Dallimet e Orthodhoksisë me Katolicizmin

[D@mian]

gjithmonë ka qenë e pakuptueshme ndër katolikë sesi bizantinët preferuan të humbasn një perandori, sesa të pranojnë kalifatin e papizmit.

Ne fakt nuk eshte e pakuptueshme vetem per katoliket, por edhe per mua qe nuk jam katolik. Kur kam lexuar deklaraten qe i atribuohet Gennadios, "Me mire callma turke se kapa latine", kam menduar "Nuk ka pasur ndonje Kristian te vertete aty rrotull t'ia priste gurmazin ketij %#@*&^?" (dhe po, e kuptoj oxymoron e kesaj fjalie ).

Eshte legjitime, sepse ne Lindje ka qene po ashtu nje menyre e zakonshme te te zgjedhurit apo shkarkimit te Patriarkut te Ko.pojes sipas PELQESAVE te Perenadorit, praktike qe u adoptua pa shkaktuar habi edhe nga sulltani.

Kjo do te qendronte nqs merret si i mireqene koncepti stomaktrazues se Sulltani dhe shpura mongole ishin trashegimtare politike dhe kulturore te Perandoreve Romane (dicka qe ata vete perpiqeshin te veteparaqisnin), apo jo?

Shen Kozma Etoliani nuk e ka fshehur urrejtjen e tij per "heretiket latine" ne predikimet e veta mes shqiptareve. Ajo qe me beri ama mua shume pershtypje ne nje nga predikimet e tij, qe eshte edhe thelbi i asaj qe ti pyet me lart, eshte dallimi qe ai ben midis otomaneve dhe latineve: otomanet na mbajne te pushtuar e nen kontroll duke i futur hundet edhe ne punet administrative te Kishes, por ama nuk na kane vene dore ne besimin tone orthodhoks: nuk na kane diktuar apo cenuar besimin orthodhoks. Kurse latinet nga ana tjeter, nese do te kishin pushtuar tokat ku jetonin te krishteret, mbase nuk do te na mohonin lirine por do te na preknin ate te shenjten: besimin orthodhoks duke na diktuar me force dogmat e tyre te gabuara.

Nuk e mbaj mend ekzaktesisht citatin e shenjtorit, por kjo qe te thashe me lart ishte ideja. Sipas tij, pare nga ky kendveshtrim, pushtimi otoman i popujve orthodhokse dhe renia e Konstandinopojes ne duart e osmanllinjve ishte nje bekim nga Perendia: ruajtem te pacenuar per 500 vjet besimin orthodhoks pavaresisht nga kostoja njerezore apo materiale. Por nese Konstandinopoja do te kish rene ne duart e latineve, ashtu sic ra ne Kryqezaten e Katert per 60 vjet, ajo qe do te humbisnim ishte Orthodhoksia e besimit te krishtere.

E pranoj injorancen time per sa i perket aspektit te dogmes. Por pershtypja qe kam eshte se me shume dasia ishte per arsye politike, jo dhe aq dogmatike (keto ishin me teper pretekste). Latinet do te ishin te kenaqur me nje njohje formale te papes se kre te Kishes, ndersa anti-unionistet kishin pikerisht frike se mos humbisnin pushtetin politik mbi gjindjen Orthodokse te Ballkanit dhe perfitimin ekonomik qe shoqeronte kete pushtet. Kur Turqit ofruan perfitimin e pushtetit dhe parase ne kembim te roberise se popullit te tyre, ata thjesht pranuan duke ferkuar duart.

Sic pohon edhe ti, 60 vjet qeverisje latine ne Shek e 13te, nuk ndryshoi dogmen Orthodokse. Gjithashtu, migrantet Orthodokse ne Itali nuk e kane ndryshuar dogmen per 5 shekuj me radhe, pavaresisht se jane ishuj te vegjel ne rajon me dominance latine. Nuk besoj se njohja e kyesise se papes do sillte ndonje dallim rrenjesor te praktikimit te dogmes ne Lindje.

Nga ana tjeter, kleri i larte Orthodoks i Patriarkanes (e theksoj, kleri i larte i Stambollit) ka luajtur nje rol teper negativ dhe represiv ndaj perpjekjeve te Ballkanasve Orthodokse per kryengritje anti-Otomane. Ne vend te te beheshin udheheqes shpirterore te popullit te tyre, propaganda e tyre kufizohej kryesisht ne pseudoprofeci fataliste te tipit "Pushtimi turk ishte derguar nga Perendia, liria do vije nga qielli kur te deshiroje Zoti, kur te kthehet Mbreti i Mermerizuar (Paleologu) etj etj". Ne praktike, Kisha Orthodokse ishte kunder cdo veprimi konkret kunder Portes se Larte duke filluar qe nga Kryengritja Greke (disa prej luftetareve te te ciles u c'kisheruan).

[toni77_toni]

gjithmonë ka qenë e pakuptueshme ndër katolikë sesi bizantinët preferuan të humbasn një perandori, sesa të pranojnë kalifatin e papizmit.

e vetmia pozitë që ka papa në këtë botë është ajo e kryetarit të një shteti; në aspektin shpirtëror është po aq prift sa edhe shamani ugabuga nga fshati takataka i krahinës beriberi të tanganikës. e vetmia diferencë që ka nga shamani është se ky i fundit, i shkreti, del lakuriq e nuk stoliset si papa.

mos ia lejoni vetes t'u njihni autoritet ''priftërinjve'' latinë. mos komunikoni me ta, mos bëni lutje me ta. në më të mirën e rasteve janë thjeshtë katekumenë, dhe RREPTËSISHT jo të krishterë.


ndihuni krenarë që jeni në ELITËN e njerëzve, që keni PRIVILEGJIN të jeni të PAGËZUAR, që keni DHURATËN e SHPIRTIT TË SHENJTË, që jeni të KRISHTERË ORTODOKSË.


dyert e Kishës janë të hapura, ne i presim katolikët të behen të krishterë.

"O Hyj, ki mëshirë për mua mëkatarin!"


“Dy njerëz u ngjitën në Tempull për t’u lutur: njëri farise e tjetri tagrambledhës.

Fariseu, si qiri në këmbë, lutej në vetvete kështu: ‘Të falënderoj, o Hyj, që nuk jam porsi njerëzit e tjerë: cuba, të padrejtë, kurorëshkelës, ose ‑ si ky tagrambledhës. Agjëroj dy herë në javë, jap të dhjetën e krejt fitesës.’

Kurse tagrambledhësi zuri vend në fund, nuk i bëhej as sytë t’i ngrejë drejtë qiellit, por rrihte kraharorin e vet e thoshte: ‘O Hyj, ki mëshirë për mua mëkatarin!’

Unë po ju them: ky u kthye në shtëpinë e vet i shfajësuar e jo ai, sepse: kushdo krenohet, do të përvujtërohet ndërsa kush përvujtërohet, do të lartësohet.” (LK 18; 10-14)

Respekte dhe Zoti te bekoftë

[mesia4ever]

Perse m'u perca se koti, te krishteret jane vellezer dhe jane NJE e perse te politizohet gjithcka, jo papa, jo pastori, jo bizantinet, jo greket, jo romaket, jo turqit, jo islamiket, jo callma?! Lerini keto sinqerisht ju them, po besoni tamon se besimi eshte eshte udhetim shpirteror personal e jo politike. Normal kur nuk pajtohesh me dicka e shpreh shqetesimin tend ne menyre te bute, e jo me arrogance. Bibla nuk thote se ne Diten e GJykimit do te pyetemi per Papen, per Justinianin, per Bizantinet, per Martin Luterin, po se a kemi pranu Jezus Krishtin si Shpetimtarin tone. Jezusi s'ka qene keshtu si ju

[mesia4ever]

i kemi thënë me dhjetra herë dallimet e katolikëve dhe ortodoksëve, të cilat dallime mund të përmblidhen në një kryesor.

katolikët janë heretikë, ortodoksët janë të krishterë. të gjitha të tjerat janë detaje të diskutueshme.

pikë.

.

E hajde na trego kush je ti qe te vendosesh se kush eshte i krishtere e kush jo. A e ke lexuar ndonjehere Biblen, apo merresh vetem me urrejtje. Ti po na tregon se kush eshte i krishtere e kush jo, s'ke te drejte ta besh kete aspak te predikosh ketu percarje se ju po i largoni njerezit nga besimi krishter. A e dini si jeni bere, si ai hoxha budalla qe thoshte se Nene Tereza ka shku ne ferr... Zoti vendos per cdo gje, e ju s'keni kurrfare te drejte te thoni kesi gjerash. Sigurisht ti e ki pa sot filmin 'Mesazhi - The Message' qe po na flet per urrejtje e ndarje. Perse ka kesi temash ne kete forum, a nuk po shohim pak dhune, urrejtje, percarje, mekate e ju po na mbushni edhe me shume me kesi gjerash

Na flisni dicka per dashurine e Zotit, Shpetimin dhe Bekimin qe Ai sjell per cdo person

[Luani33]

Na flisni dicka per dashurine e Zotit, Shpetimin dhe Bekimin qe Ai sjell per cdo person

Amen,eshte e vertete ketu lexon dy lloj shkrimesh disa vellezer qe sigurisht kane ndjekjen e tyre ne kishat lokale, por sjellin Krisht!
Ka edhe te tjere te krishtere(politikane) qe ngacmojne brenda llojit.
Duke menduar se kane superioritet ndaj te tjereve.
Ta harrojne te verberit e istrumentalizuar nga Kalbezimi shekullor i ngrehines,Ne populli i Krishtit jemi Trupi.
Trupi i Krishtit Organizem i Gjall, Mister qe e Mban te Tille Vete Ai!
Nuk eshte Trup i organizuar nga idete njerzore te ideologeve Fetare, qe gati kane Harruar se para se te jene Ortodoks,katolik ,protestant, Jane vetem nje qelize ne trupin e Jezus Krishtit,kjo eshte vlera e vetme qe kemi.
As nje dhunti,cilesi tjeter , diplome apo njohuri njerzore!
Jo doktrinat,seminaret,shkollat dhe shigjetat ndaj vellezerve te tjere!
Thenjet e papuve,e papave,peshkopeve e arqipeshkeve,e pastoreve me tituj,nuk vlejne aspak me shume se thenjet e vellezerve e motrave te krishtere kudo qe jane.
Sepse jane po aq te Shenjte sa kush do tjeter qe ka pranuar Krishtin si Zotin e tij te Vertete.
Te mos harrome se cdo gje Frymore qe deklarojme nuk del nga truri , por nga Fryma e Shenjte qe banon tek cdo vella e moter, qe Ushqehet vetem me Krisht te gjalle Organik.
Jo ushqim me OMGJ me historit per doktrinat e Kishave nga mendjet njerzore per ndasi e pushtet.
Ushqimi me OMGj jeton gjate, nuk prishet, por s'eshte i fresket, ka pamjen, por jo vlera!.A nuk ju dha Perendia ne shkretetire "Mana"hebrejve, qe ta hane dhe ta hedhin, jo ta ruajne. Krishti na ka dhene vehten ta hame cdo dite te fresket, jo studime per ndarjet per pushtete e luftra e intriga mes udheqesve fetare ku viktimat gjithmone jane populli i Tij, delet e Tij jo barinjte rrogetare!qe jane gati ta perdorin mish per top,popullin e Tij, per idete e tyre te mbrashta,egoiste e ndonjehere edhe nacjonaliste.
Le ta harrojne keta Barinj rogetare se ne Mreterine Qiellore,kush mendon se eshte ne krye do te shkoje ne Fund! E kush e ul vehten ne sherbin te vellait e motres se thjeshte ne Krisht,do te vihet ne krye!Jemi nga nje Trup, dore a kembe apo zemer.
E kur te vije Ai, Dhenderi,te gjithe ata qe e kane ndjekur me llambat me vaj plot, duke pranuar t'i jene besnik vetem Atij,jo organizatave Kishtare,e njerezve me tituj e pushtet Fetar.
Rruga per tek Ati eshte vetem Ai Jezus Krishti!!!!!!
Zoti jone eshte gjithmone shume i kujdesshem per popullin e Tij.
Kete e verejme se si i gjykonte pa frike drejt ne sy, udheheqesit me te larte fetar te Jeruzalemit.
Me zemerim duke i quajtur "Hipokrit"! dhe porositur : -"Ruhuni nga majaja e Farisejve!"
Sepse Majaja e Fariseut(edhe sot) po te perzihet ne miell te pastert e prish "buken"!Mund te duket e shijshme por do ta villnim nje dite!
Duhet Vetem Majaja Frymore qe vjen nga Qielli qe e ben Buken e Gjalle qe hame Ne!

Lavdi Krishtit!

[Bizantin]

Ne fakt nuk eshte e pakuptueshme vetem per katoliket, por edhe per mua qe nuk jam katolik. Kur kam lexuar deklaraten qe i atribuohet Gennadios, "Me mire callma turke se kapa latine", kam menduar "Nuk ka pasur ndonje Kristian te vertete aty rrotull t'ia priste gurmazin ketij %#@*&^?" (dhe po, e kuptoj oxymoron e kesaj fjalie ).

shiko si është puna. me turqit vlen ''prapë me vite e me kohëra, prapë tonat do bëhen'', gjë që nuk do thuhej kollaj me katolikët...

janë me pllan këto punëra d@mian...

[Matrix]

Luani33, sa here lexoj shkrimet e tua mbushem me gezim te brendshem sepse shoh aty qe jeta e Krishtere ne ne eshte me e thelle nga sa mund te arrije dora e njeriut te rene

Te behesh me pape se papa nuk behesh dot, por te zesh e behesh me greke se greket, behesh, por behesh si i tille qesharak e yzmeqar.

Nga vete pozita ku ndodhemi, te krishteret shqiptare, katolike e ortodokse, jane te paracaktuar per hapje, pranim, ekumenizem

Keto jane vertet fjale me mend qe duhet t'i kemi mire parasysh

[Albo]

Te behesh me pape se papa nuk behesh dot, por te zesh e behesh me greke se greket, behesh, por behesh si i tille qesharak e yzmeqar.

Nga vete pozita ku ndodhemi, te krishteret shqiptare, katolike e ortodokse, jane te paracaktuar per hapje, pranim, ekumenizem.

Ky kendveshtrim eshte nje kendveshtrim i mbrapshte human: hajde bashkohemi per hir te te qenit te bashkuar meqe i themi vetes se krishtere e meqe jetojme vetem kaq afer njeri-tjetrit. Levizja ekumenike nuk ka per qellim te vete "bashkimin e kishave", ka per qellim te vete deshmine universale te Krishterimit, te besimit apostolik. Prania dhe kontributi orthodhoks ne te ka per qellim qe Kisha Katolike dhe gjithe kishezat e skizmuara prej trupit te saj qe sot quhen kisha protestante, te mund te deshmojne nga afer besimin e vertete te krishtere, besimin e vertete orthodhoks. Ate qe ne si besimtare orthodhokse mund te bejme eshte vetem te deshmojme kete besim e kete trashegimi apostolike, eshte ne doren e besimtareve te tjere te krishtere qe t'i pranojne apo hedhin poshte kete besim. Gjykimin e leme ne doren e Perendise.

Dhe me e bukura eshte se vete Papa Benedikt i Romes, gjeja e pare qe beri kur u kurorezua eshte denoncimi i "relativizmit absolut" te kohes qe jetojme, qe nuk njeh me asgje si te shenjte dhe absolute, por e shikon gjithcka relative dhe te negociueshme per hir te kohes, per hir te veseve te reja qe kane lindur ne kete shoqeri.

Pra edhe vete Papa i Romes, do te te shkulte veshin ty per kete kendveshtrim relativ, qe ne qender te vete ka botekuptimin relativ njerezor.

E pranoj injorancen time per sa i perket aspektit te dogmes. Por pershtypja qe kam eshte se me shume dasia ishte per arsye politike, jo dhe aq dogmatike (keto ishin me teper pretekste). Latinet do te ishin te kenaqur me nje njohje formale te papes se kre te Kishes, ndersa anti-unionistet kishin pikerisht frike se mos humbisnin pushtetin politik mbi gjindjen Orthodokse te Ballkanit dhe perfitimin ekonomik qe shoqeronte kete pushtet. Kur Turqit ofruan perfitimin e pushtetit dhe parase ne kembim te roberise se popullit te tyre, ata thjesht pranuan duke ferkuar duart.

Njerezit qe nuk jane besimtare, nuk e praktikojne besimin e tyre, nuk e kane perjetuar misterin e Perendise duke marre pjese ne jeten liturgjike te Kishes, nuk kuptojne edhe sikur te duan te kuptojne. Keshtu qe ne kete pike, eshte e kote qe une te vazhdoj te te mbush mendjen ty. Prandaj gjykimi yt eshte krejtesisht i dominuar nga gjykimi i ngushte njerezor apo personal qe ka gjithmone prirje te revizionoje historine, e jo ta kuptoje ate sipas kendveshtrimit hyjnor qe vjen nga lart.

Albo

[D@mian]

Njerezit qe nuk jane besimtare, nuk e praktikojne besimin e tyre, nuk e kane perjetuar misterin e Perendise duke marre pjese ne jeten liturgjike te Kishes, nuk kuptojne edhe sikur te duan te kuptojne. Keshtu qe ne kete pike, eshte e kote qe une te vazhdoj te te mbush mendjen ty. Prandaj gjykimi yt eshte krejtesisht i dominuar nga gjykimi i ngushte njerezor apo personal qe ka gjithmone prirje te revizionoje historine, e jo ta kuptoje ate sipas kendveshtrimit hyjnor qe vjen nga lart.

Albo

Natyrisht qe dy persona me postulata fillestare te ndryshme nuk mund te arrijne ne te njejtin konkluzion, edhe sikur te zbatonin te dy nje zinxhir rigoroz arsyetimi. Prandaj jam i vetedijshem se qellimi nuk ishte "mbushja e mendjes" por thjesht diskutimi i lire.

shiko si është puna. me turqit vlen ''prapë me vite e me kohëra, prapë tonat do bëhen'', gjë që nuk do thuhej kollaj me katolikët...

janë me pllan këto punëra d@mian...

Bizantino, vella, ky pllani me duket si ajo shprehja e mjekut "Operacioni mbaroi me sukses, por pacienti vdiq."

[xfiles]

Se kujt i prishi pune ajo pyetja ime shume e thjeshte dhe legjitime.
Nuk ofendova njeri, thjesht meqe po flitej edhe per trashegimine e kishes qe prej apostulit te zgjedhur te krishtit....

[Seminarist]

Ky kendveshtrim eshte nje kendveshtrim i mbrapshte human: hajde bashkohemi per hir te te qenit te bashkuar meqe i themi vetes se krishtere e meqe jetojme vetem kaq afer njeri-tjetrit. Levizja ekumenike nuk ka per qellim te vete "bashkimin e kishave", ka per qellim te vete deshmine universale te Krishterimit, te besimit apostolik.

Nuk eshte tamam keshtu. Madje mund te thuhet se ne vazhdim te miteve eshte edhe ai qe shpreh ti me lart. Mit, ne sensin, se bashkimi i kishave presupozon nje seriozitet tejet te madh, ndonje pjekuri te papare shpirterore, dashuri te ndersjellte, doktrine te superunifikuar.

Per te kuptuar se si bashkohen kishat, duhet pare se si u ndane ato, ose se ne cfare gjendje e lloj uniteti gjendeshin keto dy kisha para se te ndaheshin.
Edhe po te bashkohen kishat, ne nje menyre ose tjeter, heret ose vone, prape do te fillojne ndasite mes polesh, ne mos ato te vjetra, te reja, ose te reja me baze ato te vjetrat. KJO ESHTE natyra njerezore!


Psh, nje i krishtere lindor bizantin, gjate periudhes se shek.8-11 (psh vitet 879-1054), nuk kishte me teper unitet e dashuri per nje te krishtere perendimor latin, packa se kisha ishte NJE, se sa kane sot. Dallimet po ashtu nuk ishin me te pakta, si mentaliteti, tiparet politike, botekuptimi, madje edhe ne doktrine.

E megjithate keta te dy quheshin formalisht anetare te te njejtes kishe asaj katolike.

Nqs keta mund te jetonin qofte edhe formalisht ne unitet kishtar, pse qenka kaq e pamundur kjo sot, kur, sic thashe dallimet jane ende te se njejtes natyre.


Ja nje rrugezgjidhje qe ofrohej ne ato kohe:


Ne 1020, patriarku i Ko.pojes i ben nje propozim papes se kohes, qe ti harrojne te gjitha grindjet e qe papa te njohe me pak fjale sovranitetin e patriarkut brenda territorit te vete, ashtu sikurse papa e ka per te gjithe boten.

[Albo]

Seminarist, dallime dhe ferkime administrative apo politike ka patur dhe do te kete gjithmone brenda Kishes Orthodhokse. Dallime te tilla ekzistojne edhe sot brenda Kishes Orthodhokse per ate qe ti quan "pole", por keto nuk na pengojne aspak qe te ndajme te njejten doktrine, te njejtat dogma, te njejten liturgji dhe te njejtin Kungim nga Kupa e Shenjte.

Ashtu si une jam i ndergjegjshem qe historikisht dallimet midis Kishave nuk linden ne 1054, por me heret. Dhe kjo nuk duhet te habise njeri, qe u desh te vinte 1054 qe Skizma te formalizohej me anatemat reciproke, nga ana tjeter as nuk do te thote qe Skizma mbaroi me 1054. Skizma ka vazhduar dhe vazhdon ne Perendim edhe sot e kesaj dite, me skizmimin e metejshem te Kishes Romano-Katolike ne mijera kisheza qe e quajne veten protestante apo karizmatike.

Te shohesh problemin vetem si "problem politik" apo "pune qejfi patrikesh e papesh" do te thote te minimizosh problemin. Historia na ka treguar se ka patur plot pape e patrike qe kane qene te gatshem ti jepnin fund skizmes me nje puthje paqeje e me nje perqafim, por kane qene besimtaret e thjeshte dhe sidomos murgjerit ata qe nuk kane pranuar kompromise te tilla qe ne te vertete kompromentojne orthodhoksine e besimit te krishtere.

Albo

[Bizantin]

Se kujt i prishi pune ajo pyetja ime shume e thjeshte dhe legjitime.
Nuk ofendova njeri, thjesht meqe po flitej edhe per trashegimine e kishes qe prej apostulit te zgjedhur te krishtit....

jo xfiles, ti mirë bën që bën të tilla pyetje, veçse të them unë edhe një herë tjetër se tradita që do Pjetrin si peshkop të parë të Romës apo që ka martirizuar atje nuk është gjë tjetër veçse një MIT (dhe nuk e kam fjalën për institutin teknologjik në masaçuset). e ritheksoj meqë flasim për mite...

[Seminarist]

Lidhja e Pjetrit me Romen, MIT mund te jete, por eshte nje mit qe e ka pranuar e gjithe kisha, lindore e perendimore, para edhe pas Skizmes! Prandaj nuk eshte MIT persa i takon ndergjegjes se Kishes.


Albo,

nuk mund te behet krahasim mes botes ortodokse, persa i takon unitetit aty, per ta lidhur me ate te jo-unitetit me boten latine perendimore.
Sepse po ashtu do mund te thoshim qe edhe brenda botes perendimore latine peshkopet, qe sipas lindjes eshte grada me e larte prifterore e barabarte me cdo peshkop tjeter, e kane pranuar monarkine e papes, peshkopit te Romes, ketu e qindra ne mos prej dymije vitesh. Por kjo nuk zgjidh gje per lindjen.


Fakt eshte qe vete vija ndarese e Skizmes se atyre qe pretendojne se kane doktrine te drejte me ata qe akuzohen qe se kane, shkon PARALEL me kufirin politik, etnik, kulturor, gjuhesor, ekonomik, gjeografik, TREGON qe arsyet e ketyre dallimeve njerezore kane luajtur nje rol te madh ne Skizem, madje duket sikur e kane percaktuar ate.


Teoria e popullt te thjeshte qe nuk lejon kreret e kishave te bashkohen, eshte e mbivleresuar, eshte teorike dhe shpesh merr kahe jo-kristiane duke i atribuar popullit vetine VOX POPOLI VOX DEI.
Edhe historikisht eshte e pambeshtetur, sepse psh populli i Ko.pojes qe refuzoi Unionin e Firences ne 1439, duke preferuar turbanin e xoxhes para tiares se papes, perfaqeson vetem vetveten lokalisht e aspak ndergjegjen e mbare kishes universale.

Nuk mund te nxirret teoria e ndergjegjes se mases si nje EXIT rrugezgjidhjeje, sepse, historikisht, edhe kjo menyre ka pasur kontradiktat e veta, sepse mund te gjejme popuj qe kane gjetur rrugezgjidhje te tjera, si ne Ukraine apo Itali te jugut, te cilat nuk na pelqejne aspak!

[VOLSIV]

>>> Si ortodokset dhe si katoliket besojne ne Krisht, ne ringjalljen e tij dhe ne rikthimin e tij. > Kjo mjafton per te thene qe nuk kane ndryshime te medha midis tyre gjersa esenca nuk ndyshon.

[arbereshi_niko]

Dallimet midis Katolicizmit si mendim "perendimor"dhe Orthodhoksise si mendim "lindor"..., jane te shumta.
Nder me te njohurat nga keto jane;
1- Triniteti me "filioque"
2-Purgatori
3-Imakolata ...
4-Pagabueshmeria
5-Eukaristia
6-Mekati origjinar
7-Tradita
etj,etj,etj...

Keto jane nje pjese, por nese do te merrej me me imtesi shume prej pikepamjeve doktrinore si Zoti, Njeriu, Parajsa, Ferri, Bibla, Lutja,Misteret, etj..., qe perbejne diferenca te ndryshme ne "stil" midis kishave perendimore me kishat lindore o ndryshe si eshte edhe tema midis; Orthodhoksise dhe Katolicizmit.

[ilia spiro]

4-Pagabueshmeria

besoj se e ke fjalen per kultin e Papeve

6-Mekati origjinar

po s`pertove me 2 fjale na thuaj ndonje gje per kete, se se njoh ndryshimin

[arbereshi_niko]

...


po s`pertove me 2 fjale na thuaj ndonje gje per kete, se se njoh ndryshimin

Mekati origjinar;


Mendimi Perendimor

Adami, duke iu nenshtruar ngasjeve, ka bere qe i gjithe njerezimi te jete fajtor ne mekatin e tij.
Keshtu ç’do femije qe lind treshegon te njejtin mekat ( te Adamit ) nepermjet aktit te konçepimentos ( zenjes o mbartjes ) ( nga Agustini i Ipones ).

Mendimi Lindor

Adami, duke iu nenshtruar tundimit, ka krijuar nje situate kaotike (kaus) qe e trashegon i gjithe njerezimi. Keshtu ç’do femi qe lind trashegon Konseguencen e mekatit te Adamit.
( Un trashegoj nje situate te ndotur ( inkuinuar ) por nuk jam kauza ( aresyeja e inkunamentit )

[arbereshi_niko]

Nje nga dallimet midis Orthodhoksise dhe Katolicizmit eshte Trinia dhe teoria e filiokut…
Mendimi Perendimor mbi Trinitetin;

Zoti na eshte zbuluar si unitet i tre Personave te perveçem.
Ati eshte Ai qe gjeneron Birin dhe nga te dy buron Shpirti i Shenjte qe eshte Dashuria reciproke qe kane ndermjet tyre. (= Filioque) (Agustini i Ipones).


Mendimi Lindor mbi Trinitetin;

Zoti na eshte zbuluar si unitet i tre Personave te perveçem.
Ati eshte Ai qe gjeneron Birin dhe ben qe te buroje Shpirti i Shenjte. Dashuria eshte nje energji, jo nje person! Qe karakterizon qe te tre Personat Hyjnor e cila shperndahet ne krijimin.



Imakolata Konçecione ;

Kishat perendimore o Katolicizem,

Nena e Zotit, ne parashikim te martenitetit te jashtezakonte ( si e predestinuar ?), eshte konservuar ne menyre hyjnore nga mekati origjinar qe nga momenti i konçepimentit ( zenjes, bartjes)

Kishat lindore o Orthodhoksia,

Nena e Zotit, ne konsesusin e pranimit ne Te te prezences se Personit te dyte te parekzistuar, eshte pastruar nga konseguenca e mekatit origjinar.

[Matrix]

Dallimet Katolik - Orthodhoks jane se Orthodhokset nuk e pranojne Kryesine e Papes mbi Gjithe Kishesn. Pra ne Kishen Orthodhokse Papa mund te pranohet si Primus Inter Pares (I Pari midis te Barabarteve) por jo si Kreu i Kishes. Pra ky eshte nje ndryshim ne administrimin e Kishes.

Dallimet e tjera, si Filioque, Purgatori, Mekati i trasheguar, Ruajtja e Hyjlindeses nga mekati origjinal, etj... jane me teper ndryshime ne perceptim sesa ne doktrine.

Po keshtu ka ndryshime ne ritualistike, psh Buka pa maja, Pagezimi jo vetem me zhytje por dhe me sperkatje dhe derdhje uji, ndryshimi ne rradhen sakramentale. psh nje katolik pagezohet, kungohet pastaj krezmohet (krezmimi jepet kur i pagezuari eshte plotesisht i ndergjegjshem per ate qe merr) ndersa ne orthodhoksi, pagezimi dhe krezmimi jane gjithmone bashke dhe me pas vjen kungimi, Dallim tjeter eshte ne Perendim perdorimi i statujave, jo vetem i ikonave.

Pra dallimet Katolik - Orthodhoks mund te ndahen ne tre kategori:
1-) Administrim
2-) Perceptim
3-) Ritual

Nuk ka dallime ne doktrine. Prandaj keto dy Kisha nuk e njohin njera-tjetren si heretike, por si Kisha motra drejt bashkimit. Se si dhe kur do vije ky bashkim, kjo ende nuk dihet. Por, mendoj se Kisha qe eshte me teper kunder bashkimit eshte Kisha Orthodhokse ndersa Katoliket jane me te hapur per bashkim dhe ja njohin Kishes Orthodhokse gjithe misteret/sakramentet, ndersa Kisha Orthodhokse i njeh Kishes Katolike vetem Pagezimin!

Po keshtu dua te theksoj se termat Orthodhokse dhe Katolike jane terma qe mund te perdoren per te dyja Kishat. Secila nga Kishat pranon se eshte Orthodhokse dhe Katolike njekohesisht, pavaresisht se ne mentalitetin popullor Kisha Perendimore (Latine) njihet si Katolike dhe ajo Lindore njihet si Orthodhokse.