-1930). Konservator, ishte disa herė kryetar i qeverisė angleze dhe ndiqte njė politikė aktive dhe agresive tė dorės sė fortė. Si shkrimtar i veprave filozofike kritikoi veēanėrisht tezat natyraliste dhe u pėrpoq tė tregonte sesi natyralizmi nuk mund t'i plotėsojė nevojat etike, estetike dhe tė arsyes sė njeriut. Koncepti filozofik i tij bazohet nė kuptimin teistik tė botės, nga i cili, sipas mendimit tė tij, mund tė shpjegohen vetėm me sukses dhe mund tė bazohen tė gjitha vlerat e tjera (estetike, etike e tė tjera). Ishte edhe ithtar i njė agnosticizmi tė veēantė tė orientimit spiritualist, qė dėshiron tė revalorizojė nė themel tė drejtat emocionale, etike dhe religjioze, duke iu kundėrvėnė relativizmit pozitivist.



    Si ministėr i punėve tė jashtme, nė vitin 1917 shpalli deklaratėn (Balfour Declaration) me tė cilėn u pajtuan edhe fuqitė e tjera tė Antantės, qė nė Palestinė tė krijohet vatra nacionale (national home) pėr ēifutėt.



    Veprat kryesore: A defence ofPhi-losophic Doubt (1879); The foundda-tion of Belief(l&95); Theims and Hu-manism (1915); Questionings on Cri-ticism and Beauty (1909).
    My silence doesn't mean I am gone!

  2. #102
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOLNOV, Oto Fridrih



    BOLNOV, Oto Fridrih (BOLLNOW, Otto Friedrich), filozof dhe pedagog gjerm. (1903 - ). Profesor i filozofisė dhe i pedagogjisė nė Gisen (1939), nė Majnc (1945) dhe nė Tybingen (nga viti 1953). Nė radhė tė parė merret me problemet e antropologjisė filozofike. Dha njė seri studimesh monografike pėr disa filozofė, mirėpo mė i njohur ėshtė me punimet nė tė cilat e paraqet dhe e kritikon filozofinė e ekzistencės. Veprat kryesore: Die Lebensphilo-sophie F. H. Jacobis (1933); Dilthey (1936); Das Wesen der Stimmungen (1941); Existenphilosophie (1943); Einfache Sittlickeit (1947); Rilke (1951); Neue Geborgenheit. Das Pro-bletn einer Ueberwindung des Existenzialismus (1955); Existenzphilo-sophie und Padagogik (1959); Mensch und Raum (1963)
    ----------------------------
    BOLLDUIN, Xheims Mark



    BOLLDUIN, Xheims Mark (BALDWIN, James Mark), sociolog, filozof dhe psikolog amer. (1861-1934). Ishte themelues i Shoqatės Amerikane pėr Psikologji dhe profesor i sociologjisė nė Paris. Punimet kryesore tė tij u kushtohen problemeve nga fusha e psiko-fiziologjisė dhe sociologjisė. Ndarja ndėrmjet shkencave agjenetike (ose statike) dhe gjenetike, sipas Bollduinit, nuk tnund tė zgjidhet log-jikisht por vetėm nėpėrmjet integrimit nė pėrvojen estetike nga e cila eksklu-zivisht rezulton sinteza unike. Pasi pėrcaktoi kėtė dallim themelor ndėrmjet pikėpamjes gjenetike (prej sė cilės formohen shkencat e jetės dhe tė frymės) dhe agjenetike (shkencat qė reduktohen nė kuantitet, barazi dhe mekanizėm), ai pastaj zgjidhjet e mundshme tė kėtyre dy pikėpamjeve tė ndryshme i gjeti nė drejtpėrdrejt-shmėrinė e njė kontemplacioni tė tillė estetik, nė tė cilin pa dyshim ekziston pėrvoja nė tėrė totalitetin.



    Bollduini u mor edhe me psikologjinė fėmijėrore dhe ėshtė mė i njohur si autor i fjalorit filozofik tė derisotėm mė voluminoz nė anglishte.



    Veprat kryesore: Development in Child amd Race (1897); Dictionary of Philosophy and Psychology (3 vėll. 1901-5), redaktor; Genetic Logic (1 906-8); Thought and Things (1912); The Individual and Society (1910); History of Psychology (1913)
    My silence doesn't mean I am gone!

  3. #103
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOLCMAN, Ludvig



    BOLCMAN, Ludvig (BOLTZMANN, Ludwig), fizikan dhe filozof autriak i shkencės (1844-1906). Profesor i matematikės dhe i fizikės nė Grac, Munih dhe Vjenė, ku ligjėroi edhe metodologjinė edhe teorinė e pėrgjithshme tė shkencės. Filozofia dhe fizika sipas B. janė tė lidhura nė mėnyrė tė pa-ndashme, sikur qė janė tė lidhura nė njė botėkuptim e pėrgjithshmja dhe e veēanta, Tregoi karakterin hipotetik tė njohjes shkencore dhe ishte skeptik dhe tejet kritik ndaj kultit tė fakteve. Andaj, edhe fizikanėve u fliste tė bėhen tė guximshėm nė transcendentimin e pėrvojės, sepse vetėm kėshtu ofrohet rasti pėr zbulimin e shpikjeve tė rėndėsishme dhe tė befasishme.



    Veprat kryesore: Vorlesungen iiber Maxwells Theorie der Elektrizita't und des Lichtes (2 vėll. 1891-93); Vorlesungen iiber die Prinzipien der MechanikĒ. vėll.1897-1904); PopulSre Schriften (1905).
    My silence doesn't mean I am gone!

  4. #104
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOLCANO, Bernhard



    BOLCANO, Bernhard (BOLZANO, Bernhard), filozof ēek dhe teolog me origjinė gjermane (nėna) dhe italiane (baba) (1781-1848). Studioi filozofinė, teologjinė dhe matematikėn. Nė Universitetin e Pragės mori nė vitin 1805 katedrėn e filozofisė sė religjionit. Nė vitin 1819 u akuzua pėr heterodoksi dhe e larguan nga universiteti, kurse botimi i mėtejshėm i veprave, tė tij u ndalua. Pėr kėtė arsye shumicėn e veprave tė tij i shtypėn miqtė e tij nė botėn e jashtme.



    Bolcano ėshtė kundėrshtar radikal i psikologjizmit, ndėrsa shumė inter-pretues e konsiderojnė themelues tė fenomenologjisė. Duke vazhduar Laj-bnicin i cili «fatkeqėsisht pėr shkak tė Kantit nuk pėrfillej» B. shtroi nė mėnyrė konsekuente dhe me njė qartėsi tė jashtėzakonshme njė varg tezash origjinale, nė radhė tė parė nė fushėn e logjikės dhe tė psikologjisė sė tė menduarit. Ai ėshtė themelues edhe i disiplinės sė re, tė cilėn e quajti shkencė mbi diturinė (Wissenschaftlehre). B. nuk e mohon vetėm Kantin por edhe njė seri tė sistemeve tė tjera idealiste spekulative. Gjithashtu zbatoi pikė pėr pikė ndarjen e logjikės nga psikikja, duke konsideruar se nė ēdo tė menduar duhet tė veēohet procesi psikik nga pėrmbajtja logjike e tij. Mėsonte se ekziston veēanėrisht «ft, vėrteta nė vetvete», «pėrfytyrimi nė vetvete» dhe «qėndrimet nė vetvete». Logjika nuk merret me procesin psikik tė tė gjykuarit dhe me evidencėn subjektive, psikologjike tė vet, por me lėndėn ideale tė gjykimeve, me «kuptimin jokohor» tė tyre, pėrkatėsisht me tė vėrtetat nė vetvete. Vlerat, pra kėshtu p.sh. edhe vlerat estetike (nga trashėgimi qė ka dalė me titull Studi-oie mbi themelim'm e estetikės) si «qėndrime nė vetvete» janė tė pavarura nga ēfarėdo realiteti dhe nga ēfarė-do subjekti si bartės.



    Lidhur me mėsimin mbi gjykimin, ėshtė paraardhės i Brentanos. Rėndė-sinė e Bolcanos pėr logjikė nė tė filozofuarit bashkėkohės e zbuloi para tė tjerėve E.Huserli, i cili nė njė seri veprash tė tij pranoi shumė teza tė tij dhe e konsideroi si «njė nga logjicienėt mė tė mėdhenj tė tė gjitha kohėve». B. ishte edhe matematikan i shquar (Teorema e Bolcano Vojerstrasit e tjera). Nė veprat socialoetike tė tij ishte pėrfaqėsues i socializmit dhe i eudajmonizmit utopik specifik, tė cilin, ndėrkaq u pėrpoq ta themelonte nė mėnyrė religjioze.



    Veprat kryesore: Wissenschaftsle-hre(4vėll. 1837); Was ist Philosophie (1849); Paradoxien des Unendlichen (1851); Von dem besten Sfaafe(1837); Untersushungen zur Grundlegung der Asthetik (trashėgim i botuar nė vitin 1979),
    My silence doesn't mean I am gone!

  5. #105
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOLAND, Gerardus Johanes Petrus Jozefus



    BOLAND, Gerardus Johanes Petrus Jozefus (BOLLAND, Gerardus Jo-hannes Petrus Josephus) filozof holan. (1854-1922). Profesor nė Lajden, nė fillim ishte ithtar i E. v. Hartmanit, kurse mė vonė mbrojtės dhe popullarizator i filozofisė sė Hegelit. Tė gjitha vėrejtjet kundėr idealizmit dalin, sipas Bolandit, nga mungesa e tė vėrejturit tė tezės sė vėrtetė se «Uni» mendon nė njėmendėsi dhe njėtnendėsia nė «Un». Nė punimet nga historia e religjionit mohoi autenticitetin historik tė personalitetit tė Jezuit.



    Orator i shkėlqyeshėm, i thjeshtė dhe i qartė nė shprehje, me pikėpamje liberale, B. la gjurma tė dukshme nė jetėn shpirtėrore tė Holandės dhe pati ithtarė tė shumtė.



    Veprat kryesore: Spinosa (1899); Tė menduarit dhe njėmendėsia (1905); Unterschied im Prinzip zwis-chen Hegel und E. v. Hartmann (1902).
    My silence doesn't mean I am gone!

  6. #106
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOJMLER, Alfred



    BOJMLER, Alfred (BAUMLER, Alfred), filozof gjerm. (1887-1968). Profesor i filozofisė nė Dresden, i pedagogjisė politke nė Berlin nė vitin 1933, kurse mė vonė ishte aktiv nė lėvizjen nacionalsocialiste dhe kishte disa pozita tė larta nė hierarkinė shtetėrore dhe partiake hitleriane. Nė veprat politiko-pedagogjike konsideronte se «shkenca i ka rrėnjėt nė shtet», i cili ėshtė realiteti mė i lartė dhe mė i madh dhe se «njeriu i vėrtetė» ėshtė vetėm «njeriu politik». U mor shumė me botimin, hulumtimin dhe interpretimin e veprave tė Niēes, mirėpo, duke falsifikuar nė mėnyrė tendencioze disa teza themelore tė tij, u pėrpoq ta paraqiste Niēen si «paraardnės tė nacionalsocializmit.»



    Veprat mė tė rėndėsishme tė tij janė nga fusha e estetikės, sidomos nga historia e estetikės dhe nė kėtė drejtim vepra e pakryer e tij Asthetik (botuar nė Handbuch der Philosophie 1934) hyn nė radhėn e veprave historikoes-tetike tė shkruara nė mėnyrė mė informative dhe objektive. Gjithashtu ėshtė e njohur dhe shumė e komentuar vepra e rėndėsishme e tij Problemi i irracionalitetit nė estetikė dtie logjikė tė shekullit 18 deri te Kritika e fuqisė sė tė gjykuarit.



    Veprat kryesore: Nietzsche der Philosoph und Politiker (1931); Asthetik (1933); Nietzsche als politischer Erzieher (1935); Asthetik (Nė Han-dbuch der Philosophie, 1934); Das Irrationalitatsproblem in der Asthetik und Logik des 18 Jahrhunderts bis zu Kritik der Urtheilskraft (posth. 1974).
    My silence doesn't mean I am gone!

  7. #107
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOHENSKI, Juzef



    BOHENSKI, Juzef (BOCHENSKI, Jozef), filozof polak (1902-). Dominikan, profesor i filozofisė nė Romė (1934-40); nga viti 1945 profesor i historisė sė filozofisė bashkėkohėse nė Frajburg tė Zvicrės. Interesimi themelor filozofik i Bohenskit pėrqendrohet nė logjikėn simbolike dhe historinė e logjikės. Nga pozitat neoskolastike shkroi edhe pėr filozofinė mė tė re dhe radikalisht kundėrshtoi marksistėt shpeshherė edhe duke vulgarizuar disa teza tė caktuara tė tyre.



    Veprat kryesore: Logistique et logique classique(934); Elementa logica graecae (1937); Europaische Philosophie der Gegen wart (1945); La logique de Thėophraste (1947); Prėcis de logique mathematique (1948); Der sovjetrusische dialektische Materialismus (1950); Formale Logik (1956); Redaktoi: Bibliographische Einfiihrungen in das Studium der Philosophie( 1949-1951).
    My silence doesn't mean I am gone!

  8. #108
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOGDANOV, Aleksandr



    BOGDANOV, Aleksandr (emri i vėr-tetė Aleksandr Aleksandrovid Malinovski), filozof dhe ekonomist rus (1873-1928). Mjek, nė fillim ishte bolshevik dhe u bė edhe anėtar i KQ, kurse nė vitin 1908 u bashkua me gru-pin e otzovistėve (revokuesve). Pas Tetorit ishte anėtar i «Akademisė Ko-muniste», kurse vdiq nga pasojat e eksperimentimit qė bėri mbi vetveten.Nė kryeveprėn filozofike tė tij Empirio-monizmi pėrpiqet tė pajtojė disa teza tė Heringut dhe tė Mahut me marksizmin. Pėr Bogdanovin, i cili mbron njė variant tė empiriokriticizmit, edhe hapėsira edhe koha janė «forma tė ujdis-jes sė pėrvojės sė njerėzve tė ndryshėm», kurse objektiviteti i tyre qėn-dron nė «rėndėsinė e pėrgjithshme» tė tyre. Mjet kryesor pėr ndėrtimin e socializmit dhe mohimi i mynxyrave tė shoqėrisė borgjeze, B. e konsideronte formimin e «kulturės proletare tė pastėr» (proletkultit). Me kėtė mendonte se shkenca e organizuar (e ashtuquajtura tektologji) mund tė realizohet formalisht aq drejt dhe pastėr, sa mund tė krahasohet me matematikėn. Pikėpamjet filozofike tė tij (sidomos ato tė librit Empiriomonizmi) i kritikoi Lenini nė veprėn Materializmi dhe empiriokriticizmi.



    Veprat kryesore: Revolucioni dhe fiJozofia (1905
    My silence doesn't mean I am gone!

  9. #109
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOFRE, Zhan


    BOFRE, Zhan (BEAUFRET, Jean), filozof franc. (1907-)- Nė aspektin filozofik shumė i afėrt me Hajdegerin (i cili i ka kushtuar studimin e njohur tė vet Ober dem Humanismus), B. duke gjurmuar hulumtimet fenomenologjike dhe plotėsisht nė frymėn dhe nė hijen e mėsuesit tė vet tė madh gjerman, dha disa studime stilistikisht brilante pėr Parmenidin, Niēen dhe filozofinė ekzistencialiste.



    Veprat kryesore: A propos de l'exitentialisme (1945); Heidegger et le problėme de la vėr/fė(1947); Lapo-ėme de Parmenid (1955); Introducti-on aux philosophies de l'existence (1971); Dialogue avec Heidegger (1974).
    My silence doesn't mean I am gone!

  10. #110
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOETIUSI



    BOETIUSI (Anicius Manlius Torquatus Severinus), filozof romak (480-525). Patric dhe senator, burrė shteti i mbretit Teodorik tė Gotes Lindore. I akuzuar pėr pjesėmarrje nė komplot qė u kurdis pėr shkak tė pėrmbysjes sė sundimit gotik nė Itali, u burgos dhe u dėnua me vdekje pa gjykim.



    Ėshtė njė nga pėrfaqėsuesit mė tė rėndėsishėm tė neoplatonizmit, dhe shkroi veprėn e njohur Ngushėllimi i filozofisė, nė kohėn kur nė burg priste dėnimin. Boetiusi konsideronte se filozofia gjithmonė e ka drejtuar kah e mira, por njėkohėsisht pohonte se ishte bėrė viktimė e filozofisė, ngase jetonte nė kohėn kur pėr tė nuk kishte mirėkuptim. Por megjithatė, filozofia tė ofron ngushėllim me vetė faktin se tregon ku gjendet lumturia: «... sa e mjerueshme ėshtė lumturia qė bazohet nė gjėrat e vdekshme. Ajo as te indiferentėt nuk vazhdon pa ndėrprerje, kurse tė pikėlluarit megjithatė nuk i gėzon plotėsisht. Pėrse atėherė, njerėz tė vdekshėm kėrkoni lumturi tė jashtme qė gjendet nė ju?» (De consolatione philosophiae)



    Eklektik nė ēėshtjet themelore filozofike, B. pėrpiqet tė pajtojė filozofinė e Platonit dhe tė Aristotelit, kurse nė filozofinė e tij, sidomos nė etikė («tė jetosh nė harmoni me natyrėn») janė tė dukshme ndikimet e stoikėve. Shkroi njė varg librash nga logjika dhe kontribuoi pėr zhvillimin e termi-nologjisė filozofike. Duke hedhur poshtė dogmatikėn e krishterė, B. e kundėrshtoi filozofinė e cila «sjell dritė» dhe nė kėtė drejtim ėshtė njė nga pėrfaqėsuesit e fundit tė kulturės sė lirė antike nė shoqėrinė romake. Kisha katolike, pavarėsisht nga injorimi i krishterimit dhe i lavdėrimit tė antikės, e shpalli martir tė krishterė.



    Pėrveē tjerash, shkroi komentimet pėr veprat e Porfirit dhe tė Aristotelit, tė cilat njė kohė tė gjatė nė Perėndim ishin i vetmi burim pėr studimin e filozofisė sė Aristotelit.



    Kryevepra: De consolatione philosophiae (botimi i parė u shtyp nė vitin 1476).
    My silence doesn't mean I am gone!

  11. #111
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BODROGVARI, Ferenc



    BODROGVARI, Ferenc shkrimtar filozofie dhe sociologjie (Bezdan 1935 -Novi Sad 1980). Nė vitin 1972 u doktorua nė Budapest, kurse nė vitin 1977 nė Beograd. Nga viti 1977 punoi si docent nė Fakultetin Filozofik nė Novi Sad. Si marksist u mor me shumė probleme aktuale sociologjike dhe filozofike.



    Veprat kryesore: Negacija i hutna-nitet (1976); O Marksovom metodu (1977); O prividnoj zajednici (1978)

    --------------------------------
    BODEN, Zhan



    BODEN, Zhan (BODIN, Jean), filozof, mendimtar politik dhe ekonomist franc. (1530-1596). B. konsiderpnte se nocion pėrcaktues pėr shtetin dhe kushtetutėn shtetėrore ėshtė sovraniteti ose ius maiestatis. Sė kėtejmi sundu-esit janė pėrgjegjės vetėm para ligjit natyror dhe jo ligjit kushtetues dhe juridik. Autoriteti dhe mendja janė parime tė jetės shtetėrore, kurse monarkia absolute ėshtė forma mė e mirė e shtetit. Nė fushėn e filozofisė sė religjionit B. ėshtė ithtar i deizmit dhe theksoi sidomos nevojėn e tolerancės religjioze. Nė fushėn e filozofisė sė natyrės zhvilloi teorinė specifike korpuskula-re, kurse nė veprat e tij konceptoi elementet e para edhe pėr njė filozofi tė caktuar tė historisė.



    Veprat kryesore: Methodus ad fa-cilem historiarum cognitionem (1566); Six livres de la rėpublique (1577); Domonomanie (1581); Uni-versae naturae theatrum (1596).
    My silence doesn't mean I am gone!

  12. #112
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BOBIO, Norberto



    BOBIO, Norberto (BOBBIO, Norberto), filozof ital. (1909)-). Profesor i filozofisė dhe i drejtėsisė nė Universitetin e Torinos. Pėrveē me ēėshtjet juridiko-filozofike, u mor sidomos me vendin e inteligjencės nė shoqėri. Pėrveē tjerash, inteligjenca duhet tė luftojė pėr politikėn e kulturės nė vend, pėr «politikėn kulturore» tė cilėn e propagandojnė partitė e mėdha politike, dhe e cila medoemos u shėrben, sipas Bobit, interesave tė ngushta partiake. I pari nė Itali botoi «Dorėshkrimet ekonomiko-filozofike» tė Mark-sit. Metodologjinė e shkencave juridike B. e kuptoi, nė harmoni me disa parime tė ppzitivizmit logjik, si analizė tė gjuhės juridike. Ndėrkaq, filozofia e sė drejtės, nė themel ėshtė teoria e drejtėsisė. Tematizimi i problemeve tė vlerės sė drejtėsisė, qė duhet tė zgjidhet nė anėn tjetėr tė dilemės ndermjet universalitetit tė kulluar formal dhe tė lidhshmėrisė me horizontin historik, e bėn tė afert me mendimin e Marksit.



    Veprat kryesore: Scienza e tecnica dell diritto (1934); Teoria e shkencės juridike; Politica e cultura (1955).
    My silence doesn't mean I am gone!

  13. #113
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BLONDEL, Moris



    BLONDEL, Moris (BLONDEL, Maurice), filozof franc. (1861-1949). Profesor i filozofisė nė Eks (1896), dhe ideologu mė i rėndėsishėm dhe propagandist i aksionit katolik. Nė filozofi mbron njė pikėpamje pragmatike tė njė lloji tė veēantė, duke konsideruar se ėshtė absurd spekulimi i kulluar dhe se gjithė aktiviteti njerėzor duhet t'i nėnshtrohet aksionit tė orientimit ndaj tė mbinatyrshmes, perėndisė, e cila ekskluzivisht i jep kuptim jetės. Ai konsideronte se ēėshtja a ka kuptim jeta njerėzore, domethėnė a ka njeriu fatin e tij ėshtė ēėshtje themelore. Kjo ėshtė ēėshtje e pashmangshme qė jeta nė pėrgjithėsi tė mund tė ishte plot vetėdije pėr veprimin tonė dhe qė mendimi ta kryente detyrėn themelore tė vet.



    Njė nga figurat mė konservative nė jetėn filozofike dhe pėrgjithėsisht kulturore nė Francė nė gjysmėn e parė tė shekullit tonė, B. me suprafenOme-nalizmin e tij u pėrpoq tė forconte pozitėn e katolicizmit, duke hedhur poshtė njėsoj radikalisht edhe shkencėn edhe ēdo koncepcion filozofik i cili nuk i kontribuon faktit qė njeriu «tė njohė dhe kuptojė se transcendentja, domethėnė perėndia ėshtė njėkohė-sisht edhe esenca mė e brendshme e njeriut».



    Veprat kryesore: L'action, essai d'une critique de la vie et d'une scien-ce de la pratique (1893); Histoire et dogme (1904); Itineraire philosophi-que (1928); Le problėme de la philo-sophie catolique (1932); La Pensėe (1934); L'ėtre et les ėtres (1935).
    My silence doesn't mean I am gone!

  14. #114
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BLOH, Ernst



    BLOH, Ernst (BLOCH, Ernst), filozof gjerm. (1885-1977). Profesor nė Lajpcig; nga viti 1933 deri kur u kthye nė Gjermani (1948), ishte nė emigrim si filozof dhe antifashist i majtė i shquar. Nga viti 1913 kur pėr tė parėn herė paraqitet emri i tij nė revistėn Die neue Rundschau bashkėpunon me shumė publikime marksiste dhe me orientime progresive gjermane, zvicerane, holandeze, ruse dhe meksi-kane dhe ishte edhe anėtar i kėshillit tė redaksisė «Praxis». Pas kthimit nė atdhe bėhet profesor nė Universitetin Humboldt nė Berlinin Lindor. Nė vitin 1957 akuzohet pėr «devijim revizionist» nė «Konferencėn shkencore lidhur me ēėshtjet e filozofisė sė Blohut». Sė shpejti pas kėsaj konference doli libri me titull «Revizioni i marksizmit i Ernst Blohut» dhe kėshtu Blohu u dėnua jo vetėm si revizionist por edhe si «irracionalist» dhe «mistik», dhe nė fund edhe si «antimarksist dhe antisocialist». Njė vit pasi Blohut pėrveē tjerash i pėrkushtohej edhe njė libėr i veēantė me rastin e shtatėdhjetėvjetorit tė lindjes, tė njėjtėt autorė qė atėherė e lavdėronin jashtėzakonisht (p.sh. R.O. Grop), e sulmonin tani me fjalėt mė pėrbuzėse dhe e dėnonin pėr gabime mė tė rėnda. Nė vitin 1961 Blohu largohet nga Republika Demokratike Gjermane dhe mė vonė jeton, duke u qendruar besnik pozitave tė njėmendta marksiste tė majta, nė RF tė Gjermanisė si profesor nė Tybingen derisa vdiq.



    Ernst Blohu hyn pa dyshim nė radhėn e filozofėve marksistė bashkėkohės mė tė rėndėsishėm. Tematika themelore nė tėrė vargun e veprave tė tij (p.sh. Fryma e utopisė, Tomas Mynceri si teolog i revolucionit, dhe sidomos nė veprėn voluminoze Parimi shpresa) ėshtė analiza e fenomenit tė utopisė. Ėndrra mbi tė nesėrmen ėshtė universale, e pranishme nė ēdo moment qė vjen nga ardhmėria dhe pėr shkak tė ardhmėrisė, e pėrshkuar nga shpresa e pėrhershme tė asaj qė duhet tė vijė, dhe nė fund, mendim qė i pėrgjigjet vetė qenies. Shpresa, e cila te Blohu nuk shqyrtohet si ndonjė qėndrim afektiv psikologjik, por si strukturė e qenėsishme e qenies njerėzore, transcendenton si lėndė dhe synon atė qė ėshtė, vetėm jolėndore, burim dhe lėng i ēdo sendėsie. Me fjalė tė tjera, tė ekzistosh nė realitet edhe nuk do tė thotė gjė tjetėr pėrveē tė ekzistosh sipas ardhmėrisė. Mirėpo vetėm lajmi i Marksit mbi tė ardhmen e kapėrceu karakterin abstrakt, iluzionist tė utopisė. Marksizmi si filozofi e njėmendtė e ardhmėrisė njerėzore ėshtė utopi konkrete.Pėrmbajtja historike e shpresės, sė pari e prezentuar nė pėrfytyrimin abstrakt, «nė mėnyrė enciklopedike e hulumtuar nė gjykimet reale, ėshtė kultura njerėzore nė krahasim me horizontin e saj konkret utopik» (Parimi shpresa I). Duke konsi-deruar se «nuk ka nė mėnyrė konsekuente kurrfarė antropologjie mar-ksiste pa kozmogoninė e re marksis-te», Blohu i shqyrton edhe njė varg ēėshtjesh fundamentale ontologjike, duke mos hequr dorė, ndėrkaq, kurrė nga orientimi themelor humanist i fiolozofisė sė vet. Pėr Blohun, me fjalė tė tjera, vetėm mendimi i Marksit ėshtė botė e njėmendtė e mbretėrisė reale tė lirisė, deviza mė e lartė e sė cilės ėshtė edhe qėllim edhe mjet: homo homini homo. «Dhe vetėm pasi tė rregullohen kėshtu marrėdhėniet ndėrnjerėzore, pasi tė rregullohet raporti ndaj njeriut si ndaj diēkaje mė tė fuqishme qė jeton, mund tė fillojė gjithashtu ndėrmjetėsimi korikret i njėmendtė i asaj mė tė fuqishmes qė nuk jeton: forca e natyrės inorganike». (Parimi shpresa). Blohu me siguri nė mėnyrė mė studioze se filozofėt bashkėkohės paraqiti tėrė distancėn mendore tė kuptimit marksist tė Hegelit (para sė gjithash nė veprėn Subjekt-Objekt), dhe me kėtė fakt nė njė masė tė mirė paraqiti edhe gjithė varfėrinė e hyrjeve standarde nė filozofinė e Hegelit. Ky nuk shkroi asnjė koment epigonik pranė Hegelit, as nuk dha njė tekst nė tė cilin Hegeli do tė ritregohej shkurtas, por njė interpretim kritik tė denjė tė vetė Hegelit dhe tė filozofisė sė tij. «Kjo vepėr - thotė Blohu - dėshiron tė udhėzojė. Por, jo me faktin qė lėndėn ta lehtėsojė nė mėnyrė qė ta shpėrndajė». Dialektikėn e Hegelit, sipas B. nė «rrethin e rretheve» tė fundit tė saj e ndali fantomi i anamnezės dhe e dėboi nė vjetėrsirat e mbyllura tė filozofisė idealiste. Por megjithatė, te Hegeli mund ta provojmė atė universalitetin intenziv, domosdoshmėrinė e botė-kuptimit edhe nė hollėsitė mė tė vogla». Pa vetėdijen e totumit nuk ka as teori dhe praktikė konkrete, ndėrsa totumi si liria jonė dhe objektet e saj, nuk ėshtė i fiksuar, por gjendet nė proces. Kėshtu me siguri nuk ėshtė kryer deri tash bota e krijuar; sendet tė varura nga procesi dialektik akoma qendrojnė tė hapura.Pikėrisht fakti se nuk mund tė jenė tė kryera, veprat e mėdha i bėn tė mėdha. «Vepra e He-gelit, nė tė vėrtetė, mendonte se ėshtė njė epilog. Mirėpo kjo ishte vetėm njė dukje ideologjike... Hegeli, nė realitet e mohonte ardhmėrinė, mirėpo asnjė ardhmėri nuk mund ta mohojė Hegelin».



    Nė analizėn e nocionit tė progresit, B. tregon se progresi nuk gjendet nė ndonjė vijimėsi tė thjeshtė (Nacheinander) dhe njėkohėsisht dallon progresin «e vėrtetė» dhe «tė shtrembėruar». Progresi i vėrtetė gjithmonė pėrfshin pyetjen «Kah?» dhe «Pėrse?», dhe kėto pyetje nuk pėrmbajnė vetėm qėllimin, por edhe kuptimin, madje edhe domethėnien e tė ndodhurit. No-cionin e progresit B. e shpjegon edhe lidhur me dallimin ndėrmjet kohės fi-zikale, thjesht mekanike dhe kohės historiko-kulturore, kohė pėr tė cilėn Marksi pohonte se ėshtė «hapėsirė e historisė». Kohės fizikale, p.sh. i mungojnė tė gjitha karakteristikat e tė drejtuarit. Progresi i njėmendtė dhe real nė kėtė kuptim pėr B. ėshtė i vetmi truall i hutnanizimit tė njeriut.



    Nė veprėn «Ateizmi dhe krishteri-mi» (tė cilėn vetė B. e konsideron si njė nga veprat kryesore tė tij) ai gjerėsisht e shqyrton problematikėn aktuale tė marrėdhėnieve ndėrmjet religjiozės dhe irreligjiozės, shpesh nė bazė tė analizave shumė subtile tė teksteve tė krishtera me moton: «Ana mė e mirė nė religjione qėndron nė faktin se kėto krijojnė heretikė».



    Duke kundėrshtuar ashpėr, sidomos nė shkrimet e hershme, sociologjizimin e shpeshtė te artistikės, Blohu qysh nė «Frymėn e utopisė» e mohon kategorikisht metodėn sociologjike ekskluzive pėr shpjegimin dhe vlerėsimin e veprave artistike. Nė kėtė vėshtrim, pėrkundra spirancimit nė shoqėrinė e dhėnė, ai insiston nė momentet utopike qė kapėrcejnė pėrvojėn shoqėrore, dhe janė veēanėrisht tipike pėr muzkėn. Me nocionin «utopiko-konkret» veprat artistike transcendojnė kohėn vetjake dhe ideologjitė e saj. Ndėrkaq, kushti pėr mundėsinė e pranimit edhe tė pėrmbajtjes utopike tė sė kaluarės qėndron nė faktin se vetė e tanishmja «nuk ka patur sukses», prandaj ajo utopikja edhe e veprave artistike tė kaluara si «parashkėlqim», akoma mund tė paraqesė anticipimin e bashkėkohėsisė. Nėse, pra, utopitė kanė pranuar nė vete atė esencialen e gjinisė njerėzore, atėherė edhe ajo utopikja e sė kaluarės mund tė ketė funksion bashkėkohės. Nė kėtė themelohet progresiviteti universal dhe madje edhe autonomiteti i artistikės kundrejt ekzistuesės nė mėnyrė empirike.



    Pavarėsisht nga disa pohime tė Blohut me karakter shoqėror dhe politik tė cilat kanė vulėn e tezave tė improvizuara tė rastit dhe qė kanė vlerė efemere (kėshtu qė realiteti edhe mu nė «rastin» e tij i ka mohuar ashpėr), pavarėsisht nga gjuha e jashtėzakonshme dhe stili shpeshherė i pėrcjellė nga njė patos vizionar, dhe nganjėherė me siguri edhe i ngarkuar me mbivlerėsimin e kuptimit tė shpresės, Blohu mbetet, ndoshta me Llukaēin, emri mė i madh i mendimit marksist bashkėkohės. Origjinai'dhe i pavarur nė huiumtimet e shumta tė veta, B. nuk ndoqi rrugėn e mendjemėdhenjve dogmatikė gjithmonė filozofikisht «tė drejtė», kėshtu qė filozofia e tij nė tėrėsi ėshtė njė vėrtetim i sėrishėm sa mundet edhe sot tė inicojė pėr meditime tė frytshme mendimi profetik dhe revolucionar i Karl Marksit.



    Veprat kryesore: Geist der Lftho-pie (1918); Thomas Mtinzer als Theo-loge der Revolution (1922); Durch die Wuste (1923); Spuren (1930); Er bschaft dieser Zeit (1933); Freiheit und Ordnung (1946); Subjekt-Objekt (1951); Avicenna und die Aristotelis-che Linke (952); Christian Thomasi-us; Ein deutscher Geist ohne Misėre (1963); Das Prinzip Hoffnung (1954-1959); Differenzierungen im Begriff Fortschrift (1957); Naturrecht und menschliche Wiirde (1960); Phi-losophische Grundfragen zur Ontolo-gie des Noch-Nicht-Seins (1961); Tii-binger Einleitung in die Philosophie (1963-64); Verfremdungen,I,U, (1964); Atheismus im Christentum (1968); Experimentum mundi (1979); Njė zgjedhje nga veprat e tij me titull «O umjetnosti» u pėrkthye nė serbo-kroatishte, nė vitin 1980.
    My silence doesn't mean I am gone!

  15. #115
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BLEK, Maks



    BLEK, Maks (BLACK, Max), filozof amer. (1909-). Lindi nė Baku, studioi e karierėn universitare e filloi nė Angli, ndėrsa mė vonė kaloi nė SHBA. Tani ėshtė profesor nė Universitetin e Kornelit. Ėshtė anėtar i Akademisė dhe kryetar i Shoqatės Amerikane Filozofike (tė seksionit tė lindjes). Mė shumė merret me problemet e teorisė sė njohjes, tė logjikės, tė metodologjisė dhe tė filozofisė sė gjuhės. Nė formimin e koncepcioneve tė tij mė shumė ndikoi Vitgenshtajni. Ėshtė autor i veprės mė voluminoze mbi Traktatin e Vitgenshtajnit dhe tė njė varg punimesh origjinale nga fusha e filozofisė sė gjuhės dhe tė filozofisė sė matematikės.



    Veprat kryesore: The Nature of Mathematics (1933); Critical Thinking (1946); Language and Philoso-phy (1949); Problems of Analyses (1954); Models and Metaphors (1962); A Companion to Wittgenste-in's Tractatus (1964). Nga viti 1964 ėshtė redaktor i revistės «The Philo-sophical Review».

    ------------------------------
    BLAU, Xhozef



    BLAU, Xhozef (BLAU Joseph), filozof amer. (1909-). Profesor i filozofisė dhe i religjionit nė Universitetin Kolumbia tė NjuJorkut. Njė nga hulum-tuesit kryesorė tė historisė sė filozfisė amerikane. U mor edfie me historinė e filozofisė sė ēifutėve.



    Veprat kryesore: Men and Move-ments in American Philosophy (1952); The Story of Jewish Philoso-phy (1962); Modern Variaties of Ju- </a/sm(1966).


    -----------------------------
    BLANSHAR, Brend



    BLANSHAR, Brend (BLANCHARD, Brand), filozof amer. (1892-). Profesor nė universitetet amerikane, mė sė tepėrmi nė Universitetin e Jeilit. Ėshtė pėrfaqėsues i koncepcioneve tė veēanta racionaliste dhe idealiste. Gjėja universale, sipas B. ėshtė e pranishme nė ēdo mendim, madje edhe nė formėn mė elementare tė percepcionit dhe kjo pranishmėri e universales ėshtė fakti mė i rėndėsishėm i mendimit.



    Veprat kryesore: The Nature of Thought (2 vėll. 1939); Reason and Goodness ( 1960); Reason and Analy- s/s(I961)
    My silence doesn't mean I am gone!

  16. #116
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BINSVANGER, Ludvig



    BFNSVANGER, Ludvig (BINSWANGER, Ludwig), psikiatėr zvic. (1881-1966). Iniciator i shkollės psikiatrike tė anaiizės ekzistencialiste (Daseinsanalise), e cila paraqet njė pėrpjekje tė zbatimit tė koncepcioneve filozofike tė Huserlit dhe tė Hajdegerit nė fushėn e psikiatrisė.



    Veprat kryesore: Uber Ideenflucht (1933); Einfiihrung in die Probleme der allgemeinen Psychologie (1924); Grundformen und Erkenntnis menschlichen Daseins (1942); Drei Formen missgliickten Daseins (1956); Schizophrenie (1957); Melancholie und Manie (1960).

    --------------------------
    BIMEL, Valter



    BIMEL, Valter (BIEMEL Walter), filozof gjerm. (1918-). Nė Bukuresht studioi filozofinė, socilogjinė, psikologjinė dhe historinė e artit. Mė vonė njė kohė tė caktuar punoi nė Frajburg (te M. Hajdegeri) dhe nė arkivin e Huserlit. Nga viti 1962 ėshtė ordinarius pėr filozofi nė Ahen, kurse mė vo-nė ligjėroi estetikėn nė Akademinė e njohur tė arteve figurative nė Dyseldorf. Me njė kulturė tė pėrgjithshme shumė tė gjerė B. punimet mė tė rėndėsisme i shkroi nga fusha e filozofisė sė artit. Mė kėtė rast, ai konsideron se estetika «ka arritur te fundi» ngase nė tė mė nuk mund tė «reduktohet feno-meni i artit». Pikėrisht nė ēastin kur me seriozitet tė plotė i pėrkushtohemi shqyrtimit tė artit arrijmė deri te predominimi i kuptimit estetik tė artit, sepse nė tė e shohim tė sendėrtuar atė gjuhė me tė cilėn «nuk mund tė emėrtohen nė mėnyrė tė thjeshtė sendet dhe situatat».



    Veprat kryesore: L'ironie romantique et la philosophie de l'idealisme allemand (1963); Die Bedeutung von Kants Begrundung der Asthetik fiir die Philosophie der Kunst (1959): Pla-ton und die Sophisten (1963); Philosophische analysen zur Kunst der Cegemvart ( 1968); Heidegger ( 973).

    ----------------------------------
    BĖSTREM, Kristofer Jakob



    BĖSTREM, Kristofer Jakob (BOSTREM, Christopher Jekob), filozof suedez (1797-1866). Profesor nė Upsalė. Ithtar radikal i idealizmit racionalist i cili, sipas tij, ėsjitė formė e filozofisė qė absolutėn e kupton si ide, domethėnė si shpirtėrore nė formėn mė tė lartė tė saj, si vetė shpirtin. Pėr Bėstremin «tė gjithė idealistėt modernė, duke pėrfshirė edhe Shelingun dhe Hegelin, janė vetėm idealistė relativė». Gjithė njėmendėsia pėr B. ėshtė spirituale ndėrsa ideal ėshtė shteti i monarkisė konstitucionale.



    Veprat kryesore: De notionibus re-ligionis, sapientiae et virtutis aerum-que inter se nexu (1831); Satze iiber Gesetz und Gesetzgebung ( 1845)
    My silence doesn't mean I am gone!

  17. #117
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BĖME, Jakob



    BĖME, Jakob (BOHME Jakob), filozof gjerm. (1575-1624). Autodidakt qė studio Kopernikun, Paracelsusin, Vajgelin dhe Biblėn. Mėnyra e tij fantastike-metaforike e tė shprehurit ėshtė vazhdim edhe i mistikės sė Ekartit, por nė filozofinė e tij janė tė prani-shme edhe elementet tipike renesansiane tė mospranimit tė autoritetit dhe tė shtruarjes sė problemit tė njeriut si ēėshtje kryesore e problematikės filozofike. Mirėpo, gati tėrėsisht e krijuar brenda bindjes filozofike mistike dhe emanacioniste, vepra e Bėmes ka mė shumė karakter tė epit sesa tė njė koncepti sistematik filozofik tė formuar. Perėndia, sipas Bėmes, ėshtė bazė e parė e cila ėshtė lartėsuar mbi tė gjitha kundėrshtitė, ndėrsa tėrė ekzistenca ėshtė vetėshprehje e hyjnisė. Shpirti njerėzor pėrmban nė mėnyrė imanen-te tė gjitha kundėrshtitė, nė tė vazhdimisht luftojnė e mira dhe e keqja, kėshtu qė njeriu nė vete pėrmban edhe qiellin edhe ferrin. E mira dhe e keqja vazhdimisht konfrontohen reciprokisht, kurse vetė jeta ėshtė rezultat i kėsaj lufte dhe nė kėtė dialektikė «tė natyrės sė amshueshme» qėndron shkaku i ēdo gjėje ekzistuese. Sipas Bėmes nga baza e parė (e meskinitetit) nė vullnetin e shfaqur «pėr diēka» sė pari lind perėndia dhe pastaj natyra e amshueshme, bota shpirtėrore dhe nė fund natyra e dukshme.



    B. pėr vete thotė se ėshtė sikurse tė gjithė stėrgjyshėrit, profetėt, apostujt, tė cilėt tė gjithė ishin «tė varfėr, peshkatar tė pėrbuzur, fshatar», vetėm «njeri i thjeshtė» dhe veē kėsaj edhe «mėkatar i mjerė».



    Tė gjitha veprat e Bėmes (tė cilat i shkroi nė gjuhėn gjermane dhe jo latinisht si ishte atėherė e zakonshme) shpeshherė pėrshkohen nga njė aspekt jologjik, nga tabllot inkorente tė imagjinatės, nga metaforat e pakuptu-eshme, paraqitjet teozofike dhe pohi-met kontradiktore, por edhe nga njė entuziazėm i veēantė optimist i cili ndikoi shumė nė autorėt e mėvonshėm tė veprave filozofike, sidomos nė Shelingun dhe Hegelin. Mendje e lirė e pėrsekutuar nga kryeparėt zyrtar tė kishės, e pėrqeshur dhe e pėrbu-zur nga shumė bashkėkohės tė vet «tė ditur» si «kėpucėbėrės antikrishterė, B. pėr atė kohė konsideronte me guxim pikėrisht njeriun si qenie nė tė cilėn gjenden dhe nė tė cilėn bashkohen edhe qielli edhe toka, kėshtu qė pėr tė njohja e botės mund tė lexohet vetėm nė librin i cili quhet njeriu vetė. «Nuk kam nė diturinė time asnjė fjalė tė marrė nga librat e ndryshme, por kėto fjalė i nxjerr nga vetvetja» ky ėshtė konstatimi i Bėmes, karakteristik pėr kėtė mendimtar me vetėkoshi-encė dhe origjinal i cili - pavarėsisht nga tė gjitha elementet mistike teozofike dhe ditirambet religjioze entuziaste ishte nė realitet mohues i pasionuar i skolastikės shterpė dhe i tė menduarit dogmatik nė pėrgjithėsi.



    Veprat kryesore: Aurora oder Morgenrote im Aufgang (1610); Stu-dimet: De signatura rerum (1622); Mysterium magnum (1623) janė tė njohura me titujt latinė tė pėrkthimit. Veprat e Bėmes ndėr tė tjerė i ka botuar edhe H. Kajzeri, Lajpcig, 1923.
    My silence doesn't mean I am gone!

  18. #118
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BERGJAJEV, Nikolaj Aleksandroviē



    (BERDJAJEV, Nikolaj Aleksandro-viē), filozof rus (1874 - 1948). Me origjinė aristokrat, vijojė mėsimet nė shumė shkolla ushtarake, pastaj botoi revistat («Ēėshtje tė jetės»), themeloi nė Petrograd «Shoqatėn filozofike religjioze», u burgos dhe u pėrsekutua nė kohėn e Rusisė cariste, kurse nė vitin 1922 emigroi nė Paris. Me gjithė predikimin e vet tė mesianizmit dhe mallkimin e pushtetit sovjetik si «demoniak», prapėseprapė nuk u organizua nė grupet e emigracionit tė bardhė dhe nuk u kushtoi gati kurrfarė rėndėsie eksponimeve dhe kombinimeve politike tė tij.



    Nėn ndikimin e konsiderueshėm tė mendimtarėve mistikė (Bėme, Gregori nga Nisa), pastaj tė Kantit dhe si domos tė mesianizmit rus (Solovjovi dhe tė tjerėt), B. thuri njė sistem filozofik origjinal, tė cilin shumė interpretatorė e konsiderojnė njė lloj tė veēantė tė ekzistencializmit. Kthimin kah kisha dhe kah ajo botė e krishterė qė ishte «strehim i ligjėsisė dhe i moralit», B. e konsideronte imperativ qė del nga forca rrėnuese e racionalizmit tė qytetėrimit modern. Sipas Bergjajevit, sundimi i teknikės dhe i makinės karakterizohet «me kalimin nga jeta organike nė jetėn e organizuar, nga tė rriturit nė konstruktivitet». Fryma prometeniane e njeriut nuk ėshtė nė gjendje ta sundojė teknikėn qė ka krijuar, sepse, teknika, duke zėvendėsuar organikėn dhe racionalen me organizativen dhe racionalen, krijon rezultate tė reja irracionale nė jetėn sociale (si ėshtė pėr shembull papunėsia).



    Makina e zėvendėson punėn njerėzore dhe «kjo ėshtė fitore pozitive e cila do tė duhej ta shkatėrronte skllavėrinė dhe varfėrinė e njeriut. Mirėpo, makina assesi nuk i nėnshtrohet faktit qė prej saj kėrkon njeriu dhe ia imponon ligjet e tij» («Njeriu dhe makina»). B. megjithatė konsideronte se nuk ėshtė vetėm makina, por njeriu ėshtė fajtor kryesor i keqpėrdorimit tė makinės, sepse makina mund tė bėhet mjet i fuqishėm pėr fitoren e njeriut mbi natyrėn, mirėpo pėr kėtė njeriu duhet tė jetė shpirt i lirė. Por me gjithė disa mendimeve lucide te B. mbisundojnė projeksione tė vjetruara, ortodokse religjioze dhe pėrfundime iluzioniste.



    Aristokratizimi i shpirtit tė cilin e kėrkoi, e ēoi nė providenca dhe profeci mesianike (ardhja e dytė e Krishtit), kurse filozofia e tij mbeti strehė e tendencave tė shumta shoqėrore-regresive dhe mistiko-mesjetare nė konceptet bashkėkohore ideologjike dhe filozo-fike.



    Veprat kryesore: Stnisl tvoriestva (1916); Kuptimi i historisė (1923); Novo srednjovjekovlje (1940); Le Marxisme el la Religion (1931); Sud-bina iovjeka (1934); Esprit et rėalitė (1943).
    My silence doesn't mean I am gone!

  19. #119
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BĖRLI, Valter



    BĖRLI, Valter (BURLAEUS ose BURLEIGH Walter), filozof angl. (1275- rreth 1357). Interesimi i tij pėr histori tė filozofisė ka tė bėjė para sė gjithash me periudhėn nga Talesi deri te Seneka; vepra kryesore nga kjo fushė u krijua duke pėrpunuar dhe kompiluar pėrkthimin latin tė biografive tė filozofėve tė Diogjen Laertit dhe tė veprave tė Ciceronit. Shkroi koraentime pėr veprat etike dhe fizike tė Aristotelit, ndėrsa me tezat e veta tė pėrgjithshme filozofike ishte i afėrt tne shumė teza tė Duns Skotit.



    Kryevepra: De vitis et moribus philosophorum (1472).
    -----------------------------
    BET, Evert



    BET, Evert (BETH, Evert), logjicist dhe filozof holan. (1908-1964). Profesor nė Amsterdam. Nė disertacionin e doktoratės e ndriēoi nė mėnyrė kritike kuptimin e Kantit' tė hapėsirės dhe tė kohės nga pikėpamja e gjeometrisė neeuklidiane. Mė vonė bėhet njė nga pėrfaqėsuesit mė tė rėndėsishėm tė logjikės bashkėkohėse matematike. Nė kėtė drejtim ai vėrtetoi disa teorema tė logjikės matematike (njė nga kėto mban emrin e tij), pastaj dha njė kontribut origjinal pėr konstruksionin semantik tė logjikės intuicioniste (edhe kėtu njė lloj i modelit mban emrin e tij), provoi aspektin e plotė tė llogarisė sė predikateve me metoda to-pologjike, punoi nė zbatimin e kėtyre metodave etj. U mor edhe me kritikėn filozofike tė drejtimeve tė ndryshme nė hulumtimin e themelit tė matematikės dhe sidomos tė intuicionizmit. U mor edhe me filozofinė e shkencės, ndėrsa nė filozofi ka orientim racionalist, duke pėrvetėsuar gjithashtu tezat themelore tė empirizmit bashkėko-hor.



    Veprat kryesore: Uvod u filozofiju matematike (1940); Les fondements logique des mathematiques (1950); The foundations of Mathematics (1959); Formal Methods, in Introduction to Symbolic Logic and to the Study of Effecitive Operations in Arithmetic and Logic (1962); Ma-thematical Thought (posth. 1965).
    My silence doesn't mean I am gone!

  20. #120
    Rising Star and Legend Maska e Davius
    Anėtarėsuar
    20-04-2003
    Vendndodhja
    Underground
    Postime
    11,956
    BESARION, Ivan Bazilus



    BESARION, Ivan Bazilus (BESSARION, Ivan Basilius), humanist bizantin (1403-1472). Nė vitin 1436 bėhet kryepeshkop i Nikejės, kalon nė katolicizėm dhe bėhet kardinal. Ishte ithtar i pajtimit dhe i bashkimit tė kishės lindore dhe perėndimore, kontribuoi shumė pėr studimin e filozofisė greke nė Itali (pėrveē tė tjerave pėrktheu edhe Metafizikėn e Aristotelit). Ishte nxėnės i Georgi Genistes Pletonit, kurse nė veprat filozofike tė tij mbrojti kryesisht doktrinėn e Platonit.



    Veprat kryesore: Adversus calumniatorem Platonis ( 1469); Nė botim tė Migne-s (Paris) Patrol. graec, 161, (Opera omnia) - nuk janė shtypur tė gjitha veprat e botuara tė Besarionit
    ----------------------
    BERTRAM, Ernst



    BERTRAM, Ernst ( BERTRAM, Er nst), filozof gjerm. (1884-1957). Profesor i filozofisė nė Kėln. Stefan Georgi ndikoi shumė nė paraqitjen e tij tė «tablove shpirtėrore». Ėshtė mė i njohur si interpetues i Niēes. Ky dėshiron tė verė nė dukje kundėrthėniet e sistemit tė Niēes kėshtu qė pėr tė flet si pėr «dėshpruesin e besueshėm», «blasfemuesin e kėrkuar nga perėndia», me synim tė pėrhershėm «nga afetarizmi nė perėndi». Duke treguar pėr Niēen si pėr legjendėn, simbolin, shenjėn, me anėn e analogjive dhe epigrameve, B. (ndonėse e vlerėson lartė Niēen) nuk i shquan tiparet karakteristike tė kėtij filozofi, por e mbulon me mitologjinė e vet patetike disproporciona-le.



    Veprat kryesore: Nietzsche Ver-such eine Mythologie (1918); Deut-sche Gestalten (.1934).
    My silence doesn't mean I am gone!

Faqja 6 prej 9 FillimFillim ... 45678 ... FunditFundit

Tema tė Ngjashme

  1. Veprat dhe cilesite e besimtarit te vertete te Zotit
    Nga ORIONI nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 5
    Postimi i Fundit: 14-07-2012, 10:39
  2. Shkenca ne Islam
    Nga Shėn Albani nė forumin Toleranca fetare
    Pėrgjigje: 66
    Postimi i Fundit: 18-08-2010, 11:10
  3. Aferdita Sharxhi: Thesaret qė fshihen nė vėllimet e “Albanica-s”
    Nga Xhuxhumaku nė forumin Historia shqiptare
    Pėrgjigje: 0
    Postimi i Fundit: 31-05-2009, 06:35
  4. Kontributi i shkenctarėve islam nė shkencė
    Nga Bleti002 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 19
    Postimi i Fundit: 15-03-2009, 22:29
  5. Shenjat e hipokritėve
    Nga Klevis2000 nė forumin Komuniteti musliman
    Pėrgjigje: 2
    Postimi i Fundit: 08-04-2005, 07:51

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •