denue si rebele te levizjes komuniste nderkombetare. Atehere Z. Hrushcov perdori tribunen e kongresit te XXII te Partis Komuniste Sovjetike per te damkose shefat komunist shqiptar si deviacioniste nga vija e drejte e komunizmit nderkombetar caktue nga vet udheheqesi fuqi plote I komunizmit sovjetik. Komunistet e Tiranes disi u tronditen nga ky sulm direkt dhe I hapet I Z. Hrushcov. Ata u ankuen se nji gja e tille nuk ishte pa deri atehere ne historin e levizjes komuniste nderkombetare. Por shefi suprem I komunisteve rus nuk u impresionue nga protestimet e Enver Hoxhes me shoke dhe qeverija e Moskes muer nji tok masa ekonomike, ose ma mire me thane sankcione kunder Shqipnis. Te gjitha marreveshtjet shqiptaro-sovjetike per huana dhe kredina u pezulluen, ckembimet tregetare ne mes te Shqipnis dhe Rusis pushuen gati krejt, burast e studenteve shqiptar ne universitetet dhe shkollat e nalta te Bashkimit Sovjetik u prene menjihere dhe ata u detyruen te kthehen ne shtepijat e tyne.
Kto masa drastike vunene rrezik zbatimin e planit pesvjecar te trete dhe kercenuen me shkaterrue krejt ekonomin shqiptare. Per shkak te politikes se komunisteve, Shqipnija u gjend perseri ne kryqezimin e rrugeve. Tue sakrifikue interesat e kombit per hir te pushtetit totalitar, komunistet e Tiranes zgjodhen rrugen qi con ne Peking, mbasi adhurimi per Stalinin dhe metodat e tij brutale I bashkonin me komunizmin e Mao Tse Dung. Ky drejtim I ri kah lindja shkaktoi nji krize ekonomike shum ma te keqe se ajo qi u vertetue mbas prishjes me Titon. Kjo shpjegohet mbasi 15 vjet bashkepunimi vllaznuer me bllokun sovjetik e kishin ba Shqipnin te dipendoje krykeput nga Rusija. Per me I dhane lexuesit nji ide sado te zymet mbi ket gjendje, kemi shifrat e tregetis se jashtme per vitin 1959. Importimet nga Bashkimi Sovjetik arrijten ne at vit 159 milion rubla, kurse vlefta e mallnave te eksportueme ishte ma pak se 60 milion rubla, domethane se deficiti I tregetis se jashtme ishte permbi dy here ma teper se eksportimet. Nji perqindje mjaft e madhe e ketij deficiti u shkaktue nga importimi I drithnave, qi asht nji rrjedhim fatal I politikes komuniste me detyrue bujqet te futen ne kooperativat bujqesore, domethane ne Kolkozet e Stalinit. Deficiti mbyllej vjet mbas vjeti me kredinat sovjetike, te cilat Shqipnija ishte angazhue tI ripaguente tue fillue nga viti 1971. Kur Enver Hoxha zgjodhi rrugen e Pekingut, Hrushcovi kerkoi pagimin e njihershem te borxheve dhe preu cdo marredhanie ekonomike me Shqipnin derisa Enver Hoxha me shoke nuk jane ne gjendje me rregullue hesapet me Mosken.
Kina komuniste muer persiper me zane vendin e Rusis per te mbajte ne kambe regjimin komunist ne Shqipni. Me 2 fruer 1961 burimet komuniste shpallen se Kina kishte nenshkrue nji marreveshtje me qeverin e Tiranes per te financue projektet ambicioze te planit te trete pesvjecar, tue I akordue nji hua prej 125 milion dollare. Nji marreveshtje e dyte shqiptaro-kineze u nenshkrue ne prill po te atij viti. Ket radhe u shpallen pak ma teper hollesina se heren e pare. Kina do tI dergonte Shqipnis pajime per te realizue te 25 projektet e planit pesvjecar qi parashikon ndertimin e fabrikave te industrive kimike, metalurgjike, elektrike, etj. Per me I ba balle nevojave ma te nguteshme te komunisteve shqiptar, Kina zotohej me dergue grune, oriz, sende te tjera ushqimore dhe artikuj konsumi.
Mbas prishjes me Hrushcovin u larguen menjihere prej Shqipnije ekspertet, keshilltaret dhe tekniket sovjetik qi kishin ne dore punet kryesore ne lidhje me planin pesvjecar. Kjo shkaktoi natyrisht nji paralizim gati te plote te veprimtaris ekonomike. Ndertesa qi ishin fillue u lane pergjysem si germadhat qi len mrapa nji stuhi e tmerrshme. Zavendesimi I ketyne kuadreve u ba problemi me I nguteshem. Kina e Mao Tse Dung muer persiper me dergue ne Shqipni inxhinjere dhe teknike bashke me pajimet industriale per planin e trete pesvjecar. Po ne at kohe, Enver Hoxha me shoke hartuen nji program te posacem per te shpejtue stervitjen e eksperteve ne shkollat e Shqipnis. Nga ana tjeter, per te shtue artikujt e eksportimit Tirana vendosi me fillue nji fushate intensive per me nxjerre lande te cmueshme nga barku I dheut. Tue mbeshtete kurrizin mbas murit te Kines, komunistet e Tiranes bane disa orvatje te frikesueme per te fillue ckembime tregetare me perendimin. U nenshkruen traktate tregetije me Italin, Austrin dhe disa shtete ma te largeta. Gjithashtu, pjestaret e bllokut sovjetik ne Europe nuk I prene krejt marredhaniet e tyne tregetare me Shqipnin. Por deri me 1961 ekonomija e Shqipnis kishte qene shvillue ne menyre qi me iu pershtate nevojave te ekonomis sovjetike. Per shembull, landa e pare e metaleve si krom, nikel, etj., dergohej ne Rusi ashtu si dilte prej tokes, kurse shtetet komunist te Europes dojshin me ble metaliln e spastruem dhe gati me u perdor. Per kredi nuk mund te bahej ma fjale. Tregetija duhej te bahej ne formet e saj ma primitive, tue ckembye placke me placke.
Qysh se filloi aleanca me Kinen komuniste, perdja e hekurt qi rrethon Shqipnin u ba ma e dendun dhe e padepertueshme, kurse ne shtetet e tjere komunist te Europes po ndodhe procesi I kundert, domethane se atje perdja po rrallohet dhe marredhaniet me boten e lire bahen ma te shpeshta dhe te fryteshme. Ky izolim gjithnji ma I plote nga bota e jashtme asht prova ma e mire se punet ne Shqipni jane tue shkue keq ekonomikisht. Ket pershtypje e forcon fakti se kur e shpallen rezultatet e vitit te pare te planit te trete pesvjecar, nuk u dha asnji shifer konkrete, por vetem shtesat e vrullshme me perqindje. Kjo shpjegohet mbasi Kina vet kalonte nji krize shum serioze ne at kohe per shkak te kores se keqe per tre vjet rresht.
Sado keq qi te jen punet ne Shqipni, sado qi populli shqiptar te vueje si rrjedhim te politikes aventuriste te Enver Hoxhes me shoke, terrori komunist ia ka mbylle gojen dhe bota e jashtme ka vetem organet e propagandes kokmuniste si burim informatash mbi Shqipnin. Enver Hoxha cirret e bertet si kaposhi ne plehun, tue vjelle vner kunder imperializmi amerikan, kunder revizionisteve sovjetik dhe jugosllav, shkurt kunder cdo njeriu ose shteti qi nuk I pelqen Mao Tse Dungut. Nga pikpamja e shefave komunist kinez, komunistet shqiptar kishin njifare randesije politike, tue sherbye si megafon te sulmeve te tyne ideologjike kunder hierarkis komuniste te Kremlinit. Per me iu pergjegje kritikave te Kines komuniste Hrushcovi I bani nderin e dyshimte Enver Hoxhes me e sulmue personalisht ne sesionin e Sovjetit Suprem ne mbarim te vitit 1962. Duket se komunistet shqiptar dhe ata qI yshtin nga mrapa nuk kane ma besim se komunizmi mund te triumfoj ne mbare boten pa nji lufte te pergjitheshme Komunisteve shqiptar duket se iu vjen keq qe kriza e Kubes u rregullue me mjete paqesore dhe bota shpetoi nga nji lufte katastrofike me arme nukleare. Ky asht shkaku qi ata (komunistet shqiptar) na padisin si kapitulante dhe frikacake, tue derdhe kova me balte mbi kryet e popullit sovjetik dhe udheheqesve te tij. ...to be continued
Krijoni Kontakt