Si u krijua Kisha autoqefale Shqiptare

[monikal]

Si kopetent i diskutimeve nè sektorin e besimit katolik, pse nuk merr si shembull tè ndritur Papèn i cili ka pranuar krimet e inkuizicionit duke rehabilituar mjaft viktima qè u dogjèn nè turrèn e druve. Dhe ndjesa nga ana e tij nè emèr tè katolicizmit ishte shumè mè e vèshtirè pèr tu pranuar, nè krahasim me ndjesèn qè duhet tè kèrkohet pèr martirèt ortodoksè shqiptarè Mos harro qè jemi nè shekullin e 21 ku njè njeri me ngjyrè pasardhès slleverish shpallet President i vendit mè tè fuqishèm nè botè! Ky èshtè humanizmi e demokracia reale .

Vramëni, po mblidhmani gjakun se do tu duhet fëmijëve tuaj të shkruajné gjuhën shqipe - Petro Nini Luarasi
Nga Agim Shehu
Naum Veqilharxhi nga Vithkuqi i Korçës, pionier i Rilindjes, hartoi dy abetare me alfabet shqip, dhe një Letërqarkore - manifest, për sovranitet dhe përparim Kombëtar. Patrikana e helmon me pabesi në Stamboll. Pandeli Sotirin, mësues i parë i shkollës shqipe në Korçë e fton vjehrri grek në Stamboll e helmojn dhe e hedhin nga ballkoni. Jani Vellarai, atdhetar e përkthyes i librave fetare në shqip, në kraharor mbante me krenari një medalion ari, ku qe shkruar: *jam shqiptar* (Ti Shqipëri më ep nderë,… do poetizonte madhërisht Naimi). dhe Jani Vellaranë e vranë. Theodor Haxhifilipi (Dhaskal Todri) porositë germa alfabeti shqip jashtë, dhe kur i sillte në Shqipëri e vranë. (Trilluan gjatë, se e vranë qeraxhijtë, të cilët pandehën se gjithë ato arka qenë me flori, jo me plumb linotipi! Trillime përrallash! Su tha më tej çu bënë shkronjat, e ku vanë qeraxhijtë e gënjyer!) arbërori (arvanitas) Anastas Kullurioti nxori në Athinë gazetën *Zëri i Shqipërisë* ku gjatë Kongresit të Berlinit mbronte çështjen shqiptare. e arreston konsulli grek në Gjirokastër, dhe e helmojn në Athinë. Jani Vreto, anëtar i Shoqërisë së shkronjëzave në bashkësi vëllazërore me Sami Frashërin, Vaso Pashen e Koto Hoxhin(mysliman, katolik e ortodoks) gjendet i helmuar në një dhomë hoteli, i vetem, në Athinë. varroset pa emër. Koto Hoxhi, mësues i shqipes në Lunxhëri, torturohet, burgoset e vdes me amanetin: *Ju, o djem, do më kujtoni, kur të bëhët Shqipëria*!… Petro Nini Luarasi, veprimtar i zjarrtë atdhetar, u mësonte shqipen nxënësve në Kolonjë. E helmojnë pabesisht me helm aq të fortë, sa edhe sa edhe mushka që e ngarkonte drejt shtëpisë, duke ngrënë të vjellat e tij, u helmua, (vrasësit hapen fjalë, se martirin e zuri kolera)! Më përpara kërcënuesve ai u kish thënë fjalët e njohura. *vramëni, po gjakun po gjakun mblidhmani se do tu duhet fëmijëve tuaj të shkruajn gjuhën e mëmës*! (Boja e nxënësit është më e shenjtë se gjaku i martirit - mëson Kurani).
LUM MARTIRËT
Priftin Papa Kristo Negovani, autor librash shqip dhe propagandues i shqipes në shkolla e libra fetare ortodokse e therin bashkë me vëllain dhe shumë të afërm të tij! (Lum martirët, mëson Ungjilli! Te mundimi i tyre Zoti provon njerëzit e tij!) gazetari atdhetar nacionalist Vangjel Koça (Nirvana), mbrojtës i zjarrtë i mbretërisë së Zogut, duke përgjithësuar martirizimet për shqipërinë të ortodoksëve, shkruante se qenë kohë kur ish shumë e vështirë të ishe shqiptar, por qe edhe më e vështirë të ishe prift ortodoks. Priftin arumun Ballamaci meqë qe mik i sinqertë i shqiptarëve dhe mbështetës i autoqefalisë së kishës kombëtare shqiptare, e therin me thikë. Patriotin Spiro Kosturin e vrasin pas krahësh, sepse nguli këmbë që shërbesa e martesës së vëllait të bëhej shqip, jo greqisht. Për këtë në Amerikë, shqiptarët ortodoksë e myslimanë bashkë bënë një miting tronditës, e Noli mbajti një ligjërim emocionues kombëtar. Vasil Gjergji, nipi 30 vjeçar i Papa Kristo Negovanit, guxoi të përkthej në shqip 2-3 libra liturgjie fetare. fshati negovan më në fund i kërkoi një marrëveshje kishës greke, që mesga një të diele të bëhej shqip, herën tjetër greqisht. Prifti grek nxiti grindjen e besimtarëve në kishë. Pesë vjetë pas xhaxhait martir, në janar të v. 1910 u vra në kishë edhe nipi Vasil Gjergji. Babë Dudë Karbunara i Beratit, bashkëpuntor i Kristoforidhit, megjithë kërcënimet, meshen e psalmet i bënte në shqip. Më 1895shtëpinë ia lyen me vajgurë dhe ia dogjën megjithë ç kish brënda! Jashtë flakëve i mbeti vetëm dora me të cilën firmosi përkrah Ismail Qemalit Ditën e Flamurit. (Atë pjesë jetë të munduar të trupit që i mbeti nga pleqëria, më 1945 ia pushkatoi diktatura). At Stath Melani, predikues i kishës ortodokse shqiptare në Amerikë, erdhi në vendlindje në Përmet, e dha një meshë në shqip. Atë dhjetor1918 i zënë pritë, i presin kokën dhe nëpër natë shkojnë ia çojnë në Greqi… Nuk numrohen martirizimet e ortodoksisë shqiptare në luftë për pastërtinë e fesë dhe mbrojtjen e kombit shqiptar, të pandara nga njëra tjetra. Diktatura komuniste e vauhdoi në llojin e saj këtë persekutim kundër figurave që mbronin hapur autoqefalinë e kishës ortodokse kombëtare shqiptare. Kryepeshkopin e nderuar martir Visarion Xhuvani e futën në burg, duke e munduar derisa vdiq. Misionarin ortodoks Irine Banushin poashtu e burgosën, e torturuan. Ish Kryepeshkopit Kristofer Kisi veglat e të huajve, agjentë, iu futën në kishë gjatë shërbesës fetare, ia prishin ceremoninë e shenjtë. Një ditë para largimit në Amerikë me kërkesë të Nolit, befas gjëndet i helmuar në shtëpi.
Martirët pa emër të ortodoksisë patriotë, nuk numrohen. Ata i di Zoti. Këtë ortodoksi, me këtë histori e këta martirë, si mund të marrësh guximin ta damkosësh sot e ta fyesh të tërën si antishqiptare? Kur emërtimin e saj e kthen në epitet - fyes tërësisht, - *ortodoks* dmth. tërësisht si nocion gjë e urryer, e ndotur dhe antishqiptare, i je kundërvënë gjithë ortodoksisë, duke shkelur doktrinen burimore hyjnore dhe figurat kombëtare bashkë. shqetsime brënda ortodoksisë ka pasur edhe në të kaluarën, siç i kanë vënë në dukje të parët tanë. Por ata i kanë trajtuar me objektivitet e fisnikëri, sidomos pa nxitur përçarjen, duke veçuar dhe kundërvënë njërën kundër tjetrës. Me ujët e papastër të magjes nuk flaket dhe fëmia. I mbyll këto shënime me dy gjykime të mia në fund.
PORTRETI I AT NIKOLLË MARKUT
Së pari edhe njëherë përqëndroj nderin tim ndaj asaj figure të sotme të krishterimit shqiptar që po rri në ballë tek ne në mbrojtjen e gjithë kësaj trashëgimie hyjnore dhe shqiptare. Mbi të gjitha, ai po mbron autoqefalinë kombëtare të ortodoksisë sonë duke mbajtur lart dhe ruajtur nga shkatërrimi përfundimtar veprën e madhe të Nolit dhe gjithë martirëve, që dhanë gjakun për pavarësinë fetare si pjesë e pavarësisë kombëtare. ai është i nderuari At Nikollë Marku, primati i kishës së Shën Mërisë në Elbasan, simbol i fetarit, shqiptarit dhe të papërkulurut gjer në flijim. Ai po përballon vështirësi, mundime, e kërcënime nga të gjitha anët, sepse po mbron sot me këmbëngulje të adhurueshme autoqefalinë e rrezikuar si asnjëherë të ortodoksisë sonë. Ka me vete popullin patriot e të kulturuar të Elbasanit të tij që sot është i ngarkuar me varfërinë e tij. Ka dhe dashamirës, që së shumti kanë fjalën e mirë për të… E kam takuar në kishën e tij të shën Mërisë, me atë emocion që ndjeva kur parvjet isha në kishën e Shëngjergjit në Boston, ku Noli dha meshën e parë shqip. Qe i ngushtuar se nuk kish tu paguante as rrogën modeste dy shërbyesëve të kishës. Megjithatë, lëmonte dhe njëherë me dorë të altartë flamurin kombëtar, fotografitë e Skënderbeut e të Naimit përmbi fjalët e vendosura bukur *Ti Shqipëri më ep nderë…* hymni kombëtar dhe mesha këndoheshin njëra pas tjetrës. vlen të përmendet ngjarja e vogël me kuptim të madh. Ne gazetën *55* lexoi shkrimin tim për vëllezërit e nderuar atdhetarë në Nju Jork, Lekë e Pashko Gojçaj, të cilët statujën e Nënë Terezës ua kishin ngarkuar tre skulptorëve, një katolik, një mysliman, një ortodoks. I përlotur nga emocioni, At Nikollë Marku puthi portretin e Nënë Terezes bashkë me emrar e vëllezërve Gojçaj, e mërmëriti me zë shqiptar e shenjtor:*Nuk humbet shqipëria*! dhe u nis prapë te shërbimi i tij i palodhur në kishën e Shën Mërisë me aq madhështi sa edhe varfëri bashkë. e me të dyja bashkë, ajo që tani ka hyrë në histori, duke vazhduar udhën e të parëve martirë, drejt mijëvjeçarit të tretë. flitet për një komb, ndër më të lashtit në Evropë dhe më i shpërndarë nëpër botë.
P.s. I nderuari At Nikollë Marku është i vetmi që i kundërvihet politikës antikombëtare e asimiluese të djallit me veshje kishtare...
Vetëm At N. Marku e mbanë gjallë Autoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare. Ai meriton çdo lëvdatë, nderë dhe përkrahje sa më të madhe. Për mua është figurë e madhe eminente patriotike Kombëtare.

[ilia spiro]

PORTRETI I AT NIKOLLË MARKUT
Së pari edhe njëherë përqëndroj nderin tim ndaj asaj figure të sotme të krishterimit shqiptar që po rri në ballë tek ne në mbrojtjen e gjithë kësaj trashëgimie hyjnore dhe shqiptare. Mbi të gjitha, ai po mbron autoqefalinë kombëtare të ortodoksisë sonë duke mbajtur lart dhe ruajtur nga shkatërrimi përfundimtar veprën e madhe të Nolit dhe gjithë martirëve, që dhanë gjakun për pavarësinë fetare si pjesë e pavarësisë kombëtare. ai është i nderuari At Nikollë Marku, primati i kishës së Shën Mërisë në Elbasan, simbol i fetarit, shqiptarit dhe të papërkulurut gjer në flijim. Ai po përballon vështirësi, mundime, e kërcënime nga të gjitha anët, sepse po mbron sot me këmbëngulje të adhurueshme autoqefalinë e rrezikuar si asnjëherë të ortodoksisë sonë. Ka me vete popullin patriot e të kulturuar të Elbasanit të tij që sot është i ngarkuar me varfërinë e tij. Ka dhe dashamirës, që së shumti kanë fjalën e mirë për të… E kam takuar në kishën e tij të shën Mërisë, me atë emocion që ndjeva kur parvjet isha në kishën e Shëngjergjit në Boston, ku Noli dha meshën e parë shqip. Qe i ngushtuar se nuk kish tu paguante as rrogën modeste dy shërbyesëve të kishës. Megjithatë, lëmonte dhe njëherë me dorë të altartë flamurin kombëtar, fotografitë e Skënderbeut e të Naimit përmbi fjalët e vendosura bukur *Ti Shqipëri më ep nderë…* hymni kombëtar dhe mesha këndoheshin njëra pas tjetrës. vlen të përmendet ngjarja e vogël me kuptim të madh. Ne gazetën *55* lexoi shkrimin tim për vëllezërit e nderuar atdhetarë në Nju Jork, Lekë e Pashko Gojçaj, të cilët statujën e Nënë Terezës ua kishin ngarkuar tre skulptorëve, një katolik, një mysliman, një ortodoks. I përlotur nga emocioni, At Nikollë Marku puthi portretin e Nënë Terezes bashkë me emrar e vëllezërve Gojçaj, e mërmëriti me zë shqiptar e shenjtor:*Nuk humbet shqipëria*! dhe u nis prapë te shërbimi i tij i palodhur në kishën e Shën Mërisë me aq madhështi sa edhe varfëri bashkë. e me të dyja bashkë, ajo që tani ka hyrë në histori, duke vazhduar udhën e të parëve martirë, drejt mijëvjeçarit të tretë. flitet për një komb, ndër më të lashtit në Evropë dhe më i shpërndarë nëpër botë.
P.s. I nderuari At Nikollë Marku është i vetmi që i kundërvihet politikës antikombëtare e asimiluese të djallit me veshje kishtare...
Vetëm At N. Marku e mbanë gjallë Autoqefalinë e Kishës Ortodokse Shqiptare. Ai meriton çdo lëvdatë, nderë dhe përkrahje sa më të madhe. Për mua është figurë e madhe eminente patriotike Kombëtare.

I/e nderuar monikal, Nikolla Marku nuk eshte Prift i KOASH-it. Ai nuk eshte hirotonisur si i tille ne Kishen tone, dhe thote se na qenka bere Prift ne Maqedoni . Pra ai eshte nje person me rrobe te zeze, sikunder mund ta veshesh edhe ti per mode.

[monikal]

I/e nderuar monikal, Nikolla Marku nuk eshte Prift i KOASH-it. Ai nuk eshte hirotonisur si i tille ne Kishen tone, dhe thote se na qenka bere Prift ne Maqedoni . Pra ai eshte nje person me rrobe te zeze, sikunder mund ta veshesh edhe ti per mode.

Ilia Spiro, qe te jesh i sakte: kete nuk po e shpreh une, por autori i materialit, Agim Shehu. Ndersa per At Nikolla Markun nese eshte ortodoks, prift etj, shko pyet me mire ortodokset shqiptare anembane botes e ta thone ku e ka seline e kishes ne Elbasan. Nese ke ndonje problem ligjor a juridik shko ne gjyq apo tek Ministria e Drejtesise se ta japin pergjigjen. Fakt eshte qe " ky njeri me rroba te zeza '' po ua ben strehen shpirterore atyre martireve ortodokse shqiptare te cileve " ortodokse te tjere" po ua hane te mbjellat e korrjet dhe nuk po i qasin ne tryeze as si mysafire. Kesaj i thoni, ç'i thoni. Ndersa per At Nikolla Markun kam lexuar, degjuar e pare me keta syte e mi , ndonese fukara, zemren e ka te bardhe- te bardhe, te hapur e te perkushtuar per te gjithe shqiptaret ortodokse. Tjetrin mos e duaj, por hakun ia ruaj.

[monikal]

Ilia Spiro, qe te jesh i sakte: kete nuk po e shpreh une, por autori i materialit, Agim Shehu. Ndersa per At Nikolla Markun nese eshte ortodoks, prift etj, shko pyet me mire ortodokset shqiptare anembane botes e ta thone ku e ka seline e kishes ne Elbasan. Nese ke ndonje problem ligjor a juridik shko ne gjyq apo tek Ministria e Drejtesise se ta japin pergjigjen. Fakt eshte qe " ky njeri me rroba te zeza '' po ua ben strehen shpirterore atyre martireve ortodokse shqiptare te cileve " ortodokse te tjere" po ua hane te mbjellat e korrjet dhe nuk po i qasin ne tryeze as si mysafire. Kesaj i thoni, ç'i thoni. Ndersa per At Nikolla Markun kam lexuar, degjuar e pare me keta syte e mi , ndonese fukara, zemren e ka te bardhe- te bardhe, te hapur e te perkushtuar per te gjithe shqiptaret ortodokse. Tjetrin mos e duaj, por hakun ia ruaj.

Interviste me At Nikolla Markun

Cila është e vërteta sipas jush Kishe Ortodokse Autoqefale Shqiptare?
Gjithë shqiptarët duhet te dinë se kisha e vërtetë është Kisha Ortodokse Autoqefale Kombëtare Shqiptare dhe simboli i saj është kisha "Shen Mari", ne lagjen Kala, ne Elbasan. Kisha "Shen Maria" mbeshtetet ne dy statuse te hartuara nga Kongresi i Beratit ne vitin 1922, nga Kongresin i Korces ne vitin 1929, si dhe nga vendimi i Patriarkanes se Stambollit i marrë ne vitin 1936. Ne mbeshtetemi ne këto vendime duke cituar nenin 34 te Patriakanes, qe citon se "çdo komb ka te drejtë te këtë kishen e tij te pavarur dhe Kryepeshkopin e races se vet". Mund te theksoj këtu se kisha ortodokse shqiptare e mori pavarësinë e vet ne kohën e Mbretit Zog. Ne këtë kohe kisha u mbështet thellesisht ne tabanin kombëtar. Për vite te tera kisha greke nuk ka reshtur ta këtë vasalen e saj. Kjo për arsye se ortodokset shqiptare kanë luajtur rol shumë te rëndësishëm ne Pavaresine e vendit dhe familje shumë fisnike dhanë kontribut ta pacmuar. Është ky binomi qe ka mbajtur gjallë frymën patriotike dhe ekzistencën e shtetit shqiptar. Nuk është e rastit ardhja e ekzarkut grek ne vitin 1991.

Ne cilin dokument bazohet veprimtaria e kishes qe ju perfaqesoni?

Dokumenti ku bazohet veprimtaria e kishes është Tamusi i dalë nga Patriakana e Stambollit. Si pasoje e veprimtarise mbytese te kishes greke, Kryepeshkopi Visarion Xhuvani dha dorëheqjen pikërisht ne kohën kur ai e kishte dërguar kishen ortodokse kombëtare ne oborret e kishave evropiane. I gjithë amaneti i martireve te kishes dhe baballareve te Kombit ishte se "kushdo mund të vijë te drejtoje kishen ortodokse shqiptare, por jo një klerik grek". Ironia e fatit ishte se na erdhi Janullatos.

Po Kryepeshkopi Janullatos, me çfarë statuti mberriti ne Shqipëri?

Janullatos e bazoi veprimtarine e kishes ortodokse shqiptare ne statusin e vitit 1950, i cili nuk u pranua nga Patriakana e Stambollit, pasi ishte një status komunist dhe nderhynte ne punët e brendshme te kishes. Ky status përmban dy pika negative. Ne nenin 3 thuhet se gjuha zyrtare është shqipe, por mund te futen edhe gjuhe te tjera dhe nene te veçanta mund te modifikohen sipas rastit. Duke ardhur ne këtë pikë unë i bëj disa pyetje te gjithë klases politike ne Shqipëri: Përse duhet ta besojnë këtë njeri i ardhur nga kisha greke, ndërsa shtetaret shqiptare nuk kanë informacionin e duhur për këtë njeri? Përse shkon ne gjithë kishat ortodokse te botës dhe thotë se shqiptarët akoma nuk janë te zotë dhe vetëm nëpërmjet kishes greke mund te gjejne besimin dhe qetesine e shpirtit? A nuk u duket se një zoteri i tillë është duke ulur vlerat e Kombit?

Përse gjithë kjo armiqesi me Hiresine e Tij?

Nuk kam asgjë personale me te. Por sulmi i parë qe ai i bëri kishes, ishte heqja e pamjes dekorative te kishave tona, qe shpalosnin kulturën dhe historinë e popullit tonë dhe besimtareve ortodokse. Së dyti, ai ndertoi një rrjet administrativ me një kuader enigmatik dhe te manipuluar, i perzgjedhur nga Greqia. Askush prej tyre nuk është për kishen ortodokse shqiptare. Ata janë rrogetare te thjeshtë qe servilosen për një kore buke. Së treti, u krijua Sinodi i Shenjtë kleriko-laik nga dhespote greke dhe renegate qe me devocion i sherbejne Janullatos dhe kishes greke, duke harrur interesat kombëtare. Prandaj me te drejtë shprehim shqetesimin tonë pasi kisha shqiptare nuk është gjë tjetër veçse një filial i kishes greke...

[monikal]

Historia e Kishes se Shën Marisë

Kisha e Shen Marise ne qytetin e Elbasanit shquhet per vlerat e saj etnokulturore e arkitekturore te rralla ne rajon. E ndertuar rreth vitit 1830 nga komuniteti kristian, mbi themelet e nje kishe me te vjeter, ajo zevendesoi katedralen e stilit roman, qe mendohet te kete ekzistuar ne vendin ku sot ndodhet xhamia Mbret ne qender te lagjes "Kala" te qytetit.
Kisha e Shen Marise eshte nje ndertim me arkitekture te stilit te vone bizantin, ku jane perdorur gure te gdhendur nga mjeshtrit dibrane. Nga te dhenat historike, mesohet se brenda mureve te kalase kane qene ndertuar tunele me skema te caktuara per sherbime te rendesishme. Ne brendesi te kishes gjenden katokombet, ku vendoseshin trupat e te vdekurve, si dhe kanalet e brendshem te saj, te drejtuar per ne pjesen e poshtme te qytetit, jashte ne male.
Historianet pohojne se kisha ka nje historik interesant te ndertimit dhe ekzistences se saj. Sipas tyre, ne vitin 458 pas Krishtit, qyteti i Elbasanit, i quajtur Skampini, u be qender peshkopate. Ne kete kohe, ketu ka patur nje katedrale ne qender te lagjes Kala, si dhe nje tjeter ne Jugperendim te Kalase.
Ne arkivat e Vatikanit jane gjetur dy letra drejtuar Papes se Romes, ku flitet per mikpritjen e banoreve te Skampinit per te derguarit e Papes ne qytet. "Po ashtu, ne vitin 519 pas Krishtit eshte ndertuar Bazilika e Tepes, si nje kishe e thjeshte, ku mungesa e luksit te kujton stilin ushtarak te keshtjelles se Skampinit. Por, ne shek. V ajo pesoi ndryshime themelore", tregon famulltari aktual i kishes At Nikolla Marku.
Sipas te dhenave, dyshemeja e kishes, ku salla qendrore veçohet nga absida, u shtrua me mozaike te ndare ne kater panela me pllaka mermeri, nje ikonostas i gurte dhe pllaka te zbukuruara me motive kristiane. Ne krah te saj, nga pjesa Veriore u shtua nje kapele e vogel me dy vende varrimi, mbi njerin prej te cileve u gjet pllaka me mbishkrimin latin te emrit Nika Labus dhe ne varrin tjeter me emrin Stefan, qe eshte emri i peshkopit qe drejtonte peshkopaten e Butrintit ne vitin 458 pas Krishtit.
Pikerisht, ne gjurmet e kishave paleokristiane, u ngrit kisha e Shen Marise e kalase, qe i perket nje ndertimi relativisht te ri.
Me 11 nentor te vitit 1819, kisha u dogj plotesisht, ndersa punimet per rikonstruksionin e saj, te cilat filluan ne vitin 1826, perfunduan ne 1833. Persa i perket planimetrise, vihen ne dukje disa veçori, ku me tipikja eshte nje salle qendrore, e mbuluar me kupole mbi tampur dhe kapele qe mbeshtetet ne harqet e mureve anesore. Ne arkitekturen e veçante te ristrukturimit te saj me blloqe guri te gdhendur, me trashesi 1.2 metra, vihet re ndertimi me rreze dhe kend, me qellim qe t'i rezistoje çdo fenomeni.
Çdo gje ne ikonostas eshte terheqese, deri ne detajimet e perdorura, te lyera me llak ngjyre floriri. Ikonostasi ka terhequr vemendjen e shume vizitoreve, mes tyre dhe ambasadoreve te huaj te akredituar ne vend, te cilet kane lene kujtimet e tyre ne bllokun e kesaj kishe. Sipas burimeve historike, djegia e pjeses se brendshme te kishes ne vitin 1819 thuhet se shkaktoi nje dhimbje te madhe tek banoret e qytetit te Elbasanit, jo vetem tek besimtaret ortodokse te tij, por dhe ata myslimane. Keta, me nje thirrje te perbashket, mblodhen bizhuteri te vyera dhe para per rindertimin e pjeses se djegur.
Pikturat jane te tipit afreske dhe flasin dhe per vlerat etnokulturore. Ato jane restauruar nga David Selenica dhe Kostadin Shelcani dhe u punuan nga i madhi piktor i kohes, Onufri, qe perdori portrete shqiptaresh per t'i dhene jete shenjtoreve.
Kultura bizantine, e aplikuar ne arkitekturen e kishes, eshte e shprehur dhe me nje bazilike mesjetare te veçante, te punuar nga mjeshtrat e asaj kohe me nderthurjen e elementeve vendas, duke e kthyer ate ne autoktone shqiptare.
Kjo kishe ka sherbyer jo vetem si objekt kulti, por dhe qender arsimore. Ndertesa prane saj sherbeu si shkolla e pare shqipe ne Elbasan ne vitin 1908. Ketu kane ushtruar veprimtarine e tyre per shkrimin e gjuhes shqipe dhe deklarimin e psalmeve ne gjuhen shqipe shume atdhetare, si Dhaskal Todri, Teodor Haxhifilipi, Konstandin Kristoforidhi, Aleksander Xhuvani, etj.
Kisha u rihap pas viteve 1990 me inisiativen e famullitarit me te vjeter te saj, At Spiro Veli, dhe besimtareve ortodokse te lagjes "Kala". Rimekembja e saj u realizua me fonde te vete komunitetit elbasanas, si dhe nga familje atdhetaresh qe jetojne ne Amerike dhe me ndihmesen e veçante te shoqerise "Vatra". Hapja i dha nje hop ruajtjes dhe identitetit te saj, duke marre dhe emertimin e pare Kisha Ortodokse Autoqefale Kombetare Shqiptare, e sanksionuar ne çertifikaten e 82 vjeteve me pare.
Famullitari i kesaj kishe, At Nikolla Marku, thote se "ne jemi vazhdimi i kishes se paraardhesve tane, Fan Nolit, Visarion Xhuvanit, Dhimitruka V. Delianes, te cilet Patriarkia Greke e Stambollit i shkisheroi dhe i anatemoi, se predikonin Biblen ne gjuhen shqipe te perkthyer nga Kostandin Kristoforidhi".
Kisha e Shen Marise renditet krah kishave te tjera ortodokse te treves se Elbasanit qe nga shek. XVII e deri ne shek. XIX, qe jane dhe monumente kulture si kisha e Mamelit, qe i perket shek. XVII, ajo e Shen Kollit ne Shelcan, e ndertuar ne vitin 1554, kisha e Shen Kollit ne Valesh e vitit 1604, kisha e Shen Kozmait dhe Damianoit ne Sterstan e shek. XVIII, ajo e Shen Mehillit ne Shales e shek. XVII, kisha e Shen Merise ne Dragot e shek. XVII, kisha e Shen Kollit e shek. XVII dhe ajo e Shen Thanasit ne Elbasan e vitit 1554.

[Seminarist]

Ne cilin dokument bazohet veprimtaria e kishes qe ju perfaqesoni?

Dokumenti ku bazohet veprimtaria e kishes është Tamusi i dalë nga Patriakana e Stambollit. Si pasoje e veprimtarise mbytese te kishes greke, Kryepeshkopi Visarion Xhuvani dha dorëheqjen pikërisht ne kohën kur ai e kishte dërguar kishen ortodokse kombëtare ne oborret e kishave evropiane. I gjithë amaneti i martireve te kishes dhe baballareve te Kombit ishte se "kushdo mund të vijë te drejtoje kishen ortodokse shqiptare, por jo një klerik grek". Ironia e fatit ishte se na erdhi Janullatos.

Ka shume pika ku mund te kapesh me nje injorant klasik si Nikolla Marku. Sa here qe e degjoj neper emisione, vetem budallalleqe keput, nga fillimi e deri ne fund.

NQS Shqiptaria ka mbet per perkrahjen e Nikolla Markut, dmth qe i paska punet KEQ.

Pjesa e theksuar me bold eshte nje nga gomarrlleqet e papame qe ka keput ky produkt i ndotjes se Metalurgjikut!

[monikal]

KOLEC TRABOINI
AT NIKOLLA MARKU- SHQIPONJË FLAMURI NË KISHËN E SHËN MARISË, ELBASAN

Pranë mureve të lashta të Shën Marisë së Kalasë
Poeti Milanov Kallupi u tregua i gatshëm të na lidhte me At Nikolla Markun.
E kam timin- tha ndërsa pinim kafe në një lokal të qytetit të Elbasanit. I ra një numuri telefoni e pasi mbaroi bisedën u kthye nga ne. Mbaroi dhe kjo punë. Atë Nikolla ka kënaqësi t'ju takojë. Më pas poeti elbasanas na kujtoj se At Nikolla i përket një rrethi familjar që ka nxjerrë mjaft artistë, si të thuash krijimtarinë e artin e kanë në gen gjithë fisi Marku i Elbasanit.
Me kolegët Iliriana dhe Dilaver morëm rrugën rrëze mureve të kalasë duke kaluar nëpër ca rrugica të kalldrëmta. Ishte një buzëmbrëmje me një puhizë ere e me dukej se po udhëtoja nëpër kthinat e imagjinuara të historisë. Sikur më vinin zërat e malësorëve në gjah, me pasthirrma të largëta, siç i ka shkruar aq bukur babai i madh i Gjuhës shqipe, Kristoforidhi.
At Nikolla na priti plot përzemërsi në oborrin e Kishës. Sapo hymë në oborrin e vogël më ranë në sy disa trarë të vendosur në krahun e majtë, çfarë tregonte se këtu po bëheshin ca punime. Në të djathtë shfaqeshin muret e Kishës, e cila që në vështrimin e parë të impresiononte me vjetërsinë e saj. Në fasadë dy qenie mitologjike prej guri. Një kishë shumëshekullore. Mbase e ngritur dhe ringritur, tempull pas tempulli, madje është mendimi se akoma më herët, në zanafillën e saj,do të ketë qenë një tempull, akoma më thellë në lashtësi.
Biseda me At Nikollën nisi në oborrin e Kishës. Na rrëfen se kjo kishë e vjetër në këto trajta që është sot, daton nga viti 1566. Kjo vërtetë që një e papritur për ne, sepse dimë që pushtuesit otomanë kanë qenë të egër, mirëpo pa u mbushur një shekull pushtim kishin lejuar ngritjen e një kishe brenda qytetit kala. Kjo tregonte tolerance fetare. Përballë kishës ishte një ndërtesë, e vjetër edhe kjo por e mbajtur. Kjo, thotë At Nikolla, është Mësonjëtorja e parë shqipe e Elbasanit. At Nikolla nuk puqet kurrsesi me atë mendim absurd që mësonjëtorja e parë shqipe është ajo e Korçës, kurrsesi, sepse kjo e Elbasanit shënon vitin e krijimit në 1736. Pse duhet të tregohemi kaq mospërfillës dhe sakatues të historisë sonë?! Kjo mësonjëtore që ka ardhur përmes shekullit deri tek hapja e Normales së Elbasanit, jo vetëm që ka vetë histori, por ka qenë laike, kanë mësuar fëmijët e familjeve të krishtera, por edhe ato të myslimanëve, të esnafëve dhe tregtarëve të qytetit. Këtu është kultivuar toleranca dhe dashuria në mes të shqiptarëve pa dallim feje. Kjo ka qenë shkolla ku ka dhënë mësim Kostandin Kristoforidhi, njeriu ndër më të kulturuarit e kohës së vet, gjuhëtar i madh. At Nikolla na thotë se Kristoforidhi ishte edhe psallt i kësaj kishe të moçme, madje atje ruhet edhe vendi ku ai ka qëndruar. Kjo Mësojtore u kthye më vonë në shkollë ushtrimore për mësuesit e rinj që do të dilnin nga Normalja e Elbasanit. Këshilli i Kishës së Shën Marisë ka ndërmarrë nismën për ta bere shkolle për fëmijët me te meta fizike me emrin " Zërat e jetës" sepse emrin e Kristoforidhit e ka tashmë një shkollë tjetër.
Kthehemi me fytyrë nga muret e kishës së moçme. Ka nisur të bjerë muzgu por busti i vënë në piedestal në ballë të saj dallohet mirë. I afrohemi. Është busti i Konstandin Kristoforidhit. Një drithërimë na përshkon trupin kur Atë Nikolla na thotë se këtu pushojnë eshtrat e gjuhëtarit të madh. E varrosen këtu e jo në varreza, sepse Kristoforidhi kishte krijuar figurën e një personaliteti të madh dhe e donin të gjithë. Në të gjallë e në të vdekur e nderuan si një tribun i shqiptarizmes
Faktin që jetoja e vija nga Bostoni, e nxiti At Markun të tregonte për vizitën që dikur kishte bërë në Amerikë. Pastaj ishte e natyrshme të flitej edhe për atë vizitë turpi, kur në Kishën e Fan Nolit kish shkelur këmba e uzurpatorit të Kishës Autoqefale Shqiptare, Janullatosit të Greqisë, i mirëpritur ky për interesa të ngushta nga vëllezërit fetare Liolin. Shumëkush nga besimtarët thonë që ti ruajmë, të mos t'i kritikojmë,... e si të mos i kritikojmë, e si të mos flasim? Është e dyta herë që po shklasin idealin atdhetar të Fan Nolit të madh. Së pari kur Kishën Shqiptare të Amerikës ja bashkëngjitën Kishës Ruso-Amerikane e së dyti tani kur janë bërë një qëllim e një bukëshkale me Janullatosin e Greqisë. Kur shqiptarët e besimtarët ngrenë zërin për këtë përdhosje që i bëhet Kishës Orthodokse Shqiptare, At Arturi lëshon thirrjen groteske, që më shumë i përngjet batutave të një aktori komik se sa një fetari të përkushtuar. Mos u merrni me këto punë, o shqiptare, thotë ky mik për kokë i Janullatosit dhe i Kishës Ruse, por "hani fasule".
E pyesim At Nikollën se si ndjehet përballë sulmeve që i bëjnë, herë me gjyqe e herë me dredhi e dinakëri ofertash. Nuk më lodhin gjyqet gjegjet At Nikolla. Nuk ma bën syri terr nga këto dinakë që duan të venë dorë në Kishën e Shen Marisë që ndjek udhën e Fan Nolit. Nuk ma tronditin besimin tim në këtë ideal fanolian, sa fetar aq kombëtar, asnjë lloj oferte lakmitare, por këta uzurpatorë antishqiptarë i kanë duart e gjata. Kur e shohin se nuk ja dalin dot ballë për ballë me darovitjet e tyre qëllim mbrapshta, përdorin disa forma të tjera. Mund të them se Kisha e Shën Marisë ndodhet para një bllokimi ekonomik. Këtë mënyrë po e përdorin me qëllim për ta asfiksuar. Tërë familja ime ndodhet nën këtë presion të jashtëzakonshëm. Qëllimi i tyre është që të mbetemi edhe pa kafshatën e gojës e t'u dorëzohemi grekëve. Kjo është një luftë fort e ligë. Kjo është një dinakëri fort e madhe. Grekrit po arrijnë të ndikojnë edhe tek segmentet e shtetit, tek nëpunës të cilët nuk e kanë për gjë të më pushojnë nga puna edhe pjesëtarët e familjes.
E megjithë këtë lufte, sa e dukshme aq e padukshme, At Nikolla me karakterin e tij të fortë arrin ta përballojë.
Hedhim sytë lart tek kumbanorja ku At Nikolla ka vënë Flamurin Shqiptar. Kjo është një sfidë që i tërbon uzurpatorët e Kishës Autoqefale Shqiptare. Ndoshta as gjumi nuk i zë nga dëshira e egër ta shohin atë flamur të zbritur, të shqyer e përbaltur.
At Nikolla na thotë se në këtë Kishë të vjetër sa vetë muret e kalasë, vinë jo vetëm besimtarë orthodoks, por edhe të besimeve të tjera, sepse ata qëndresën e At Nikollës e shohin edhe si qëndresën e tyre, me Atë Nikollën i bashkon atdhedashuria. Kur kemi festa fetare, thotë At Nikolla, ta zëmë Pashkët, ju them të pranishëmve në meshe të ndahen, në njërin krah besimtarët e feve të tjera, të cilëve së pari u servir vezët e kuqe. Ju shpreh mirënjohjen sepse ata vërtetë na e forcojnë besimin në qëllimin tonë kombëtar, toleranca e tyre buron nga atdhedashuria që kanë. Ne të gjithë jemi shqiptarë e vëllezër, ne të gjithë duhet të jemi të bashkuar në qëllimet kombëtare.
Tek e dëgjon të flasë me aq pathos për atdhedashurinë, At Nikolla me përngjan aq shumë me fetarët e mëdhenj, ndër të cilët të paharruarin Papa Kristo Negovani, i cili duhej shpallur shenjtori i Kishës Orthodokse Shqiptare, po kush ta bëjë këtë, uzurpatori grek apo puthadorët e tij shqiptarë, bukëshkalët e atdheut.
Më vjen ndërmend edhe një fakt domethënës. At Nikolla ka iniciuar që një rruge në Elbasan t'i vihet emri i studiuesit e veprimtarit arvanitas Aristidh Kolia, e kjo na e shton admirimin për këtë prift, të cilit nën rrobën fetare i rreth një zemër e madhe, shqiponjë shqiptare.
At Nikolla në mes të mrekullisë onufriane
Kalojmë përmes kolonave, në të djathtë të kishës dhe gjendemi pranë altarit. Është e pamundur të mos emocionohesh kur ndodhesh përpara një ikonostasi kaq të madh ku është derdhur një mjeshtri e pashoqe. Vende vende punuar me ar. Kurrë nuk kam parë një ikonostas aq madhështor si nga përmasat por dhe mjeshtëria e punimit, që vjen mrekullisht nga mesjeta. Por për pak e nuk do të kishte ardhur në kohën tonë. Në ato vite të errta kur u mbyllen institucionet e kultit dhe feja u ndalua, u gjenden ca njerëz me tru të shpëlarë e të indoktrinuar që i vunë zjarrin këtij ikonostasi, ndër më të çmuarit në Shqipëri dhe mbarë Ballkanin, mirëpo fatmirësisht ish ndërhyrja e ish kuadri të asaj kohe, që urdhëroi shuarjen menjëhershme të flakëve. Ende duken gjurmët e barbarisë, por falë Zotit, kjo perlë e krenari e artit kishtar shqiptar shpëtoi.
Kubeja në qëndër të altarit ka ca afreska të vjetra të cilat thuaj janë prishur nga lagështira. Këto dy dekada tranzicion, ku shumë kush nga kacidhjar na u gjend misionar, kjo kohe pra, nuk kishte para për të bërë punime mbrojtëse të afreskave që i kanë krijuar mjeshtrit më të mëdhenj të artit kishtar, si Onufri, David Selenicasi a të tjerë ikonografë që njihen a nuk njihen.
Për këto afreska qindravjeçare, me çfarë pashë në atë lagështire gërryese( turpi i Institutit të Monumenteve të Kulturës) është tepër vonë. Janë të dënuara me vdekje prej shtetarësh e burokratësh financiare që nuk kanë kurrfarë vlere njerëzore e kurrqysh dinjitet. Ky është një prej krimeve të shumta që janë bërë e vazhdojnë të bëhen në këtë vend e për të cilat nuk e vret ndërgjegjja askënd.
Atë Nikolla afrohet pranë altarit për të na treguar disa ikona. Përqëndrohet tek njëra e thotë "Ja e kuqja e papërsëritëshme për të cilën më pyetet!"
Onufri. Për një çast me duket se koha ngrin. Seç të jep një stepje qëndrimi përpara veprave të mjeshtrave të medhej që nderojnë e përjetësojnë një komb.
E prek lehtas me dorë kornizën e asaj ikone. Më duket si ëndërr. Jo shpesh të ndodh të gjendesh aq pranë këtyre mrekullive. Por është një njeri që përditë jeton me to dhe në mes tyre. E ky është At Nikolla. Ndoshta për këtë ky fetar atdhetar që e ka vënë Flamurin kombëtar jo vetëm jashtë në lartësi të kumbanares, por edhe brenda Kishës, përballë altarit, për këtë është aq krenar e aq luftarak për ta mbrojtur Kishën Autoqefale nga erozioni i tmerrshëm dhe shkatërrimi.
Qëndruam pak kohë me kolegët e mi gazetare në atë Kishë të Moçme, atë perlë, që më së fundi shteti u kujtua si kofini pas të vjeli të shpenzojë një dorë kacille për ta mirëmbajtur.
Anipse në një qëndrim të shkurtër, Kisha e Kalasë mu be shumë shpejt pjesë e ndërgjegjes, dinjitetit dhe e krenarisë sime si shqiptar, çfarë nuk ma stimulon asnjë lloj beton armeje apo kulla xhami të ndërtuara në zemrën e kryeqytetit, sepse sapo të mbarojnë funksionin qiellçarëset tona, shemben për të ringritur te tjera sikur të mos kishin qenë, por mrekulli te tilla si Kisha e Shen Marisë në Elbasan, kurrë më nuk mund të ngremë. Kisha që po ngrihet gjigandomane e sfidante në qendër të Tiranës, mbase step e magjeps ca njerëz mediokër, por madhështinë e Kishës së Kalasë së Elbasanit, ku ngre meshë At Nikolla Marku kurrë nuk mund ta ketë.
--------------------
Faktet flasin vetë

[ilia spiro]

Ja pse nuk është prift Nikolla Marku


Pasi kemi ndjekur me vëmendje botimet e kohëve të fundit të disa individëve kundër kreut të Kishës së vetme Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë dhe duke ditur se pas gjithë këtyre ngjarjeve fshihet individi Nikollë Marku, e ndjejmë si detyrë të informojmë besimtarët e devotshëm orthodhoksë, por dhe opinionin publik shqiptar më gjerë, lidhur me jetën dhe veprën e këtij njeriu të vetëtitulluar “prift”. Kush është në të vërtetë Nikollë Marku? Është me të vërtetë një prift orthodhoks apo jo? Është apo s’ është fare prift? A është ai shembull priftërie dhe a është vetë ai korrekt me të Drejtën Kanonike të Kishës së Krishtit apo këmbëngulja e tij në një nga statutet është thjesht përpjekje për të mbuluar falsitetin e tij si prift? Këtyre por dhe pyetjeve të tjera do t’u japim përgjigje në këtë artikull.

“Ju shkruajmë jo se nuk njihni të vërtetën, por sepse e njihni dhe sepse asnjë gënjeshtër nuk ka si burim të vërtetën” (1 Joanit 2:21). Nikollë Marku në vitin 1992 ndoqi për tre muaj Seminarin e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë në Durrës, ku qëllimi i kësaj shkolle ishte përgatitja e kuadrove dhe nxjerrja e priftërinjve, të cilët në njëfarë mënyre, do të mbulonin nevojat dhe mungesat që la pas periudha komuniste. Për sjelljen dhe tipin e tij ekcentrik flasin vetë ata që jetuan bashkë me të. N. Marku pat’ vjedhë më shumë se dy herë shokët e tij dhe materiale që destinoheshin për t’ju ndarë të gjithë seminaristëve. Mësimeve të këtij kursi tre mujor u bënte bisht me pretekstin se vuante rëndë nga astma. Që të kuptojmë sa më mirë se për kë bëhet fjalë, mjafton t’i referohemi një ngjarjeje spektakolare. Në prag të Pashkës së 1993-it, Nikollë Marku, vjedh mesazhin e Kryepiskopit Anastas drejtuar besimtarëve orthodhoksë me rastin e Pashkës dhe e boton në gazetën e Elbasanit me emrin e tij. Skena të tilla vetëm në Hollivud realizohen! Nga sa thamë më sipër, konkludojmë se: a) qëllimi i tij nuk ishte t’i shërbente Kishës Ortodokse dhe b) edhe nëse do të donte, nuk plotësonte as kushtet më elementare të një kandidati për prift. Këto dy konkluzione mirë është t’i mbajmë mend, sepse do t’u referohemi sërish në vijim.

Që të kuptojmë nëse Marku interesohet realisht apo jo për ruajtjen e Autoqefalisë, mjafton të përmendim një hollësi të vogël, duke bërë një retrospektivë në jetën e tij legjendare. Pasi mbaroi kursin tre mujor iu dha mundësia dhe bekimi i madh të predikonte ungjillin e Krishtit në Elbasan si katekist. Por Marku, sapo dëgjoi këtë ofertë humbi ngjyrën e fytyrës dhe u largua pa nam e pa nishan. Nuk ishte kjo çka kish ëndërruar; ai duhet të bëhej Kryepiskop, prandaj djersiti për tre muaj me radhë në kursin e Durrësit e jo për të predikuar Krishtin. Për rreth tre vjet vriste mendjen se si mund t’i zinte vendin Anastasit dhe e gjeti mënyrën; do vetëshpallej kreu i kishës ortodokse autoqefale kombëtare shqiptare. Me shtojcën e fundit do të arrinte të prekte edhe shqiptarët joorthodhoksë. Me këtë përmbledhje të shkurtër, por tepër të sinqertë ju mund të kuptoni se gjithë zhurma që bën Marku ka si qëllim ambiciet e tij prej karrieristi dhe jo preokupimin për Autoqefalinë.

Rikthimi i tij i bujshëm lidhet ngushtë me ngjarjet e 1995-s në Elbasan, vend në të cilin grabit Kishën e Shën Mërisë së kalasë, duke justifikuar zërat që bënin fjalë për një njeri pa fe e pa atdhe, të aftë për çdo gjë, njeriun e ekstremeve. Pra, duke përfituar nga mbështetje politike përvetëson me dhunë kishën në fjalë dhe godinën dykatëshe të restauruar prej KOASH-it, por duke qenë se ishte e pamundur që si civil të celebronte misteret e shenjta dhe si rrjedhojë të mbante një kishë pa qenë klerik, shfaqet si prift i shuguruar në Kishën skizmatike (që nuk është në kungim me asnjë Kishë në botë) të Maqedonisë. Në të vërtetë asnjëherë nuk kanë bindur pretendimet lidhur me priftërinë e tij. Interesant është fakti se, sa herë është thirrur të bëjë publik dokumentin e shugurimit të tij në prift, thjesht ka heshtur. Kjo na bën të besojmë se priftëria e N. Markut është inekzistente dhe pjellë e fantazisë së tij. Nga ana tjetër, nëse ekziston qoftë dhe mundësia më e vogël që Marku të jetë hirotonisur prift në Kishën skizmatike të Maqedonisë, atëherë gjërat ndërlikohen më shumë dhe bëhen më të vështira për të. Sepse që këtej e tutje nuk kemi të bëjmë thjesht me një shkelës të ligjeve juridike, por me një shkelës të kanoneve dhe të së Drejtës kishtare.

Por më mirë le të lemë kanonet e Kishës të flasin për N. Markun, sepse “kështu dallohen bijtë e Perëndisë nga bijtë e djallit: kush nuk vepron mirë nuk është bir i Perëndisë” (1 Joanit 3:10) dhe treguesi më i përshtatshëm është Kisha me kanonet që dekretoi për 2000 vjet me radhë dhe me Shkrimin e Shenjtë që është produkt i gjirit të Saj.

1. “Në qoftë se një episkop, prift apo dhiakon vjedh ose grabit, atëherë të katherizohet (d.m.th. të zhvishet)”. (Kanoni XXV i Apostujve). Marku jo vetëm që grabiti godinën dykatëshe dhe pronën e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, por dhe kishën e Shën Mërisë së kalasë në Elbasan.

2. “Në asnjë mënyrë të mos pranohet episkop, prift apo dhjakon që nuk i përket Kishës apo enorisë suaj pa letër rekomandimi nga mitropoliti i zonës, për të vepruar në zonën e caktuar”. (Kanoni XXXIII i Apostujve dhe kanoni XIII i Sinodit të IV Ekumenik). Këtu bëhet fjalë për veprim paraenorik, ku një klerik i një enorie (dioqeze) tjetër vepron pa lejen e mitropolitit që i përket zona. Konkretisht, Marku, vepron në qytetin e Elbasanit pa lejen e Kryepiskopit, i cili ka nën juridiksionin e tij Elbasanin. Sigurisht që kjo leje edhe nën kushte të tjera do të ishte e pamundur t’i jepej Markut, sepse mbi të gjitha nuk është prift kanonik, por skizmatik; gjithmonë nëse është i tillë! Më sipër përdorëm foljen “vepron”. Më korrekt do të ishte përdorimi i termit “parasinagogë”, sipas terminologjisë kanonike kishtare; d.m.th. N. Marku kryen parasinagogë, mbledhje të palejueshme më qëllime të errëta, mbledhje të cilat karakterizojnë klerikët heretikë dhe kundërvajtësit e ligjeve kishtare.

3. “Ai klerik që shan dhe fyen një episkop, prift apo dhjak, të aforizohet”. (Kanoni i LVI i Apostujve). Kanoni në fjalë është shumë i rreptë për klerikun që fyen një tjetër klerik, sidomos kur bëhet fjalë për kreun e një Kishe Autoqefale, siç është Kryepiskopi Anastas. Pasojë e një veprimi të tillë nuk është thjesht zhveshja, por aforizimi, d.m.th. çkishërimi. Dhe ja çfarë ndodh kur çkishërohet dikush, sipas apostull Pavlit: “Pra, pasi të mblidhet Kisha, në të cilën pjesëmarrës do të jem edhe unë shpirtërisht, me fuqinë e Zotit tonë Jisu Krisht ky njeri t’i dorëzohet satanait” (1 Korinthianëve 5:4-5). Dhe vetëm dëgjimi i një vendimi të tillë ndjell rrëqethje. Sigurisht që qëllimi i një vendimi kaq të rreptë është pendimi dhe shpëtimi i këtyre njerëzve, siç sqaron dhe Pavli: “…në mënyrë që të shpëtojë fryma e tij në ditën e Zotit Jisu”. (1 Korinthianëve 5:5).

4. “Episkopët ose çdo klerik tjetër, të cilët janë shuguruar duke paguar dhe jo për denjësinë dhe jetën e virtytshme, urdhërojmë që të katherizohen (të zhvishen)”. (Kanoni XXII i Sinodit të VI Ekumenik). Nuk e dimë nëse N. Marku është shuguruar prift duke paguar apo jo (nëse është shuguruar), edhe pse është shumë vështirë që dikush të shkojë në një vend të huaj dhe të dorëzohet prift pa u vënë në provë, sipas urdhrit të apostull Pavlit drejtuar episkopit të Efesit, Timotheut: “Mos i vër duart askujt (dorëzo në klerik askënd) me ngut” (1 Timotheut 5:22). Megjithatë, ajo që dënon ky kanon nuk është thjesht shugurimi i klerikëve si shpërblim i dhënies së parave, por dorëzimi i dikujt në prift, duke mos qenë i denjë për misterin e Priftërisë dhe duke mos patur një jetë të virtytshme. Marku, është shembulli klasik i të mosqenit i denjë për misterin e Priftërisë, jo vetëm për të kaluarën e tij të njollosur, por dhe për ecurinë e tij “paspriftërore”: pa qenë ende “prift”, vjedh shokët e tij, siç e theksuam më sipër. Pas pak kohësh, duke qenë “prift” tashmë, grabit pronën e KOASH-it dhe kishën e kalasë në Elbasan. Urtësia e popullit materializohet shumë bukur në rastin e Markut: “Ujku qimen e ndërron, por zakonin s’e harron”.

Kanoni i mësipërm, përveç atyre që thamë më sipër, në thelb dënon diçka shumë më të thellë: përdorjen e Priftërisë si mjet për të arritur qëllime të ndryshme dhe ambicie personale. Nëse kontradikta e jetës dhe veprës së Markut kundrejt ligjeve kishtare, Shkrimit të Shenjtë dhe misterit të Priftërisë, lidhet me mosvlerësimin për shkak të mosnjohjes së rëndësisë së tyre apo me injorimin e qëllimshëm të tyre, këtë nuk jemi në gjendje ta dimë. Megjithatë ajo që jemi në gjendje të vërtetojmë është se Marku nuk ka formim teologjik, kishtar.

Për të kuptuar rëndësinë e kanoneve (ligjeve) kishtare dhe rolin që duhet të luajnë ato në jetën e një prifti, mjafton të citojmë thënien e Shën Nikodhimit nga Mali i Shenjtë: “Ky libër (libri i kanoneve) është Shkrim i Shenjtë pas Shkrimit të Shenjtë, Dhiatë pas Dhiatës së Vjetër dhe të Re”. Jo më kot iu referuam rëndësisë dhe rolit që luajnë kanonet në jetën kishtare; nga rëndësia dhe serioziteti i kanoneve, kuptojmë madhësinë dhe pasojat që sjell shkelja e tyre. Dhe në qoftë se shkelja e ligjeve të një shteti ka si pasojë dënimin fizik të dikujt, në rastin e shkeljes së kanoneve kishtare dhe mospendimin e dikujt për këtë shkelje, vjen humbja e tij, mosfitimi i jetës së përjetshme, për të cilën synon dhe përpiqet çdo besimtar i krishterë.

Ajo që mbetet për t’u bërë është theksimi i rolit të misterit të Priftërisë nga Shkrimi i Shenjtë, Etërit e Kishës dhe Traditës së Shenjtë, për të parë kështu se sa vlerëson N. Marku atë që pretendon se mbart, Priftërinë. Sipas Grigor Teologut Priftëria është “art i arteve dhe shkencë e shkencave” dhe si pasojë “nuk mund të përballohet si profesion me qëllim përfitimi gjërash materiale ose për plotësimin e interesave të ndryshme” – sipas Joan Gojartit. “Prifti nuk është vetëm mësues dhe udhëheqës i shpirtrave, por dhe shembull moral për njerëzit” - vëren shën Grigor Teologu. “Në çdo gjë duhet të jetë shembull” (Veprat 20:35) dhe “për nevojat personale por dhe për nevojat e të tjerëve duhet të punojë me duart e tij”, sipas urdhrit të apostull Pavlit (Veprat 20:34). Nga shkrimet e Etërve por dhe nga thëniet e Pavlit, përfundojmë në faktin se qysh në fillim Kisha është përballur me njerëz si Marku, përderisa i është dashur të japë udhëzime dhe urdhërime të kësaj natyre, por ka qëndruar e patundur sepse “Kreu i Saj është vetë Krishti” (Efesianëve 5:23) “dhe dyert e ferrit nuk e mposhtin dot Atë” (Mattheu 16:18).

Ajo që shkakton keqardhje, nuk janë vetëm fjalët e Markut, por më shumë personi nga goja e të cilit dalin këto fjalë, “sepse nuk është e mundur që nga i njëjti burim të burojë ujë i ëmbël dhe ujë i kripur” (Jakovi 3:12). Nuk ka mundësi që nga njëra anë të kemi të bëjmë me një njeri dhe prift të virtytshëm, siç pretendohet prej disave në Mediat shqiptare, nga goja e të cilit dalin lutje drejtuar Perëndisë “për paqen e gjithë botës” dhe “për shpëtimin e gjithë njerëzve” dhe nga ana tjetër, nga goja e po të njëjtit person të dalin shpifje, fjalë përçarjeje, mllef dhe urrejtje kundër një Kryepiskopi, i cili fundja është pasardhësi i apostujve dhe enë e zgjedhur e Shpirtit të Shenjtë. Priftërinjtë nuk predikojnë fjalët dhe kredot e tyre, por fjalën e Krishtit; janë “goja e Krishtit” (Mattheu 10:20), flasin për ato gjëra që u mëson Shpirti i Shenjtë (1 Korinthianëve 2:13) dhe çdo gjë që bëjnë, e bëjnë në emër të Zotit Jisu. (Kolosianëve 3:17). Prifti duhet të ketë “mendjen e Krishtit”, sipas apostull Pavlit (1 Korinthianëve 2:16) “që të kullosë tufën e Perëndisë jo për të përfituar në mënyrë të pandershme…por duke u bërë shembull për tufën”. (1 Petro 5:2-4). “Priftërinjtë duhet të jenë etërit e popullit të Perëndisë, të luten për gjithë botën, për mbizotërimin e paqes ndër njerëzit si dhe të udhëheqin njerëzit drejt shpëtimit të shpirtrave” – shkruan Shën Joan Gojarti në veprën e tij “Mbi Priftërinë”. Është evidente se Marku asnjë prej këtyre thirrjeve nuk i përgjigjet.

Thirrja e apostull Joanit është mjaft koherente: “Mos merrni si shembull të keqen, por të mirën” (3 Joani 11) sepse “këta janë njerëzit që shkaktojnë ndarjet dhe përçarjet; sepse janë të pushtuar nga dëshirat dhe ambiciet personale dhe jo nga Fryma e Perëndisë” (Juda 19).

5. “As nji klerik nuk munt të të funksionojë fenë orthodhokse në Shqipëri pa qenë i emruar dhe i lidhur me Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë” (Statuti i 1929-s, artikulli 57 dhe Statuti i 1950-s, neni 7). Rëndësia e artikullit 57 të statutit të 1929-s është evidente, pasi rikonfirmohet dhe nga statuti i 1950-s, gjë që e bën ndërgjegje kishtare. Kjo ndërgjegje nuk karakterizon N. Markun, të cilit nuk i bëhet vonë për kanonet dhe ligjet e Kishës, madje as për statutet e KOASH-it, të cilëve u referohet dhe gjoja respekton. A thua Marku të ketë lexuar vetëm një ndër nenet e këtyre statuteve!!! Duket qartë se qëllimi i tij nuk është mbrojtja e Autoqefalisë, por hedhja baltë mbi të, të paktën këtë gjë rrëfejnë veprat e tij. Sepse nuk është e mundur që dikush të pohojë se interesohet për mbarëvajtjen e një shteti nga njëra anë dhe nga ana tjetër të jetë ai i pari që shkel rregullat dhe ligjet e këtij shteti. Konkretisht Nikolla Marku nuk është emëruar dhe i lidhur me KOASH-in, gjë që e bën aktivitetin e tij të jashtëligjshëm.

6. “As nji llaik ose Murg nuk munt të dorëzohet Prift ose Dhiak pa patur pëlqimin e Sinodhit dhe pa patur dipllomën e Seminarit Orthodhoks” (Stat. i 1929-s, art. 59 dhe Stat. i 1950-s, neni 20). Sërish artikulli 59 i statutit të 1929-s rikonfirmohet nga ai i 1950-s. Nikolla Marku është i ndërgjegjshëm për pozitën e tij të jashtëligjshme dhe si rrjedhojë nuk mund të kërkojë pëlqimin e Sinodit për aktivitetin e tij antiligjor. Në jetë për çdo gjë nevojitet burrëri, madje edhe për të pranuar dikush fajin e tij dhe dorëzimin në autoritetet ligjore për shkeljen e bërë. Me sa duket N. Marku vuan nga mungesa e burrërisë, pasi faji në rastin e tij mbetet jetim.

7. “Urdhërojmë se, ndalohet që një episkop të marrë dikë nga një krahinë tjetër dhe ta shugurojë prift pa dijeninë e episkopit të tij. Në rast se ndodh diçka e tillë, atëherë ky shugurim është i pavlefshëm” (Kanoni i XV i Sinodit të Sardikës, v. 347 pas Krishtit.). Jo më kot kanonin e Sardikës e lamë të fundit. Në rastin tonë, është kurora e gjithë kanoneve. Ky kanon (ligj) hedh poshtë çdo pretendim të N. Markut për Priftëri të mundshme. Kanoni në fjalë i jep fund debateve të shumtë dhe metodave retorike. Tashmë çdo gjë është sqaruar, s’ka më hapësirë për dyshime, sepse u prononcua vetë Kisha e Krishtit. S’ka më rëndësi nëse Nikolla Marku është shuguruar apo jo në kishën skizmatike të Maqedonisë. Ajo që ka rëndësi është fakti se personi në fjalë nuk ka qenë kurrë prift, sepse diçka e tillë nuk lejohet nga ligjet e Kishës, e cila është mbartëse e Hirit Hyjnor dhe Trashëgimisë apostolike, autoriteti i vetëm për pranimin ose jo të dikujt në radhët e Priftërisë. Konkretisht, Nikolla Marku, banor i qytetit të Elbasanit, në qoftë se, sipas pretendimeve të tij, është shuguruar prift në Maqedoni, kjo gjë është bërë pa dijeninë dhe pa autorizimin përkatës të Kryepiskopit të Tiranës, Durrësit, Elbasanit dhe gjithë Shqipërisë Anastasit, gjë që e bën të pavlefshëm shugurimin e tij në prift.

Deri tani folëm rreth personit të Markut dhe pamë se sjellja dhe qëndrimi i tij nuk i vijnë për shtat një prifti, i cili djersit për “përmbushjen e planit të Perëndisë” (1 Timotheut 1:4) “qëllimi i të cilit plan është dashuria që rrjedh nga zemra e pastër, ndërgjegjja e mirë dhe besa e pashtirur” (1:5). Por qëllimi i tij nuk është përmbushja e planit të Perëndisë; ai “kërkon të bëhet mësues i ligjit, në një kohë që nuk kupton as çfarë thotë dhe as çfarë mbështet” (1 Timotheut 1:7). Nikolla Marku ka shkelur kryekëput ligjet, urdhërimet dhe porositë e Kishës, Kreu i të cilës është Krishti (Efesianëve 5:23). Nuk ka asgjë që justifikon besimin e tij te Krishti, nuk e do Krishtin dhe këtë gjë nuk e themi ne, por vetë Jisu Krishti: “Nëse më doni, zbatoni porositë e mia” (Joani 14:15). Është mëse e qartë se Marku nuk është ortodoks, por antiortodoks, e megjithatë ky njeri shtiret si mbrojtës i Orthodhoksisë në Shqipëri!

Vërtetuam se meriton ndëshkim sipas ligjeve kishtare dhe se nuk ecën sipas Traditës dhe frymës së krishterë, nuk është imitues i Krishtit, apostujve dhe Etërve të Kishës, por mbi të gjitha pamë se Nikolla Marku nuk ka qenë kurrën e kurrës prift, por vetëm një mashtrues i opinionit publik shqiptar, prej të cilit tashmë duhet të kërkojë publikisht të falur për kaq vjet mashtrime. Kjo është gjëja më e pakët që mund të bëjë një gënjeshtar për të lehtësuar pozitën e tij. Ju z. Marku vini në dyshim inteligjencën e popullit shqiptar, por ju sigurojmë se vetë shqiptarët nuk mallëngjehen më nga individë që, për interesa të caktuara, veshin petkun e patriotit dhe akuzojnë pa teklif shovinizmin grek, imperializmin amerikan dhe revizionizmin sovjetik. Këto metoda demagogjike shqiptarët ia lanë të kaluarës dhe janë zhveshur nga paragjykime që me sa duket për ju z. Marku janë mbresëlënëse. Populli shqiptar ka sy për të parë e veshë për të dëgjuar; s’ka nevojë për udhëheqës të pashkollë dhe propagandistë të pandreqshëm. Orthodhoksët e Shqipërisë e kanë një udhëheqës karizmatik të njohur botërisht për aftësitë e tij të gjithanshme dhe e dinë shumë mirë se Fortlumturia e Tij Anastasi është bekimi më i madh që mund të ketë në krye Kisha e tyre.

Mosdenoncimi i shpifjeve të N. Markut nga ana e Kryepiskopit dhe të cilitdo Marku tjetër, nuk presupozon faj dhe pranim (asimilim) të akuzave. Heshtja e Fortlumturisë së Tij lidhet me epërsinë e karakterit të tij, gjë që nuk karakterizon personin e Markut. Ai i qëndron besnik qëndrimit të apostull Pavlit: “Talljeve u përgjigjemi duke bekuar, përndjekjeve me durim, shpifjeve me fjalë miqësore” (1 Korinthianëve 4:12-13).

Gjëja që thekson më tepër N. Marku sa herë që prononcohet kundër Kryepiskopit, është fakti që Anastasi është grek dhe sipas statutit që i referohet Marku diçka e tillë nuk parashikohet. Me këtë logjikë bëjmë fajtor apostull Pavlin që caktoi episkop të Efesit Timotheun (I Tim. 3:1-7), i cili nga babai ishte grek (Veprat 16:1) dhe vetë ai me origjinë nga Listra e Likaonisë (kap. 16) dhe Titon, të cilin duke mos qenë kretas, e caktoi episkop te Kretës (Titos 1:5-7). Me sa duket Marku është më orthodhoks se vetë apostulli i kombeve, Pavli! Deri në atë pikë arrin marrëzia e tij saqë vihet kundër veprimeve të Shën Pavlit, i cili “u bë apostull jo nga njerëzit dhe as me ndërhyrjen e ndonjërit, por nëpërmjet Jisu Krishtit dhe Perëndisë Atë” (Galatianëve 1:1 dhe 1 Timotheut 1:1). Nëse besimtarët orthodhoksë të Shqipërisë do të ishin të të njëjtit mendim me Markun, atëherë orthodhoksët e Korçës duhet të ankoheshin sepse Hirësia i tyre nuk është korçar; po kështu ata të Beratit e kështu me radhë. Por orthodhoksët në frymë nuk dallohen nga gjëra të tilla, ata i përmbahen Traditës dhe Shkrimit të Shenjtë që thotë: “Nuk ka më jude apo grek, s’ka as skllav as të lirë, s’ka më mashkull e femër; të gjithë ju jeni një në Krishtin Jisu” (Galatinëve 3:28). Dhe për shkelësit e këtij ungjilli, dënimi është shumë i rëndë, jo se e themi ne, por sepse e thotë vetë apostull Pavli: “Por edhe sikur ne ose një engjëll nga qielli t’ju predikojë një ungjill të ndryshëm nga ai që ju kemi predikuar, qoftë i mallkuar” (Galatianëve 1:8), por kam frikë se “arroganti nuk ia vë veshin qortimit” (Fjalët e Urta 13:1) dhe ka të drejtë ai që thotë: “Mos harxho fjalët me të pamendin” (Fjalët e Urta 23:9).

Kanonet nuk u paraprijnë ngjarjeve të jetës së Kishës. Përkundrazi, ngjarjet dhe përjetimet çojnë në dekretimin e kanoneve, të cilët shprehin më së miri ndërgjegjen e Kishës, të formuar prej përvojës dhe përjetimit të ngjarjeve historike. Sigurojmë N. Markun se ndërgjegjja e Kishës, e gjithë besimtarëve orthodhoksë të Shqipërisë, thekson se është një bekim i madh që Anastasi është në krye të KOASH-it, sepse do Shqipërinë më shumë se ata që shprehin këtë dashuri vetëm me llogje dhe teori nëpër gazeta. Ndërkohë që një pjesë e mirë e shqiptarëve la atdheun për të gjetur tokën e premtimit larg Shqipërisë, Anastasi la tokën e premtimit dhe bëri atdhe Shqipërinë. Këtë gjë e demonstron puna dhe vepra e tij 15-vjeçare dhe jo fjalët që i merr era, prej të cilave karakterizohen shpifësit dhe llafazanët.

U bëjmë thirrje besimtarëve orthodhoksë: “Mos lejoni t’ju përgojojë askush nga ata që fryhen nga krenaria për shkak të mendjes së tyre mishore. Ata nuk janë të bashkuar me Krishtin që është Kreu” (Kolosianëve 2:18-19); “Larg nga njerëz të tillë!” (1 Timotheut 6:5) dhe sidomos “Ruhuni nga qentë, ruhuni nga ata që me punët e tyre bëjnë keq” (Filipianëve 3:2).



Kristaq Nikuli

Gjirokastër

[monikal]

Ak. Prof. Alfred Uçi Alfred Uçi
Dy gjigandët me fat të përbashkët Petro Nini Luarasi dhe Kazanzaqi.
(Fragment)
Shkolla shqipe dhe autoqefalia e Kishës së krishterë, sipas P. N. Luarasit, u duhej shqiptarëve që kombi i tyre të shkonte përpara, të qytetërohej. Sot edhe institucionet fetare më të ndryshme të vendeve të botës janë të angazhuar të përmirësojnë veprimtarinë e tyre, duke kërkuar falje edhe për mëkatet, gabimet, madje edhe krimet, që nuk kanë munguar në të kaluarën e historisë së tyre. Krerët progresistë të këtyre institucioneve përpiqen t’i modernizojnë institucionet e veprimtarinë e tyre. Majfton të kujtojmë nismat e Papa Gjon Palit të ndjerë për t’i njohur gabimet, mëkatet dhe krimet e institucioneve fetare të së kaluarës me qëllim që ato të mos përsëriten. Kurse Peshkopi grek Anasatas Janullatos, që për qëllime të errëta, sidomos politike etj., e mban Kishën Ortodokse të Shqipërisë si në kohën e sundimit në Ballkan të osmanëve. Me ca klerikë që nuk dinë shqip, që mbajnë shërbesat fetare e predikime greqisht, duke shkelur qëllimet e shenjta të krishtera, nuk kujtohen të kërkojnë së paku ndjesë për faje e krime që bënin në kohën e tyre peshkopët Fillareti, Gregori, Cirili dhe të tjerë shërbëtorë të Kishës greke kundër besimtarëve atdhetarë orthodhoksë shqiptarë, duke nëpërkëmbur rregullat e Autoqefalisë së Kishës orthodhokse shqiptare dhe të Shtetit shqiptar, duke dashur ta kthejnë Kishën tonë në një shtojcë të forcave më konservatore të Kishës Greke dhe të politikave të saj të vjetëruara shoviniste të “megalidhesë”. Në ditët e sotme, kur vendi ynë ka jo vetëm një sistem politik demokratik, por edhe institucione fetare që zhvillojnë lirisht veprimtarinë e tyre, dëshira e besimtarëve të sinqertë e atdhetarë është që të përgatitet e gjithë shoqëria jonë për t’u integruar në BE, edhe me institucione fetare moderne, të konsoliduara, kur janë likuiduar edhe dëmet që u solli monizmi institucioneve fetare, kur gjenden mjaft klerikë shqiptarë të formuar mirë me idetë moderne fetare të krishtërimit human, të aftë për t’i drejtuar me gjuhën amëtare e me urtësi, mençuri e drejtësi institucionet fetare, pra, tani mbetet të largohen nga vendi ynë që të mos pengojnë më Atoqefalinë e besimeve fetare sipas traditave të saj shqiptare dhe të kërkojnë ndjesë për mallkimet, gabimet, mëkatat dhe krimet që janë bërë në të kaluarën në dëm të shqiptarëve. Meqë e heq veten “progresist” Peshkop Anastasi, që të mos mbetet vetëm me fjalë, është mirë edhe për të edhe për Kishën e sotme greke, të kthehet në Atdheun e vet, që të mos harrohet për keq nga orthodhoksët shqiptarë, që të afrohet me prirjet globale botërore të modernizimit të institucioneve fetare dhe ta lerë Kishën shqiptare në duartë e shqiptarëve, që kanë ditur ta realizojnë Autoqefalinë sipas mësimeve të vërteta të Ungjillit e jo sipas atyre, që i pat përmendur e d]nuar Kazanxaqi në kohën e vet, të atyre që “kryqëzonin Krishtin përsëri”.



Ak. Prof. Alfred Uçi
Petro Nini përballë Janullatosit
Autoqefalinë e Kishës Ortodokse shqiptare e themeluan rilindësit me Platformën e Rilindjes Kombëtare
Në prag të 100-vjetorit të vdekjes së P.N. Luarasit
E vërteta bën fenë, dhe jo feja të vërtetën
Mbifjalë nga Petro Nini Luarasi
Kur të parën herë më ra ndër duart ky mallkim me çkishërimin, dhe i vëzhgova ato, dy gjëra të kundërtë prekën shpirtin tim: pikëllimi dhe gëzimi. Më një anë, u pikëllova, se gjer tani i dashuronja Mitropolitët, kryepriftët si dhe tërë priftërinjtë të Kishës, dhe i vështronja ata si udhëheqës hyjëtimi dhe mirëbesimi dhe përfundonjës (zbatonjës) të porosive të Ungjillit dhe predikonjës të virtutës; pa edhe i hyjetonja (i mbanja për të shenjta) dhe i besonja si të drejta dhe të kthiellta vëndesat kishëtare të tyre, si të ardhura prej burimit të vërtetë të Krishtërimit dhe të kujdesura për interesat e përgjithëshme të njerëzisë. Po tani, kur rrodhani i jetës njerëzore, në rrotullim e sipër, më shtyti edhe mua në nevojën e vepërimit që të di qëllimin për të cilin u krijova dhe rronj në këtë botë, hasa sakaqëherash, që në krye, kundërpunonjës përballë ndërgjegjes sime të drejtë ata, të cilët i pandehnja udhëheqës e mburronjës të interesit të drejtë të njerëzisë dhe përpjekës të së vërtetës; hasa kundërshtarë ata, them, të cilët bota e krishterë i emëron përfaqësonjës të Perëndisë dhe predikonjës të mësimevet të Krishtit; pikërisht ata, të cilët duke hedhur këtje të virtyten ungjillore si cipën gjarpëri, shtrembëruan mesditazi fort farisaisht predikimet e Krishtit, dhe votojnë ballafaqeza kundër formimit shpirtëror të shqipëtarëvet, duke i gabuar ata dinakërisht dhe me lajka; ata thonë se bëjnë një detyrë hierore duke predikuar e duke dëshëruar përkthyerjen e shqiptarëvet në grekërizmë; ata i farmakosin shqipëtarët e paditur me të yshtuarat që u zotonen atyre me përmbushjen e mendimit të madh homerik të grekërve!
I hieruarshimi shorti orthodhoks i Patriarqisë, me përmbisillën (influencën) e zakonshme fetare mbi popujt e ndryshëm tjetërgjuhës, duke ndryshuar frymën e Ungjillit në veglë politike për të kthyer të tjerët kombe në grekërizmë, u mëçel duke u lodhur nga kjo përpjekje, duke zbrazur dhe flludha (para, drahmi) dhe zë më të kotë; dhe pa, më në fund që, tek t’i grekërosnjë grekmosqënësit, pa dashur i bëri mëmëdhetarë ata dhe mbolli në zemërat e tyre dashurinë për mëmëdhethin e tyre lindëtor; dhe kështu, në vend të përkthyerësve (proselitëve) dhe të miqve, harroi dhe bëri armiq të papaqësuar dhe ahmarrës! Pra, në këtë pashtekje (qorrsokak) e dështim të plotë, shorti ortodoks i Patriarqisë si të vetëm ngushullim e çpërdënim të mosgoditjes (indemnitet për pasuksesin) si ti mjaftoi të çvetëmonjë fetarisht (të aforisnjë) ata kombe nga Kisha orthodhokse greke, duke i emëruar ata veçbesimtarë përçerakë e skizmatikë dhe të tjetër sendi – si dhelpëra, e cila kur pa rrush të varur lart sa nuk mund t’i rëmbente, iku me pikëllim, duke i quajtur ata aguridhe!
Në këtë kohë, Kisha patriarqike i ktheu hejet e presjet (majat) e propagandave të shumësendëta të saj kundër shqipëtarëve orthodhoksë, që betën të vetmet kurbanë të huaj në mandrën greke. Prandaj, shorti priftëror grek i Patriarqisë mbështeti të funtmet shpresa të pashpresëta të tij në “ja atë - ja mbi ‘të” (i tan i epi tas) dhe fillon tërbuarazi helenizimin e shqipëtarëvet pikërisht në një kohë kur shqipëtarët, ku më shum e ku më pak, duke u zgjuar nga gjumi harakat i paditurisë, edhe më tërbuarazi dëshërojnë të nginjin shpirtët e zemrat e tyre me diturinë e gjuhës së tyre shqipe të shkruar.
Në këtë grapje (përpjekje) priftëria patriarqike bëri veglë të qëllimit të saj fenë, dhe me fuqinë e kësaj, duke u dëftyer si kyçmbajtës e qiellit dhe e dheut, e vështronte (e mbante, e quante) vetëhen si përfaqësonjës pushtetplotë të Perëndisë edhe në Parajsë, edhe në Ferr, dhe po tund fenë si këmborë frikësonjëse kundër cilitdo shqiptari, që dashuron shkronjat (gjuhën e shkruar) të tij; dhe që ta trempnjë më tepër dhe ta bënjë nëndorës (rob) të mendimit grek e përpleksi në rrjetat e aforizmit e të çkishërimit, duke i lënë atij vetëm një rrugëzë për ikje shpëtimi: pendimin, domethënë të mohuarit e gjuhës amëtare shqipe dhe të vetardhurit e tij në elinizmë! Me këtë mënyrë Kisha patriarqike në vend të krishterësh prej gjithë kombevet njeh vetëm grekë nga gjuha a grekomanë në mendim, pa bërë ndryshim ndë janë tjetër kombësie dhe gjuhe grekomanët në mendim; dhe gjithë kjo Kishë, në vend orthodhoksësh me brumë të Krishtërimit të vërtetë, të rilindur, uron të ketë grekomanë megalloidheatë të pagëzuar me ëndërra dhe përralla greke, dhe të gjitha, të përmbidheshmet e të qiellshmet, i sheh me sytë e saj shoviniste, dhe çdo gjë mosgreke e shkelmon. Kështu, duke flakur si bloker çdo gjë të ungjillit, predikimet e Krishtit dhe këshillat e Dërgimtarëve (apostujve) tregton dhe përfitimson edhe njerëzisht, edhe perëndisht për hir të kombësisë greke dhe të gjuhës greqishte, duke sjellë të madhe ftohtësi dhe çngjiste midis drurëve të tërë trungut krishtërimor.
Cili orthodhoks mund të mos pikëllohet duke parë përshtaturën e purgosur (e prishur) të Kishës? Cili mund të mos dridhet, kur sheh që mësimin e ungjillit e fshehin nga njerëzit; dhe në vënt të ati, buçin në Kishë fjalëdhëna (të kurdisura) të propagandistëve të interesuar? Kujt nuk i dhëmbet kur sheh që feja bënet lodër e përqeshet nga përfaqësonjësit e saj, të cilët duke çveshur robën e përunjtë të Krishtit, u veshën me kllamidhën (togën) e jetës qytetore? Cilit nuk i vjen keq dhe nuk mbëshehrëtit duke parë përfaqësonjësit e Perëndisë? Dhe lëçitësit e Ungjillit të ndryshuar në agjentë të interesave politike dhe të predikimeve shoviniste? A nuk është blasfemi fort e turpshme në Perëndija dhe tradhëti e madhe në Isu Krishti kur përfaqësonjësit e tij dhe barinj të Krishtërimit kujdesen të bëjnë Krishtërimin nënëdoras e vegël të mendimit të madh të grekërve?
Shorti priftëror predikon që vetëm populli grek është populli i zgjedhur i Perëndisë dhe i vetmi që ka të drejtë të quhet popull i krishterë dhe ungjillor; pa të tjerët popuj të krishterë janë keqbesonjës, heretikë, sqizmatikë, domethënë antikrisht! Dhe këtë e bëjnë që të përglistërojnë veleatin (të kapin me grep) shqipëtarët orthodhoksë të paditur, që t’i shkëputin ata nga shkronjat e tyre shqipe dhe t’iu kthejnë në grekërizmë!
Por ndë është (si thonë disa barinjë të Krishtërimit) se vetëm grekërit dhe grekomanët janë të vetmit besnikë dhe pasonjës të njohur të Krishtit, dhe vetëm këta janë të krishterë, atëherë vallë Zoti Jisu Krishti erdhi në botë, u mishërua, pësoi, u kryqëzua, vdiq, u ngjall, u lartësua në qiell dhe rron vetëm për hir të një grushti grekësh, të vetmit përmbaronjës gjoja të porosive të Ungjillit? Ç’tallje ortodhokse kishëtare për fenë e krishterë! Ç’pahyjetim rasoforësh dhe përçmim i poshtër për Jisu Krishtin! Ndë është se Jisu Krishti në një hop afro dymijë vjetësh, megjithë sa pasoi, megjithë predikimet e hyjshim, me gjithë dashurinë që dëfteu ndër gjithë njerëzit, pa çquarje (dallim) gjuhe e kombësie, bëri nxënës vetëm grekërit, atëhere ngaha do të dëftenet Hyjësia dhe i larti dërgim i tij në botë? Apo nga të tre milionët grekër? Me ç‘qëllim vallë dhe për hir të kujt ky poshtërim i vlejës së Jisu Krishtit? Teksa të tjerë profitë të huaj numërojnë në radhuashkresat e mandrës së tyre shumë qindra milionë besnikë! E tillë përdredhje e së vërtetës kllet dhëmbje e dridhje e frikë në shpirtin e cilido të krishteri të vërtetë dhe mirëndjenjës!
Por kur u kujtova se ajo kohë antikrishte e shekujve të mesmë, në të cilën mënjanë mallkimet, aforizmat dhe çkishërimet, si tri mënyra të çpikura gogol për të krishterët e paditur, parasheshuan mjetin e përfitimqëllimit (spekullimit), më tjetër anë ndjesëkartushkat (kartmonedha që shiteshin për të shlyer mëkatat) edhe pas pendimit të atyreve që s’fajtuan kurrë gjendeshin papushim në urdhër të përditshëm të degës fort-fitimsjellëse që merrej me tregëtinë e trupave e të shpirteve të krishterëvet – ajo kohë e shekujve të mesëm, në të cilën mënjanë populli i paarësyer dhe i paditur përshitej si kafshët e gjalla nga kryetarët e fesë, dhe, më tjetër anë, mbretër e princër dhe fort shumë sundimtarë fuqiplotë të botës dridheshin mbi gjunjë përpara pëqisë së priftërisë kristianike, të cilën duke e puthur e lagnin me lot, dhe duke rënë poshtë e përmbysën përpara këmbëve të shortit priftëror përunjurisht i lutëshin atij se qysh e si të bëheshin të vlyerë të zemërmirësisë së tij, dhe t’u ndjenjëshin mëkatat, po edhe të shpëtonin nga rreziqet e përmbidheshme dhe të bëhenë (prapë me hirin e priftërisë) të pranueshëm në Parajsë; - kur u kujtova, them, se ajo kohë e errët e theu qafën dhe iku për të mos u kthyerë kurrë më – u gëzova fort! Sepse njerëzia mënjanë, duke u ngritur nga përshtatyra shtazore e pamësimit dhe duke u arësyer nga njohja e së vërtetës, po mërgohet ditpërditë nga rrëmettrazyra farisajike dhe prishanike dhe dinake e disave që kundër së drejtës quhen nëvendës të apostonjvet; më tjetër anë, duke njohur nga punërat e tyre barinjtë e vërtetë fetarë të Kishës i dashuron ata dhe dashurohet syresh, beson në një Perëndi të paanshëm, kupton fenë e vërtetë, dhe merr vesh nënë barrën (përgjegjësinë) e saj kundrejt fjalës të trajtuar, merr pjesë me çmim të barabartë në predikimet dhe zotimet e Ungjillit, dhe,duke patur njohjen e së vërtetës, di qëllimin për të cilin u krfijua mbi dhe e ku vete pas vdekjes.
Prandaj, o të dashur mëmëdhetarë shqipëtarë, ju që dëshëroni rrojtje njerëzishte me nder e vlejë, që kini mall lindjakët (fëmijët) tuaj të mos ecin në errësirë pamësimi e barbarie, ju që dashuroni gjuhën ëmëtare dhe atdhethin lindëtor, jo me përsydukje (hipokrizi), po thjesht e pastër, si të vetmet të mira në këtë botë, le të mos bëhemi foshnja duke i lënë të na gabojnë e të na lëvizin si blokëra në erë andej-këndej ata që ndjekin qëllime dhe interesa të huaja. Sikush prej nesh le të provojë të mirën e vet dhe me punë le të përpiqemi për interesat e drejta tona. Me sytë tanë duke shikuar dhe me veshët tanë duke dëgjuar të gjithë kombet e qytetëruar mbi dhé me atë gjuhë të tyre përparuan e u çpalosën, le të vemi përpara dhe ne në mbrothtësi e qytetërim me të ëmbëltën gjuhën tënë shqipe, e cila sado e vobegtë në qoftë, po është e vetmja mëmë e thjeshtë dhe e dlirë, e cila dashuron kthjelltasi dhe nukë bindet të përçahen lindjakët e saj.
Le të zgjohemi prej harrimit të pandjenjës (elarthagjisë), le të vimë në vete dhe le të dimë se vetëm gjuha është të njohurit natyrisht të një kombi a të një njeriu. Njeriu mund të mësonjë shumë gjuhë, po një nga ato do të dëftenjë shenjëtyrën e shtëpigjindjes së tij dhe të kombit të tij të veçantë. Dhe kombi ynë është tërëbashka e shqiptarëve, dhe gjuha jonë është shqipja, të cilën e trashëguam nga stërgjyshët tanë pellazgët.
Mos ktheni mendim, o vëllezër, nga përfallëtimet e shpifjet e disa atëdhemohonjësve shqiptarë, të cilët me qëllim pranojnë dy gjuhë për shqiptarin: një ëmëtare, shqipen; dhe një tjetër atërore greqishten. Këtë gjë edhe ata vetë nuk e besojnë, po i nevojton ata të predikojnë kështu ndër të paditurit një e tretë gjuhë, që quhet interesë, të cilën ata e mbajnë për vete; dhe u dhanë dy të tjerat shqiptarëve e të tjerë mëmëdhetarëve të tyre, ndonse këta vetëm një njohin, shqipen, që e kanë nxënë nga të dy prindërit, Ëma e Ati . Këto janë mjeshtërira tradhëtore dhe miturishte në shërbim të qëllimeve dhe intrigave të huaja.
Ta dashurojmë dhe ta përparojmë gjuhën tënë dhe kombin si të vetmat tallanda që na mbesoj Perëndia për provim të vlejës tonë midis kombeve të tjerë të dheut. Ta begatojmë gjuhën dhe kombin tënë me kulturë dhe qytetërim, dhe atëhere do të shohëm që gjithë sa folën liksht kundër gjuhës dhe kombit tënë do të turpërohen dhe si dylli përpara faqes së zjarrit do të treten prej nakari. Le të mos frikësohemi përpara llomotitjeve e përrrallave të atyre që nuk e dashurojnë, po e urrejnë mbrothësinë e njerëzisë dhe nën maskë shenjtorësh e mendarësh duan të na gabojnë ne, dhe le të dime, se ai që është frikacak përkundrejt së drejtës – ai bëhet tradhëtor i mëmëdheut dhe i vetëhes së tij”.
Mallkimi i shkronjave shqipe origjinali Manastir , 1911 origjinali gjendet tek http://ngarkovideo.com/document/207/...ronjave-shqipe

[ilia spiro]

I nderuar, si ka mundesi qe nje komunist i thekur,shtremberues (jo me dashje) te historise dhe vegel e.hoxhes, dhe me sa di une joorthodhoks,si alfred uçi, te na jape mesime neve orthodhokseve dhe te na thote se cilin duhet te nderojme?
E kupton se sa poshte ke rene? E gjithe apologjia jote synon perbaltjen e Kryepiskopit Anastas dhe per kete perdor gjithe arsenalin 50 vjeçar komunist dhe disa sharlataneve te pas90`. Kjo eshte thjesht "pseudopatriotizem".
Klerikeve dhe besimtareve qe besojne ne Kishen dhe Kryepiskopin, ti nuk u vjen as te maja e thoit persa i perket patriotizmit dhe atdhetarizmit te tyre,qe e kane treguar shume here,ne menyra te ndryshme, dhe vete veprimtaria e Kryepiskopit dhe vepra e Tij ne Shqiperi eshte nje veper patriotike dhe ndertuese.
Per kete fare mire mund te mesosh ne forumin orthodhoks dhe ne faqen zyrtare te KOASH-t, nese ke deshire. Sigurisht qe ty te mungon kjo e fundit, dhe nuk mund te shikosh dhe te gjykosh me objektivitet.
Ne fakt gjuha jote s`eshte gje tjeter vecse gjuha e urrejtjes dhe e percarjes, te cilet te Krishteret dine ta dallojne dhe si te mbrohen prej saj.
Nuk ja vlen te merresh gjate me ty, personalisht.

[monikal]

I nderuar, si ka mundesi qe nje komunist i thekur,shtremberues (jo me dashje) te historise dhe vegel e.hoxhes, dhe me sa di une joorthodhoks,si alfred uçi, te na jape mesime neve orthodhokseve dhe te na thote se cilin duhet te nderojme?
E kupton se sa poshte ke rene? E gjithe apologjia jote synon perbaltjen e Kryepiskopit Anastas dhe per kete perdor gjithe arsenalin 50 vjeçar komunist dhe disa sharlataneve te pas90`. Kjo eshte thjesht "pseudopatriotizem".
Klerikeve dhe besimtareve qe besojne ne Kishen dhe Kryepiskopin, ti nuk u vjen as te maja e thoit persa i perket patriotizmit dhe atdhetarizmit te tyre,qe e kane treguar shume here,ne menyra te ndryshme, dhe vete veprimtaria e Kryepiskopit dhe vepra e Tij ne Shqiperi eshte nje veper patriotike dhe ndertuese.
Per kete fare mire mund te mesosh ne forumin orthodhoks dhe ne faqen zyrtare te KOASH-t, nese ke deshire. Sigurisht qe ty te mungon kjo e fundit, dhe nuk mund te shikosh dhe te gjykosh me objektivitet.
Ne fakt gjuha jote s`eshte gje tjeter vecse gjuha e urrejtjes dhe e percarjes, te cilet te Krishteret dine ta dallojne dhe si te mbrohen prej saj.
Nuk ja vlen te merresh gjate me ty, personalisht.

Te humbi qetesia e shtirur.Ketu t'u thye dega edhe qafa o i gjori Ilia Spiro.
Tani spekulon nen emrin e Kryepiskopit Anastas dhe i mohon ORTODOKSIT SHQIPTAR ( Ak. Alfred Uçit) besimin e tij te lire tek Zoti. Po kush je ti e kush Ak.Alfred Uçi. Vaj medet, per trute e tu te shkrete, te paska kapur deliri i madheshtise, o qyq. PO MUA ME FLET TI QE TE NJOH DHEMBE E DHEMBALLE
Mbasi e ke pergojuar deri tani patriotizmin shqiptar tani na dole " patriot i flaktë"
e shahit patriotizmi per te tjere. Apo u besoj o Zot syve! Ç'ishte kjo mrekulli, Ilia Spiro e Co na u bene atdhetare shqiptare!

[Brari]

nuku do hynj ne polemika fetari-ste se nuku jam i pergatitur por dhe feja dhe politika dhe njerzit dhe flozofite vihen ne prove ne raste te caktuara.

papa i romes e ka denuar epoken e inkuizicionit si dhe disa cfaqje te tjera ne historin e kishes katolike.

kjo nuk demton fen e paster perkundrazi e pastron.
e ben me te afert me vet ate qe e quajmZOTI dhe mesimet e tij.

ne cdo fe apo histori fesh ka pika te dobta ose te zeza.

kush vet pastrohet nderohet e i rritet forca e pesha e fjales.

marrim ceshtjen e kosoves.

nji vend ku ne shekuj kan jetuar shqiptaret.

kisha serbe ne lidhje me kte popull me kte etni nuk eshte treguar Fe por rrufe.

pra dajak i shtetit serb kunder ketij populli.

ne e dim me siguri se Jezusi nuk u ka dhene porosi kesaj kishe per te persekutuar shqiptaret.
mirpo po ti pyesesh kleriket e ksaj feje.. pra priftat serb.. ata besoj se thone se.. sha zotin.. bash jezusi na ka than me i plackit e me i largue shiptarat.

mirpo dhe klarkut jezusi ja dha forcen e bindjen se.. i duhet dhen dajak shtetit serb qe me i shpetue shqiptaret.
dhe kisha serbe nuk e aprovoj nderhyrjen e natos qe ishte mjet per te ndalur genocidin ndaj nji populli.

pra shpesh ne histori eshte maskuar me petkun fetar..nje grabitqar..

dalim tek CAMERIA.

toidhjo..

e njejta histori..

banoret e Camerise ishin aty duke kullotur dhen e dhi e mjelur lop e zier raki.. qe ne koh te Solomonit pra dhe para daljes se Jezusit.

nji dit dikush i perzen.

gjen arsye.. qe skan qen kurre arsye dhe me dhune rrafshon fshatra e genocidon nji popull..

ky dikush e merr bekimin e fese se vet.

po a mund te bindemi se dhe vet jezusi do i ish bashkuar kesaj feje ne kte bashk-aksion..

jooo..

pra ka ngjarje qe qarte duket se Fe e Jezus..pra kish e Zot.. nuk jan e njejta gje.

dhe kur nuk jan e njejta gje.. dhe kur nji fe eshte mjalt e vaj ulliri per nji etni e kerbac e hu zjarri per nji etni tjeter.. athere i lind e drejta nga vet Zoti bijve te Etnise qe genocidohet.. qe te mbrohet..
dhe kjo mbrotje ka disa mjete.. e nji nga keto eshte dhe.. krijimi i nje "linje direkte aeroplani".. per ne destinacion..pa stacion ndermjetes..

pra nji lidhje e drejte me Zotin pa nje mbles apo shkes ne udhen per tek Zoti..

kjo eshte filozofija e idese ku lindi kerkesa per kishe autoqefale shqiptare.. dhe kjo eshte e drejt e zotit.. qe ja ka dhen njeriut..

nuk thot kerkun ZOTI se.. per tek Une do vini vetem per dit shtune.. dhe vetem me autobuset e axhensise.. x y..

ejani thot me cte doni.. vetem zemren ta pastroni..

pra kaq e thjeshte..

e pra martiret tan qe kishin frike nga nje epoke e nji feje te caktuar se kjo fe po mban anen e kerbacit kunder nesh.. nuk mund ti quajm kriminele.. pse ne x kohe nuk pelqyen y mitropolit.. por deshen.. nje autobus direkt.. per tek Zoti..

pra ishin ngjarjet e shekujve 18-19-e 20 qe e thirren ne skene nevojen per kishe autonome..

te mos spekulojme me enveroizmen apo anti enverizmen ketu..

kur linden keto halle.. nuk kishte as enver e as regjim enver..

kish nji rlindje shqiptare qe sikurse rilindja greke desh shtetin grek..dhe ata deshen te ket nji shtet shqiptar.. sikurse te tjere para nesh e mbas nesh..

pra te mos shenjterohet cdo epoke e nji feje apo e nje kishe.. edhe kur dime se.. u ka dale tymi shpijave ku rriteshin vocrrake te pafajshem e jan perzen bujqer e blegtor me qendrim ne ato troje multi-shekullor..

e ne kte tym... zjarrvenesit.. kan pasur bekim kishtar..

e pra njerez ata e njerez keta..

tu vem kandar gjerave..

ne se sot Janullatosi ecen ne rrugen e Perendise.. bujrum..

por fanatizma te mos na err syte te nxijme pa te drejte rilindasit tane..

ishte fllota angleze.. qe e beri Shtetin GREK.

pra qe e shkeputi nga Sulltani.
topat e ksaj fllote i dhan mundesi Grekve te bejne shtetin e tyre.

E pra pse te mos ken pakez me pak te drejte dhe rilindasit tane qe jo nga topat angleze por nga humaniste anglo amerikane te jen frymezuar per te realizuar aspiraten kombetare?


Topave angleze u a njohim vleren.. kur vjen puna per veten e tire..

Kurse Altruistave Angleze e amerikane tu a cojme mallkimet pse u kan ndihur ca.. rilindasve tane..

jo mole..

Duallen te URA beogradasit duke mallkuar qiellin qe po u leshonte misile..

Po kur furrat digjnin mijra shqiptare ku ishin beogradasit..

E pra sikur Greket dje e deshen Topin Anglez te bej bamb ne Bosfor.. dhe Shqiptaret tani e deshen misilen e KLarkut mbi beligrad..

Se skish rrug tjater..

perfundimisht..

eshte guri i proves..
jan ato kodrinat e Filatit e prevezes ..

Lerini te kthehen Banoret e ligjshem te atyre anve.. te themelet e shpive stergjyshore..


Pse duhet te bredhin gjykatave nderkombetare..

Eshte ZOTI qe u a jep te drejten..
Jini me ZOT..

hapeni kufirin..

kjo eshte prova e juaja dhe e fese tuaj.

Prova para Zotit.

Ne se i Besoni.



pik


..

[monikal]

I nderuar Brari,
Mesazhi juaj me ka lene mbresa per saktesine dhe gjuhen popullore.
Ka ardhur koha qè tua tregojmè vendin kètyre bastrave tè Megalloidhesè. Se kèta qè shiten pèr pesè aspra harrojne se ku jane e me cilin kane tè bèjnè. Vèrtet jemi tè duruar nèn peshèn e fatit kombètar e teresise teritoriale qè duan tè na e coptojnè, por jemi edhe ata qe dime te bejme histori qè ua kemi dhènè pavarèsinè me heronjtè tanè Marko Boçarin, Bubulinèn, Kollokotronin, qè pastaj na i vranè me tè pabesè. Ne jemi pasardhèsit e pellazgève qè duan tè na i fshijnè nga mendja e historia. Por kur vjen ditè e zullumit, tè bejne gati thaset tè mbledhin lèkurèt. Tani e kemi edhe mundesine te shetisim boten e tu themi : Nde te zensha dot kubere, do te ta bej si tjeter heré. Ti mirre e the: hajde te na tregojne miresine si besimtare me vellezerit tane çamè e tè mos na shesin dèngla morali se jane vete amorale tek Zoti.

[DYDRINAS]

A jane besimtaret shqiptare ortodokse per nje Kishe Autoqefale apo jo?

Si eshte gjendja ne Kishat Ortodokse te popujve tane fqinje bullgare, rumune, maqedone, serbe, malazeze?

A kane besimtaret ortodokse shqiptare ne Greqi nje kishe ne gjuhen shqipe?

Bie fjala sllavomaqedonasit kane kishat e tyre dhe ne vendet perendimore: http://en.wikipedia.org/wiki/Macedonians_in_Germany

Po ashtu bullgaret: http://www.rilaeu.com/d7bgeu.htm

Autoqefalia ne Rumani:

...

Recent history

The Romanian Orthodox Church has been fully autocephalous since 1885. Many Romanians believe the Orthodox faith to be an essential part of their national and ethnic identity, although a minority of Romanians are members of other faiths.

...

http://orthodoxwiki.org/Church_of_Romania


Autoqefalia ne Bullgari:

...

Autocephaly (Patriarchate)Following Bulgaria's two decisive victories over the Byzantines at Acheloos (near the present-day city of Pomorie) and Katasyrtai (near Constantinople), the government declared the autonomous Bulgarian Archbishopric as autocephalous and elevated it to the rank of Patriarchate at an ecclesiastical and national council held in 919

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarian_Orthodox_Church


Autoqefalia ne Maqedoni:

...

In 1967, on the bicentennial anniversary of the abolition of the Archbishopric of Ohrid, the Macedonian Orthodox Church proclaimed its autocephaly and independence from the Serbian Orthodox Church. The Serbian Holy Synod denounced the decision and condemned the clergy as schismatic. Since then, despite various Orthodox and ecumenical efforts, the autocephaly of the Macedonian Orthodox Church is not recognized by other national Orthodox churches in defense of Serbian opposition[6], or by the Ecumenical Patriarchate of Constantinople.

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Macedonian_Orthodox_Church


Shih çfare pretendimesh ka Autoqefalia serbe:


...

Serbian Orthodox Church is the dominant church in Serbia, Montenegro and Republika Srpska (in Bosnia and Herzegovina), with more than 70% of the population being adherents in all three countries. It is organized into metropolises and eparchies located primarily in Serbia (including Kosovo), Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Republic of Macedonia[4] and Croatia, but also in surrounding countries, and all over the world. Since many Serbs have emigrated to foreign countries, there are now Serbian Orthodox communities worldwide.

The Serbian Orthodox Church is an autocephalous, or ecclesiastically independent, member of the Orthodox communion. The Patriarch of Serbia serves as first among equals in his church; The current patriarch is His Holiness Irinej. The Church achieved autocephalous status in 1219 under the leadership of St. Sava, becoming independent Archeparchy (Archbishopric) of Žiča. Its status was elevated to that of a patriarchate in 14th century, and was known afterwards as the Patriarchate of Peć. This patriarchate was abolished by the Ottoman Turks in 18th century. The modern Serbian Orthodox Church was established in 1920 after the unification of the Patriarchate of Karlovci and the Metropolitanate of Belgrade.

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Serbian_Orthodox_Church

[yllbardh]

Shihet se grekofilët , sikurse disa këtu jan gjithnjë vigjilent kurë duhet të bëhet njollosja e disa personaliteteve të shquara nga e kaluara historike. Kjo më bënë të mendoj se a u mjaftojnë ata 30 florinjët që kanë kanë marrë sepse nga vigjilenca e tyre duket se paga e tyre duhet që t'iu rritet....

[monikal]

A jane besimtaret shqiptare ortodokse per nje Kishe Autoqefale apo jo?

Si eshte gjendja ne Kishat Ortodokse te popujve tane fqinje bullgare, rumune, maqedone, serbe, malazeze?

A kane besimtaret ortodokse shqiptare ne Greqi nje kishe ne gjuhen shqipe?

Bie fjala sllavomaqedonasit kane kishat e tyre dhe ne vendet perendimore: http://en.wikipedia.org/wiki/Macedonians_in_Germany

Po ashtu bullgaret: http://www.rilaeu.com/d7bgeu.htm

Autoqefalia ne Rumani:

...

Recent history

The Romanian Orthodox Church has been fully autocephalous since 1885. Many Romanians believe the Orthodox faith to be an essential part of their national and ethnic identity, although a minority of Romanians are members of other faiths.

...

http://orthodoxwiki.org/Church_of_Romania


Autoqefalia ne Bullgari:

...

Autocephaly (Patriarchate)Following Bulgaria's two decisive victories over the Byzantines at Acheloos (near the present-day city of Pomorie) and Katasyrtai (near Constantinople), the government declared the autonomous Bulgarian Archbishopric as autocephalous and elevated it to the rank of Patriarchate at an ecclesiastical and national council held in 919

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Bulgarian_Orthodox_Church


Autoqefalia ne Maqedoni:

...

In 1967, on the bicentennial anniversary of the abolition of the Archbishopric of Ohrid, the Macedonian Orthodox Church proclaimed its autocephaly and independence from the Serbian Orthodox Church. The Serbian Holy Synod denounced the decision and condemned the clergy as schismatic. Since then, despite various Orthodox and ecumenical efforts, the autocephaly of the Macedonian Orthodox Church is not recognized by other national Orthodox churches in defense of Serbian opposition[6], or by the Ecumenical Patriarchate of Constantinople.

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Macedonian_Orthodox_Church


Shih çfare pretendimesh ka Autoqefalia serbe:


...

Serbian Orthodox Church is the dominant church in Serbia, Montenegro and Republika Srpska (in Bosnia and Herzegovina), with more than 70% of the population being adherents in all three countries. It is organized into metropolises and eparchies located primarily in Serbia (including Kosovo), Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Republic of Macedonia[4] and Croatia, but also in surrounding countries, and all over the world. Since many Serbs have emigrated to foreign countries, there are now Serbian Orthodox communities worldwide.

The Serbian Orthodox Church is an autocephalous, or ecclesiastically independent, member of the Orthodox communion. The Patriarch of Serbia serves as first among equals in his church; The current patriarch is His Holiness Irinej. The Church achieved autocephalous status in 1219 under the leadership of St. Sava, becoming independent Archeparchy (Archbishopric) of Žiča. Its status was elevated to that of a patriarchate in 14th century, and was known afterwards as the Patriarchate of Peć. This patriarchate was abolished by the Ottoman Turks in 18th century. The modern Serbian Orthodox Church was established in 1920 after the unification of the Patriarchate of Karlovci and the Metropolitanate of Belgrade.

...

http://en.wikipedia.org/wiki/Serbian_Orthodox_Church

I nderuar DYDRINAS, mesazhi juaj eshte teper aktual, sensibilizues DHE BALLAFAQUES ME REALITETIN TONE TE DHIMBSHEM. Shtrohet pyetja kur kisha ortodokse autoqefale te vendeve te tjera jane te ndergjegjesuar dhe kerkojne te shtrihen kudo ku kane bashkekombas te tyre dhe i kane ne histori martiret e tyre, po ortodokset shqiptaret, ne vendin e tyre, pse nuk kane mundesi qe te kene martiret e ortodoksise shqiptare ne piedestal, te interesohemi si komb per kishat ortodokse shqiptare edhe ne Maqedoni,Kosove, Mal te Zi, etj, etj. Po shprehem pa e ditur konkretisht se çfarè bejne institucionet perkatese te ngarkuara e paguara per keto òèshtje problematike, thjesht po jap nje kontribut modest si shqiptar. Pèrshèndetje dhe le te bashkohemi se bashku ne keto tema.

[DYDRINAS]

I nderuar DYDRINAS, mesazhi juaj eshte teper aktual, sensibilizues DHE BALLAFAQUES ME REALITETIN TONE TE DHIMBSHEM. Shtrohet pyetja kur kisha ortodokse autoqefale te vendeve te tjera jane te ndergjegjesuar dhe kerkojne te shtrihen kudo ku kane bashkekombas te tyre dhe i kane ne histori martiret e tyre, po ortodokset shqiptaret, ne vendin e tyre, pse nuk kane mundesi qe te kene martiret e ortodoksise shqiptare ne piedestal, te interesohemi si komb per kishat ortodokse shqiptare edhe ne Maqedoni,Kosove, Mal te Zi, etj, etj. Po shprehem pa e ditur konkretisht se çfarè bejne institucionet perkatese te ngarkuara e paguara per keto òèshtje problematike, thjesht po jap nje kontribut modest si shqiptar. Pèrshèndetje dhe le te bashkohemi se bashku ne keto tema.

Shume e drejte. Kisha Ortodokse Shqiptare jo vetem qe duhet te jete autoqefale, por ajo duhet te synoje qe t'ju ofroje sherbesa shqiptareve kudo qe ata jetojne ne rajon, por dhe ne vendet perendimore.

Thuajse ne cdo shtet europian ndesh kisha ortodokse te shteteve te tjera si: Rusi, Rumani, Bullgari, Serbi, Greqi etj dhe vetem shqiptare jo!

Ku falen shqiptaret ortodokse ne Greqi? Po ne perendim?

E pra nder shkaqet kryesore te laramanizimit te shqiptareve kane qene pikerisht mungesa e nje kishe kombetare dhe te nje liturgjie ne gjuhen shqipe.

Pa harruar dhe faktin e rendesishem se ne trojet tona etnike ka qelluar vija e famshme ndarese e krishterimit.

Tash te presim akuzat e atyre qe na akuzojne per islamo-ateist!

[monikal]

Tè nderuar bashkatdhetarè shqiptarè. Nè “forumin shqiptar”, nga Petrol (i perjashtuar) dhe e vazhduar nga Monikal èshtè trajtuar tema Histori e Kishès ortodokse autoqefale Shqiptare dhe martirève tè saj ku u trajtua, krahas martirève tè tjerè, edhe historia e Petro Nini Luarasit, i cili u helmuaa nga qarqet ortodokse shoviniste greke. Pèr shkak tè keqkuptimeve dhe interesave te grupeve te caktuara ne forum kjo temè u çapèlua nè disa tema : Komuniteti ortodoks, komuniteti protestant, toleranca fetare, tek histori shqiptare, nentema "Si u krijua Kisha autoqefale Shqiptare"
Mendojmè qè t’a grupojmè si teme tek histori shqiptare, nentema "Si u krijua Kisha autoqefale Shqiptare", pèr tè gjykuar mè mirè pèr çèshtjen.

Petro Nini Luarasi “Mësues i Popullit” (1865-1911)
Mësuesi i Popullit Petro Nini Luarasi, veprimtar i shquar i rilindjes kombëtare, mësues i shqipes dhe nismëtar i krijimit të shkollave dhe kishës ortodokse shqipe, publicist, poet, studjues, lindi më 22 prill 1865 në Luaras të Kolonjës. Ai qe djalë i vetëm me tre motra, me prindër Nini Petro Kostallarin dhe Vasilen, bijë e Naum Pandos nga Gostivishti i Perasit. Kreu shkollat fillore në Nokovë dhe më pas të Hotovës e pedagogjiken e Qestoratit ne Lunxheri te Gjirokastres. Në Qestorat, në shtëpinë e mikut të babait, atdhetarit martir Koto Hoxhi, ai mësoi privatisht shkrim e këndim në shqip. Më 1882 filloi punë si mësues i greqishtes në shkollën e Bezhanit ku filloi t'u mësonte nxënësve edhe shqip. Më pas dha mësim shqip edhe në fshatrat Katund, Treskë të Vakëfeve e Luaras dhe më gjerë gjerë në Kolonjë, Pogradec e Korçë ku përgatiti mësues të ardhshëm të gjuhës shqipe si Vasil Cico Duro, Jorgji Miti Sevo, Kristo Papa Stefan Kici (ose Kristo Luarasi), Leko Zisi Dhima e Vasil Thanas Vasili. Në shtator 1887 hapi shkollë shqipe private në Ersekë e më pas drejtoi Mësonjëtoren Shqipe të Kor]ës dhe shkollën shqipe të Negovanit. Në veprimtarinë e tij patriotike për zbatimin e platformës kombëtare, P.N.Luarasi bashkëpunoi me parinë bektashiane -moderatorë të myslimanizmit dhe me protestantët anglo-amerikanë, përfaqësuesi shqiptar i të cilëve qe Gjerasim Qiriazi. Por krahas lidhjeve miqësore patriotike, shkaktoi armiqësi me zyrtarët turq e bejlerët dhe klerin shovinist grek e agjentët e tij.Për veprimtarinë e tij si mësues i gjuhës shqipe, hapjen e shkollave dhe përkthimin e leximin në shqip të psalljetjeve në kishën e Luarasit në bashkëpunim me papa Stefan Luarasin,u perndoq, u mallkua dhe u shkishërua familjarisht nga tri dhespotë e Kosturit : më 1887 nga Qirilli, 1889 nga Gregori dhe më 1892 nga Fillareti, i cili edhe e shkishëroi familjarisht. ( shih: P.N.Luarasiallkimi i shkronjave shqipe...).Përparimi i shkollës shqipe të Negovanit, veprimtaria e tij për themelimin e një komiteti për bashkimin e gjithë çetave në Shqipërinë jugore dhe sidomos libri ''Mallkimi i shkronjave shqipe dhe çpërfolja e shqiptarit'', që goditi rëndë politikën shoviniste te klerit grek në Shqipëri bënë që agjentë e tij ta helmonin , të shpallnin se vdiq nga kolera dhe të tentonin për t’ia djegur edhe kufomën me gëlqere.
Në prill 1904, P.N.Luarasi arratiset nga burgu ku e ishte mbyllur qeveria turke dhe u strehua në Sh.B.A, si emigranti i parë politik shqiptar. Atje Petro Nini Luarasi zhvillon një aktivitet të gjërë duke futur frymën kombëtare midis emigrantëve ekonomikë, të cilët ishin të tërhequr e të frikësuar nga reaksioni shovinist mbi familjet në atdhe. Ai krijoi shoqëritë e para patriotike shqiptaro-amerikane : "Pellazgu" dhe "Malli i Mëmëdheut", ndihmoi Sotir Pecin për botimin e gazetës "Kombi" dhe Fan Nolin që të kurorëzohej prift e të hidhte themelet për krijimin e kishës autoqefale shqiptare në Sh.B.A., themeloi librarinë e parë me libra shqip. Më 1908 u kthye në Shqipëri së bashku me disa miq e farefis, për të luftuar si komit për çlirim duke krijuar një çetë në bashkëpunim me Çerçiz Topullin. Ndërkohë u shpall Hyrieti ( Autonomia e amnistia) e ai vazhdoi veprimtarinë patriotike në legalitet. Mori pjesë në Kongresin e Dytë të Manastirit së i deleguar i “Lidhjes Ortodokse” Negovanit e Ballkamenit ku mbajti një fjalim të rëndësishëm në mbrojtjd të ortodoksëve shqiptarë.Përparimi i shkollës shqipe të Negovanit, veprimtaria e tij për themelimin e një komiteti për bashkimin e gjithë çetave në Shqipërinë jugore dhe sidomos libri ''Mallkimi i shkronjave shqipe dhe çpërfolja e shqiptarit'', që goditi rëndë politikën shoviniste te klerit grek në Shqipëri bënë që më 17 gusht 1911 agjentë e dhespotit të Korçës Joakim t ta helmonin , të shpallnin se vdiq nga kolera dhe të tentonin për t’ia djegur edhe kufomën me gëlqere. Ai vdiq si martir i gjuhës shqipe duke mos e gëzuar shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë por gdhendi në historinë e popullit tonë amanetet legjendare:: "Ruamani gjakun, se do të duhet për shkrimin e gjuhës shqipe...!" dhe “ Edhe 99 herë të rrëzohemi, përsëri do të ngrihemi!”


Petro Nini Luarasi Dhemitarja shqipètare (Fragment nga Poema)
Epna forcè tè mèsojmè
Mè tè dashur gjuhèn shqip
Fuqinè tènde tè çmojmè
Me gjithè zemèr e shpirt.
Jepna paqe nè mes tonè
Dhe si ati yn’ urona,
Shtona miqtè edhe gjènè
Me frymèn tènde bekona!
Jepna o Zot forcè e mendje
Tè tè njohim pa ndalim
Tè shohim fuqinè tènde
Pèr shpètimin tonè.Amin!
(Kalendari Kombètar 1906)



--------
JU LUTEM MOS NDERHUNI DERI SA TE MBAROJ TEMEN PETRO NINI LUARASI, NE MENYRE QE TE MOS COPETOHET. JU FALEMNDERIT.

[monikal]

Hyrje
I edukuar nè rrethin familjar e shoqèror me frymèn e unitetit kombètar e tolerancèn fetare, me lidhje krushqie tè ndersjelltè, nuk kam preferuar kurrè tè diskutoj apo tè shkruaj ndonjè artikull qè t’i ballafaqonte apo ktitikonte , qoftè edhe pèr ndikimin mbi ngjarje tè rèndèsishme tè vendit tim. Pra jam përpjekur nè njè farè mènyre kam mbajtur qèndrim asnjanès. Pèr mua tè tèra fetè dhe besimtarèt e tyre duhet tè respektohen dhe tè pèrkrahen deri nè atè cak ku nuk prishin ekuilibra madhorè tè unitetit kombètar, shtetin e arsimin laik. I kam pèrbuzur me neveri komentet politike e kulturore mbi baza opinionesh fetare e krahinore, paçka se kèto faktorè nè vendin tonè kanè njè ndikim tè madh qè pèrforcohet edhe nga trysnia e jashtme. Kur mè pyesnin“Epo, ç’je ti?”- u pèrgjigjem: “shqiptar” pa lènè shteg pèr mè tej, i bindur verbèrisht edhe nè shprehjen e mirènjohur tè Pashko Vasès “Feja e shqiptarit eshtè shqiptaria” dhe tè Petro Nini Luarasit “Uniteti kombetar mbi tè gjitha”. Dhe ja ku erdhi dita qè tè diskutoj publikisht , papritur e detyrimisht , pèr njè padrejtèsi fetare tè madhe, tè kobshme. Kobi mbahet njè shekull e ndrydhur nè trungun e familjes Luarasi dhe lidhet edhe me tèrè familjet è martirève te ortodoksizmit shqiptar dhe me dinjiterin e kombit shqiptar nè mbrojtje tè parimeve tè shenjta tè tij, gjuhèn, shkollèn dhe institucionit kishtar shqiptare ( pjesè e sè cilès duhet tè jetè edhe Kisha Ortodokse Autoqefale shqiptare).

Vrasja e Mèsuesit tè Popullit Petro Nini Luarasi dhe “ zèdhènèsit” e KOASH-it
Kètè vit, mè 17 gusht 2011, mbushet njè shekull nga vrasja e Petro Nini Luarasit dhe ende historiografia shqiptare me ngathtèsinè e indiferentizmin e saj tè pakuptimtè lè vend pèr mjaft keqinterpretime. Nè pèrpjekje pèr tè hedhurr rreze drite mbi tè vèrtetèn, krahas studimit tè dokumentave, shtypit, medias, kam ndjekur edhe forumet e i interesuar pèr mendimet e opinionit publik shqiptar mbi kètè rilindas dhe nè mènyrè mè tè detajuar pèr tèrè bashkèluftètarèt e tij martirè besimtarè ortodoksè shqiptare. Frèkuentova krahas forumeve tè tjera edhe “forumin shqiptar” dhe u befasova: tè paktèn nè temèn mbi historikun e krijimit tè kishès ortodokse shqiptare , martirève ortodoksè shqiptarè, pèrfshi dhe Petro Nini Luarasin, disa moderatorève dhe diskutantève (me goxha aktivitet nè tema “te nxehta” kombetare e fetare) jo vetèm tik-taku i historisè u kishte mbetur njè shekull prapa, por pèr tè justifikuar qèndrimin e tyre pèrdornin falsifikimin dhe teza antikombètare. Duke patur parasysh emrin dhe popullaritetin e “forumit shqiptar”, me konfigurim moderne e tè kushtueshèm, gjerèsinè e temave nè pèrputhje me kohèn dhe vizionin bashkèkohor, dhe rregulloren ku garantohej mbi tè gjitha fjala e lirè e toleranca, me pèrkushtim atdhetar çelèm tek indeksi i forumit orthodhoks temèn “Historiku i krijimit te Kishes Ortodokse Autoqefale Shqiptare dhe martiret e saj.” Kètu filluam tè hedhim materiale mbi pèrpjekjet e para pèr tè pèrdorur gjuhèn shqipe nè kishèn ortodokse ( ku flitej vetèm greqisht) martirèt e parè si Papa Kristo Negovani, pèrpjekjet e shqiptarève nè Amerikè me Fan Nolin e Petro Nini Luarasin pèr krijimin e bazamentit tè kishès ortodokse shqiptare dhe ftoja forumistèt tè paraqisnin materiale e tè diskutonim. Mbas njè pushimi shoh qè tema jone me materialet pèrkatèse tek indeksi forumi orthodhoks kishin “avulluar” dhe me disa “krasitje” i gjejme tek indeksi i forumit protestant me njè mesazh nga moderatori ku shkruhej se tema Petro Nini Luarasin qe çelur tek indeksi i forumit protestant dhe tè gjitha materialet e temès “Historiku i krijimit te Kishes Ortodokse Autoqefale Shqiptare dhe martiret e saj” ishin çuar atje? Nen siglen Petrol protestuam duke argumentuar qè nuk kishte aspak logjikè. Por jo vetèm moderatori, edhe disa forumistè tè tjerè( qè mè pas i gjetèm nè tè gjitha kèto tema tè nxehta) kèmbèngulnin pèr kètè, me tezèn qè Petro Nini qe besimtar protestant?! Mirè pèr P.N.Luarasin, po me Fan Nolin e tè tjerè çfarè patèn xhanèm! Por kur u futèm nè brendèsi tè diskutimeve tek indeksi protestant, e kuptuam qè nuk ishte çèshtje dije por imponim ku nuk kishte vend pèr logjikè. Nga hamendèsia, u zbulua skandali i madh, ku deri tani janè tè pèrfshirè jo forumistè tè rastèsishèm, por persona tè kudondodhur rrotull hierarkisè sè KOASH-it, dhe qè flasin nè emèr tè hierarkisè sè KOASH-it.

[monikal]

Petro Nini Luarasi shprehej "Grekut i qofshin tè vjetrat, pèr ne qoftè çdo e re."

Petro Nini Luarasi èshtè ndèr shkrimtarèt ortodoksè shqiptarè qè e ka trajtuar mè gjerè e mè thellè nè poezinè e tij mentalitetin e grekofonve (ose ortodoksève shqiptarè tè lidhur me grekun, qè ai i modelonte me termin “greku”).
Kjo vërehet edhe në poezinë e Petro Nini Luarasit “Pèr ta tè vjetrat, pèr ne tè ratè”

“Pèr ta tè vjetrat, pèr ne tè ratè” (Fragment)
Vèlla, çduhenè tè teprat?
Nuk vèshtrojmè punèn ne?
Grekut i qofshin tè vjetrat,
Pèr ne qoftè çdo e re.
( Petro Nini Luarasi, jeta e vepra, f.169)

Kjo sentencè paskish qenè reale edhe pèr ditèt e sotme tek “Forumi shqiptar” ku pèrballen ashpèr shqiptarè e grekofonè tè thekur për tema të nxehta .
Forumi Shqiptar > Bota Shpirtërore > Komuniteti protestant Petro Nini Luarasi
http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=129192

Forumi Shqiptar > Bota Shpirtërore > Toleranca fetare Petro Nini Luarasi, orthodhoks apo protestant? http://www.forumishqiptar.com/forumdisplay.php?f=22

Forumi Shqiptar > Bota Shpirtërore > Komuniteti orthodhoks , Historia e KOASH gjer në vitin 1944 http://www.forumishqiptar.com/showth...82#post2970382

Forumi Shqiptar > Çështja kombëtare > Historia shqiptare Si u krijua Kisha autoqefale Shqiptare
http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=40815

Pèrkunder instikteve ne zbatuam tolerancen nen shembullin e mesuesit martir te shqipes

Petro Nini Luarasi, Miq dhe armiq
(Fragment)

Shqiptari, bullgari, rumuni (i thone grekomanit )
Yh, mor i ndyrë
Posi mynxyrë
kur nuk të vjen keq,
për gjuhën që heq;

Kush të të dëgjojë
që Shqipen e le,
do të të nderojë
për mendjen që ke?

Dhe ai greku vetë,
që po të gënjen,
ç’thua të të ketë
ashtu siç pandeh?

Grekomani
Oh! Ju lutem, më dëgjoni,
Unë s’pata faj i gjori,
një mik më qafë më mori
dhe shoh që sytë m’i nxorri!

Të drejtën e kuptoj,
dhe dola nga një hidhërim,
po një të mirë u kërkoj
të më falni fajin tim.
--------
JU LUTEM MOS NDERHUNI DERI SA TE MBAROJ TEMEN PETRO NINI LUARASI, NE MENYRE QE TE MOS COPETOHET. JU FALEMINDERIT.