Idea e Kryeministrit Rama për futjen në shkolla të edukimit për Fenë në përgjithësi ka ngritur jo pak debate në mjedist e opnionistëve, të analistëve por dhe në mjediset arsimit para universitar.
Argumenti i tij për futjen e elementëve të njohurive Fetare në shkolla për shkak të shmangies dhe mbajtjes larg të radikalizmit fetar në shoqërinë shqiptare është më se i drejtë dhe me të vërtetë kërkon një impenjim të veçantë.
Sidoqoftë dalin probleme serioze në përpilimin e një Silabusi për Njohuritë fetare, kush duhet ti japë këto njohuri, për sa kohë duhen dhënë, pra për një simestër apo për dy semëstra, dhe më e rëndësishmja është se kur , pra në cfarë moshe duhen dhënë këto njohuri fetare.
Në se problemet e para duhen janë më të lehta për tu zgjidhur p.sh., njohuritë fetare mund dhe duhet ti japin mësues dhe lektorë Sociologë se sa ata psikologë, për shkak të problematikës sociale dhe religioze të shoqërisë , atë mund ta japin dhe mësues ose lektorë të Historisë.
Përsa i përket se për sa kohë mësimore duhen dhënë këto njohuri, mendoj se në varësi se kush grup nxënësish do të mësojë ata të 9 vjeçares apo të gjimnazit , edhe mësimi mund të jetë semestral për shkollat 9 vjeçare dhe semestrale ose edhe bisemestrale për nxënësit e gjimnazeve.
Problemi i informacionit fetar tek ne ka lidhje të ngushtë me shoqërinë në të cilën jetojmë, me institucionet e shumta fetare të cilat vazhdojnë punën në Republikën e Shqipërisë, bashkëjetesa dhe tolerance fetare, problemet që kanë dalë me radikalizmin fetar, raportet e Fesë më Ateizmin, raportet e feve të ndryshme në Shqipëri me njëra tjetrën.
Dihet që Republika e Shqipërisë është një shtet laik në të cilin marëdhëniet me komunitetet fetare dhe me Fenë janë marëdhënie bashkëpunimi për të ndara nga njëra tjetra përsa i përket organizmit dhe veprimtarisë.
Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë shprehet qartë për Fene në Nenin 10 të saj që thotë:
Neni 10
1. Në Republikën e Shqipërisë nuk ka fe zyrtare.
2. Shteti është asnjanës në çështjet e besimit e të ndërgjegjes dhe garanton lirinë e shprehjes së tyre në jetën publike.
3. Shteti njeh barazinë e bashkësive fetare.
4. Shteti dhe bashkësitë fetare respektojnë në mënyrë të ndërsjelltë pavarësinë e njëri-tjetrit dhe bashkëpunojnë në të mirë të secilit dhe të të gjithëve.
5. Marrëdhëniet ndërmjet shtetit dhe bashkësive fetare rregullohen mbi bazën e marrëveshjeve të lidhura ndërmjet përfaqësuesve të tyre dhe Këshillit të Ministrave. Këto marrëveshje ratifikohen në Kuvend.
6. Bashkësitë fetare janë persona juridikë. Ato kanë pavarësi në administrimin e pasurive të tyre sipas parimeve, rregullave dhe kanoneve të tyre, për sa nuk cenohen interesat e të tretëve.
Debatet nëse duhet ose jo që Njohuritë për fenë të futen nëpër shkollat laike të Shqipërisë , është një debat i hapur por mesa duket ka ardhur koha që nxënësit të marrin njohuri barë për fenë dhe për fetë në përgjithësi për tu orientuar më mirë se cfarë ka vëcori njëra e cfarë ka veçori tjetra. Qëllimi kryesor i kësaj nisme mendoj së është i mirë dha për qëllim parandalimin e veprimtarive ekstremiste fetare të çdo lloji por edhe për njohuritë për Zotin ashtu siç marrin njohuri për Shkencat e ndryshme këta studentë.
Kështu më bie ndërment observimet gjeniut Albert Einstein kur pyetën nëse ka Zot apo jo në 1930. Në atë vit Ainshtajni përpiloi një shkrim me titull `Cfarë unë besoj`, në konkluzion të së cilës ai shkruajti: ``Me ndjesinë se përtej çdo gjëje që mund të kem provuar, ka diçka që mëndjet tona nuk nuk mund ta kuptojnë, bukuria dhe madhështia e të cilës arrin tek në vetëm në mënyrë jot ë drejtpërdrejtë; kjo është Feja. Në këtë pikpamje unë jam një njeri i përkushtuar fetar.
Në përgjigje të një vajze të re e cila e pyeti nëse Albert Einstein besonte tek Zoti ose jo ai shkroi: Çdo kush, i cili është seriozisht i përfshirë në kërkime shkencore dhe në shkencë, bindet se ka një Frymë (shpirt) e cila manifestohet në Ligjet e Universit – një Frymë shumë më superiore se Njeriu.
Gjëtë bisedimit në një Seminar Teologjik për lidhjet midis Fesë dhe Shkencës, Albert Einstein deklaroi: Situata mund të shprehet me nje imazh: Shkenca pa Fenë është sakate, Feja pa Shkencën është e verbër``.
Në pikpamjen e arsimimit, një filosof i kohëve klasike ka shprehur një konsideratë interesante:
``Arsimimi i njerëzve pa njohuritë fetare do të prodhonte praktikisht djaj të arsimuar``.
Të para në këto pikpamje të njerëzve të mëdhenj shkencëtarë apo filosofë, del natyrshëm se njohuritë fetare ë marra në shkollat laike mund të kenë më shumë rezultate përsa i përket përmirësimit të Etikës, Moralit dhe përmbajtjes njerëzore, se sa mungesa në arsimimin laik të njohurive të tilla .
Së fundmi problem është se në cilën moshë janë më të përshtatëshme marrja e këtyre njohurive fetare.
Pa të kemi parasysh shkollat religjioze dhe sidomos marrjen e njohurive religjioze në moshën fëminore pa marrjen e njohurive bazë të shkencave natyrore, mësimore, dhe laike, nga eksperienca ndër vite në shtetet e ndryshme dhe nga përvoja historike ka dalë se këta nxënës nuk janë të arsimuar mirë dhe marrin një arsimim të cunguar i cili i pengon ata në të ardhmen (nëse sigurisht nuk marrin më vonë njohuri arsimore laike të plota), egziston mundësia që këta njerëz të sillen si fanatike dhe radikalistë, dhe si njerëz që mund të manipulohen lehtë nga struktura të caktura.
Gjithashtu mund të përmënden tre faktorë të cilët mund të krijojnë radikalistë në një shoqëri të caktuar njerëzore:
- Mungesa e plotë e arsimimit (ose arsimimi vetëm fetar që nga fëminia),
- Varfëria
- Prania e një shteti me organizim fetar.
Këto tre faktorë kanë prodhuar luftra gjatë gjithë historisë njerëzore por edhe në kohën e sotme sidomos pas rënies së komunizmit dhe ideologjisë së saj të rreme për barazinë.
Përsa i përket Shqipërisë bashkejetesa fetare dhe tolerance fetare që ka egzistuar dhe egziston edhe sot e kësaj dite mbështetet në disa faktore specifikë si:
- Popullata shqiptare e ndarë në disa por janë të një gjaku të një familjeje e cila zbut përplasjen e ideve fetare,
- Mungesa e rrënjëve fetare, pra dhe besimit të fortë fetar për shkak të lëvizjeve massive të popullatës ( largimeve, çvendsjeve për shkaqe të luftrave) dhe të fakteqësive të përbashkëta për të gjitha komunitetet fetare gjatë historisë së popullit shqiptar, të cilat kanë afruar bashkësitë fetare me njëra tjetrën, madje dhe ateizmi komunist.
- Dëshira e fortë për arsimim laik të shqiptarëve dhe arsimimi masiv sidomos pas çlirimit nazi-fashist e deri në ditët e sotme.
Kjo e fundit është edhe argumenti kryesor në luftën kundër radikalizmit fetar, arsimimi masiv laik zbeh dhe përjashton radikalizmin e popullatës.
Në përfundim mendoj se një nismë e tillë është e domosdoshme dhe duhet filluar dhe vazhduar, por përsa i përket moshës se kur duhen filluar njohuritë fetare, mendoj se është më mirë vitet e para të gjimnazit, sepse në atë kohë ka kaluar fëmijëria dhe puberteti, dhe nxënësit janë më të pjekur nga ana psikike.
Sigurisht Silabuset për këtë lëndë duhet të konsultohen edhe me autoritetet fetare përkatëse.
Përgjigju Duke Cituar
Postuar më parë nga SERAFIM DILO
Krijoni Kontakt