Tekste të këngëve polifonike

[G.S.Vangjeli]

Mos u tund moj qumështore,
ç'i do nazet ooo..,
Ref:
Nazet 'o nazet e tua,
je e vogël, jo si dua...

Dhe një çikë mëndjen ma more,
ç'i do nazet ooo...,

Ke akoma për t'u rritur,
ç'i do nazet ooo...,

I ziu t'a kisha ditur,
ç'i do nazet ooo...,

Dhe ca kohë do kisha pritur,
ç'i do nazet ooo...,



Kjo këngë është kënduar nga IDAJET MUKO, i cili është zëri më origjinal i këngës Dukatase. Kjo këngë ka elementë të fuqishëm të këngës Himarjote - që është edhe krahinë gjitone me ne. Kënga Himarjote këndohet edhe arrihet po aq mirë sa në Himarë besoj vetëm këtu në Dukat

[-BATO-]

Pak ndryshim....
____________

Tundi era blirin'o,
kish(te)deg(ë) si gërshetat'o

jeshë me shok(ë) e ndënja rëëëndë,
bota thanë se jeshëm zëëënë..
Jo, jo se s'ndahesh tinë,
zjarri që ndez dashurinë,
sheg(ë) e kuqe flakërimë,
bëj të flë e se mbyll synë,
për tufën me trëndelinë,..

Bato, mund të më bësh pak më të qartë këtë këngën më poshtë?? Flm http://youtu.be/1E8nxyB-5xY

Ke të drejtë, janë kështu siç thua ti. E dije më parë këtë këngë, apo e dëgjove këtu? Unë e pata të vështirë tekstin e kësaj kënge.

Meqë je nga Dukati, kam një pyetje për ty Vangjel. Ka ndonjë vend aty në Dukat që quhet "Gryka e Morizit" apo "Gryka e Merizit"? E kam ndeshur në një këngë, po nuk jam i sigurt.

Këtë që ke sjellë, nuk e dëgjoj mirë, por po e shkruaj njëherë:

Ky nishan i faqes - Labe (Kaninë, Vlorë)

Që pa dirë mirë te porta ke dalë
shpëtofsh'ë nga ylli moj vetullazjarr'ë
Balluket e ballit hedhur përmbi ball'
mbi cepin e buzës, faqes, një nishan
trëndafil i kuq'ë arom' hundën'o
ky nishan i faqes detet i trazon
Mos qëndro te porta, se fryn er' e malit
o ju mos i prishni balluket e ballit
Kur të kam'te afër, digjen, bëhen prush
prushërohen flakë buzët, bëhen kuq
faqet sheg' e kuqe, mesin porsi ngjal'
ti i thua hënës dil apo të dal
Mos qëndro te porta, dëgjon a s'dëgjon'ë
se fryn er' e detit, dëshirat m'i zgjon'ë

http://www.youtube.com/watch?v=1E8nx...ature=youtu.be

[-BATO-]

Një këngë nga një grup fëmijësh gjirokastritë.

Bajamet e lagjes - Grupi i fëmijëve "Obelisku"

Në krye të lagjes
stisur tri bajame
Cilën nga të trija
do ta marr për fare
Bora nuk ka shkrirë
ato plot petale
Ç'i gënjen të shkretat
era gënjeshtare

[G.S.Vangjeli]

E dije më parë këtë këngë, apo e dëgjove këtu?

- Bato, e dija shumë më përpara që kur ka dalë rreth viteve 2000, e kam blerë në kasetë në Kakavijë kur vija këtej në Greqi. Atëherë s'kisha makinë edhe ikja me autobus. Për më tepër e këndoj vetë, pavarësisht që jam nga Dukati e jo nga Gjirokastra.



Meqë je nga Dukati, kam një pyetje për ty Vangjel. Ka ndonjë vend aty në Dukat që quhet "Gryka e Morizit" apo "Gryka e Merizit"? E kam ndeshur në një këngë, po nuk jam i sigurt.

Gryka e Mërizit duhet të jetë Bato, ose Gryka e Murrizes. Mërizi besoj se e di që është vendi ku strehoen bagëtia nga dialli i fortë, grup pemësh ose shpellë. Megjithatë unë si kam dëgjuar ndonjëherë këto emërtime, meqënëse kur isha i vogël kam bredhur nëpër male(jo në të gjitha malet). Kam Dëgjuar, kam Shkelur edhe Di - Mërizi I Priftit , Gropa e Mërrizes(Murrizes). Nëse e gjen këngën ndoshta do e kuptoj më mirë.


Këtë që ke sjellë, nuk e dëgjoj mirë, por po e shkruaj njëherë:

Rrofsh , rrofsh Bato - më ndihmove mjaft, flm shumë edhe bën një punë shumë të mirë. Ndjek vazhdimisht postimet e tua, janë me vlerë.

[-BATO-]

Nëse e gjen këngën ndoshta do e kuptoj më mirë.

Kënga është kjo. E kam sjellë edhe më parë, mirëpo videon e kishin hequr, prandaj po e sjell prapë, me disa ndryshime të vogla.

Korba, korba, Sherifo – Labe (Dukat, Vlorë)

O Sherif Hasan brezvëna
korba, korba, Sherifo (pas çdo vargu)
ç'i bëre zilat e rënda
lekë konde u bënej tënda
kanal të dëgjonej rënga

Qaj o vejë, e qaj o bijë
qaj o Morizi në grykë
qaj Qamiln Ali Kasëmë
se s'vjen më çeçua me dhënë

Qaj vathi në Qesarate
të bukur zotë që pate
o Sherifi meskalore
more kërrabën dhe shkove

Në Tragjas vajte rënkove
as për një kafe s'qëndrove
qani, o ju male, qani
se nuk vjen Sherif Hasani

[-BATO-]

Ky është një version pak më ndryshe i kësaj kënge. E kam parë diku në internet, në një përmbledhje të quajtur "Vaje dhe këngë të vjetra të zonës së Dukatit", por që tani nuk po e gjej dot më.

O Sherif Hasan brezvëna
ç'i bëre zilet e rënda
lekë konde u bënej tënda
në kanal dëgjohej rënga
Korba korba Sherifo

O Sherifi mes kalare
hodhe kërrabën e dole
në Tragjas vajte rënkove
as për një kafe s'qëndrove
Korba korba Sherifo

E mjera Nxhiko Saraçe
Të bukur zot që pate
Qani o ju male qani
Se nuk vjen Sherif Hasani

[-BATO-]

Flaka mbuloi fshanë - Labe (Hormovë, Tepelenë)
Teksti: Zaho Balili
________

Hasmi zu vatanë
Lulet u thanë
Flaka mbuloi fshanë
Foshnjat u qanë
O ju djemtë tanë
Nxirrni jataganë
Zini istikanë
Ne na kini pranë
Trima me pallë
O ju djemtë tanë

[-BATO-]

Plaka ime këmbëoshë - Grupi “Buron kënga labe”
Marrës: Sofo Katiaj
Kthyes: Mujo Lala
Hedhës: Përparim Sulçe
_________

Plaka ime këmbëoshë¹
xerkështrëmbër,² kokëboshë
Ku do veç e ku do shkoshë
s'mbulohet dielli me shoshë

Ku vete, më plaçë buzën
xhungë ma ke lidhur topuzën³
pa më lyhesh dhe me krem
a të zëntë një verem

Ç'mu qepe moj xhinde fëmër
më je bërë si druri i shtrëmbër
më shikon me sy të vrëngër
që nga koka gjer në thëmbër

Unë të zgjodha bijë vëndi
nga soji pikë argjëndi
asnjëherë s'të qeshi dhëmbi
dhe fjalët si majë gjëmbi

Ulu dhe dëgjo një çikë
u bëmë si gjellë e pakripë
se ti m'u bëre sebepë
m'i shpure djemtë në kurbetë

__________
1. Që i tërheq këmbët zvarrë.
2. Me zverk të shtrembër.
3. Flokët e mbledhur pas kokës.

[-BATO-]

Zaho Balilit - Labe (Grupi "Lot kurbeti")
Teksti: Maliq Lila
__________

Pyes, pyes, lumin, detin
erën e borës në Mënga
Mos e patë Zaho Shametin
burrin që leu nga kënga

Zaho Balili, o Mëngë
ku je ti, o penë e rëndë
(përsëritet pas çdo strofe)

Çdo njeri nga kjo jetë shkreta
merr dy gurë vetëm te varri
Ti more një mal me këngë
një fushë me lule behari

Çdo njeri e gdhend një emër
sa të mallshëm dhe të thjeshtë
Pena jote nëpër vargje
derdhi veç behar dhe vjeshtë

Kush derdhi jetën në këngë
shkon e vjen si veror prilli
Hajde dhe si kërcëllimë
malli ynë, Zaho Balili

[-BATO-]

Kjo është një nga këngët më të njohura të rapsodit Zaho Balili, të cilit
i kushtohet kënga e mësipërme.

Balada e nizamit - Labe
Teksti: Zaho Balili
_________

Qerpiku i diellit pa dalë
dallëndyshet palë-palë
Vajzës i thonë ca fjalë
pik' e lotit lag fustanë

Të erdh' karta për nizamë
dridhet buza, han cigarë
Në u kthefsha dot i gjallë
dil më prit te Lum' i Bardhë

Kaluan kaqë beharë
mbeta me kokë mënjanë
Kur u poqëm, s'di ç'ka ngjarë
vesa lag dhe prap' të tharë

Kur të dy hipëm mbi kalë
shkundën lule zogjt' mbi dardhë
Mjegulla mbuloi dynjanë
bilbilat ndezën sabanë

Nën hije të arrës - Toske (Skrapar)

Nën hije të arrës, një çupë e një djalë
Mbaj, të mbajmë besën, dashurinë e parë (pas çdo vargu)
Djali ngiste qetë, vajza hidhte farë
Mbjellin farë të zgjedhur, mbushin plot hambarë
Fruti i dashurisë, një fëmijë i mbarë

[-BATO-]

Çerçiz Topullit - Labe

Çerçizi e kish bërë fjalë
Djema, do vrini bimbashë

Djema, do vrini bimbashë
t'ia numëroni në ballë

Ky valiu qan me lotë
Kam Çerçiz' e s'e zë dotë

Kam Çerçiz' e më bën dëmë
se ma ngrë vëndin në këmbë

[-BATO-]

Ç'e shtrova sharkun në udhë - Labe

Ç'e shtrova sharkun në udhë
Ç'e shtrova

E shtrova se jam sëmurë
Ç'e shtrova

Shkon mikja me gjym për ujë
Ç'e shtrova

Ç'bën aty o i sëmurë
Ç'e shtrova

Jam sëmur' e më dhëmb këmba
Ç'e shtrova

M'ësht' mbushur këmba me gjëmba
Ç'e shtrova

[gjirfabe]

...Ka ndonjë vend aty në Dukat që quhet "Gryka e Morizit" apo "Gryka e Merizit"? E kam ndeshur në një këngë, po nuk jam i sigurt.

...

Nuk e di BATO a e ke parasysh qe Merizi, Murizi, apo qofte dhe Morizi eshte nje shkure (peme e vogel), qe rritet sa nje trup njeriu dhe rritet ne toka te varfera malore.

Ben nje lule te vogel te bardhe pak me te madhe nga thoi, pak a shume si lule bajames. Pema vete eshte me gjemba.

Grumbullohej lulja bashke me gjethet ne kohen e lulezimit, si bime medicinale duke e thare ne hije. Perdorej ne forme çaji per disa semundje, por qe konkretisht perse, nuk me bije ne hater tashti.

Gryka e Merizit qe permend kenga, duhet te jete nje gryke, ku rritej kjo shkure.

[G.S.Vangjeli]

Kënga është kjo. E kam sjellë edhe më parë, mirëpo videon e kishin hequr, prandaj po e sjell prapë, me disa ndryshime të vogla.

Korba, korba, Sherifo – Labe (Dukat, Vlorë)

O Sherif Hasan brezvëna
korba, korba, Sherifo (pas çdo vargu)
ç'i bëre zilat e rënda
lekë konde u bënej tënda
Lekë Konde - gropat e Lekë Konde, vend në mal lart ,afër Barçallasë, për kullotën e bagëtisë,e mori emërtimin nga Lekë Kondi - ky duhet të ketë qënë i viteve 1500, ndoshta i ardhur nga Kruja me zhvendosjen e atëhershme të popullsisë mbas pushtimit të plotë turk. Mbiemri dhe fisi Kondi ekziston dhe sot në Dukat.

kanal të dëgjonej rënga
Në Kanal dëgjonej rënga... - Kanal quhet një pjesë e fushës së Dukatit, mbi Lagunën e Dukatit. Rapsodi popullor këtu dotë thotë e të përshkruajë rëndësinë e Sherif Hasanit ë kishte kope të madhe e të rëndë që dëgjohej në distancë mbi 11 km në vijë ajrore.

Qaj o vejë, e qaj o bijë
qaj o Morizi në grykë
qaj o Mërizi në grykë është fjala e saktë, bëhet fjalë për kope në këngë
qaj Qamiln Ali Kasëmë
se s'vjen më çeçua me dhënë

Qaj vathi në Qesarate
të bukur zotë që pate
o Sherifi meskalore
more kërrabën dhe shkove

Në Tragjas vajte rënkove
as për një kafe s'qëndrove
qani, o ju male, qani
se nuk vjen Sherif Hasani

http://www.youtube.com/watch?v=yNJ2QxxRq0I

Unë personalisht megjithëse këndoj vetë këtë këngë nuk e di e nuk e kam mësuar historinë e saj. Megjithatë duket se është vrarë në pritë ndoshta kur kthehej nga Tragjasi. Do pyes gjyshin 90 vjeçar të mësoj historinë e kësaj kënge.

[-BATO-]

Gjirfabe, unë e di ç'është murrizi, por me sa kuptoj, në këngë nuk bëhet fjalë për shkurren. Është ashtu siç thotë Vangjeli, bëhet fjalë për mrizin (hijen). Në gjuhën letrare, por edhe në dialektin verior, i thuhet mriz.

Një fjalë tjetër e paqartë për mua në këtë këngë është edhe meskalore. Dikur i kam dhënë një shpjegim si meshollë, por ky ishte një shpjegim me hamendje që duket se nuk është i saktë, pasi në këtë lloj kënge rapsodi nuk ka si të merret me bukurinë e gruas.

Për të qenë më të qartë, në fillim të këngës me fjalët "o Sherif Hasan brezvëna", i drejtohet gruas së Sherif Hasanit. Ka qenë dikur një zakon që kur burri vdiste, brezin e tij e vendoste gruaja dhe rolin e tij e luante ajo.

Meskalore duhet të jetë shkurtim i mes kalorëve (kalorësve). Kalorësit janë burrat dhe meqë tani asaj i vdiq burri, i duhet të luajë rolin dhe të bëjë detyrat e tij.

[-BATO-]

Këngë për Numan Balën - Labe (Lapardha, Vlorë)
Marrës: Fehti Brahimi
________

Dërgon pashai fermanë
Lumi Numan Bala, lumi (pas çdo vargu)
Mbi Tragjas dhe mbi Dukatnë
Ju pleq të zini Numanë
Si ta zëmë, po qysh ta mbajmë
Se na bën lakra me kamë
Vrisni me plumb qerratanë
Se ka kundërshtuar pashanë

[-BATO-]

Kjo kenge fjalet e se ciles i hodha ashtu si mu kujtuan, megjithse mund te kem mbi 40 vjet pa e degjuar te kenduar, ka lidhje me nje ngjarje te ndodhur ne zonen labe ne kohen e Zogut, ne zyrat e nje komune.

Me futjen e ligjeve oksidentale (siç quheshin ligjet qe mereshin nga legjislacioni perendimor): Regjistrimi i nje martese do te behej detyrymisht duke qene palet prezent ne gjendje civile, shoqeruar dhe me dy deshmitar (nga nje per çdo pale) perveç familjareve qe mund te shoqeronin.

Per ti dhene rrendesi zbatimit te ligjit, kerkohej qe Kryetari Komunes te qe prezent dhe te pyeste palet: X a e do per grua filanen? dhe anasjelltas.
Ndersa sekretari i Komunes kryente regjistrimin e aktit te marteses se tyre.

Ne nje raste te tille kur kryetari pasi pyeti dhenderin dhe ai u pergjigj Po, dhe kur pyeti Nusen ajo tha Jo , situata u kthye ne nje tragjedi te vertete.
Vellai i nuses qe ishte prezent, nxjer koburen dhe vret motren, Kryetarin dhe se fundi veten.

I shkrojta fjalet e Vajit, ashtu si mu kujtuan ne hajal, pasi kjo kenge me ka lene shume mbresa.
Po qe se dikush di me teper per te, eshte i lutur te plotesoje.

Gjirfabe, të gjeta këngën që kërkove, të kënduar nga grupi i Trevllazërit.

Vajzë e nënës, bijë e nënës - Labe (Trevllazër, Vlorë)
Marrës: Gëzim Malaj
Kthyes: Jahja Vllahaj
Hedhës: Qatip Myrtaj
____________

Të dielën në mbasdreke
vajte n'komune

Vajzë e nënës, bijë e nënës
e vogëla je
(pas çdo strofe)

Seç të pyeti kryetari
Nuk e dua - the

Vëllait me kokë ia bëre
Ç'ke moj motër, ç'ke

Vrave veten edhe burrin
kryetarin tre

U bëre sebep moj bijë
për tre xhenaze

[gjirfabe]

Gjirfabe, të gjeta këngën që kërkove, të kënduar nga grupi i Trevllazërit.

Vajzë e nënës, bijë e nënës - Labe (Trevllazër, Vlorë)
Marrës: Gëzim Malaj
Kthyes: Jahja Vllahaj
Hedhës: Qatip Myrtaj
____________

Të dielën në mbasdreke
vajte n'komune

Vajzë e nënës, bijë e nënës
e vogëla je
(pas çdo strofe)

Seç të pyeti kryetari
Nuk e dua - the

Vëllait me kokë ia bëre
Ç'ke moj motër, ç'ke

Vrave veten edhe burrin
kryetarin tre

U bëre sebep moj bijë
për tre xhenaze

http://www.youtube.com/watch?v=-uNGHXqfdqQ

Rrofsh Bato per kengen qe solle!

Kenga eshte pasqyrim i asaj ngjarje me disa ndryshime!

P.sh. Ngjarja ka ndodhur te Xhumane (te Premten), qe zyrat e shtetit punonin
dhe ligji e saktesonte kete dhe jo te Dielen, qe zyrat ishin te mbyllura.

Megjithate ne kenget popullore egziston e mira,
qe kenga ndryshohet dhe pasurohet nga interpretus te ndryshem.

Faleminderit qe e pate ne mende sjelljen e saj!

.

[MI CORAZON]

Po degjoja para disa netesh nje kenge polifonike, por desha te gjej edhe videon, per te pare kengetaret.
Subjekti i kenges ishte dicka e tille...njeri qe donte te gjente grua dhe kengetarja permendte krahinat dhe vecorite e vajzave prej andej...

Ai varg pas vargu ia mbante ison kesaj....te mire grua, te jete e mire per mua.
Kjo ia kthente, shkodranet jane bujare, fieraket te urta, vlonjatet te pastra, beratset mistrece dhe tiranset ...qe te hash dynjane.

[xhori]

Ky është një version pak më ndryshe i kësaj kënge. E kam parë diku në internet, në një përmbledhje të quajtur "Vaje dhe këngë të vjetra të zonës së Dukatit", por që tani nuk po e gjej dot më.

O Sherif Hasan brezvëna
ç'i bëre zilet e rënda
lekë konde u bënej tënda
në kanal dëgjohej rënga
Korba korba Sherifo

O Sherifi mes kalare
hodhe kërrabën e dole
në Tragjas vajte rënkove
as për një kafe s'qëndrove
Korba korba Sherifo

E mjera Nxhiko Saraçe
Të bukur zot që pate
Qani o ju male qani
Se nuk vjen Sherif Hasani

un e kam fegjuar nje version tjeter,
kur zbriste cecua nga stani
korba ceco
me takeme si cobani corba ....