Fragmente interesante librash

[oiseau en vol]

Kurse unë po lexoj një roman nga Marc Levi, Herën tjetër (La prochaine fois)

Intriga :

Jonathan Gardner është specialist arti, në veçanti specialist i piktorit të njohur rus të shekullit XIX-të, Vladimir Radskin, i cili, asokohe, kishte pikturuar vuajtjet e popullit rus nën sundimin e carit. Dhe cari e kishte marrë aq inat atë saqë jeta e tij rrezikohet seriozisht. Dhe nën këshillën e një miku të tij që i dinte synimet e carit për zhdukjen e piktorit, ai arratiset natën nga pallati ku ishte strehuar. Dhe në ikje e sipër ai sheh ushtarët e carit të pushkatojnë gruan e tij Clara. Pas kësaj ai nuk pikturoi kurrë në ngjyrë të kuqe. Dhe emigron në Angli, ku vdes në moshën 62 vjeç.

Një mbrëmje, pas një konference në lidhje me pikturën e fundit të Radskin, e cila ishte zhdukur akoma pa u shfaqur në publik, i lodhur, Jonathan, takon në një bar një grua me të cilën, ndër të tjera, ka këtë bisedë, të cilën po e përkthej shpejt e shpejt për ju (si oiseau që jam) :

- Zoti Gardner, vazhdoi gruaja, unë nuk besoj aspak në rastësinë.
- E ç’lidhje ka rastësia këtu ?
- Rëndësia e tepërt që ne i japim asaj është për të të shtirë frikën. Nga gjithçka që sapo ju thashe, mbani mend vetëm një gjë. Ndodh që dy shpirtëra të takohen për të formuar një të vetëm. Atëherë ato varen përgjithmonë nga njëri-tjetri. Ato janë të pandashëm dhe nuk do të pushojnë kurrë së gjeturi njëri-tjetrin, nga jeta në jetë. Nëse përgjatë njërës prej këtyre ekzistencave tokësore një gjysmë do të ndahej nga tjetra, ose do të thyente betimin që i lidh ato, të dy shpirtërat do të shuheshin përnjëherë. Ato nuk mund ta vazhdojnë udhëtimin veç e veç.(…)
- Zoti Gardner, në këtë çast, diçka brenda jush ju thotë që unë nuk jam një plakë e cila do të kishte humbur mendjen. Kini kujdes për atë çka do t’ju them tani : mos u dorëzoni ! Ajo është rikthyer, është aty. Diku mbi këtë tokë, ajo ju pret dhe ju kërkon. Tani e tutje koha është e numëruar për të dy. Nëse ju hiqni dorë nga njëri-tjetri, kjo do të ishte shumë më e keqe sesa ju të çonit dëm jetën tuaj, kjo do të ishte të humbisnit shpirtërat tuaj. Fundi i dy udhëtimeve tuaja do të ishte një humbje e pallogaritshme për ju që jeni kaq pranë qëllimit. Kur ju të jeni njohur, mos kaloni mënjanë njëri-tjetrit.(…)

Si thoni, di të tregoj apo jo ? Kushedi ç’do ngjasë aman, por di që ky autori, Marc Levi, ka shkruar dhe tre libra të tjerë, Po sikur të ishte e vërtetë (që Spielberg ia ka blerë të drejtat e autorit për ndonjë film të ardhshëm), Ku je ti ?, dhe Shtatë ditë për përjetësinë.

[Niagara]

Ernest Hemingway
Nga ky shkrimtar kam lexur pothuajse gjithçka.
Duke filluar nga Addio alle armi,Per chi suona la campana,Il vecchio e il mare,Il giardino dell'Eden,I quarantanove racconti..
Po citoj nje fragment nga libri "Plaku dhe deti"

Mendonte perhere detin si "la mar",ashtu si e quajne spanjollet kur e duan.
Nganjehere ata qe e duan flasin keq,po perhere sikur po flasin per ndonje grua.Plaku e mendonte perhere si nje femer detin.-
Konsiderohet si virtyt te mos flasesh,ose vetem ne raste te veçanta,ne det.
Plaku e kishte respektuar perhere kete rregull,por tani shpesh thonte me ze te larte mendimet e veta.
Po te me degjojne te tjeret duke folur me ze te larte vetem,do mendojne se jam i marre.
Por kjo nuk eshte e vertet dhe per kete pak me intereson.-
Ndoshta nuk duhet te peshkoja,mendoi plaku,por per kete kam lindur.
Pa detin dhe kuptoi sa i vetmuar qe ishte.

plaku ne enderr shihte luane...
fundi eshte fantastik fare....
pershendetje Lecit

[Leila]

Nga tregimi KOHA E DASHURISE te Ismail Kadarese.

"Ne vendosem <> Violes, ne mbremjen e se premtes, fill pas kthimit nga kinemaja..."

"... Te nesermen, kur po dilnim me Ilirin nga shkolla, te kreu i rrugices pame dy cuna te klases me lart qe po pinin cigare bashke me Vason. Dy javet e fundit Vasoja ishte bere idoli i gjithe djemve te shkolles. Ishte kthyer nga Tirana, ku vazhdonte shkollen teknike, e kishte kthyer emrin nga Vaso ne Vasko, kishte veshur nje xhakete me katrore, dhe megjithese s'ishte vec dy vjet me i madh se ne, tregonte historira te mahnitshme dashurie. Ne, ashtu si te tjeret, enderronim te njiheshim me te..."

"... Rrinte pak menjane, me cigare ne goje, gati i paarritshem.... dhe ne pa e vrare mendjen me gjate, mendjelehtesisht, mizorisht ishim gati ta hidhnim ne kembet e te gjitheve Violen, mjaftonte qe ai te na fliste..."

"... Kur u ndame prej tyre ishim si te trullosur. Copera te historirave te Vasos (kishte ne to letra dashurie me fjalet sikur qielli te ishte leter dhe deti te ishte boje, dashuria qe kam per ty, zemra kurre s'do ta tregoje, te qara dashnoresh, pergatitje helmi per vetevrasje, te brendshme te mendafshta boje qielli etj., etj.,), pra historite e tij perziheshin me gezimin qe ishim njohur me te, por edhe me nje hidhesi te hajthme, qe s'guxonte te shfaqej haptas, po qe ishte perhere aty. Hidhesia qe ate njohje e kishim fituar duke dhene si kembim Violen..."

"... Ishim duke i thene <> njeri-tjetrit, kur Mama Belgjika, duke u skuqur tha:
- Pa dale njehere... te them te drejten, une...
- Cfare? - i tha Iliri me ftohtesi.
Mama Belgjika u mbllacit.
- Une, te them te drejten nuk di si futen duarte..."

Harroj si vuajne meshkujt... e dikur desha te isha dhe djale, pale.
Kur e kam lexuar, me ka pelqyer shume tregimi tjeter i Kadarese me titullin NUDO. Ndersa tani qe e mendoj... s'e di.

[Veshtrusja]

Nuk e di, ka mjaft pjese te bukura nga libri Njeriu qe qesh te V. Hygos. Une po shkepus vetem nje per tani:

fq. 148
perkthyer nga Bujar Dako
shtepia botuese Naim Frasheri
Tirane, 1977

« Guinpleni kishte rene ne lak: me e mira ishte armike e se mires.

Mjere ai per te cilin thote njerezia: "I lumi ai".

Njeriu i ben balle me lehte fatkeqesise sesa lumturise. Fati i keq eshte me pak i demshem se fati i mire. Vobekesia eshte Karibda, por begatia eshte Shila. Ata qe qendrojne me kryet perpjete perpara rrufese, bien te verbuar nga vetetima. Ti qe s'kishe frike nga gremina, druhu se mos te ngrene ne rete ligjione enderrimesh kraheshkruara. Ngjitja do te te lartesoje dhe do te te zvogeloje. Apoteoza fsheh ne vetvete rrezikun e kobshem te rrezimit.

Ta njohesh veten ne lumturi, eshte gje e veshtire. Rasti ve gjithmone nje maske. Nuk ka asgje me mashtruese se ai. Cfare eshte ai valle: mos eshte hyjnia, mos eshte fataliteti? »

[Zana e malit]

...Herë duke shkruar e herë duke u menduar, nuk e vija re kohën se si vraponte. Me vrap erdhi e shtuna. Shi nuk binte, por ishte ftohtë dhe në fillim në qiell era shtynte retë si balona të mëdha.
Pastaj retë e ndalën vrapin e tyre dhe u bashkuan njëra me tjetrën duke formuar një masë të madhe të murrme. Nga kjo masë e murrme do të lëshonin miliarda e miliarda fluturza të vogla të bardha dhe do të mbulonin pyjet dhe sheshet, përenjtë dhe gropat.
Atëherë mbi çatitë do të ngriheshin shtyllat e vogla të kaltra të tymit të oxhakëve.
Unë kisha qejf që Zana të vinte nëpër dëborë.
Ashtu edhe ndodhi. Në fillim retë lëshuan një si miell të holla. Më vonë mielli u trash dhe u bë si ato petët që bëjnë gratë kërçare për dimër.
Filloi dëbora me flokë të mëdhenj dhe gjithçka zbardhte. Erë nuk frynte dhe asgjë s’pipëtinte. Kishe qejf të qëndroje në dritare e të vështroje këtë çudi të bardhë. Këtë çudi dinë ta përshkruajnë me gjithë bukurinë e saj mahnitëse shkrimtarët e vendeve të ftohta.

Kur erdhi Zana, ishte ngarkuar e gjitha me dëborë, si plaku i vitit të ri. Dola dhe e prita gjer te ura e drunjtë, që qe mbuluar me katër gisht dëborë të pashkelur. Gjurmët e para ishin të Zanës.
Ajo m’u hodh në qafë dhe dëbora e fytyrës dhe e flokëve të saj shkriu në faqet e mia.
Zana u mbajt në krahun tim dhe të dy u ngjitëm gjer në shtëpi.
U shkund para se të hapja derën dhe përpoqi këmbët që të shkundte dëborën.

- Shkundmë, Mina!- tha ajo dhe unë fillova ta shkund, duke i rënë me dorë në shpinë dhe në shpatulla.
Zana zhveshi pallton dhe hoqi shaminë që i mbulonte gjysmën e flokëve, zbathi këpucët me afa dhe u ul në karrige pranë zjarrit.
Fytyra e saj u skuq mnjëherë nga afshi i zjarrit dhe sytë i xixëlluan.

-Ah, ç’dëborë e bukur! Ah, ç’zjarr i bukur!- tha ajo dhe përpoqi shuplakët e vogla, si gjithmonë kur emocionohej nga diçka që asaj i dukej e bukur.

Unë rrija e vështroja dhe mundohesha të gjeja filiza të rinj në sjelljen, qëndrimin dhe gjithë humorin e saj. Por ajo, në thelb, kishte mbetur ashtu siç ishte, e çiltër dhe e bukur.
Qenia e saj asgjë nuk fshihte. E megjithatë e ndieja se ajo ishte bërë më e mençme, më e përmbajtur.

- Ti, Mina, u gëzove që erdha?- tha ajo papritur.

Në këtë çast ajo e shtërngoi me gishtërinj gërshetin e trashë të hedhur mbi gjoksin e saj që ulej e ngrihej.
Unë nuk u përgjigja menjëherë a u gëzova apo jo për ardhjen e saj.
Duke vështruar gërshetin e bukur thashë:

- Ti e paske gërshetin Zana!

Ajo padashur e tërhoqi me gishtërinjtë e hollë, sikur të dionte të sigurohej se me të vërtetë e kishte.

-E kam,- tha dhe qeshi me të madhe.
- E mirë!- thashë unë.
-Po të mos e kisha?- pyeti ajo.
- Po të mos e kishe, nuk do të gëzohesha aq shumë, se unë e dua këtë gërshet,- thashë dhe për herë të parë e përqafova vetë.

Ajo u tulit, e heshtur, në krahët e mi. Pastaj u shkëput dhe tërë seriozitet, e menduar tha:

-Mina, mos mendo kurrë për atë që të thashë për Bertin. As për atë këmbënguljen time budallaqe për skenën banale që dontë të xhironte Berti.
Unë vetëm ty të kam dashur.
Ato që të thashë për Bertin, ishin fjalë në erë...E kupton?

Fytyra e Zanës ishte më e kuqe se trëndafili. Ajo vështronte zjarrin që digjej.
Mendimet e saj kushedi ku fluturonin. Të gjitha ato mendime të hidhura që kishte bartur, donte t’i digjte në këtë flakë.

-Unë vetëm ty të kam dashur- përsëriti ajo pa i hequr sytë nga flaka e verdhë në të trëndafiltë.

E përqafova përsëri dhe e kuptova që kishte të drejtë.......

*****************************

Nga romani “Trëndafili në gotë” (faq. 275-277)e autorit Dritëro AGOLLI

ZeM

[Pyrrhus_Mollos]

Nga libri arvanitasit dhe prejardhja e Grekerve: (fq.333)

Arbereshet:
i konsideronin helenet e lashte parardhes te tyre te menjehershem dhe i imagjinonin ata si gjysmezota, njerez me fuqi mbinatyrore dhe te paarritshme.

Vishnin...monedhat e Aleksandrit te Madh si nuska, dinin shume gjera mbi orakullin si dhe menyren se si jepeshin profecite....
Dinin gjithcka per Pirron dhe vete Ali Pashai quhej "Pirro i Ri"...
P.S. Sic quhej Gjergj Kastrioti "Princeps Epirotarum'' ne latinisht

[marsela]

Ndoshta s'ka ndonje gje shume te vecante tek fragmenti me poshte, por sdi pse ajo thjeshtesia e ben te bukur..
Te mendosh qe nje plak po shprehet pikerisht si i ka ndjere gjerat ne ate te ri, pa u perpjekur ti beje te duken me te plota, te ndryshme, pa vendosur gjykime e mendime..pershkrim vetem ,,shume i rrjedhshem.

...Sa e bukur je, syte e ty dy pellumba (thoja), lerme te ta shoh fytyren, te ta degjoj zerin, jonet e zerit tend sa te embla, fytyra jote plot magji, me cmende dashurie o motra ime, me marrose vetem me nje veshtrim, vetem me gjerdanin e qafes sate, hoje lengezuese buzet e tua, mjalte e qumesht nen gjuhen tende, fryma jote ere molle, gjinjte e tu si bistake, bistake rrushi gjinte e tu, qiellza jote vere e zgjedhur qe rrjedh permes dashurise sime e me derdhet neper buze e dhembe...cezme kopshti, lavande e shafran, kanelle e bargjumi, po kush ishte valle ajo qe mu shfaqej syve si agu i mengjesit, e bukur si hene, shkelqimtare si diell, e hatashme si ushtri e rradhitur per beteje?

[marsela]

...Zot i madh kur ta rrembejne shpirtin, athere i vetmi virtyt qe te mbetet eshte te duash ate qe te shikon( a s'eshte keshtu?) lumturia me e madhe te kesh ate qe ke, athere e pi drejt e ne burimin e vet jeten e hareshme, athere shijohet jeta e vertete qe na takon te jetojme, pas jetes se vdekeshme, prane engjejve ne amshim...
Keshtu po mendoja e me dukej se se fundi po vertetoheshin profecite ndersa vajza me dehte me kenaqsi te papershrkueshme dhe trupi im sikur ishte bere i teri nje sy i vetem, nga para e nga pas, dhe i shihja njehersh gjithe gjerat perreth. Dhe kuptova se permes asaj qe quhet dashuri arrihet njeheresh bashkimi e embelsia, e miresia e puthja e njesimi, sic edhe kisha degjuar te thonin po duke pandehur se flisnin per tjeter gje...

[Niagara]

Qendrimi yne me njeri-tjetrin ishte i cuditshem, ne e kalonim te shumten e kohes bashke me pelqemin e te dy paleve, megjithate ne ia fshihnim ndjenjat njeri-tjetrit dhe aty beheshim xheloze, aty fyheshim nga veprimet tona.
Midis nesh kishte shoqeri te ngushte por pa besim, nga njera ane dashuri pa shprese e pa qellim dhe nga ana tjeter turbullim, dyshime, here-here pakenaqesi. Megjithate besoj se kjo tronditje ndjenjash ( e tille eshte natyra e zemres se njeriut), qe vazhdonte nepermjet nje mije rrethanave mahnitese dhe ngacmuese, sido qe te parendesishme, na detyronte ta mbanim mendjen vazhdimisht te njeri-tjetri dhe kjo rruge natyrisht te conte ne pergjithesi ne shtimin e dashurise me te cilen ishim te prirur prej natyre ta veshtronim shoku-shokun.

Walter scott. Rob Roy fq 221

[shigjeta]

Lulet e molles - John Galsworthy

Hena e arte sapo kishte dale mbi koder dhe veshtronte me syrin e saj te mprehte permes rrjetes se erret te degeve gjysme te zhveshura te frasherit. Nen druret e molleve ishte erresire dhe Eshersti u ndal aty ku bari ishte i pashkelur. Prapa tij levizi dicka e erret me nje zhurme te shurdhet dhe ate kohe ai vuri re tre derra te medhenj qe u shtrine prane njeri-tjetrit, afer gardhit. Mbajti vesh te degjonte. Ere s’kishte, por gurgullima e perroit ndihej akoma me e forte se diten. Nje zog qe s’e shquante dot cicerinte papushim ne menyre monotone: “Pip – pip…Pip – pip”; i zuri veshi klithmen e bufit dhe renkimin e hutinit. Eshersti beri nja dy hapa perpara dhe perseri u ndal i habitur nga nje drite e bardhe qe i ra mbi koke. Neper pemet e qeta, te zhytura ne erresire, lulet dhe sythat e panumert, te njome dhe delikat, u gjalleruan nen driten e magjishme te henes qe derdhej fshehurazi mbi to. Te gjitha keto i zgjuan atij nje ndjenje te cuditshme: iu be sikur miliona flutura te bardha nate e miliona shpirtra fluturonin ne hapesiren midis qiellit te erret dhe tokes se zeze sterre dhe hapnin e mbyllnin krahet mu perpara syve te tij. I mahnitur nga kjo bukuri e heshtur e castit, pa aroma, ai per pak harroi se perse kishte ardhur ne kopsht.

[hajla]

SHPELLA E DRAGOBIS
(Elegji per Bajram Currin)

*
Kur tufani e qthuri fen,
Kur tirani e krrusi atedhen
Mi nje brek te Dragobis,
Priret Flamuri i liris.
*
Atje nisi, atje mabaroi,
Atje krisi, atje pushoi,
Rrufe-shkab' e Malesis,
Ne nje shkemb te Dragobis.
*
Vendi dridhej, ay mbeti,
Se s'tronditej nga termeti,
Dif drangoj i Dragobis,
Trim tribun i Vegjelis.
*
O bajram bajrak i gjall,
More nam me gjak ne ball,
Te nje shpell' e Dragobis,
Yll i rrall' i burreris.
*
Thon u-shtri e thon u-vra,
Por ti s'vdiqe or Baba,
As te shkemb' i Dragobis,
As te zemr' e Djaleris.
*
As s'je vrara as po vritesh
Legjendar Ante po rritesh.
Dirhiramb i Dragobis,
Tmerr, panik i Mizoris.
*
Me zjarr shenjt u-ndrit kjo shpell
Gjer ne qiell u-ngrit keshtjell,
Per qlirimin' e Shqiperis.
Katakomb' e Dragobis.

Marr nga Shkrimtari Fan Noli (1882-1965)

hajla,

[Niagara]

M'u duk sikur enkas kerkonte ta ceriste plagen. E bente nga nje nevoje e madhe, nga nevoja per te qene e deshperuar, e pervuajtur.
keshtu u ndodh zemrave qe humbasin shume ne jete.


Te fyer e te poshteruar. Dostojevski.

[marsela]

Sa larg kishte shkuar kjo teme, mezi e gjeta
Me poshte dy fragmente nga libri " Verberi " i Jose Saramangos..Libri i dyte nobelist pas "Tuneli" te Sabatos qe me ka pelqyer vertet shume.

...Ajo u drodh nga te ftohtet, per here te pare qe kur kishte dale nga fjetorja, guret e kalldremit ishin nen kembet e saj si copa akulli, si nje diegie. Mos ftohem mendoi. Jo ishte nje lodhje e pafundme , nje deshire per tu mbledhur kutullac mbi vetveten, syte, ah, sidomos syte, ti kthente perbrenda vete trurit te saj, atje ku ndryshimi midis shikimit dhe mosshikimit ishte i padukshem per syrin.Ngadale dhe me ngadale duke u terhequr pas ne drejtim te vendit qe i perkiste, kaloi prane te verberve qe dukeshin si sonambule, edhe ajo ishte per ta nje sonambul, madje ajo nuk kishte asnje nevoje te shtirej e verber...

[ArberXYZ]

Nga shoku Stalin:

"Vdekja e nje njeriu eshte tragjedi, vdekja e shume njerezve eshte statistike"

[marsela]

Ky me poshte eshte paragrafi i fundit i librit..ka teper kuptim po te kihet parasysh libri, qe nese e gjeni ju keshilloj ta lexoni

Pse u beme te verber? Nuk edi, ndoshta do ta zbulojme nje dite arsyen. Do te ta them se c'mendoj une? Thuaje, Une mendoj se nuk u beme te verber, se ne ishim te verber. Te verber qe shohin, te verber qe duke pare nuk shohin.
Gruaja e mjekut u cua dhe shkoi tek dritarja, veshtroi poshte rrugen embuluar nga plehrat, njerzit qe bertisnin e kendonin. Pastaj ngriti koken drejt qiellit dhe e pa krejtesisht te bardhe. Erdhi dhe radha ime mendoi. Frika e detyroi te ulte menjehere syte. Qielli ishte ende atje.

[oiseau en vol]

Ca miq franceze me keshilluan nje liber japonez. Nje liber japonez ? Po, po, megjithese nuk di pothuaj asgje mbi boten e Lindjes se Largme. Nje liber mbi fatin e njerezve mbi toke. Ok, vendosa ta blej. Nje liber prej 600 faqesh, i rende si nje gjyle, por i lidhur bukur dhe me nje kopertine aq te bute. Kuptohet qe kontakti i pare me nje liber eshte thelbesor ne blerjen ose jo te atij libri. Madje dhe aroma e tij.

Po e lexoj, me nje fryme. Vertete ndihet qe eshte nje roman i madh, i shkruar nga nje shkrimtar i madh. Sipas njerezve te letrave, me kete roman, ai ka hyre ne listen e me te medhenjve te letersise.

Ja nje pjese e shkurter nga libri. Dialogu zhvillohet ne keto rrethana : nje djale 15-vjeçar eshte larguar nga shtepia. Thjesht ka deshire te ike, ne kerkoje te panjohuren, nuk di asgje çfare e pret, dhe nuk di nga te shkoje. E vetmja gje qe di eshte te ndjeke fatin e vet. Pasi eshte larguar nga Tokio, kembet e kane çuar drejt nje biblioteke, mendon te kaloje kohen duke lexuar ndonje gje. Oshima eshte punonjesi i bibliotekes. Djali 15-vjeçar quhet Kafka Tamura.


Faqe 51-53

- Ti nuk ke mësim sot ? pyet Oshima kur shkoj të lë çantën time në banak përpara se të rikthehem në sallën e leximit.
I përgjigjem duke i zgjedhur me kujdes fjalët :
- Po, por kam vendosur të marr pak pushime.
- Ti refuzon të shkosh në shkollë, thotë ai.
- Ndoshta.
Oshima më vështron me një interes të thellë.
- Ndoshta ?
- Nuk është që refuzoj për të shkuar, por thjesht kam vendosur të mos e bëj.
- Kështu, qetësisht, dhe me mendjen tënde, ti ke vendosur ta lësh shkollën ?
Pohoj më kokë. Nuk kam as idenë më të vogël mbi atë çka do të duhej të thosha.
- Në Banketi të Platonit, Aristofani pohon që në botën mitike të dikurshme ekzistonin tre tipe qeniesh njerëzore. E di këtë histori ?
- Jo.
- Dikur, qeniet njerëzore nuk lindnin burrë ose grua, por burrë/burrë, burrë/grua ose grua/grua. Thënë ndryshe, duheshin bashkuar dy vetë për të bërë një të vetëm. Të gjithë ishin të kënaqur kështu, dhe jeta rridhte qetësisht. Por Zoti ka marrë një shpatë dhe i ka ndarë më dysh të gjitha qeniet, mes për mes. Rezultati : ka burra dhe gra, dhe njerëzit janë vënë të vrapojnë andej-këndej gjatë gjithë jetës së tyre në kërkim të gjysmës së tyre të humbur.
- Përse e ka bërë Zoti këtë ?
- Që i ka ndarë njerëzit në dysh ? Ku di gjë unë. Çka bën Zoti është në përgjithësi e pakuptueshme. Ai zemërohet lehtë dhe pastaj, si të them, Ai ka njëfarë prirje për idealizëm. Them se duhet të ketë qenë një ndëshkim. Siç në Bibël, kur Ai ka dëbuar Adamin dhe Evën nga parajsa.
- Mëkati origjinal, them unë.
- Po, mëkati origjinal. (Ai mban lapsin e tij në ekuilibër ndërmjet gishtit tregues dhe të madhit dhe e bën të rrëshqasë ngadalë.) Në fakt, doja të thoja që është e vështirë për një njeri të jetojë vetëm.
Kthehem në sallën e leximit të lexoj vazhdimin e historisë së Abu-Hasan gaztorit. Por e kam të vështirë të përqëndrohem. Burrë/burrë, burrë/grua ose grua/grua ?


Haruki Murakami, Kafka sur le rivage (Kafka mbi breg), Ed. Belfond, 2006, 23 euro, 619 faqe.

[Cupke_pe_Korce]

now, who is afraid of Virginia Woolf?
***Per te gjithe amatoret e prozes (I mean beautiful prose!). Perkthimi me poshte eshte disi i fragmentuar, karakteristike kjo e stilit te Woolf, si dhe teknikes "rrjedhe e ndergjegjes" (stream of consciousness) qe Virginia e perdor ne perfeksion.

-----------------------------------------------------

Levduar qofshin qiejte per vetmine! Tani jam vetem. Ai person pothuajse i panjohur ka ikur, te arrije ndonje tren, te marre ndonje taksi, te shkoje diku apo tek dikush qe une s'e njoh. Fytyra qe me shikonte eshte zhdukur. Presioni eshte cliruar. Ja ku jane filxhanet e zbrazur te kafese. Ja ku jane karriket por askush s'eshte ulur ne to. Ja ku jane tavolinat por askush nuk vjen me per te darkuar sonte.

Me lini te ngre kengen time te lavdise. Levduar qofshin qiejte per vetmine. Me lini vetem. Me lini ta heq dhe flak tutje vellon e te qenit, kete re qe ndryshon me frymen e fundit, nate e dite, dhe gjithe naten e gjithe diten. E ndersa rri ulur ketu une po ndryshoj. Kam pare qiellin te ndryshoje. Kam pare rete kur mbulojne yjet, e pastaj ti zbulojne, e pastaj ti mbulojne yjet perseri. Tani nuk i shoh me tek ndryshojne. Tani askush s'me sheh dhe une s'ndryshoj me. Levduar qofshin qiejte per vetmine qe ka hequr presionin prej syve te mi, shqetesimin e trupit, dhe gjithe nevojen per genjeshtra dhe fraza.

'Libri im ngjeshur me fraza eshte hedhur pertoke. Eshte hedhur poshte tavolines per tu fshire nga pastruesja kur vjen e lodhur ne mbremje duke kerkuar per copa letrash, bileta te vjetra, dhe aty-ketu ndonje shenim i mbeshtjelle shuk dhe i hedhur ne qese per tu pastruar. Cfare eshte fraza e henes? Dhe fraza e dashurise? Me cfare emri duhet ta therrasim vdekjen? Nuk e di. Me duhet nje lloj gjuhe si ajo qe perdorin te dashuruarit, fjale njerrokshe si ato qe flasin femijet kur hyjne ne dhome dhe gjejne nenen e tyre duke qepur, dhe marrin ne dore ndonje fije te shndritshme leshi, nje pupel, nje cope lecke. Kam nevoje per nje vajtim; nje thirrje. Kur stuhia kalon mocalin duke fshire permbi mua, aty ne gropen ku shtrihem i paperfillur s'kam nevoje per fjale. Asgje e persosur. Asgje qe rrezohet me kembe ne toke. Asnje nga ato rezonanca dhe eko te mrekullueshme qe thyhen e tringellojne nga nervi ne nerv brenda gjoksit duke nxjerre muzike te gjalle, fraza fallco. Kam mbaruar me frazat.

Sa me e kendeshme eshte heshtja; filxhani i kafese, tavolina. Sa me kendshem eshte te ulesh vetem, si nje zog deti vetmitar kur hap krahet. Me lini te qendroj i ulur ketu pergjithmone, me gjerat e thjeshta, me kete filxhan kafeje, kete thike, kete pirum, gjerat ne vetvete, vetveten qe eshte vetvetja. Mos me shqetesoni me ndonje gjest qe nenkupton se eshte koha per te mbullur dyqanin dhe larguar. Do te jepja me deshire gjithcka kisha qe ju te mos me shqetesonit, por te me lini te ulem ketu, te ulem e te ulem, i heshtur, vetem.

'Por tani kryekamarieri, qe ka mbaruar ushqimin e vet, shfaqet dhe ngryset; nxjerr shamine nga xhepi dhe behet gati te shkoje. Ata duhet te shkojne; duhet te mbyllin qepenet, te mbledhin mbulesat e tavolinave, te lajne dyshemene poshte tyre.

'Mallkuar qofshi atehere. Sadoqe i rrahur dhe i mbaruar qe jam, me duhet te ngrihem, te gjej ate pallton qe me perket mua; duhet te shtyj krahet ne menget e saj; duhet te mbeshtjell veten kundrejt ajrit te nates dhe te shkoj. Une, une, une, i lodhur ashtu sic jam, i harxhuar ashtu sic jam, dhe pothuajse i vdekur nga gjithe ajo fshirje e hundes pergjate siperfaqes se gjerave, madje edhe une, nje plak qe po rendohet dhe urren shtytjen, edhe une duhet te nisem dhe te arrij ndonje tren te fundit.

Perseri shoh para meje rrugen e zakonshme. Tenda e civilizimit eshte djegur. Qielli eshte i erret si eshtrat e lemuara te balenave. Por shoh dicka te ngrohte ne qiell, qofte prej shkelqimit te dritave apo perendimit. Ka nje lloj trazimi--harabela duke u cjerre diku neper peme. Ka nje ndjesi te thyerjes se dites. Nuk po e quaj perendim. E c'eshte perendimi ne nje qytet per nje plak qe ka qendruar ne rruge, e me mente qe i vijne verdalle veshtron lart nga qielli? Perendimi eshte nje lloj zbardhje i qiellit; nje lloj ringjallje. Nje tjeter dite, nje tjeter e premte, nje tjeter 20 Mars, Janar apo Shtator. Nje tjeter rizgjim. Yjet terhiqen dhe shuhen. Kangjellat thellohen midis dallgeve. Tisi i mjegulles dendesohet mbi fusha. Nje rreze e kuqe bie mbi trendafilat, madje edhe mbi ato me te zbehtat qe varen nga dritaret e dhomes se gjumit. Nje zog cirret. Fshataret ndezin feneret e pare. Po, ky eshte rigjenerimi i perjetshem, ngritja e vazhdueshme dhe rrezimi dhe rrezimi dhe perseri ngritja.

'Dhe brenda meje dallga ngrihet. Fryhet; harkon kurrizin. Edhe nje here jam i vetedijshem per nje deshire te re, dicka qe lartohet brenda meje sikurse nje kale krenar kur kalorsi fillimisht u bie mamuzeve dhe pastaj terheq freret. C'armik ndjejme te avancoje kundrejt nesh, ju qe po kaleroni me mua tani, ndersa qendrojme duke care perpara kete rruge qe perzgjatet? Eshte vdekja. Vdekja eshte armiku. Eshte vdekja kundrejt te ciles une kaleroj me heshten gati per lufte dhe floket qe me derdhen prapa sikurse ato te nje djaloshi te ri; sikurse ato te Percival kur galoponte ne Indi. Godas mamuzet ne hijet e kalit tim. Kunder teje do te hidhem, i pamposhtur dhe i patrembur, O Vdekje!'

Dallget u perplasen ne breg.

----------------------------------------

Dallget (The Waves) – Virginia Woolf

[Cupke_pe_Korce]

Henri Michaux-

“Nuk ti them këto se dua të të lëndoj. Do të kisha thënë të tjera gjëra nëse vërtet do desha të të lëndoj.” (nga “Po te shkruaj nga nje vend i larget.”)

Disa pasazhe te tjera nga "La vie dans les plis."

Keshilla per Çiftet e Reja

Sapo harron se cfare jane njerzit, ti rrezohesh ne deshiren per ti pare ata mire. Pa dyshim, kjo eshte arsyeja pse eshte e keshillueshme ta mbledhesh veten here pas here dhe te terhiqesh. Ai qe s’ka gra nuk enderron gje tjeter vecse ti perkedhele ato. Ai qe ka nje grua e perkedhel ate, por enderron vecse ta zhdepe ne dru. Epo lereni ta zhdepe atehere…duke shpresuar qe ajo nuk do ta zbuloje nje gje te tille.
Akoma me mire, thjesht vraje. Me pas, gjithcka do te shkoje fjolle. Do te ndihesh me i sigurt ne vetvete, sikur te kishe tymosur nje llulle te mire, vertet nje llulle te mire. Ajo do te ndihet me mire gjithashtu, dhe do te te vleresoje me shume, duke te pare me pak te preokupuar, me te gjalle, me te dashur, pasi ti do te jesh “its foolproof.” Por do te te duhet ta vrasesh ate perseri dhe perseri. Ky eshte cmimi i paqes mes nje cifti.
Per me teper, ajo vete mund te te kete vrare ty qysh diten e pare qe kaluat se bashku, pasi nje grua qe eshte pak delikate, pak nervoze, eshte pothuajse nje domosdoshmeri.

* "its foolpfoof" - kete e kam lene keshtu sic eshte pasi eshte perkthyer nga anglishtja dhe s'jam e sigurt ne del i sakte kuptimi.

[Cupke_pe_Korce]

"Por nese nje dite ti nuk do te vish pas mengjezit, nese nje dite me shfaqesh ne pasqyre ndoshta duke pare nje tjeter, nese zilja e telefonit bie dhe bie ne dhomen tende te shkrete, une atehere, pas nje dhimbje qe s'mund te thuhet, une atehere--pasi budallalleku i zemres njerezore nuk ka fund--do te kerkoj nje tjeter, gjej nje tjeter ti. Nderkohe, le ta shkaterrojme tik-tak-un e kohes me nje fryme. Afrohu."

- nga "dallget"

[Cupke_pe_Korce]

"....
Por ajo filloi ta ndjeje se i shoqi po e shikonte. Ai po i buzeqeshte, ne menyre enigmatike, sikur po e perqeshte lehtas per te qenit ne gjume ne mes te dites, por ne te njejten kohe ai po mendonte, Vazhdo te lexosh. S'me dukesh e trishte tani, ai mendoi. Dhe ai po vriste mendjen se c'fare ajo po lexonte, dhe ekzagjeronte injorancen e saj, thjeshtesine e saj, pasi atij i pelqente te mendonte se ajo nuk ishte e zgjuar, dhe aspak e lexuar. Ai po vriste mendjen nese ajo e kuptonte ate qe po lexonte. Ndoshta jo, mendoi ai. Ajo ishte mrekullisht e bukur. Atij i dukej se bukuria e saj, nese ish e mundur, sa vinte dhe rritej...
...
Ai qendronte i heshtur, duke vertitur kompasin e ores se xhepit sa andej kendej, dhe mendonte per Novelat e Skot-it, novelat e Balzakut. Por permes mureve te zbehte te intimitetit te tyre, pasi ata po afroheshin gjithnje e me shume, ne menyre te pavullnetshme, duke ardhur krah per krah, shume afer, ajo po e ndjente mendjen e tij te ngrihej si nje dore e te mbulonte me hije te sajen, dhe ai filloi, tani qe mendimet e saj morren nje kthese te cilen ai nuk e pelqeu--drejt "pesimismit" te tij, sic e quante ai--te sillej nervoz, megjithese ai s'tha asgje, duke ngritur doren mbi balle, shtrenguar nje tufe flokesh, e duke e lene te bjere perseri..."

--nga "To the Lighthouse"