Pjesa me poshte eshte pershtatur nga "Nje Bote Idesh: Feminizmi" Simone De Beauvoir, Femra: Miti dhe Realiteti. L.A. Jacubus.
Simone De Beauvoir (1908-1986)
Nje nga femrat intelektuale me te rendesishme te Frances se pasluftes, Simone de Beauvoir shquhet kryesisht ne fushen e filozofise. Simone jetoi per nje kohe te gjate me Jean-Paul Sartre, filozofin ekzistencialist me te shquar francez. Se bashku, ky ēift leftist perbente imazhin ideal te ēiftit ne syte e shume intelektualeve, dhe vetem kohet e fundit studimet biografike kane demonstruar se lidhja e tyre nuk ishte aspak e tille.
Vepra me e njohur e De Beauvoir, Seksi i Dyte (Le Deuxieme Sexe) botuar ne 1949, eshte cilesuar nga shume kritike si libri qe inaguroi levizjen feministe te kohes moderne. Seksi i Dyte eshte puna e nje mendje brilante qe shquhet per mprehtesi ne disiplina te tilla si filozofia, psikologjia, ekonomia dhe historia. Ne kohen kur De Beauvoir filloi te shkruante kete liber, grate franceze ende nuk kishin te drejten e votes. Tek Seksi i Dyte, De Beauvoir argumenton sesi femrat cilesohen si klasa TJETER, duke u alienuar nga shoqeria. Ajo eksploron menyren sesi identiteti femeror percaktohet ne relacion me meshkujt--si ajo qe meshkujt nuk jane, dhe jo si ajo qe vete ato (femrat) jane. Sipas De Beauvoir, nje person nuk lind femer por behet e tille. Kjo sugjeron qe individi formohet nga "ligjet" shoqerore dhe ne vecanti ato te seksit. Ligje te caktuara ende perkrahin nje ide te trilluar qe mbeshtet "klasen sunduese" qe ne syrin e De Beauvoir eshte teresisht mashkullore. Ajo krahason mitin e Feminitetit Te Perjetshem (Eternal Feminine) me idene platonike. Per Platonin, realiteti objektiv ishte inferior ne krahasim me idete qe ekzistojne vetem ne mendje (qiell)--ide qe jane te fiksuara dhe te pandryshuara nga eksperienca. Ne kete kuptim, De Beauvoir konsideron mitin e Feminitetit te Perjetshem me nje ide qe nuk ndryshon, ndonese eksperianca njerezore e kundershton ate.
Pjese e idese se Feminitetit te Perjetshem eshte fakti qe femrat konsiderohen si misterioze dhe te pakuptueshme nga meshkujt. Ato jane krejtesisht ndryshe nga ata, dhe per rrjedhoje, jane klasa TJETER. De Beauvoir shpjegon se asnje eksperience personale, sado e gjere qe mund te jete, nuk mund te lekunde mitin qe femra eshte mister. Gjithashtu, ajo argumenton se misteri nuk u sherben as femrave dhe as meshkujve, e megjithate, mbetet evident! Simone argumenton se ne relacionin padron dhe skllav, eshte gjithmone skllavi ai qe eshte misteriozi dhe me i veshtiri per tu kuptuar. Skllavi eshte gjithmone TJETRI. Duke ndjekur kete logjike, De Beauvoir sugjeron se, per aq kohe sa femra do te percaktohet nga misteri i saj, ajo ka per te mbetur ne nje pozicion inferior karshi meshkujve.
Nje rrjedhoje e rendesishme e praminit te mitit te femres eshte qe, meshkujt deshtojne ta kuptojne femren ashtu si ajo eshte--si shoqe te barabarte. Akoma me keq, grate qe e pranojne kete mit do te vazhdojne te shtremberojne personalitetin e tyre ne menyre qe te kenaqin "padronin." De Beauvoir pyet: "Ē'fare dashuron me shume nje femer, te shoqin apo martesen?" Femrat qe pranojne kete mit do te manipulojne meshkujt e tyre per qellimet e tyre ne kembim te mitit, por gjate ketij procesi, ato do te humbasin identitetin e tyre, duke ju dorezuar nje fuqie imagjinare (ketu: nje veti thelbesore qe shoqeron mitin)
Problemi qendron ne faktin se, miti i Feminitetit te Perjetshem, shprehur ne c'faredo lloj menyre, kundershton thelbin e natyres se individit. De Beauvoir inkurajon rrezimin e ketij miti, dhe pranimin e realitetit qe shfaqet para syve tane. Ne kete menyre, De Beauvoir hedh poshte pikepamjen Platonike, duke ndjekur pikepamjen Aristoteliane qe preferon analizen shkencore dhe pranon vetem ato fakte qe i binden dijes empirike.
(vazhdon kur te kem kohe)
Krijoni Kontakt