Iliret ne Kafiristanin e sotem!

[ALBA]

Pjesa e meposhtme eshte marre nga libri i Aristidh P. Kolës, "Arvanitasit dhe prejardhja e grekërve", Sh. B. 55, Tirane, 2002.

"…. Rreth 6000 ushtare ilire pas vrasjes se Klitit nga Aleksandri i Madh e veçuan pozicionin e tyre prej tij dhe u enden neper Braktane derisa perfunduan ne Kafiristanin e sotem (midis Afganistanit dhe Pakistanit verior). Perpara pak vjetesh skenaristi Xhejms Hilton xhiroi nje dokumentar "Horizonte të humbura" (Lost Horizons). Banoret e asaj zone jane te gjate, te bardhe, me floke gështenjë dhe jetonje shume vjet.
Lugina ku jetojne quhet dhe ne ditet e sotme Hundeza (Hundë e vogël) dhe me te vertete kjo fushë mbyllet me nje hundëz midis dy maleve qe e rrethojne. Nje tjeter vendosje moçalore quhet Balta. Dialekti i tyre quhet Burrusheski qe do te thote gjuhe e burrave. Reaguan ndaj imponimit te fese moslemane dhe megjithate edhe sot bejne dhe pijne (ne kundershtim nga te gjithe banoret e atjeshem) vere e madje te perziere me uje, siç benin te lashtet. Shume zakone dhe tradita te tyre deshmojne prejardhjen iliro-helene te tyre; (Shiko Ernesto Skura "Iliret ne Afganistan" ne gazeten "Lidhja" te Antonio Bellushit, Maj 1983)".

* * * * * * * *
Kerkimi ne internet nxorri shume informacione, sqarime, studime dhe botime per Hundëzën (Hunza ne internet) dhe gjuhën Burushaski (gjuhën e burrave), e cila eshte gjuhe e pashkruar. Nje liber gjuhesor eshte botuar nga Prof. Etienne Tiffou "Hunza Proverbs", University of Calgary Press, Calgary, 1993.

Kafiristan = Qafiristan = Vendi i Qafirëve = Vendi i të pafeve sipas moslemanizmit.

Tani Kafiristanin e quajne Nuristan, pasi thuhet qe banoret kane pranuar fene islame. Vendodhja e Kafiristanit eshte aty ku piqen Afganistani, Pakistani, Kina e Taxhikistani; Hundëza ndodhet ne pjesen e Pakistanit. Pllaja e Hunzës eshte 2300 - 2700 metra mbi nivelin e detit dhe tere lugina rrethohet nga male me lartesi 6000-7500 metra mbi nivelin e detit.

* * * * * * * * *
Te dhenat e meposhtme jane nxjerre na libri i Dr. Jay Milton Hoffman "Hunza: Fifteen secrets of the healthiest and oldest living people", Professional Press Publishing Assoc., 5th Ed., Valley Center, 1985

Ne Tetor behet festa e veres (pije alkolike) dhe grate nuk jane te mbuluara me perçe. Vendi eshte malor porse pjellor me zarzavate, peme e drithera te ndryshme, p.sh. patate, bizele, kastraveca, grure, miser, elb, kajsi, dardhe, molle, pjeshka, kumbulla, fiq, qershi, rrush, shalqi, etj. Banoret jane bujq te shkelqyer dhe kane krijuar nje system te shkelqyer taracash dhe vaditjeje. Kanalet kullues qe ushqejne taracat me uje quhen KULLSE. Nje mal ngjitur me luginen eshte I mbuluar me akullnaja, te cilat rreshqasim me kalimin e kohes. Ky mal quhet RAKAPOSHI.

Banoret jetojne ne harmoni te plote, kane shendet shume te mire dhe rrojne gjate. Banoret e Hunzës jane te gjate, race e bardhe dhe me floke ngjyrë gështenjë. Banoret e Hundëzës rrojne 100-140 vjeç dhe nuk njohin ndonje semundje. Njerezit jane shume mikprites dhe ndihmues te njeri tjetrit. Nuk egziston ndonje lloj krimi ne Hunza. Nje djale I lindur ushqehet me gji per tre vjet kurse nje vajze per dy vjet dhe gjate kesaj periudhe burri dhe gruaja nuk kane marredhenie. Ne Hunza nuk ka ndarje te çifteve martesore.

Banoret pelqehen te quhen HUNZAKË (Hunzakuts), e cila tingellon saktë sipas shqipes. Nje valle popullore qe kercejne eshte Vallja e Shpatave qe kercehet vetem nga burrat dhe valltaret vishen me rrobe me ngjyra te quajtura KAMARBUNDE. Ne raste festimesh, me te vjetrit veshin pekerina leshi te qendisura te quajtura ÇUKA. Kryetari I Hunzës e ka titullin I MIRI (The Mir).

Festa me e rendesishme eshte festimi i Vitit te Ri diellor (ashtu si pellazgët, arbëreshët) qe festohet me 21 Mars. Ky festim quhet NA UROSH dhe dita e pare e vitit te ri bie me 21 Mars. Ne nje dite te vetme te Dhjetorit organizohen te gjitha martesat e vitit. Burrat veshin pantallona te bardha qe i quajne SHALLVARE (shal – varë) ndersa grate bluzen e tyre e quajne KAMISHË. Banoret tregojne histori se si ata jane ngulmuar aty qe nga koha e Aleksandrit te Madh.

Nuk ka insekte perveç mizes se zakonshme. Derri nuk egziston atje dhe po ashtu edhe mishi I derrit nuk perdoret per t’u ngrene. Ato jane 99% vegjetariane. Nuk ka qen, mace, pula apo bretkosa. Veçan, Dr. J. M. Hoffman vërejti qe banoret hanin shume frutin e kajsisë dhe tulin e berthamës së kajsisë.

Të fshehtat e jetegjatesise se tyre jane permblidhur si me poshte nga Dr. J. M. Hoffman, i cili vizitoi dy here Hundëzën:
1- Te shendetshem dhe te shplodhur
2- Klima dhe ajri
3- Toke pjellore
4- Ushtrime fizike ditore duke iu ngjitur dhe zbritur taracave
5- Gjumi I plote dhe qetësi absolute per tere naten
6- Pirje e madhe uji qe rrjedh nga akullnajat
7- Pirje çaji me rrëshirë shkembi (qe e quajne shëlli-jete)
8- Mungesë shqetesimesh
9- Ushqim me vitamina dhe minerale (fruta, drithera, zarcavate)
10- Ushqime te pasheqerosura
11- Ushqime pa dhjamera dhe yndyrna
12- Mungese semundjesh
13- Jashteqitje e trashe tre here ne dite
14- Mosngrenia e mishit te derrit dhe te qenit pothuaj vegjetariane
15- Mospirje kafeje

[gladiator]

E para ; Ushtaret e Lekes, ashtu si ai vete, u martuan me gra Persiane,keshtu qe nuk ka mundesi si te ruhet rraca.
E dyta;Ata 5,000 ushtare para 2,000 viteve do ishin te pakten 500,000 popull.
Mos u besoni gjithcka qe lexoni.
Gj t m .

[ALBA]

Simbas teje ku te besojm,endrrave apo prrallave?

[gladiator]

mos u nxe Alba.
po do te bindesh bej nje xhiro ne Kafiristan,dhe shiko mos gjen ndonje qe flet Shqip.
Gj t m

[ALBA]

LOL. Kur te vendos qe do behem hitoriane, ose do shkruj te tilla histori ne romane,besoj se do ti ngjaj Magelanit, e do ta marr nje udhetim te tille ,e do shoh se ku ka shqiptar, per kete te jap fjalen.

[bela70]

Urime alba per temen shum e qelluar,kesi gjerash duhemi te gjuth te mbledhim dhe ti ruajm se do ju duhen pasardhsve tan per ta e kompletuar sa me mir historin ton,qe esht mjaft e shkaperderdhur.

Desha te ceki ne ne gje qe vrejta aty tek fjaja;Pirje qaji me reshir shkembi e qe e quanin SHëllijete.

Tek ne ekziston nje lloj ushqimi apo produkt qe perfitohet nga qumshti dhe ajka e qe hahet duke ngjyer ne te pasi eshte shum e holl(e lengshme)dhe kjo quhet Shëllinë,pra identike me ket qe jap atje me larete.

Pastaj dhe festa e vitit djellor me 21 mars,e cila festohet tek ne po ketu e quajm dita e pranveres,festoht ne at menyr,ku ter naten ndezim zjarin dhe gostitemi me llojlloj gjerash.


P.S:Te kisha kshilluar qe mos te miresh me te shkruarat e Gladiatorit,pasi aj po me duket shum kontradiktor,ku ne asnje tem lidhur me histarin dhe zbulimet reth nesh nuk jap pergjigje konstruktive,po vetem kundershton kot,pa fije argumente(si thon ne tiron :ja fut kot)si duket ju ka piksu qe vetem te kundershtoj,ju ka ber si hoobi.

Pra mos humb koh me kesi lloj,njerezish destruktiv.


Gjith te mirat Bela.