Turizmi Bregdetar Mbareshqiptar

[angeldust]

Marre nga Koha Jone (e premte, 23 maj 2003)

---------------------------------------------------------------------

NJE PO PER ULQININ

Nga Adriatik Kelmendi

TA HARROJME PAK Ulqinin, t'i kthehemi Shqiperise! Perafersisht keshtu ka qene e formuluar fjalia e cila shenon nje nder theniet me te pamatura te kryeministrit Rexhepi, gjate qeverisjes se tij ne kete post. E thene ne vlugun e sezonit te pushimeve vitin e kaluar, ajo ishte menduar ne radhe te pare si nje deklarate bamirese. Nuk dyshoj se Rexhepi sinqerisht deshironte perparimin e nje pjese te popullit shqiptar, atij te Shqiperise, duke shfrytezuar kapacitetet turistike qe ofron ky vend. Por, i ngazelluar nga efekti i situates, duket sikur kryeministri atebote ishte dehur me teper se sa lejohet nga emocionet. Keshtu duke dashur t'i bente mire nje pjese te popullit tone, mbase pa qellim te keq, kishte shkelur me te dyja kembet ate pjesen tjeter qe jeton ne Ulqin. E ky vend i vetem bregdetar shqiptar ne gjithe bregdetin e ish- Jugosllavise, burimin kryesor te ekzistences per decenie me radhe e ka pasur thuaja ekskluzivisht turizmin e shqiptareve te Kosoves. Sado qe ai te kete qene ne mase te madhe nje domate-turizem mbase unik.

VEREN E KALUAR Ulqini jetoi sezonin me te dobet turistik qe nga popullarizimi i rrezitjes se trupit nga shqiptaret. Per te gjetur shkaktaret e ketij realiteti u bene shume analiza, si nga ulqinaket ashtu edhe nga ata qe (nuk) e vazhduan traditen e pushimit ne Ulqin. Dy pikat ku pas veres se gjate u dakorduan te gjitha palet ishin: mimet e fryra ne sezonin 2001, mimet e fryra startuese ne ate 2002, qe te dyja te perkthyera si - jokorrektesi e nikoqireve. Ndonese jane pa dyshim edhe disa komponente te tjere te cilet ndikuan qe Ulqini 2002 te shenonte nje deshtim. Shqiperia ndermori nje fushate te konsoliduar propaganduese per bregdetin relativisht te paeksploruar shqiptar nga kosovaret; krahasuar me Ulqinin, qe eshte vetem nje, Shqiperia ofronte nje shumesi qytetesh e qytezash turistike; nje pjese e mire e "patrioteve" kosovare e shihnin veren 2002 si rastin me te volitshem per te vizituar "shtetin ame"; standardi i rritur te nje pjese e kosovareve kerkonte sherbime dhe defrim me ndryshe nga ai i mehershmi; disa te tjere te pajisur perfundimisht me pasaportat e shumemunguara mezi priten te udhetojne per brigje te reja te panjohura; kurse edhe shumekush, sidomos nga pjesa perendimore e Kosoves, nuk e shihte si defryes me vendin ku kane pasur qendrim te detyrueshem si refugjat` gjate luftes ne Kosove; dhe shume arsye te tjera.

PER TE MOS SHKAKTUAR ketu ndonje keqkuptim te panevojshem, dua te bej te qarte se nuk mendoj te kete asgje te keqe qe kosovaret te shkojne per pushime te Shqiperi. Si dhe nuk ka asgje negative nese nje nga arsyet per te bere kete eshte koshienca se me keshtu ndihmohen "vellezerit tane" atje. Patriotturizem. Perkundrazi. Por, nese mbesim te sintagma origjinale shqiptare "patriotturizem, mendoj se ka shumeka te keqe nese kosovaret nuk vazhdojne te shkojne me per pushime edhe ne Ulqin. Bile, ne kontekst me te gjate kohor, nese do te vazhdohej me trendin e filluar, nje gje e tille do te shenonte humbje per te gjithe shqiptaret. E qe te ndodhe kjo, me se paku do te duhej te ndikojme edhe ne vete me progagimin shkurtpames ne stilin e kryeministrit Rexhepi nga fillimi i ketij teksti. Se pari, me nje ekonomi dhe industri buze perendimit, Ulqini, si u permend, te vetmin burim te ekzistences sot e ka turizmin. Si i tille, ky qytet me te drejte ka bere perpjekje t'u adaptohet krejtesisht nevojave te turizmit kosovar, me restorante me muzike shqipe (ne Ulqin i kendohej Adem Jasharit ne vlugun e luftes ne Kosove), me mbishkrime publike ne shqipe, me gazeta ne gjuhen shqipe e me organizimin e evenimenteve kulturore shqiptare. Keto veprime kane pasur dobi te ndersjella per te gjithe. Me decenie te tera turizmi kosovar i ka forcuar perpjekjet e ulqinakeve per te ruajtur identitetin e tyre kombetar e kulturor, si dhe per te mbajtur gjalle ndjenjen patriotike, megjithese te izoluar nga rrethimi me popullate joshqiptare dhe te perballur me nje kufi te mbyllur me Shqiperine. Po ashtu shqiptaret e Kosoves kane perjetuar kenaqesine e te pasurit te nje qyteti bregdetar shqiptar, ne shtetin e predisponuar negativisht ndaj tyre. Mirepo, nese ne te ardhmen nuk do te vazhdohen marredheniet e ketilla Kosove-Ulqin, ka droje se perfundimisht vera te ngjashme do te mbesin vetem si kujtime te bukura ne kujtese.

ULQINAKET, DUKE mos pasur rrugedalje tjeter, do te shqyrtojne gjasat e grishjes se mysafireve nga vende te tjera per te mbijetuar. Gje qe do te kete pasoja per shqiptaret, pasaqerisht, ne terme afatgjata. Me mungese te shqiptareve, si dhe pamundesi per te qene nje vend atraktiv per turistet evropiano-perendimore, Ulqini ne te ardhmen mund te jete stacion kryesisht i nje soji turistesh - atyre nga Serbia. Ndersa, pervoja tregon se ne keso rastesh edhe oferta arsyeshem do pershtatur kerkeses. Keshtu, pese vjet me pas do te mund te gjejme veten duke shetitur ne nje Ulqin, nga restorantet e te cilit do te kumboje muzike serbe, ne qoshk do te blejme gazeta serbe, do te lexojme vetem mbishkrime serbe dhe do te shohim vetem evenimente kulturore serbe. Ne fund edhe te qenet shqiptar dhe te jetuarit ne Ulqin nuk mund te thuhet te vazhdoje te jete nje ideal per banoret. Dhe ky eshte nje proces normal historik. Ai i ka ndodhur vendbanimeve te aferta me Ulqinin, si eshte shebulli i Tivarit, dikur te populluar me shumice shqiptare. Per kete fenomen me se paku fajtore do te mund te quhen banoret. Eshte e sigurt se si ulqinaket, ashtu edhe kosovaret, veshtire do ta ndjejne veten mire te zene ne nje atmosfere te ketille. Dhe perfundimisht shqiptaret s'do te mund te krenohen me "bregdetin e vet" ne territorin e ish-Jugosllavise, duke nenkuptuar humbesit me te medhenj ne tere ket` mesele. Perfundimisht, harresa e Ulqinit nuk mund te jete nje ide e mencur.

[AsgjëSikurDielli]

Koha Jonë, apo Koha Ditore?

[angeldust]

Koha Jone

[AsgjëSikurDielli]

Mirë, se dje e lexova në Koha Ditore dhe më erdh pak çudi kur e pashë Koha Jonë.

Adriatik Kelmendi është gazetar i Koha Ditore ta them këtë kalimthi... gazetë kjo e botuar nga Veton Surroi.



P.S. Artikulli ka shumë të vërteta, një nga to deklarata e papjekur e Kryeministrit Rexhepi. Në njërën anë Rexhepi kishte të drejtë sepse donte t'i ndihmonte një pjese të popullit tonë, por në anën tjetër e harronte pjesën tjetër. Megjithatë është vetë konsumatori që vendos se ku do shkojë... Ulqin apo Shqipëri.

[angeldust]

Nga ana tjeter per mendimin tim dhe Ulqini eshte nje pjese bregdeti e paeksplorurar nga Shqiptaret e Shqiperise. Nuk do te ishte keq sikur ne vend qe te linin parate ne Greqi apo vende te tjera, ata pushues disi te rralle internacionale qe ka Shqiperia, te shkonin dhe ne Ulqin. Une per vete do te shkoja po te isha ne Shqiperi, se pervit e kam pare bregdetin shqiptar qe nga Durresi e deri ne Sarande, dhe do te isha kurioze te vizitoja dhe Ulqinin. Nuk e kam idene per lehtesine e vizes per atje por... do ma kishte qejfi.

[AsgjëSikurDielli]

Mesa di unë, autoritetet malazeze nuk nxjerrin probleme të vizës kur vjen puna tek Ulqini. Ulqini është vetëm një, por është i bukur. Nuk do të ishte keq nëse paratë e lënë në Greqi të liheshin në Ulqin..

Pastaj shqiptarët e Ulqinit do të shkonin në Kosovë apo Shqipëri.. të vizitonin shtetet tjera shqiptare dhe të çmalleshin me familjet e të njohurit e tyre... e kjo në vetvete do të krijonte aktivitete ekonomike që do ta shpienin ekonominë e vendeve shqiptare në rrugë të mira...

sigurisht se turizmi nuk është i vetmi faktor ekonomik, por është një me rëndësi relativisht të madhe.

[Brari]

Qe ne Shqiptaret jetojme ne kto brigje prej shekujsh nuk eshte merit e ndonji X ose Y Partie dhe nga kjo nuk eshte merit as dhe e biznesmeneve te lidhur me X ose Y Parti.

Meqense ne Shqiperi tashme Bregu i Detit po behet nje Eldorado per militanta Partish lind pyetja::

A eshte Bregu pron Partish e Biznesmenesh ose Pasuri Kombetare?

Natyrisht eshte pasuri kombetare sepse atdheun ne raste rreziku nga armiqte e mbrojne si banoret e Bregdetit ashtu dhe ata te malesise.
Athere dhe "Qejfi" ne breg det duhet te jete per te gjithe.

Hasani ka punuar ne Bulqize e ka nxjerre krom 50 vjet.
Ky krom eshte shitur nga Shteti dhe me dollaret e atij Kromi eshte blere grure, oriz, Fasule, Leter, Ilace, e aparate Rongeni, dhe turbina hidrocentralesh.

Pra Hasani duke punuar ne galerit e Minieres ka ushqyer jo vetem ata zbatharaket e tij ne Bulqize por dhe ka paguar dollaret qe jan kthyer ne Grure e Drite per te tjeret..

Behet Privatizimi.

Ne plazhin e bukur te Golemit vrapojne nje bande qafleshesh dhe zbrazin ne nje lendine mes pishave afer detit nje makine me gure e tulla.
Ata ndertojne aty nje restaurant ose motel.
Pushtetari PD-ist ose Socialist fut ne xhepat e tije nga banda qafleshave nje thes me pare dhe ja ben me "letra" Bandes ndertimin e bere me Perdhunim ne breg det.

Kuptohet qe te gjithe ate 5 lek qejf qe kane duan ta bejne te bregu detit pra te tere shkojn zbrazin xhepat per te shijuar pak Diell e pak valet e detit aty tek Motel- Bordelli i qafleshave. Asnji nuk vete me bujte tek Galeria minatorit e me i lan ndoj bakshish.

Pra atdheu qe ka miniera per te nxjerr Krom dhe breg det te bukur per te pushuar ndahet.

Minatori me zbatharaket e tije kolliten ne Bulqizen e varfer por me Partishmeri ( se skan pasuri tjeter te zinjte vec ato tesra te pjerdhura te PPSH-se) e ne Golem behet miliarder banda blu " qaflesh-Kallashi" ose banda roze " Kallash-Tritoli" , kuptohet ne varesi te dredhjes se bandes me PD ose PS gjate pushtet mbajtjes.

A eshte e drejte kjo?


Cmendoni ju...mendimtare te dathur??

[Vinny_T]

Me duket pak i çuditshem artikulli i botuar tek Koha Jone apo Koha Ditore!
Analiza e bere ne te me duket pak si e vjeteruar ne mentalitet dhe qe i ka kaluar koha. Turistet shkojnen ne nje vend per te kaluar pushimet se ju pelqen, raporti cilesi/çmim eshte kompetitiv dhe vendi ku kalojne pushimet u duket atraktiv me sa di une.
Kur lexoj artikullin qe Ulqini i ishte pershtatur vetem klienteles kososvare dhe kjo klientele duhet te rikthehet ketu me duket pak e çuditeshme se si mund ti behet thirrje patriotike dikujt se ku duhet te bej qef!
Eshte detyra e turizmit dhe e njerezve qe e manaxhojne ate ne Ulqin qe ti pershtaten kohes perndryshe nuk ka zgjidhje tjeter.
Nqs Ulqini deri dje ka qene destinacioni favorit i kosovareve kjo ka ardhur per faktin se nuk kishte konkurence serioze dhe nuk kishin mundesi tjeter ku te shkonin. Sot qe dhe Shqiperia po investon per turizmin do te filloje dhe Ulqini te rizgjihet e te rishohe strategjine e tij te thithjes se klienteles. Kapitalizmi nuk eshte statik po gjithmone nje sistem qe eshte ne levizje te vazhdueshme dhe po nuk ishe i zoti qe te ndejekesh ritmin e tregut del nga loja e fatkeqesisht kapitullon.
Une personalisht jam per nje sistem pak me human pasi jo te gjithe njerezit jane te forte njesoj, jo te gjithe lindin te barabarte e nuk kane te njetin fat por te gjithe kane te drejten te jetojne e te ken nje minimum te garantuar pasi perndryshe asgje nuk na diferencon nga kafshet.

[angeldust]

Dua me shume Shqiperine (mare nga revista Klan)

Si kane ndryshuar Durresi, Saranda e Vlora per te perballuar fluksin e madh te pushuesve qe pritet te mberrijne nga Kosova. Lufta e ashper e konkurrences me vendet fqinje dhe cfare i mungon turizmit shqiptar. Si do te jene tre muajt ne vazhdim

nga Sokol Shameti

Ismet Braha, nje kosovar nga Prizreni, nuk eshte i sigurte nese vertet Shqiperia e vitit 2003 ka ndryshuar aq sa ai te mos e njohe me, apo heren e kaluar kur ai qendroi si refugjat atje gjate veres se luftes 1999 ishte aq i tronditur saqe s'e njohu dot kurre vendin ku bujti.

I strehuar si shume te ikur te tjere nga lufta gjate eksodit kosovar me 1999 ne ish kampin e pushimit te punetoreve ne Durres, ai mban mend nje ranishte te shkretuar ku era frynte nga deti, shume kioska me pirgje pleherash rrotull dhe mbathje ngjyrendezura plazhi qe valeviteshin te varura ne secilen prej pishave prane rruges, ku tregtaret ambulante qaheshin per luften qe u frikesonte klientet.

Kater vjet me vone, Ismet Braha eshte rikthyer ne Durres, tashme si perfaqesuesi i nje agjencie te njohur turistike nga Prizreni "Edona Tours" dhe sic pohon vete, nuk po i besohet se ky eshte i njejti vend ku ai shtynte dikur bashke me familjen muajt deri ne mbarim te pushtimit serb. "Po, Shqiperia ka ndryshuar keto pese vjet", thote i bindur ai, ndersa shton se ketu nuk e ka fjalen vetem per Shqiperine qe duket; ate te rruges se re qe kalon anes pishave tek Shkembi i Kavajes; te hoteleve shumekateshe qe sikur kane mbire brenda nates ne Golem; apo te plazheve te shumta private me shezlonge uniforme dhe me rere te krehur pergjate kilometrave te tere bregdet. Jo. Ismet Braha eshte i bindur se edhe vete njerezit nuk jane me ata nacionalistet bujare te kohes se luftes, por jane shnderruar ne kapitaliste qe kane kuptuar se duhet te shfrytezojne ne maksimum favorin qe u eshte dhene nga natyra. Para kater vjetesh ai degjonte sesi te gjithe flisnin per nje Plan Marshall te Amerikes qe pas luftes do ta bente Shqiperine si Ibiza. Tani ai po sheh se iluzionet jane zevendesuar me nje furi te papermbajtur iniciativash private, te cilat, sidomos ne fushen e turizmit, kane nje karakter aq agresiv saqe vetem brenda dy- tri vjetesh kane arritur ta shnderrojne vendin ne nje destinacion masiv per shumicen e qytetareve te Kosoves dhe te pjeses shqiptare te Maqedonise, te cilat nuk kane dalje ne det. "Kur ne Kosove nje vit me pare ne ishim perballe dyndjes se kerkesave per te pushuar ne Shqiperi, duke e ditur kapacitetin e vendit, une druhesha se ne kthim do te takonim shume te zhgenjyer. Por sivjet vetem gjate muajit prill kemi pasur po aq kerkesa sa patem vjet ne korrik", thote ai.

Kjo ishte edhe arsyeja perse se bashku me nje grup te madh perfaqesuesish te agjencive turistike kosovare, Ismet Braha pranoi ftesen e ministrise se Rregullimit te Territorit dhe Turizmit te Shqiperise per te zhvilluar nje tour gjate javes se fundit te majit ne qytetet kryesore turistike shqiptare per te pare gjendjen ne vend dhe per te pasur mundesine e vendosjes se drejperdrejte te kontakteve me subjektet private turistike te Shqiperise. "Banoret e Kosoves para se Shqiperia te hapej, kishin Ulqinin ose Turqine si vend pushimi, por mund te them se tashme situata eshte krejtesisht e ndryshuar. Ju meritoni pergezime, sepse pa bere asnje fushate te ngjashme me ato te vendeve te tjera qe organizojne aktivitete shumengjyreshe te kushtueshme per te terhequr pushues, keni arritur te fitoni zemren e kosovareve", thote Nika Salihu, perfaqesuese e "Eurokoha"-s, nje agjenci e cila ka fituar se fundi edhe licencen e aviokompanise se pare kosovare. Ajo thote se ndoshta ky eshte sekreti. "Shqiperia prezantohet me imazhin e saj natyror, pa truk dhe njerezve u pelqen me shume se montazhet televizive apo kartolinat. Ka ende probleme, si per shembull rruga e Kukesit qe ende te shtin friken. Por kater ore lodhje justifikohen kur mberrin ne bregdetin e mrekullueshem shqiptar", thote Nika. Agjencia e saj prej kater vjetesh po aktivizohet edhe ne fushen e turizmit dhe sic thote vete Nika, Shqiperia dalengadale po i kapercen vendet ne renditjen e preferencave te klienteve te agjencise. "Nuk kisha qene kurre me pare ketu, por tani qe pashe Saranden e kuptoj pse kaq shume kliente te agjencise sone- e cila ka nje karakter mjaft elitar- kerkojne me cdo kusht t'u rezervojme udhetime dhe dhoma hotelesh ne kete qytet", thote Nika. Ajo eshte e bindur se kosovaret tani e "gjuajne" Shqiperine me shume se Malin e Zi dhe Turqine ku ata pushonin zakonisht. Nje mundesi e re eshte hapur.

Lindja e nje destinacioni potencial turistik, natyrisht shoqerohet me nje xhelozi spontane nga vendet prane nesh qe e shohin veten te rrezikuar nga terheqja e turisteve. Italia, Greqia, Turqia, Kroacia, Mali i Zi, madje deri edhe Maqedonia perfshihen ne listen e konkurrenteve turistike te Shqiperise. Megjithate, konkurrence e drejtperdrejte, thone specialistet e turizmit, eshte ajo qe oferta jone turistike zhvillon me Malin e Zi me te cilin ne ndajme pothuajse te njejtat kushte sherbimi, ndonese vija jone bregdetare e kesisoj edhe kapaciteti yne eshte ndoshta tri here me i madh se ai i fqinjeve tane te veriut.

Nese dihet tashme se cdo pragsezon turistik disa kanale televizive greke nisin te ritransmetojne pamjet e trazirave te Shqiperise me 1997, politika e amplifikimit te dukurive negative te Shqiperise dhe antireklama indirekte kane nisur te adoptohen edhe nga segmente te Malit te Zi, i cili tani per tani eshte rivali kryesor i Shqiperise ne garen per te fituar tregun Kosove- Maqedoni. Qeveria e Podgorices me inteligjence perdor faktorin e Ulqinit si karte per te joshur shqiptaret e Kosoves dhe gazetaret kosovare deshmojne se ne qytetin kosovar te Pejes dhe disa te tjere ne kufi me Malin e Zi, tregtaret malazeze shperndajne peshk falas sa here qe gazetat apo televizionet japin me buje lajmin e plackitjes se ndonje autobusi kosovaresh qe kuturis te niset drejt Durresit. Ministria e Jashtme malazeze qe pa nisur sezoni turistik ka derguar disa grupe radhazi perfaqesuesish, vizitat e te cileve ne Prishtine shoqerohen natyrisht nga audienca perkatese mediatike se ciles malazezet i drejtohen me fjale te bukura dhe oferta mjaft ekonomike. Disa nga perfaqesuesit e agjencive turistike kosovare qe ishin ne Shqiperi, tregonin sesi malazezet kane njoftuar se sivjet ne Mal te Zi do te gjobitet secili prej subjekteve turistike qe ia ve cmimin nje shtrati me shume se 3 dollare nata. "Kjo sepse nje vit me pare Mali i Zi pesoi nje krize per shkak te largimit te kosovareve drejt plazheve te Shqiperise", thone ata. Gjithe kesaj panorame, e cila zhvillohet bash ne zemer te tregut me te madh turistik te Shqiperise, ne Kosove, i japin nje dore edhe betejat e vogla politike midis partive dhe rrymave te ndryshme kosovare. Njeri krah i politikes atje, ithtar i promovimit te nje "kombesie" kosovare dhe i "kosovarizmit" si nje koncept qe s'ka te beje kurrkund me etnine shqiptare, perdor cdo mjet qe ka ne dispozicion per te evituar forcimin e cdo shenje te prirjeve midis njerezve ne te dy anet e kufirit, qofte kjo edhe per arsye turistike. Disa gazeta ne Kosove prane ketij krahu, kane botuar se fundi artikuj ku kritikojne qendrimet e kryeministrit Rexhepi, i cili i fton qytetaret e Kosoves te frekuentojne Shqiperine. Ata mendojne se destinacioni natyror dhe tradicional i shqiptareve te ish Jugosllavise eshte vetem qyteza shqipfolese e Ulqinit ne Mal te Zi, e cila e mbeshtet mbijetesen e saj pikerisht nga te ardhurat prej turizmit.

Nga ana tjeter nuk jane te mjaftueshme perpjekjet- por ndoshta edhe buxheti i vene ne dispozicion- nga qeveria shqiptare per t'iu pergjigjur sic duhet kesaj propagande. Ministri shqiptar i turizmit, Besnik Dervishi tregon sesi kolegu i tij rumun po i qahej se qeveria e tij i kishte lene ne dispozicion nje buxhet varfanjak per promovimin e turizmit. "Kur une e pyeta se sa ishte ky buxhet, ai beri nje gjest nencmues dhe tha: vetem 5 milione dollare, ne nje kohe qe Hungaria disa here me teper", tregon ministri.

Me keto para duhej te organizoheshin panaire, fushata publicitare, ture, botime guidash, hartash, albumesh, subvencione kompanish shtererore, sponsorizime aktivitetesh kulturore, strategji te nderlikuara apo te thjeshta (qofte edhe si ajo e peshqve malazeze) per joshjen e flukseve te turisteve ne menyre qe te mos terhiqeshin nga konkurrentet, etj. E pra, nese Rumania skandalizohej me 5 milione dollare, ministria shqiptare e turizmit me 0 te tille ne dispozicion duhet ta konsideroje sukses edhe faktin qe mbi ata turiste qe vijne ne menyre masive ne Shqiperi ben ende efekt propaganda spontane e kuriozitetit. "Duhet patur parasysh qe buxheti qe ne kemi ne dispozicion per promocion turistik eshte akoma inekzistent ndersa strukturat turistike te cilat normalisht duhet te krijojne keto fonde, jane ende te papergatitura per kete", thote ministri Dervishi.

Megjithate Shqiperia eshte prezantuar sivjet ne disa fushata promocionale per turizmin shqiptar. E tille ishte pjesemarrja ne Panairin me te rendesishem te turizmit qe zhvillohet ne Evrope, ITB Berlin. Ky panair, i cili i paraprin stines se veres u zhvillua ne muajin mars dhe vendi yne u paraqit me nje stende komplekse ku moren pjese edhe subjekte private te industrise turistike. Te tilla ishin Shoqata e Agjencive te Udhetimeve Turistike Shqiptare si dhe Shoqata Hoteliere Shqiptare, te cilat u prezantuan ne kete panair nen "ombrellen" e Ministrise se Rregullimit te Territorit dhe Turizmit ne stenden qe ajo kishte organizuar per promocionin turistik te Shqiperise. Me keto subjekte u pergatit dhe u shpernda nje katalog i vecante me kete rast. Rezultatet nuk munguan dhe fale kesaj pjesemarrjeje ne kete panair, sivjet Shqiperia menjehere u perfshi si destinacion turistik ne paketen e tour- operatorit te njohur gjerman "Schulz" i cili ka nisur te organizoje udhetime turistike ne zonen e liqeneve te Prespes. Ne ministrine e Turizmit thone se po perpiqen qe vendi te perfshihet sa me shume qe te jete e mundur ne programet e agjencive dhe tour- operatoreve europiane dhe vendeve te tjera sidomos atyre fqinje.

Persa i perket fushates publicitare, sivjet eshte ndermarre botimi i nje seti te ri me materiale turistike, botimi i nje guide mjaft luksoze, ndersa ne datat 12- 13 qershor do te organizohet nje Pavion Turistik ne Prishtine ne ambientet e Hotel "Grand".

Sidoqofte, mund te themi se ka pasur nje rritje te vemendjes se qeverise shqiptare drejt turizmit ne keto vitet e fundit. Kjo edhe per shkak te konstatimit te shtimit te valutes qe hyn cdo sezon turistik ne Shqiperi ne saj te pushuesve nga jashte vendi dhe qe ndonese nuk shkojne drejtperdrejt ne buxhetin e shtetit, sherbejne si nje oksigjen mjaft i nevojshem per frymemarrjen ende te veshtire te ekonomise shqiptare. Vetem vitin e kaluar sipas shifrave te ofruara nga ministria e Rregullimit te Territorit dhe Turizmit ne Shqiperi pushuan rreth 200.000 qytetare nga Kosova si dhe rreth 76.000 shqiptare nga Ish Republika Jugosllave e Maqedonise. Keto dy vende perbenin edhe tregun me te madh turistik qe frekuentoi Shqiperine vitin qe shkoi, ndonese flukse te rendesishme pushuesish ishin edhe ato te emigranteve shqiptare nga Greqia dhe Italia, te cilet zgjodhen atdheun per te kaluar pushimet. Sesa para kane hyre ne Shqiperi mund ta llogarise secili duke ditur se askush nga pushuesit nuk shpenzon me pak se 10 euro ne dite dhe nuk qendron me pak se 7 dite ne Shqiperi. Problemi qendron ne mungesen e nje organizimi te tille te mbledhjes se te ardhurave, i cili do te mundesonte qe shteti te merrte pjesen qe i takon nga keto te ardhura, pasi nese pronaret e hoteleve sigurojne qe akomodimi te jete sa me i rehatshem apo ushqimi sa me i shumellojshem, sherbimet qe ofron shteti kane te bejne me mundesimin qe keto biznese te lulezojne, qetesia, furnizimi me uje te pijshem, energji elektrike dhe infrastrukture rrugore qe natyrisht sivjet, qofte edhe ne menyre minimale, ka levizur drejt pozitives. Ekziston nderkohe qe nga muaji prill nje urdher i Kryeministrit per menaxhimin e sezonit turistik qe u ve detyra te vecanta ministrise se Turizmit ne menyre specifike por edhe gjithe strukturave te tjera te shtetit ne pergjithesi. Qendrimi i mediave eshte shume me i prirur drejt zbulimit te resurseve turistike te vendit dhe ekzistojne zona si Saranda apo ndonje rreth tjeter ku tashme cdo aspekt, perfshi ketu edhe menyren e te jetuarit, po profilizohet ne funksion te turizmit. Kjo tregon se dicka ka nisur te levize ne interesin e Shqiperise per zhvillimin e turizmit ndonese probleme vazhdon te kete.

Kosovari Ismet Braha mezi pret te kthehet ne Prizren, ku ashtu si kater vjet me pare "kerrat" jane ndezur te ngarkuar me placka, dyert e shtepive jane mbyllur, rruget jane thuajse te shkretuara ne prag te nje "go west"-i te ri drejt perendimit, ndersa neper "kafiqa" tema e dites eshte vetem nje: Si do te jete moti ne Durres?

[haxhi]

Fuad Nimani prezantoi sot sezonin turistik "Vera 2005 ne Ulqin



PRISHTINE (21 Prill)--- "Ulqini per veren 2005 do te ofroje per turistet kushte me te mira ne infrastrukture e sherbime si dhe cmime me te favorshme", u shpreh Fuad Nimani, kryetar i Kuvendit Komunal te Ulqinit, me rastin e promovimit te sezonit turistik "Vera 2005 ne Ulqin", ne konferencen e sotme me gazetare ne Prishtine. Fuad Nimani duke prezantuar Rivieren e Ulqinit per kete vit u shpreh se Ulqini per veren 2005 ne bashkepunim me Ministrine e Rendit te Malit Zi do te ofroje nje siguri te larte per turistet gjate udhetimit per gjate rruges nga Kulla deri ne Ulqin. Ulqini per kete sezon turistik do te ofroje edhe sherbime me te mira dhe cmime te favorshme te cilat do te jene te kapshme per te gjitha kategorite e qytetareve. "Per veren e Ulqinit 2005 do te kemi permiresime te dukshme ne pikepamje te akomodimit per mysafiret kosovare, qe do te thote se hapja e tunelit te Sazines afron dhe lehteson ardhjen ne Ulqin njekohesisht edhe hapja e shtepise se kultures ndihmon qe argetimi te jete me i mire po ashtu edhe permiresimi i furnizimit me uje si dhe siguria dhe sherbimet do te jene shume me te mira". Ai njeheresh u beri thirrje kosovareve per pushim ne Ulqin. Nderkaq, Mustaf Ibrahimi, nenkryetar i OEK-ut tha se Oda Ekonomike do te angazhohet per intensifikimin e bashkepunimit me komunen e Ulqinit ne vecanti ne sferen e turizmit.

[BOKE]

Desha të di çmimin…

Opinion e Shtunë, Gusht 11th, 2012

MIRELA KUMBARO

Rruga që zbret drejt Drimadhës është e asfaltuar, por e ngushtë e me kthesa, stolisur plot tabela që lajmërojnë për klube e hotele, por e varfër në sinjalizime që parandalojnë aksidentet. Këtë rol e luajnë vetë aksidentet. E pamundur t’i përshkojmë ato disa qindra metra pa u ndeshur me ndonjë makinë të përplasur në kthesë. Dhe, në Shqipërinë e vogël ku Drimadha është një ndër destinacionet më të rrahura, nuk ishte çudi që shoferi i makinës fatkeqe të ishte një nga të njohurit tanë. Kishte katër orë që ishte ngulur në shtyllën elektrike të njërës prej kthesave pasi makina e tij ishte përplasur nga një tjetër simotër e Himarës, drejtuesi i së cilës ishte vendas dhe, natyrisht, me të drejtën e të zotit të shtëpisë, i jepte makinës me shpejtësinë që i “donte qejfi”. “O vlla! Mo u mërzit, o vlla, – i thoshte i zoti i lokalit përballë, – këtu ngjeshen çdo ditë, o vlla!”. Epo mirë! Meqë qenka kështu, u ndjemë më të lehtësuar brenda përplasjeve tona kolektive dhe i aksidentuari i dha zemër vetes për të shtyrë kohën në pritje të karrotrecit nga Vlora. Drimadha e kishte përmirësuar dukshëm infrastrukturën e vet, një shëtitore e re po ndërtohej (si gjithmonë, brenda sezonit turistik!) e dekoruar me gurë e trotuare. Ndihej iniciativa private në mirëmbajtje, e cila, nëse funksionon, është për t’u përshëndetur e për t’u marrë shembull nga fqinji i vet, Dhërmiu, ku plehrat vazhdojnë të mbeten pronë e patundshme publike. Baret në plazh e restorantet krah tyre kanë pamje ndjellëse. Si ngjyrat e tyre të bardha e të kaltra, ashtu edhe format e tejdukshme me vello valëvitëse, janë në harmoni të plotë me natyrën, plazhin e diellin. Por para se të shijonim një nga koktejet e freskëta me fruta që të propozonin banakierët simpatikë, profesionistë e të buzëqeshur, na duhej të vendosnim se ku do të flinim. Kishim ndërkohë një sugjerim: kampingu Totoreto nën ullinjtë e Drimadhës. Gjithsesi, nevoja për të plotësuar dijen hoteliere të zonës si dhe për të hequr çdo dyshim ndaj çka na ishte propozuar, më shtyu në një mision zbulimi në hotelet përreth.

HOTEL “IONIAN”

Një verandë gjigante me pamje nga deti i ftonte turistët nën një mbulesë fantastike jaseminësh, dorëzonjash e soj-soj bimësh të tjera kacavjerrëse. I afrohem kuvlisë në cep të restorantit që shërbente si recepsion. Djaloshi që rrinte pas kompjuterit më vështroi me sy pyetës. – A mund t’ju pyes për dhomat? – iu përgjigja unë vështrimit të tij. – Sa veta jeni? – tha. – Desha të di çmimin, – ia ktheva unë. – Sa net do rrini?. – S’e kam vendosur, por dua të di sa kushton një dhomë familjare, – trasha disi zërin. Recepsionisti më përgjonte me bisht të syrit ndërsa i shmangej përgjigjes së drejtpërdrejtë dhe me minuta të tëra rrotullonte kursorin mbi ekranin e kompjuterit në kërkim të atij çmimi. Unë prisja. “Prit pak”, – më tha dikur, duke u ngritur për të shikuar diku, drejt dikujt. Dikushi më vëzhgonte nga larg, ndërsa fliste me recepsionistin. E ndjeva që më kishin hedhur në njërën anë të kandarit e po vinin gurët e parave nga ana tjetër, derisa të shihnin që çmimi që do të më jepnin të vinte fiks me aq sa atyre u hante mendja se unë mund të paguaja. Zuri të më zbaviste kjo lojë (për mua) sociologjike dhe po prisja me nge të mësoja sa vleja. “100 euro!” – erdhi përgjigjja bashkë me recepsionistin. Ja ku u ndjeva një viktimë krenare, se 100 euro në hotelet e zonës është një goxha çmim. I kërkova kandarxhiut të më tregonte një dhomë. Hezitoi gjatë cilën prej dhomave të shpaloste. Kishte zgjedhje. Me shumë mirësjellje më udhëhoqi përmes bimësisë së harlisur për qejf. Ngjitëm një palë shkallë prej betoni të murrmë, të cilat, të zotët e hotel-restorantit nuk e shihnin të nevojshme t’i vishnin të paktën me pllaka. Hymë në një korridor të errët. “Ah, qenka djegur llamba! Se deri sot punonte…”. Dera e dhomës prej duralumini (të shëmtuar) u hap: dhoma e shtruar me parket (këndshëm), dollap i vogël i bardhë, i pastër, dy shtretërit dukeshin të mirë në të parë, por pa komodina. Ndeza dritën e banjës: lavamani i pastër me dy sapunë të vegjël, WC–ja konturohej dukshëm nga një kordon myku i zi që të vriste sytë. – Po dush s’ka?! – pyeta. – Ja ku është, – më tregoi djali një kokë dushi që varej në mur si zgjatim i tubit prej inoksi. – As këtu s’ka kabinë apo të paktën një pllakë! – mendova me zë të lartë. Në çast ma përshkoi trurin sindroma klasike e hotelerisë shqiptare, që shfaqet me mungesën e kabinës a të perdes së dushit dhe madje edhe të pllakës së dushit, siç ishte ky rast. Nuk e pengova dot përfytyrimin e pllaquritjes së ujit nëpër dhomë dhe të pastrueses sezonale të hotelit, e cila, duke të mbajtur me hatër, të jep borxh kovën e shtupën, duke të trajtuar si zonjë shtëpie. Recepsionisti e pa se si m’u rrudhën buzët e më ftoi drejt ballkonit, si çelësi i suksesit të 100 eurove. Në fakt, ai ishte një korridor i jashtëm me parmak, i përbashkët për dy a tri dhoma. Heshtja ime me sa duket fliste më shumë dhe ai nxitoi të më joshte: – Kjo nuk ishte dhoma më e mirë. Ka ca të tjera që janë shumë, po shumë të mira, ama! – Që do të thotë? – u përpoqa unë, si zyshë, t’i bëja një test gjuhësor parafrazimi që ai, sipas meje, nuk e kaloi dot. – Po ja, sa i sheh janë shumë të mira! – E mora vesh. Tani do më thoni sa është një dhomë familjare? – Ngrita unë tonin duke i kujtuar se ende s’kisha marrë përgjigjen e pyetjes me të cilën kisha filluar këtë dialog eksperimental. – Kjo dhoma është 80 euro, – më erdhi përgjigjja pa lidhje. – Po më the 100 qëparë! – Ndjeva me kënaqësi që kandari po lëvizte e mua po më binte vlera. – Epo kjo është 80. – Po një dhomë familjare? – Ngula këmbë unë, a thua se më duhej në çast ajo dhomë. – 120, – foli ngazëllimi i grepit që bie në peshk dhe, hop, u ngrit aty për aty kandari. Gjithsesi, ne hëngrëm aty darkën, ku çmimet ishin njësoj si në restorantet e ish-Bllokut në Tiranë dhe frutat e detit po aq të ngrira sa në supermarketin e lagjes sime. Zhurma e valëve dhe era e jaseminëve plotësonin pjesën tjetër të iluzionit. Ndërsa kamerierët, me pamje studentësh të ardhur aty për të siguruar disa të ardhura për vete, ishin shumë të sjellshëm dhe e meritonin me gjithë zemër bakshishin.

HOTEL “AMBEL–PERIVOLO”

Me pamje shumë tërheqëse të tipit bungalow, bojatisur me të bardhë e të blertë, rrethuar me oborre të vogla të lulëzuara e të dekoruara me gurë të rrumbullakët. Një kartolinë para së cilës nuk mund të mos i mbaja këmbët. Fillova dialogun nga e para me kamerierin, i cili më drejtoi te banakieri e ky i fundit mori në telefon një farë Doni, i cili dukej që i bënte banakierit pyetje të ngjashme me vështrimin e atij tjetrit që më kishte hedhur në kandar një hotel më parë. Pas shkëmbimeve të njëjta të tipit sa net, sa vetë, sa dhoma?… po prisja përfundimin e ankandit, dhe: 80 euro! – T’i shoh pak dhomat? – Patjetër. Për hir të së vërtetës, dhoma ishte e këndshme, e re dhe çarçafët e pambuktë e borë të bardha të të tre shtretërve ta bënin me sy. Një ekran i madh televizori pajisur me marrësin e Digitalb-it shoqëronte mobilimin e plotësuar të dhomës me rafte, minibar, kondicioner e komodina. Banja ishte dritë e pastër. Dushi, natyrisht pa kabinë, por të paktën kishte një pllakë. Mirë ishte, s’kam ç’them, të paktën me aq sa pashë. Në restorantin e këtij hoteli hëngrëm drekën të nesërmen. Kamerierët ishin po aq të sjellshëm, por kuzhina linte shumë për të dëshiruar, pavarësisht emërtimeve të sofistikuara të menysë dhe çmimeve të kripura. Interesit tonë për të ëmbla kamerieri iu përgjigj: – Kemi një ëmbëlsirë tradicionale shqiptare: kremkaramelin! Duke buzëqeshur për padijen e tij, e porositëm nga një kremkaramel dhe në tryezë na erdhën pjatat me… hasude (!), që në fakt s’ishte e keqe. Ndjehet në ato plazhe që gatimi në restorante është edhe më sezonal sesa vetë njerëzit që punojnë në atë sektor. Kuzhina është një profesion që do ushtruar me kohë të plotë. Nuk e di nëse kjo dihet në ato zona turistike, par excellence.

HOTEL “SUMMER DREAM”

Është skaji fundor verior kur zbret në Drimadhë. Larg bareve të zhurmshme, me një hapësirë plazhi të virgjër, mbi ca shkëmbinj natyrorë gati dekorativë. Dy ngrehina të sapozbardhura mbi një bregore, që është dhe pjesa më e zhveshur nga gjelbërimi e atij gjiri. Dy ngrehina me dy kate, njëri në nivel gati nëntokë duke shfrytëzuar themelin, tjetri sapo ngrinte syrin mbi bregore. Pa çati. Një tarracë betoni që piqej në diell duhej të ishte në pritje të hedhjes së një kati tjetër, sapo t’ia mbathnin turistët që ende s’kishin mbërritur. Në krah të këtyre betoneve shtrihej një verandë me një bar të vogël, të hapur e disa tavolina, si një lloj ballkoni mbi det, ku rrinin ulur pak njerëz. Kërkojmë me sy dikë që të na priste. Një mesogrua me pamje të paqme na mirëse- erdhi me një theks gegërisht. I shprehëm interesin tonë për dhomat. Me një modesti për t’u respektuar na sqaroi se ajo është “veç e punësuar”, por se nuk përtonte të na rrëfente udhën. Na tregoi naivisht dhomën më të mirë, duke theksuar se hoteli ishte i ri, çka provohej edhe nga materialet e ndërtimit që ende s’ishin hequr plotësisht, nga pirgjet me dhe që e ndanin nga plazhi, e nga era e bojës së sapotharë. Ishte vërtet gjithçka e re, ndonëse mobiliet kineze të errëta, dekoracionet prej letre me lule aziatike e abazhurët me dragonj s’kishin asnjë lidhje me detin përkarshi. Po jua kursej përshkrimin e banjës, që të mos përsëris vetveten. Megjithatë, dhoma dukej e rehatshme, e freskët dhe e ajrosur, ku mund të rrinin rehat 4 shtretër. Pyetjes për çmimin e dhomës, zonja iu përgjigj: 50. – 50 euro? – shtova unë. – Jo, jo, – tha e mira, – 50 mijë lekë të vjetër. Të paktën aq e kam dëgjuar pronarin të thotë. – Aha, – thashë e kënaqur nga çmimi në lekë, – me gjithë mëngjes? – Me gjithë mëngjes shkon 60 mijë më duket, – dha përgjigjen e fundit punonjësja e shërbimit, duke na treguar me dorë se pronari ndodhej te veranda në krah. Në raportin cilësi-çmim na u duk interesant dhe menduam se ia vlente ta merrnim në konsideratë. Shkuam drejt verandës me dëshirën për të pirë edhe një kafe. Banakieri kamerier, që dukej se s’kishte punë, erdhi drejt nesh menjëherë. – Duam të pyesim pak për dhomat, – i thamë. – Ja, të vijë pronari, – tha ai duke bërë me kokë nga një tryezë ku vajti e njoftoi interesin tonë. Në fillim erdhi një djalë i ri me syze të bukura dhe na foli mirësjellshëm, por me një shqipe greqisht, ose më saktë, me një greqishte që do të donte shumë të ishte dhe shqip, po zor se ia dilte. Vetëdija gjuhësore profesionale më bëri t’i përsërisja me durim disa herë pyetjet e mia duke i shqiptuar ngadalë. Por, duke qenë se dialogu, në thelb, ishte po aq i komplikuar sa dhe në shembujt e mësipërm, pengesa gjuhësore po ia vështirësonte jetën kandarit, i cili u kthye drejt pronarit të vërtetë, që duhej të ishte babai ose xhaxhai i tij. Pronari i vërtetë, një burrë që i kishte kaluar të pesëdhjetat, ndonëse fytyra e rrudhur i tregonte më shumë, u çua si me përtesë nga tryeza e tij, a thua se e parandjeu që ne nuk ishim klientë në hall të madh për dhoma. Një cep të këmishës me katrorë jashtë e një cep brenda rripit të pantallonave, tundi kokën duke na vështruar shpërfillshëm. Unë përktheva me vete atë tundje koke: “Hë, ç’doni?” – Na ndjeni që ju ngritëm nga vendi, po deshëm ndonjë informacion për dhomat, sa është çmimi? – thamë si të zënë në faj. Ai na përfshiu me një vështrim që u ngjante sërish gurëve të kandarit e na hodhi në tryezën tonë një “60”. – 60 mijë lekë, – pohuam ne. – Jo, or jo! 60 euro! – Mëngjesi është i përfshirë? – Shpresuam më kot. – Jo. Me mëngjes shkon 65. – Po dhomat familjare sa shkojnë? – Aaa! S’kam ashtu! Nuk fus krevat portativ në dhoma unë, se i kam pllakat e reja e më gërvishten nga këmbët e krevateve… Në çast, thashë t’i shpjegoja hotelxhiut se ka dhe krevate më cilësore që s’ua bëjnë atë punë pllakave, por toni i tij nopran nuk më frymëzoi për të ndarë informacion mobilierie me të dhe, për të zbavitur më shumë veten time, iu drejtova me të njëjtin kod siç më foli dhe ai: – Po mirë, ore vlla. Po ne që kemi bërë dy fëmijë, si t’ia bëjmë hallit? – Aaa, s’di gjë unë. Merr dy dhoma, – na u përplas përgjigjja e pronarit të bezdisur nga pyetjet tona. Hak kishte! Kush është ai i marrë që ka thënë se klienti ka gjithmonë të drejtë?! Gjepura! M’u duk sikur po e shihja botën kokëposhtë. E falënderuam pronarin duke i kërkuar thellësisht ndjesë për shqetësimin e duke i uruar një ditë të qetë dhe morëm të largoheshim. Ai u nis drejt tryezës së vet, por, i mbajti këmbët. E kishte menduar veten me sa duket më tërheqës se aq dhe nuk e priste, madje as e kuptoi si ne u tërhoqëm. U kthye sërish si njeriu që, bën si bën, i jep edhe një mundësi atij tjetrit (domethënë neve) për të përfituar nga e mira që ka përpara: – Ore, më erdhi njëri këtu dje e mori dhomë tek unë. Iku, ore, iku nga ai tjetri (e bëri me dorë diku nga plazhi), se e mbante 100 euro dhomën ai atje. Ç’a thua ti?! Në fakt, ne s’thamë gjë, i bëmë një shenjë mirëkuptimi me dorë duke i dhënë formalisht të drejtë, dhe i lamë shëndenë. U pamë sy më sy mes nesh dhe i lexuam njëri-tjetrit të njëjtin mendim: këta janë për oficerë, jo për kamerierë!

TOTORETO – ËMBËLSIRA PËR NË FUND

Në krye të këtij rrëfimi përmenda kampingun Totoreto. Vetëm 450 metra nga deti. Nën hijen e ullinjve, në dy shkallë të tarracuara, është ngritur një kamping me rreth 10-15 çadra të bukura, të reja, të hapura mbi platforma druri, me dritare të madhe prej rrjete të hollë që fut brenda bujarisht dritën dhe ajrin, por lë jashtë insektet. Dy shtretër për çdo çadër, të rehatshëm e me dyshekë cilësorë, me çarçafë pambuku të pastër e me ngjyra në harmoni me blertësinë e ullinjve. Tarracat janë të ujdisura shumë mirë. Rrugicat me pllaka guri krijojnë ndarje mes çadrave, hamakëve ekzotikë që varen në trungjet e ullinjve dhe restorantit të vogël nën pjergullat plot me vile rrushi, poshtë të cilave varej një ekran i madh televizori ku shfaqeshin të gjitha kanalet e mundshme, po ku shërbehej kallamarë e peshk në skarë me një salcë të mrekullueshme me erëza, sallatë e stinës, byrek shtëpie që të lëpije gishtërinjtë, qofte si të gjyshes e verë të kuqe. Banjat dhe dushet ndodheshin në një ambient të përbashkët: të mirëmbajtura dhe me ujë të ngrohtë me bollëk. Tim biri i shkëlqyen sytë nga ideja se mund të kalonte një natë në çadër, në ajër të pastër, nën këngën e gjinkallave dhe me “natën e mirë” të yjeve që pikëzonin qiellin. Harmonia me natyrën dhe respekti ndaj mjedisit ishin aq të forta e joshëse, sa, përveç tërheqjes ndaj “aventurës”, dëshira për të kontribuar sado pak në atë investim ishte shumë e fortë. Aty gjetëm një familje sllovene me fëmijë adoleshentë që kishin vendosur të zbulonin bregdetin tonë dhe ishin ndalur në atë kamping për pak net, disa të rinj kosovarë simpatikë, ca francezë që merreshin me parashutizëm e një grup të rinjsh bullgarë që zbrisnin nga Kroacia e shkonin drejt Korfuzit. Roza, Ani dhe Taqo janë dy motra e një vëlla që jetojnë në Tiranë dhe që nën ullinjtë e trashëguar të familjes kanë vendosur të ngrenë këtë strukturë të lehtë turistike. Taqo na priti në hyrje të kampingut me shumë butësi e sportivitet. “10 mijë lekë të vjetër për person është nata”, – tha Taqo pa kurrfarë kandari. Të nesërmen në mëngjes na priste një tryezë nën hije, me fruta, me kafe të fortë e vezë të skuqura, me bukë të freskët integrale e kos dhe reçel mandarinash e limoni nga agrumet e kampingut. Si gjatë darkës, edhe në mëngjes, ata shërbenin vetë, si në një familje ku çdo pjatë shoqërohet me shumë dashuri e thjeshtësi e nuk përtonin t’u përgjigjeshin modestisht pyetjeve tona. Kam admirim për atë nismë të lavdërueshme, por aspak të lehtë dhe sidomos të guximshme në një zonë turistike ku tensioni i energjisë elektrike mezi arrinte 150 volt, duke nxjerrë jashtë loje frigoriferët. Do t’i doja shumë më të shpeshta nëpër Shqipëri të tilla struktura, të përsosura për të rinjtë, por edhe për familjet që e dashurojnë natyrën dhe që herë pas here i tundon aventura prej boy-scouts. U larguam prej andej me shijen e mirë e të dashur që na la ai oaz ekologjik që mbijetonte mes amatorizmit hotelier të Dhërmiut. Deti dhe plazhi janë të jashtëzakonshëm në Drimadhë, por ndryshe nga një vit më parë, pashë me keqardhje në ujë ca shenja që më therën në zemër e që shpresojnë të jenë vetëm gjurmë të rastësishme të ndonjë anijeje të pakujdesshme. Uroj me gjithë shpirt që vitin tjetër të mos kem asnjë mundësi të bëj ndonjë shkrim me titullin ogurzi “E pat edhe Dhërmiu!” Kur nëpërmjet reportazheve që guxoj të shkruaj, tregoj në publik përvojat e mia në brigjet e Jugut, qëllimi kryesor është të ndaj kënaqësitë që ofrojnë këto vise, por edhe shqetësimet për bëmat tona njerëzore. Aromat e bimëve më yshtën të kaloja natën diku në bregun e Drimadhës, dhe shumë mirë bëra. Më tej udhëtimi vazhdon në një bregdet e peizazh natyror që ta mbajnë shpirtin pezull nga bukuria. E sado të të cingërisin nervat plehrat e derdhurave rrëpirave e fara e betonit që po mbin në zonat e urbanizuara, thirrja për t’u kthyer vazhdimisht në ato brigje është një tundim i pakrahasueshëm. Bujaria e natyrës ka qenë kaq e madhe kur ndërtoi Shqipërinë, saqë shpresoj që brezi ynë të mos ketë mjaftueshëm kohë për ta zhbërë, në pritje të një brezi më të mirë kur shqiptarët të jenë ngopur e të kujtohen për mirënjohjen që duhet t’i kthejnë natyrës.

Panorama