Jo te gjithe njerezit e shohin te ardhmen dhe jeten ne te njejten menyre.Ekzistojne psh,persona qe kane tendence te shohin jeten me ankth dhe shqetesim,duke u perqendruar me shume te veshtiresite qe ndeshin gjate dites,me shume sesa te gezimet qe duhet te shijohen dhe sukseset e arritura
anasjelltas ka njerez qe marrin jeten me qetesi dhe entuziasem dhe dine te perballojne veshtiresite me shpirt "luftarak" , si çaste rritjeje dhe mundesie dhe jo si pengesa te pakalueshme.
Keta te fundit ne veçanti, dine te jene kostant, te ndjekin objektivat, pavaresisht nga pengesat qe hasin ose nga gabimet qe bejne,dhe udhehiqen me shume
nga shpresa per sukses sesa ngafrika e falimentimit.
Zakonisht personat e pare quhen Pesimiste ndersa te fundit Optimiste.
Studime te ndryshme kane vene ne dukje se pesimistet dorezohen me shpejt para veshtiresive kane me pak sukses ne pune,bien ne depresion me shpejt,dhe semuren me shpejt.Krejt te kundert jane optimistet, te cilet kane rendiment me te larte ne studime,ne pune dhe ne sport.Gjithashtu,mesa duket
optimistet jane me te afte ne testet per aftesite dhe jane me te zgjedhur sesa pesimistet ne pozicione politike ose drejtuese.Personat optimiste gjithashtu gezojne shendet shume te mireesa eshte vene re
sistemi i tyre imunitar eshte me efikas prandaj semuren me pak, plaken me mire,sepse nuk paraqesin semundjet e moshes se thyer dhe jetojne rrjedhimisht me shume.
Nga te gjitha keto duket sikur eshte me mire te jesh optimist,per prezencen e avantazheve qe sjell.
Pse ath shume njerez jane pesimiste?Dhe akoma me teper: ne momentin qe kuptojme qe jemi pesimisteduhet te rrime gjithe jeten pa ndryshuar,apo mund te shpresojme qe te kthehemi ne optimiste?
Sipas Martin Seligman, qe i ka dedikuar shume kohe studimit te ketyre çeshtjeve,ne menyren sesi gjithkush shikon jeten ka dy elemente : nga njera ane ndjesia qe ngjarjet mund te kontrollohen,
nga ana tjeter eshte shpjegimi qe i japim atyre qe na ndodhin.Ne kete menyre njerezit qe jetojne si te paafte,ose personat qe jane te bindur qe çfaredo qe te bejne nuk do arrijne ate qe duan,jane me me shume probabilitet me pesimiste se personat qe ne te kunderte, kane besim se mund te
modifikojne rrethanat dhe ngjarjet ne menyre qe te arrijne objektivat dhesukseset e paramenduara.
Megjithate, ndjesia e te ndjerit i paafte ose jo per te kontrolluar ate çka na ndodh, nuk del nga hiçi,por ndertohet me ane te menyres qe secili i shpjegon vetes ngjarjet negative apo pozitive me te cilat ka te beje ne jete.
Seligman, i permbahet tezes sipas te ciles,çdo njeri ka nje stil sqarues,dmth nje menyre te veten per te interpretuar arsyet e ngjarjeve.kjo menyre,sipas tij, vjen nga nje vizion qe njeriu ka per vendin e vete ne bote, apo per veten e vete si njeri i afte dhe me merita apo i paafte dhe i pavlere.
Ne rastin e pare do kishim nje optimist, ne te dytin nje pesimist.
Stili sqarues ka tre dimensione te rendesishme: Qendrueshmeria, Thellesia dhe personalizimi
Qendrueshmeria perfshin kohen dhe menyren per te shpjeguar ngjarjet sipas te ciles shkaqet e suksesit ose deshtimit zgjasin ne kohe dhe nuk jane te ndryshueshme.
Pesimistet mendojne me lehtesi qe arsyeja e deshtimit te tyre duhet kerkuar ne anet negative te vetes ose ne mungesen e aftesive qe s'do te kene asnjehere.Prandaj kuptohet pse dorezohen me shpejt.
Optimistet,ata qe vazhdojne te ndjekin nje objektiv pavaresisht nga deshtimet,mendojne qe aftesite dhe cilesite personale,heret a vone do ti çojne ne arritjen e rezultatit te deshiruar dhe gjithashtu suksesin ia dedikojne aftesive vetjake.
Thellesia ka te beje me hapesiren.shpjegimi i nje ngjarjeje ne menyre specifike.
Psh, disa njerez arrijne te vejne ne kllape problemet e tyre dhe te vazhdojne jeten , megjithe veshtiresite ne nje fushe te rendesishme te jetes,psh puna ose lidhjet familjare.Te tjere, kane tendencen qe gjithshka ta kthejne ne katastrofe,prandaj nese nje aspekt i jetes se tyre deshton,gjithshka shkaterrohet. Keta te fundit, te klasifikueshem si pesimiste,japin shpjegime
universale per deshtimet e tyre, ne kete menyre,nje deshtim ne nje fushe i ben te dorezohen ne te gjitha fushat e tjera;anasjelltas personat optimiste dine te japin shpjegime specifike,megjithese mund te behen te paafte per fushen ku deshtojne,dine te jene aktive ne aspektet e tjera te jetes.
Personalizimi
Nga ana negative, ne kete rast,kur pesojne nje zhgenjim,mund te akuzojme veten ose faktore te jashtem qe kane ndikuar.Personat qe akuzojne veten kur deshtojne, kane nje renie te vetevleresimit mendojne se jane pavlere,pa talent dhe te pakendshme;me shume lehtesi bien ne pesimizem.
Anasjelltas personat qe u japin ngjarjeve negative shpjegim duke perfshire faktore te jashtem mjafton te kene koshencen e pergjegjesive te veta, nuk humbasin vetevleresimin dhe jane me optimiste.
Nese qendrueshmeria dhe thellesia kane te bejne me çfare behet, personalizimi ka te beje me si ajo qe behet perceptohet.
Duke u nisur nga kjo optimizmi dhe pesimizmi jane te shpjegueshme me menyren e interpretimit te ngjarjeve; optimistet i interpretojne deshtimet si te rastesishme,te ralla dhe te panjohura per veten ndersa sukseset si personale,dmth fale aftesive te tyre,te pergjithshme dhe te qendrueshme.
E kunderta ndodh per pesimistet.
Prandaj Optimiste apo Pesimiste nuk lind por behesh.
Optimizmi mund te "mesohet",prandaj dhe pesimistet mund te shpresojne qe mund te kthehen ne optimiste,duke mesuar disa gjera.Kjo lidhet me aftesi qe i lejojne personit te kaloje nga nje stil sqarues pesimist ne nje optimist nepermjet dialogut me veten,kur duhet te perballoje nje deshtim.
si behet e mundur kjo?
Ka shume strategji qe mund te perdoren.Ne fillim i duhet pranuar vetes qe po perdor menyre pesimiste per te shpjeguar nje ngjarje negative.Pasi njeriu behet koshent per kete mund te perdore dy menyra per te kuruar besimin ose shpjegimin pesimist.
*E para eshte e thjeshte: duhet te perqendroje vemendjen ne mendime te ndryshme nga ato te lidhura me besimin e vete,duke kerkuar te nderprese mendimet negative.Mund psh,sa here ka mendime pesimiste,te imagjinoje nje STOP te kuq qe kundershton mendimet negative.
*Se dyti,megjithese rruge me e gjate dhe me e veshtire,por me efikase:
te kerkoje te veje ne diskutim besimin e vete pesimist.Ne kete rast,e para gje qe duhet bere eshte mbajtja distance e besimit,duke e klasifikuar thjesht si "mendim" dmth si pohim qe mund te jete i vertete ose jo.
Psh nese dikush mendon qe s'eshte i afte per nje pune te caktuar,s'eshte e thene qe kjo eshte e vertete.Ndaj duhet mare distance nga ky mendim dhe me pas ky te vihet ne diskutim eshte apo jo i vertete.
1.Duke mbledhur prova per bazen e ketij mendimi ose per te kunderten.
2.Duke mbledhur shpjegime alternative.Psh nje deshtim mund te shpjegohet ne shume menyra te tjera,dhe jo me patjeter me paaftesi,apo me ate qe na eshte fiksuar.
3.Duke evituar ta katastrofizosh.Edhe sikur te veme re qe faktet nuk jane gjithnje ne anen tone eshte gjithnje mire te mos pergjithesojme dhe te izolojme nje "fiksim" vetem ne ate rast.
4.Te mesojme nga gabimet.Eshte e rendesishme te mesohet nga eksperienca dhe te vihen ne perdorim gabimet si sugjerime qe mund te na ndihmojne ne permiresimin e sjelljes tone ne te ardhmen.
Përgjigju Duke Cituar
Krijoni Kontakt