Komuna e Gjilanit gjendet nė pjesėn juglindore tė Kosovės, krahina e Anamoravės. Qyteti ka pozitė tė pėrshtatshme gjeografike dhe kjo i mundėson lidhje tė mira me qendrat tjera tė Kosovės dhe tė rajonit. Nga 15 shkurti 2003, Gjilani ėshtė seli e zyrės sė Agjensionit pėr Demokraci Lokale tė Kėshillit tė Evropės. Eshte binjakezuar ose ka nenshkruar partneritet me komunat Kukes (Shqiperi), Luterbah (France) dhe Iper (Belgjike). Ka njė sipėrfaqe prej 515 km/2, 63 vendbanime dhe 54 komuna kadastrale. Nė njė kilometėr katror jetojnė 259 banorė. Gjilani daton nga viti 1772 dhe ėshtė themeluar nga familja e Gjinajve, e cila qė nga 1737 ka sunduar njė pjesė tė Kosovės. Gjinajt erdhėn nė Gjilan nga qyteti mesjetar i Artanės (Novobėrdė). Si themelues njihet Bahti Beg Gjinolli. Shtrihet nė njė fushėgropė tė gjerė. Ka kushte tė mira pėr bujqėsi dhe njihet si qytet agro-industrial. Nė juglindje ka malet e Karadakut si dhe njė pjesė tė Rrafshit tė Kosovės njė fushė pjellore. Mbizotėrohet nga klima e mesme kontinentale, me vera tė nxehta dhe dimra tė ftohtė. Temperatura mesatare e janarit ėshtė - 0.9 shkallė, ndėrsa ajo e korrikut + 21.5 gradė. Nė vjeshtė, kėtu bien, mesatarisht, 177 mm shi, ndėrsa nė verė 129 mm. Sasia e reshjeve nė pranverė ėshtė 145 mm dhe nė dimėr 130 mm. Koordinatat e shtrirjes sė Gjilanit janė 42 shkallė nė veri dhe 21.20 shkallė nė lindje. Qyteti ka njė lartėsi mbidetare nga 501 deri mė 590/m, ndėrsa regjioni, nga 475/m, nė Budrikė, deri nė 1.000 /m, nė zonėn kufitare me Maqedoninė (Stanēiq). Rrethina e Gjilanit ėshtė e pasur me xehe (hekur e leucid) dhe me burime minerale (Nasalė, Pidiq, Kmetoc, Pogragjė, Perlepnicė). Dallohet nga komunat tjera me njė pedologji mė homogjene tė tokės. Popullėsia e Gjilanit, pėrherė ka qenė e pėrzier, me dominimin e shqiptarėve, si gjatė sundimit turk, ashtu edhe atij serbo-jugosllav. Sipas publikimit tė Entit tė Statistikave tė Kosovės, dhjetor 2002, numri i pėrgjihshėm i banorėve ėshtė 133.724 (68.814 meshkuj dhe 64.910 femra), prej tyre 116.246 janė shqiptarė ndėrsa 17.478 nga komunitetet tjera. Nė zonėn urbane jetojnė 79.898 banorė, ndėrsa pjesa tjetėr nė viset rurale. Struktura nacionale e popullėsisė nė komunėn e Gjilanit ėshtė kjo: 11.6246 shqiptarė (86.9 %), 12.500 serbė (9.4 %), 133 malazezė (0.1 %), 936 turq (0.7), 267 muslimanė (0.2 %), 3.610 romė (2.7 %) dhe 32 tė tjerė. Shkalla mesatare e lindshmėrisė ėshtė 3.360 foshnje nė vit. Numri i vdekjeve sillet nė 384, ndėrsa i martesave 912. Mė 24 prill 2002, Gjilanin e goditi njė tėrmet i fuqishėm, me epiqendėr nė trekėndshin Gjilan-Malishevė-Uglar, i cili mori njė viktimė dhe shkatėrroi mbi 8 mijė objekte tė infrastrukturės familjare, publike e shoqėrore. Nė hartat seizmike, Gjilani njihet si rajon me shkallė tė lartė rrezikshmėrie.
Infrastruktura
Infrastruktura e banimit pėrbėhet nga 24.000 objekte tė banimit individual dhe kolektiv, me njė sipėrfaqe tė pėrgjithshme prej 3.000.000 m/2 ose mesatarisht 22.4 m/2 pėr banor.
Plani i pėrgjithshėm urbanistik kap njė sipėrfaqe prej 960 ha, ndėrsa plani detal urbanistik shtrihet nė 759 hektarė.
Vendbanimet
Vendbanimet: Bresalc, Bilinicė, Capar, Bukovik, Burincė, Velekincė, Vrapēiq, Lladovė, Llashticė, Vėrbicė e Kmetovcit, Gadish, Kosaqė, Kurexhaj, Kufcė e Epėrme, Makresh i Epėrm, Livoē i Epėrm, Sllakoc i Epėrm, Makresh i Poshtėm, Dragancė, Miresh, Budrigė e Poshtme, Livoē i Poshtėm, Sllakoc i Poshtėm, Demiraj, Dunav, Zhegoc, Vėrbicė e Zhegocit, Zhegėr, Kokaj, Kmetovc, Koretishtė, Kishnapole, Kravaricė, Lipovicė, Llovcė, Gumnishtė, Goden i Ultė, Malishevė e Poshtme, Malishevė e Epėrme, Muzgovė, Myqibabė, Nasalė, Partesh, Parallovė, Pasjak, Pasjan, Pogragjė, Ponesh, Pidiq, Pėrlepnicė, Sllubicė, Stanēiq, Stanishor, Selishtė, Strazhė, Stublinė, Cėrnicė, Ēelik, Shurdhan, Shillovė, Uglar, Terzijaj, Haxhaj.
Arsimi
Gjilani ka arsimin fillor, tė mesėm dhe superior.Hapėsira e shfrytėzimit pėr njė nxėnės, nė qytet ėshtė 0.65 m/2, ndėrsa nė fshat 1.1 m/2.
Arsimi fillor pėrbėhet prej 20 shkollave fillore dhe 3 qerdheve pėr fėmijė, me mėsim nė gjuhen shqipe si dhe 7 shkollave fillore nė gjuhen serbe dhe 2 nė atė turke.
Numri i nxėnėsve shqiptarė nė kėtė nivel tė shkollimit ėshtė 18.559. Mėsimdhėnės - 1.023. Shkollat serbe si mėsimi nė gjuhėn turke vijohet nga 1.873 nxėnės, ndėrsa numri i mėsimdhėnėsve ėshtė 188.
Komuna e Gjilanit ka 12 shkolla tė mesme, 6 prej tyre nė gjuhen shqipe, me 6.033 nxėnės dhe 380 mėsimėdhėnės si dhe 6 shkolla tjera nė gjuhen serbe, me 799 nxėnės dhe 107 mėsimėdhėnės.
Nė Gjilan ka filluar punėn edhe Fakulteti i Edukimit, me 104 studentė dhe 6 mėsimdhėnės, pėrderisa nė SHLP Skėnderbeu vijojnė 629 studentė, ku punojnė edhe 19 punėtorė.
Gjilani nuk ka shkollė tė veqantė speciale, por nė shkollat fillore Abaz Ajeti dhe Thimi Mitko ekzistojnė klasė speciale pėr fėmijė tė paaftė dhe me tė meta mentale.
Shėndetėsia
Gjilani ka njė spital regjional, me 17 reparte dhe 525 tė punėsuar, Shtėpinė e Shėndetit, me 244 punėtorė, 30 ambulanca (8 nė vendbanimet serbe) si dhe 51 ordinanca private.
Repartet: gjinekologji, interno, dializė, pediatri, kirurgji, anesteziologji, ortopedi, urologji, infektivė, sėmundjet e mushkėrive, ndihma e shpejtė, ORL, oftamologji, laboratori, transfuzioni i gjakut dhe materniteti
Nga 7 prilli 2003, nė ditėn botėrore tė shėndetėsisė, kanė filluar punėn edhe Qendra pėr shėrim mental dhe Qendra pėr rehabilitim mental.
Spitali udhėhiqet nga dr. Ukshin Ismajli (tel. 0280/23-908, 21-111, 044/158-397), ndėrsa drejtor i Shtėpisė sė Shėndetit ėshtė dr. Shefqet Murtezi (0280/29-917, 044/165-477.
Punėsia
Nė Qendrėn Regjionale tė Punės nė Gjilan janė tė regjistruar 16.720 punėkėrkues, prej tyre 7.926 janė femra. Tė pakualifikuar 9.995, gjysmė tė kualifikuar 1.234, tė kualifikuar -1.055, me shkollė tė mesme -3.945, me shkollė tė lartė - 350 dhe 141 me fakultet. -Numri i popullatės aktive ėshtė 83.273 -Numri i tė punėsuarve nė nivel komunal ėshtė 20.457 -Numri i popullatės aktive qė kėrkojnė punė ėshtė 56.783 -Numri i popullatės aktive qė nuk ėshtė paraqitur nė qendrėn pėr punėsim 40.063 -Pėrqindja e papunėsisė - 43 % tė popullatės aktive pėr punė -Pagat mesatare mujore nė nivel tė komunės janė 175 .
Sociale
Nė komunėn e Gjilanit ėshtė njė qendėr pėr mirėqenie, qė merret me ēėshtje sociale. Ndihmon familjet me probleme pėr adoptim, shkurorėzim, siguron strehim pėr pleq. Zakonisht dėrgohen nė Prishtinė. Ėshtė e aftė tė vendosė pėr kėto ēėshtje nė mėnyrė tė drejtė. Ka edhe program pėr strehim, por pėr momentin nuk mund tė sigurojė strehim pėr askėnd. Ajo ka siguruar ndihmė pėr 1.775 familje. Prej tyre, shqiptarė janė 1.305 familje me 15.660 anėtarė, serbė - 352 familje me 4.266 anėtarė, romė - 49 familje me 590 anėtarė si dhe 43 familje tė shpėrngulura nga Kosova Lindore me 517 anėtarė dhe 26 tė tjera nga Maqedonia, me 308 anėtarė. Qendra udhėhiqet nga z. Riza Syla (tel.0280/20-140). Nė Gjilan ekziston edhe zyra e Kryqit tė Kuq. Ajo shpėrndan ndihma pėr nevojtarė, tė cilat i merr nga OJQ-tė dhe organizatat tjera, siē janė pakot higjienike pėr fėmijė tė moshės prej 6 muaj deri nė 2 vjet. Gjithashtu ka njė program pėr ti ndihmuar fėmijėt e shkollave.
Transporti
Nė Komunėn e Gjilanit ėshtė njė ndėrmarrje transportuese shoqėrore, 21 kompani private dhe 136 autotaksi. Nuk ka hekurudhė, ndėrsa stacioni mė i afėrt i trenave ėshtė nė Ferizaj, 33 km larg. Aeroporti mė i afėrt ėshtė nė Prishtinė, rreth 60 km larg nga Gjilani.
Organizatat Joqeveritare - OJQ-tė
Emri i OJQ-sė Pėrfaqėsuesi Adresa Telefoni kontaktues
Shoqata e tė drejtave tė grave dhe fėmijėve "LIRIA" Nazife Jonuzi Gjilan 0280/ 27 225
Shoqata kulturore "DRITA" Zekirja Abdullahu Gjilan 0280/ 24 422
Organizata rinore "DARDANICA" Fatlum Haliti Zhegėr
Cultural Union Lane Trend Shkendije Geci Gjilan 0280/ 22 166; 044/138 686
Qendra sociokulturore "Francė-Kosovė" Skender Hasani Gjilan 0280/ 21 335
Teknika Popullore Sabit Zymberi Gjilan 044/144-997
Sindikata e Pavarur e Arsimit Avdullah Pireva Gjilan 0280/ 25 499
"VLERA" Havushe Bajrami Gjilan 0280/27 586
Shoqata e zjarrėfikėsve vullnetarė Elmi Qerimi Gjilan 044/ 132133
Femra Aktive Gjylshen Berisha Gjilan 0280/ 29 923; 044/144 950
SHK "Dasma e Karadakut" Ruzhdi Gagica Gjilan 044/154 092
AMK "Bajram Curri" - Shurdhan Hamit Aliu Shurdhan 0280/28 826; 0280/ 21 173
"APOTHEOZA" Xhevahire Ramadani Gjilan 044/ 177-326
Shoqata e grave "Elena Peshkopia" Xhylije Ramizi Gjilan 0280/ 21 618
Shoqata humanitare "MĖSHIRA" Fatmir Hajrullahu 0280/ 27 413
Qendra Rinore "RINIA" Ganimete Kurti Bresalc 044/ 163 873
Qendra Rinore "MALISHEVĖ" Agron Rexhepi Malishevė
Qendra Rinore "Zija Shemsiu" Adhurim Rasimi Pėrlepnicė
Asociacioni kosovar pėr edukim parashkollor Abdylaziz Veseli Gjilan 0280/ 20 031; 26 366; 044/ 154 315
Asociacioni i tė rinjve shkollorė Faton Bislimi & Fatos Rexhepi Gjilan 0280/ 29 710; 0280/ 21 364
Qendra e pavarur kulturore pėr Anamoravė Fatmir Selimi Gjilan 0280/ 27 556; 044/133 355
SHKA "Mic Sokoli" Fatmir Selimi Gjilan 0280/ 23 728; 044/133 355
KiTri Kushtrim Ahmeti Gjilan 0280/ 24 059; 044/ 132 883
SHKA "DARDANIA" Llashticė Emrush Selimi Llashticė
"Kthimi nė Ardhmėri" Sami Nevzati Gjilan 0280/ 25 504; 0280/ 20-059
Fondacioni "Agim Ramadani" Gimi Jetulla Halili Gjilan 0280/ 28 007
Shoqata Enigmatike "Ndre Mjeda" Gjilan Shemsedin Kryeziu Gjilan 0280/ 29 883
Shoqata e Pavarur e Pedagogėve tė Kulturės Fizike Abdulla Elezi Gjilan 0280/ 29 953
"Baro Amaljipe" Muzafer Aljiu Gjilan 0280/ 28 644
"Yarin" Kultur Sanat Ve Spor Dernegi Refike Sylēevci Dobėrqan 0280/ 75 654
Shoqata e Grave Turko-Shqiptare "FIDAN" Nuraj Osmani Gjilan 0280/ 20 580; 044/ 118 748
Klubi i Artistėve dhe Gazetarėve ''Rrjedha" Nijazi Ramadani Gjilan 0280/ 23 809; 044/ 176 798
Klubi i Gazetarėve "Beqir Musliu" Musa Sabedini Gjilan 0280/ 23 774; 044/ 132 402
'Klubi i Korrespondentėve nga Gjilani Musa Sabedini Gjilan 0280/ 23 774; 044/132 402
Qendra Rinore "Livoēi i Poshtėm" Behar Ramadani Livoē i Poshtėm 0280/ 26 344; 044/ 163 729
Grupi Rinor "Ardhmėria jonė" Islam Rashiti Vėrbicė e Zhegocit
Qendra Rinore "STUDENTI" Armend Sopi Miresh (Dobėqan) 0280/ 75 345
Qendra Rinore "LULI" Feriz Sejfiu Llashticė
Qendra Rinore "UNIVERSI" Arsim Ferizi Pogragjė
Grupi Rinor "Fatmir Ibishi" Besim Halimi Uglar
Klubi Rinor "AGIMI" - Zhegėr Vineta Shaqiri Zhegėr
"Atatürkēü Düsünce Dernegi" Kemal Shahin Gjilan 0280/ 20 944; 044/ 163 901
Grupi i Artistėve tė rinj "BOTART" Magbule Xhemaili Gjilan 0280/ 24 724
Shoqata Bletare "BLINI" Metush Maksuti Cėrnicė 0280/ 22 377
Organizata multietnike profesionale "LANSDOWNE" Hafiz Xhakli Gjilan 0280/ 22 295
Shoqata Edukativo-Arsimore "PEDAGOGU" Bislim Kadriu Gjilan 0280/ 23 458; 044/ 177 116
Shoqata Rinore "TRINA" Bekim Toska Gjilan 0280/ 21 042
Shoqata pėr pėrkujdesje ndaj fėmijėve jetimė Huma Jetishi Gjilan 0280/ 22 392
Shoqata pėr Kthimin e tė Shpėrngulurve nga Kosova Lindore Sejdi Sopi Gjilan 0280/ 25 947
Qendra Rinore Aferdita Syla Gjilan 044/ 111 330
Shoqata pėr Menaxhimin e Burimeve Njerėzore dhe Sjellje Organizative Mehmet Dėrmaku Gjilan 0280/ 21 341
Ansambli Kulturor Muzikor "Idriz Seferi" Avdi Latifi Zhegėr 0280/ 86 162; 044/ 177 177
Romane Romnja Shpresa Agushi Gjilan 0280/ 24 047
Organizata Profesionale "Ide-Form" Shaban Shabani Gjilan 0280 /26 657
Kėshilli pėr Kthimin e tė Shpėrngulurve nga Maqedonia Isuf Bajrami Gjilan 0280/ 21 980; 044/ 158 160
Shoqata Bėmirėse Humanitare "BEREQETI" Sylejman Osmani Gjilan 044 / 164-012
Drita e Diturisė Halim Isufi Gjilan 0280/ 20 733
Shoqata pėr Edukim parashkollor "FATOSAT" Bahrije Veseli Gjilan 0280/ 26 577; 044/ 301 013
Klubi i Biznismenėve tė Gjilanit, Kamenicės e Vitisė Hetem Bajrami Gjilan 0280/ 20 565; 044/ 120 086
Shoqata pėr Zhvillim Ekonomik dhe Rindertim "MARKETINGU" Fahredin Sylaj Gjilan 044/ 163 912
Shoqata e Bujqve tė Bashkuar "KOOPERATIVA" Muharrem Isufi Stanishor 0280/ 22 799; 044/ 176 647
Shoqata pėr Informatikė dhe Telekomunikacion ''RRJETA'' Visar Xhelili Gjilan 0280/ 27 107
Shoqata Kulturore - Artistike ''Lahuta e Malcisė" Mejdi Sejdiu Gjilan 0280/ 25-947; 044/ 211 698
Shoqata pėr Edukim dhe Rehabilitim Rifat Maloku Gjilan
Organizata e Fermerėve dhe Ekspertėve Bujqėsorė Naser Muji Gjilan 0280/ 29 639; 044/ 125 587
Shoqata e Gruas "MERITA" Teuta Halili Gjilan 0280/ 25 859; 0280/ 29 222
Shoqata e Grave ,,DRITARE JETE" Bedrije Bislimi Gjilan 0280/ 29 059
Shoqata e Bletarisė "MALISHEVA" Ejup Ismaili Malishevė 0280/ 24 917; 044/ 195 714
Shoqata e Blegtorėve "BAGĖTIA" Metush Maksuti Cernicė
Qendra Kosovare pėr Bashkėpunim Ndėrkombėtar Enver Keqiku Gjilan 0280/ 23-144
Shoqata Bujqėsore "FRUTI" Agim Isufi Kravaricė 044/ 132 928
Vizioni i Shekullit 21 Gjilan Arian Rexhepi Gjilan 044 / 214 787
Organizata Joqeveritare "Vizioni Radio Gjilani" Nexhmedin Ymeri Gjilan 0280 / 20-073; 044/ 195 791
Organizata Joqeveritare "GJILANI" Muhamet Halili Gjilan 0280 / 24-173; 044/ 177 281
Qendra Rinore "Livoēi i Epėrm" Xhemajl Nuredini Gjilan 0280 / 28-124; 044/ 125 696
Shoqata pėr kultivimin e pėllumbave "SAQINA" Emin Fejzullahu Gjilan 044/ 21 25 14
Organizata pėr intervenim dhe pėrkrahje psiko-sociale "EMPATHY" Bekim Isaku Gjilan 0280/ 26 116
Zgjimi dhe Jeta Naim Rahim Blaca Gjilan 044/ 250 270
Shoqata Profesionale Bujqėsore ''RENDIMENTI" Lulzim Ahmeti Malishevė 0280/ 22 956
Shoqata kulturore-humanitare "KUREXHAJ" Sabri Kadriu Zhegėr 038/ 243 353; 044/ 163 600
Klubi i Karatesė ''DRITA" Idriz Musliu Gjilan 0280/ 28 631; 044/ 144 071
Aksioni Kundėr Dhunės dhe Ndėrtimi i Paqės Nexhat Ismajli Gjilan 0280/ 28 814; 044/ 211 895
Shoqata edukative shėndetėsore ''DORA" Rrahman Hajdari Gjilan 0280/ 25 758; 044/ 154 470
Shoqata e Pavarur e Matematikantėve pėr Anamoravė ''UNIONI PLUS'' Fehmi Sylejmani Gjilan 044/ 154 101
"AGROFARM" Ramadan Mehmeti Kishnapole
Grupi Rinor ''PAPARAZZI" Jeton Ademi 044/ 286 623
Shoqata pėr tė Rinj dhe Fėmijė ''ERA 21'' Nefail Haziri Gjilan 0280/ 27 235; 24 135; 044/ 212 038
Qendra Trajnuese Informative pėr Bujqėsi - Teknologji Kimete Jahiu Gjilan 0280/ 24 780; 044/ 231 783
Asociacioni i Studentėve tė Mjekėsisė Naser Kastrati Gjilan 038/ 550 050; 044/ 177 582
Organizata pėr arsimim nga teknologjia informative "INFOTECH" Bekim Dauti Gjilan 0280/ 23 872; 044/ 125 732
Shoqata e Grave ''TEUTA" Emine Latifi Kmetoc 044/ 212 395
PAMJE NGA GJILANI (klikoni te linku i meposhtem per te pa fotografite.)
http://galeria.albasoul.com/gjilan
Krijoni Kontakt