Roli i OKB para dhe pas luftes ne Irak

[Enri]

Që nga viti 1945 kur u formuan Kombet e Bashkuara, Bashkimi Sovjetik dhe më vonë Rusia, e kanë përdorur veton 120 herë, Shtetet e Bashkuara 76 herë, Britania 32 herë, Franca 18 herë, kurse Kina, vetëm pesë herë.

Fjala "veto", në fakt, as që përmendet në kartën e Kombeve të Bashkuara.

Por që një rezolutë të miratohet, duhen nëntë vota pro saj nga 15 anëtarët e këshillit. 5 prej tyre janë të përhershëm dhe dhjetë jo. Këto nëntë vota pro rezolutës, duhet të përfshijnë "votat e anëtarëve të përhershëm," shkruan karta.

Fuqia për të vënë veton e anëtarëve të përhershëm, është kritikuar vazhdimisht.

Përdorimi i shpeshtë i vetos nga Bashkimi Sovjetik dhe Shtetet e Bashkuara kanë kontribuar shumë që sistemi i vetos të diskretitohet.

Gjatë Luftës së Ftohtë, Bashkimi Sovjetik e përdori veton e tij për rezolutat e OKB-së, pothuajse rëndom.

Kohët e fundit, Shtetet e Bashkuara e kanë përdorur veton shpesh për të mbrojtur qeverinë izraelite nga kritikat apo nga përpjekjet për të patur nën kontroll veprimtarinë e ushtrisë së tij.

Veto dhe kritikët e saj
Kritikët e sistemit të vetos thonë se edhe mes atyre rezolutave që arrijnë të miratohen, jo të gjitha vihen në jetë.

kritika ngjallen dhe nga fakti se pesë anëtarët e përhershëm, që janë në fakt fituesit e Luftës së Dytë Botërore, nuk pasqyrojnë realitetin gjeopolitik të ditës. Veçanërisht, Britania e Madhe dhe Franca, nuk janë më ndër fuqitë kryesore ekonomike dhe ushtarake në botë.

Nëse sistemi i vetos do të hiqej, në Këshillin e Sigurimit do të fitonte mendimi i shumicës dhe ndoshta do të arrinin që të miratoheshin më shumë rezoluta, më shumë situata në botë do të arrinin të identifikoheshin si kërcënim për sigurinë në botë dhe ndoshta do të kritikoheshin më shumë vende apo do të vendoseshin më shumë sanksione.

Por kjo do të thoshte se në një këshill të ri dhe të reformuar të Sigurimit, do të kishte një ndarje më të drejtë pushteti dhe Këshilli do të kishte fonde që të arrinte t'i zbatonte vendimet e veta. Në këshillin aktual, pesë anëtarët e përhershëm kontribuojnë me puthuaj gjysmën e buxhetit të OKB-së.

Megjithatë, asnjë nga anëtarët e përhershëm të Këshillit të Sigurimit nuk ka dhënë ndonjë shenjë se do të heqë dorë nga vetoja. Dhe që ndryshimet e kartës së re të OKB-së të miratohen, duhet që vetë ata, të pestë, të votojnë pro.

Rusia
Përdorimi i vetos sovjetike në vitet e para të OKB-së ishte gjë kaq e zakontë, sa Andrei Gromiko, ministri i jashtëm sovjetik në vitet 1957-deri në 1985, njihej ndryshe dhe si "zoti Jo".

Bashkimi Sovjetik e përdori veton 79 herë gjatë 10 vjetëve të para të jetës së OKB-së. Gjatë të njëjtës periudhë kohore, Kina e përdori veton vetëm një herë, Franca dy, kurse të tjerët asnjë herë.

Gjithsesi, me kalimin e kohës, Bashkimi Sovjetik e përdori veton gjithmonë e më rrallë. Që nga rënia e Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, Rusia e ka përdorur votën vetëm dy herë, njëherë për një rezolutë që kritikonte forcat e serbëve të Bosnjës se kishin penguar UNHCR-në për të hyrë në Bihaç, në Bosnjë, dhe herën e dytë, për të bllokuar një rezolutë për financimin e operacioneve të OKB-së në Qipro.

Shtetet e Bashkuara
SHBA-ja ka vënë veton shtatë herë nga nëntë herët e fundit që kjo ka ndodhur në Këshillin e Sigurimit. Dhe në gjashtë raste, Amerika e ka vënë veton për projektrezoluta që në ndonjë lloj mënyre, kanë kritikuar qeverinë izraelite.

Në total, SHBA ka bllokuar 35 projektrezoluta të OKB-së rreth Izraelit.

Uashingtoni e ka përdorur veton për herë të parë në vitin 1970, kur bashkë më Britaninë e Madhe, bllokoi një projektrezolutë rreth Rodezisë Jugore, vendit që do të bëhej më vonë Zimbabve.

Mbretëria e Bashkuar
Britania e Madhe e ka vënë veton 32 herë. Këtë e ka bërë 23 herë për të njëjtat projektrezoluta që ka bllokuar dhe Amerika.

Për herë të fundit, veto britanike u vu në vitin 1989, kur Amerika, Franca dhe Britania kundërshtuan një rezolutë që dënonte ndërhyrjen ushtarake amerikane në Panama.

Britania është i vetmi anëtar i Këshillit të Sigurimit, që ka bllokur shtatë herë rresht vetëm me votën e saj kundër, të njëjtë projektrezolutë të OKB-së.

Franca
Franca, bashkë me Amerikën dhe Britaninë, ka bllokuar 13 projektrezoluta

Vetëm dy projekterzoluta janë bllokuar vetëm nga vetoja franceze, në vitet 1947 dhe 1976

Kina
Gjatë viteve 1946 dhe 1971, karrigia e Kinës në Këshillin e Sigurimit ishte zënë nga Republika e Kinës apo Tajvani e cila e përdori veton vetëm një herë për të bllokuar aplikimin e Mongolisë për anëtarësi në Kombet e Bashkuara.

Kina ka vënë veton për dy rezoluta brenda vitit 1972: e para për të bllokuar anëtarësinë e Bangladeshit dhe herën e dytë, kur tok me Rusinë, bllokoi një projektrezolutë për situatën në Lindjen e Mesme.

Po ashtu në vitin 1999 Kina ka vënë veton për të bllokuar zgjatjen e mandatit të forcës së OKB-së në maqedoni dhe një herë tjetër bllokoi dërgimin e 155 vëzhguesve të OKB-së në Guatemala.

[Albo]

Presidenti Bush sot leshoi nje sinjal qe nese rezoluta e fundit mbi Irakun qe eshte ne diskutim e siper, do te marri shumicen e votave te keshillit, por do te hidhet poshte nga vetoja e ndonje shteti me fuqine e vetos, kjo do te demtoje ndjeshem maredheniet diplomatike midis ketyre vendeve dhe USA.

[Enri]

Një gazetë franceze debaton rreth rolit të Kombeve të Bashkuara në rindërtimin e Irakut ndërsa një editorial në një të përditshme hungareze akuzon evropianët përendimorë se po harrojnë të kaluarën e diktatorit.

Roli i OKB-së në Irak

E përditshmja franceze LIBERATION u bën thirrje kampit kundër luftës , të udhëhequr nga Franca dhe Rusia të pranojnë faktin se pushtimi i Irakut po ndodhë dhe të kalojnë një rezolutë në OKB sa më shpejtë të jetë e mundur për të filluar opercaionin më të madh humanitar në historinë bashkohore.

Gazeta thotë se Rusia duket e gatshme që të refuzojë një hap të tillë ndëra presidenti Shirak ka thln se Franca do rë kundërshtojë çdo rezolutë që legjitimon luftën.

LIBERATION vazhdon se do të ishte gabim nga Franca dhe të tjerët që të bllokonin përfshirjen e OKB-së në Irak , por gjithashtu thotë se do të ishte gabim i madh edhe nga Amerika që të përpiqet për të lënë jashtë Kombet e Bahskuara në Irakun e post-Sadamit.

Konflikt kulturash

E përditshmja hungareze, MAGAR HIRLAP e sheh si konflikt mentalitetesh mes andej Atlantikut dhe Evropës Lindore dhe Përendimore rreth krizës në Irak.

Siç e shohin evropianët, sipas gazetës, dashuria e tyre për paqën sfidon sjelljen agresive amerikane.

Por amerikanët e shohin ndjenjën e tyre për realitetin përballë pafuqisë Evropiane.

Prandaj nuk është rastësi , thotë gazeta, që vendet e Evropës LIndore dhe Qëndrore janë më të gatshme që të përqafojnë pozicionin amerikan.

Fokusi mbi Shirakun

Në të njejtën ditë kur një sondazh e vendos presidentin Shirak në vend të parë si presidenti më popullor i Francës, duke mundur edhe Sharll De Golin, e përditshmja franceze LE MONDE thotë se zoti Shirak i ka shkelur premtimet bërë francezëve gjatë fushjatës së tij zgjedhore.

Gazeta thotë se politika e zvogëlimit të taksave dhe shpenzimeve sociale ka qenë shtylla e manifestos së zotit Shirak, por, ajo shton, se ndonëse zoti Shirak nuk e ka thënë drejtëpërdrejtë se nuk do ta bëjë këtë ai ka thënë se taksat do të zvogëlohen vetm në kufijtë e mundësive.

Por gazeta gjermane SUEDDEUTSCHE ZEITUNG është e impresionuar me qëndrimet e fundit të presidentit francez.

Ndërsa shtatë vitit e tij të para si president kanë qenë nën hijen e skandaleve dhe bashkëjetesës jo të lumtur me socialistët , që nga Maji i fundit "Shiraku ka përgatitur vednin e tijnë librat e historisë."

Gazeta thekson se shumica dërmuese e frnacezëve mbështet pozicionin e tij rreth Irakut, duke vërejtur se "madje për herë të parë edhe të rinjtë me origjinë arabe nga afrika veriore ppër herë të parë pajtohen me qëndrimet e zotit Shirak ".

[cunimartum]

interesant ajo e vetos enri

[Liridona]

Bliks akuzon SHBA-në




Bliks do t'i kërkojë Këshillit të Sigurimit që inspektorët të kthehen në Irak


Kryeinspektori i armëve i Kombeve të Bashkuara, Hans Bliks ka akuzuar Shtetet e Bashkuara se u përpoqën të pengonin punën e ekipit të tij në Irak para fillimit të luftës atje.

Z. Bliks i tha BBC-së se zyrtarët amerikanë përhapën fjalë se inspektorët po fshihnin me dashje informacionet për shkallën e aftësisë ushtarake të Irakut.

Ai tha se aiq e shqetësuar nga ai që e quajti dezinformim flagrant për programet ilegale irakjane të armëve, i përhapur nga shërbimet amerikane të zbulimit.

Z. Bliks të martën do të dalë para Këshillit të Sigurimit për ta bindur atë që të lejojë ekipin e tij të inspektorëve të rikthehet në Irak.

Shtetet e Bashkuara të Amerikës e kundërshtojnë këtë ide, por anëtarë të tjerë të Këshillit të Sigurimit e mbështesin idenë e rikthimit të inpektorëve të armëve.

[alvi]

OKBja po e humb kredibilitetin cdo dite e me teper.
Sapo rizgjodhen Kuben e Kastros, dy jave pas pushkatimit te disidenteve ne komisionin e te drejtave te njeriut.
Te kish qene Hitleri e Stalini me Enverin gjalle, dhe Shqiperia, BS e Gjermania do ishin ne komisionin e te drejtave te njeriut.
Ne Kuba te drejtat e tua jane te kufizuara me zgjedhjen e cilit temth do te te qellojne kur te pushkatojne.
Dava OKBje!
Anetar tjeter i komisionit per te drejtat e njeriut?
Libia e Kadafit, qe sapo pranoi pergjegjesine per hedhjen ne ere te PANAM ne Lockerby ku vdiqen nja 200 veta.

[Enri]

Projektrezoluta e re mbi Irakun mund të miratohet këtë javë

Rusia thotë se Këshilli i Sigurimit i Kombeve të Bashkuara mund të miratojë këtë javë një projektrezolutë për heqjen e sanksioneve të vendosura ndaj Irakut. Ministri i Jashtëm rus, Igor Ivanov, tha dje në Kiev se ai nuk përjashtoi mundësinë e arritjes së marrëveshjes, por theksoi se çdo rezolutë e re, duhet të përfshijë një dispozitë për disklokimin e paqeruajtësve të Kombeve të Bashkuara. Të hënën, Shtetet e Bashkuara, Britania dhe Spanja paraqitën në Këshillin e Sigurimit të OKB-së një version të ri të projektrezolutës për heqjen e sanksioneve të vendosura ndaj Irakut. Versioni i ri jep shpjegime të mëtejshme për rolin e Kombeve të Bashkuara në Irakun e pasluftës, një çështje kjo me rëndësi për shumë vende anëtare të këshillit, përfshirë Francën, Rusinë dhe Gjermaninë. Administrata e presidentit Bush thotë se kërkon që vota mbi projektrezolutën e re të mbahet brenda kësaj jave. Rezoluta e re do të zgjerojë kuadrin kohor të programit të OKB-së “Naftë për ushqim” që siguron furnizimet thelbësore për popullin irakian. Megjithatë, ajo nuk parashikon që inspektorët e OKB-së të kthehen për të kërkuar për armët e shkatërrimit në masë. Shtetet e Bashkuara thonë se inspektorët e OKB-së për armët bërthamore nuk kanë as burimet, as aftësinë për të rifilluar kërkimet për armë bërthamore në Irak. Zëdhënësi i Departamentit të Shtetit, Richard Boucher, tha se pasiguria ushtarake në Irak donte të thoshte se forcat e koalicionit ishin alternativa më e mirë për të kryer këtë punë. Këto komente pasojnë shqetësimet nga Agjencia Ndërkombëtare për Energjinë Atomike që është shumë e shqetësuar lidhur me sigurinë e materialeve riadioaktive në Irak. Zëdhënësja e agjencisë, Melissa Fleming, i tha BBC-së se agjencia kishte marrë informata për vjedhjen e materialeve bërthamore nga objektet irakiane, dhe ato mund të përdoren në një bombë radioaktive.

[Laerta]

Shume te dashur forumist!
Mese u pa qarte fare nga veprimet e fundit ne irak qe roli i UN eshte roli i nje organizate pa asnje privilegj, dhe pasqe autonomi nga Us.
E gjithe politika luhet fare mire nga indivite te vecante te UN sipas interesave te tyre.Shtetet pa fuqi ekonomike, qe do te thote pa fuqi politike nuk mund te bejne gje.
veto po u hoq do te thote manipulim te votave nqs behet me majorance, dh ete gjithe ne e dime sa lehte eshte qe te behet manipulimi i votave apo jo. Qe keshtu eshte nje rreth vicioz qe nuk ka dalje: Un nuk ka asnje funksion persa i perket mirembatjes se politikes nderkombetare.

[StarFire]

OKB-ja eshte si mbreteresha e Anglise, ka titullin por nuk ka fuqine. Sado qe te ndryshojne menyren e votimit, "veto" apo jo, te njejta vendime do behen. U.S.A. dhe anetaret e tjere permanent do te mbizotesojne gati c'do gje qe ndodh ne bote, deri sa ata kane kete fuqi te madhe ekonomike, politike, dhe ushtarake. Shume shtete do votojne sic i tregon Amerika, Anglia, ose anetaret e tjere permanent te OKB-se sepse vendet qe jane ne dore te ketyre superfuqive nuk mund ti ti kundershtojnekur ata kane nevoje per ndihmen e tyre ekonomike dhe shume here ndihmen ushtarake.
OKB-ja nuk pati ndonje rol te rendesishem ne gjendjen e IraK-ut pervec atij te protestimit, dhe nuk e besoj se do kete shume rol mbas luftes.

[Albo]

Arsyeja perse dielli i OKB ka perenduar eshte nje dhe i thjeshte: pushteti qe u dhuroi veton ish-vendeve fitimtare te luftes se dyte boterore ka perenduar. Nuk kemi me nje Bashkim Sovjetik, nje lufte ideologjike, nje kercenim ushtarak, pasi balanca e pushtetit ka levizur ne menyre te pakthyeshme ne anen e superfuqise se vetme te botes, SHBA.

Te kerkosh ti japesh pushtet OKB, apo te presesh qe ajo te fitoje autoritetin e humbur ne familjen nderkombetare, eshte njesoj si te presesh nga nje plak qe ti riperterihen forcat. E verteta eshte qe edhe ne pikun e autoritetit te saj gjate perplasjes ideologjike te luftes se ftohte, autoriteti i OKB asnjehere nuk eshte njohur e pranuar ne menyre te sinqerte nga superfuqite, perkundrazi, ky autoritet eshte neperkembur per te kenaqur etjen per pushtet te paleve.

Vete OKB eshte ngritur mbi parimin e VETO qe e gezojne shtetet e medha dhe kjo nuk le vend per ekuivoke.

[Enri]

Në dhjetor 2002, çdo gjë dukej e thjeshtë në Shtetet e Bashkuara të Amerikës : boys –at (djemtë) do të shkonin të luftonin në Irak me miratimin e OKB-së në xhep. Në shkurt 2003, çdo gjë dukej po aq e thjeshtë në Shtetet e Bashkuara : boys-at (djemtë) do të shkonin përsëri të luftonin në Irak, por këtë radhë pa miratimin e OKB-së. Sot skenari është ndërlikuar së tepërmi dhe rolet janë përmbysur. Shtetet e Bashkuara janë kërkuesit. Ata kanë nevojë për OKB-në për të shpërndarë barrën e rëndë politike, ushtarake dhe financiare që përbën pushtimi i Irakut. Sa më shumë afrohen zgjedhjet presidenciale të nëntorit 2004, aq më shumë Iraku do të bëhet në Shtetet e Bashkuara një temë e politikës së brendshme. Partia demokrate, e verbër dhe shurdh-memece tre muaj më parë, po e gjen gjuhën. Në shënjestër të saj është kandidatura e dytë e Xhorxh W. Bush-it. Mbajtja dhe trajtimi i 148 000 ushtarëve amerikanë në Irak kushton tepër shtrenjtë. T’i bësh ballë shqetësimit të familjeve, është po aq delikate, duke ditur që ka çdo ditë një deri në dy vdekje për të njoftuar. Zemërimi i GI-save rritet njëkohësisht me shqetësimin e tyre. Ata ishin nisur për lavdi në një luftë rrufe dhe jo për t’u vrarë duke ruajtur një kazermë në Bagdad. Por OKB-ja, e djegur tashmë njëherë, ka nevojë të dijë më shumë para se të angazhohet. India, nga e cila Shtëpia e Bardhë po priste dërgimin e menjëhershëm të 17 000 njerëzve, po tërhiqet zvarrë duke hezituar. Nju Delhi e ka varur qëndrimin e tij nga një rezolutë e re e OKB-së. Franca, Gjermania dhe Rusia po veprojnë në të njëjtën mënyrë.
Cilado qoftë forma e zgjedhur, OKB nuk mundet, megjithatë, ta shtyjë pafundësisht vendimin e saj: stabiliteti në Lindjen e Mesme është një prioritet që u imponohet të gjithëve. Madje është shumë urgjent. Edhe pse janë të kënaqur që u çliruan nga Sadam Huseini, shumica e irakianëve refuzojnë ta lidhin fatin e tyre me atë të një force perëndimore pushtimi. Dhe një pakicë po kënaqet me një rezistencë të armatosur. Do të ishte e dëmshme të gëzoheshe për këtë me pretekstin se është një mësim i mirë që iu dha amerikanëve. Këshilli i Sigurimit të OKB-së nuk është për të zgjidhur mosmarrëveshjet ndërmjet anëtarëve të përhershëm. Shtetet e Bashkuara dhe Britania e Madhe nuk na bindën duke folur për armë të shkatërrimit në masë. Ky manipulim nuk duhet harruar, por ai nuk duhet përdorur as për të hequr përgjegjësitë e sotme. Guerilja është një armë shkatërrimi e ngadaltë, që në një afat të mesëm, është më e rrezikshme se arsenali bërthamor i paraqitur si shkak nga Shtëpia e Bardhë. Stabilizimi i Irakut është një prioritet. Përpjekjet e bashkëpunimit Bush-Bler po kërkojnë që të mos lihen terroristët ose fanatikët islamistë të zënë vendin e lënë bosh nga rënia e Sadamit.