Close
Duke shfaqur rezultatin -19 deri 0 prej 7
  1. #1

    Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    KUSH JANE ORTHODHOKSET.


    Orthodhokset shquhen nga kishat e tjera dhe nendarjet e ndryshme kristjane per disa karakteristika.

    Per shembull:


    * orthodhokset u japin nje rendesi te veēante Tradites, duke e respektuar bashke me Biblen, dekretet e shtate Koncileve Ekumenike, dhe mesimeve te Eterve te Shenjte.

    * orthodhokset mbajne tekstin origjinal te Bibles ( ne greqisht ose ne perkthime besnike te saj ) ashtu sikur u perdorte ne kohen e Krishtit, Apostujve dhe Martireve.
    Ne tekstin origjinal ne greqisht ( ose ne perkthimet besnike ) ruhen edhe kater Ungjijte, Letrat e Apostujve dhe Libri i Apokalipsit.

    * orthodhokset konservojne te pandryshuar ( pa shtesa ) Besoren, keshtu sikur eshte formuluar nga Eterit e shenjte ku me 325 ishin therritur ne Nikea nga perandori Kostantin
    per Koncilin e pare Ekumenik dhe nga Eterit e shenjte, dhe me 381 te konvokuar nga perandori Theodozio per Koncilin e dyte Ekumenik.

    * orthodhokset u japin nje rendesi te madhe shtate Koncileve ekumenike (nga viti 325 deri me 787 ), ku edhe jane vendosur definitivisht edhe dogmat ekzakte,
    ndryshe “ gjerat “ qe jane esencjale per besimin e krishtere.

    * orthodhokset administrojne Pegezimin me imersion ( me zhytje ) duke mos e ndare nga Mirosja dhe Kungimi ( fill nga dita e pagezimit femijet kryejne Kungimin ).

    * orthodhokset per celebrimin e Eukaristise ( Kungata e Shenjte ), perdorin veren dhe buke te vertete ( me maja ).

    * orthodhokset e konsiderojne Martesen si nje dhe te pandare, por qe njohin bekimin e marteses se dyte te atyre qe kane mbetur te vé dhe te divorcuar.

    * orthodhokset kane nje nderim te madh per jeten murgerore: nuk kane “Urdhera religjoze” te ndryshme, por gjithmone manastire jashte qyteteve gati gjithmone,
    ku murgerit ( burra o gra ) i dedikohen lutjeve ne menyre ekskluzive dhe punes. Murgeria zakonisht jane “laike” dhe pa “urdhera te shenjta”, pasi vishen si prifterinj
    vetem kur arrijne nje stad te zhvilluar te perkushtimit, ku nderkohe kane formuar familje ( te martuar rregullisht ). Vetem ndonnje murg , pas sherbimit ne manatir,
    vishet si prift por qe shume pak destinohen ( zgjidhen ) si peshkope.


    * orthodhokset konsiderojne mekatin si shkaktarin kryesor te se keqes tek njeriu, eshte pikerisht kauza kryesore e ē’do te keqeje, semundjeje,
    per kete ne disa raste kryhet edhe Vajimi i Shenjte ose Efiqelia, per faljen e mekateve dhe keshtu te sherohet shpirti dhe trupi.




    * orthodhokset konsiderojne Rrefimin e mekateve atit shpirteror si nje dialog tra te semurit dhe mjekut qe e kuron, per te vendosur terapine e duhur,
    jo si nje “gjykate” ku te vendoset shpagimi, detyrimi ose denimi.

    * Orthodhokset besojne urdheresave biblike, nuk mbajne statuja por ikona ( imazhe ): duke respektuar keshtu Kryqin dhe imazhet e shenjta te Krishtit, te tereshenjtes Mari, te shenjteve.
    Mbi te gjitha mbajne ne respekt te madh “reliket” ose pjese nga trupi dhe orendi personale te njerezve te shenjte.

    * orthodhokset kane nje nderim te veēante per te tereshenjten Nenen e Zotit dhe gjithmone virgjeren Mari.
    Nderojne gjithashtu edhe engjejt dhe te shenjtet, Apostujt, Martiret, Patriarket, si ne kohet antike ashtu edhe ( Gjergji, Dhimitri, Nikolla, Agathia, Katerina …. ) deri ne ditet tona.


    * orthodhokset, bashke me shenjtet perkujtojne edhe te vdekurit, luten qe Zoti ti pranoje ne mbreterine e tij, te prehen ne paqe. Per kujtimin e tyre shpesh ndizen qirinj prej dylli ose me vaj,
    o digjen inēens ( mirra ) o ndahen embelsira dhe ushqime tipike te tradites se perkujtimores.






    * Kishat orthodhokse, sikunder te gjitha kishat antike, jane ndertuar ne menyre qe te lutemi te drejtuar nga Lindja, nga ku edhe lind dielli, nga vjen drita.
    Ku ajo ndahet ne tre pjese: navata, ku qendrojne besimtaret ( zakonisht burrat nga e djathta dhe grate nga e majta ), kori, ( rezarvuar prifterinjve, o koristeve ),
    dhe Vendi i Shenjte, nga ku edhe vendoset Mensa e Shenjte e Darkes Mistike. Nje ndarje qe quhet edhe ikonostasi ( pasi ka shume ikona ),
    duke “mbrojtur “ veshtrimin e besimtareve nga Misteret e tmerrshme qe ngjajne ( verifikohen ) ne Darken Misitike, ku edhe sakrifikohet Qengji i Perendise,
    ku Shpirti i Shenjte kthehen buken dhe veren ne Trupin dhe Gjakun e Krishtit.

    * orthodhokset konsiderojne Kishen si trupin ku Krishti eshte kryetar: peshkopet, prifterinjte dhe besimtaret jane gjymtyret dhe pjeset e tjera te trupit te vetem.

    * orthodhokset besojne qe ne ēdo “Kishe lokale” gjendet Nje Kishe, Katolike dhe Apostolike: per kete asnje Kishe nuk eshte “superiore” ndaj nje tjetre
    dhe ku te gjithe peshkopet jane te barabarte midis tyre me te njejten grade nderimi.
    Nje peshkop ka detyre te administroje Kishen e tij, vigjeloje per padevijueshmerine e besimit, pa nderhyrjen e peshkopeve te tere. Per ēeshtje te rendesishme,
    qe i perkasin gjithe Kishes, vendosin se bashku bashkesia e gjithe peshkopeve, midis tyre por gjithnje i barabarte me grade nderi eshte ai i Kostantinopojes, Romes se Re,
    per kete quhet edhe Patriku Ekumenik ( = ati universal ).

    * orthodhokset, i qendrojne besnike me xhelozi traditave te tyre, kane dhimbje per ndarjen midis te krishtereve, dhe luten qe te mblidhen ne te njejten grigje ( vathe ) nen te njejtin bari te vetem, Krishtin.


    Pershendetje
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  2. Anetarėt mė poshtė kanė falenderuar arbereshi_niko pėr postimin:

    ilia spiro (04-12-2016)

  3. #2

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    A janė hequr nė tė vėrtetė anatemat e ndėrsjella tė orthodhoksėve dhe katolikėve?


    nga Nikolaos Mannis
    Unioni i Gazetarėve Orthodhoksė, 26 janar 2024


    Emri:  CB88AA88-6775-43D7-B7CE-EC176AF47FE1.jpeg

Shikime: 25

Madhėsia:  20.9 KB




    Papa Pali VI dhe Patriarku Athenagora I i Konstandinopojės.
    Foto: Faqja e internetit e Kishės Katolike Greke tė Ukrainės


    Duke pasur parasysh bisedimet aktuale midis krerėve tė Kishės Katolike Romane dhe Fanarit pėr bashkimin e afėrt, ėshtė e dobishme tė kujtojmė kontekstin historik tė marrėdhėnieve orthodhokso-katolike.
    Siē dihet, mė 7 dhjetor 1965 u bė e famshmja “revokimi i anatemave tė ndėrsjella” (siē i quajnė ata) mes orthodhoksėve dhe katolikėve. "Anulimi" i shkishėrimeve u ndėrmor nga Patriarku Orthodhoks Athenagora I i Konstandinopojės dhe Papa Pali VI. I pari deklaroi nė kėshill se "sipas Kishės sonė tė Madhe, [skomunikimi] ėshtė, qė nga ky moment, i pėrkushtuar nė harresė dhe i larguar nga Kisha", [1] dhe Papa ra dakord, duke deklaruar se "edhe ne kemi dėshirėn pėr ti vėnė nė harresė dhe pėr tė hequr anatemat e kryera mė parė”. [2]
    Qė atėherė, mbėshtetėsit e "bashkimit tė kishave", tė njohur historikisht si uniatė dhe tani tė quajtur "ekumenistė", kanė besuar se anatemimet midis orthodhoksėve dhe katolikėve ishin
    ishte hequr efektivisht dhe se rruga drejt "bashkimit" ishte e hapur.
    Nė tė njėjtėn kohė, disa “zellėtarė” naivė besonin se ky akt i tė ashtuquajturit “revokimi i anatemimit” kishte vėrtet njė forcė tė tillė, saqė nė thelb nėnkuptonte heqjen e ndalimit tė kungimit dhe kthimin nė gjėndjen e para vitit 1054. [3. ]
    Megjithatė, si ekumenistėt ashtu edhe zelotėt ( ata qė e kėrkojnė me zell ) gabohen rėndė pėr dy arsye.
    Sė pari sepse, siē vuri nė dukje njė teolog i madh i shekullit tė 6-tė, "anatema e herezisė sė papatit kundėr Orthodhoksisė besohet se nuk ka ekzistuar kurrė", ndėrsa "revokimi i anatemės sė Kishės Katolike Orthodhokse kundėr herezisė sė Papatit ėshtė nė thelb. e pamundur sepse herezia nė asnjė rrethanė nuk mund tė kuptohet si virtyt dhe tė shfuqizohet nga Orthodhoksia”. [4] Me kėtė mendim pajtohet edhe profesori i ( tashmė i ndjerė ) Panaiotis Trembelas, i cili shprehet se “anatema e Kishės Orthodhokse e vitit 1054, edhe pse e revokuar, nuk ėshtė anuluar”. [5]
    Sė dyti, ndėr orthodhoksė dhe katolikė u hodhėn anatemime tė tjera, tė cilat nuk janė anuluar. Le tė shqyrtojmė disa prej tyre.
    Nė emėr tė Orthodhoksėve:
    (a) Kėshilli i Kostandinopojės i vitit 1484 anatemon ata qė pranojnė risinė papale tė Filioque: "Nga ata qė mendojnė ndryshe rreth procesionit tė Frymės sė Shenjtė, ose predikojnė, ose, siē themi ne, besojnė kundėr sė vėrtetės dhe angazhohen nė fjalė boshe, ne distancohemi si nga heretikėt dhe i dorėzojmė nė anatemim." [6]
    b) Koncili i Shenjtė dhe i Madh Pan-Orthodhoks i vitit 1593, me Kanunin VIII tė tij, rinovon Kanunin e Parė tė Koncilit tė Antiokisė dhe u shpall anatemėn katolikėve pėr vonesėn e Pashkėve: "Ne dėshirojmė qė ajo qė u dekretua nga Etėrit nė lidhje me Pashkėn e shenjtė dhe shpėtuese tė mbetet e palėkundur: Kėshilli i Nikesė lėshoi ​​para perandorit tė devotshėm Kostandinit, tė dashurit tė Zotit, njė dekret pėr festėn e shenjtė dhe tė ēmuar tė Pashkėve. Prandaj nėse dikush guxon ta shpėrfillė kėtė dekret tė Kėshillit tė shenjtė dhe tė madh, le ta shpėrfillė…., por tė shkishėrohet dhe tė dėbohet nga Kisha. Ky dekret ka tė bėjė me laikėt”. [7]
    c) Shėn Kirill Lukaris, atėherė patriarku i Aleksandrisė, nė Tomosin e tij tė famshėm anatemon ata qė pranojnė risitė ( shpikjet ) latine: Filioque, refuzimi i kungimit me gjakun e Zotit, pėrdorimi i bukės pa maja nė Eukaristinė, purgatorin dhe primatin e papės. [8]

    Nė emėr tė katolikėve:
    a) Kėshilli i Trentos (1545-1563) kritikoi dhe anatemoi ata qė nuk e pranojnė Filioque, duke pėrfshirė ata qė besojnė se ėshtė e nevojshme tė merren tė dy llojet e kungimit (Trupi dhe Gjaku) gjatė Eukaristisė [9] dhe ata qė besojnė qė edhe fėmijėt duhet tė marrin kungim. [10]
    b) Kėshilli i Parė i Vatikanit (1869-1870) anatemoi ata qė nuk e njihnin pushtetin e plotė dhe suprem tė juridiksionit mbi tė gjithė Kishėn, gjoja dhėnė nga Krishti Pjetrit, pėrmes sė cilės u pranua nga tė gjithė pasardhėsit e tij, papėt. [13] Ai gjithashtu ka anatemuar ata qė vėnė nė dyshim kėtė fuqi [14] dhe ata qė besojnė se Papa, kur flet ex-katedra, nuk ėshtė i pagabueshėm. [15]


    Si pėrfundim, mund tė thuhet se anatemat e ndėrsjella tė orthodhoksėve dhe katolikėve nuk mund tė shkrihen me gjeste tė “mirėsisė”, por vetėm me pendim!
    Le tė shqyrtojnė tė dyja palėt Shkrimin dhe Traditėn e Shenjtė [16] se cilėt janė tė mashtruarit dhe mė pas tė guxojnė tė ndėrmarrin njė hap qė heq vėrtet anatemat: rrėfejeni dhe pranoni tė Vėrtetėn pa frikė dhe pasion, duke hedhur poshtė iluzionet dhe veset!


    shėnim
    [1] Ioannis Karmiris, Monumentet doktrinale dhe simbolike, vėllimi II, Graz 1968, f. 1029
    [1109].
    [2] Teksti origjinal: "Praeterea sentencentiam excommunicationis tunc latam ex Ecclesiae memoria evellere volumus ac de eius medio movere, atque eam volumus oblivione contectam et obrutam" (Karmiris, op. cit., f. 1030 [111]).
    [3] Athanasios Sakarellos, Bashkimi i kishave ndodhi nė vitin 1965!
    [4] Aristoteli Delimpasi, Sinodi Panorthodhoks, Athinė, 1976, f. 11, fq. 74-75.
    [5] Aristotle Delimpasi, Herezia e ekumenizmit, Athinė 1972, f.11.250.
    [6] Nathanael Giha, Manual of the Primacy of the Pope (redaktuar nga Arkimandriti Andronikos Dimitrakopoulos), Leipzig, 1869, f. k-ib.
    [7] Dositheus of Jerusalem, Tomos d'amore, Iasi 1698, faqe 11. F. 547. [8] Op. cit., faqe. 11, fq. 552-554.
    [9] "Nėse dikush merr pjesė nė misteret e Sakramentit Mė tė Shenjtė tė Eukaristisė sipas urdhrit tė Zotit, le tė anatemohet" (Kanone dhe mėsime tė Koncilit tė Shenjtė Ekumenik tė Trentos, Romė 1583, f. 103).
    [10] "Nėse fjalėt e kungimit eukaristik janė tė nevojshme qė fėmijėt e vegjėl ta dallojnė kėtė ardhje, le tė anatemohet" (po aty).
    [11] Teksti origjinal i rishikimit: https://www.totustuustools.net/concili/vat1.htm
    [12] "Prandaj, nėse dikush do tė thotė se apostulli i bekuar Pjetėr nuk u bė zot nga Krishti, princ i tė gjithė apostujve dhe kreu i dukshėm i tė gjithė kishės militante; ose se ai mori drejtpėrdrejt dhe menjėherė nga zoti ynė Jezu Krisht vetėm njė pėrparėsi tė nderit dhe jo i juridiksionit real: le tė jetė i anatemuar”.
    [13] "Nėse, pra, dikush do tė thotė se nuk ėshtė nga institucioni i vetė Krishtit, Zotit, domethėnė nga e drejta hyjnore, qė Pjetri i bekuar ka gjithmonė pasues nė epėrsinė mbi tė gjithė kishėn; ose qė Papa Roman nuk ėshtė pasardhėsi i tė bekuarit Pjetėr nė kėtė parėsi: le tė anatemohet."
    [14] "Prandaj, nėse dikush thotė se Papa roman ka vetėm njė fuqi mbikėqyrjeje ose drejtimi, dhe jo, nė vend tė kėsaj, pushtetin e plotė dhe suprem tė juridiksionit mbi tė gjithė kishėn, jo vetėm nė ēėshtjet e besimit dhe zakoneve, por edhe nė ēfarė ka tė bėjė me disiplinėn dhe qeverisjen e kishės universale; ose qė ai ka vetėm njė pjesė kryesore dhe jo, nė vend tė kėsaj, plotėsinė e plotė tė kėsaj fuqie; ose se nuk ėshtė e zakonshme dhe e menjėhershme, si pėr tė gjitha kishat individuale, tė gjithė pastorėt individualė: le tė anatemohet”.
    [15] "Ne, pra, duke iu pėrmbajtur me besnikėri njė tradite tė pranuar qė nė fillimet e besimit tė krishterė, pėr lavdi tė Zotit, shpėtimtarit tonė, pėr lartėsimin e fesė katolike dhe shpėtimin e popujve tė krishterė, me miratimin e njė kėshilli i shenjtė, ne mėsojmė dhe pėrcaktojmė tė jetė dogma e shpallur nė mėnyrė hyjnore qė Papa roman, kur flet ex cathedra, domethėnė kur, duke pėrmbushur detyrėn e tij si pastor dhe mėsues i tė gjithė tė krishterėve, nė sajė tė autoritetit tė tij suprem apostolik, pėrcakton se njė doktrinė lidhur me besimin ose zakonet duhet tė mbahen nga e gjithė kisha, sepse ajo ndihmė hyjnore qė iu premtua nė Pjetrin e bekuar, gėzon atė pagabueshmėri, me tė cilėn Shėlbuesi hyjnor donte qė kisha e tij tė pajiset, kur ai pėrcakton doktrinėn nė lidhje me besimin ose zakonet Prandaj kėto pėrkufizime janė tė pariformueshme nga virtyti i tyre, dhe jo nga konsensusi i kishės. Nėse dikush - Zoti na ruajt! - guxon tė kundėrshtojė kėtė pėrkufizim tonėn: le tė anatemizohet."
    [16] Tradita e Shenjtė ėshtė gjithēka qė, sipas traditės, e shkruar ose e pashkruar, ėshtė nė pėrputhje me Shkrimin e Shenjtė.



    Burimi: https://spzh.media/en/zashhita-very/...ctually-lifted
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga arbereshi_niko : 04-02-2024 mė 15:58
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  4. #3

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    Nė tė kaluarėn, historia e demoloi “bashkimin” qė sot njihet me lėvizjen “ekumenizėm”…
    Por qė kjo lėvizje qė fillimet i ka nė Britaninė e madhe, po gjen mbėshtetje nė tė
    gjitha konfesionet e krishtera, thuajse kjo gjė varet nga dėshirat dhe orekset njerėzore…
    Por pėr fat, si nė tė kaluarėn ashtu edhe nė tė tashmen, nga gjiri i popullit besimtar dalin Mbrojtės tė Besės!

    Shėn Marko i Efesit, pėr tė mund tė themi pa ekzagjeruar qė; i vetėm shpėtoi Orthodhoksinė nga kthetrat e uniatizmit!

    Patriarku i Kostandinopojės nė ujdi me shumicėn e episkopėve, shkuan nė qytetet italiane tė Ferrarės dhe Firences, nė Kėshillin e Ferrara-Firence, ku patriarku dhe pėrfaqėsuesit e shumicės sė episkopėve, nėnshkruan bashkimin me Romėn. Vetėm Marku i Efesit nuk firmosi. Ai besonte se nuk mund tė ketė njė bashkim tė bazuar nė frikė, pragmatizėm dhe mė e rėndėsishmja, kėrcėnim. Duke u bashkuar me Romėn, ata thyen unitetin e botės orthodhokse.
    Pėr faktin qė nuk firmosi atė akt tė turpshėm, u pėrndoq nga “unionistėt” dhe sipatizantėt e tyre, kjo deri sa vdiq mes shumė mundimesh.
    Me dekretin e vitit 1456 u shall i shenjtė duke pėrcaktuar 19 janarin pėr nderimin e e tij ( 1. Shkurt pėr kalendarin julian ).


    Pėrshėndetje
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  5. #4

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    KRISHTĖRIMI ORTHODHOKS BESIMI I DREJTĖ
    Reflektime mbi krishtėrimin.



    Emri:  1366152C-3A2D-4F7A-BE05-546E7720A33F.jpg

Shikime: 24

Madhėsia:  41.7 KB

    NGA MARRJA NĖ PYETJA E SHĖN MAKSIM RRĖFIMTARIT

    Shenjtori deklaron:

    Zoti ynė Jisu Krisht quan Kishė Katolike, Kishėn e cila ruan lidhjen e vėrtetė me depozitimin e Besimit. Pėr kėtė rrėfim ai e quajti Pjetrin tė bekuar dhe mbi kėtė rrėfim / pohim, tha se do tė ndėrtojė Kishėn e tij. Megjithatė, do tė doja tė dija pėrmbajtjen e rrėfimit tuaj nė tė cilin tė gjitha Kishat, siē thoni ju, janė nė njė unitet me ju.
    Nėse kjo nuk e kundėrshton tė vėrtetėn,
    atėherė nuk do tė ndahem as unė nga ajo.

    Shpėtimi i plotė nuk varet vetėm nga besimi i zemrės, por edhe nga rrėfimi, siē tha Zoti: Kushdo qė rrėfen pėr mua pėrpara njerėzve, unė do tė rrėfej pėr tė pėrpara Atit tim qiellor. Pėr mė tepėr, Apostulli Pavėl na mėson: Me zemėr njeriu beson, duke ēuar nė shfajėsim, por me gojė rrėfen pėr shpėtim. Prandaj, nėse Zoti, profetėt hyjnorė dhe apostujt caktojnė se si rrėfehet me fjalė misteri i besimit dhe nė kėtė mėnyrė misteri i sjell shpėtim mbarė botės, atėherė njerėzit nuk duhet tė detyrohen tė heshtin, pėr sa i pėrket rrėfimit (tė besimit). ), pėr tė mos penguar shpėtimin e tyre.

    Kur tė gjithė njerėzit nė Babiloni adhuronin idhujt e artė, tre djemtė e Shenjtė nuk ranė nė gabim. Ata nuk tėrhiqeshin nga tė tjerėt, por kujdeseshin qė tė mos largoheshin nga besimi i vėrtetė. Pikėrisht nė tė njėjtėn mėnyrė, kur Danieli u hodh nė gropėn e luanėve, ai nuk i dėnoi ata qė respektonin ligjin e Darit dhe refuzuan t'i luteshin Perėndisė, ai preferoi tė vdiste sesa tė mėkatonte kundėr ndėrgjegjes sė tij, duke shkelur ligjin e Perėndisė.

    Edhe sikur e gjithė bota tė hyjė nė kungim me Patriarkun, unė nuk do tė jem nė kungim me tė. Unė e di nga letrat e Shėn Pavlit Apostull se: Fryma e Shenjtė deklaron se edhe pėr engjėjt do tė ishte mallkim nėse ata do tė fillonin tė predikonin njė ungjill tjetėr dhe tė shtonin njė mėsim tjetėr.


    Pėrshėndetje
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  6. #5

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    BESIMI I DREJTĖ
    Reflektime mbi krishterimin.

    MBI PRIMATIN

    mendimet e Shėn Gregorio Magno


    Emri:  D9CC8597-DBDE-4F3D-9354-B05E231E6C31.jpg

Shikime: 20

Madhėsia:  47.1 KB




    Tė gjithė e dinė se njė nga ndryshimet kryesore midis orthodhoksėve dhe katolikėve romanė ėshtė roli i peshkopit tė Romės nė Kishėn Universale.
    Pėr romanėt, Papa ėshtė kreu i Kishės Universale. Megjithatė, sipas doktrinės orthodhokse, Papa i Romės ėshtė vetėm njė peshkop, i barabartė nė dinjitet me episkopėt e tjerė. Nė kėtė pikė ėshtė interesante tė lexohet njė mendim i kualifikuar: ai i Shėn Gregorit tė Madh, Papa i Romės (+ 604), festa e tė cilit kremtohet nė Kishėn Orthodhokse mė 12 Mars.

    Bashkėkohės i Shėn Grigorit, ishte Patriarku (1) i Kostandinopojės Shėn Joan Agjėruesi (dita e festės 2 shtator), Shėn Joani ishte njė asket me njė jetė shumė tė devotshme. Ai falej pjesėn mė tė madhe tė natės dhe, pėr tė mos u pushtuar nga gjumi, fuste gozhda tė mėdha nė dyllin e qiririt tė tij: zhurma e gozhdės qė binte nė njė piatė metalike tė vendosur nėn qiri, e zgjonte nėse: rastėsisht, ai kishte rėnė nė gjumė.
    Shėn Joani, siē u dėshmua gjatė gjithė jetės sė tij, sigurisht qė nuk ishte njė person qė aspironte nderimet e kėsaj bote, megjithatė, nė vitin 587 Perandori Maurizio i dha atij titullin zyrtar "Patriarku Ekumenik".

    Sot ky titull ėshtė padyshim shumė i bujshėm, por nuk ishte kėshtu nė shekullin VI. Ekumenik vjen nga fjala greke oikoumene, qė fjalė pėr fjalė do tė thotė "bota e banuar". Ose pėr shkak tė njohurive tė dobėta gjeografike, ose pėr shkak tė krenarisė tipike tė pushtuesve, nė fillim romakėt dhe mė pas bizantinėt e identifikonin "botėn e banuar" me Perandorinė Romake. Nė shekullin e 6-tė, nė fakt, fjala "ekumenik" pėrdorej zakonisht si sinonim i "perandorisė".
    Kostandinopoja ishte qyteti "ekumenik". Kryebibliotekari i Kostandinopojės, pėr shembull, e quajti veten "bibliotekar ekumenik", por kjo do tė thoshte vetėm se ai ishte bibliotekari i qytetit perandorak dhe jo se ai kishte autoritetin mbi tė gjithė bibliotekarėt e Perandorisė.
    Prandaj, "Patriarku Ekumenik" nė greqishten e asaj kohe kuptohej vetėm si "Patriarku i qytetit perandorak": asgjė mė shumė se njė mėnyrė e ndryshme pėr tė thėnė "Patriarku i Kostandinopojės". Si provė, pėrdorimi sporadik i kėtij titulli ėshtė vėrtetuar shumė kohė mė parė.
    Tė gjitha problemet filluan kur titulli u pėrkthye nė latinisht: u bė "Patriarcha universalis". Dhe Papa Gregori reagoi sepse besonte se Joani pretendonte parėsinė nė Kishė. Natyrisht, siē e pamė, ky nuk ishte aspak qėllimi i Patriarkut. Disa autorė katolikė romanė pohojnė se reagimi i Gregorit kishte pėr qėllim tė pretendonte parėsinė pėr veten e tij. Por nuk ėshtė e vėrtetė. Lexuesit mund ta kontrollojnė atė: letrat e Shėn Gregorit tė Madh janė nė dispozicion pėr kėdo qė dėshiron t'i konsultojė ato (2). Le tė fillojmė me letrėn qė ai i dėrgoi Patriarkut Joan: “Kini parasysh, ju lutem, se pėr shkak tė kėtij supozimi tė pamatur tuajin, paqja e tė gjithė Kishės ėshtė e lėkundur dhe se ky [titulli i Patriarkut Ekumenik] ėshtė nė kundėrshtim me hirin qė na ėshtė dhėnė i pėrbashkėt pėr tė gjithė ne; nė tė cilin hir ju vetė padyshim keni fuqinė tė rriteni nėse keni vullnetin pėr ta bėrė kėtė. Dhe do tė bėhesh shumė mė i madh nėse nuk do tė uzurposh njė titull krenar dhe budalla: dhe do tė pėrparosh deri nė atė masė sa tė mos bėhesh arrogant nė dėm tė vėllezėrve tė tu... Sigurisht Pjetri, i pari i Apostujve qė ishte ai vetė njė anėtar i Kishės sė shenjtė dhe universale, Pavli, Andrea, Joani, ēfarė ishin ata nėse jo krerėt e komuniteteve individuale? Dhe ata ishin tė gjithė anėtarė nėn tė njėjtin Kryetar... tė gjithė pėrbėnin Trupin e Zotit si anėtarė tė Kishės dhe asnjėri prej tyre nuk donte tė quhej universal... pėr prelatėt e kėsaj Selie Apostolike, ku unė jam njė shėrbėtor me vullnetin hyjnor, nderin pėr t'u quajtur universal(3) iu ofrua nga Kėshilli i nderuar i Kalqedonisė.
    Megjithatė, asnjėri prej tyre nuk e quajti veten me kėtė titull, sepse, nėse dikush pėr shkak tė gradės pontifikale do tė kishte marrė mbi vete lavdinė e unicitetit, do tė dukej sikur ai po ua mohonte tė gjithė vėllezėrve tė tij...

    (Libri V; Letra XVIII)
    Nuk e dimė pėrgjigjen e Shėn Joanit. Ai ndoshta nuk u pėrgjigj fare, sepse vdiq rreth njė vit pas datės sė letrės sė Shėn Grigorit (komunikimet nė atė kohė ishin shumė tė vėshtira dhe njė vit ishte njė kohė absolutisht e arsyeshme qė njė letėr tė arrinte nė Kostandinopojė nga Roma). Megjithatė, Shėn Grigori vazhdoi tė shprehte mendimet e tij pėr Episkopatėn Universale.
    Nė fakt ai i shkroi sė bashku Evlogjiut, Papės sė Aleksandrisė dhe Athanasit, Patriarkut tė Antiokisė nė kėto terma: “Ky emėr i Universalitetit iu ofrua nga Kėshilli i Shenjtė i Kalcedonit (3) Papės sė Selisė Apostolike ku unė jam shėrbėtor me vullnetin hyjnor. Por asnjė nga paraardhėsit e mi nuk pranoi tė pėrdorte njė titull kaq profan, nė fakt, pa dyshim nėse njė Patriark quhet Universal, emri i Patriarkut pėr tė gjithė tė tjerėt zvogėlohet. Por larg saj, larg mendjes sė njė tė krishteri qė dikush duhet tė dėshirojė tė mbajė pėr vete atė qė mund tė duket si njė ulje e nderit tė vėllezėrve tė tij..."
    (Libri V; Letra XLIII)
    Dhe perandorit Maurizio:
    “Tani me plot besim them se kushdo qė e konsideron veten ose dėshiron tė konsiderohet Prift Universal, ėshtė nė ekzaltimin e tij tė ēmendur pararendės i Antikrishtit, sepse ai e vendos veten mbi tė gjithė tė tjerėt nga krenaria...”
    Dhe pėrsėri Evlogjiut, Papa i Aleksandrisė:
    “Shenjtėria juaj... ju mė shkruani duke thėnė 'Siē keni urdhėruar'. Kėtė fjalė "urdhėro" tė lutem ma hiq nga veshi, se e di kush jam unė e kush je ti: sepse, pėr nga pozita, jeni vėllezėrit e mi, pėr nga virtyti, baballarėt e mi...
    “...nė parathėnien e letrės qė mė drejtove, pavarėsisht se e kishe ndaluar, e pate tė pėrshtatshme tė pėrdorje njė titull madhėshtor, duke mė quajtur “Papė Universal”. Por e lus Shenjtėrinė Tėnde mė tė ėmbėl tė mos e bėjė mė, sepse atė qė i jep tjetrit pėrtej kufirit tė arsyeshėm, ia heq vetes... Sepse nėse Shenjtėria juaj mė quan Papa Universal, ti ia mohon vetes atė qė mė jep mua. duke mė quajtur universal...” (Libri VIII; Letra XXX)
    Kjo histori na jep njė mėsim tjetėr. Shumė herė, kur jemi dėshmitarė tė ngjarjeve qė duken tė padenja pėr imazhin e lavdishėm tė Kishės sė Shenjtė Orthodhokse, shpesh pyesim veten: "Por pse Zoti lejon qė gjėra tė tilla tė kėqija tė ndodhin nė Kishėn e tij?". Pa dyshim, shumė njerėz nė kohėn e kėtyre ngjarjeve u pikėlluan nga keqkuptimi qė helmoi marrėdhėniet midis dy peshkopėve tė devotshėm, midis dy shenjtorėve tė mėdhenj tė Kishės. Dhe me siguri, edhe atėherė si tani, dikush do tė ketė pyetur veten: "Por pse Zoti lejon qė gjėra tė tilla tė kėqija tė ndodhin nė Kishėn e tij?".
    Sot pėrgjigja ėshtė e qartė.
    Fryma e Shenjtė e lejoi kėtė keqkuptim, kėshtu qė kundėrshtimi ndaj universalitetit tė parėsisė papale nga njė prej Papėve mė tė mėdhenj nė histori u dokumentua mirė.
    Pa kėto letra, ne nuk do tė kishim prova kaq dramatike tė mospėrputhjes sė doktrinės sė parėsisė.
    Siē e dinė tė gjithė, doktrina katolike romane e parėsisė papale bazohet nė dy pika:
    1) Njė supremaci efektive e supozuar e Shėn Pjetrit mbi Apostujt e tjerė (dhe pėr rrjedhojė jo njė epėrsi e thjeshtė nderi); Dhe
    2) Transmetimi i kėsaj epėrsie te peshkopėt e Romės, si pasardhės ekskluziv tė Shėn Pjetrit.

    Ne kemi parė tashmė mendimin e Shėn Gregorit tė Madh tė shprehur nė pikėn e parė nė letrėn drejtuar Shėn Joan Agjėruesit, kur ai deklaroi se Pjetri, Pavli, Andrea, Joani dhe apostujt e tjerė ishin tė gjithė njėlloj krerėt e komuniteteve tė veēanta, dhe tė gjithė njėsoj anėtarėt e Trupit tė Krishtit dhe njėlloj i nėnshtrohen Atij.
    Pėr sa i pėrket pikės sė dytė, Shėn Gregori besonte se pasardhja nė "fronin e Pjetrit" ishte njė nder pėr t'u treguar i denjė me pėrgjegjėsi, por qė nuk jepte ndonjė fuqi tė veēantė: e vėrteta ėshtė, se ndahej nė mėnyrė tė barabartė midis Papės sė Romės, Papės sė Aleksandrisė dhe Patriarkut tė Antiokisė.
    Nė fakt, le tė lexojmė se ēfarė i shkroi tė lartpėrmendurit Evlogjiut, Papės sė Aleksandrisė: “Shenjtėria juaj mė e ėmbėl: mė folėt shumė nė letrėn tuaj pėr Katedrėn e Shėn Pjetrit, tė Parit tė Apostujve, dhe nė fakt ai qė mė flet pėr Katedrėn e Shėn Pjetrit, nuk ėshtė askush tjetėr veēse ai qė zė Katedrėn e Shėn Pjetrit... nė fakt selia e tij ( apostullit ) ėshtė nė tre vende.
    Nė fakt, ai e lartėsoi fronin ku denjoi tė ndalonte dhe t'i jepte fund jetės sė tij (4) Ai vetė zbukuroi ndenjėsen ku dėrgoi dishepullin dhe ungjilltarin e tij (5) Ai vetė vendosi ndenjėsen ku, para se ta linte, u ul pėr shtatė vjet.

    Prandaj selia ėshtė njė, mbi tė cilėn tani kryesojnė tre peshkopė me autoritet hyjnor: ēdo tė mirė qė dėgjoj pėr ty, e marr pėr vete dhe nėse mendon diēka tė mirė pėr mua, merre meritėn tėnde, sepse ne jemi njė gjė nė Atė qė thotė: Ashtu si ti, o At, je nė mua, dhe unė nė ty, ashtu qofshin edhe ata, njė gjė tek ne”. (Libri VII; Letra XL)
    Dhe pėr Anastasin, Patriarkun e Antiokisė: "Meqenėse ne kemi princin e Apostujve tė pėrbashkėt, kėshtu qė askush nga ne tė mos mendojė tė jetė vetėm dishepull i tė njėjtit princ". (Libri V; Letra XXXIX)
    Dhe pėrsėri Evlogjiut, Papės sė Aleksandrisė: “Lavdi dhe lavdi nė qiell pėr [ty] vėllai im i shenjtė, nėpėrmjet tė cilit zėri i Shėn Markut vazhdon tė kumbojė nga Katedra e Shėn Pjetrit!” (Libri X; Letra XXXV)
    Dhe pėrsėri pėr vetė Evlogjiut, nė njė letėr duke prezantuar disa pelegrinė:
    “Bartėsit e kėtyre dhuratave vijnė nga Siēilia, ata u konvertuan nga gabimi i monofizitizmit dhe u bashkuan me Kishėn Universale.
    Meqė duan tė shkojnė nė Kishėn e Shėn Pjetrit, i pari i Apostujve, mė kanė kėrkuar kėtė letėr rekomandimi pėr Shenjtėrinė Tuaj, qė ti t'i ndihmosh kundėr sulmeve tė heretikėve...". (Libri XII; Shkronja L)

    Dhe ne kėtu mund tė vazhdonim pa pushim….

    Nėse Shėn Grigori i Madh, pėr njė mrekulli, do tė kthehej nė jetė sot, ku do ta gjente besimin e tij tė shpallur, nė Kishėn Katolike Romane apo nė Kishėn Orthodhokse?


    SHĖNIM

    1. Titulli i Patriarkut nė atė kohė pėrdorej me nder pėr peshkopin qė ishte nė krye tė secilit prej pesė qendrave kishtare nė tė cilat ishte ndarė Perandoria. Ata ishin: peshkopi i Romės, peshkopi i Kostandinopojės, peshkopi i Aleksandrisė, peshkopi i Antiokisė dhe peshkopi i Jeruzalemit.
    Peshkopi i Romės dhe ai i Aleksandrisė quheshin edhe / ende quhen ndryshe "Papė".
    Pas pėrēarjes sė njohur tė vitit 1054, Patriarkana e Romės e gjeti veten duke krijuar tė ashtuquajturėn Kishė Katolike Romake (ose, zakonisht, "katolike") ndėrsa katėr Patriarkatat e tjera vazhduan tė pėrdorin emrin tradicional tė Kishės Katolike Orthodhokse (ose , zakonisht, "orthodhokse").
    Me konvertimin e sllavėve, kėtyre katėrve iu shtuan edhe Patriarkana tė tjera.
    2. Deri mė sot, me sa di unė, nuk ka asnjė botim italian tė Epistolarit tė Shėn Gregorit tė Madh. Hendeku ėshtė disi i ēuditshėm, sepse tė gjitha veprat e tjera tė tė njėjtit autor janė pėrkthyer dhe disponohen nė botime tė ndryshme. Prandaj duhet t'i drejtohemi tekstit latin. Botimi mė i lehtė pėr t'u gjetur, pasi ėshtė i pranishėm nė tė gjitha bibliotekat e mira publike, ėshtė e famshmja Patrologjia Latina nga Minje.
    3. Shėn Grigori e kishte gabim duke besuar se Koncili i Kalqedonit ia kishte dhėnė kėtė titull veēanėrisht peshkopit tė Romės, nė realitet, nė dokumentet e Koncilit, tė gjithė Patriarkėt quheshin me titullin "Kryepiskopė Ekumenik" (Marsi VI: 1006, 1012), ndoshta pėr tė nėnvizuar pozicionin e tyre tė epėrsisė brenda perandorisė.
    Ky gabim i mėtejshėm nė mirėbesim. , megjithatė, i jep akoma mė shumė forcė arsyetimit tė Shėn Gregorit.
    4. Ėshtė, nė fakt, Roma.
    5. Kjo ėshtė Aleksandria, ku Shėn Pjetri u pasua nga Shėn Marku.
    6. Kjo ėshtė Antiokia.


    Burimi: CRISTIANESIMO ORTODOSSO
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  7. #6

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    Si gjithmonė arbėreshėt ndihen krenarė pėr origjinėn e tyre
    dhe gjithėēka ka tė bėjė me traditat dhe identitetin ….
    Pikėrisht nė kohėt qė po jetojmė, ėshtė e rrallė kjo dukuri shoqėrore.
    Kur po imponohet/promovohet nė perėndim “stili” i mospasjes identitare dhe humbjat e memorjes kulturore,
    arbėreshėt si gjithmonė janė pararojė…
    Na pėrcollėn rrėnjėt qė njė herė pothuajse i humbėm, ku fatkeqėsisht po ndodh e njėjta por nė kohė Lirie ēoroditėse,
    shpresojmė qė gjaku ynė i ēprishur pra ( i pa prishur ) origjinal, tė na shpėtojė edhe neve si njėherė……!
    Ata traditat ( sikurse dihet ) i ruajnė me xhelozi dhe gjithmonė i pėrcjellin me njė ton sa nostalgjik dhe romnatik gjithashtu…
    .-.-.-.-.-.-.-



    Emri:  65318CAF-32E2-486A-8714-BCE624C30D25.jpeg

Shikime: 20

Madhėsia:  66.2 KB


    Kėtė pasqyrim tė vitit 2007 e gjeta nė arkivin tim.
    Po e kthej sėrish nė internet nė mėnyrė qė disa italo-shqiptarė tė mund tė shkundin prirjen e tyre ndihmuese ndaj papistėve dhe tė kthehen nė nderimin e mėsimeve tė paraardhėsve tė tyre.

    “KRISHTIN NA KEMI ME NE ……”
    KUR EDHĖTIN PRINTĖ TON NDĖ TALLIET ISHIN GJITHĖ ORTODOSĖ
    SUALLTIN ME TA: BESIN – LIRIN – FLAMURIN
    QISHA ORTODOSE PIR ARBĖRESHTĖ:
    "ME TĖ JEMI MĖ SHĖPIT TON" !!! ***

    Tashmė nė tė kaluarėn e afėrt, o vėllezėr italo-shqiptarė, ju kam njoftuar pėr gjendjen tonė lidhur me Besimin e vėrtetė dhe tė vetėm. Atė Besim qė paraardhėsit tanė, tė ardhur nga krahinat e Greqisė (sė sotme) dhe Shqipėrisė (sė sotme) nė Mbretėrinė e Dy Siēilive, sollėn dhe e ruajtėn me mundime dhe vuajtje tė mėdha pėr shkak tė synimeve shkatėrruese dhe ekspansioniste si tė peshkopėve latinė, ashtu edhe tė zotėrve vendas tė aleatėve me peshkopėt. .
    Ky nuk ishte gjė tjetėr veēse Besimi Njė, i Shenjtė dhe Apostolik i Y.Z.J.K. [ Ynė Zot Jisu Krisht ] dhe ėshtė akoma, pėr tė cilin ia vlente tė luftohej me kėmbėngulje (njė shembull i qartė ėshtė Kryeprifti i Shenjtė i Spezzano Albanez At Nicola Basta) pasi arriti tė bashkonte njė popull, tė rraskapitur nga luftėrat me dekada kundėr turqve, nė troje tė huaja dhe jo gjithmonė mikpritėse.
    Nuk duhet tė harrojmė shumė nga qytetet tona fatkeqe, tė cilat, megjithėse luftuan fort kundėr njė kundėrshtari dinak, nuk mundėn tė ruanin atė pėr tė cilėn ishin krenarė (S. Caterina Alb., Spezzano Alb., Cerzeto etj.).
    Fatkeqėsisht, atyre iu desh tė dorėzoheshin dhe nė disa raste, pėrveē humbjes sė besimit, ata pėsuan edhe fatkeqėsinė dhe talljen e harrimit tė gjuhės sė tyre.
    BESIM - GJUHĖ: njė kombinim i pandashėm dhe i pazgjidhshėm pėr tė mos humbur pėrfundimisht atė qė ka mbetur nga Kultura jonė, Traditat tona, Kujtimet tona, Trashėgimia jonė Gjuhėsore dhe Pasuria jonė Shpirtėrore.
    GJUHA: domethėnė ajo pak qė ende arrin tė flitet nė vendet tona tė varfra nga ata qė ende ua mėsojnė me kėmbėngulje fėmijėve tė tyre.
    Dhe sigurisht gjuha jonė e folur nuk ėshtė ajo qė mund tė vihet nė pah nė sinjalistikėn rrugore tė huazuar nga Shqipja; kjo ėshtė njė gjuhė e importuar qė i shėrben dikujt vetėm pėr tė tallur njė popullatė tė tėrė dhe falė ligjit 482/99 tė fitojė disa euro.
    BESIMI: domethėnė, ajo pėr tė cilėn shumė nė vendet tona ende vazhdojnė tė shpresojnė tė kthehet nė "luftė", pėr t'u treguar fillimisht vetes dhe mė pas atyre qė dimė ne, se ia vlen vėrtet tė luftojmė pėr ta rikthyer kėtė nė dimensionin e tij origjinal. gjatė shekujve ėshtė bėrė: .
    Besimi i ri, qė na e rrėnjosėn me forcė e mashtrim, me tė cilin ne e mbushim gojėn plot nė disa momente (asnjėherė me terma tė saktė nga pikėpamja historike) dhe kur detyrohemi tė folklorizojmė qenien tonė italo-shqiptare qoftė edhe nga, njė kėndvėshtrim fetar me mesha majtas e djathtas, nuk ėshtė ai pėr tė cilin ne vuajtėm dhe pėr tė cilin u martirizuan shumė mga tė parėt tanė.
    Ajo pėr tė cilėn duhet tė krenohemi fshihet thellė brenda nesh, nė shpirtin tonė luftarak, nė qenien tonė nga koka te kėmbėt ARBĖRESHĖ, sigurisht e fshehur, sė cilės i mungon vetėm inputi i duhur pėr tė shpėrthyer.
    Ndoshta ka ardhur ose do tė vijė momenti, vetėm njė Zot e di, se krenaria e tė qenit dhe e tė qenurit ndryshe nga tė tjerėt, krenaria qė na ka karakterizuar nė kėta pesė shekuj dhe qė na ka bėrė me kokėfortėsi tė ndihemi "gjaku jonė e shėprishur". do tė na bėjė tė bėrtasim nė majė tė mushkėrive, edhe nėse nuk do t'i pėlqejė ndonjė latini tė maskuar si arbėreshe, me emėr e mbiemėr atė fjalė profetike qė shumė, ose mė mirė shumė pak, nuk duan ta dėgjojnė emrin, dhe nga i cili kanė njė terror shtazatak: ORTHODHOKSINĖ.
    Ėshtė njė fjalė e frikshme, ėshtė njė makth qė duhet qė tė ekzorcizohesh, ėshtė njė fjalė e frikshme, ėshtė njė fjalė e pashqiptueshme dhe djallėzore: mjerė populli italo-shqiptar, i mbajtur nė injorancė nga ata qė e kanė ditur gjithmonė, pėrvetėsoi diēka qė e dinte se kujtesa i kishte humbur. , mjerė populli ynė nėse do tė merrte nė zotėrim atė qė u shpronėsua dhe u zhvesh. Vėllezėr italo-shqiptarė: shumė tė vėrteta me themele rėre, tė cilat mė nė fund shumė autorė qė i gėrmuan thellė, me njė dozė guximi tė rrallė, po i zbulojnė ende sot (Vittorio Elmo, Matteo Mandalą, Nando Elmo, Costantino Marco dhe disa profesorė tė shquar universitarė). do bonin poshtė si edhe shumė privilegje qė populli i varfėr italo-shqiptar nuk i ka njohur asnjėherė, aq mė pak i ka gėzuar.
    ORTHODHOKSIA: njė tabu pėr t'u shpėrndarė, njė gėzim i brendshėm pėr t'u ripėrjetuar, njė djalė qė rikthehet pėrsėri, njė dashuri pėr tė kultivuar, njė grua pėr tu dashur.
    Me fjalė tė tjera ORTHODHOKSIA:
    i vetmi, i vėrteti, origjinal, i sigurt, i pastėr, i pakundėrshtueshėm, i pathyeshėm, i pamohueshėm, i padiskutueshėm BESIMI i Jisu Krishtit, i Apostujve dhe i Etėrve tė Shenjtė dhe pėr ne kordoni i paprerė i kėrthizės qė mund tė na lidh ende me tė kaluarėn tonė, me kulturėn tonė, me gjuhėn tonė, me rrėnjėt tona, me Dėshmorėt tanė, me Etėrit tanė tė Shenjtė, me qenien tonė si Bij tė Lindjes.
    Ne ARBĖRESHĖTIT e mrekullueshėm, me hir tė Zotit, nuk hoqėm dorė nga ky Besim, nuk e kemi shitur parėbirsinė tonė pėr njė grusht thjerrėza, jemi aneksuar, po, por askujt nuk i jemi pėrkulur. As ata qė vazhdojnė tė mbėshtesin tė paqėndrueshmen nuk do tė mund tė argumentojnė tė kundėrtėn kur themi se e Vėrteta na ėshtė fshehur, fshehur, mohuar pėr arsyet qė tė gjithė i dimė.
    NĖ ATĖ KOHĖ ?
    Tashmė nė horizont duken tė ēarat e para tė kėsaj kėshtjelle tė ndėrtuar mbi rėrė, lėkundjet e para tė kėtij tėrmeti tė quajtur Orthodhoksi po japin frytet: njerėzit duan tė dinė dhe shumė do tė duhet tė japin shpjegime qė nuk janė ato qė janė dhėnė deri tani, ndaj njė populli tė torturuar dhe tė martirizuar. E gjithė kjo po ndodh "Kur erdhi plotėsia e kohės..." dhe Kisha jonė e pėrulur, kryesisht e juaja, ėshtė e bindur mė shumė se kurrė se e keqja e vuajtur prej nesh ėshtė gati pėr t'u larė dhe pastruar.
    Kisha e Shenjtė e Krishterė Orthodhokse, sė cilės jam i nderuar t'i pėrkas dhe tė jem meshtar, me kėnaqėsi do t'ju ofrojė gjithēka qė ju ėshtė mohuar deri mė tani.
    Tė dashur Vėllezėr Arbėreshė, me ne do tė jeni si nė shtėpi dhe askush nuk do t'ju dėbojė kurrė, sepse ja ku jeni si ai djali ( plangėprishės ) qė humbi dhe u gjet.
    Tash e tutje vetėm nė kishėn orthodhokse mund tė thuash me krenari: .
    [ un jam arbėresh, jo latin ]
    Kombinimi “ARBĖRESHĖ – ORTHODHOKSI” ėshtė i pandashėm dhe Orthodhoksia ka vetėm njė kuptim: BESIM I DREJTĖ. Prandaj arbėreshėt dhe orthodhoksia janė tė pazgjidhshėm dhe tė pandashėm dhe bartės tė sė Vėrtetės sė vetme.
    San Basile, 15.09.2007 ( shėn Vasil )
    At Giovanni Capparelli
    prift orthodhoks
    Patriarkana e Moskės
    Cosenza - Calabria



    Burimi: http://arberiaortodossa.blogspot.com...a-mia.html?m=1

    Publikuar mė datė 26/02/2024

    ***
    “KRISHTIN KEMI ME VETE……”
    KUR ERDHĖN PRINDĖRIT TANĖ NĖ KĖTO TROJE ( kto dhetė ) ISHIN TĖ GJITHĖ ORTHODHOKSĖ
    DHE SOLLĖN ME VETE :
    BESĖN – LIRINĖ– FLAMURIN
    KISHA ORTHODHOKSE ARBĖRESHE:
    "ME TĖ JEMI NĖ SHTĖPINĖ TONĖ”!!!
    Ndryshuar pėr herė tė fundit nga arbereshi_niko : 01-03-2024 mė 01:37
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

  8. #7

    Pėr: Orthodhoksia - te jesh orthodhoks.

    A lejohen apo jo ushqimet e detit nė Kreshmė?


    Ja njė pyetje qė shkakton gjithmonė debat nė qarqet tradicionaliste orthodhokse ēdo vit gjatė Kreshmės. A mund tė hamė tė ashtuquajturat “fruta deti” apo jo? Ushqimi i detit i referohet njė kategorie ushqimesh qė pėrfshin molusqet dhe krustacet si karkalecat, midhjet, gaforret, molusqet dhe, disa thonė, edhe kallamarėt. Nė praktikėn e Kishės sė Greqisė - duke pėrfshirė komunitetet e kalendarit tė vjetėr, dukshėm mė "tė ashpėr" ndaj agjėrimit - ushqimet e detit konsumohen ēdo tė diel tė Kreshmės, dhe ndonjėherė edhe tė Shtunėn, kur Tipikon tregon "tė lirė nga agjėrimi i vajit dhe verės". ". Pra, le tė pėrpiqemi tė hedhim poshtė njė mit dhe tė zbulojmė se ēfarė thotė Tradita e vėrtetė (dhe jo disa pėrsiatje tė mėvonshme tė bazuara nė pietizėm) nė lidhje me kėtė fakt tė orthoprasit.



    I padeuri i ditės, ėshtė i rrezikshmi "ushqimi i detit"


    Kujtojmė se gjatė gjithė kohėzgjatjes sė Kreshmės, vetė peshku konsumohet vetėm dy herė: pėr Lajmėrimin dhe pėr tė Dielėn e Palmave.

    Tani, nė disa kisha lokale, si ajo rumune dhe ruse, ushqimet e detit nuk lejohen gjithmonė, me akuzėn se janė “ngrėnia e peshkut".
    Etėrit e Shenjtė cilėsonin me "peshq" kafshėt detare me kocka, ndėrsa "prodhimet e detit" nėnkuptonin tė gjitha ato krijesa qė nuk kanė kocka nė kuptimin e ngushtė. Pas kėtij dallimi shkencor, le tė shohim se ēfarė thonė Etėrit e Shenjtė.

    Nė Pidalion tė botuar nė 1844, pėrmbledhja “par excellence” e sė drejtės kanonike orthodhokse, lexojmė njė koment tė Shėn Nikodhimit tė Athosit, hartuesi i tekstit, mbi kanunin apostolik 64:

    Njė gjė ėshtė agjėrimi, njė gjė ėshtė lejimet pėrgjatė agjėrimit, tjetėr gjė ėshtė thyerja e agjėrimit.
    E para ėshtė rregulli pėr tė mos ngrėnė asgjė deri nė orėn e nėntė, dhe pastaj vetėm bukė dhe ujė.
    Lirimi i agjėrimit ėshtė nėse hani diēka para ose pas orės sė nėntė, si ujė, fruta, perime, vaj, verė, karkaleca, molusqe dhe tė ngjashme.
    Nė vend tė kėsaj, prishja e agjėrimit ėshtė konsumimi i mishit, vezėve, djathit, peshkut dhe gjithēka tjetėr.

    Ekziston edhe njė shėnim tjetėr pėr kanunin 56 tė Koncilit VI Ekumenik, po ashtu nga Shėn Nikodhimi, lidhur me tė shtunat dhe tė dielat e Kreshmės, ku thuhet:

    Pėr ditėt e sipėrpėrmendura, ato janė ditė lira nga vaji, vera dhe ushqimet e mbyllura nė guaska (ostrakoderma - emėrtimi shkencor).

    Nė botimin " Tipikon e Madh" nė 1816, pėr tė shmangur ēdo akuzė tė mundshme pėr modernizėm, lexojmė nė faqen 720:

    Letra drejtuar Anastasit, abatit tė Manastirit nė Sinai:

    (...) Shikoni se ēfarė bėjnė shumica e njerėzve, veēanėrisht tė varfėrit, nė Javėn e Madhe Hyjnore [javėn e Parė tė Kreshmės]. Siē mėson i madhi At Theodhor Studiti, ai ha ēdo ditė nga pak bukė gjatė pesė ditėve tė vigjiljes, ndėrsa tė shtunave dhe tė dielave lejon vajin e verėn dhe ushqimet e mbyllura nė lėkurėn e kockės, kur ato gjenden. (...)

    Me lėkurė kockash sigurisht nėnkuptojmė guackat, pra ushqim deti - fruta tė detit.

    Ushqimet e detit mund tė konsumohen vetėm gjatė ditėve tė javės nėse bie njė festė ose njė shenjtor me kryq tė zi ose kryq tė kuq, ose nėse ai nderohet shumė, nė mėnyrė qė shenjtori ose festa tė lavdėrohen me gėzimin e ushqimit mė tė pasur.
    Nė tė gjitha ditėt e tjera agjėrimi mbahet ashtu siē e ka praktikuar gjithmonė Kisha Orthodhokse, pra me kserofagji ose ndryshe, pėr ata qė ia dalin vetėm me bukė e ujė.

    Asgjė nuk e pengon tė krishterin e devotshėm qė tė mos konsumojė kurrė peshk dhe ushqim deti, nėse dėshiron, si njė pėrpjekje asketike.
    Nė fund tė fundit, kushdo qė dėshiron mund tė agjėrojė gjatė gjithė vitit - padyshim duke rezikuar tė mėkatojė me krenarinė.
    Por ju absolutisht nuk mund ta pengoni veten nga konsumimi i ushqimeve tė detit tė shtunave dhe tė dielave, siē tregohet nga Tipikon i Madh.

    Zoti na dhėntė njė agjėrim tė dobishėm pėr shpirtin dhe njė mundėsi pėr pėrmirėsim dhe pastrim.


    +-----------------------------------------------

    BIBLIOGRAFI

    Pidalion (Mănăstirea Neamț, 1844)

    Tipicul Mare (Iasi, 1816, f. 720)
    Mėsoi tė tjerėt me jetėn tėnde dhe jo me fjalėt e tua

Regullat e Postimit

  • Ju nuk mund tė hapni tema tė reja.
  • Ju nuk mund tė postoni nė tema.
  • Ju nuk mund tė bashkėngjitni skedarė.
  • Ju nuk mund tė ndryshoni postimet tuaja.
  •