Flasin gjuhė tė ndryshme. Njėri shqip e tjetra sllovakisht, por bashkė komunikojnė nė gjuhėn angleze. Yes, more. Kėshtu i pėrgjigjet sllovakja Suzana Pablikova tė dashurit tė saj tropojan.
Vetėm disa ditė mė parė kanė bėrė celebrimin e rrallė nė Bashkinė e Tiranės, me njė ceremoni fund e krye shqiptareske. Ata punojnė dhe jetojnė nė tė njėjtin qytet, nė Londėr. Aty u njohėn dhe vendosėn qė tė bashkojnė tė ardhmet e tyre nė njė. Admiri ėshtė nga Tropoja, por banon nė Tiranė. Prej 6 vjetėsh ka emigruar nė Londėr dhe Suzana, qė punon si edukatore, ka vite qė ėshtė shpėrngulur atje me familjen e saj. Shqiptarėt janė tė ngrohtė, mikpritės dhe tė dashur, kėto cilėsi mė pėlqejnė shumė, thotė Pablikova.
historia
Ėshtė hera e parė qė ajo viziton Shqipėrinė. Megjithatė, cilėsi dhe vlerat historike tė shqiptarėve e kanė bėrė tė bjerė nė dashuri kokė e kėmbė me tropojanin. Viti i ri 2005 i ka gjetur dy emigrantėt tė martuar, pikėrisht nė godinėn mė tė bukur tė bashkive, nė atė tė kryeqytetit. Peēi dhe Pablikova tregojnė pėr Panoramėn historinė e tyre 2-vjeēare.
Si u njohėt bashkė dhe si lindi lidhja mes Shqipėrisė dhe Sllovakisė?
Suzana: Bashkė jemi njohur nė njė bar. Admiri punonte si kamarier atje. Filluam tė flisnim me njėri-tjetrin. Pastaj vazhduam tė takoheshim mė shpesh derisa krijuam njė lidhje dashurie. Pasi kaluam bashkė njė kohė tė konsiderueshme vendosėm tė bashkėjetonim.
Kush e mori kėtė vendim?
Suzana: Kėtė vendim e morėm tė dy, pasi na u duk mė i pėrshtatshėm pėr lidhjen qė kishim krijuar. Kemi dy vjet bashkė dhe pėrveē se duhemi arrijmė tė kuptohemi dhe tė marrim vendime tė rėndėsishme. Mė pas vendosėm tė martoheshim. Meqėnėse vendlindja e tė dashurit tim ėshtė kėtu, vendosėm tė celebroheshim nė Bashkinė e Tiranės, megjithėse kishim mundėsi ta bėnim dhe atje kėtė gjė.
Ju keni lindur nė vende krejt tė ndryshme. Ēfarė ndryshimesh keni dhe a ju krijon probleme kjo gjė?
Suzana: Edhe pse unė kam lindur nė Sllovaki dhe Admiri nė Shqipėri, nuk ndryshojmė shumė nga tipet. Kemi pothuajse tė njėjtat shije. Megjithatė kemi mentalitete tė ndryshme dhe kjo bėn qė shumė herė tė diskutojmė. Megjithatė, kėto janė gjėra tė vogla. Nuk kemi pasur tė njėjtin edukim, por ne tė dy kemi arritur tė kuptohemi. Jemi munduar qė mospėrputhjet ti rregullojmė sė bashku. Vijmė nga dy vende tė ndryshme dhe kemi kulturė dhe tradita jo tė njėjta, megjithatė, ne kemi kohė qė jetojmė nė Londėr. Atje kemi arritur ti shohim gjėrat me njė sy tjetėr. Dua tė them se jemi ambientuar me mentalitetin. Por, sigurisht, nuk kemi harruar traditat dhe vendet ku kemi lindur. U kthyem nė Shqipėri pėr tė celebruar lidhjen tonė. Kjo iu duk e drejtė dhe e arsyeshme Admirit, pasi kėtu ėshtė vendlindja e tij.
Ēmendon pėr Shqipėrinė gjatė ditėve tė vizitės tėnde?
Suzana: Mė tėrheq kultura, traditat shqiptare. Mė duket njė gjė shumė e bukur qė shqiptarėt janė tė dashur dhe tė pėrkushtuar. Mua mė pėlqen mė shumė vendi juaj. Mendoj se njerėzit kėtu janė shumė tė sjellshėm dhe mikpritės. Megjithė fjalėt e mira, duhet tė pėrmend edhe diēka tjetėr. Nuk jam mėsuar me kėtė trafik tė rėnduar qė kanė rrugėt e Tiranės. Gjithashtu, edhe pėrsa i pėrket ushqimit, gatimet tona janė shumė mė ndryshe. Nga tė gjitha gjėrat qė kam provuar, mė shumė mė ka bėrė pėrshtypje shija e byrekut. Ndėrsa nga ėmbėlsirat kam mė pėrzemėr bakllavanė.
Gazetat dhe televizionet e huaja, i pėrmendin shqiptarėt vetėm pėr veprime negative. Si e kanė pritur lidhjen tuaj, prindėrit e Suzanės?
Admiri: Kjo ėshtė e vėrtetė, pėrmendim kėtu njė nga lajmet ku u pėrfol shumė pėr shqiptarėt qė u akuzuan pėr tentativė rrėmbimi tė Viktoria Bekamit. Edhe prindėrit e Suzanės kanė dėgjuar mjaft pėr shqiptarėt, por kur mė njohėn mė pranuan dhe shkojmė mirė bashkė. Mamaja e saj kishte kohė qė e dinte pėr lidhjen tonė. Shkojmė shpesh ti takojmė prindėrit e gruas time. Sjanė tė gjithė njerėzit njėsoj, thotė Suzana. Sipas saj, nė tė gjithė botėn ka dhe njerėz tė mirė edhe tė kėqinj.
Ju jeni nga Tropoja. A e ka vizituar Suzana qytetin tuaj tė lindjes?
Admiri: Ajo nuk e ka vizituar qytetin tim, pasi nė kėtė kohė atje ėshtė shumė ftohtė dhe nuk do tė qėndrojmė shumė nė Shqipėri, por kur tė kthehemi pėrsėri nė verė, patjetėr qė unė do ta ēoj pėr tė vizituar qytetin e Tropojės. Suzana ėshtė shumė afėr vendit tonė, pasi unė i kam folur dhe i kam treguar gjėra tė ndryshme. Nė Shqipėri njerėzit janė mė tė afėrt dhe familja kujdeset pėr fėmijėt edhe kur ata janė nė njė moshė tė pjekur. Ndryshe ndodh nė vendet e tjera tė botės. Atje fėmijėt qėndrojnė pranė familjes deri nė moshėn 17 ose 18-vjeēare. Mė pas ata janė tė lirė tė jetojnė vetėm dhe tė marrin vendimet qė duan. Ėshtė shumė entuziaste qė ka ardhur tė vizitojė Shqipėrinė dhe ndihet mirė pranė familjes sime. Edhe unė jam i lumtur qė pėr festa kėtė vit kam qenė pranė njerėzve qė dua.
Sllovakja: Shqiptarėt janė tė ngrohtė
Shqiptarėt pėrveē se janė mikpritės, njerėz tė besės, ata janė edhe shumė tė ngrohtė. Kėtė cilėsi ata nuk e tregojnė vetėm nė lidhjet dashurore, por edhe midis tyre. Shqiptarėt janė tė ngrohtė nė familje, nė shoqėri e kudo, thotė Suzana. Sipas saj, nė vendet e huaja nuk e gjen kėtė pėrkushtim pėrfshirė edhe vendlindjen e saj. Ne nuk flasim shumė pėr njėri-tjetrin, ndėrsa ju tregoni njė kujdes tė madh, thekson ajo. Pablikova mendon se shqiptarėt janė mė tė mbledhur, mė tė dashur me familjen dhe me njerėzit e afėrt. Kjo ngrohtėsi qė i karakterizon shqiptarėt duket se i ka bėrė mjaft pėrshtypje asaj, duke e bėrė tė ndjehet ngrohtė, jo vetėm nė krahėt e burrit, por edhe pranė gjirit tė familjes sė tij. Lajmet qė ajo ka dėgjuar nė televizione apo gazeta tė huaja, nuk ia kanė ndryshuar mendimin pėr shqiptarėt. Madje, duket se kjo nuk e ka penguar aspak Suzanėn qė tė zgjedhė pėr bashkėshort, djalin me origjinė tropojane.
Respekti pėr gjuhėn shqipe
Tradita dhe kultura e vendit ku ka lindur dhe jetuar i dashuri i saj, Admiri e ka tėrhequr kaq shumė Suzanėn sa ajo ka filluar tė mėsojė edhe disa fjalė shqip. Madje, kur i shqipton kėto fjalė u jep edhe theksin e duhur, tregon Admiri. Megjithatė, nė fjalėt shqipe qė ajo arrin tė shqiptojė, pak theks nga dialekti tropojan ngatėrrohet me anglishten qė ėshtė bėrė gjuha e mirėkuptimit tė tyre.
Tė dhėna
Emri: Admir
Mbiemri: Peēi
Nėnshtetėsia: shqiptare
Vendbanimi: Londėr
Punėsimi: kamarier
Emri: Suzana
Mbiemri: Pablikova
Nėnshtetėsia: sllovake
Vendbanimi: Londėr
Punėsimi: edukatore
Krijoni Kontakt