Korrik 06, 2004 - 18:48
Historia e portierit legjendar, "macja e zezλ":


Nλ Shqipλri sapo kishin mbaruar legjendat pλr “qilimin fluturues” dhe “kalin fluturues”, kur papritur nλ Kavajλ u pλrhap e vλrteta pλr “portjerin fluturues”, i cili mλ vonλ mori trajtat e legjendλs. Ishte pikλrisht i madhi i tλ mλdhenjve, i cili kishte mbiemrin “Vogli”. Qemali atλherλ ishte 15 vjeη dhe luante me Kavajλn, por pak muaj mλ vonλ kaloi me Durrλsin dhe menjλherλ u thirr nλ ekipin e Dinamos, pλr ta shpallur atλ 5 herλ kampione tλ Shqipλrisλ. Dhe nλ moshλn 17-vjeηare “macja e zezλ” u thirr nλ ekipin Kombλtar, ku zhvilloi 11 ndeshje zyrtare, ndλrkohλ qλ gjithsej luajti 60 ndeshje ndλrkombλtare. Por, pas vitit 1956, atλ e ndoqi persekutimi dhe qelia e burgut, pikλrisht nλ vendin e tij, ku njeriu ndalohej tλ λndλrronte. Dhe, duke folur kλshtu pλr portjerin e madh shqiptar, tλ cilin Lev Jashini (portjeri mλ i mirλ i botλs) e cilλsoi si “tigri i zi shqiptar”, gati duket i pabesueshλm fakti se ai qysh prej 62 orλsh nuk jeton mλ. Dje, nλ orλn 10.00 tλ mλngjesit, arkivoli me trupin e Qemal Voglit u pλrcoll nga mijλra tλ afλrm e dashamirλs pλr nλ varrezat e Sharrλs, ku ai e kishte lλnλ me gojλ qλ tλ varrosej nλ njλ varr me nλnλn. Nλpλr proces-verbalet spitalore diagnoza pλrfundimtare e Qemal Voglit u pλrcaktua si “diabet shumλ i fortλ” dhe “bllokim veshkash”, megjithλse vetλ gjeniu i portλs nuk kishte vuajtur kurrλ mλ parλ nga kλto sλmundje. Qemal Vogli dha shpirt ditλn e dielλ rreth orλs 9.15 tλ mλngjesit, por problemet e shλndetit tλ tij kishin filluar tλ shtoheshin sidomos njλ muaj mλ parλ, kur nλ fillim tλ qershorit njλ makinλ e aksidentoi rλndλ, duke i krijuar shembje nλ gjymtyrλ. Menjλherλ e dλrguan nλ Spitalin Ushtarak, ku u konsiderua njλ krisje. Por Qemali nuk e pranonte dot robλrinλ e krevatit dhe filloi tλ ecte me paterica. Kλshtu, njλ mesnatλ u rrλzua dhe, pasi e ηuan nλ Spitalin Ushtarak, mjekλt menduan pλr njλ operacion ose pλr 6 javλ regjim shtrati. Megjithatλ, ditλn e shtunλ nλ spital nuk ka folur mλ dhe tλ dielλn nλ mλngjes, legjenda e futbollit shqiptar ka mbyllur sytλ pλrgjithmonλ. Gjatλ gjithλ kλsaj periudhe Qemali ka qenλ i veshur me uniformλn e Strakoshλs, ndλrsa amaneti dhe dλshira e tij e fundit kishte lidhje me futbollin. Dhe letra e fundit qλ ka shkruar nga spitali i λshtλ drejtuar Presidentit tλ Futbollit, Armando Duka, ku i kλrkon takim pλr tλ biseduar pλr futbollin. “Te mua kanλ ardhur pλr vizitλ treηereku i qytetarλve tλ Tiranλs, por unλ ju pres edhe ju”, shkruhet midis tλ tjerave nλ letrλn e tij tλ fundit. Tλ gjitha kλto i mλsuam dje nga bashkλshortja e tij, Liri Vogli, e cila, duke mbajtur me zor lotλt e pikλllimit, megjithatλ ka pranuar me shumλ qytetari tλ rrλfejλ tλ fshehtat dhe pjesλn e panjohur tλ gjeniut tλ futbollit shqiptar, me tλ cilin jetoi dhjetλra vite. Dhe, ndλrkohλ qλ Armando Duka ka qenλ i okupuar me ndeshjet e Kampionatit Evropian, (ai ishte nλ Portugali), sapo mori vesh lajmin λshtλ shprehur se me tλ mbλrritur nλ Tiranλ do tλ shkojλ menjλherλ pλr ngushλllim nλ shtλpinλ e princit tλ portjerλve tλ Shqipλrisλ.

Kur filloi keqλsimi i gjendjes shλndetλsore tλ Qemal Voglit?
Ishte fillimi i muajit qershor, kur Qemali pλsoi njλ aksident. E pλrplasi njλ makinλ dhe pati njλ shembje. Por, megjithλ goditjen qλ pati, pas konsultave mjekλsore, ai qλndroi nλ shtλpi dhe filloi tλ lλvizte me paterica. Por njλ natλ, (ishte ora rreth 12.00 e natλs) Qemali u rrλzua dhe e ηuam urgjent nλ Spitalin Ushtarak nλ Laprakλ. Atje mjekλt bλnλ analizat dhe radioskopitλ dhe nλ fund thanλ se kishte krisje dhe duhej operuar. Meqenλse mosha e Qemalit nuk mbante operacion, atλherλ mjekλt thanλ se duhet tλ qλndronte nλ shtλpi me 6 javλ regjim shtrati. E morλm nλ shtλpi, por Qemali nuk pranonte kurrλ qλ tλ rrinte i palλvizur, sepse ishte mλsuar gjithmonλ me shokλ dhe me lλvizje. Kλshtu qλ, kur ishte mirλ, ngrihej. Por ne i rrinim te koka gjithmonλ, se e shihnim qλ ishte e pamundur. Por njλ ditλ morλm mjekun e familjes, i cili na dha shumλ shpresλ. “Jam optimist qλ do tλ jetojλ”, na tha ai. Gjatλ atyre ditλve herλ bλhej mλ mirλ dhe herλ keqλsohej. Por tλ shtunλn e kaluar, u bλ shumλ keq. Kujtuam se na iku. Megjithatλ, e ηuam nλ spital dhe, pas disa serumeve, u pλrmirλsua disi. Mλ vonλ na thanλ qλ tλ bλnte disa analiza tλ tjera nλ spitalin 5, te neurologu dhe papritur mjekλt u shqetλsuan. Na thanλ qλ nuk ishte pλr nλ atλ spital, por sidoqoftλ, pas analizave, thanλ se kishte diabet tλ lartλ dhe bllokim veshkash. Tλ premten ishte mirλ, por pλrsλri kλtλ tλ shtunλ u pλrkeqλsua. Ndλrsa ditλn e dielλ, rreth orλs 9.20, dha frymλn e fundit.

A λshtλ e vλrtetλ se nλ ηastet e fundit kishte veshur bluzλn e Kombλtares?
Po. Ishte njλ bluzλ qλ ia dhuruan drejtuesit e Federatλs me rastin e 75-vjetorit, qλ ia festuan mλ 15 mars tλ kλtij viti te “Loro Boriηi”. Aty i dhanλ bluzλn e Kombλtares shqiptare me emrin e Strakoshλs. Kλtλ bluzλ ai e veshi pλr herλ tλ parλ kur organizoi fλmijλt e lagjes te fusha “Studenti”. Ishte krenar dhe i lumtur pλr Kombλtaren tonλ dhe pλr respektin e Federatλs ndaj tij.

A kishte shumλ pjesλmarrλs nλ varrimin e tij?
Megjithλse Qemali vdiq tλ dielλn dhe shumλ veta nuk e morλn vesh, pλrsλri pjesλmarrja ishte e madhe. Por gjatλ kλtyre orλve kemi pasur edhe shumλ vizita nga njerλz qλ sapo e kanλ marrλ. Por Qemalin e donin tλ gjithλ nλ Tiranλ dhe nλ gjithλ Shqipλrinλ, sepse edhe ai i donte tλ gjithλ.

Ηfarλ i mbeti peng Qemalit?
Qemalin e vlerλsuan tλ gjithλ kryeministrat dhe partitλ politike qλ erdhλn nλ pushtet pas vitit 1990. Duke filluar nga Aleksandλr Meksi e deri te Fatos Nano, ai pati vlerλsimet qλ meritonte. Kλshtu u bλ Mjeshtλr Sporti dhe Mjeshtλr i Merituar i Sportit. U bλ Qytetar Nderi i Tiranλs dhe mori shumλ dekorata. Pλrfitoi edhe shpλrblimin e veηantλ, por dihet qλ e mira nuk ka fund. Por unλ nuk dua tλ flas si e pakλnaqur, sepse nuk jam e tillλ. Por, meqλ ju mλ pyetλt se ηfarλ i mbeti peng, unλ u them se i mbeti peng qλ nuk luajti mλ pasi doli nga burgu. Jo vetλm nλpλr stadiume, por edhe nλ njλ ndeshje midis ndλrmarrjeve nuk e lejuan. Kλtλ e tregon edhe zoti Ismet Bellova, se kur luante Parku Automobilistik i Tiranλs, (ku punonte Qemali) atλ nuk e lejuan. Dhe nλ njλ rast kur u hap nami se Qemali do tλ luante pranλ Ekspozitλs “Shqipλria Sot”, aty u mblodhλn mijλra njerλz nga e gjithλ Tirana. Por edhe atλ ditλ, nλ minutat e fundit, e ndaluan qλ tλ futej nλ ndeshje.

Ηfarλ thoshte Qemali pλr jetλn e burgut?
Ai u dλnua nλ vitin 1957. Dλnimi i tij i padrejtλ ishte njλ periudhλ prej 7 vite e 4 muaj, qλ ai nuk donte ta kujtonte. I vinte keq vetλm se nuk kishte mundλsi, ngaqλ nuk e lejonin qλ tλ luante pλr ngjyrat e Shqipλrisλ. Por ai punoi shumλ me portierλt e Shqipλrisλ. Kλshtu Jani Kaηi, Perlat Musta e shumλ portierλ tλ tjerλ janλ shprehur me shumλ respekt e dashuri pλr bashkλpunimin me Qemalin. Po kλshtu edhe Foto Strakosha, me tλ cilin Qemali kishte shumλ miqλsi dhe bashkλpunim pλr rolin e portierit.

Kλ vlerλsonte mλ shumλ nga portierλt e kohλs sonλ?
Vlerλsonte Strakoshλn. Por nuk harronte asnjλherλ Mustλn dhe Kaηin. Fliste me respekt edhe pλr njλ portier tjetλr qλ ka luajtuar me Tiranλn, por tani s’po mλ vjen ndλr mend
emri i tij.

Ηfarλ tregonte pλr vitin 1956, kur skuadrat gjermane e kλrkuan nλ gjirin e tyre?
Nuk fliste gjatλ. Nuk kishte qejf tλ pλrmendeshin kλto gjλra. Edhe kur jepte intervista nuk donte tλ zgjatej me kλtλ temλ.

Po pλr arratisjen?
Ne nuk e ngacmonim dhe ai nuk fliste pλr kλto gjλra. Tλ mira apo tλ kλqija, ia kishte lλnλ kohλs qλ t’i gjykonte. Por sidomos ai nuk donte qλ tλ politizoheshin kλto gjλra. Thoshte shpesh “kλshtu ishte koha” dhe “ata qλ mund tλ jenλ fajtorλ le t’i vrasλ mλ mirλ ndλrgjegjja e tyre”.

Ηfarλ thoshte pλr vlerλsimet e tλ huajve mbi talentin e tij?
I kishte mbetur sidomos nλ mendje vlerλsimi i portierit Lev Jashin, i cili e kishte quajtur “tigri i zi shqiptar”. Thoshte shpesh se Lev Jashini ishte mλ i madhi i portierλve tλ asaj kohe dhe kur tλ vlerλsonte ai, domethλnλ, kishe bλrλ pλrshtypje tλ vλrtetλ.

Cila ndeshje i kishte mbetur mλ shumλ ndλr mend?
Ndeshjet nλ Bashkimin Sovjetik, nλ Ηeki dhe sidomos nλ Gjermaninλ Demokratike. Edhe tλ tjerλt e pλrmendnin shpesh se kishte bλrλ pritje tλ mrekullueshme nλ kλto stadiume. Thonin me tλ drejtλ se tifozλt e huaj e kishin duartrokitur.

A mendoi ndonjλherλ tλ largohej nga Shqipλria pas ’90-s?
Qemali e donte Shqipλrinλ dhe nuk e ndλrronte me asnjλ vend tλ botλs. As ka menduar kurrλ pλr tλ ikur. Pastaj do tλ them se edhe Shqipλria e donte dhe e respektonte me gjithλ shpirt Qemalin. Dhe ai ishte i gλzuar pλr kλtλ.

Me ηfarλ u mor Qemali pasi doli nga burgu?
Punoi nλ Parkun Automobilistik, por zemrλn e kishte te futbolli. Kλshtu qλ, kur erdhi koha, filloi tλ stλrviste ekipe dhe portierλ nλ zona tλ ndryshme tλ Tiranλs. Tλ gjitha punλt i bλnte me pasion dhe me sakrificλ. Por nλ mλnyrλ tλ veηantλ interesohej pλr futbollin nλpλr klube dhe skuadrλn e Kombλtares. Gλzohej shumλ pλr fitoret ose barazimet e ekipit Kombλtar dhe mλrzitej e hidhλrohej pλr humbjet. Ai u lind pλr futbollin dhe atij ia kushtoi jetλn.

Ηfarλ sadisfaksionesh provoi Qemal Vogli gjatλ viteve tλ fundit?
U kλnaq shumλ nga titujt e nderit qλ i dhanλ dhe nga festimi i 75 vjetorit tλ ditλlindjes, ku u ftuan figurat mλ tλ shquara tλ futbollit shqiptar.

A ishte i kλnaqur ai nga tre fλmijλt e tij?
Po. Ishte i kλnaqur dhe i lumtur. Edhe ata gjithmonλ kanλ qenλ krenarλ pλr babanλ e tyre, i cili respektohej nga tλ gjitha anλt.

Si e kalonte ditλn Qemali?
Qemali rrinte shumλ me shokλt e tij tλ sportit. Ai ishte i ikur gjithλ ditλn dhe shpesh na thoshte se mλ shumλ qλndronte pranλ stadiumit te “Loro Boriηi”. Bisedonte shumλ pλr sportin dhe gλzohej sidomos pλr talentet e reja. I ndihmonte ata me gjithλ shpirt. Ndλrsa pλr ndonjλ qλ shquhej pλr prirje tλ veηanta bλnte ηmos qλ ai tλ ecte pλrpara e tλ mos pengohej.

Cili ishte amaneti i tij?
Ai e la me gojλ qλ tλ varrosej nλ njλ vend me nλnλn e vet. Ndλrsa letra e fundit qλ shkroi i drejtohej Presidentit tλ Futbollit, Armando Dukλs. I shkruante se e priste qλ t’i shkonte pλr vizitλ nλ spital. Megjithλse e kuptonte edhe vetλ qλ Armando ishte shumλ i zλnλ me punλt dhe problemet e pλrditshme qλ kishte.

Ηfarλ do tλ thoshit tjetλr pλr tλ?
Do tλ them se jam shumλ e tronditur dhe e dλshpλruar qλ do tλ jetoj pa tλ. Por do t’ia bλj respektet deri nλ fund, ashtu siη e meritonte. Do tλ them se jam krenare qλ isha nλ krahun e tij gjatλ jetλs sime dhe qλ i qλndrova pranλ edhe nλ ditλt mλ tλ vλshtira. Por, me kλtλ rast dua t’i falλnderoj edhe tλ gjithλ miqtλ e shokλt e tij, qλ ia bλnλ respektin deri nλ fund, duke e nderuar atλ ashtu si e nderonin gjithmonλ edhe kur ishte gjallλ